ΘΕΜΑ: Αποτίμηση Στοιχείων Ισολογισμού

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Αποτίμηση Στοιχείων Ισολογισμού ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Υποβληθείσα στην καθηγήτρια ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΣΘΗΜΑΝΗ από την σπουδάστρια ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΩΣΤΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ από Χρυσοστόμου Σμύρνης 8, 654 03 Καβάλα Εναρξη: 9.5.2000 Παράδοση: 9.11.2000

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ * Γ (ζ ^6YeC'P/ΛΛOr Καβάλα idillisox) ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Αποτίμηση Στοιχείων Ισολογισμού ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Υποβληθείσα στην καθηγήτρια ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΣΘΗΜΑΝΗ από την σπουδάστρια ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΩΣΤΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ από Χρυσοστόμου Σμύρνης 8, 654 03 Καβάλα Εναρξη: 9.5.2000 Παράδοση: 9.11.2000

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Αποτίμηση - Περιουσία_ 1.1. Αποτίμηση 1.2. Ανάλυση της έννοιας της περιουσίας_ 1.3. Προέλευση της περιουσίας 1.4. Λογιστική άποψη της περιουσίας 2. Ισολογισμός 2.1. Έννοια και χαρακτηριστικά του Ισολογισμού _ 2.2. Εμφάνιση των λογαριασμών του Ισολογισμού_ ΟΜΑΑΑ 1": ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΟΜΑΔΑ 2'ΆΠΟΘΕΜΑΤΑ ΟΜΑΔΑ 3'^: ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΟΜΑΔΑ 4 : ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ - ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ - ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ 5": ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 3. Απογραφή 3.1. Έννοια της απογραφής 3.2. Τρόποι διενέργειας της απογραφής, 3.3. Έκταση της απογραφής 3.4. Η απογραφή σύμφωνα με το Νόμο _ 3.5. Σημασία της Γενικής Απογραφή 4. Αποτίμηση - Κανόνες αποτίμησης_ 4.1. Έννοια και ορισμός Αποτιμήσεως_ 4.2. Κανόνες Αποτίμησης 4.2.2. Κανόνας Αποτίμησης στην τρέχουσα τιμή ή τιμή ημέρας_ 4.2.3. Κανόνας αποτίμησης στην χαμηλότερη τιμή μεταξύ κτήσεως κ 5. Αποτίμηση περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με τον Κ.Φ.Σ._ 5.1. Αποτίμηση των αποθεμάτων 5.1.1. Αποτίμηση των αγοραζόμενων αποθεμάτων 5.1.2. Αποτίμηση των έτοιμων και ημιτελών προϊόντων _ 5.1.3. Αποτίμηση των συμπαράγωγων προϊόντων 5.1.4. Αποτίμηση των ελαττωματικών προϊόντων 5.1.5. αποτίμηση των υποπροϊόντων 5.1.6. Αποτίμηση υπολειμμάτων

5.2. Αποτίμηση Πάγιων Περιουσιακών στοιχείων _ 5.3. Αποτίμηση συμμετοχών και χρεογράφων 5.4. Αποτίμηση απαιτήσεων, υποχρεώσεων, διαθέσιμων ι στοιχείων που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα ιι λοιπών περιουσιακών 5.5. Αποτίμηση λοιπών λογαριασμών του Ενερ-/ητικοΰ κ U Παθητικού _ 6. Γενικές αρχές και αποτελέσματα εφαρμογής μεθόδων αποτίμησης _ 6.1. Γενικές αρχές κατά την αποτίμηση 6.2. Αποτέλεσμα από την εφαρμογή των μεθόδων αποτιμήσεως ΜΕΡΟΣ Β 7.1. Απογραφή 3' '=Δεκεμβρίου 2000 της επιχείρησης 7.2. Αποτίμηση εμπορευμάτων της επιχείρησης με τη μέθοδο LI.FO 7.3. Αποτίμηση χρεογράφων της επιχείρησης ΚΑ ΤΑΛ ΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑ ΦΙΑΣ

ΜΕΡΟΣ A 1. Αποτίμηση - Περιουσία^ 1.1. Αποτίμηση Κατά τη χρήση γίνονται πλήθος οικονομικών πράξεων στα πλαίσια της επιχείρησης οι οποίες καταγράφονται και παρακολουθούνται στα λογιστικά βιβλία. Προκειμένου όμως να αποφευχθούν πιθανά σφάλματα κατά την καταγραφή και εκτροπή από την πραγματική εικόνα των στοιχείων της επιχείρησης απαιτείται στο τέλος της χρήσης να γίνει απογραφή των περιουσιακών στοιχείων. Μέρος της απογραφής είναι η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων με την οποία προσδιορίζεται η αξία των στοιχείων της επιχείρησης και στοχεύει στον προσδιορισμό της πραγματικής εικόνας της περιουσίας της επιχείρησης. 1.2. Ανάλυση της έννοιας της περιουσίας Η περιουσία του οικονομικού οργανισμού αποτελείται από το σύνολο των συντελεστών της παραγωγής που διαθέτει για την παραγωγή και διάθεση οικονομικών αγαθών (υλικών ή άϋλων) ή υπηρεσιών. Είναι το σύνολο των έννομων σχέσεων και καταστάσεων. Έννομες σχέσεις και τα δικαιώματα κυριότητας, χρήσεως, εκμεταλλεύσεως, οι απαιτήσεις, οι υποχρεώσεις, ενώ καταστάσεις είναι η πελατεία, φήμη, η πίστη, ο τόπος εγκατάστασης. Η συγκρότηση της περιουσίας αποτελείται από διάφορα στοιχεία, τα οποία ονομάζονται περιουσιακά στοιχεία. Οι σχέσεις μεταξύ των στοιχείων αυτών πρέπει να είναι αρμονικές, γιατί αποτελούν ένα οργανικό σύνολο που χρησιμοποιεί ο οικονομικός οργανισμός για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς του. ' βλ. ΚΟΝΤΑΚΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Γ., Γενική Λογιστική, Εκδ. ΕΛΛΗΝ, Αθήνα 1993, σελ. 31-32 και 35-36

Τα περιουσιακά στοιχεία διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, σε αυτά που είναι δεκτικά άμεσης χρηματικής αποτιμήσεως και σ' αυτά που η αξία τους υπολογίζεται με έμμεσο τρόπο. 1. Περιουσιακά στοιχεία δεκτικά άμεσης χρηματικής αποτιμήσεως, αποτελούν π.χ. οι πρώτες ύλες, τα εμπορεύματα, τα προϊόντα, οι υπηρεσίες, οι απαιτήσεις, οι υποχρεώσεις, τα μηχανήματα, τα μεταφορικά μέσα κ.λπ. Τα στοιχεία αυτά καταγράψει και παρακολουθεί κατά είδος, χρηματική αξία και άλλα χαρακτηριστικά η λογιστική. 2. Περιουσιακά στοιχεία που η αξία τους υπολογίζεται έμμεσα αποτελούν η κοινωνικοοικονομική σημασία του οικονομικού οργανισμού, η ικανότητα του προσωπικού του, η εμπιστοσύνη σ' αυτούς που συναλλάσσεται, το φυσικό του περιβάλλον, οι προοπτικές αναπτύξεώς του και άλλα στοιχεία γενικά και ειδικά. Τα στοιχεία αυτά, αν και η σημασία τους είναι πολύ πιο μεγάλη από τα δεκτικά άμεσης χρηματικής αποτιμήσεως, δεν καταγράφονται από τη λογιστική. 1.3. Προέλευση της περιουσίας Η περιουσία του οικονομικού οργανισμού συγκροτείται από το ή τους φορείς της, αν είναι περισσότερα πρόσωπα και μπορεί να προέρχεται: α. Από ιδιωτική περιουσία του φορέα του και από περιουσία τρίτων, ξένων προς την επιχείρηση, όπως π.χ. προμηθευτών, δανειστών. Η περίπτωση αυτή αποτελεί τον κανόνα της συνθέσεως της περιουσίας κάθε οικονομικού οργανισμού και ιδιαίτερα των επιχειρήσεων. β. Μόνο από την περιουσία του φορέα του γ. Μόνο από περιουσία τρίτων Με βάση τα παραπάνω η περιουσία της επιχειρήσεως, η οποία αποτελείται από αξίες (υλικές και άϋλες) και απαιτήσεις, προέρχεται από το φορέα της και από τρίτους ή μόνο από το φορέα της ή μόνο από τρίτους, δηλαδή από τις υποχρεώσεις της.

1.4. Λογιστική άποψη της περιουσίας Από λογιστική άποψη η περιουσία της επιχείρησης ορίζεται ως ενεργητικό και παθητικό. 1. Ενεργητικό είναι τα μέσα δράσεως της επιχειρήσεως όπως μηχανήματα, πρώτες ύλες, πελάτες, μετρητά. Είναι το σύνολο των οικονομικών μέσων, τα οποία αποτιμούνται σε χρηματικές μονάδες και με τα οποία η επιχείρηση επιδιώκει να πετύχει τους σκοπούς της. Αποτελούν τα δεκτικά χρηματικής αποτιμήσεως μέσα δράσεως της επιχειρήσεως. 2. Παθητικό είναι οι πηγές από τις οποίες προέρχεται το ενεργητικό, όπως κεφάλαιο, προμηθευτές, γραμμάτια πληρωτέα. Το παθητικό δηλαδή δείχνει από πού προήλθαν τα κεφάλαια για να αποκτηθεί το ενεργητικό. Είναι οι υποχρεώσεις της επιχειρήσεως προς τον επιχειρηματία και τους τρίτους.

2. Ισολογισμός 2.1. Έννοια και χαρακτηριστικά του Ισολογισμού Ο Ισολογισμός είναι η λογιστική κατάσταση με την οποία εμφανίζονται συνοπτικά κατά είδος και αξία, τα περιουσιακά στοιχεία της επιχειρήσεως, σε ορισμένη χρονική στιγμή, αποτιμημένα με το ίδιο νόμισμα. Ο ισολογισμός προκύπτει από την απογραφή, της οποίας αποτελεί περίληψη και εμφανίζει την χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης συνοπτικά, μόνο κατά είδος και αξία, ενώ η απογραφή την εμφανίζει αναλυτικά κατά είδος, ποιότητα, ποσότητα και αξία. Στον ισολογισμό εικονίζεται η περιουσιακή συγκρότηση της επιχειρήσεως με την ισότητα: Ε=Π ή πιο αναλυτικά Ε = Π+ΚΘ Σύμφωνα με τη νομοθεσία, που ισχύει και τη λογιστική επιστήμη, στον ισολογισμό πρέπει να εμφανίζεται με σαφήνεια, ειλικρίνεια και ακρίβεια, η χρηματοοικονομική συγκρότηση της επιχειρήσεως, ταξινομημένη αρμονικά τόσο από τη λογιστική, όσο και από την οικονομική και νομική άποψη του κάθε περιουσιακού στοιχείου. Έτσι ο μελετητής του ισολογισμού μπορεί να τον συγκρίνει με ισολογισμούς προηγούμενων χρήσεων και ισολογισμούς ομοειδών επιχειρήσεων^. Οι λογαριασμοί του Ισολογισμού περιλαμβάνονται στις ομάδες 1 έως και 5 του Ε.Γ.Λ.Σ. Οι ομάδες 1 έως και 3 περιλαμβάνουν λογαριασμούς του Ενεργητικού και οι ομάδες 4 και 5 λογαριασμούς του Παθητικού^. " βλ. ΚΟΝΤΑΚΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Γ., ό.π. σελ. 50-51 ^ βλ. ΡΟΔΟΣΘΕΝΟΥΣ ΜΑΡΙΑ, Οργάνωση Λογιστηρίου, Εκ. INTERBOOKS, Αθήνα, 1994 σελ.

2.2. Εμφάνιση των λογαριασμών του Ισολογισμού ως εξής:'' Σύμφωνα με τον Ε.Γ,Λ.Σ. οι λογαριασμοί του Ισολογισμού εμφανίζονται ΟΜΑΔΑ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 10 Εδαφικές εκτάσεις 11 Κτίρια - εγκαταστάσεις κτιρίων - τεχνικά έργα 12 Μηχανήματα - Τεχνικές εγκαταστάσεις - Λοιπός Μηχανολογικός Εξοπλισμός 13 Μεταφορικά Μέσα 14 Έπιπλα και λοιπός Εξοπλισμός 15 Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσης πάγιων στοιχείων 16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς απόσβεσης 17... 18 Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 18.00 Συμμετοχές σε συγγενείς επιχειρήσεις 18.00.00 Μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 01 Μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 02 Ανεξόφλητες μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 03 Ανεξόφλητες μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 04 Μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 05 Μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 06 Ανεξόφλητες μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 07 Ανεξόφλητες μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού

08 Συμμετοχές σε λοιπές (πλην ΑΕ) επιχειρήσεις εσωτερικού 09 Συμμετοχές σε λοπές (πλην ΑΕ) επιχειρήσεις εξωτερικού 10 Προεγγραφές σε υπό έκδοση μετοχές εταιριών εσωτερικού 11 Προεγγραφές σε υπό έκδοση μετοχές εταιριών εξωτερικού 12 Μετοχές σε τρίτους για εγγύηση 18.00.19 Προβλέψεις για αποτιμήσεις συμμετοχών σε λοιπές (πλην ΑΕ) επιχειρήσεις 18.01 Συμμετοχές σε λοιπές επιχειρήσεις 18.01.00 Μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 01 Μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 02 Ανεξόφλητες μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 03 ανεξόφλητες μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 04 Μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 05 Μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 06 Ανεξόφλητες μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 07 Ανεξόφλητες μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 08 Συμμετοχές σε λοιπές (πλην Α.Ε.) επιχειρήσεις εσωτερικού 09 Συμμετοχές σε λοιπές (πλην Α.Ε.) επιχειρήσεις εξωτερικού 10 προεγγραφές σε υπό έκδοση μετοχές εταιριών εσωτερικού 11 Προεγγραφές σε υπό έκδοση μετοχές εταιριών εξωτερικού 12 Μετοχές σε τρίτους για εγγύηση 19 Προβλέψεις για αποτιμήσεις συμμετοχών σε λοιπές (πλην ΑΕ) επιχειρήσεις 18.02 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συγγενών επιχειρήσεων σε δρχ. 18.03 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συγγενών επιχειρήσεων σε Ξ.Ν. 18.04 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεων σε δρχ. * ΚΑΡΑΠΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ I., λογιστικά- Κοστολόγηση - Φοροτεχνικά - Γενικό Λογιστικό σχέδιο, Η' Εκδοση, Θεσσαλονίκη, 1993-1994, σελ. 13-60

