ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 20 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΕΡΟΣ Α - Η Δεξαμενή Σκέψης Θουκυδίδης ΜΕΡΟΣ Β - Στρατηγικό σχέδιο για την Κυπριακή Οικονομία ΜΕΡΟΣ Γ - Ερωτήσεις & Απαντήσεις

ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ 1. Ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο 2011 από 50 Κύπριους επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων και επαγγελμάτων. Τα μέλη σήμερα ξεπερνούν τα 100. 2. Μη κερδοσκοπικός οργανισμός εταιρεία εγγυημένη με μετοχές 3. Πολυθεματική και παρεμβατική δεξαμενή σκέψης 4. Τα μέλη προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς 5. Ασυμβίβαστη η συμμετοχή στην Δεξαμενή με κομματική ταυτότητα.

ΛΟΓΟΙ ΙΔΡΥΣΗΣ 1. Η αξιοποίηση των Κυπρίων επιστημόνων στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του κράτους και της κοινωνίας. 2. Ο εμπλουτισμός του πολιτικού λόγου με ορθολογισμό και πλουραλισμό. 3. Η παροχή στους Κύπριους πολίτες αξιόπιστης στρατηγικής ανάλυσης για τα ζωτικά θέματα της χώρας μας.

ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΟΡΑΜΑ Να καταστεί αξιόπιστη πηγή στρατηγικής ανάλυσης των ζωτικών θεμάτων που αφορούν την Κύπρο.

ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ Να συλλέγει και να αξιοποιεί τις απόψεις και την εμπειρογνωμοσύνη διακεκριμένων επιστημόνων για ανάλυση ζωτικών θεμάτων που αφορούν την Κύπρο.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΓΟ ΟΡΑΜΑ 2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΓΟ ΟΡΑΜΑ 2020 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΥΠΡΟΥ 29 ΦΕΒ 2012 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 13 ΙΟΥΝ 2012 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 20 ΙΟΥΝ 2012 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΥΓΕΙΑΣ 27 ΙΟΥΝ 2012 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΣΕΠ 2012 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΕΠ 2012 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΕΠ 2012

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Φεβρουάριος 2012 ΚΡΑΤΙΚΟ ΟΡΑΜΑ 2020 Να καταστεί η Κύπρος κυρίαρχη και προηγμένη δημοκρατικά πολιτεία στην οποία όλοι οι νόμιμοι κάτοικοι της να απολαύουν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των βασικών ελευθεριών και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου σε συνθήκες ασφάλειας, κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ 2013 12 Ιουνίου 2012 Λόγω: Α Β Γ Δ Ε Των μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε Της ανεπαρκούς αποδοχής των πολιτικών από το λαό Της αδυναμίας των πολιτών να αξιολογήσουν ορθά τις θέσεις των πολιτικών σε ζωτικά θέματα. Της ανάγκης αποφυγής ανούσιων προεκλογικών αντιπαραθέσεων Της επιβεβλημένης συσπείρωσης του λαού και των πολιτικών

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΕΔΡΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ 2013 Αποφασίσαμε: 12 Ιουνίου 2012 Α Β Γ Την διενέργεια αξιόπιστης έρευνας η οποία να καταγράψει τις προτιμήσεις των πολιτών σε σχέση με τα ζωτικά θέματα που απασχολούν τον τόπο και το προφίλ του προέδρου της δημοκρατίας. Την σύγκλιση συνεδρίου στο οποίο θα κληθούν να συμμετάσχουν οι υποψήφιοι πρόεδροι, τα κόμματα, η εκκλησία, οι κοινωνικοί εταίροι, τα πανεπιστήμια, οι απόδημοι κ.α. στο οποίο θα συζητηθούν τα ευρήματα της έρευνας και των στρατηγικών σχεδίων της ΔΣΘ. Την αποτύπωση και δημοσιοποίηση των συγκλίσεων και αποκλίσεων των υποψηφίων από τις θέσεις της ΔΣΘ και των πολιτών.

