Επίπεδο: Πιθανή διάρκεια: Διδακτικό υλικό:

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επίπεδο: Πιθανή διάρκεια: Διδακτικό υλικό:"

Βερενίκη Αποστολίδης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Θεωρία: Η διδακτική πρόταση που ακολουθεί επικεντρώνεται στους ήχους /i/ και /e/, οι οποίοι δυσκολεύουν ιδιαίτερα τους αραβόφωνους μαθητές. Ο καθηγητής διδάσκει την προφορά ακολουθώντας τη μέθοδο της Παρουσίασης Πρακτικής Παραγωγής με απαγωγικό τρόπο, επισημαίνοντας δηλαδή ότι θα διδαχθούν δύο διαφορετικούς ήχους, παρουσιάζοντας τις διαφορές τους (π.χ. στην άρθρωση) και στη συνέχεια εμπλέκοντας τους μαθητές σε μια σειρά από δραστηριότητες όπου κάνουν εξάσκηση στην αντίληψη και παραγωγή των δύο ήχων. Χρησιμοποιείται το επικοινωνιακό πλαίσιο διδασκαλίας της προφοράς, που συμπεριλαμβάνει ελεγχόμενες, καθοδηγούμενες και επικοινωνιακές δραστηριότητες. Βιβλιογραφία για τους φθόγγους της Ελληνικής: Arvaniti, A. (1999). Standard Modern Greek. Journal of the Ιnternational Phonetic Association, 29/2: Holton, D., Mackridge, P. and Philippaki-Warburton, I. (1997). Greek: A Comprehensive Grammar of the Modern Language. London: Routledge. Joseph, B. and Philippaki-Warburton, I. (1987). Modern Greek. London: Routledge. Mackridge, P. (1985). The Modern Greek Language. Oxford: Clarendon Press. Φιλιππάκη-Warburton, Ε. (1992). Εισαγωγή στη Θεωρητική Γλωσσολογία. Αθήνα: Νεφέλη. Βιβλιογραφία για τα λάθη των μαθητών της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας: Nicolaidis, K. et al. (2011). Cross-linguistic influences in the acquisition of the phonetic/phonological system of Greek as a second/foreign language. Proceedings of the 31st Annual Meeting of the Department of Linguistics, Faculty of Philosophy, Aristotle University, Μay 2010, Βιβλιογραφία για το επικοινωνιακό πλαίσιο διδασκαλίας της προφοράς: Celce-Murcia, M., Brinton, D.M., Goodwin, J. and Griner B.D. (2010).Teaching Pronunciation. A course book and reference guide. CUP. Νicolaidis, K. et al (2009). Τhe teaching of pronunciation to learners of Greek as a foreign or second language: principles for the design of a pronunciation book. Studies in Greek Linguistics, Proceedings of the 29th Annual Meeting of the Department of Linguistics, Faculty of Philosophy, Aristotle University, Μay 2008, Στόχος δραστηριότητας: Κατανόηση σύντομων πληροφοριών Διδασκαλία των ήχων /i/ και /e/ σε μαθητές με μικρότερα φωνηεντικά συστήματα από αυτό της ελληνικής, π.χ. αραβόφωνους μαθητές. Περίσταση: Επίπεδο: Πιθανή διάρκεια: Διδακτικό υλικό: Στάδια: Να συμπληρωθεί Β2 (μπορεί να προσαρμοστεί και για αρχάριο επίπεδο). 1,5 διδακτικές ώρες. Μπορεί να κατασκευαστεί από τον καθηγητή βάσει του επικοινωνιακού πλαισίου διδασκαλίας της προφοράς. Μέρος 1 ο : Παρουσίαση Στάδιο 1: Εξηγείτε στους μαθητές σας ότι το μάθημα θα επικεντρωθεί στη διδασκαλία των ήχων /i/ και /e/. Ξεκινάτε γράφοντας τις παρακάτω λέξεις στον πίνακα, τις οποίες διαβάζετε αργά.

διαφορές τους (π.χ. στην άρθρωση) και στη συνέχεια εμπλέκοντας τους μαθητές σε μια σειρά από δραστηριότητες όπου κάνουν εξάσκηση στην αντίληψη και παραγωγή των δύο ήχων.

