ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΚΩΝ: ΔΡ. ΝΙΚΟΛΑΟ ΡΑΧΑΝΙΩΣΗ ΓΡΑΦΕΙΟ: 312 ΣΗΛ.: 210-4142150 E-mail: nraxan@unipi.gr, nickrah@hotmail.com 1
Αντικείμενο μαθήματος Ο Προγραμματιςμόσ και Ζλεγχοσ Παραγωγισ αποτελεί μζροσ τθσ Διοίκθςθσ Παραγωγισ. Διοίκθςθ Παραγωγισ: Η επιςτιμθ που αςχολείται με τθν λειτουργία τθσ παραγωγισ προϊόντων ι υπθρεςιϊν Γνωςτικό αντικείμενο τθσ Διοίκθςθσ Παραγωγισ: Ο ςχεδιαςμόσ, ο προγραμματιςμόσ, ο ζλεγχοσ και, γενικά, θ οργάνωςθ των παραγόντων και των δραςτθριοτιτων που ςχετίηονται με τθν παραγωγικι διαδικαςία, δθλαδι τθ διαδικαςία με τθν οποία κάποιοι πόροι (ανκρϊπινθ εργαςία, μθχανϊρεσ, πρϊτεσ φλεσ, ενζργεια, πλθροφορία) μετατρζπονται ςε προϊόντα ι υπθρεςίεσ (ι ςυμβάλλουν ςτθν παραγωγι τουσ). 2
Αντικείμενο μαθήματος (συνέχεια) Ο Προγραμματιςμόσ και ζλεγχοσ παραγωγισ αφορά κζματα οργάνωσης και ελζγχου της λειτουργίας παραγωγικϊν ςυςτθμάτων που είναι ιδθ εγκατεςτθμζνα. Ειδικότερα αφορά τθν ανάλυςθ και επίλυςθ προβλθμάτων λιψθσ αποφάςεων ςχετικά με τθν παραγωγι και, γενικότερα, με τθν εφοδιαςτικι αλυςίδα (δθλαδι τθν αλυςίδα παραγωγισ-διανομισ) με μεςοκαι βραχυπρόκεςμεσ επιπτϊςεισ, που δεν απαιτοφν μεγάλουσ πόρουσ, δθλαδι προβλθμάτων τακτικοφ και λειτουργικοφ χαρακτιρα. το 6ο εξάμθνο, ςτα πλαίςια του μακιματοσ χεδιαςμόσ παραγωγικϊν ςυςτθμάτων, κα μελετθκοφν τα προβλιματα τθσ διοίκθςθσ παραγωγισ που αφοροφν το σχεδιασμό παραγωγικϊν ςυςτθμάτων. Ειδικότερα το μάκθμα εκείνο κα αφορά τθ λιψθ αποφάςεων ςχετικϊν με τθν παραγωγι με μακροπρόκεςμεσ επιπτϊςεισ ςτο παραγωγικό ςφςτθμα και το περιβάλλον του, που ςυνεπάγονται διάκεςθ ςθμαντικϊν πόρων, δθλαδι αποφάςεων ςτρατθγικοφ χαρακτιρα. Με το μάκθμα αυτό κα ολοκλθρωκεί θ ειςαγωγι ςτθ Διοίκθςθ Παραγωγισ, που αποτελεί το αντικείμενο των δυο μακθμάτων. 3
Γιατί Διοίκηση Παραγωγής στο Σμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης και Σεχνολογίας; Βαςικι επιδίωξθ τμιματοσ: Να ειςάγει τουσ φοιτθτζσ του ςτθ διοίκθςθ των παραγωγικϊν ςυςτθμάτων γενικά, με ζμφαςθ, μεταξφ άλλων, ςτισ μεκόδουσ διοίκθςθσ τθσ παραγωγικισ λειτουργίασ των επιχειριςεων. Η διοίκθςθ τθσ λειτουργίασ τθσ παραγωγισ ςε ζνα παραγωγικό ςφςτθμα ζχει ωσ κφριο ζργο τθν εξαςφάλιςθ τθσ παραγωγισ προϊόντων ι υπθρεςιϊν ςτισ ποςότθτεσ που απαιτοφνται, ςφμφωνα με οριςμζνεσ ποιοτικζσ προδιαγραφζσ, ςε ςυγκεκριμζνεσ προκεςμίεσ και με το μικρότερο κόςτοσ, υπακοφοντασ φυςικά ςτουσ περιοριςμοφσ και τισ απαγορεφςεισ που προζρχονται από το περιβάλλον. Η Διοίκθςθ Παραγωγισ μπορεί να βοθκιςει ουςιαςτικά τθ διοίκθςθ τθσ λειτουργίασ τθσ παραγωγισ μιασ επιχείρθςθσ ϊςτε να είναι αποτελεςματικι ςτθν επιδίωξθ των γενικϊν ςτόχων τθσ επιχείρθςθσ (ικανοποίθςθ πελατϊν, κερδοφορία, αφξθςθ μεριδίου αγοράσ κ.λπ.) και των ειδικϊν ςτόχων του παραγωγικοφ ςυςτιματοσ ςχετικά με το κόςτοσ παραγωγισ, τθν ποιότθτα των προϊόντων και τθν τιρθςθ των προκεςμιϊν παράδοςθσ. 4
