Η αρχική γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: Η νέα γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: wt + V w

Σχετικά έγγραφα
Προσφορά Εργασίας Προτιμήσεις και Συνάρτηση Χρησιμότητας ( Χ,Α συνάρτηση χρησιμότητας U(X,A)

Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Αποτέλεσμα Εισοδήματος

Κατώτατος Μισθός. - Οι περιουσίες των καταναλωτών παριστάνονται από τα διανύσματα:

Γενική Ανταγωνιστική Ισορροπία σε Οικονομία με Έναν Καταναλωτή και Έναν Παραγωγό

Μεγιστοποίηση της Χρησιμότητας

Μεγιστοποίηση του Κέρδους

Ελαστικότητες Ζήτησης

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

Η Καμπύλη Προσφοράς της Επιχείρησης

10. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών.

Εργοδοτικές Εισφορές και Φορολογία στους Εργάτες

Οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς.

Μονοψωνιακή Ισορροπία

8. Η ζήτηση ενός αγαθού µεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση µε τη µεταβολή της τιµής του υποκατάστατου αγαθού.

Ασκήσεις 1. Με τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα: Τιμή (Ρ) Ποσότητα (Q D )

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : Η ζήτηση των αγαθών

ΕΡΓΑΣΙΕΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ. 1 η Ομάδα: Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

To 2 ο Θεμελιώδες Θεώρημα Ευημερίας

Γενική Ανταγωνιστική Ισορροπία

Ελαστικότητες Ζήτησης και Προσφοράς Εκδόσεις Κριτική

Κεφ. 2. Η ζήτηση των αγαθών

από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία Σχέση ελαστικότητας ζήτησης και κλίση της καμπύλης ζήτησης.

Ζήτηση, Προσφορά και Ισορροπία στην Ανταγωνιστική Αγορά

ΑΟΘ : ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

(i) Νόμος Ζήτησης. Μικροοικονομία Εξετάζει τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου (καταναλωτή, παραγωγού επιχείρησης)

ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΘΕΜΑ 1ο Σωστό, Λάθος, Ο νόμος της φθίνουσας η μη ανάλογης απόδοσης:

Διάλεξη 4 Ελαστικότητα

Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ. οι τιμές των αγαθών προσδιορίζονται στην αγορά από την αλληλεπίδραση των δυνάμεων της ζήτησης και της προσφοράς.

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας προσανατολισμού

ΔΙΑΛΕΞΗ 1 Η. Ζήτηση, Προσφορά, Ελαστικότητες και Ισορροπία

Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα. Αρχές Οικονομικής Θεωρίας ΟΜΑΔΑ Α

H Ελαστικότητα και οι Εφαρμογές της

Αγοραία ζήτηση. Ατοµική και αγοραία συνάρτηση. Διάλεξη 9. συνάρτηση. συνάρτηση

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2016 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 6

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ

Προτεινόμενα θέματα στο μάθημα. Αρχές Οικονομικής Θεωρίας ΟΜΑΔΑ Α

Γενική Ανταγωνιστική Ισορροπία και Αποτελεσματικές κατά Pareto Κατανομές σε Ανταλλακτική Οικονομία

3.1 Ανεξάρτητες αποφάσεις - Κατανομή χρόνου μεταξύ εργασίας και σχόλης

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

x r i s t o s t s a g a l i d i s

ΜΑΘΗΜΑ Α.Ο.Θ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΤΗ

Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής

Αγοραία καμπύλη ζήτησης

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ. Οι αγοραίες δυνάµεις της προσφοράς και ζήτησης

2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Προκαταρκτικές ασκήσεις για εξάσκησης)

ΑΟΘ : ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Β = 2W, αντίστοιχα. Βρείτε ποιος είναι ο μισθός ισορροπίας και το επίπεδο απασχόλησης στην ισορροπία σε καθέναν κλάδο της οικονομίας.


Προτεινόμενα Θέματα Αρχές Οικονομικής Θεωρίας

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Ημερομηνία: Τετάρτη 24 Απριλίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

0 χ1 χ2 Ι2 χ3 Ι5 Ι3 χ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΘΕΜΑ Α. Α.1. α. Σωστή β. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστή ε. Σωστή. Α.2. γ. Α.3. β ΘΕΜΑ Β

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α.4. Αν αυξηθεί η αμοιβή της εργασίας η καμπύλη του οριακού κόστους μετατοπίζεται προς τα επάνω και αριστερά.