18.05 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεων σε Ξ.Ν. 18.06 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις κατά εταιριών 18.11 Δοσμένες εγγυήσεις 18.12 Οφειλόμενο κεφάλαιο 18.15 Τίτλοι με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων σε δρχ. 18.16 Τίτλοι με χαρακτήρα ακινητοποιήσεων σε Ξ.Ν. 19. ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ή ΑΛΛΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

ΟΜΑΔΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 20 ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ 20.00 Είδος A 20.00. 00 Αποθέματα 20.00. 01 Αγορές χρήσης με 8% 20.01 Είδος Β 20.01.00 Αποθέματα 20.01.01 Αγορές χρήσης με 8% 20.02 Είδος Γ 20.02.00 Αποθέματα 20.02.01 Αγορές χρήσης με 186 κ.ο.κ. 21 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΤΟΙΜΑ ΚΑΙ ΗΜΙΤΕΛΗ 22 ΥΠΟΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ 23 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ (Προϊόντα, υποπροϊόντα και υπολείμματα στο στάδιο της κατεργασίας) 24 ΠΡΩΤΕΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ - ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ 25 ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ 25.00 Μικρά εργαλεία 25.01 Λιγνίτης 25.02 Πετρέλαιο 25.03 Μαζούτ 26 ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 27... 28 ΕΙΔΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ 29 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ή ΑΛΛΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

ΟΜΑΔΑ a' : ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 30 ΠΕΛΑΤΕΣ 30.00 Πελάτες εσωτερικού 30.01 Πελάτες εξωτερικού 30.02 Ελληνικό Δημόσιο 30.03 ΝΠΔΔ και Δημόσιες Επιχειρήσεις 30.04 Πελάτες - Εγγυήσεις ειδών συσκευασίας 30.97 Πελάτες επισφαλείς 30.98 Ελληνικό Δημόσιο λογ. επίδικων απαιτήσεων 30.99 Λοιποί πελάτες λογ/σμός επίδικων απαιτήσεων 31. ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ 31.00 Γραμμάτια στο χαρτοφυλάκιο 31.01 Γραμμάτια στις Τράπεζες για είσπραξη 31.02 Γραμμάτια στις Τράπεζες σε εγγύηση 31.03 Γραμμάτια σε καθυστέρηση 31.07 Γραμμάτια σε Ξ.Ν. στο Χαρτοφυλάκιο 31.08 Γραμμάτια σε Ξ.Ν. στις Τράπεζες για είσπραξη 31.09 Γ ραμμάτια σε Ξ.Ν. στις Τράπεζες σε εγγύηση 31.10 Γραμμάτια σε Ξ.Ν. σε καθυστέρηση 32 ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 33.00 Προκαταβολές Προσωπικού 33.01 Χρηματικές διευκολύνσεις προσωπικού 33.02 Δάνεια προσωπικού 33.03 Μέτοχοι λογ/σμός κάλυψης κεφαλαίου 33.04 Οφειλόμενο κεφάλαιο 33.05 Δόσεις μετοχικού κεφαλαίου σε καθυστέρηση 33.06 Προμερίσματα 33.07 Δοσοληπτικοί λογ/σμοι εταίρων

33.08 Δοσοληπτικοί λογ/σμοί διαχειριστών 33.09 Δοσολητττικοί λογ. ιδρυτών Α.Ε. και μελών διοικητικού συμβουλίου 33.10 Δοσολητττικοί λογ/σμοί γενικών διευθυντών ή διευθυντών Α.Ε. 33.11 Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συγγενών επιχειρήσεων σε δρχ. 33.12 Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συγγενών επιχειρήσεων σε Ξ.Ν. 33.13 Ελληνικό Δημόσιο - Προκαταβλημένοι και παρακρατημένοι φόροι 33.14 Ελληνικό Δημόσιο- Λοιπές απαιτήσεις 33.17 Λογαριασμοί δεσμευμένων καταθέσεων σε δρχ. 33.18 Λογαριασμοί δεσμευμένων καταθέσεων σε Ξ.Ν. 33.19 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις εισπρακτέες στην επόμενη χρήση σε δρχ. 33.20 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις εισπρακτέες στην επόμενη χρήση σε Ξ.Ν. 33.21 Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεων σε δρχ. 33.22 Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος και επιχειρήσεων σε Ξ.Ν. 33.90 Επιταγές εισπρακτέες μεταχρονολογημένες 33.91 Επιταγές σε καθυστέρηση 33.97 Χρεώστες επισφαλείς 33.98 Επίδικες απαιτήσεις κατά Ελληνικού Δημοσίου 33.99 Λοιποί χρεώστες επίδικοι 34 ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ 34.00 Μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 34.01 Μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 34.02 Ανεξόφλητες μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 34.03 Ανεξόφλητες μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εσωτερικού 34.04 Μερισματαποδείξεις εισπρακτέες μετοχών εταιριών εσωτερικού 34.05 Ομολογίες ελληνικών δανείων 34.06 Ανεξόφλητες ομολογίες ελληνικών δανείων 34.07 Μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού 34.08 Έντοκα γραμμάτια Ελληνικού Δημοσίου

34.10 Μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 34.11 Μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 34.12 Ανεξόφλητες μετοχές εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 34.13 Ανεξόφλητες μετοχές μη εισαγμένες στο Χρηματιστήριο εταιριών εξωτερικού 34.14 Μερισματαποδείξεις εισπρακτέες μετοχών εταιριών εξωτερικού 34.15 Ομολογίες αλλοδαπών δανείων 34.16 Ανεξόφλητες ομολογίες αλλοδαπών δανείων 34.17 Μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων εξωτερικού 34.20 Προεγγραφές σε υπό έκδοση μετοχές εταιριών εσωτερικού 34.21 Προεγγραφές σε ομολογιακά δάνεια εσωτερικού 34.22 Προεγγραφές σε ομολογιακά δάνεια εσωτερικού 34.23 Προεγγραφές σε ομολογιακά δάνεια εξωτερικού 34.24 Χρεόγραφα σε τρίτους για εγγύηση 34.25 Ίδιες μετοχές 35 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ 36 ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 39 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ή ΑΛΛΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

ΟΜΑΔΑ 4"^: ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ - ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ - ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 41 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ - ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ - ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 42 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣ Νέο 43 ΠΟΣΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΕΝΑ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 44 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 45 ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 45.00 Ομολογιακά δάνεια σε δρχ. μη μετατρέψιμα σε μετοχές 45.01 Ομολογιακά δάνεια σε δρχ. μετατρέψιμα σε μετοχές 45.02 Ομολογιακά δάνεια σε δρχ. με ρήτρα Ξ.Ν. μη μετατρέψιμα σε μετοχές 45.03 Ομολογιακά δάνεια σε δρχ. με ρήτρα Ξ.Ν. μετατρέψιμα σε μετοχές 45.04 Ομολογιακά δάνεια σε Ξ.Ν. μη μετατρέψιμα σε μετοχές 45.05 Ομολογιακά δάνεια σε Ξ.Ν. μετατρέψιμα σε μετοχές 45.10 Τράπεζες - λογ/σμοί μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων σε δρχ. 45.11 Τράπεζες - Λογ/σμοί μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων σε δρχ. με ρήτρα Ξ.Ν. 45.12 Τράπεζες - λογ/σμοί μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων σε Ξ.Ν. 45.13 Ταμιευτήρια - λογ/σμοί μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων 45.14 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεδεμένες επιχειρήσεις σε δρχ. 45.15 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεδεμένες επιχειρήσεις σε Ξ.Ν. 45.16 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς λοιπές συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεις σε δρχ. 45.17 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς λοιπές συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεις σε Ξ.Ν. 45.18 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις προς εταίρους και διοικούντες 45.21 Γραμμάτια πληρωτέα έκδοσης Ν.Π.Δ.Δ. και Δημόσιων Επιχειρήσεων 45.22 Ελληνικό Δημόσιο

45.23 Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 4 6... 47... 48 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΜΕ ΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ 49 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ - ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ή ΑΛΛΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

ΟΜΑΔΑ δ'^: ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 50 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ 50.00 Προμηθευτές εσωτερικού 50.01 Προμηθευτές εξωτερικού 50.02 Ελληνικό Δημόσιο 50.03 Ν.Π.Δ.Λ. και Δημόσιες Επιχειρήσεις 50.04 Προμηθευτές - Εγγυήσεις ειδών συσκευασίας 51 ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΠΛΗΡΩΤΕΑ 51.00 Γραμμάτια πληρωτέα σε δρχ. 51.01 Γραμμάτια πληρωτέα σε Ξ.Ν. 51.02 Γραμμάτια πληρωτέα έκδοσης Ν.Π.Δ.Δ. και Δημοσίων Επιχειρήσεων 52 ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 53 ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 53.00 Αποδοχές προσωπικού πληρωτέες 53.01 Μερίσματα πληρωτέα 53.02 Προμερίσματα πληρωτέα 53.03 Οφειλόμενες αμοιβές προσωπικού 53.04 Ομολογίες πληρωτέες 53.05 Τοκομερίδια πληρωτέα 53.06 Οφειλόμενες δόσεις συμμετοχών 53.07 Οφειλόμενες δόσεις ομολογιών και λοιπών χρεογράφων 53.08 Δικαιούχοι αμοιβών 53.09 Δικαιούχοι χρηματικών εγγυήσεων 53.10 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεδεμένες επιχειρήσεις σε δρχ. 53.11 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεδεμένες επιχειρήσεις σε Ξ.Ν. 53.12 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς λοιπές συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεις σε δρχ. 53.13 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς λοιπές συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεις σε Ξ.Ν.

53.14 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς εταίρους 53.15 Δικαιούχοι ομολογιούχοι παροχών επί πλέον τόκοι 53.16 Μέτοχοι - αξία μετοχών τους προς απόδοση λόγω απόσβεσης ή μείωσης του κεφαλαίου 53.90 Επιταγές πληρωτέες 54 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΦΟΡΟΥΣ - ΤΕΛΗ 55 ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 56 ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 5 7... 58 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ 59 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ή ΑΛΛΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

3. Απογραφή 3.1. Έννοια της απογραφής Απογραφή είναι η λεπτομερής καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων της επιχειρήσεως, σε ενιαίο νόμισμα και σε ορισμένη χρονική στιγμή. Με την απογραφή Προσδιορίζονται αναλυτικά όλα τα περιουσιακά στοιχεία της επιχειρήσεως κατ' είδος, ποιότητα και ποσότητα Αποτιμούνται με την ίδια νομισματική μονάδα, με βάση τους κανόνες της αποτιμητικής Καταχωρούνται, αναλυτικά εκφρασμένα, στο βιβλίο απογραφών και έτσι εμφανίζεται η περιουσία της επιχειρήσεως κατά είδος, ποιότητα, ποσότητα και κατά αξία, σε μια ορισμένη χρονική στιγμή, δηλαδή στη στατική της μορφή. 3.2. Τρόποι διενέργειας της απογραφής Η απογραφή σε σχέση με τον τρόπο που διενεργείται διακρίνεται: 1. Φυσική (η πραγματική ή εξωτερική ή εξωλογιστική), όταν τα περιουσιακά στοιχεία αναγνωρίζονται και προσδιορίζονται πραγματικά, χωρίς δηλαδή να λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα των λογιστικών βιβλίων. Αφορά κυρίως τα εμπορεύματα, προϊόντα, πρώτες ύλες, βοηθητικές ύλες, χρεόγραφα 2. Θεωρητική (ή εσωτερική ή εσωλογιστική), όταν προκύπτει από τα λογιστικά βιβλία της επιχειρήσεως. Η εσωτερική απογραφή αφορά κυρίως απαιτήσεις και υποχρεώσεις. Όταν διενεργείται θεωρητικά απογραφή, είναι σκόπιμο να γίνεται και πραγματικός έλεγχος συμφωνίας, έστω και δειγματοληπτικά, μερικών απαιτήσεων και υποχρεώσεων της επιχειρήσεως ή έλεγχος των λογιστικών βλ. ΚΟΝΤΑΚΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Γ., Γενική Λογιστική, Εκδ. ΕΛΛΗΝ, Αθήνα, 1993, σελ. 43-50

εγγραφών με παραστατικά έγγραφα. Για το λόγο αυτό πολλές επιχειρήσεις στέλνουν γράμματα με πληρωμένη απάντηση στους πελάτες και προμηθευτές τους, για να τους γνωρίσουν τα υπόλοιπα των λογαριασμών τους. 3.3. Έκταση της απογραφής Η απογραφή ανάλογα με την έκτασή της διακρίνεται σε: α. Μερική, όταν αναφέρεται μόνο σε μερικά περιουσιακά στοιχεία. Η μερική απογραφή πρέπει να είναι φυσική. Χρησιμεύει βασικά, για τον έλεγχο των αποθεμάτων και λοιπών υλικών αξιών. Με τη συχνή διενέργεια μερικών απογραφών, αποφεύγονται ή διορθώνονται λογιστικά λάθη, διαχειριστικές ανωμαλίες, προσλαβαίνονται ατασθαλίες και ακόμη δημιουργείται έντονα το αίσθημα ευθύνης των διαχειριστών των διάφορων περιουσιακών στοιχείων της επιχειρήσεων, β. Γενική, όταν αναφέρεται σε όλα τα περιουσιακά στοιχεία. Η γενική απογραφή είναι κατά κανόνα φυσικά για ορισμένα περιουσιακά στοιχεία και θεωρητική για τα υπόλοιπα. Η απογραφή ενάρξεως της λειτουργίας της επιχειρήσεως, οι απογραφές των χρήσεων και η απογραφή διαλύσεως, μετατροπής, συγχωνεύσεως είναι γενικές. 3.4. Η απογραφή σύμφωνα με το Νόμο Η απογραφή, σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει, είναι γενική και η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων γίνεται με τους κανόνες της αποτιμητικής και των νομικών διατάξεων που ισχύουν. Διακρίνεται σε; α. Απογραφή ιδρύσεως, που συντάσσεται κατά την έναρξη της λειτουργίας της επιχειρήσεως β. Απογραφή Χρήσεως, που συντάσσεται κάθε δώδεκα μήνες, κάθε μία δηλαδή διαχειριστική ή λογιστική χρήση. Η απογραφή μιας χρήσεως

λέγεται τελική απογραφή της χρήσεως και αρχική της επόμενης χρήσεως. γ. Τελική απογραφή της επιχειρήσεως, που συντάσσεται σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, όταν δηλαδή η επιχείρηση διαλυθεί, μετατραπεί, συγχωνευθεί και γενικά, όταν πάψει να λειτουργεί ως αυτόνομη λογιστική μονάδα. Η απογραφή της επιχειρήσεως καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο, θεωρημένο από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Στο βιβλίο αυτό καταχωρείται και ο ισολογισμός, η ανάλυση τσυ λσγαριασμού γενικής εκμεταλλεύσεως και η ανάλυση του λογαριασμού αποτελέσματα χρήσεως. Το βιβλίο αυτό ονομάζεται βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμών. 3.5. Σημασία της Γενικής Απογραφή Η διενέργεια της γενικής απογραφής, παρά το γεγονός ότι προκαλεί αναταραχή στον ομαλό ρυθμό των εργασιών της επιχειρήσεως, χαλάρωση των συναλλαγών ή και της παραγωγής, καθώς και πρόσθετα έξοδα, αποτελεί ενέργεια πολύ μεγάλης σημασίας και πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια να είναι πραγματική και εξαντλητική. Ορισμένα λογιστήρια, ακόμη και σήμερα, αρκούνται στην εσωλογιστική απογραφή για τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία, με επακόλουθο να δίνουν ψευδή εικόνα της περιουσίας και του αποτελέσματος, πράγμα που θεωρείται απαράδεκτο και έχει άσχημες συνέπειες. Η πραγματική και εξαντλητική απογραφή εξασφαλίζει, την ακριβή εικόνα της περιουσιακής συγκροτήσεως της επιχειρήσεως, τον έλεγχο της ακρίβειας των λογιστικών καταχωρήσεων και τη δυνατότητα στη διοίκηση να παίρνει ορθές αποφάσεις. Επίσης αποτελεί μέσο πραγματικό ελέγχου των διαχειριστών των διάφορων περιουσιακών στοιχείων.

