1
Οι ερευνητικές εργασίες θεσμοθετήθηκαν το Σεπτέμβριο του 2011 ως διακριτή ενότητα του υποχρεωτικού προγράμματος του Νέου Λυκείου (ΥΠΔΜΘ 2011: 13, ΦΕΚ 1213, τχ. Β/2011). Οι ερευνητικές εργασίες εντάσσονται οργανικά στη φιλοσοφία του Νέου Σχολείου σύμφωνα με την οποία οι μαθητές αντιμετωπίζονται ως μικροί «διανοούμενοι και ερευνητές» που προσεγγίζουν βιωματικά τη γνώση. Οι ερευνητικές εργασίες στηρίζονται σε τέσσερις παιδαγωγικές αρχές: α) η αρχή της διερευνητικής προσέγγισης της μάθησης β) η αρχή της διεπιστημονικής συνεργασίας των καθηγητών γ) η αρχή της διαφοροποίησης του περιεχομένου, της διαδικασίας και του πλαισίου μάθησης δ) η αρχή της ομαδικής συνεργασίας των μαθητών 2
Γενικότερος σκοπός είναι να αντιληφθούν οι μαθητές και -οι μαθήτριες: πώς να εκπονούν ερευνητικές εργασίες και πώς να παραγάγουν τη γνώση μέσω της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου, υιοθετώντας βιωματικές τεχνικές κατάκτησης της γνώσης 3
1. Δίνονται οδηγίες στους μαθητές προκειμένου να ετοιμάσουν την τάξη έτσι ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες της ομάδας (θρανία στην άκρη, καρέκλες σε κύκλο). 2. Σύντομη εισαγωγή στο θέμα του project. 3. Ζητείται από τα μέλη της ολομέλειας να αναφέρουν κάτι θετικό που τους συνέβη την εβδομάδα που πέρασε προκειμένου να δημιουργηθούν θετικοί συνειρμοί στο πλαίσιο της εν λόγω ομάδας. 4. Δίνονται οδηγίες στους μαθητές/-τριες προκειμένου να σχεδιαστεί το κοινωνιόγραμμα της τάξης 5. Εν συνεχεία δίνονται οδηγίες για την υλοποίηση βιωματικής άσκησης που στόχο έχει την επικοινωνία μεταξύ των μαθητών, την αύξηση της επίγνωσης και την συρρίκνωση των προκαταλήψεων. 4
6. Σχηματισμός τεσσάρων ομάδων αποτελουμένων από πέντε άτομα η καθεμία. 7. Ανάληψη ρόλων από τα μέλη των ομάδων. 8. Συζήτηση υποθεμάτων εργασίας. 9. Ζητείται από τους μαθητές να αναφέρουν κάτι που τους εντυπώθηκε και ένα συναίσθημα με το οποίο φεύγουν από την ομάδα. 5
1. Ζητείται από τα μέλη της ολομέλειας να αναφέρουν κάτι θετικό που τους συνέβη την εβδομάδα που πέρασε. 2. Ανακοίνωση των ονομάτων των ομάδων. 3. Σύναψη και υπογραφή του εργασιακού συμβολαίου. 4. Η φάση αυτή περιλαμβάνει: Εισαγωγή στο θέμα της εφηβείας Χορήγηση φύλλου εργασιών Αναζήτηση πληροφοριών από το διαδίκτυο 5. Ζητείται από τους μαθητές να αναφέρουν κάτι που τους εντυπώθηκε και ένα συναίσθημα με το οποίο φεύγουν από την ομάδα. 6
1. Ζητείται από τα μέλη της ολομέλειας να αναφέρουν κάτι θετικό που τους συνέβη την εβδομάδα που πέρασε. 2. Οι καθηγητές δίνουν οδηγίες σχετικά με την τήρηση ημερολογίου όλης της ομάδας και κάθε μέλους ξεχωριστά. 3. Δίνονται οδηγίες (προφορικές και γραπτές) για το πώς συγγράφεται μια ερευνητική εργασία, π.χ. πώς γίνονται οι βιβλιογραφικές αναφορές. 4. Οι μαθητές συνοψίζουν τα βασικά σημεία από την έρευνά τους. 5. Ζητείται από τους μαθητές να αναφέρουν κάτι που τους εντυπώθηκε και ένα συναίσθημα με το οποίο φεύγουν από την ομάδα. 7
1. Ζητείται από τα μέλη της ολομέλειας να αναφέρουν κάτι θετικό που τους συνέβη την εβδομάδα που πέρασε. 2. Από κάθε ομάδα τουλάχιστον ένας μαθητής απαντά σε ερωτήσεις του φύλλου εργασιών 3. Μοιράζονται τα δύο επόμενα φύλλα εργασίας. 4. Οι μαθητές μπαίνουν στο διαδίκτυο για να απαντήσουν σε κάποιες από αυτές. Δίνεται βιβλιογραφία προκειμένου η έρευνα να συνεχιστεί και στο σπίτι. 8
4. Βιωματική άσκηση, η οποία είναι ακριβώς ίδια με εκείνη που αφορούσε στη σχέση των γονιών με τα παιδιά αλλά τώρα στη θέση των γονιών βρίσκονται οι δάσκαλοι και στη θέση των παιδιών οι μαθητές. 5. Ζητείται από τους μαθητές να αναφέρουν κάτι που τους εντυπώθηκε και ένα συναίσθημα με το οποίο φεύγουν από την ομάδα. 9
1. Ζητείται από τα μέλη της ολομέλειας να αναφέρουν κάτι θετικό που τους συνέβη την εβδομάδα που πέρασε. 2. Παρουσιάζονται οι εργασίες των μαθητών που ανατέθηκαν στο προηγούμενο μάθημα. 3. Βιωματική άσκηση, 4. Δίνεται βιβλιογραφία προκειμένου η έρευνα να συνεχιστεί και στο σπίτι. 5. Ζητείται από τους μαθητές να αναφέρουν κάτι που τους εντυπώθηκε και ένα συναίσθημα με το οποίο φεύγουν από την ομάδα. 10
1. Ζητείται από τα μέλη της ολομέλειας να αναφέρουν κάτι θετικό που τους συνέβη την εβδομάδα που πέρασε. 2. Παρουσιάζονται οι εργασίες των μαθητών που ανατέθηκαν στο προηγούμενο μάθημα και αφορούν στη λήψη απόφασης και επαγγελματικής απόφασης. 3. Συζήτηση για τη σημασία και την αξία των ψυχομετρικών εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν στο πρόγραμμα. 4. Ζητείται από τους μαθητές να αναφέρουν κάτι που τους εντυπώθηκε και ένα συναίσθημα με το οποίο φεύγουν από την ομάδα. 11
Επίσκεψη στο,,,,,,,,,,,,,,,,,,,. 12
Διεξαγωγή της έρευνας 13
Εισαγωγή των δεδομένων στον υπολογιστή, επεξεργασία αυτών, διεξαγωγή συμπερασμάτων, συζήτηση. 14
Επίσκεψη στο.. 15
Συγκέντρωση υλικού όλων των ομάδων. Σύνθεση αυτού του υλικού. Συζήτηση περί των βασικών στοιχείων που θα εμπεριέχονται στην τελική παρουσίαση. Οι μαθητές ανακοινώνουν ότι ετοιμάζουν μικρό φιλμάκι στο οποίο θα δραματοποιούνται τα πορίσματα της ερευνητικής εργασίας 16