ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ

Transcript

1

2 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ

3 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΕΡΟΣ Α - Η Δεξαμενή Σκέψης Θουκυδίδης ΜΕΡΟΣ Β - Στρατηγικό σχέδιο για το πολίτευμα και τους θεσμούς ΜΕΡΟΣ Γ - Ερωτήσεις & Απαντήσεις

4 ΜΕΡΟΣ Α Η Δεξαμενή Σκέψης Θουκυδίδης

5 ΛΟΓΟΙ ΙΔΡΥΣΗΣ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ 1. Η ελλιπής αξιοποίηση των Κυπρίων επιστημόνων στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του κράτους και της κοινωνίας. 2. Εμπλουτισμός του πολιτικού λόγου με ορθολογισμό και πλουραλισμό. 3. Ανάγκη πολιτικοποίησης των ατόμων εκτός κομμάτων.

6 ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΟΡΑΜΑ Να καταστεί αξιόπιστη πηγή στρατηγικής ανάλυσης των ζωτικών θεμάτων που αφορούν την Κύπρο.

7 ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗΣ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ Να συλλέγει και να αξιοποιεί τις απόψεις και την εμπειρογνωμοσύνη διακεκριμένων επιστημόνων για ανάλυση ζωτικών θεμάτων που αφορούν την Κύπρο.

8 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΟΡΑΜΑ 2020 Να καταστεί η Κύπρος κυρίαρχη και προηγμένη δημοκρατικά πολιτεία στην οποία όλοι οι νόμιμοι κάτοικοι να απολαύουν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των βασικών ελευθεριών και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου σε συνθήκες ασφάλειας, κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας.

9 ΜΕΡΟΣ Β Στρατηγικό σχέδιο για τους πολιτειακούς θεσμούς

10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η ομάδα Εισαγωγή Κύρια ευρήματα από διαγνωστική ανάλυση SWOT Εξωτερικό περιβάλλον Όραμα, αποστολή και στρατηγική

11 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ Δρ. Γιώργος Κέντας - Πανεπιστημιακός Δρ. Γιώργος Καραγιώργης - Πανεπιστημιακός Δρ Γεώργιος Ξενής - Πανεπιστημιακός Δρ Άρης Πετάσης - Ειδικός σε θέματα στρατηγικής και οργάνωσης Άθως Κοιρανίδης - Σύμβουλος Επιχειρήσεων Σάββας Ιακωβίδης - Δημοσιογράφος Χρήστος Μακρής - Τεχνοοικονομολόγος κατασκευών Αχιλλέας Κεντώνης - Καλλιτέχνης/Επιστήμονας Λουκής Ταπάκης - Σύμβουλος Επιχειρήσεων Μάριος Μενελάου - Νομικός

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

13 ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Freedom House Η Κύπρος είναι μια ελεύθερη χώρα (γενικά 87 από 195 χώρες θεωρούνται ελεύθερες) Σε μια ελεύθερη χώρα υπάρχει ανοικτός πολιτικός ανταγωνισμός, ένα κλίμα σεβασμού των πολιτικών ελευθεριών, ουσιαστική ανεξάρτητη πολιτική ζωή των πολιτών και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.

14 ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ Δείκτης Δημοκρατίας (EUI) 2011 Η Κύπρος θεωρείται μια ατελής δημοκρατία Θέση 39 (ολοκληρωμένες δημοκρατίες: 1 η Νορβηγία, 25 η Ισπανία//ατελής: 29 η Γαλλία, 32 η Ελλάδα) Γενική Βαθμολογία 7.29 Εκλογική διαδικασία και πλουραλισμός 9.17 Λειτουργικότητα της κυβέρνησης 6.43 Πολιτική Συμμετοχή 6.11 Πολιτική Κουλτούρα 5.63 Πολιτικές Ελευθερίες 9.12

15 ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ Δείκτης Ανταγωνιστικότητας World Economic Forum (Davos) Κύπρος 58 η θέση (142 χώρες) (15 η από τις 17 της Ευρωζώνης) η όσον αφορά ευνοιοκρατία στις αποφάσεις των κυβερνητικών αξιωματούχων - 48 η θέση όσον αφορά καταπολέμηση οργανωμένου εγκλήματος - 41 η θέση στις παράτυπες πληρωμές και δωροδοκίες - 39 η όσον αφορά τον τρόπο διοχέτευσης των δημόσιων πόρων

16 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ - Νομιμοποίηση της εξουσίας - Έλεγχος - Προστασία των δικαιωμάτων και ελευθερίων του ατόμου και των ομάδων - Λαϊκή συμμετοχή - Διανεμητική δικαιοσύνη ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΜΕΝΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ - Θεσμοποιημένα και πλουραλιστικά φιλελεύθερα κράτη - Προσωπική ιδιοκτησία και ελεύθερη αγορά - Υψηλό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης

17 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΗΓΜΕΝΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ ΓΕΦΥΡΩΣΗ/ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΟΤΗΤΑΣ - Πολιτικές ελευθερίες - Συμμετοχή και ανταγωνισμός - Ρόλος του κράτους στην οικονομία (φιλελευθερισμός, σοσιαλδημοκρατία, μερκαντιλισμός) ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ - Σύνδεση της δημοκρατίας με τη φιλελεύθερη ιδεολογία και το σύστημα ελεύθερης αγοράς - Σοβαρά δημοκρατικά ελλείμματα - Παγκοσμιοποίηση (ανάδυση νέων δρώντων και θεσμών οι οποίοι ασκούν εξουσία χωρίς να υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο) - Επίδραση δημοκρατικού πολιτεύματος στην οικονομία

18 Κύρια ευρήματα από διαγνωστική ανάλυση SWOT (ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ)

19 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ Ισχυροί πρωτογενείς πολιτειακοί θεσμοί οι οποίοι συντηρούν τον κοινωνικό ιστό (οικογένεια, εκκλησία, κοινότητα, φιλία) Πλουραλιστικό πολιτικό σύστημα (πολιτικά κόμματα, ΜΜΕ, ομάδες πίεσης, ομάδες συμφερόντων) Παραδοσιακά ψηλή συμμετοχή σε εκλογικές αναμετρήσεις Δομές κοινωνικού κράτους Συμμετοχή στην ΕΕ, στο ΣτΕ και σε άλλους θεσμούς οι οποίοι ελέγχουν την ποιότητα του πολιτεύματος και των θεσμών Υψηλό μορφωτικό επίπεδο

20 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ Νεαρή δημοκρατία Υπέρμετρο και αναποτελεσματικό κράτος Ενεργή παθητικότητα του λαού και ανοχή της ανικανότητας των πολιτικών Μετααποικιακά κατάλοιπα (συνταγματικές αδυναμίες, διαχωριστικές γραμμές, γλώσσα) Κλειστό πολιτικό σύστημα (διάρθρωση εκλογικού συστήματος, σύστημα επιλογής υποψηφίων) Αναδυόμενη διαπλοκή ανάμεσα σε πολιτειακούς θεσμούς Ένταξη μεταναστών, απουσία και/ή ελλιπής εφαρμογή μεταναστευτικής πολιτικής, παράνομη μετανάστευση

21 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ Απουσία λογοδοσίας/έλλειψη διαφάνειας Αναποτελεσματική δικαιοσύνη και ανάπτυξη παρακράτους Κομματικοποίηση της πολιτικής ζωής (πελατειακές σχέσεις, σύνδεση συντεχνιών με κόμματα, επιλογή υποψηφίων) Αναποτελεσματική χρήση των δομών του κοινωνικού κράτους Αυθαιρεσία στη λήψη διοικητικών αποφάσεων (π.χ. πολεοδομικές ζώνες, δημόσια έργα) Φθίνουσα πατριωτική συνείδηση

22 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Κάλυψη κενού μεταξύ πολιτικών και πολιτών με Εκλογή Προέδρου με όραμα ριζικής αναδιάρθρωσης Εκδημοκρατισμός των κομμάτων Ανάδειξη υγιών πολιτειακών θεσμών με παρεμβατική νοοτροπία (π.χ. ΔΣΘ) Πολιτικοποίηση, βούληση για αναστοχασμό Μορφοποίηση των αφυπνισμένων σε μεταρρυθμιστικές δυνάμεις

23 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Ρήξη στο κύκλωμα συντεχνιών/κομμάτων λόγω αποδυνάμωσης των παραδοσιακών δεσμών Εισαγωγή υγιούς θεσμικού πλαισίου για διαχείριση ενεργειακών πόρων Παραδειγματισμός από επιτυχημένα μοντέλα άλλων χωρών Δημοψηφίσματα για σοβαρές αποφάσεις

24 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Αμφισβήτηση λαϊκής κυριαρχίας (π.χ. εγκάθετη κυβέρνηση από τις αγορές) Ανάδυση αντιδημοκρατικών / αυταρχικών πολιτικών κινημάτων Απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος και των θεσμών (αποχή, απαξίωση, πολιτικός κυνισμός) Λειτουργία του πολιτικού συστήματος σε ένα πλαίσιο απαξίωσης των θεσμών Υπόσκαψη των πρωτογενών θεσμών Κοινωνικοοικονομική και πολιτική καταρράκωση

25 Εξωτερικό περιβάλλον (ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΑΣ)