4. Αποτίμηση - Κανόνες αποτίμησης 4.1. Έννοια και ορισμός Αποτιμήσεως Η αποτίμηση είναι το σπουδαιότερο και δυσκολότερο τμήμα της απογραφής. Γενικά αποτίμηση ενός αγαθού σημαίνει προσδιορισμό της παρούσας αξίας με την οποία πρέπει να εγγράφει την ημέρα της απογραφής. Πέρα από τον προσδιορισμό της παρούσας αξίας των διαφόρων περιουσιακών στοιχείων για τη σωστή αποτίμηση της οικονομικής καταστάσεως πρέπει στο σκέλος της αποτίμησης να περιλαμβάνεται και ο σαφής χαρακτηρισμός και προσδιορισμός των στοιχείων του κόστους για την εξαγωγή τους σωστού αποτελέσματος. Η πραγματική οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης μπορεί να προκύψει με ακρίβεια μόνο με τη λήξη των εργασιών της και μάλιστα μετά τη ρευστοποίηση των ενεργητικών και παθητικών της στοιχείων. Διάφοροι όμως λόγοι, λογιστικοί, οικονομικοί, φορολογικοί έχουν επιβάλει τη θέσπιση κανόνων για τον προσδιορισμό της οικονομικής καταστάσεως σε μικρότερα χρονικά διαστήματα και μάλιστα σε κάθε διαχειριστική περίοδο. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σύνταξη απογραφής στην οποία περιλαμβάνεται η αποτίμηση. Αποτίμηση είναι η εξεύρεση με ακρίβεια της αξίας της οικονομικής θέσεως της επιχείρησης σε δεδομένη στιγμή. Από την επιτυχή αποτίμηση και μάλιστα από τον σαφή προσδιορισμό της αξίας των περιουσιακών στοιχείων και των στοιχείων που έχουν δαπανηθεί εξαρτάται και ο προσδιορισμός με ακρίβεια τόσο της οικονομικής καταστάσεως όσο και του πραγματικού οικονομικού αποτελέσματος. Η αποτίμηση, εφόσον υπάρχει σχετική νομοθετική ρύθμιση γίνεται σύμφωνα με το νόμο, αλλιώς σύμφωνα με τα διδάγματα της λογιστικής. Οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν τις νομοθετικές διατάξεις.

Έχουν όμως την ευχέρεια να ακολουθούν ένα οποιοδήποτε τρόπο αποτίμησης διαφορετικό απ' αυτό που προτείνεται από τον φορολογικό νόμο με υποχρέωση συντάξεως δύο ισολογισμών: α. Του φορολογικού ισολογισμού σύμφωνα με τον φορολογικό νόμο β. Του ισολογισμού εκμεταλλεύσεως σύμφωνα με τους κανόνες που ακολουθεί η διοίκηση της επιχειρήσεως. 4.2. Κανόνες Αποτίμησης Υπάρχουν διάφοροι κανόνες αποτίμησης. Αυτοί που εφαρμόζονται στην πράξη είναι οι ακόλουθοι: α. Κανόνας αποτίμησης στην τιμή κτήσεως β. Κανόνας αποτίμησης στην τρέχουσα τιμή η τιμή ημέρας γ. Κανόνας αποτίμησης στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ κτήσεως και τρέχουσας 4.2.1. Κανόνας Αποτίμησης στην τιμή κτήσεως Τιμή κτήσεως είναι η τιμολογιακή αξία αγοράς των αποθεμάτων αυξημένη με τα ειδικά έξοδα αγοράς και μειωμένη με τις εκπτώσεις. Τιμολογιακή αξία είναι η αξία αγοράς που αναγράφεται στα τιμολόγια μειωμένη με τις εκπτώσεις που κάθε φορά χορηγούνται από τους προμηθευτές και απαλλαγμένη από τους φόρους και τα τέλη που δεν βαρύνουν τελικά την επιχείρηση. Ειδικά έξοδα αγοράς είναι οι άμεσες δαπάνες αγοράς, που γίνονται μέχρι την παραλαβή και αποθήκευση του αγαθού, όπως π.χ. μεταφορικά, δασμοί και λοιποί φόροι κ.λπ. Αν πρόκειται για αγαθά που παράγει ή κατασκευάζει η επιχείρηση ως τιμή κτήσεως παίρνεται το ιστορικό κόστος που αποτελείται από το άθροισμα: βλ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ., Λογιστική III, Εκδ. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΑΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ, Αθήνα, 1994, σελ. 70-72

α. To κόστος αγοράς των ττρώτων υλών και των διαφόρων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν. β. Των γενικών εξόδων παραγωγής και γ. Των άμεσων και έμμεσων δαπανών παραγωγής^ Ο κανόνας αποτίμησης στην τιμή κτήσεως θεωρείται ο πιο ασφαλής και απλός και χρησιμοποιείται περισσότερο από όλους στην πράξη. Επειδή όμως οι τιμές κτήσεως αναφέρονται στο παρελθόν απέχουν από την πραγματικότητα, πράγμα που θεωρείται μειονέκτημα. Επιπλέον το ίδιο προϊόν εισέρχεται στις αποθήκες κατά διάφορα χρονικά διαστήματα και με διάφορες τιμές και είναι δύσκολο να καθοριστεί με ακρίβεια η τιμή κτήσεως των μενόντων εμπορευμάτων στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου. Ο προσδιορισμός της τιμής κτήσεως γίνεται στην επιχείρηση με οποιαδήποτε από τις ακόλουθες μεθόδους, καθώς και με οποιαδήποτε άλλη παραδεγμένη μέθοδο, με την προϋπόθεση ότι τη μέθοδο που θα επιλέξει θα την εφαρμόζει πάγια. Σε περίπτωση αλλαγής των συνθηκών λειτουργίας της επιχειρήσεως ή υπάρξεως σοβαρών λόγων, επιτρέπεται η αλλαγή της μεθόδου αποτιμήσεως με την προϋπόθεση ότι στις οικονομικές καταστάσεις που θα δημοσιεύονται, θα δηλώνονται οι λόγοι που οδήγησαν στην αλλαγή καθώς και η επίδραση που είχε η αλλαγή αυτή στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων. 4.2.1.1. Μέθοδος μέσης τιμής κτήσεως Η μέθοδος αυτής έχει τους πιο πολλούς υποστηρικτές και μάλιστα αυτούς που τηρούν τον λογαριασμό εμπορεύματα ως αμιγή αξίας. Κατά τη μέθοδο αυτή βρίσκουμε ένα μέσος όρο είτε από το σύνολο των ποσοτήτων που έχουν εισαχθεί στην αποθήκη είτε ύστερα από κάθε νέα εισαγωγή. ^ Βλ. ΚΟΝΤΑΚΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Γ., Γενική Λογιστική, Αθήνα, 1988, σελ. 228 Βλ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ., Ο.Π. σελ. 72-73 βλ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Λ., ό.π. 72-73 ' βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., Κοστολόγηση (εσωλογιστική και Εξωλογιστική εναρμονισμένη με ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο και Κ.Φ.Σ.), Εκδ. ΒΡΥΚΟΥΣ, Αθήνα 1992, σελ. 499-501

α) Σταθμικός μέσος όρος ή σταθμική μέση τιμή. εξής τύπο: Κατά τη μέθοδο αυτή η μέση σταθμική τιμή κτήσεως υπολογίζεται με τον [Αξία αποθέματος ενάρξεως της περιόδου] [Ποσότητα αποθέματος ενάρξεως της περιόδου] [Αξία αγορών της περιόδου στην τιμή κτήσεως] [Ποσότητα που αγοράζεται στην περίοδο] Η κατ' αυτόν τον τρόπο προσδιορισμένη μέση σταθμική τιμή μονάδας χρησιμοποιείται για την αποτίμηση των αποθεμάτων λήξεως και του κόστους των πωληθέντων. Η παρούσα μέθοδος χρησιμοποιείται ευρύτατα στην πράξη, γιατί είναι εύκολης εφαρμογής, προσδιορίζει το κόστος μονάδας με μια αντικειμενική βάση, είναι απαλλαγμένη από περιθώρια υποκειμενικών χειρισμών και ελαχιστοποιεί τις επιδράσεις των ακραίων τιμών στην αγορά. Σε μια αγορά που οι τιμές παρουσιάζουν ανυψωτική τάση το μέσος κόστος είναι χαμηλότερο από το τρέχον κόστος, ενώ σε μια αγορά που οι τιμές παρουσιάζουν πτωτική τάση το μέσο κόστος είναι υψηλότερο από το τρέχον κόστος. Γι αυτό η μέθοδος αυτή κατακρίνεται, αφού στα τρέχοντα έσοδα πωλήσεων δεν αντιπαραθέτει το τρέχον κόστος κτήσεως των πωληθέντων. Η εφαρμογή της μεθόδου ενδείκνυται στις περιπτώσεις που η επιχείρηση εφαρμόζει το σύστημα της περιοδικής απογραφής των αποθεμάτων, οπότε στο τέλος της περιόδου που προσδιορίζεται η αξία αυτών και το κόστος των πωλημένων. Αν η επιχείρηση εφαρμόζει το σύστημα της διαρκούς απογραφής, επειδή το μέσο σταθμικό κόστος δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί πριν την τελευταία αγορά της περιόδου, οι εξαγωγές (αναλώσεις - πωλήσεις) και τα υπόλοιπα των αποθεμάτων παρακολουθούνται τη διάρκεια της περιόδου μόνο κατά ποσότητα. Η περίοδος σταθμίσεως δυνατό να είναι: α) ετήσια, οπότε μιλούμε περί μέσου ετήσιου σταθμικού κόστους ή β) μικρότερη του έτους, συνήθως μηνιαία αλλά και τριμηνιαία, κ.λπ. οπότε μιλούμε περί μέσου μηνιαίου ή τριμηνιαίου κ.λπ. σταθμικού κόστους.

Παράδειγμα: Έχουμε τα ακόλουθα δεδομένα: Συναλλαγές μονάδες Κόστος μονάδας Αξία Αναλωμένες (ή πωλ. μον.) Υπόλοιπο μονάδες Ιανουάριος 1. Απόθεμα έναρξης 100X 10 = 1.000-100 Ιανουαρ. 10 Αγορά 400X 12 = 4.800-500 Ιανουαρ.11 Πώληση 300 200 Ιαουαρ. 13 Αγορά 500X 15 = 7.500-700 Ιαουαρ. 20 Πώληση - 600 100 Ιανουαρ. 25 Αγορά 200X 17 = 3.400-300 Ιανουαρ. 28 Πώληση 100 200 1.200 16.700 Η αξία των αναλωμένων και των μενόντων αποθεμάτων σύμφωνα με τη μέθοδο της σταθμικής μέσης τιμής προσδιορίζεται ως εξής: Αποθέματα ενάρξεως 100X10 = 1.000 Αγορές 10/1 400 X 12 = 4.800 13/1 500 X 15 = 7.500 25/1 1.100 200 X 17 = 3.400 1.000 + 15.700 16.700 - = 13,977 Μέσο σταθμικό κόστος μονάδας 100 + 1.100 1.200 Αρα α) Η αξία των αποθεμάτων είναι μονάδες: 200 X 13,917 = 2.783 β) Η αξία των αναλωμένων είναι μονάδες: 1.000 X 13,917 = 13.917 1.200 16.700

β) Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων Κατά τη μέθοδο αυτή, μετά από κάθε εισαγωγή καθορίζεται η μέση τιμή του υπολοίπου με τον εξής τύπο; [Αξία προηγούμενου + [ Αξία νέας αγοράς υπολοίπου] στην τιμή κτήσεως] [Ποσότητα προηγούμενου + [Ποσότητα νέας υπολοίπου] αγοράς] Κατά την προηγούμενη μέθοδο, το ετήσιο μέσο σταθμικό κόστος προσδιορίζεται στο τέλος της χρήσεως και συνεπώς, αν η επιχείρηση εφαρμόζει το σύστημα της διαρκούς απογραφής, δεν είναι σε θέση στη διάρκεια της χρήσεως να προσδιορίζει το κόστος των αναλώσιμων ή των πωλήσεων. Για την αντιμετώπιση της δυσχέρειας αυτής, σαν μέσο κόστος της μονάδας μπορεί να χρησιμοποιείται εκείνο που προκύπτει μετά από κάθε αγορά αγαθών. Η προκείμενη μέθοδος είναι αντικειμενική, γιατί δεν αφήνει περιθώρια προσωπικών χειρισμών και δίνει ένα αντιπροσωπευτικό μέσο κόστος, το οποίο πλησιάζει περισσότερο στο τρέχον παρά το μέσο σταθμικό. Παράδειγμα: Με βάση τα δεδομένα του προηγούμενου παραδείγματος και με το σύστημα της διαρκούς απογραφής θα έχουμε;

Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Ημερομ. Αγορές - Πωλήσεις Μονάδ. Κόστος μονάδ. Συνολικό κόστος Μονάδ. Κόστος μονάδ. Συνολικό κόστος Μοναδ. Κόστος μονάδ. Συνολικό κόστος Ιαν.1 Απόθεμα ενάρξεως 100 10 1.000 Ιαν. 10 Αγορά 400 12 4.800 400 12 4.800 Μέαη τιμή 500 11,60 5.800 Ιαν. 11 Πώληση 200 11,60 2.320 300 11,60 3.480 Ιαν. 13 Αγορά 700 14.03 9.820 500 15 7.500 Ιαν. 20 Πώληση 100 14,03 1.403 600 14,03 8.417 Ιαν. 25 Αγορά 300 16,01 4.803 200 17 3.400 Ιαν. 28 Πώληση 200 16,01 3.202 100 16,01 16 01 1.000 + 4.800 _ 5.800 100 + 400 ~ 500 11,60 μέση τιμή υττολοίπου Το ίδιο εφαρμόζουμε με τα δεδομένα ττου ττροκύπτουν ύστερα από κάθε συναλλαγή.