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

ΣΥΝΘΕΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ερωτήσεις και Ασκήσεις κεφ. 5, Ο προσδιορισμός των τιμών Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής : Ερωτήσεις σωστού λάθους.

KΕΦΑΛΑΙΟ 2o Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ)/ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Ελαστικότητα και Εφαρμογές. Αρ. Διάλεξης: 5

ÈÅÌÅËÉÏ ÅËÅÕÓÉÍÁ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΟΜΑ Α ΕΥΤΕΡΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1 α. Λάθος β. Λάθος γ. Λάθος δ. Σωστό ε. Σωστό. Α2. α. Α3. γ

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΘΕΩΡΙΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΑ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

ΘΕΜΑ Α Α1. α. Σωστό. β. Λάθος. γ. Λάθος. δ. Σωστό. ε. Σωστό Α2. Γ Α3. Β ΘΕΜΑ Β. Β1. Μεταβολή μόνο στη ζητούμενη ποσότητα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ

Επιπτώσεις μεταβολής τιμών

ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 Δίνεται ο παρακάτω πίνακας : Α. Να σχεδιάσετε την καμπύλη ζήτησης Β. Να βρεθεί η εξίσωση ζήτησης Γ.

Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών

ΘΕΜΑ Α Α.1.α Α.1.β Α.1.γ Α.1.δ Α.1.ε Α.2 Α.3 Λάθος Σωστό Σωστό Λάθος Σωστό δ β ΘΕΜΑ Β

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Προσφορά των Αγαθών

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ Α.Ο.Θ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΤΗ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

Εξετάσεις Η επιβολή από το κράτος κατώτατης τιμής στα αγροτικά προϊόντα έχει ως σκοπό την προστασία του εισοδήματος των αγροτών.

6. Η ελαστικότητα της προσφοράς ορίζεται ως ο λόγος της μεταβολής της προσφερόμενης ποσότητας προς τη μεταβολή της τιμής.

Ημερομηνία: Παρασκευή 29 Δεκεμβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Q D1 = P και Q S = P.

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) 2011 ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ

Β ΚΥΚΛΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΩΝ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ Ενδεικτικές Απαντήσεις Γ Λυκείου εκέµβριος 2013 ΟΜΑ Α Α ΟΜΑ Α Β

Κεφάλαιο 2. Ζήτηση των Αγαθών

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Α.Ο.Θ. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέματα και Απαντήσεις

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α.3. Το μέσο μεταβλητό κόστος στην αρχή μειώνεται και μετά αυξάνεται.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

Άριστες κατά Pareto Κατανομές

6. Η ελαστικότητα της προσφοράς ορίζεται ως ο λόγος της μεταβολής της προσφερόμενης ποσότητας προς τη μεταβολή της τιμής.

Α1. α. Λάθος. Γ1. Η μείωση της τιμής του αγαθού προκαλεί αύξηση στη ζητούμενη ποσότητά του. β. Σωστό γ. Λάθος δ. Λάθος ε. Σωστό

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΕΠΙΛΟΓΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 25 ΜΑΪΟΥ 2016 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ ΟΜΑ Α ΕΥΤΕΡΗ ÌÁÈÅÉÍ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας προσανατολισμού

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΛΦΑ ΓΡΑΠΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012

Α 5 5 Β 8 2. β) Qd = Qd+15%Qd= 10-P +0,15*(10-P)=10-P+1,5-1,5P=11,5-1,15P

Transcript:

Επιπτώσεις μιας Μεταβολής του Εισοδήματος (V) που δεν προέρχεται από Εργασία - Κανονικά και Κατώτερα Αγαθά (i) Αν η ζήτηση ενός αγαθού αυξάνεται καθώς αυξάνεται το εισόδημα του ατόμου, τότε το αγαθό ονομάζεται κανονικό. (ii) Αν η ζήτηση ενός αγαθού μειώνεται καθώς αυξάνεται το εισόδημα του ατόμου, τότε το αγαθό ονομάζεται κατώτερο. - Έστω ότι το εισόδημα που δεν προέρχεται από εργασία αυξάνεται από V σε V. Η αρχική γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: wt + V w wx + pa = wt + V, ή: A = X (BC) p p Η νέα γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: wt + V w wx + pa = wt + V, ή: A= X (BC ) p p 1

