ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θεωρία μέτρου και ολοκλήρωσης Ενότητα 7: Χρήσιμες ανισότητες Μιχ. Γ. Μαριάς
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Περιεχόμενα ενότητας 1. Ανισότητα Chebychev. 2. Ανισότητα Minkowski για ολοκληρώματα. 3. Ανισότητα Hardy. 4. Η ανισότητα του Young. 5. Η ανισότητα Young για συνελίξεις. 4
Σκοποί ενότητας Στην ενότητα αυτή θα μελετήσουμε ορισμένες σημαντικές ανισότητες που σχετίζονται με τους χώρους L p. 5
Χρήσιμες ανισότητες Οι χώροι L p είναι πολύ σημαντικοί στην Ανάλυση και η παρουσία τους συνοδεύεται πάντα με δύσκολες εκτιμήσεις και ανισότητες, οι συνηθέστερες των οποίων είναι οι ανισότητες Hӧlder και Minkowski. Στην παράγραφο αυτή θα μελετήσουμε ορισμένες σημαντικές ανισότητες που σχετίζονται με τους χώρους L p. Στην παράγραφο αυτή το μ είναι θετικό μέτρο. Η ανισότητα του Chebychev που ακολουθεί είναι εύκολη αλλά και πολύ χρήσιμη. 6
Πρόταση 1 (Ανισότητα Chebychev) Πρόταση 1 (Ανισότητα Chebychev): Αν f L p και p [1, ), τότε για κάθε a > 0, μ x: f x > a f p a p (1) 7
Ανισότητα Minkowski για ολοκληρώματα (1) Θεώρημα 1 (Ανισότητα Minkowski για ολοκληρώματα): Έστω X, M, μ και Y, N, ν, σ-πεπερασμένοι μετρητοί χώροι (τα μέτρα μ και ν θετικά) και f x, y M N μετρήσιμη. Αν 1 p < τότε X Y f x, y dν(y) p dμ x f x, y p dμ x Y X 1 p 1 p dν y 8
Ανισότητα Minkowski για ολοκληρώματα (2) Η Minkowski μας λέει ότι η νόρμα ενός ολοκληρώματος, είναι πάντα μικρότερη από το ολοκλήρωμα της αντίστοιχης νόρμας. Η ανισότητα που ακολουθεί είναι ένα αποτέλεσμα των Hardy- Littlewood-Polya, που αφορά ολοκληρωτικούς τελεστές επί της ημιευθείας 0, και είναι μια ωραία εφαρμογή της ανισότητας Minkowski για ολοκληρώματα. 9
Ανισότητα Minkowski για ολοκληρώματα (3) Θεώρημα 2: Έστω K x, y μετρήσιμη επί του 0, 2 τ.ω. K λx, λy = 1 λ K x, y, λ > 0, και για κάποιο p [1, ). K x, y Τότε ο ολοκληρωτικός τελεστής είναι συνεχής επί του L p ενώ 0 1 x p dx = C < Tf y = K x, y f x dx 0, 10
ο Ανισότητα Minkowski για ολοκληρώματα (4) Sf x = K x, y f y dy 0 είναι συνεχής επί του L q, όπου το q είναι το συζυγές του p., 11
Ανισότητα Hardy διαστημάτων Πόρισμα 1 (Ανισότητα Hardy): Αν ο Τ είναι ο μέσος όρος της f επί των διαστημάτων 0, x, δηλαδή Tf x = 1 x δείξτε ότι για κάθε p (1, ), Tf p 0 x p p 1 f y dy f p., 12
Θεώρημα Παρεμβολής του Riesz Για την ανισότητα του Young που ακολουθεί, χρειαζόμαστε το θεώρημα παρεμβολής του Riesz στην γενική του μορφή. Θεώρημα 3 (Παρεμβολής του M.Riesz): Αν 1 p 0, p 1, q 0, q 1 και ο τελεστής T είναι συνεχής από τον L p 0 στον L q 0, και από τον L p 1 στον L q 1, τότε ο T είναι και συνεχής από τον L p t στον L q t όπου 1 = 1 t p t p 0 + t p 1 και 1 q t = 1 t q 0 + t q 1, t 0,1. Παρατηρώ ότι τα ως άνω p t είναι όλα τα p του διαστήματος p 0, p 1. Το ίδιο και για τα q t. 13
Η ανισότητα του Young (1) Θεώρημα 4 (Η ανισότητα του Young): Ας είναι ο τελεστής Tf x = K x, y f y dy R n, και ας υποθέσουμε ότι για κάποιο r 1, υπάρχει C > 0 τ.ω. sup x R n K x, y r dy 1 r και sup y R n K x, y r dy 1 r C Αν τα 1 p q, ικανοποιούν 1 r = 1 1 p 1 q, 14
Η ανισότητα Young (2) τότε c > 0 τ.ω. Tf q c f p, δηλαδή ο τελεστής Τ είναι συνεχής από τον L p στον L q. Πόρισμα 2 (Η ανισότητα Young για συνελίξεις): Αν f L p και g L q, τότε η συνέλιξη f g L r όπου 1 = 1 + 1 1, και r p q επιπλέον f g r f p g q. 15
Βιβλιογραφία 1. G.B. Folland, Real Analysis, Modern techniques and their applications, John Wiley and sons, 1984, New York. 2. P. Malliavin, Integration et Probabilites, Analyse de Fourier et Analyse Spectrale, Masson, 1982, Paris. 3. Μιχ. Γ. Μαριάς, Μαθήματα Αρμονικής ανάλυσης, Εκδόσεις ζήτη, 2001, Θεσσαλονίκη. 4. W.Rudin, Real and Complex Analysis, McGraw-Hill, 1970, New York. 16
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Μιχάλης Μαριάς. «. Ενότητα 7: Χρήσιμες ανισότητες». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs436/
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Αναστασία Γ. Γρηγοριάδου Θεσσαλονίκη, Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015