4.2.1.2. "Μέθοδος πρώτη εισαγωγή - πρώτη εξαγωγή (FIFO) Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην εκδοχή ότι η πρώτη εισαγωγή εξάγεται πρώτη (Fisrt In - First Out) και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις τελευταίες αγορές και αποτιμούνται στις τιμές που αντίστοιχα αγοράστηκαν. Η αρχή των υπολογισμών της αποτιμήσεως των αποθεμάτων γίνεται από την τελευταία αγορά. FI αποτίμηση των πωλημένων - αναλωμένων γίνεται σύμφωνα με τη σειρά εισαγωγής τους, γι αυτό και η μέθοδος αυτή λέγεται και "μέθοδος της σειράς εξαντλήσεως των αποθεμάτων". FI παραπάνω εκδοχή της σειράς εξαντλήσεως στις περισσότερες επιχειρήσεις εναρμονίζεται με τη φυσική ροή των αποθεμάτων. Με τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα τέλους χρήσεως αποτιμούνται σε τιμές που πλησιάζουν προς τις τρέχουσες τιμές αγοράς και συνεπώς η αξία των αποθεμάτων που εμφανίζεται στον ισολογισμό είναι ορθότερη σε σύγκριση με εκείνη που προκύπτει με την εφαρμογή άλλων μεθόδων και ειδικότερα με τη LIFO. Εντούτοις, η μέθοδος παρουσιάζει βασική αδυναμία στην ορθή αντιπαράθεση των εσόδων με το κόστος των πωλήσεων, αφού στα τρέχοντα έσοδα από τις πωλήσεις δεν αντιπαραθέτει το τρέχον κόστος των πωλημένων, αλλά το κόστος κτήσεως των παλαιότερων αγορών. Αυτό σημαίνει ότι σε περιόδους πληθωρισμού η μέθοδος υπερεκτιμά τα λογιστικά κέρδη σε σχέση με άλλες μεθόδους και ειδικότερα τη LIFO, με περαιτέρω συνέπεια την πληρωμή αυξημένου φόρου εισοδήματος. Αντίθετα, σε περιόδους μειώσεως των τιμών το αποτέλεσμα υποεκτιμάται με συνέπεια και ο φόρος εισοδήματος να είναι μειωμένος. Παρά το παραπάνω βασικό μειονέκτημα της μεθόδου, δηλαδή της απομακρύνσεως του κόστους των πωλήσεων από τις τρέχουσες συνθήκες αγοράς, η FIFO χρησιμοποιείται ευρύτατα στην κοστολόγηση αποθεμάτων, γιατί: α) Είναι εύκολης εφαρμογής, β) είναι εφαρμόσιμη, είτε με το σύστημα της περιοδικής απογραφής, είτε με το σύστημα της διαρκούς απογραφής. " Βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.π. σελ. 501-503

γ) η ροή του κόστους συμβαδίζει με τη φυσική ροή των αποθεμάτων, δ) είναι συστηματική και αντικειμενική, αφού δεν επηρεάζεται από υποκειμενικούς υπολογισμούς και ε) η αξία των αποθεμάτων στον ισολογισμό προσεγγίζει το τρέχον κόστος αντικαταστάσεως. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμόζεται είτε: α) σε τρέχουσα βάση, καθόλη τη διάρκεια της χρήσεως ή β) με το σύστημα της περισδικής απογραφής, με τα ίδια αποτελέσματα. Παράδειγμα: Με βάση τα δεδομένα των προηγούμενων παραδειγμάτων έχουμε: α) Με το σύστημα της περιοδικής απογραφής: Απόθεμα ενάρξεως μονάδες: 100 X 10 = 1.000 δρχ. Πλέον: Αγορές ενάρξεως μονάδες: 400 X 12 = 4.800 500X 15 = 7.500 200 X 17 = 3.400 15.700 δρχ. 16.700 δρχ. Μείον: Αποθέματα λήξεως μονάδες 200 X 17=3.400 δρχ. Κόστος αναλώσεων (ή πωλήσεων) 13.300 δρχ. β) Με το σύστημα της διαρκούς απογραφής Η παρακολούθηση της ροής κόστους αποθεμάτων και των πωλημένων σε κάθε συναλλαγή (τρέχουσα κοστολόγηση) έχει ως εξής:

Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Ημερομ Αγορές - Πωλήσεις Μονάδ. Κόστος Συνολικό Κόστος Συνολικό Κόστος Συνολικό Μονάδ. Μοναδ. μονάδ. κόστος μονάδ. κόστος μονάδ. κόστος Ιαν.1 Απόθεμα ενάρξεως 100 10 1.000 Ιαν. 10 Αγορά 400 12 4.800 400 12 4.800 500 5.800 Ιαν. 11 Πώληση 100 10 1000 200 12 2.400 200 12 2.400 Ιαν. 13 Αγορά 500 15 7.500 500 15 7.500 Ιαν. 20 Πώληση 200 12 2.400 400 15 6.000 100 15 1.500 Ιαν. 25 Αγορά 200 17 3.400 200 17 3.400 300 4.900 Ιαν. 28 Πώληση 100 15 1500 200 17 3.400 1.100 15.700 1.000

Είναι δυνατό ο προσδιορισμός του κόστους των πωλημένων και του κόστους των μενόντων αποθεμάτων να μην γίνεται κατά το χρόνο κάθε συναλλαγής, αλλά στο τέλος της περιόδου. Στην περίπτωση αυτή θα έχουμε: Αναλωμένες (ή πωλημένες) μονάδες δρχ. 100Χ 10 από απόθεμα ενάρξεως = 1.000 Πώληση 4/1 300 200 X 12 από την αγορά 10/1 = 2.400 200 X 12 από την αγορά 10/1 = 2.400 Πώληση 20/1 600 400 X 15 από την αγορά 13/1 = 6.000 Πώληση 28/1 100X15 από την αγορά 13/1 = 1.500 Κόστος πωληθέντων 1.000 13.300 Μένοντα 200 X 17 από την αγορά 251 = 3.400 Σύνολο μονάδες:. 1.200=, 16.700 Από τα παραπάνω προκύπτει ότι με τη μέθοδο FIFO το κόστος πωλήσεων και μενόντων προσδιορίζεται στο ίδιο ύψος, ανεξάρτητα από το σύστημα απογραφής που ακολουθεί η επιχείρηση και τον τρόπο που εφαρμόζει (τρέχουσα κοστολόγηση ή κοστολόγηση στο τέλος της περιόδου). 4.2.1.3 Μέθοδος τελευταία εισαγωγή - πρώτη εξαγωγή (LIFOy^ FI μέθοδος αυτή βασίζεται στην εκδοχή ότι η πρώτη εξαγωγή (πώληση ή ανάλωση) προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή (last In - first Out) και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις παλιότερες εισαγωγές. FI αρχή των υπολογισμών της αποτιμήσεως των αποθεμάτων τέλους χρήσεως γίνεται από την πρώτη αγορά της χρήσεως. FI αποτίμηση των πωλημένων - αναλωμένων γίνεται αντίθετα με τη σειρά της εισαγωγής τους. FI μέθοδος αυτή είναι ακριβώς αντίθετη με τη μέθοδο FIFO. Μολονότι για τις περισσότερες επιχειρήσεις η παραπάνω εκδοχή δεν είναι σύμφωνη με τη φυσική ροή των αποθεμάτων, εντούτοις η μέθοδος έχει υπε'ρ αυτής το ισχυρό επιχείρημα ότι για τη μέτρηση του αποτελέσματος η

ροή του κόστους είναι πιο σημαντική από τη φυσική ροή των αποθεμάτων. Οι υποστηρικτές της LIFO ισχυρίζονται ότι η μέτρηση του αποτελέσματος πρέπει να βασίζεται στις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς. Τα έσοδα από τις πωλήσεις, λοιπόν, πρέπει να συσχετίζονται με το τρέχον κόστος των πωλημένων. Με τη LIFO το κόστος των πωλημένων πλησιάζει το τρέχον κόστος αντικαταστάσεώς του, αφού πωλημένα αποτελούνται, κατά τη μέθοδο, από τις πρόσφατες αγορές. FI μέθοδος αυτή, συνεπώς, οδηγεί στον περιορισμό των κερδών που προσδιορίζονται λογιστικά και στον περιορισμό του επ' αυτών φόρου εισοδήματος. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η εφαρμογή της παραπάνω μεθόδου ενδείκνυται σε περιόδους έντονου πληθωρισμού. Παράδειγμα: Σύμφωνα με τα δεδομένα των προηγούμενων παραδειγμάτων έχουμε; α) Με το σύστημα της περιοδικής απογραφής Δρχ. Απόθεμα ενάρξεως μονάδες 100 X 10 = 1.000 πλέον: Αγορές μονάδες 400X 12 = 4.800 500X 15 = 7.500 200 X 17 = 3.400 15.750 16.700 Μείον: Αποθέματα λήξεως 100 X 10 (από το απόθεμα ενάρξεως) 1.000 200 100 X 12 (από την αγορά 10/1 1.200 2.200 Κόστος πωλήσεων 14.500 β) Με το σύστημα της διαρκούς απογραφής FI παρακολούθηση της ροής κόστους των αποθεμάτων και των πωλήσεων σε κάθε συναλλαγή (τρέχουσα κοστολόγηση) έχει ως εξής: βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.ττ. σελ. 504-506

Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Ημερομ Αγορές - Πωλήσεις Μονάδ. Κόστος Συνολικό Κόστος Συνολικό Κόστος Συνολικό Μονάδ. Μοναδ. μονάδ. κόστος μονάδ. κόστος μονάδ. κόστος Ιαν.1 Απόθεμα ενάρξεως 100 10 1.000 Ιαν. 10 Αγορά 400 12 4.800 400 12 4.800 500 5.800 Ιαν. 11 Πώληση 300 12 3.600 100 10 1.000 100 12 1,200 Ιαν. 13 Αγορά 500 15 7.500 500 15 7.500 700 9.700 Ιαν. 20 Πώληση 500 15 7.500 100 12 1.200 100 10 1.000 Ιαν. 25 Αγορά 200 17 3.400 200 17 3.400 300 4.400 Ιαν. 28 Πώληση 100 17 1.700 100 10 1.000 100 17 1.700 200 2.700

Είναι δυνατό ο προσδιορισμός του κόστους των πωλήσεων και του κόστους των μενόντων αποθεμάτων να μη γίνεται κατά το χρόνο κάθε συναλλαγής, αλλά στο τέλος της περιόδου. Στην περίπτωση αυτή θα έχουμε: Αναλωμένες (ή πωλημένες) μονάδες: δρχ. Πώληση 11/1 300 200 X 17 από την αγορά 25/1 = 3.400 100 X 15 από την αγορά 25/1 = 1.500 Πώληση 20/1 600 400 X 15 από την αγορά 13/1 = 6.000 200 X 12 από την αγορά 10/1 = 2.400 Πώληση 28/1 100 X 12 από την αγορά 10/1 = 1.200 1.000 14.500 Μένοντα μονάδες 100 X 12 100 X 10 1.200 1.200 1.000 16.700 Όπως προκύπτει από την προηγηθείσα ανάλυση, το κόστος των πωλήσεων και μενόντων προσδιορίζεται στα ίδια ύψη και στα δύο συστήματα διαρκούς και περιοδικής απογραφής, μόνο στην περίπτωση που η διαρκής απογραφή δεν γίνεται κατά το χρόνο κάθε συναλλαγής, αλλά στο τέλος της χρήσεως. Αντίθετα, αν κατά το σύστημα της διαρκούς απογραφής εφαρμόζεται ο τρόπος της τρέχουσας κοστολόγησης (δηλαδή προσδιορίζεται το κόστος των πωλημένων μετά από κάθε πώληση), τότε το κόστος των πωλημένων και το κόστος των μενόντων αποθεμάτων διαφέρουν από τα αντίστοιχα μεγέθη που προσδιορίζονται με την ίδια μέθοδο με βάση το σύστημα της περιοδικής απογραφής. 4.2.1.4. Μέθοδος του βασικού αποθέματος^^ Το βασικό (ή φυσιολογικό) απόθεμα πρέπει να διατηρείται σε μια μόνιμη βάση για την εξασφάλιση της ομαλή λειτουργίας της επιχειρήσεως. ΓΓ αυτό το