(Π1) Ο Ελεύθερος Χρόνος (Χ) είναι Κανονικό Αγαθό Α ( wt + V )/ p BC BC ( wt + V )/ p V /p V/p 0 Α D D Α* Χ* Χ E E Τ - ΗαύξησητουV σε V μετατοπίζει τη γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού BC παράλληλα προς τα δεξιά στη θέση BC. Το σημείο μεγιστοποίησης της χρησιμότητας μετατοπίζεται από το D στο D. Η ζήτηση ελεύθερου χρόνου αυξάνεται από Χ* σε Χ, δηλαδή ο ελεύθερος χρόνος είναι κανονικό αγαθό. Χ 2

Η προσφορά εργασίας μειώνεται από L* = T X* σε L = T X. - Συμπέρασμα: Αν ο ελεύθερος χρόνος είναι κανονικό αγαθό, τότε η αύξηση του εισοδήματος (V) που δεν προέρχεται από εργασία μειώνει την προσφορά εργασίας εκ μέρους του ατόμου: LwpVT (,,, ) < 0 V (Π2) Ο Ελεύθερος Χρόνος (Χ) είναι Κατώτερο Αγαθό Α ( wt + V )/ p ( wt + V )/ p Α Α* D D E BC BC 0 Χ Χ* E Τ Χ 3

- ΗαύξησητουV σε V μετατοπίζει τη γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού BC παράλληλα προς τα δεξιά στη θέση BC. Το σημείο μεγιστοποίησης της χρησιμότητας μετατοπίζεται από το D στο D. Η ζήτηση ελεύθερου χρόνου μειώνεται από Χ* σε Χ, δηλαδή ο ελεύθερος χρόνος είναι κατώτερο αγαθό. Η προσφορά εργασίας αυξάνεται από L* = T X* σε L = T X. - Συμπέρασμα: Αν ο ελεύθερος χρόνος είναι κατώτερο αγαθό, τότε η αύξηση του εισοδήματος (V) που δεν προέρχεται από εργασία αυξάνει την προσφορά εργασίας εκ μέρους του ατόμου: LwpVT (,,, ) V > 0 4

Παράδειγμα (συνέχεια) - Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας Cobb-Douglas: U( X, A) = X A 1/2 1/2 - Η συνάρτηση ζήτησης ελεύθερου χρόνου και η συνάρτηση προσφοράς εργασίας είναι: X( w, p, V, T ) = T, αν w V / T T V +, αν w V / T 2 2w (Συνάρτηση Ζήτησης Ελεύθερου Χρόνου) LwpVT (,,, ) = 0, αν w V / T T V, αν w V / T 2 2w (Συνάρτηση Προσφοράς Εργασίας) 5

- Για w V / T, είναι: i X( w, p, V, T) / V = 1/ 2w> 0, δηλαδή ο ελεύθερος χρόνος είναι κανονικό αγαθό. LwpVT (,,, )/ V= 1/2w< 0, δηλαδή η προσφορά εργασίας μειώνεται καθώς αυξάνεται το εισόδημα που δεν προέρχεται από εργασία. Επιπτώσεις μιας Μεταβολής του Μισθού (Αποτέλεσμα Υποκατάστασης και Εισοδήματος) - Έστω ότι ο ελεύθερος χρόνος είναι κανονικό αγαθό (δηλαδή η αύξηση του εισοδήματος αυξάνει τη ζήτηση ελεύθερου χρόνου και μειώνει την προσφορά εργασίας). - Έστω ότι ο μισθός αυξάνεται από w σε w. Η αρχική γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: wt + V w wx + pa = wt + V, ή: A = X (BC) p p 6

Η νέα γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού είναι: wt + V w wx + pa = w T + V, ή: A= X (BC ) p p (Π1) Η Αύξηση του Μισθού αυξάνει την Προσφερόμενη Ποσότητα Εργασίας Α ( w T + V)/ p BC BC Διάγραμμα 1. Το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος. Α ( wt + V )/ p Α Α* D D D IC 1 (U 1 ) IC 2 (U 2 ) 0 Χ Χ Χ* Τ Χ 7

