Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων

Μηνιαία Μεταβολή εικτών ιεθνών Χρηµατιστηρίων, Αύγουστος 2015 ιεθνής Οικονοµία Έκδοση της 10/09/2015 Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων NIKKEI 225 SMI BEL20 CAC 40 XETRA DAX FTSE 100 NASDAQ Cmp S&P 500 DJ Industrial Στις 12/8 οι νοµισµατικές αρχές της Κίνας προχώρησαν στην υποτίµηση του γουάν έναντι του δολαρίου κατά 2%, πραγµατοποιώντας την µεγαλύτερη υποτίµηση του γουάν από το 1994. Η κίνηση αυτή αιφνιδίασε τις παγκόσµιες αγορές και όπως ήταν αυτονόητο είχε αρνητικό αντίκτυπο και προκάλεσε ραγδαίες αντιδράσεις στα νοµίσµατα των χωρών που είναι οι βασικότεροι εµπορικοί εταίροι της Κίνας (Νότια Κορέα, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Σιγκαπούρη) αλλά και στις διεθνείς χρηµατιστηριακές αγορές. Η.Π.Α. Επιτάχυνση σηµείωσε η αµερικανική οικονοµία κατά το δεύτερο τρίµηνο του έτους, σύµφωνα µε τα τελικά στοιχεία που δηµοσίευσε το αµερικανικό υπουργείο εµπορίου. Συγκεκριµένα, το ΑΕΠ σηµείωσε ρυθµό ανάπτυξης κατά 3,7% έναντι 2,3% βάσει των αρχικών εκτιµήσεων. -10% -5% 0% 5% Ευρώπη Μηνιαία Μεταβολή εικτών Χρηµατιστηρίου Αθηνών, Αύγουστος 2015 ΤΡ (Τραπεζικός) FTSEA (Αγοράς) FTSEΜ (Mid Cap) FTSE (Large Cap) Γ (Γενικός είκτης) Νέα στοιχεία για την αξιολόγηση της ευρωστίας των τραπεζών της Ευρωζώνης και της δυνατότητάς τους να χρηµατοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ζητά η ΕΚΤ µε οδηγία που τροποποιεί τους κανόνες για την εφαρµογή της νοµισµατικής πολιτική της Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της ΕΚΤ, την εβδοµάδα που έληξε στις 4/9 το συνολικό ύψος του προγράµµατος αγοράς κρατικών οµολόγων (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανήλθε στο ποσό των 301.447 δισ. ευρώ. Ελλάδα Στις 14/8/2015 ψηφίστηκε από την πλειοψηφία της ελληνικής βουλής το τρίτο µνηµόνιο συνεργασίας συνολικού ύψους 86 δισ. ευρώ. Η πρώτη δόση ύψους 26 δισ. ευρώ αποτελείται από δύο υπό-δόσεις, η πρώτη ύψους 16 δισ. ευρώ εκ των οποίων 13 δισ. ευρώ εκταµιεύτηκαν την 20/8/2015 µε στόχο την αποπληρωµή των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας προς την ΕΚΤ και το ΝΤ και την εξόφληση υποχρεώσεων του ηµοσίου προς ιδιώτες ύψους 1 δισ. ευρώ. -30% -20% -10% 0% Η εφαρµογή του µνηµονίου θα αποτελέσει τιτάνιο έργο για την κυβέρνηση που θα προκύψει µετά τις εκλογές της 20/9/2015. 1