Ύλη Εφοδιαςτικι αλυςίδα (Logistics) Προβλζψεισ υςτιματα αποκεμάτων Προγραμματιςμόσ απαιτοφμενων υλικϊν Ολοκλθρωμζνα ςυςτιματα διαχείριςθσ εφοδιαςτικισ αλυςίδασ υγκεντρωτικόσ προγραμματιςμόσ Χρονικόσ προγραμματιςμόσ Διαχείριςθ ζργων υντιρθςθ και αποκατάςταςθ εξοπλιςμοφ 5
Βιβλιογραφία 1. «Προγραμματιςμόσ Παραγωγισ», Κ.Παππισ, Εκδόςεισ ταμοφλθσ, 2006 2. Η βιβλιογραφία κατά αντικείμενο που προτείνει το προθγοφμενο ςφγγραμμα. 3. Τλικό Βιβλιοκικθσ ΠΑ.ΠΕΙ. 4. Διαδικτυακζσ πθγζσ. Π.χ. Βάςθ «Εφδοξοσ»: https://service.eudoxus.gr/secapp/public/?secretariatid=1493 6
Εισαγωγή υστήματα Παραγωγής 1. υςτιματα ςυνεχοφσ ροισ (flow-shop): Η παραγωγι εξειδικεφεται ςε περιοριςμζνο αρικμό τυποποιθμζνων προϊόντων, ευρείασ κατανάλωςθσ. Σο κάκε ζνα παράγεται ςε μία ξεχωριςτι γραμμι παραγωγισ με ροι προϊόντοσ ίδια για κάκε κομμάτι. Η χωροταξικι διάταξθ του παραγωγικοφ εξοπλιςμοφ είναι γραμμικι και ζχει μεγάλο βακμό αυτοματοποίθςθσ. 7
υςτιματα ςυνεχοφσ ροισ (flow-shop): Ιςόγειο του Danish Design Center 8
2. υςτιματα παραγωγισ κατά παραγγελία (jobshop): Η παραγωγι αφορά μεγάλθ ποικιλία προϊόντων ςε μικρζσ ποςότθτεσ (παραγγελίεσ) με προδιαγραφζσ που τίκενται από τον πελάτθ. Η ροι του προϊόντοσ είναι διαφορετικι για κάκε παραγγελία. Η χωροταξικι διάταξθ του παραγωγικοφ εξοπλιςμοφ είναι λειτουργικι (διάταξθ ςε ομάδεσ παραγωγικϊν μονάδων που εκτελοφν τθν ίδια λειτουργία) και ζχει γενικά περιοριςμζνο βακμό αυτοματοποίθςθσ. 9
φςτθμα παραγωγισ κατά παραγγελία (job-shop): 10
3. υςτιματα με κφτταρα παραγωγισ (production cells): υνδυαςμόσ των ςυςτθμάτων 1 και 2. τα «κφτταρα» τα προϊόντα παράγονται ανάλογα με τισ ανάγκεσ τουσ ςε πρϊτεσ και βοθκθτικζσ φλεσ, μθχανζσ, ιδιοςυςκευζσ, εξειδικευμζνο προςωπικό, διαδικαςίεσ προετοιμαςίασ και ρφκμιςθσ μθχανϊν και τθ ςειρά των απαιτοφμενων εργαςιϊν. 11
φςτθμα με κφτταρα παραγωγισ (production cells): 12
4. υςτιματα παραγωγισ ςε παρτίδεσ (batchshops): φςτθμα ενδιάμεςο των 1 και 2. Αφοροφν παραγωγι αποκθκεφςιμων προϊόντων που χρθςιμοποιοφν κοινό παραγωγικό εξοπλιςμό. Η παραγόμενθ ποςότθτα διαιρείται ςε παρτίδεσ για να μειωκεί το κόςτοσ αποκεματοποίθςθσ. Οι παρτίδεσ παράγονται διαδοχικά θ μία μετά τθν άλλθ ςε ζναν επαναλαμβανόμενο κφκλο κατά τθ διάρκεια του παραγωγικοφ ορίηοντα. 13
φςτθμα παραγωγισ ςε παρτίδεσ (batch-shop): 14
5. υςτιματα καταςκευισ ζργων (projects): Η παραγωγι αφορά ςυνικωσ ζνα προϊόν μεγάλθσ αξίασ και μεγζκουσ για ζναν πελάτθ. Ο παραγωγικόσ εξοπλιςμόσ διατάςςεται γφρω από το προϊόν και ζχει γενικά περιοριςμζνο βακμό αυτοματοποίθςθσ. 15
φςτθμα καταςκευισ ζργου (project): 16