- Ηαύξησητουw σε w μετατοπίζει τη γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού BC στη θέση BC. Το σημείο μεγιστοποίησης της χρησιμότητας μετατοπίζεται από το D στο D. Η ζήτηση ελεύθερου χρόνου μειώνεται από Χ* σε Χ, δηλαδή η προσφορά εργασίας αυξάνεται από L* = T X* σε L = T X. -H συνολική μετακίνηση από το σημείο D στο D μπορείνα αναλυθεί σε δύο επιμέρους αποτελέσματα: ( Ι ) Αποτέλεσμα Υποκατάστασης (Μετακίνηση από το D στο D ) - Ακόμα και αν το άτομο παραμείνει στην ίδια καμπύλη αδιαφορίας IC 1 (δηλαδή ακόμα και αν η χρησιμότητα παραμείνει ίση με U1), η αλλαγή των σχετικών τιμών θα οδηγήσει σε μετακίνηση από το σημείο D στο D (κατά μήκος της αρχικής IC 1 ). 8

-H αύξηση της σχετικής τιμής του αγαθού Χ οδηγεί το άτομο να υποκαταστήσει το αγαθό Χ με το σχετικά φθηνότερο αγαθό Α. ( μείωση του Χ* σε Χ, αύξηση του Α* σε Α ) => Αυτή η μετακίνηση από το σημείο D στο D κατά μήκος της αρχικής IC 1 (δηλαδή η μείωση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού Χ λόγω αύξησης του μισθού, με δεδομένη τη χρησιμότητα U1) ονομάζεται αποτέλεσμα υποκατάστασης. ( ΙΙ ) Αποτέλεσμα Εισοδήματος (Μετακίνηση από το D στο D ) - Η αύξηση του μισθού από w σε w αυξάνει το εισόδημα του ατόμου από wt+v σε w Τ+V. H αύξηση του εισοδήματος επιτρέπει στο άτομο να μετακινηθεί απότοσημείοd (επί της αρχικής καμπύλης αδιαφορίας IC 1 ) στο σημείο D (επί της υψηλότερης καμπύλης αδιαφορίας IC 2 ), δηλαδή η χρησιμότητα αυξάνεται από U 1 σε U 2. 9

=> Αυτή η μετακίνηση από το σημείο D στο D (δηλαδή η αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού Χ λόγω αύξησης του εισοδήματος του ατόμου) ονομάζεται αποτέλεσμα εισοδήματος. (αύξηση του Χ σε Χ και αύξηση του Α σε Α, διότι τα αγαθά είναι κανονικά) - Το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το αποτέλεσμα εισοδήματος λειτουργούν προς αντίθετες κατευθύνσεις. - Δηλαδή, αν ο μισθός αυξηθεί από w σε w : Το αποτέλεσμα υποκατάστασης τείνει να μειώσει τη ζητούμενη ποσότητα ελεύθερου χρόνου (από Χ* σε Χ ). Το αποτέλεσμα εισοδήματος τείνει να αυξήσει τη ζητούμενη ποσότητα ελεύθερου χρόνου (από Χ σε Χ ). => Η συνολική επίπτωση από την αύξηση του μισθού εξαρτάται από τη σχετική ισχύ των αποτελεσμάτων υποκατάστασης και 10 εισοδήματος.

- Στο Διάγραμμα 1 (σελ. 7), το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος. => Ηαύξηση τουμισθούμειώνει τη ζητούμενη ποσότητα ελεύθερου χρόνου (από Χ* σε Χ ) και, επομένως, αυξάνει την προσφερόμενη ποσότητα εργασίας (από L* = Τ Χ* σε L =Τ Χ ). (Π2) Η Αύξηση του Μισθού μειώνει την Προσφερόμενη Ποσότητα Εργασίας Α ( w T + V)/ p ( wt + V )/ p Α Α Α* BC BC D D D Διάγραμμα 2. Το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα υποκατάστασης. IC 2 (U 2 ) IC 1 (U 1 ) 0 Χ Χ* Χ Τ Χ 11