ΜΕΡΟΣ Β ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Τάκης Ταουσιάνης Αντρέας Αθηνοδώρου Σοφοκλής Τύμβιος Γιάννος Τοφαρίδης Σπύρος Επισκόπου Παναγιώτης Φιλίππου Πανίκκος Τέκλος Άρης Πετάσης

1. Κύρια ευρήματα από ανάλυση SWOT 2. Όραμα και στρατηγική 3. Εισηγήσεις

ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ Στρατηγική γεωγραφική θέση Ελκυστικό φορολογικό καθεστώς Υψηλή ποιότητα επαγγελματικών υπηρεσιών Εξαίρετη υποδομή (αεροδρόμια, οδικό δίκτυο, τηλεπικοινωνίες) Έντονη ιδιωτική πρωτοβουλία Κοιτάσματα υδρογονανθράκων

ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΝΕΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ Κυπριακό Νηολόγιο 3 ο στην ΕΕ και 10 ο παγκοσμίως 87% των εταιρειών διαχείρισης πλοίων από ΕΕ 4.5% του ΑΕΠ από ναυτιλία Ο κλάδος εργοδοτεί 4,500+ υπαλλήλους και 40,000 ναύτες Πηγή: Cyprus Shipping Chamber

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΥΠΡΟΥ 1η σε ότι αφορά την υποδομή τουρισμού 24η θέση σε ανταγωνιστικότητα ως τουριστικός προορισμός Πέραν των 40 εκ τουριστών στις γειτονικές χώρες Πηγή: World economic forum

Χαμηλή ανταγωνιστικότητα ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ - ΑΙΤΙΑ Υπέρμετρο και δαπανηρό κράτος Υπέρογκος ιδιωτικός και επιχειρηματικός δανεισμός Υπέρμετρος τραπεζικός τομέας σε σχέση με το ΑΕΠ Ασύδοτος συνδικαλισμός Έλλειψη πολιτικής βούλησης για διαρθρωτικές αλλαγές

ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ - ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Δημοσιονομικό έλλειμμα Μεγάλο δημόσιο χρέος Ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Μεγάλη και αυξανόμενη ανεργία Ελλειμματικό ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων Αδυναμία εξωτερικού δανεισμού Προβληματικός τομέας υγείας Έλλειψη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 1984: Η Κύπρος θα γίνει Σιγκαπούρη 2012: 28 χρόνια μετά.

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Οι 10 πιο ανταγωνιστικές χώρες στον κόσμο ΧΩΡΑ Κατάταξη 2011-2012 Κατάταξη 2010-2011 Αλλαγή θέσης Ελβετία 1 1 0 ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ 2 3 1 Σουηδία 3 2-1 Φινλανδία 4 7 3 ΗΠΑ 5 4-1 Γερμανία 6 5-1 Ολλανδία 7 8 1 Δανία 8 9 1 Ιαπωνία 9 6-3 Ηνωμένο Βασίλειο 10 12 2 Πηγή: World Economic Forum

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Η Κύπρος ανάμεσα σε 142 χώρες ΧΩΡΑ Κατάταξη 2011-2012 Κατάταξη 2010-2011 Αλλαγή θέσης Λιθουανία 44 47 3 Πορτογαλία 45 46 1 Ινδονησία 46 44-2 ΚΥΠΡΟΣ 47 40-7 Ουγγαρία 48 52 4 Παναμάς 49 53 4 Νότιος Αφρική 50 54 4 Μάλτα 51 50-1 Σρι Λάνκα 52 62 10 Πηγή: World Economic Forum

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ Δείκτες (1980=100) Μ.Ο. ετήσιας αύξησης (%) Πραγματικοί μισθοί Παραγωγικότητα 278,5 180,5 3,6% 2,0%