βασικό απόθεμα μοιάζει με πάγιο στοιχείο και ως προς την ποσότητα και ως προς την αξία και το οποίο πάγιο στοιχείο πρέπει να αποτιμάται στην αξία κτήσεώς του. Με την αποτίμηση του βασικού αποθέματος στην σταθερή αξία κτήσεώς του, αποφεύγεται ο επηρεασμός των αποτελεσμάτων της χρήσεως με κέρδη ή ζημίες από την αποτίμηση των κατεχόμενων αποθεμάτων. Αλλά, για την εύρυθμη λειτουργία της, η επιχείρηση διατηρεί συνήθως αποθέματα μεγαλύτερα από τα κανονικά. Τα πέρα των κανονικών αποθέματα (υπεραποθέματα) θεωρούνται σαν προσωρινή αύξηση και καταχωρούνται στο κόστος κτήσεως. Οι εξαγωγές θεωρούνται ότι γίνονται από τα υπεραποθέματα και αποτιμούνται με βάση τη μέθοδο LIFO, μολονότι, για πρακτικούς λόγους, χρησιμοποιούνται συχνά η FIFO και το μέσο κόστος. Το Ε.Γ.Λ.Σ. υιοθετεί τη μέθοδο αυτή και ορίζει ότι κατά τη μέθοδο αυτή τα αποθέματα τέλους χρήσεως διακρίνονται σε δύο μέρη. Το ένα αντιστοιχεί το βασικό απόθεμα που αντιπροσωπεύει την ελάχιστη ποσότητα (στοκ ασφαλείας) η οποία κρίνεται αναγκαία για την ομαλή διεξαγωγή της συνήθους δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας. Το άλλο προορίζεται για εξυπηρέτηση μελλοντικών αναγκών πωλήσεων, όταν πρόκειται για εμπορεύματα ή έτοιμα προϊόντα ή αναγκών βιομηχανοποιήσεων, όταν πρόκειται για υλικά που αναλώνονται στην παραγωγική διαδικασία. Το βασικό απόθεμα αποτιμάται στην αξία της αρχικής κτήσεώς του. Το υπόλοιπο μέρος (υπεραπόθεμα) αποτιμάται με μία από τις εξής μεθόδους υπολογισμού της τιμής κτήσεως; του μέσου σταθμικού κόστους, του κυκλοφοριακού μέσου όρου και της FIFO. Σε περίπτωση που η ποσότητα των κατ' είδος αποθεμάτων δεν μεταβάλλεται σημαντικά από χρήση σε χρήση, είναι δυνατό να χαρακτηρίζεται ολόκληρη η ποσότητα αυτή σαν βασικό απόθεμα και ανάλογα γίνεται η αποτίμησή της. Η μέθοδος του βασικού αποθέματος, όπως και η LIFO, στοχεύει στην αντιπαράθεση του τρέχοντος κόστους των πωλούμενων με τα τρέχοντα έσοδα των πωλήσεων και συνεπώς η μέθοδος πλησιάζει με τη LIFO. Δεν τυγχάνει βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.π. σελ. 506-507

όμως γενικής εφαρμογής, επειδή τα αποθέματα μεταβάλλονται κατά ποσότητα, ποιότητα και αξία. Παράδειγμα: Με βάση τα δεδομένα των προηγούμενων παραδειγμάτων και με την υπόθεση ότι το βασικό απόθεμα της επιχειρήσεως είναι 100 μονάδες με τιμή κτήσεως μονάδας 10, με το σύστημα της περιοδικής απογραφής έχουμε: Αποθέματα ενάρξεως: βασικό απόθεμα 100 X 10 = 1.000 Αγορές 400X 12 = 4.800 500X 15 = 7.500 200X 17 1.100 = 3.400 15.700 Μένοντα; Βασικό απόθεμα 100 X 10 1.000 100X 17 1.700 Κόστος πωληθέντων: μον. 1.000 δρχ. 14.000 Αν το απόθεμα λήξεως είναι μικρότερο του φυσιολογικού π.χ. είναι 80 μονάδες, το απόθεμα λήξεως θα αποτιμηθεί ως εξής: Βασικό απόθεμα Έλλειμμα Αξία αποθέματος λήξεως 100 X 10 = 1.000 (20) X 17 = (340) 660 4.2.1.5. Μέθοδος εξατομικευμένου κόστους^'* Όταν τα αποθέματα αποτελούνται από ογκώδη αγαθά ή από μικρές ποσότητες που έχουν μεγάλη αξία και είναι κατορθωτό να αριθμούνται κατά τεμάχιο ή κατά παρτίδα κατά το χρόνο αγοράς ή παραγωγής αυτών, όταν δηλαδή τα επιμέρους στοιχεία έχουν εξατομικευμένα χαρακτηριστικά, είναι δυνατό τα αποθέματα να παρακολουθούνται με το πραγματικό κόστος κάθε

στοιχείου. Έτσι είναι δυνατό να προσδιορίζεται το πραγματικό ειδικό - εξατομικευμένο κόστος των πωλούμενων και των μενόντων αποθεμάτων. Με άλλα λόγια, αν είναι δυνατό να προσδιορίζεται από ποιες ειδικές αγορές προέρχονται οι ποσότητες που συγκροτούν τα αποθέματα τέλους χρήσεως, τα αποθέματα αυτά μπορεί να αποτιμούνται στις ειδικές τιμές κτήσεως αυτών. Η προκείμενη μέθοδος συσχετίζει τη ροή του κόστους με την ειδική ροή των φυσικών αγαθών και οδηγεί σε ικανοποιητική αντιπαράθεση εσόδων και κόστους και μπορεί να εφαρμόζεται με περιοδική ή με διαρκή απογραφή των αποθεμάτων. Η μέθοδος απαιτεί εξατομικευμένη παρακολούθηση κάθε στοιχείου και γι αυτό εφαρμόζεται σπάνια στην πράξη. Ακόμη, η μέθοδος στερείται συχνά αντικειμενικότητας, αφού παρέχει τη δυνατότητα επηρεασμού των αποτελεσμάτων, π.χ.: Ας υποθέσουμε ότι η επιχείρηση έχει προς πώληση 4 εξατομικευμένα στερεοφωνικά συγκροτήματα που απέκτησε αντί δρχ. 500.000, 520.000, 540.000, 550.000 και ότι πωλεί ένα αντί δρχ. 600.000. Το κόστος του συγκροτήματος που πωλήθηκε και το μικτό κέρδος εξαρτάται από το συγκρότημα που επιλέχθηκε προς πώληση. Το ΕΓΑΣ σχετικά με τη μέθοδο αυτή, ορίζει τα εξής: Κατά τη μέθοδο αυτή, τα αποθέματα παρακολουθούνται όχι μόνο κατ' είδος, αλλά και κατά συγκεκριμένες παρτίδες αγοράς ή παραγωγής, οι οποίες έτσι αποκτούν αυτοτέλεια κόστους. Κατά την αποτίμηση των αποθεμάτων της απογραφής, αυτά αναλύονται σε ποσότητες κατά παρτίδα από την οποία προέρχονται και αποτιμούνται στο κόστος της συγκεκριμένης παρτίδας, ανεξάρτητα από το χρόνο παραγωγής ή αγοράς τους. 4.2.1.6. Μέθοδος του πρότυπου κόστους'^ Οι σύγχρονες βιομηχανικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν το πρότυπο κόστος για τη λογιστική παρακολούθηση των αποθεμάτων και την για εσωτερική χρήση, αποτίμηση αυτών. Το πρότυπο κόστος αποτελεί ένα ιδεώδες βλ, ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ., ό.π. σελ, 78 βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.π. σελ. 508

ή προϋπολογιζόμενο κόστος απαλλαγμένο από τις απώλειες και τα έξοδα που οφείλονται σε αναποτελεσματικότητα ή σε μη φυσιολογικές συνθήκες. Οι διαφορές μεταξύ πραγματικού και προτύπου κόστους καταχωρούνται σε ιδιαίτερο λογαριασμό, ο οποίσς αποτελεί όργανο ελέγχου της παραγωγικής διαδικασίας και της συναλλακτικής δραστηριότητας της επιχειρήσεως. Το πρότυπο κόστος μπορεί να εφαρμόζεται για την παρακολούθηση των πρώτων υλών, των ημικατεργασμένων και των έτοιμων προϊόντων, τόσο ως προς την εισαγωγή όσο και ως προς την εξαγωγή αυτών από τις οικείες λογιστικές αποθήκες, οι οποίες μπορούν να τηρηθούν μόνο κατά ποσότητα, αφού όλες οι εισαγωγές και εξαγωγές καταχωρούνται με την ίδια σταδιακά τιμή. Γίνεται δεκτό ότι το πρότυπο κόστος έχει εσωτερική αξία για την επιχείρηση και δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιείται για την αποτίμηση των αποθεμάτων που γίνεται για τη σύνταξη των δημοσιευόμενων οικονομικών καταστάσεων. Το ΕΓΛΣ ορίζει σχετικώς τα ακόλουθα: Κατά τη μέθοδο αυτήν τα αποθέματα αποτιμούνται στην τιμή του πρότυπου κόστους. Η μέθοδος του προτύπου κόστους εφαρμόζεται με την προϋπόθεση ότι οι αποκλίσεις, που ενδεχόμενα θα προκόψουν ανάμεσα στο ιστορικό και στο πρότυπο κόστος, θα κατανέμονται στα μένοντα και στα πωλημένα αποθέματά τους. Το ποσό των αποκλίσεων που αναλογεί στα μένοντα αποθέματα της απογραφής εμφανίζεται ιδιαίτερα. 4.2.1.7. Μέθοδος της τελευταίας τιμής αγοράς^^ Με τη μέθοδο αυτή η αποτίμηση γίνεται πολύ εύκολα και παρέχεται η ευχέρεια στην επιχείρηση να ρυθμίζει την τιμή των αποθεμάτων και επομένως και τα αποτελέσματα σύμφωνα με την τιμή της τελευταίας αγοράς ή παραγωγής. Η μέθοδος κρίνεται αυθαίρετη και επικίνδυνη και οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα, διότι με την αγορά μιας μικρής ποσότητας εμπορευμάτων πριν βλ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ., Λογιστική III, Εκδ. ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ, Αθήνα 1994, σελ. 77-78

από την απογραφή μπορούμε να επηρεάσουμε την τιμή αποθεμάτων πολύ μεγαλύτερης ποσότητας. Παράδειγμα: Αγορές 10.000X 10 = 100.000 50.000X 11 = 550.000 100X12 = 1.200 Σύνολο 60.100 651.200 Οι πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν ανέρχονται σε 55.100 μονάδες. Επομένως η αποτίμηση θα είναι: Πωλήσεις μονάδες 55.100X 12 = 661.200 Μένοντα μονάδες 5.000X 12 = 60.000 Αν αντίστοιχα η τιμή της τελευταίας αγοράς ήταν 8 δρχ. θα είχαμε κόστος αποθεμάτων 5.000 X 8 = 40.000 4.2.1.8. Μέθοδος αφαιρέσεως ποσοστού κέρδους Με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνεται μία κατά προσέγγιση αποτίμηση των αποθεμάτων. Για να βρεθεί η αξία των αποθεμάτων αφαιρείται από τα ακαθάριστο ύψος των πωλήσεων ένα ποσό μικρού κέρδους και έτσι προσδιορίζεται η αξία των πωληθέντων. Στη συνέχεια αφαιρείται το κόστος των πωληθέντων από το σύνολο των αγορών και η διαφορά δίνει την τιμή κτήσεως των αποθεμάτων. Παράδειγμα: Σύνολο Αγορών μονάδας 50.000 X 60 =3.000.000 Σύνολο πωλήσεων μονάδες 20.000 2.160.000 Ποσοστό μικτού κέρδους 40% αφαιρείται από τις πωλήσεις δηλαδή 2.160.000 X 40% = 864.000. Επομένως το κόστος αποθεμάτων θα είναι βλ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ., ό.π. σελ, 78

3.000.000 - (2.160.000-864.000)=3.000.000-1.296.000 = 1.704.000 για τις 30.000 μονάδες. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται από επιχειρήσεις που έχουν μεγάλη ποικιλία εμπορευμάτων και είναι δύσκολη η πραγματική απογραφή. 4.2.1.9. Συνδυασμός δύο διαφορετικών μεθόδων^^ Για διακεκριμένες κατηγορίες εμπορεύσιμων επιτρέπεται η χρησιμοποίηση δύο διαφορετικών μεθόδων υπολογισμού της τιμής κτήσεως. Από το νόμο δεν γίνονται δεκτές οι δύο τελευταίες μέθοδοι υπολογισμού της τιμής κτήσεως δηλαδή η μέθοδος της τελευταίας αγοράς και η μέθοδος^ της εκπτώσεως ποσοστού μικτού κέρδους. 4.2.2. Κανόνας Αποτίμησης στην τρέχουσα τιμή ή τιμή ημέρας^ Με τον κανόνα αυτό τα αποθέματα και γενικά τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης αποτιμούνται με τη μέθοδο της τρέχουσας τιμής ή τιμής της ημέρας. Όταν λέμε τρέχουσα τιμή εννοούμε την τιμή που ισχύει την ημέρα απογραφής. Την ημέρα της απογραφής η τρέχουσα τιμή έχει δύο περιπτώσεις, α. Τρέχουσα τιμή ως τιμή εφοδιασμού και β. Τρέχουσα τιμή ως τιμή διαθέσεως Τρέχουσα τιμή ως τιμή εφοδιασμού σημαίνει την τιμή στην οποία μπορεί η επιχείρηση να αγοράσει τα αγαθά, που πρόκειται ν' αποτιμηθούν, από την πλησιέστερη αγορά. Τρέχουσα τιμή ως τιμή διάθεσης σημαίνει την τιμή στην οποία μπορεί να πωληθεί το αγαθό κατά τη στιγμή της αποτίμησης. βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΡΑ ΠΑΡ., Κώδικας Φορολογικών Βιβλίων και στοιχείων, Εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 1998, σελ. 1382 βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΡ., ό.π. σελ. 1382 βλ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ. ό.π., σελ. 79-80

Η πρώτη περίπτωση (τρέχουσα τιμή εφοδιασμού) προσφέρεται περισσότερο, ως ορθότερη, κατά την απογραφή τέλους χρήσεως για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων εκμεταλλεύσεως. Η δεύτερη περίπτωση (τρέχουσα τιμή διαθέσεως) προτιμάται κατά τη διάλυση ή συγχώνευση της επιχειρήσεως. Η μέθοδος της τρέχουσας τιμής πλεονεκτεί έναντι της πρώτης τιμής (τιμή κτήσεως) διότι αποτιμώντας με την τιμή της ημέρας δίνεται η πραγματική οικονομική κατάσταση της επιχειρήσεως κατά την ημέρα της απογραφής. Μειονεκτεί όμως όσον αφορά τον εντοπισμό της αγοράς. Δηλαδή ποια αγορά θα ληφθεί υπόψη για τον προσδιορισμό της τιμής ανεφοδιασμού ή διαθέσεως. Γι αυτό και δεν αναγνωρίζεται για τα πάγια που είναι περιουσιακά στοιχεία εκτός συναλλαγής. 4.2.3. Κανόνας αποτίμησης στην χαμηλότερη τιμή μεταξύ κτήσεως και τρέχουσας... Με τον παραπάνω κανόνα η αποτίμηση παρουσιάζει δύο τιμές: α. Χαμηλότερη τιμή για κάθε αγαθό διακεκριμένως (απόλυτα χαμηλότερη τιμή). Εδώ συγκρίνονται οι δύο τιμές κτήσεως και τρέχουσας για κάθε συγκεκριμένο αγαθό ξεχωριστά και η αποτίμηση γίνεται με την χαμηλότερη. β. Συνολικώς χαμηλότερη τιμή (σχετικά χαμηλότερη τιμή). Στην περίπτωση αυτή βρίσκονται οι τιμές κτήσεως και τρέχουσας συνολικά για όλα τα αγαθά και η αποτίμηση γίνεται στην συνολικώς χαμηλότερη. ' βλ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ., ό.π. σελ. 80-81

- J Παράδειγμα: α. Απόλυτα χαμηλότερη τιμή Είδος Τιμή Τρέχουσα Τιμή αγαθού κτήσεως τιμή χαμηλότερη Φ 100 105 100 X 150 140 140 Ψ 120 110 110 Η αποτίμησης των ειδών X, Ψ θα γίνει με την τρέχουσα τιμή ενώ του αγαθού Φ με την τιμή κτήσεως, β. Σχετικά χαμηλότερη τιμή Είδος Τιμή Τρέχουσα Σύνολα Ποσότητες αγαθού κτήσεως τιμή Κτήσεως Τρέχουσα Φ 100 100 105 10.000 10.500 X 200 150 140 30.000 28.000 Ψ 150 120 110 18.000 16.500 450 58.000 55.000 Η αποτίμηση όλων των αγαθών θα γίνει με αξία τρέχουσα 55.000 δρχ. διότι είναι η συνολικά χαμηλότερη.

