Κομοτηνή, 2 Οκτωβρίου 2016 Η Νέα Ελληνική Γλώσσα στον Παρευξείνιο Χώρο και στα Βαλκάνια Στάσεις σπουδαστών με Γ1 την Τουρκική προς τη γραμματική της Νέας Ελληνικής και η διδασκαλία αυτής ως ΞΓ Χασάν Καϊλή Τμήμα Νέας Ελληνικής Γλώσσας & Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Άγκυρας
Περίγραμμα της παρουσίασης 1. Eισαγωγή/ Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας 1.1 Ο ρόλος της μητρικής 2. Η έρευνα 2.1 Ερωτήματα 2.2 Συμμετέχοντες 2.3 Δομή του ερωτηματολογίου 3. Σύνοψη των ευρημάτων 3.1 Φωνολογία 3.2 Μορφολογία 3.3 Σύνταξη 5. Συμπεράσματα
1. Εισαγωγή/Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας Kelağa-Ahmet (1999) Αχλάδη, Δούρη, Μαλικούτη, Παρασχάκη (2015) Σελλά 1994 Καραγιοβάννης (υπό εκπόνηση) Σειρά: Ελληνική Γλώσσα : Θεωρία και Διδακτική
1.1 Ο Ρόλος της μητρικής γλώσσας 1. Γιατί είναι σημαντική η μελέτη της διαγλώσσας μιας συγκεκριμένης ομάδας μαθητών; 2. Τι καθιστά χρήσιμη (απαραίτητη) την αντιπαραβολική ανάλυση της μητρικής και της γλώσσας-στόχου; η επιρροή που μπορεί να ασκήσει η μητρική γλώσσα στη γλώσσα-στόχο. η παρεμβολή (transfer/interference) γλωσσικών ιδιοτήτων και συνηθειών από τη μητρική γλώσσα του μαθητή στη Γ2 αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα παρατηρήσιμα χαρακτηριστικά της διαδικασίας κατάκτησης της Γ2 (Μπέλλα, 2011: 27-28), σε κάθε γλωσσικό επίπεδο.
Ερωτήματα της έρευνας 1. Ποια είναι τα φαινόμενα της ΝΕ που περισσότερο δυσκολεύουν τους τουρκόφωνους σπουδαστές της γλώσσας στο βασικό επίπεδο; 2. Ποια από αυτά μπορούν να αποδοθούν στην επιρροή της Γ1;
Συμμετέχοντες 23 πρωτετείς φοιτήτριες/-ες (17 Θ/ 6Α) του τμήματος μετά από περίπου 200 ώρες διδασκαλίας σε περιβάλλον τάξης Μ.Ο ηλικίας τα 24.65 χρόνια 12/23 γνώριζαν και άλλες γλώσσες πέραν της αγγλικής. Σε αυτές συγκαταλέγονται τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ολλανδικά, τα κορεάτικα, τα ιαπωνικά και τα ρωσικά. 18/23 δήλωσαν πως είχαν ισχυρό κίνητρο να μάθουν τη γλώσσα.
Δομή του ερωτηματολογίου Δύο βασικά ερωτήματα: 1. πώς αντιλαμβάνονται την γραμματική της ελληνικής συνολικά σε μια διαβαθμισμένη κλίμακα αξιολόγησης από το 1 (πολύ εύκολη) στο 5 (πολύ δύσκολη) 2. να κρίνουν τον βαθμό δυσκολίας επιμέρους γραμματικών φαινομένων
Πίνακας 1. Δείγμα ερωτημάτων που αφορούσαν φωνολογικά ζητήματα πολύ εύκολο εύκολο ούτε εύκολο ούτε δύσκολο δύσκολο πολύ δύσκολο 1. Η ύπαρξη φωνημάτων στα ελληνικά που δεν υπάρχουν στα τουρκικά. Π.χ. /δ/, /θ/, /ψ/ 2. Η ύπαρξη συμφωνικών συμπλεγμάτων στην αρχή της λέξης 1 2 3 4 5
Πίνακας 2. Δείγμα ερωτημάτων που αφορούσαν μορφολογικά ζητήματα πολύ εύκολο εύκολο ούτε εύκολο ούτε δύσκολο δύσκολο πολύ δύσκολο 1 2 3 4 5 1. Η ποικιλία των κλιτικών παραδειγμάτων των ουσιαστικών 2. Η ποικιλία στη ρηματική κλίση
Πίνακας 3. Δείγμα ερωτημάτων που αφορούσαν (μορφο)συντακτικά ζητήματα πολύ εύκολο εύκολο ούτε εύκολο ούτε δύσκολο δύσκολο πολύ δύσκολο 1 2 3 4 5 1. Η συμφωνία στην ονοματική φράση 2. Η χρήση του οριστικού και του αόριστου άρθρου
Σύνοψη των ευρημάτων Γράφημα 1. Πώς αξιολογείτε συνολικά τη γραμματική της ΝΕ; 0% 0% 22% 30% Πολύ εύκολη Εύκολη Ούτε εύκολη, ούτε δύσκολη Δύσκολη 48% Πολύ δύσκολη
Φωνολογία Γράφημα 2. Πώς κρίνετε την ύπαρξη φωνημάτων στα ελληνικά που δεν υπάρχουν στα τουρκικά; 17% 22% Πολύ εύκολη Εύκολη 13% 9% 39% Ούτε εύκολη, ούτε δύσκολη Δύσκολη Πολύ δύσκολη
Μορφολογία Γράφημα 3. Πώς κρίνετε την ποικιλία στη ρηματική κλίση; 4% 9% Πολύ εύκολη 43% 9% Εύκολη Ούτε εύκολη, ούτε δύσκολη 35% Δύσκολη Πολύ δύσκολη
Σύνταξη Γράφημα 4. Πώς κρίνετε τη συμφωνία μέσα στην ΟΦ; 17% 4% 13% Πολύ εύκολη Εύκολη 31% 35% Ούτε εύκολη, ούτε δύσκολη Δύσκολη Πολύ δύσκολη
Συμπεράσματα Οι μεγαλύτερες δυσκολίες εντοπίζονται στο μορφολογικό επίπεδο Τα φωνολογικά ζητήματα με εξαίρεση τον τονισμό δεν αποτελούν πηγή μεγάλης δυσκολίας Τα συντακτικά ζητήματα (παραδόξως) παρά τις αποκλίσεις ανάμεσα στις Γ1 και Γ2 δεν αποτελούν πηγή μεγάλης δυσκολίας
Η μη δυσκολία στα φωνολογικά ζητήματα μπορεί ενδεχομένως να ερμηνευτεί μέσω της γνώσης άλλων γλωσσών. Η δυσκολία στα μορφολογικά ζητήματα μπορεί να αποδοθεί στον μορφολογικό πλούτο της ίδιας της ΝΕ. Η μη μεγάλη δυσκολία που εκφράστηκε σε σχέση με τα συντακτικά φαινόμενα μπορεί να αποδοθεί στη μη γλωσσική επίγνωση των διδασκομένων.