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ 7 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ Παράγοντας Κατάταξη Ανώτατη εκπαίδευση και κατάρτιση 39 Τεχνολογική ετοιμότητα 41 Καινοτομία 45 Κουλτούρα (sophistication) αγοράς 48 Αποδοτικότητα αγοράς και προσωπικού 60 Μακρο-οικονομικό περιβάλλον 64 Μέγεθος αγοράς 103

ΔΗΜΟΣΙΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ 2011 2012 2013 ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ / (ΕΛΛΕΙΜΑ) ως % ΑΕΠ (6%) (4,5%) (1,9%)

ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 Δημόσιο χρέος ως % ΑΕΠ 71,6% Δημόσιο χρέος σε Ευρώ Έλλειμμα ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων 12,7δις 7,5δις

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΔΝΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Έτος 2012 2013 2014 2015 2016 Σενάριο Β Π Β Π Β Π Β Π Β Π Πραγματικόή αύξηση ΑΕΠ % -1.0-3.0 0.8-2.0 2.0 1.0 2.8 2.5 3.0 3.5 Πληθωρισμός 2.4 1.0 2.3 0.5 2.2 1.0 2.1 1.5 2.1 2.0 Έλλειμα -4.0-5.9-1.9-5.8 0.0-4.4 0.0-3.6 0.0-3.1 Δημόσιο χρέος 67.5 72.0 68.7 81.0 66.3 84.7 63.3 85.4 60.4 84.1 Β: Βασικό σενάριο Σ: Πιθανό

ΑΝΑΓΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ εκ 2011 % ΑΕΠ 2012 % ΑΕΠ 2013 % ΑΕΠ Συνολικές ανάγκες κράτους για 583 3.2 3.200 17.4 3.973 21.3 χρηματοδότηση Χρηματοδοτικές ανάγκες πριν την αναχρηματοδότηση του βραχυπρόθεσμου δανείου.244 1.3 2.000 10.7 2.700 14.7 Καταθέσεις κυβέρνησης 365 --- -- -- --- ---

ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΚΥΠΡΟ δις 2009 2010 2011 Σύνολο 6.8 7.2 7.6 Αγαθά 1.0 1.1 1.4 Υπηρεσίες 5.8 6.0 6.2

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Ως % του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές

ΠΑΓΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ & ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΑΝΕΡΓΙΑ

ΥΠΕΡΜΕΤΡΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ Έτος Κεντρική κυβέρνηση Άμεσα εξαρτώμενοι από την κυβέρνηση οργανισμοί Τοπικές αρχές Ημικρατικοί οργανισμοί Σύνολο % ενεργά απασχολούμενο υ πληθυσμού 1981 26,645 n.a. 1,729 5,584 33,958 13.8 1990 31,126 n.a. 2,710 7,231 41,067 16.2 2000 40,972 1,639 3,649 9,742 56,002 18.1 2005 46,480 2,588 3,976 10,281 63,325 18.1 2010 51,818 4,430 4,677 10,307 71,232 18.9 Μ.Ο. ετήσιας διεύρυνσης δημοσίου 1981-2010 2,5%

ΜΙΣΘΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ Έτος 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Σύνολο δημοσίων δαπανών (δις Ευρώ) 4.4 δις 5.2 5.3 5.8 6.1 6.5 7.2 7.8 8.1 8.9 8.8 δις Μισθοί και συντάξεις (εκ) ΤΜΗΜΑ ΥΠ. ΣΤΑΤΣ ΟΙΚΟΝ (α) 1.5 δις 1.8 1.9 2.0 2.2 2.3 2.5 2.7 2.7 2.7 2.7 δις (β) 2.2 δις 2.5 2.5 2.7 2.9 3.1 3.3 3.6 3.7 δις Μισθοί και συντάξεις ως % επί Συνόλου δημοσίων δαπανών 34% 35 35 35 35 35 34 34 33 31 31 ΑΕΠ (α) 14 15 15 15 15 14 14 16 15 Συνόλου δημοσίων δαπανών 50% 49% 47% 46% 48% 47% 46% 46% 46% ΑΕΠ (β) 20% 21% 20% 20% 20% 19% 19% 21% 21%