26 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Απώλεια κυριαρχίας και εξάρτηση από τρίτους (π.χ. Τρόικα, διεθνείς επενδυτικές τράπεζες) Κρίση και διχασμός στην ΕΕ Περαιτέρω υποβάθμιση και απαξίωση των νότιων χωρών της ΕΕ Ανάδυση νέων παγκόσμιων οικονομικών δυνάμεων Παγκόσμια ηθική κρίση (σχετικισμός, όλα επιτρέπονται) Παγκόσμια κρίση του φιλελεύθερου δημοκρατικού πολιτεύματος και των πυλώνων που το στηρίζουν Πολιτικός αναβρασμός στην Μέση Ανατολή

27 Όραμα, αποστολή και στρατηγική (ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ, ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η ΔΣΘ)

28 ΟΡΑΜΑ 2020 Η αναδιάρθρωση των πολιτειακών θεσμών ώστε να διασφαλίζουν ένα προηγμένα δημοκρατικό περιβάλλον ισότητας, ισονομίας, κοινωνικής προστασίας, ευημερίας και ασφάλειας.

29 ΑΠΟΣΤΟΛΗ Οι πολίτες να ενεργούν ως θεματοφύλακες και εγγυητές του δημόσιου συμφέροντος, να ελέγχουν την εξουσία και να εμπλέκονται ενεργά στην εύρυθμη λειτουργία των θεσμών.

30 ΑΞΙΕΣ Ισονομία Αξιοκρατία Ενεργή και ουσιαστική δημοκρατική πολιτότητα Διαφάνεια Ασφάλεια Κοινωνική ευημερία Ανάπτυξη

31 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ ΟΡΑΜΑ ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ & ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΔΙΑΝΕΜΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ ΘΕΣΜΩΝ

32 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ ΟΡΑΜΑ ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ & ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΔΙΑΝΕΜΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ ΘΕΣΜΩΝ Δημοκρατική διαπαιδαγώγηση των νέων πολιτών Δημοψηφίσματα Ηλεκτρονική δημοκρατία Αυστηρή εφαρμογή των νόμων Αξιοκρατική κατανομή πλούτου Οικογένεια Μορφοποίηση αφυπνισμένων Μηχανισμός απομάκρυνσης Επιτάχυνση δικαστικών διαδικασιών Ίση κατανομή ευκαιριών Εκκλησία Παιδεία Κριτική σκέψη και παρέμβαση Ατομική επιβράβευση και τιμωρία Πάταξη παραδικαστικών κυκλωμάτων Προστασία ευάλωτων ομάδων Φιλοπατρία

33 ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ 1 ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ - Δημοκρατική διαπαιδαγώγηση νέων πολιτών από νεαρή ηλικία (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αποφυγή κομματικού συνδικαλισμού και φανατισμού) - Ενεργοποίηση των αφυπνισμένων πολιτών και ενεργός συμμετοχή τους στη ριζική αναδιάρθρωση των πολιτειακών θεσμών και την άρση όλων των μορφών δημοκρατικού ελλείμματος - Συμμετοχή, κριτική σκέψη και παρέμβαση στα κοινά - Συνείδηση εγγυητή και θεματοφύλακα του δημοκρατικού πολιτεύματος

34 ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ 2 ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ & ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ - δημοψήφισμα - οριζόντια ψηφοφορία - ηλεκτρονική δημοκρατία - περιορισμός θητειών υπηρεσίας - έλεγχος διοικητικών αποφάσεων - έλεγχος των χρηματοδοτήσεων και των οικονομικών των κομμάτων - απομάκρυνση αιρετών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών

35 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ 3. ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ - Πάταξη παρακράτους - Επιτάχυνση εκδίκασης αγωγών (π.χ. αλλαγή νομοθεσίας για τεκμηρίωση, εξειδικευμένα δικαστήρια) 4 ΔΙΑΝΕΜΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ - Αποκατάσταση της σχέσης παραγωγικότητας και αποδοχών - Οι όροι απασχόλησης στον Δημόσιο Τομέα να διέπονται από τους «νόμους» της αγοράς εργασίας - Κατάργηση καταλόγων διορισμού στο δημόσιο - Το κράτος να εγγυάται τα δημόσια αγαθά, χωρίς αυτό να είναι σε βάρος της οικονομίας και των πολιτών - Επιβράβευση και τιμωρία των κρατικών λειτουργών

36 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ 5 ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ ΘΕΣΜΩΝ - Ενθάρρυνση γεννητικότητας, διαφύλαξη του θεσμού της οικογένειας - Καλλιέργεια της φιλοπατρίας, ελευθερίας και δημοκρατίας των αξιών και παραδόσεων από την οικογένεια και το σχολείο - Ενεργότερη εμπλοκή της εκκλησίας στη διαπαιδαγώγηση των νέων

37 ΜΕΡΟΣ Γ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

38 ΤΕΛΟΣ