5. Αποτίμηση περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με τον Κ.Φ.Σ. 5.1. Αποτίμηση των αποθεμάτων Τα αποθέματα, εκτός από τα υπολείμματα, τα υποπροϊόντα και τα ελαττωματικά προϊόντα, αποτιμώνται στην κατ' είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεως ή του ιστορικού κόστους παραγωγής τους και της τιμής στην οποία η επιχείρηση μπορεί να τα αγοράσει ή να τα παράγει κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού. Αν η τελευταία αυτή τιμή είναι χαμηλότερη από την τιμή κτήσεως ή το ιστορικό κόστος παραγωγής, αλλά μεγαλύτερη από την καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία, τότε η αποτίμηση γίνεται στην καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία^^. Το ιστορικό κόστος παραγωγής, είναι το άμεσο κόστος αγοράς (η τιμή κτήσεως) των πρώτων υλών και των διαφόρων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή των αγαθών, προσαυξημένο με τα γενικά (έμμεσα) έξοδα αγορών, καθώς και με τα άμεσα και έμμεσα έξοδα παραγωγής (κόστος κατεργασίας) που δαπανήθηκαν για να φτάσουν τα παραγμένα αγαθά στη θέση και κατάσταση που βρίσκονται κατά την απογραφή. Υπολογίζεται με μία από τις μεθόδους υπολογισμού της τιμής κτήσεως. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία είναι η τιμή πωλήσεως του αποθέματος, στην οποία υπολογίζεται ότι αυτό θα πωληθεί κάτω από συνθήκες ομαλής πορείας των εργασιών της οικονομικής μονάδας, μειωμένη με το κόστος ολοκληρώσεως της επεξεργασίας (όταν πρόκειται για ημιτελή αποθέματα ή αποθέματα που βρίσκονται στο στάδιο της κατεργασίας) και με τα έξοδα που υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθούν για την επίτευξη της πωλήσεως^^ Βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΡ., ό.π., σελ. 1371. Βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΡ., ό.π. σελ. 1371

5.1.1. Αποτίμηση των αγοραζόμενων αποθεμάτων^^ Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές (εμπορεύματα, πρώτες και βοηθητικές ύλες, υλικά συσκευασίας, αναλώσιμα υλικά, ανταλλακτικά πάγιων στοιχείων) αποτιμούνται στην κατ' είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεως και της τρέχουσας τιμής αγοράς. Παράδειγμα: Ποσότητα Τιμή Μονάδας Κόστος 1Τρέχουσα Χαμηλότερη τιμή Πρώτες ύλες: A 1.000 10 12 10.000 Β 2.000 30 25 50.000 Γ 4.000 20 22 80.000 Δ 500 40 30 15.000 Ετοιμα προϊόντα: Ε 3.000 50 60 150.000 Ζ 1.500 80 70 105.000 Η 400 105 120 42.000 Θ 600 200 190 114.000 Αξία αποθεμάτων στην κατ' είδους χαμηλότερη τιμή δρχ. 566.000 βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., Κοστολόγηση (Εσωλογιστική και Εξωλογιστική εναρμονισμένη με το Ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο και το Κ.Φ.Σ.), Εκδ. ΒΡΥΚΟΥΣ, Αθήνα 1992, σελ. 491

J 5.1.2. Αποτίμηση των έτοιμων και ημιτελών προϊόντω'/^ Τα αποθέματα (εκτός από τα υπολείμματα και υποπροϊόντα) που προέρχονται από την παραγωγή της επιχειρήσεως και προορίζονται, είτε για πώληση ως έτοιμα προϊόντα, είτε για παραπέρα επεξεργασία προς παραγωγή ετοίμων προϊόντων, αποτιμούνται στην κατ' είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ των τιμών ιστορικού κόστους παραγωγής και του κόστους στο οποίο η επιχείρηση μπορεί να παράγει τα αποθέματα κάθε είδους κατά το τέλος της χρήσεως. Στην περίπτωση που η επιχείρηση αδυνατεί να προσδιορίσει το τελευταίο αυτό κόστος, αντί αυτού λαμβάνεται υπόψη η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία. 5.1.3. Αποτίμηση των συμπαράγωγων προϊόντων^ Συμπαράγωγα είναι τα προϊόντα που παράγονται από την επεξεργασία της ίδαις πρώτης ύλης κατά τη διάρκεια της ίδιας παραγωγικής διαδικασίας. Τα συμπαράγωγα προϊόντα αποτιμούνται στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ των τιμών ιστορικού κόστους παραγωγής αι καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. Ως προς τον τρόπο προσδιορισμού του ιστορικού κόστους κτήσεως αυτών ισχύουν τα εξής: Τα συμπαράγωγα προϊόντα έχουν ενιαίο κόστος παραγωγής, το οποίο μετά τη μείωσή του κατά την αξία αποτιμήσεως των τυχόν υποπροϊόντων και υπολειμμάτων, κατανέμεται μεταξύ αυτών με κριτήριο την αξία τους σε καθαρές τιμές πωλήσεως. Παράδειγμα: Από τη βιομηχανοποίηση της πρώτης ύλης Υ1 συμπαράγονται τα προϊόντα Π1 και Π2. Κατά τη διάρκεια μιας κοστολογικής περιόδου τα σχετικά απολογιστικά δεδομένα έχουν ως εξής: Βιομηχανοποίηση πρώτης ύληςυι μον. 110.000 X 10 δρχ. 1.100.000 Κόστος κατεργασίας δρχ. 500.000 = βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.π. σελ. 492

Συνολικό κόστος δρχ. 1.600.000 Μείον: Αξία αποτιμήσεως υποπροϊόντων και υπολειμμάτων δρχ. 100.000 Κόστος συμπαραγωγών προϊόντων δρχ. 1.500.000 Παραγωγή προϊόντος Π1 μον. 40.000 τιμής πωλήσεως δρχ. 25 κατά μονάδα Παραγωγή προϊόντος Π2 μον. 50.000 τιμής πωλήσεως δρχ. 20 κατά μονάδα Η κατανομή του ενωμένου κόστους γίνεται ως εξής: Προϊόν Π1 μον. 40.000 X 25 = 1.000.000 X (1.500.000 ; 2.000.000) = 750.000 Προϊόν Π2 μον. 50.000 X 20 = 1.000.000 X (1.500.000: 2.000.000) = 750.000 Κόστος μονάδας προϊόντος Π1 750.000 : 40.000 = δρχ. 18,75 Κόστος μονάδας προϊόντος Π2 750.000 : 50.000 = δρχ. 15 5.1.4. Αποτίμηση των ελαττωματικών προίόντων^^ Ελαττωματικά είναι τα προϊόντα τα οποία, εξαιτίας ελαττωματικής παραγωγής ή κατασκευής, διαφέρουν από τα λοιπά κανονικά προϊόντα και πωλούνται με το χαρακτηρισμό του ελαττωματικού σε τιμή κατώτερη της κανονικής. Τα ελαττωματικά προϊόντα, ανάλογα με τις περιπτώσεις που παρουσιάζονται αποτιμούνται ως εξής: α. Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν πρόκειται να διατεθεί με το ελάττωμα του - σε μικρότερη τιμή, η αποτίμησή του γίνεται στην πιθανή τιμή πωλήσεώς του. Το κόστος που προκύπτει με τον τρόπο αυτό μειώνει το συνολικό κόστος παραγωγής, η διαφορά δεν αποτελεί το κόστος της παραγωγής του κανονικού ή των κανονικών προϊόντων, β. Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν, πρόκειται να διατεθεί με το ελάττωμά του με μικρή έκπτωση, αποτιμάται όπως και το κανονικό προϊόν. Στην περίπτωση δηλαδή αυτή το συνολικό κόστος παραγωγής διαιρείται με τη συνολική ε μονάδες παραγωγή, κανονικών και βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., Κοστολόγηση (Εσωλογιστική και Εξωλογιστική εναρμονισμένη με το Ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο και το Κ.Φ.Σ.), Εκδ. ΒΡΥΚΟΥΣ, Αθήνα 1992, σελ. 491 βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.π. σελ. 493-494

ελαττωματικών προϊόντων και από τη διαίρεση αυτή προκύπτει ενιαίο κατά μονάδα κόστος παραγωγής. γ. Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν δεν είναι δυνατό ή δε συμφέρει να διατεθεί στην αγορά με το ελάττωμά του και για το λόγο αυτό επανεισάγεται στην παραγωγική διαδικασία με σκοπό την εξάλειψη του ελαττώματος, τα έξοδα της πρόσθετης κατεργασίας βαρύνουν το σύνολο της παραγωγής και όχι μόνο εκείνη που προέρχεται από την επεξεργασία των ελαττωματικών προϊόντων. Στην περίτττωση συνεπώς αυτή η αποτίμηση του ελαττωματικού προϊόντος γίνεται στο ιστορικό κόστος παραγωγής του. δ. Σε περίπτωση που το ελαττωματικό προϊόν, για διάφορους λόγους, επαναχρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία σαν πρώτη ύλη, η αποτίμησή του γίνεται στην τιμή της πρώτης ύλης που υποκαθιστά. 5.1.5. αποτίμηση των υποπροϊόντων Υποπροϊόντα είναι τα υλικά αγαθά που παράγονται μαζί με τα κύρια προϊόντα, σε διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, από τις ίδιες πρώτες και βοηθητικές ύλες. Τα υποπροϊόντα επαναχρησιμοποιούνται από την οικονομική μονάδα σαν πρώτη ύλη ή πωλούνται αυτούσια^. Εφόσον προορίζονται για πώληση, αποτιμούνται στην πιθανή τιμή πωλήσεώς τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα πωλήσεως. Όταν όμως προορίζονται να χρησιμοποιηθούν από την ίδια την οικονομική μονάδα, αποτιμούνται στην τιμή χρησιμοποιήσεως τους, δηλαδή στην τιμή που θα αγοράζονταν, είτε τα συγκεκριμένα υποπροϊόντα, είτε άλλα ισοδύναμης αξίας, με σκοπό να χρησιμοποιηθούν από αυτήν^ βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΡ., ό.π. σελ. 1377 βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.π. σελ. 494

5.1.6. Αποτίμηση υπολειμμάτων^ Υπολείμματα είναι υλικά κατάλοιπα της παραγωγικής διαδικασίας. Τα υπολείμματα αποτιμούνται στην πιθανή τιμή πωλήσεώς τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα που υπολογίζονται ότι θα πραγματοποιηθούν για την πώλησή τους. 5.2. Αποτίμηση Πάγιων Περιουσιακών στοιχείων Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στην αξία της τιμής κτήσης ή του κόστους ιδιοκατασκευής τους. Η αξία αυτή προσαυξάνεται με τις δατίάνες επεκτάσεων ή προσθηκών και βελτιώσεων και μειώνεται με τις αποσβέσεις που διενεργούνται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Σε περίτπωση αναπροσαρμογής, που γίνεται σε εφαρμογή ειδικού νόμου, η αναπροσαρμοσμένη αξία θεωρείται ως αξία κτήσης του οικείου παγίου. Επέκταση ή προσθήκη κτιρίου, κτιριακής εγκαταστάσεως και τεχνικού έργου είναι οποιαδήποτε μόνιμη αύξηση του όγκου, του μεγέθους ή της ωφελιμότητας του, που γίνεται με τη χρησιμοποίηση κατά κανόνα δομικών υλικών. Επέκταση ή προσθήκη μηχανήματος, τεχνικής εγκαταστάσεως και μηχανολογικού εξοπλισμού είναι κάθε προσθήκη ή εργασία που γίνεται σε αυτά και αυξάνει το μέγεθος και κατά κανόνα την παραγωγική τους δυναμικότητα. Βελτίωση πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι κάθε μεταβολή που γίνεται σ' αυτό μετά από τεχνολογική επέμβαση και που έχει ως αποτέλεσμα, είτε την αύξηση του χρόνου ωφέλιμης ζωής του, είτε την αύξηση παραγωγικότητάς του, είτε μείωση του κόστους λειτουργίας του ή τη βελτίωση των συνθηκών χρησιμοποιήσεώς του. Η τιμή κτήσης των ακινήτων αποτελείται από το ποσό που αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς. Τα έξοδα απόκτησης των ακινήτων δεν περιλαμβάνεται στην τιμή κτήσης των στοιχείων αυτών. Τα έξοδα αυτά μεταφέρονται, κατά Βλ. ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., ό.π. σελ. 494