% GDP ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΙΣΘΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΗΛΩΝ ΩΣ % ΑΕΠ 22 20 18 16 14 12 10 8 1990 1993 1996 1999 2002 2005 2008 Year Statistics Department Finance Ministry

Κύπρος Δανία Σουηδία Μάλτα Φινλανδία Πορτογαλία Γαλλία Βέλγιο Λετονία Ουγγαρία Ελλάδα Εσθονία Ιρλανδία Σλοβενία Αγγλία Ιταλία Λιθουανία Ισπανία Μέσος όρος ΕΕ Πολωνία Ρουμανία Αυστρία Ολλανδία Βουλγαρία Τσεχία Λουξεμβούργο Γερμανία Σλοβακία % ΑΕΠ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΟ ΩΣ % ΑΕΠ ΣΤΗΝ ΕΕ 25 20 15 10 5 0 Χώρες μέλη ΕΕ

ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ Νοέμβριος 2011 Ποσό σε δις % ΑΕΠ Επιχειρήσεις 31,2 175% Νοικοκυριά 26.4 148 Σύνολο 57.6 322 Άλλα 11.1 Συνολικά δάνεια 67.5 378%

ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ Ποσό % ΑΕΠ Κάτοικοι Κύπρου Πολίτες ΕΕ Πολίτες τρίτων χωρών 43.127 5.419 20.512 241% 29% 110% Σύνολο 69.058 380% Νοέμβριος 2011

ΖΗΜΙΕΣ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΑΠΌ ΕΛΛΑΔΑ Τράπεζα Σύνολο % επί ΑΕΠ Τράπεζα Κύπρου Λαϊκή 4.4δις 20% Ελληνική

ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ 11.04.2012. NY Times:.εφόσον ληφθούν όλα υπόψην τα οικονομικά ιδρύματα της Κύπρου εκτίθενται σε κινδύνους που στο σύνολο φθάνουν τα 152 δις. Πηγή για ΝΥ Times: δηλώσειςδντ

ΕΥΡΩΣΤΙΑ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Ενεργητικό Δάνεια ΜΕΔ % Δάνεια Ελλάδος 2010 2011 2011 2010 2011 2011 Κύπρου 42.6 δις 37.5 δις 27.4 δις Λαϊκή 42.6 δις 33.8 δις 26.8 δις Ελληνική 8.2 δις 8.3 δις 5.0 δις 7.3% 10.2% 10.0 δις 7.3% 13.9% 12.4 δις 9.9% 11.5% 1.0 δις Σύνολο 90.5 δις 78.2 δις 59.2 δις 23.4

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟ ΕΞΟΔΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ 31 Μαρτίου 2012 Τράπεζα Όμιλος Κύπρου Λαϊκής Συνολικά ' δις ' δις ' δις Ενεργητικό (δάνεια & επενδύσεις) Κύπρος 23.533 13.993 37.526 Ελλάδα 10.908 14.599 25.507 Άλλες χώρες 4.214 3.278 7.492 38.655 31.870 70.525 Καταθέσεις πελατών Κύπρος 19.200 11.332 30.532 Ελλάδα 7.200 7.040 14.24 Άλλες χώρες 2.786 1.660 4.446 29.186 20.032 49.218 Σενάριο εξόδου Ελλάδας από το ΕΥΡΩ με υποτίμηση του νέου νομίσματος κατά 65% Έκθεση σε Ελλάδα (ενεργητικό - καταθέσεις) 3.708 7.559 11.267 Ζημία 65% από υποτίμηση νέου νομίσματος 2.410 4.913 7.324 Μετοχικό Κεφάλαιο στις 31 Μαρτίου 2012 2.768 0.717 3.485 Υπόλοιπο κεφαλαίου μετά την υποτίμηση 0.358-4.196-3.839 Εκτιμηθείσα ελάχιστη κεφαλαιακή απαίτηση 9% (πρωτοβάθμιο κεφάλαιο) μετά την υποτίμηση* 2.424 1.578 4.002 Εκτιμηθέν 'Ελλειμμα Πρωτοβάθμιου Κεφαλαίου 2.066 5.775 7.840 * Το ελάχιστο κεφάλαιο εκτιμήθηκε με βάση την σημερινή απαίτηση για 9% (μέχρι 30 Ιουνίου 2012) αναπροσαρμοσμένο στο μειωμένο ενεργητικό της κάθε τράπεζας στην Ελλάδα, λόγω νομισματικής υποτίμησης