- Ηαύξησητουw σε w μετατοπίζει τη γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού BC στη θέση BC. Το σημείο μεγιστοποίησης της χρησιμότητας μετατοπίζεται από το D στο D. Η ζήτηση ελεύθερου χρόνου αυξάνεται από Χ* σε Χ, δηλαδή η προσφορά εργασίας μειώνεται από L* = T X* σε L = T X. -H συνολική μετακίνηση από το σημείο D στο D μπορείνα αναλυθεί σε δύο επιμέρους αποτελέσματα: ( Ι ) Αποτέλεσμα Υποκατάστασης (Μετακίνηση από το D στο D ) - Ακόμα και αν το άτομο παραμείνει στην ίδια καμπύλη αδιαφορίας IC 1 (δηλαδή ακόμα και αν η χρησιμότητα παραμείνει ίση με U1), η αλλαγή των σχετικών τιμών θα οδηγήσει σε μετακίνηση από το σημείο D στο D (κατά μήκος της αρχικής IC 1 ). 12

-H αύξηση της σχετικής τιμής του αγαθού Χ οδηγεί το άτομο να υποκαταστήσει το αγαθό Χ με το σχετικά φθηνότερο αγαθό Α. ( μείωση του Χ* σε Χ, αύξηση του Α* σε Α ) => Αυτή η μετακίνηση από το σημείο D στο D κατά μήκος της αρχικής IC 1 (δηλαδή η μείωση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού Χ λόγω αύξησης του μισθού, με δεδομένη τη χρησιμότητα U1) ονομάζεται αποτέλεσμα υποκατάστασης. ( ΙΙ ) Αποτέλεσμα Εισοδήματος (Μετακίνηση από το D στο D ) - Η αύξηση του μισθού από w σε w αυξάνει το εισόδημα του ατόμου από wt+v σε w Τ+V. H αύξηση του εισοδήματος επιτρέπει στο άτομο να μετακινηθεί απότοσημείοd (επί της αρχικής καμπύλης αδιαφορίας IC 1 ) στο σημείο D (επί της υψηλότερης καμπύλης αδιαφορίας IC 2 ), δηλαδή η χρησιμότητα αυξάνεται από U 1 σε U 2. 13

=> Αυτή η μετακίνηση από το σημείο D στο D (δηλαδή η αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού Χ λόγω αύξησης του εισοδήματος του ατόμου) ονομάζεται αποτέλεσμα εισοδήματος. (αύξηση του Χ σε Χ και αύξηση του Α σε Α, διότι τα αγαθά είναι κανονικά) - Το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το αποτέλεσμα εισοδήματος λειτουργούν προς αντίθετες κατευθύνσεις. - Δηλαδή, αν ο μισθός αυξηθεί από w σε w : Το αποτέλεσμα υποκατάστασης τείνει να μειώσει τη ζητούμενη ποσότητα ελεύθερου χρόνου (από Χ* σε Χ ). Το αποτέλεσμα εισοδήματος τείνει να αυξήσει τη ζητούμενη ποσότητα ελεύθερου χρόνου (από Χ σε Χ ). => Η συνολική επίπτωση από την αύξηση του μισθού εξαρτάται από τη σχετική ισχύ των αποτελεσμάτων υποκατάστασης και 14 εισοδήματος.

- Στο Διάγραμμα 2 (σελ. 11), το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Η αύξηση του μισθού αυξάνει τη ζητούμενη ποσότητα ελεύθερου χρόνου (από Χ* σε Χ ) και, επομένως, μειώνει την προσφερόμενη ποσότητα εργασίας (από L* = Τ Χ* σε L = Τ Χ ). - Παράδειγμα (συνέχεια). Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας : U( X, A) = X A 1/2 1/2 - Έχουμε υπολογίσει παραπάνω: X( w, p, V, T ) = T, αν w V / T T V +, αν w V / T 2 2w 15

0, αν w V / T LwpVT (,,, ) = T V 2 2w, αν w V / T - Για w V/T, είναι: X w p V T w= V w < 2 (,,, )/ /2 0 LwpVT w= V w > 2 (,,, )/ /2 0 - Αφού η αύξηση του μισθού αυξάνει την προσφερόμενη ποσότητα εργασίας, το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος. 16