Προτάσεις Καθορισμός των τυπολογικών αποκλίσεων Γ1 και Γ2 ρητή διδασκαλία της γραμματικής Γραμματικές περιγραφές που εστιάζουν στις συντακτικές λειτουργίες Σχεδιασμός και δημιουργία κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού
Βιβλιογραφία Αχλάδη, Ε., Δούρη, Α., Μαλικούτη, Ε., Παρασχάκη, Χ. 2015. Γλωσσικά λάθη τουρκόφωνων μαθητών της Ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας: ανάλυση και διδακτικές προτάσεις. Βαρλοκώστα, Σ., Ρεβυθιάδου, Α., Σπυρόπουλος, Β., Παπαδοπούλου, Δ., Καϊλή, Χ., Πρόκου, Σ. & Κ. Νικολού. 2008. Γραμματική Περιγραφή της Τουρκικής. Παραδοτέο έργο του ερευνητικού προγράμματος ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ Ι: Ενίσχυση ερευνητικών ομάδων στα πανεπιστήμια. Τίτλος έρευνας: Συγκριτική ανάλυση Τουρκικής Ελληνικής: Γραμματική ανάλυση και εκμάθηση της Τουρκικής ως ξένης γλώσσας. Hawkins, R. 2001. Second Language Syntax: A Generative Introduction. Oxford: Blackwell. Hawkins, R. & Chan, C. Y. 1997. The partial availability of universal grammar in second language acquisition: The Failed Functional Features hypothesis. Second Language Research 13, 187-226. Hawkins, R. & Hattori, H. 2006. Interpretation of English multiple wh questions by Japanese speakers: A missing uninterpretable feature account. Second Language Research 22, 269-301.
Καραγιοβάννης, Α. (υπό εκπόνηση). Agreement errors in Turkish learners of L2 Greek: A learner-corpus based study. Μεταπτυχιακή διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Kelağa-Ahmet, İ. 1999. Yunanca Öğrenen Türklerin Yaptığı Dil Yanlışları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi. Κούγκουλος, Α. 2013. Η διδασκαλία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της Τουρκίας. Ανακοίνωση στο συνέδριο Νεοελληνική λογοτεχνία σήμερα: Κοινωνία και Εκπαίδευση (28-30 Νοεμβρίου, 2013, ΕΚΠΑ, Αθήνα). Κουτσουρής, Α. 2009. H Θέση της Ελληνικής Γλώσσας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μετά το 1990 και η Ελληνική Πολιτική Γλωσσικής Διάχυσης. Αδημοσίευτη μεταπτυχιακή διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Μπέλλα, Σ. 2011. Η Δεύτερη Γλώσσα: Κατάκτηση και Διδασκαλία. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Nassaji, H. & Fotos, S. 2011. Teaching Grammar in Second Language Classrooms. New York: Routledge.
Nassaji, H. & Fotos, S. 2011. Teaching Grammar in Second Language Classrooms. New York: Routledge. Ρεβυθιάδου, Α. & Σπυρόπουλος, B. 2013. Αντιπαραβολική Μελέτη Γραμματικών Δομών Αλβανικής-Ελληνικής. Θεσσαλονίκη: Ε.Λ.Κ.Ε. Α.Π.Θ. Σελλά-Μάζη, Ε. 2 2004 [1994]. Στοιχεία Αντιπαραβολικής Γραμματικής Ελληνικής-Τουρκικής. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Tsimpli, I. M. 2003. Clitics and determiners in L2 Greek. Στο J. Liceras, M., H. Zobl and H. Goodluck (επιμ.), Proceedings of the 6th Conference on Generative Approaches to Second Language Acquisition. Somerville, MA: Cascadilla Proceedings Project, 331 339. Tsimpli, I. M. & Dimitrakopoulou, M. 2007. The interpretability hypothesis: Evidence from wh interrogatives in second language acquisition. Second Language Research 23 (2): 215-242. White, L. 2003. Second Language Acquisition and Universal Grammar. Cambridge: Cambridge University Press.
Σας ευχαριστώ!