περίπτωση, στα έξοδα της χρήσης κατά την οποία πραγματοποιούνται. Η τιμή κτήσης του μηχανολογικού εξοπλισμού προσαυξάνεται και με τα έξοδα εγκατάστασης και συναρμολόγησης των μηχανημάτων, μέχρι να τεθούν σε κατάσταση λειτουργίας. Το κόστος ιδιοκατασκευής αποτελείται από το άμεσο κόστος αγοράς (τιμή κτήσης) των πρώτων υλών και των διαφόρων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή του παγίου, προσαυξημένο με τα γενικά (έμμεσα) έξοδα αγορών, καθώς και τα άμεσα και έμμεσα έξοδα που δαπανήθηκαν για την κατασκευή του παγίου^\ Σε περίπτώση υποτίμησης ενσώματου πάγιου περιουσιακού στοιχείου, άσχετα αν αυτό υπόκειται ή όχι σε απόσβεση, εφόσον η υποτίμηση προβλέπεται ότι θα είναι διαρκής, σχηματίζεται ανάλογη πρόβλεψη, ώστε η αποτίμηση του στοιχείου αυτού, κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού, να γίνεται στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσης ή του κόστους ιδιοκατασκευής και της υποτιμημένης τρέχουσας τιμής του. Οι προβλέψεις αυτές βαρύνουν τα αποτελέσματα χρήσεως. Η απόσβεση του καθενός από τα πάγια περιουσιακά στοιχεία είναι ανάλογη της ετήσιας μείωσης της αξίας του, που οφείλεται τόσο στη χρησιμοποίηση του στοιχείου αυτού, όσο και στην πάροδο του χρόνου και στην οικονομική απαξίωσή του. Η απόσβεση του κάθε στοιχείου ενεργείται συστηματικά και ομοιόμορφα μέσα στις χρήσεις της πιθανολογούμενης διάρκειας παραγωγικής χρησιμοποίησης του και σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις της νομοθεσίας που ισχύει κάθε φορά^^. 5.3. Αποτίμηση συμμετοχών και χρεογράφων^^ Οι μετοχές, οι ομολογίες και τα λοιπά χρεόγραφα που είναι εισηγμένα στο χρηματιστήριο, καθώς και τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, αποτιμώνται στην κατ' είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσης και της τρέχουσας βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΡ., ό.π. σελ. 1372 και 1387-1388 βλ. ΛΕΟΝΤΑΡΗ ΜΙΑΤΙΑΔΗ Κ., Γενική Λογιστική (Ισολογισμός), Εκδ. ΠΑΜΙΣΟΣ, Αθήνα, 1993 σελ. 330-332 βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΡ., ό.π. σελ. 1373 και 1591

τιμής τους. Ειδικότερα οι Τράπεζες και γενικά τα πιστωτικά ιδρύματα αποτιμούν τις συμμετοχές και χρεόγραφά τους στη συνολικά χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσης και της τρέχουσας τιμής. Ως τρέχουσα τιμή θεωρείται ο μέσος όρος της χρηματιστηριακής τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσης. Ειδικά, για τα αμοιβαία κεφάλαια ως τρέχουσα τιμή θεωρείται ο μέσος όρος της καθαρής τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσης. Οι μετοχές ανωνύμων εταιριών που δεν έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο και οι συμμετοχές σε επιχειρήσεις που δεν έχουν τη μορφή ανώνυμης εταιρίας αποτιμώνται στην τιμή κτήσης τους. Ως τιμή κτήσης χρεογράφων που κατείχε ο επιτηδευματίας κατά την απογραφή της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου λαμβάνεται η τιμή αποτίμησης στην απογραφή αυτή. Τα κάθε φύσης χρεόγραφα και οι τίτλοι, που έχουν χαρακτήρα προθεσμιακής κατάθεσης και δεν έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο, αποτιμώνται στην κατ' είδος παρούσα αξία τους κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού. Η αξία αυτή προσδιορίζεται με βάση το ετήσιο επιτόκιο του κάθε χρεογράφου ή τίτλου. Η αποτίμηση Των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου (σε δρχ. ή με ρήτρα ECU ή Ξ.Μ.) τα οποία είναι εισηγμένα στο χρηματιστήριο, κατά την κατάρτιση του ισολογισμού τέλους χρήσης γίνεται στην κατ' είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεώς τους και της τρέχουσας τιμή στους. Η δε δραχμική τρέχουσα τιμής τους υπολογίζεται με βάση την επίσημη τρέχουσα δραχμική τιμή (αγοράς) του Ξ.Ν. ή ECU κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού (δηλαδή η δραχμική τιμή αυτή πολλαπλασιάζεται με τη μέση χρηματιστηριακή τιμή των τίτλων αυτών του τελευταίου μήνα χρήσεως). 5.4. Αποτίμηση απαιτήσεων, υποχρεώσεων, διαθέσιμων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα Οι απαιτήσεις, οι υποχρεώσεις, τα διαθέσιμα και τα περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα, οπουδήποτε κι αν βρίσκονται όλα αυτά τα

περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, αποτιμώνται σε δραχμές με το ποσό που προκύπτει από τη μετατροπή του ξένου νομίσματος. α. Με βάση την επίσημη τιμή του κατά την ημέρα της απογραφής, για τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις, τους λογαριασμούς των γραμματίων ή συναλλαγματικών (εισπρακτέων και πληρωτέων) και τα διαθέσιμα, η οποία προκύπτει από σχετικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδας. Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό αποτελούν οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα που προέρχονται από προεμβάσματα ή ανέκκλητες πιστώσεις για παραγγελίας σε προμηθευτές εξωτερικού και προεμβάσματα ή ανέκκλητες πιστώσεις για παραγγελίες πελατών εξωτερικού οι οποίες αποτιμούνται στη δραχμική τους αξία στην οποία έγινε ο οριστικός διακανονισμός τους. Οι απαιτήσεις στις οποίες περιλαμβάνονται και τα γραμμάτια εισπρακτέα, αποτιμώνται στην τιμή αγοράς του ξένου νομίσματος και οι υποχρεώσεις στις οποίες περιλαμβάνονται και τα γραμμάτια πληρωτέα, αποτιμούνται στην τιμή πωλήσεως του ξένου νομίσματος. β. Με βάση την επίσημη τιμή του κατά την ημέρα κτήσης (αγοράς ή ιδιοκατασκευής ή παραγωγής) των χρεογράφων και τίτλων γενικά, των στοιχείων του πάγιου ενεργητικού, εκτός των μακροπρόθεσμων απαιτήσεων και των αποθεμάτων αγαθών γενικά. Η δραχμική τρέχουσα αξία των χρεογράφων και γενικά των τίτλων σε ξένο νόμισμα προσδιορίζεται με πολλαπλασιασμό της τρέχουσας αξίας τους σε ξένο νόμισμα με την επίσημη τιμή του ξένου νομίσματος (τιμή αγοράς της Τράπεζας της Ελλάδος) κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού. Η τρέχουσα αξία σε ξένο νόμισμα των χρεογράφων και γενικά των τίτλων αυτών προσδιορίζεται με βάση τη μέση χρηματιστηριακή τιμή τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσεως^''. Για τις συναλλαγματικές διαφορές, που προκύπτουν από τη μετατροπή σε δραχμές κατά την απογραφή των απαιτήσεων, υποχρεώσεων, διαθέσιμων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων ισχύουν τα εξής: βλ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΡ., ό.π. σελ. 1373 και 1396

α. Οι συναλλαγματικές διαφορές που προκύπτουν κατά την πληρωμή και την αποτίμηση σε δραχμές των υποχρεώσεων από πιστώσεις ή δάνεια σε ξένο νόμισμα, που χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά για την απόκτηση πάγιων περιουσιακών στοιχείων καταχωρούνται σε λογαριασμό πολυετούς απόσβεσης. β. Οι συναλλαγματικές διαφορές που προκύπτουν κατά την αποτίμηση σε δραχμές των απαιτήσεων και των λοιπών υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα καταχωρούνται σε ιδιαίτερους λογαριασμούς προβλέψεων κατά ξένο νόμισμα, με παραπέρα διάκριση σε προερχόμενες από βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες απαιτήσεις και υποχρεώσεις και μεταφέρονται σε αποτελεσματικούς λογαριασμούς, γ. Οι συναλλαγματικές διαφορές, χρεωστικές ή πιστωτικές που προκύπτουν κατά την αποτίμηση σε δραχμές των χρεογράφων και τίτλων γενικά, των στοιχείων' του πάγιου ενεργητικού εκτός των μακροπρόθεσμων απαιτήσεων, των κάθε μορφής αποθεμάτων αγαθών και των διαθέσιμων περιουσιακών στοιχείων, μεταφέρονται σε αποτελεσματικό λογαριασμό της χρήσης στην οποία δημιουργήθηκαν^^. 5.5. Αποτίμηση λοιπών λογαριασμών του Ενεργητικού και Παθητικού^^ Οι άλλοι λογαριασμοί του Ενεργητικού και Παθητικού, όπως π.χ. οι πελάτες, οι προμηθευτές κ.λπ. γράφονται στο βιβλίο απογραφών αναλυτικά με τα υπόλοιπα που έχουν την ημέρα εκείνη εκτός αν η ανάλυση τους προκύπτει από άλλα θεωρημένα βιβλία της επιχείρησης οπότε παρακολουθούνται στην απογραφή με περιληπτικούς γενικούς λογαριασμούς. Για κάθε επισφαλή απαίτηση γράφεται στην απογραφή το αρχικό ποσό, το ποσό των αποσβέσεων και το υπόλοιπο. Τα στοιχεία του ταμείου^^ αυτοαποτιμούνται, διότι τα στοιχεία στον ισολογισμό γράφονται σε δραχμές. βλ. ΚΟΝΤΑΚΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Γ., Γενική Λογιστική, Εκδ. ΕΛΛΗΝ, Αθήνα, 1993, σελ. 330-332 βλ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ I. Λογιστικά - Κοστολόγηση - Φοροτεχνικά - Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, Μ' Εκδοση, Θεσσαλονίκη, 1993-1994, σελ. 218

6. Γενικές αρχές και αποτελέσματα εφαρμογής μεθόδων αποτίμησης 6.1. Γενικές αρχές κατά την αποτίμηση Εκτός από τους κανόνες και τις μεθόδους η αποτίμηση γίνεται με βάση ης πιο κάτω γενικές αρχές^ ; 3. Θεωρείται ως δεδομένη η συνέχιση της δραστηριότητας της εταιρίας 3, Οι μέθοδοι αποτίμησης εφαρμόζονται πάγια, χωρίς μεταβολές από χρήση σε χρήση /. Η αρχή της συντηρητικότητας εφαρμόζεται πάντα και ιδιαίτερα: : Σε κάθε χρήση περιλαμβάνονται μόνο τα κέρδη που έχουν πραγματοποιηθεί μέσα σ' αυτήν. : Λαμβάνονται υπόψη όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι και όλες οι πιθανές ζημίες που αφορούν την κλειόμενη ή τις προηγούμενες χρήσεις, έστω κι αν οι σχετικές ενδείξεις άρχισαν να διαφαίνονται μετά το τέλος της κλειόμενης χρήσης, αλλά μέσα στην περίοδο περάτωσης των πράξεων κλεισίματος του ισολογισμού : λογίζονται οι απαραίτητες αποσβέσεις και προβλέψεις, ανεξάρτητα από το αν κατά τη χρήση προκύπτει καθαρό κέρδος ή ζημία. 5. Τα έσοδα και τα έξοδα που αφορούν τη χρήση λογίζονται σ' αυτά, ανεξάρτητα από το χρόνο της είσπραξης ή της πληρωμής τους. Τα περιουσιακά στοιχεία των λογαριασμών του ενεργητικού και παθητικού αποτιμούνται χωριστά. JT. Τα ποσά ανοίγματος των λογαριασμών της χρήσεως συμφωνούν απόλυτα με τον ισολογισμό κλεισίματος της προηγούμενης χρήσης. βλ. ΚΑΤΣΑΜΑ Π. - ΒΕΝΤΟΥΡΑ Π., Σύγχρονος Λογιστική, Εκδ. ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ, Αθήνα, 1964, σελ. 344 βλ. ΛΕΟΝΤΑΡΗ ΜΙΛΤΙΑΔΗ Κ., ό.π. σελ. 428-429

J 6.2. Αποτέλεσμα από την εφαρμογή των μεθόδων αποτιμήσεως^^ Σε περίπτωση αύξησης των τιμών κατά την εφαρμογή των μεθόδων: α. Με την εφαρμογή της FIFO το κέρδος καθίσταται μεγαλύτερο και η αξία της απογραφής επίσης μεγαλύτερη. β. Με τη LIFO η αξία απογραφής και το κέρδος καθίστανται μικρότερα, γ. Με τη "Μέση σταθμική τιμή" κέρδος και αξία απογραφής καθίστανται μικρότερα από τα προκύπτοντα της FIFO και μεγαλύτερα από αυτά της LIFO. Τα παραπάνω αποτελέσματα καθίστανται αντίστροφα σε περίπτωση πτώσης των τιμών. Σύμφωνα με τα παραπάνω κάθε αύξηση του κόστους πωληθέντων και συνεπώς μείωση του κέρδους χρήσεως κατά την εφαρμογή μιας μεθόδου σε σχέση με μια άλλη, σημαίνει απλώς μετατόπιση του κέρδους σε άλλη χρήση και μάλιστα στην επόμενη υποτιθέμενα ότι κατά αυτήν την χρήση χρησιμοποιούνται τα μένοντα από προηγούμενη χρήση. Αυτό δεν θα συμβεί αν κατά την επόμενη χρήση μεταβληθεί η μέθοδος προσδιορισμού του κόστους πωληθέντων π.χ. από FIFO σε LIFO, γι αυτό η χρησιμοποιούμενη μέθοδος χρησιμοποιείται πάγια. Η πάγια χρήση μιας μεθόδου εξασφαλίζει συνθήκες σταθερότητας του μέτρου προσδιορισμού των αποτελεσμάτων τα οποία καθίστανται συγκρίσιμα και με την αλλαγή της μεθόδου παραβιάζεται η αρχή της αυτοτέλειας. βλ. ΠΑΠΑΔΗΙΥΙΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Α., Σύγχρονος Γενική Λογιστική, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, τομ. II, σελ. 533-534

L 7.1. Απογραφή 3^''^Δεκεμβρίου 2000 της επιχείρησης "1ΝΤΕΡΚΑΛ Α.Ε." ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΗ 31"' ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2000