2 Πίνακας λέξεων /i/ /e/ πήρα πέρα μίση μέση μοίρα μέρα μίλι μέλι Στάδιο 2: Εξηγείτε στους μαθητές ότι κατά την παραγωγή (α) του /i/ η γλώσσα βρίσκεται σε μπροστινή θέση στη στοματική κοιλότητα, σχετικά κοντά στον ουρανίσκο και τα χείλια είναι πολύ τεταμένα, όπως όταν χαμογελούμε έντονα, β) του /e/ η γλώσσα βρίσκεται σε μπροστινή θέση στη στοματική κοιλότητα, το στόμα όμως είναι πιο ανοικτό και η γλώσσα δεν είναι τόσο κοντά στον ουρανίσκο. Τα χείλια δεν είναι τόσο τεταμένα. Στάδιο 3: Δείχνετε το χάρτη των φωνηέντων και σχεδιαγράμματα της φωνητικής οδού με τη θέση της γλώσσας για τους δύο ήχους. Με τα χέρια σας να σχηματίζουν τον ουρανίσκο και τη γλώσσα επιδεικνύεται την παραγωγή των ήχων, δηλ. την πιο ανοικτή παραγωγή για το /e/. Για την παραγωγή του /e/, ζητάτε από τους μαθητές να τοποθετήσουν τη γλώσσα όπως για τον ήχο /i/, αλλά να ανοίξουν το στόμα τους και να κατεβάσουν τη γλώσσα. Κατόπιν τους ζητάτε να παραγάγουν τον ήχο /e/. Προτεινόμενα εποπτικά μέσα: Στάδιο 4: Στον παραπάνω πίνακα, γράφετε το κατάλληλο σύμβολο πάνω από την κάθε στήλη. Παράγετε τις λέξεις σε κάθε στήλη για να αντιληφθούν οι μαθητές τη διαφορά. Κατόπιν, παροτρύνετε τους μαθητές να προφέρουν τις λέξεις αργά, για να καταλάβουν πώς αρθρώνονται. Φωνηεντικός χάρτης της ελληνικής, σχεδιαγράμματα της φωνητικής οδού διαθέσιμα στο διαδίκτυο, φωτοτυπίες, κάρτες, πίνακας. «Φωνηεντικός Χάρτης»

και η γλώσσα δεν είναι τόσο κοντά στον ουρανίσκο. Τα χείλια δεν είναι τόσο τεταμένα.

3 Μέρος 2 ο : Πρακτική - Παραγωγή Ελεγχόμενη δραστηριότητα (1): Προφέρετε και γράφετε τα παρακάτω ελάχιστα ζεύγη λέξεων (δηλαδή λέξεις που διαφέρουν σε ένα μόνο ήχο, όπως το δίνει-δένει) στον πίνακα και ζητάτε από τους μαθητές να προφέρουν όλοι μαζί τις λέξεις κάθε ζεύγους. Κατόπιν, ζητάτε από κάθε μαθητή χωριστά να προφέρει τις λέξεις. Επισημαίνετε τυχόν λάθη και δίνετε σχετικά σχόλια. / i / / e / λήξη λέξη έτριξε έτρεξ ε Ρίο ρέω ήχο έχω θύμα θέμα δίνει δένει μείνει μένει λίγοι λέγει Ελεγχόμενη δραστηριότητα (2): Διαβάζετε στους μαθητές τις προτάσεις με μια από τις δύο επιλογές και ζητάτε να τις συμπληρώσουν με τη λέξη που άκουσαν. Στο τέλος τους ζητάτε να τις διαβάσουν φωναχτά. 1. Έτρεξε ένα. (α) μίλι (β) μέλι 2. Είχε καλή. (α) μέρα (β) μοίρα 3. Θέλει να μόνος του. (α) μένει (β) μείνει 4. Είναι ο καλύτερος του χωριού. (α) γύρος (β) γέρος Καθοδηγούμενη δραστηριότητα (1): Χωρίζετε τους μαθητές σε ζευγάρια και τους μοιράζετε έναν από τους παρακάτω πίνακες:

/ i / / e / λήξη λέξη έτριξε έτρεξ ε Ρίο ρέω ήχο έχω θύμα θέμα δίνει δένει μείνει μένει λίγοι λέγει Ελεγχόμενη δραστηριότητα (2): Διαβάζετε στους μαθητές τις προτάσεις με μια από τις δύο επιλογές και

4 1 2 3 Α Β Γ λήξη ρέμα έδυσε τρέχα Α Β Γ 1 λέξη 2 ρήμα τρίχα 3 έδεσε ρέω Ζητάτε από τους μαθητές να συμπληρώσουν τα κενά κελιά με τις λέξεις που βρίσκονται στα αντίστοιχα συμπληρωμένα κελιά του συμμαθητή τους. Έτσι, ο διάλογος ανάμεσα στους δύο μαθητές θα είναι: Μαθητής Α: «Ποια λέξη έχεις στο κελί Α1»; Μαθητής Β: «Έχω τη λέξη λήξη». Ο μαθητής Α πρέπει να συμπληρώσει τη λέξη λήξη στο κελί Α1. Συνεχίζει ο μαθητής Β με τον ίδιο τρόπο και μετά εναλλάξ μέχρι να συμπληρωθούν τα κελιά. Στο τέλος οι μαθητές ελέγχουν τις απαντήσεις και, αν έχουν λάθη, επαναλαμβάνουν τις λέξεις και συνεργάζονται έτσι ώστε διορθώσουν τα λάθη. Καθοδηγούμενη δραστηριότητα (2): Χωρίζετε τους μαθητές σε ζευγάρια και τους μοιράζετε κάρτες στις οποίες έχετε γράψει τα παρακάτω ελάχιστα ζεύγη λέξεων. Ζητάτε από τον ένα μαθητή (μαθητής Α) να κυκλώσει μία λέξη σε κάθε ζεύγος και να τις διαβάσει στο συμμαθητή του (μαθητής Β). Ο μαθητής Β κυκλώνει τις λέξεις που ακούει και μετά τις συγκρίνει με τις λέξεις που έχει κυκλώσει ο μαθητής Α. Διαπιστώνουν αν υπάρχουν λάθη, επαναλαμβάνουν τις λανθασμένες λέξεις και αλλάζουν σειρά. τρίχατρέχα ρίψηρέψει έπλενεέπλυνε στέψηστύψει μίση-μέση τρέχειτρέχε φίλεφίλοι φύγειφύγε