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ Ποσό Παρατηρήσεις Χρέος Εσωτερικού 5.6 δις 4.45 από Κυπριακές τράπεζες Υπόλοιπο: εγχώριοι επενδυτές % επί δημοσίου χρέους 45.4% Χρέος εξωτερικού 6.7 δις Περίπου 1.2 δις από Κυπριακές τράπεζες % επί συνόλου χρέους 54.6% Σύνολο χρέους Χρέος προς ΤΚΑ Σύνολο δημόσιου χρέους 12.3 δις 7δις 19.3 δις

Ετήσια αλλαγή (%) ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Τομέας κατασκευών 2006-2010 10 5 0-5 -10-15 06 q1 06 q3 07 q1 07 q3 08 q1 08 q3 09 q1 09 q3 10 q1 10 q3 Τρίμηνο

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Kερδοσκοπική ανάπτυξη γης (speculative land development) Αρκετές κατασκευές χαμηλής ποιότητας 45,000 αδιάθετα /ημιτελή properties 130,000 properties ( 20 δις) δεν διαθέτουν τίτλο ή βρίσκονται υπό αμφισβήτηση Χρέοι developers προς τράπεζες περίπου 6 δις Πηγή: another Eurozone country bites the dust 29.10.2011, USA

Η ΦΟΥΣΚΑ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΑΠΟΛΑΒΩΝ Εργοδότης % αύξησης από 1980 Μ.Ο. ετήσιας % αύξησης πέραν του πληθωρισμού Τράπεζες 390% 4.8 % Κράτος 320% 4.1 % Τοπικές αρχές 300% 3.8 % Ιδιωτικός τομέας 250% 3.1 % Σύνολο προσωπικού 280% 3.6 %

ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΜΙΣΘΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Μ.Ο. Μηνιαίου μισθού ανα κεφαλή Κατάταξη μισθών ILO Κατάταξη ανταγ/κότητα από 142 χώρες Υπεροχή μισθών vs ανταγ/κότητας ΗΠΑ-$3,263 4η 5η Μισθός ΗΒ--$3,065 5η 10η Μισθός Σουηδία 3,023 7η 3η Ανταγωνιστικότητα Γερμανία---$2,720 13η 6η Ανταγωνιστικότητα Σιγκαπούρη-- $2,616 14η 2η Ανταγωνιστικότητα Κύπρος-- $2,605 16η 47η Μισθός

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΚΥΠΡΟΥ VS ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Εκμετάλλευση ξένου επενδυτικού ενδιαφέροντος σε παρεμφερείς τομείς λόγω υδρογονανθράκων Εκμετάλλευση των εσόδων από την εξόρυξη υδρογονανθράκων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα Δημιουργία χημικής βιομηχανίας

ΚΙ ΝΔΥΝΟΙ Χρεωκοπία Κατάρρευση τραπεζικού συστήματος Απώλεια εθνικής κυριαρχίας από ένταξη στο μηχανισμό στήριξης ή από μεγάλο διακρατικό δανεισμό Dutch disease

ΟΡΑΜΑ Η αποτελεσματική διαχείριση όλων των πόρων που διαθέτει η Κυπριακή Δημοκρατία σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και κοινωνικής ευημερίας προς όφελος των νομίμων κατοίκων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ Η καλλιέργεια συνθηκών υγιούς λειτουργίας της ελεύθερης οικονομίας με τον λιγότερο δυνατό κρατικό παρεμβατισμό