Από μεταφορά 232.355.233 234.617.393 4. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ ΠροΒλέφεις για αποζημίωση προσωπικού λόγω εξόδου από τυηγ υπηρεσία 1.959.984 II. ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 409.219.319 Προμηθευτές 271.049.427 ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Β. ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ 105 ΔΡΑΜΑ 3.100.000 2 ΑΠΤΙΔΗΣ Γ. ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ 90 ΣΕΡΡΕΣ 32.300.000 3 ΒΑΛΚΑΝΗΣ Μ. ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ 62 ΚΑΒΑΛΑ 25.000.000 ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ Β., ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 34.000.000 5 ΓΚΟΡΟΣ Σ., ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 157, ΛΑΡΙΣΑ 21.000.000 6 ΓΚΟΥΡΤΣΑΣ Γ, ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 4 ΠΑΤΡΑ 42.000.000 7 ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΗΣ Α. ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 8 ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗ 18.000.000 8 ΚΑΣΜΕΡΙΔΗΣ Β. ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ 1ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 25.700.000 9 ΚΑΤΣΙΟΥΛΗΣ ΑΠ.. ΓΡΑΜΜΟΥ 4 ΔΡΑΜΑ 22.000.000 10 ΠΑΤΚΑΣ Γ, ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ 15 ΠΥΡΓΟΣ 20.049.427 Γραμμάτια πληρωτέα 25 14.389.886 Συν/κή No 125 λ. 10/2/01 αποδ. ΑποστολΙδης Β. 5.300.000 2 Συν/κή No 1020 λ 15/4/01 αποδ. ΒαλαβανΙδης Β. 4.089.000 3 Συν/κή No 1235 λ. 18/9/01 αποδ. Πάτκας Σ. 5.000.886 Τράπεζες λ/βραχυπρ. υποχρεώσεων 26 27.163.891 27 Ποοκ/λές πελατών αντιπροσώπων 74.987.615 28 Ασφαλιστικοί οργναισμοί 13.916.465 Μερίσματα πληρωτέα 600.000 30 Πιστωτές διάφοροι 7.112.035 ΠΑΠΑίΩΑΝΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΣΚΡΑ 12 ΠΑΤΡΑ 4.500.000 ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΟΜΟΝΟΙΑΣ 32 ΑΘΗΝΑ 2.612.035 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 643.836.712

7.2. Αποτίμηση εμπορευμάτων της επιχείρησης με τη μέθοδο LlFO Κωδικός: 3112435 Περιγραφή είδους: ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΙΕΣΗΣ Φ 45/30 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος Συνολικό Μον. Κόστος Συνολικό Μον. Κόστος Συνολικό μον. κόστος μον. κόστος μον. κόστος Απόθεμα έναρξης 600 10.000 6.000.000 Αγορά 50 10,500 525,000 50 10.500 525.000 650 6.525.000 Πώληση 350 10.000 3.500.000 50 10.500 525.000 250 10.000 2.500.000 Αγορά 300 10.600 3.180.000 300 10.600 3.180.000 600 6.680.000 Αγορά 50 10.500 525.000 50 10.500 525.000 700 7.205.000 Πώληση 350 10.000 3.500.000 50 10.500 525.000 53 10,600 3,180.000 247 10.600 2.618.200 597 6.118.200 Κωδικός: 3608535

Περιγραφή είδους: ΚΑΜΠΥΛΗ ΕΞΑΕΡ. Φ 85/35 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - Μον. Κόστος Συνολικό Μον. Κόστος Συνολικό Μο. Κόστος Συνολικό πωλήσεις μον. κόστος μον. κόστος μον. κόστος Απόθεμα 520 10.000 5.200.000 έναρξης Αγορά 300 10.300 3.090.000 300 10.300 3.090.000 820 8.290.000 Πώληση 200 10.300 2.060.000 520 10.000 520.000 100 10.300 1.030.000 Αγορά 100 10.400 1.040.000 100 10.400 1.040.000 720 7.270.000 Πώληση 100 10.400 1.040.000 100 10.300 1.030.000 420 10,000 4.200,000 100 10.000 1.000.000 100 10.500 1.050.000 Αγορά 100 10.500 1.050.000 520 5,250.000 Κωδικός: 2110756 ΙΙΙΐΙΙΐΙΐίΐΙΙ^ ^

Περιγραφή είδους: ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΠΙΕΣΗΣ Φ 75/6 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - Μον. Κόστος Συνολικό Μον. Κόστος Συνολικό Μον. Κόστος Συνολικό ττωλήσεις μον. κόστος μον. κόστος μον. κόστος Απόθεμα 5.000 1.000 5.000,000 έναρξης Αγορά 500 1.500 750.000 500 1.500 750.000 5,500 5.750.000 Πώληση 500 1.500 750.000 200 1.000 200.000 4.800 1.000 4.800.000 1,000 1.550 1.550.000 Αγορά 1.000 1.5Β0 1.550.000 5.800 6.350.000 Πώληση 1.000 1.550 1.550.000 500 1.000 500.000 4.300 1.000 4.300.000 1.000 1.900 1.900,000 Αγορά 1.000 1.900 1.900.000 5.300 6,200.000

IHgHH Κωδικός: 2103669 Περιγραφή είδους: ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΠΙΕΣΗΣ Φ 366/9 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - Μον. Κόστος Συνολικό Μον. Κόστος Συνολικό ΜοΝ. Κόστος Συνολικό πωλήσεις μον. κόστος μον. κόστος μον. κόστος Απόθεμα 3.000 1.500 4.500.000 έναρξης Αγορά 500 1.600 800.000 500 1.600 800.000 3.500 5.300.000 Πώληση 500 1.600 800.000 1.500 1.500 2.250.000 1.500 1.500 2.250.000 2.000 1.650 3.300.000 Αγορά 2.000 1.650 3.300.000 3.500 5.550.000 Πώληση 2.000 1.650 3.300.000 100 1.500 1.500.000 1.400 1.500 2.100.000 2.240 1.700 3.808.000 Αγορά 2.240 1.700 3.808.000 3.640 5.908.000

Κωδικός 2210804 Περιγραφή είδους; ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΑΠΟΧ. Φ 80/4 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιττο Αγορές - πωλήσεις Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 3.000 1.000 3.000.000 Αγορά 500 1.100 550.000 500 1.100 550.000 Πώληση 500 1.100 550.000 3.500 3.550.000 500 1.000 5.000.000 2.500 1.000 2.500.000 Αγορά 1.500 1.300 1.950.000 1.500 1.300 1.950.000 4.000 4.450.000 Αγορά 600 1.400 840.000 600 1.400 840.000 Πώληση 600 1.400 840.000 1.500 1.300 1.950.000 4.600 5.290.000 400 1.000 400.000 1.100 1.000 1.100.000 Αγορά 1.000 1.140 1.140.000 1.000 1.140 1.140.000 2.100 2.240.000

Κωδικός: 2203338 Περιγραφή είδους: ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΑΠΟΧ. Φ 333/8 Χ ρ έω σ η Π ίσ τω σ η Υ π ό λ ο ιπ ο Αγορές - πωλήσεις Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 7500 1.000 7.500.000 Αγορά 1.000 1.100 1.100.000 1.000 1.100 1.100.000 8.500 8.600.000 Πώληση 500 1.100 5.500.000 7.500 1.000 7.500.000 500 1.100 1.100.000 Αγορά 1.500 1.200 1.800.000 1.500 1.200 1.800.000 9.500 1.040.000 Πώληση 1.500 1.200 1.800.000 500 1.100 550.000 500 1.000 500.000 7.000 1.000 7.000.000 Αγσρά 1.000 1.100 1.100.000 1.000 1.100 1.100.000 8.000 8.100.000

Κωδικός: 2310403 Περιγραφή είδους: ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΥΔΡΟΡ. Φ. 40/3 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 3.000 1.200 3.600.000 Αγορά 1.000 1.250 1.250.000 1.000 1.250 1.250.000 Πώληση 1.000 1.250 1.250.000 4.000 4.850.000 1.000 1.200 1.200.000 2.000 1.200 2.400.000 Αγορά 1.000 1.300 2.600.000 2.000 1.300 2.600.000 Πώληση 4.000 5.000.000 770 1.300 1.001.000 2.000 1.200 2.400.000 1.230 1.300 1.599.000 3.230 3.999.000

Κωδικός: 2413359 Περιγραφή είδους; ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΥΠΟΝ. Φ. 335/9 Χ ρ έω σ η Π ίσ τω σ η Υ π ό λ ο ιπ ο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 2.250 2.000 4.5000 Αγορά 1.000 2.500 2.500.000 1.000 2.500 2.500.000 3.250 7.000.000 Αγορά 500 2.500 1.275.000 500 2.550 1.275.000 3.750 8.275.000 Πώληση 500 2.550 1.275.000 1.000 2.500 2.500.000 500 2.000 1.000.000 1.750 2.000 2.500.000 Αγορά 600 2.600 1.560.000 600 2.600 1.560.000 2.350 5.060.000 Πώληση 600 2.600 1.560.000 300 2.000 600.000 1.450 2.000 2.900.000

L Κωδικός: 2412259 Περιγραφή είδους; ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΥΠΟΝ. Φ 225/9 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό Απόθεμα έναρξης 2.000 2.000 4.000.000 Αγορά 1.500 2.200 3.300.000 1.500 2.200 3.300.000 κόστος 3.500 7.300.000 Πώληση 1.000 2.200 2.200.000 2.000 2.000 4.000.000 500 2.200 1.100.000 Αγορά 1.500 2.300 3.450.000 1.500 2.300 3.450.000 4.000 8.550.000 Πώληση 1.500 2.300 3.450.000 2.000 2.000 4.000.000 500 2.200 1.100.000 Αγορά 50 2.400 120.000 50 2.400 120.000 2.550 5.220.000

L Κωδικός; 2402857 Περιγραφή είδους: ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΥΠΟΝ, Φ285/7 Χ ρ έω σ η Π ίσ τω σ η Υττό λο ιπ ο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 2.000 2.500 5.000.000 Αγορά 600 2.550 1.530.000 600 2.550 1.530.000 2.600 6.530.000 Πώληση 500 2.550. 1.275.000 2.000 2.500 5.000.000 100 2.550 2.550.000 Αγορά 800 2.600 2.080.000 800 2.600 2.080.000 2.900 7.335.000 Πώληση 800 2.600 2.080.000 100 2.550 255.000 100 2.500 250.000 1.900 2.500 4.750.000 Αγορά 1.000 2.560 2.560.000 1.000 2.560 2.560.000 2.900 7.310.000

L Κωδικός: 2601003 Περιγραφή είδους: ΣΚΛ. ΣΩΛ. ΕΞΑΕΡ. Φ 100/3 Χρέωση Πίστωση Υττόλοικο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 3.000 2.000 6.000.000 Πώληση 1.000 2.000 2.000.000 2.000 2.000 4.000.000 Αγορά 2.000 2.200 4.400.000 2.000 2.200 4.400.000 4.000 8.400.000 Πώληση 1.500 2.200 3.300.000 2.000 2.000 4.000.000 500 2.000 1.100.000 Αγορά 800 2.250 1.800.000 800 2.250 1.800.000 3.300 6.900.000 Πώληση 400 2.250 900.000 2.000 2.000 4.000.000 500 2.2000 1.100.000 400 2.250 900.000 2.900 6.000.000

Κωδικός: 2602005 Περιγραφή είδους; ΕΚΛ. ΣΩΛ. ΕΞΑΕΡ. Φ 200/5 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 8.000 1.000 8.000.000 Πώληση 4.600 1.000 3.500.000 4.500 1.000 4.500.000 Αγορά 2.000 1.500 3.000.000 2.000 1.500 3.000.000 6.500 7.500.000 Πώληση 1.500 1.500 2.250.000 4.500 1.000 4.500.000 300 1.500 750.000 Αγορά 3.000 1.600 4.800.000 3.000 1.600 4.800.000 8.000 10.050.000 Πώληση 2.000 1.600 3.200.000 4.500 1.000 4.500.000 500 1.500 750.000 1.000 1.600 1.600.000 Αγορά 1.000 1.800 1.800.000 1.000 1.800 1.800.000 7.000 8.650.000

Κωδικός: 3104530 Περιγραφή είδους: ΣΥΣΤΟΛΗ ΠΙΕΣΗΣ Φ 45/30 Χρέωση Πίστωση Υπόλοιπο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 5.400 1.200 6.480.000 Αγορά 1.250 1.220 1.525.000 1.250 1.220 1.525.000 Πώληση 1.250 1.220 1.525.000 6.650 8.005.000 250 1.200 3.000.000 5.150 1.200 6.180.000 Αγορά 2.500 1.500 3.750.000 2.500 1.500 3.750.000 Πώληση 2.500 1.500 3.750.000 7.650 9.930.000 1.500 1.200 1.800.000 3.650 1.200 4.380.000

Κωδικός: 3206045 Περιγραφή είδους: ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΠΟΧ. Φ 60/45 Χ ρ έω σ η Π ίσ τω σ η Υ π όλοιττο Αγορές - πωλήσεις Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Μον. Κόστος μον. Συνολικό κόστος Απόθεμα έναρξης 5.000 1.500 7.500.000 Αγορά 600 1.550 930.000 600 1.550 930.000 5.600 8.430.000 Πώληση 600 1.550 930.000 400 1.500 6.000.000 4.600 1.500 6.900.000 Αγορά 1.000 1.600 1.600.000 1.000 1.600 1.600.000 5.600 8.500.000 Αγορά 800 1.650 1.320.000 800 1.650 1.320.000 6.400 9.820.000 Πώληση 800 1.650 1.320.000 1.000 1.600 1.600.000 200 1.500 3.000.000 4.400 1.500 6.600.000

7.3. Αποτίμηση χρεογράφων της επιχείρησης Είδος χρεογράφου Απογραφή 31/12/99 /I 2000-31/12/2000 Πωλήσεις από 1/1/2000-31/12/2000 Απογραφή 31/12/2000

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ I., Λογιστικά - Κοστολόγηση - Φοροτεχνικά - Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, Θεσσαλονίκη 1993-1994 ΚΑΤΣΑΜΑ Π. - ΒΕΝΤΟΥΡΑ Π., Σύγχρονος Λογιστική, Αθήνα 1964 ΚΟΝΤΑΚΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Γ Γενική Λογιστική, Αθήνα 1988 ΚΟΝΤΑΚΟΥ ΑΙΡΣΤΟΤΕΛΗ Γ, Γενική Λογιστική, Αθήνα 1993 ΛΕΟΝΤΑΡΗ ΜΙΛΤΙΑΔΔΗ Κ., Γενική Λογιστική (Ισολογισμός), Αθήνα 1993 ΣΑΚΕΛΛΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ I., Κοστολόγηση (Εσωλογιστική και Εξωλογιστική εναρμονισμένη με το Ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο και Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων), Αθήνα 1992 ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΡ Κώδικας Φορολογικών Βιβλίων και Στοιχείων), Αθήνα 1998 ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Α Σύγχρονος Γενική Λογιστική, Αθήνα ΡΟΔΟΣΘΕΝΟΥΣ ΜΑΡΙΑ, Οργάνωση Λογιστηρίου, Αθήνα 1994 ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΒΑΣ. Δ., Λογιστική III, Αθήνα 1994