Ο μαθητής Α πρέπει να συμπληρώσει τη λέξη λήξη στο κελί Α1. Συνεχίζει ο μαθητής Β με τον ίδιο τρόπο και μετά εναλλάξ μέχρι να συμπληρωθούν τα κελιά.

5 Επικοινωνιακή δραστηριότητα. Παιχνίδι ρόλων: Χωρίζετε τους μαθητές σε ζευγάρια και τους δίνετε την παρακάτω δραστηριότητα για την εξάσκησή τους στην αντίληψη και παραγωγή των ήχων /i/ και /e/: Κάρτα Α Είστε ο κ. Λεβέντης και είστε ένας πολύ απαιτητικός εργοδότης της εταιρίας εμφιάλωσης 5Ε. Πρέπει να γίνουν πολλές δουλειές και οι υπάλληλοι δεν είναι οργανωμένοι. Δίνετε οδηγίες στον υπάλληλό σας κ. Πρέκα με επιτακτικό τρόπο για τις εξής εργασίες. Ενημέρωση βιβλίων λογιστηρίου Πλύσιμο παλιών μπουκαλιών στο πλυντήριο Έλεγχος παλιών και καινούριων μπουκαλιών Γέμισμα πέντε χιλιάδων μπουκαλιών με χυμό λεμόνι Πέρασμα ετικετών Συντήρηση μηχανημάτων Ξεσκόνισμα χώρου εργασίας Πέταγμα σκουπιδιών Πλύσιμο αυτοκίνητου του εργοδότη Κάρτα Β Είστε ο κ. Πρέκας και είστε υπάλληλος της εταιρίας εμφιάλωσης 5Ε. Ο εργοδότης σας ο κ. Λεβέντης είναι πολύ απαιτητικός και σας λέει να κάνετε πολλές δουλειές, κάποιες από τις οποίες τις έχετε ήδη κάνει την προηγούμενη μέρα, ενώ άλλες δεν είναι είναι της δικής σας αρμοδιότητας. Του λέτε ποιες δουλειές κάνατε χθες και ποιες πρέπει να γίνουν από τους υπαλλήλους κ. Λέγγερη και κ. Στέφη. Του λέτε επίσης ότι αγαπάτε την εταιρία 5Ε αλλά θα φύγετε, αν συνεχίσει να σας μιλά με απότομο τρόπο. Τι πρέπει να προσέξουν οι διδάσκοντες/διδάσκ ουσες: Παραλλαγή: Χρειάζεται να δοθεί έμφαση τόσο στην πρακτική στην αντίληψη όσο και στην παραγωγή. Επιπλέον χρειάζεται να δοθεί η ευκαιρία για πρακτική σε αυθόρμητο, ρέοντα λόγο. Οι παραπάνω δραστηριότητες μπορούν να έχουν διάφορες παραλλαγές, π.χ. να δώσουμε διαφορετικά ελάχιστα ζεύγη (δηλαδή λέξεις που

Λεβέντης και είστε ένας πολύ απαιτητικός εργοδότης της εταιρίας εμφιάλωσης 5Ε. Πρέπει να γίνουν πολλές δουλειές και οι υπάλληλοι δεν είναι οργανωμένοι. Δίνετε οδηγίες στον υπάλληλό σας κ.

6 Εργασία στο σπίτι: διαφέρουν σε ένα μόνο ήχο, όπως το μέλι-μίλι) είτε μεμονωμένα είτε σε προτάσεις. Επιπλέον παρόμοιες δραστηριότητες μπορούν να σχεδιαστούν και για τα οπίσθια φωνήεντα /ο-u/ που είναι προβληματικά για τους αραβόφωνους μαθητές. Να προετοιμάσουν μια παρουσίαση για το επόμενο μάθημα πάνω σε ένα θέμα που να τους δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα φωνήεντα /i-e/, όπως για παράδειγμα δραστηριότητες που έκαναν όταν ήταν μικροί, χρησιμοποιώντας παρελθοντικό χρόνο σε ρήματα με την αύξηση -ε (έπαιζα, έπλενα, έριχνα, ετοίμαζα, έγραφα, κτλ.).

Σχετικά έγγραφα

Extract from the book Play and Laugh- Language games for teaching Greek as a foreign. language. by Ifigenia Georgiadou, 2004, Hellenic Culture Centre

Απόσπασμα από το βιβλίο Παίξε-Γέλασε/ γλωσσικά παιχνίδια για τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας Της Ιφιγένειας Γεωργιάδου, 2004, εκδ. Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Extract from the book Play and