ΑΞΙΕΣ Παραγωγικότητα Τιμιότητα Δικαιοσύνη Διαφάνεια Υγιής ανταγωνισμός Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός

ΣΤΟΧΟΙ Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας ανάμεσα στις πρώτες 10 παγκοσμίως Βελτίωση του βιοτικού επιπέδου ανάμεσα στις πρώτες 10 παγκοσμίως Εξάλειψη του δημοσιοοικονομικού ελλείμματος Σταθεροποίηση του δημοσίου χρέους κάτω του 3% του ΑΕΠ Μείωση της ανεργίας κάτω του 3% Ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής Πάταξη της διαφθοράς και της παραοικονομίας Κοινωνική δικαιοσύνη (διασφάλιση συντάξεων και ποιοτικής και προσιτής υγείας και παιδείας για όλους)

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Α Β Γ Συρρίκνωση του κρατικού τομέα - Μείωση προσωπικού κατά 2,000 άτομα ανά έτος. Στόχος: 50,000 αντί 72,000 Ένας καινούργιος υπάλληλος ανά 4 θέσεις που καταργούνται Εναρμόνιση απολαβών δημοσίου με ιδιωτικού τομέα - Παγοποίηση αυξήσεων στον κρατικό και ημικρατικό τομέα - Κατάργηση συνδυασμένων κλιμάκων και καθορισμός νέων κατωτάτων και ανωτάτων μισθών με βάση την αγορά για νεοεισερχόμενους Αύξηση παραγωγικότητας - Υιοθέτηση συστήματος συσχέτισης απολαβών με απόδοση στον κρατικό τομέα - Κατάργηση περιοριστικών προνοιών που είναι ενάντια στην ανταγωνιστικότητα

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Δ Ε Σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα - Περιορισμός του μεγέθους σε σχέση με το ΑΕΠ Ιδιωτικοποίηση ημικρατικών οργανισμών ή λειτουργία κάτω από το ιδιωτικό δίκαιο υπό την διαχείριση τρίτων ΣΤ Ενδυνάμωση της πρωτογενούς παραγωγής και της βιομηχανίας εντάσεως γνώσης για εξαγωγές (π.χ. Ισραήλ) - Κίνητρα - Καινοτομία να συνδεθεί με ερευνητικά /ακαδημαϊκά ιδρύματα

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Z Η Νομοθετική ρύθμιση για απεμπλοκή των πολιτικών από τη διαχείριση των υδρογονανθράκων και υιοθέτηση αυτόνομου και διαφανούς πλαισίου λειτουργίας (π.χ. Νορβηγία) Εξυγίανση του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων Θ Υιοθέτηση κρατικού σχεδίου υγείας

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ Μείωση αριθμού προσωπικού στο δημόσιο Παγοποίηση πραγματικών αυξήσεων στο δημόσιο Σύνολο ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ (10 χρόνια) 4.9 δις 9.5 δις 14.4 δις

ΟΡΑΜΑ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΟΡΑΜΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ Α ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ Β ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ Γ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ Δ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ Ε

ΟΡΑΜΑ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΟΡΑΜΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΟΡΑΜΑ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΟΡΑΜΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΑΠΟΛΑΒΩΝ ME ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΠΑΓΟΠΟΙΗΣΗ ΜΙΣΘΩΝ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΜΕΙΩΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΩΛΗΣΗ Η ΙΔΙΟΤΙΚΟΠΟΙΗΔΗ ΗΜΙΚΡΑΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΑΕΠ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΑ ΟΡΙΑ ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΩΝ ΣΕ ΥΠΕΡΘΕΡΜΕΝΟΜΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΌ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΊΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΗΜΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΕΩΡΓΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ

ΜΕΡΟΣ Γ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΤΕΛΟΣ www.thoukidides.com