Ελαστικότητα της Προσφοράς Εργασίας ως προς το Μισθό - Ορισμός. Η ελαστικότητα της προσφοράς εργασίας ως προς το μισθό είναι ο λόγος της ποσοστιαίας μεταβολής της προσφερόμενης ποσότητας εργασίας προς την ποσοστιαία μεταβολή του μισθού: e L S, w e L w ποσοστιαία μεταβολή L ΔL/ L ΔL w L w = = = = ποσοστιαία μεταβολή w Δw/ w Δw L w L H δείχνει την ποσοστιαία μεταβολή της προσφερόμενης S, ποσότητας εργασίας όταν ο μισθός αυξάνεται κατά 1%. Ελαστική και Ανελαστική Προσφορά Εργασίας - Αν L/ w> 0, το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος και ισχύει e L, w > 0. - Αν L/ w< 0, το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα υποκατάστασης και ισχύει e L, w < 0. S S 17

-Aν e < L S, w 1, τότε η προσφορά εργασίας είναι ανελαστική. Παράδειγμα: Αν e L, 0.2, τότε μια αύξηση του μισθού κατά 1% S w= θα οδηγήσει σε αύξηση της προσφερόμενης ποσότητας εργασίας κατά 0.2%. -Aν e > L S, w 1, τότε η προσφορά εργασίας είναι ελαστική. Παράδειγμα: Αν e L, 3, τότε μια αύξηση του μισθού κατά 1% S w= θα οδηγήσει σε αύξηση της προσφερόμενης ποσότητας εργασίας κατά 3%. -Aν e L, 1, τότε η προσφορά εργασίας έχει μοναδιαία S w= ελαστικότητα. Παράδειγμα: Αν e L, 1, τότε μια αύξηση του μισθού κατά 1% S w= θα οδηγήσει σε μείωση της προσφερόμενης ποσότητας εργασίας κατά 1%. 18

- Παράδειγμα (συνέχεια). Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας: U( X, A) = X A 1/2 1/2 - Έχουμε υπολογίσει παραπάνω: 0, αν w V / T LwpVT (,,, ) = - Για w V/T, είναι: e L S L w w L, w= = 0 - Για w V/T, είναι: e L S, w T V 2 2w L w V = = w L wt V, αν w V / T 19

- Αριθμητικό Παράδειγμα 1. Για w=3, p=1, V=2, T=1 είναι: e L S V wt V = =, w 2, δηλαδή η προσφορά εργασίας είναι ελαστική. - Αριθμητικό Παράδειγμα 2. Για w=4, p=1, V=2, T=1 είναι: e L S V wt V = =, w 1, δηλαδή η προσφορά εργασίας έχει μοναδιαία ελαστικότητα. - Αριθμητικό Παράδειγμα 3. Για w=8, p=1, V=2, T=1 είναι: e L S = V, w 0.33 wt V =, δηλαδή η προσφορά εργασίας είναι ανελαστική. 20

Εκτιμήσεις της Ελαστικότητας Προσφοράς Εργασίας ως προς το Μισθό - Για τους νέους εργαζόμενους άνδρες, οι εμπειρικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι el, w 0,1. Άρα: S Το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα υποκατάστασης. Η προσφορά εργασίας είναι ανελαστική (δηλαδή δεν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στις μεταβολές του μισθού). - Για τις εργαζόμενες γυναίκες, οι εμπειρικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι el, 0, 2 (δηλαδή το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο S w από το αποτέλεσμα εισοδήματος). Προβλήματα με την Εκτίμηση της Ελαστικότητας - Οι μεταβλητές (L,w) που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της παρουσιάζουν εννοιολογικά προβλήματα και προβλήματα μέτρησης. e L, w S

(i) Ώρες Εργασίας (L) - Αν η μεταβλητή L μετράει τις ώρες εργασίας ανά εβδομάδα, τότε οι εκτιμήσεις δείχνουν el, w 0. S - Αν η μεταβλητή L μετράει τις ώρες εργασίας ανά έτος, τότε οι εκτιμήσεις δείχνουν el, w 0,1. S Γενικά: Όσο μεγαλύτερη είναι η χρονική περίοδος για την οποία υπολογίζονται οι ώρες εργασίας, τόσο πιο ελαστική είναι η προσφορά εργασίας. - Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικά σφάλματα στη μέτρηση των ωρών εργασίας, διότι πολλοί εργάτες πληρώνονται σε μηνιαία ή ετήσια βάση (όχι ανά ώρα εργασίας) και, επομένως, δεν μπορούν να υπολογίσουν με ακρίβεια τις ώρες εργασίας τους. => Τα σφάλματα μέτρησης αλλοιώνουν τις εκτιμήσεις για την e L, w. S 22

