ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙΓ' ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΜΗΜΑ : ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ Θέμα: ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ. ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Επιβλέπων : Π. ΛΙΑΡΓΚΟΒΑΣ Σπουδαστής: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΘΩΜΑΣ ΑΘΗΝΑ - 2002
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ H εκθετική αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου σε συνδυασμό με την χρήση των νέων τεχνολογιών, ανατρέπουν τις παραδοσιακές θεωρίες για το διεθνές εμπόριο και δημιουργεί ανάγκη για την δημιουργία νέων θεωρητικών πλαισίων, που να δικαιολογούν το εμπόριο και τις επενδύσεις στην παγκόσμια οικονομία. Η αύξηση της συμμετοχής των χωρών στην διεθνή οικονομία παραπέμπει στην έννοια της ανταγωνιστικότητας. Όμως τι εννοούμε με τον όρο ανταγωνιστικότητα; Πως ορίζεται μια χώρα ως ανταγωνιστική; Πως μπορούμε να μετρήσουμε την ανταγωνιστικότητα; Ποιες χώρες θεωρούνται περισσότερο ανταγωνιστικές; Ποιες μέθοδοι αναδεικνύουν αυτές τις χώρες ως ανταγωνιστικές; Ποια θέση καταλαμβάνει η Ελλάδα στους διεθνείς πίνακες ανταγωνιστικότητας; Στην παρούσα εργασία, το πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζει τους διάφορους ορισμούς για την ανταγωνιστικότητα που δίνονται από τους διεθνείς οργανισμούς. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι μεθοδολογίες που χρησιμοποιούν οι οργανισμοί για την εκτίμηση της ανταγωνιστικότητας στις διάφορες χώρες. Τέλος στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η θέση της Ελλάδος στις διεθνείς κατατάξεις. Λέξεις Κλειδιά: ανταγωνιστικότητα, συγκριτικό πλεονέκτημα, Παγκόσμια Τράπεζα, Benchmarking,.
ΑBSTRACT The exponential growth of world trade and the use of new technologies, change the traditional theories for international trade and create the need for a new theoretical framework that justify trade and investment in world economy. The involvement of a country in international economy refers to the idea of competitiveness. What we mean with the term competitiveness? How we measure competitiveness? Which countries considered being competitive? Which methodologies used to assess country competitiveness? What position has Greece at different competitiveness scoreboards? The first part of this work, presents different definitions for competitiveness. The second part presents the methodologies used to appreciate competitiveness in different countries. Finally, the third part presents Greece s positions at different competitiveness scoreboards.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΣΕΛΙΔΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 H ΕΝΝΟΙΑ THΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 1.1 Εισαγωγή - Οι παραδοσιακές θεωρίες για το συγκριτικό πλεονέκτημα. 1 1.2 Διεθνές εμπόριο και επενδύσεις 3 1.3 Τα προβλήματα σχετικά με την παραδοσιακή θεωρία. 4 1.4 Ορισμοί για την ανταγωνιστικότητα 7 1.5 Ανταγωνιστικότητα και συναλλαγματική ισοτιμία 9 1.6 International Institute for Management Development και World Economic Forum 11 1.7 Η ανταγωνιστικότητα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, 11 1.8 Οι απόψεις της Παγκόσμιας τράπεζας για την ανταγωνιστικότητα. 12 1.9 Ένα νέο θεωρητικό πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα από τον Μ. Porter (2002) από το Harvard Business School 13 1.10 Συμπεράσματα 21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 2.1 Εισαγωγή 23 2.2 Εξαγωγική επίδοση και η Παγκόσμια Τράπεζα (World Development Indicators και δείκτης ολοκλήρωσης με την παγκόσμια οικονομία) 2.3 World Competitiveness Yearbook που εκδίδει International Management Development Institute 2.4 Global Competitiveness Report από το World Economic Forum 32 2.5 Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η μέτρηση της ανταγωνιστικότητας. Benchmarking 2.6 Η εκτίμηση της ανταγωνιστικότητας από τον Michael Porter και το Harvard Institute. 2.7 Προβλήματα στον τρόπο μέτρησης της ανταγωνιστικότητας. 51 24 29 38 44
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΥΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 3.1 Εισαγωγή 54 3.2 Η εξαγωγική επίδοση της χώρας. 54 3.3 World Competitiveness Yearbook 55 3.4 Global Competitiveness Report από το World Economic Forum 57 3.5 Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η μέτρηση της ανταγωνιστικότητας. Benchmarking 3.6 O Δείκτης ανταγωνιστικότητας του Porter (Current Competitiveness Index) 3.7 Συμπεράσματα - Η θέση της Ελλάδας στους διεθνείς πίνακες ανταγωνιστικότητας. 58 76 81 ΑΝΑΦΟΡΕΣ & ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