(ii) Ωρομίσθιο (w) -Hμεταβλητή w μετράει την αμοιβή ανά ώρα εργασίας. - Για τους εργάτες που αμείβονται σε μηνιαία ή ετήσια βάση (ή εισπράττουν προμήθεια για κάθε πωλούμενη μονάδα προϊόντος), το ωρομίσθιο υπολογίζεται ως ο λόγος της ετήσιας αμοιβής προς τις ώρες εργασίας στο αντίστοιχο έτος. Τα σφάλματα μέτρησης των ωρών εργασίας μεταφέρονται στον υπολογισμό του ωρομισθίου. - Αν οι εργάτες δηλώνουν περισσότερες από τις πραγματικές ώρες εργασίας, τότε προκύπτει ένα πλασματικά μικρό ωρομίσθιο. => Το σφάλμα μέτρησης δημιουργεί μια πλασματική αρνητική σχέση ανάμεσα στο μισθό και τις ώρες εργασίας (δηλαδή αποδίδει πλασματικά μεγάλη έμφαση στο αποτέλεσμα εισοδήματος). 23

H Καμπύλη Προσφοράς Εργασίας - Ορισμός. Η (ατομική) καμπύλη προσφοράς εργασίας L(w;p,V,T) απεικονίζει γραφικά τη σχέση ανάμεσα στο μισθό και την προσφερόμενη ποσότητα εργασίας, υποθέτοντας ότι οι άλλοι παράγοντες (p,v,t) που επηρεάζουν την προσφορά εργασίας παραμένουν αμετάβλητοι (υπόθεση ceteris paribus). - Η καμπύλη προσφοράς εργασίας είναι η διαγραμματική απεικόνιση της συνάρτησης προσφοράς εργασίας. - Αν το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος, τότε ισχύει dl / dw >0 και η καμπύλη προσφοράς εργασίας έχει θετική κλίση. - Αν το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα υποκατάστασης, τότε ισχύει dl / dw <0 και η καμπύλη προσφοράς εργασίας έχει αρνητική κλίση. 24

w L(w) w 0 w R 0 - Για w w R, είναι L=0 (δηλαδή το άτομο επιλέγει να μην εργάζεται καθόλου). - Για w R w w 0, είναι L>0 και η καμπύλη προσφοράς εργασίας έχει θετική κλίση (δηλαδή το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος). - Για w w 0, είναι L>0 και η καμπύλη προσφοράς εργασίας έχει αρνητική κλίση (δηλαδή το αποτέλεσμα εισοδήματος είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα υποκατάστασης). L 25

- Παράδειγμα (συνέχεια). Έστω η συνάρτηση χρησιμότητας: U( X, A) = X A 1/2 1/2 - Έχουμε υπολογίσει παραπάνω: 0, αν w V / T LwpVT (,,, ) = T V 2 2w - Έστω p=1, V=2, T=1. Τότε:, αν w V / T (Συνάρτηση Προσφοράς Εργασίας) 0, αν w 2 Lw ( ) = 1 1, αν w 2 2 w 26

w L(w) 2 0 1/2 - Παρατήρηση: Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, η καμπύλη προσφοράς εργασίας έχει θετική κλίση για κάθε w>2(δηλαδή το αποτέλεσμα υποκατάστασης είναι ισχυρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος για κάθε επίπεδο μισθού). L 27

- Ορισμός 1. Η αγοραία συνάρτηση προσφοράς εργασίας είναι το άθροισμα των συναρτήσεων προσφοράς εργασίας όλων των ατόμων. - Ορισμός 2. Η αγοραία καμπύλη προσφοράς εργασίας L s (w) απεικονίζει γραφικά τη σχέση ανάμεσα στο μισθό και τη συνολική (αγοραία) προσφερόμενη ποσότητα εργασίας, υποθέτοντας ότι οι άλλοι παράγοντες (p,v,t) που επηρεάζουν την προσφορά εργασίας παραμένουν αμετάβλητοι. - Η αγοραία καμπύλη προσφοράς εργασίας είναι η διαγραμματική απεικόνιση της αγοραίας συνάρτησης προσφοράς εργασίας. - Η αγοραία καμπύλη προσφοράς εργασίας είναι το οριζόντιο άθροισμα όλων των ατομικών καμπυλών προσφοράς εργασίας. 28

- Παράδειγμα. Έστω ότι μια οικονομία αποτελείται από δύο καταναλωτές 1 και 2. - Οι προτιμήσεις των καταναλωτών παριστάνονται από τις συναρτήσεις χρησιμότητας: U ( X, A) = X A 1/2 1/2 1 1 1 1 1 U ( X, A ) = X A 1/3 2/3 2 2 2 2 2 όπου X i ( A i ) είναι η ποσότητα του αγαθού Χ (Α) που καταναλώνει το άτομο i=1,2. - Κάθε άτομο i=1,2 διαθέτει T i μονάδες χρόνου και έχει εισόδημα που δεν προέρχεται από εργασία ίσο προς V i. - Εξάγουμε τη συνάρτηση προσφοράς εργασίας κάθε ατόμου λύνοντας το αντίστοιχο πρόβλημα μεγιστοποίησης της χρησιμότητας (UMP). Για το άτομο 1, το UMP 1 γράφεται: 29

max U ( X, A) = X A { X, A } 1 1 1 1/2 1/2 1 1 1 1 1 st.. wx + pa wt + V 0 A 1 1 1 1 X 0 T 1 1 (UMP 1 ) - ΗλύσητουUMP 1 είναι: T, αν w V / T X1( w, p, V1, T 1) = A1( w, p, V1, T 1) = 1 1 1 T1 V1 +, αν w V1/ T1 2 2w V / p, αν w V / T 1 1 1 wt + V 2 p 1 1, αν w V / T 1 1 30

L1( w, p, V1, T 1) = 0, αν w V / T T1 V1 2 2w 1 1, αν w V / T 1 1 (1) Για το άτομο 2, το UMP 2 γράφεται: max U ( X, A ) = X A { X, A } 2 2 2 1/3 2/3 2 2 2 2 2 s.. t wx + pa wt + V 0 X A 2 2 2 2 0 T 2 2 (UMP 2 ) - ΗλύσητουUMP 2 είναι: 31

X2( w, p, V2, T 2) = T, αν w V /2T 2 2 2 T2 V2 +, αν w V /2T 3 3w 2 2 A2( w, p, V2, T 2) = 2 3 V / p, αν w V /2T 2 2 2 wt + V p 2 2, αν w V /2T 2 2 0, αν w V /2T 2 2 L2( w, p, V2, T 2) = 2T2 V2 3 3w, αν w V /2T 2 2 (2) 32

- Για να κατασκευάσουμε τις ατομικές καμπύλες προσφοράς εργασίας και την αγοραία καμπύλη προσφοράς εργασίας, υποθέτουμε συγκεκριμένες τιμές για τα p, V 1, V 2, T 1 και Τ 2. Έστω p=1, V 1 =V 2 =2, T 1 =T 2 =1. Τότε: 0, αν w 2 (1) L ( w) = 1 (1 ) (Εξίσωση της Καμπύλης Προσφοράς Εργασίας για το άτομο 1) 1 1, αν w 2 2 w 0, αν w 1 (2) L ( w) = 2 2 2 3 3w, αν w 1 (2 ) (Εξίσωση της Καμπύλης Προσφοράς Εργασίας για το άτομο 2) 33

- Η αγοραία καμπύλη προσφοράς εργασίας L s (w) είναι το οριζόντιο άθροισμα των ατομικών καμπυλών προσφοράς εργασίας L 1 (w) και L 2 (w) : L ( w) = L ( w) + L ( w). Άρα: S 1 2 0, αν w 1 L ( w ) = S 2 2 3 3w, αν 1 w 2 7 5 6 3w, αν w 2 (Εξίσωση της Αγοραίας Καμπύλης Προσφοράς Εργασίας) 34

w L 1 (w) w L 2 (w) (Καμπύλη Προσφοράς Εργασίας για το άτομο 1) (Καμπύλη Προσφοράς Εργασίας για το άτομο 2) 2 1 0 w 1/2 L S (w) L 1 0 2/3 L 2 2 (Αγοραία Καμπύλη Προσφοράς Εργασίας) 1 0 1/3 7/6 L S 35