Παγκόσµια Οικονοµία Κίνα Στις 12/8 οι νοµισµατικές αρχές της Κίνας προχώρησαν στην υποτίµηση του γουάν έναντι του δολαρίου κατά 2%, πραγµατοποιώντας την µεγαλύτερη υποτίµηση του γουάν από το 1994. Η κίνηση αυτή αιφνιδίασε τις παγκόσµιες αγορές και όπως ήταν αυτονόητο είχε αρνητικό αντίκτυπο και προκάλεσε ραγδαίες αντιδράσεις στα νοµίσµατα των χωρών που είναι οι βασικότεροι εµπορικοί εταίροι της Κίνας (Νότια Κορέα, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Σιγκαπούρη) αλλά και στις διεθνείς χρηµατιστηριακές αγορές. Οι βασικότεροι λόγοι που οδήγησαν στην παραπάνω κίνηση συνοψίζονται α) στην προσπάθεια για τόνωση των κινεζικών εξαγωγών, καθώς τον Αύγουστο ο δείκτης PMI για τη µεταποίηση υποχώρησε στο χαµηλότερο επίπεδο 3τίας στις 49,7 µονάδες (από 50 τον Ιούλιο), γεγονός που παραπέµπει σε συρρίκνωση του βιοµηχανικού κλάδου, β) σύµφωνα µε πολλούς αναλυτές η υποτίµηση του γουάν εντάσσεται στα πλαίσια άσκησης πίεσης για την ένταξη του νοµίσµατος από το ΝΤ στο καλάθι των επίσηµων διεθνών νοµισµάτων, ως µια επιβεβαίωση του κύρους της Κίνας στην παγκόσµια οικονοµική διακυβέρνηση, γ) η περαιτέρω επιβράδυνση των εκτιµήσεων για τους ρυθµούς ανάπτυξης για το 2015, τόσο της παγκόσµιας οικονοµίας όσο και της οικονοµίας της Κίνας. Ιαπωνία Σύµφωνα µε τα προκαταρκτικά στοιχεία που δηµοσιοποιήθηκαν στα µέσα Αυγούστου, το ΑΕΠ της Ιαπωνίας υποχώρησε κατά 0,4% το β 3µηνο 2015, σε σχέση µε το προηγούµενο 3µηνο. Σε ετήσιους ρυθµούς, το ΑΕΠ µειώθηκε κατά 1,6%, ενώ οι αναλυτές φοβούνταν ότι η πτώση θα ήταν µεγαλύτερη (-1,9%). Η υποχώρηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών, που αποτελεί περίπου το 60% του ΑΕΠ, καθώς και η υποχώρηση στις εξαγωγές κατά 4,4% σε σχέση µε το α 3µηνο ήταν οι βασικότεροι λόγοι για την εξέλιξη αυτή. 2

Ισοτιµία Ευρώ- ολαρίου 31/12/2014 10/9/2015 1.25 1.2 1.15 1.1 1.05 1 0.95 Ισοτιµία Ευρώ/ ολαρίου- Εµπορεύµατα Ισοτιµία Ευρώ ολαρίου Με διακυµάνσεις κινήθηκε η ισοτιµία ευρώ/δολαρίου τον µήνα Αύγουστο. Στις αρχές του µήνα (5/8) το ευρώ υποχώρησε στα 1,0881 δολ./ευρώ, µετά από δήλωση αξιωµατούχου της Fed ότι η αµερικανική κεντρική τράπεζα βρίσκεται κοντά στην αύξηση των επιτοκίων της. Στα µέσα του µήνα και µετά την ανακοίνωση της υποτίµησης του γουάν το δολάριο δέχθηκε µεγάλες πιέσεις µε αποτέλεσµα να ενισχύεται το ευρώ φθάνοντας στις 24/8 τα 1,242 δολ./ευρώ. Στα τέλη του µήνα όποτε και οι αγορές άρχισαν να σταθεροποιούνται το δολάριο άρχισε να ανακάµπτει έναντι του ευρώ κλείνοντας στις 31/8 στα 1,1211 δολ./ευρώ, τάση που συνεχίστηκε και τις πρώτες µέρες του Σεπτεµβρίου. Τιµή χρυσού (δολ. /ουγγιά), 31/12/2014-10/9/2015 1,350 Χρυσός Πτωτική πορεία διέγραψε η τιµή του χρυσού τον Ιούνιο σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα. Μετά τα χαµηλά επίπεδα όπου είχε υποχωρήσει τον Ιούλιο η τιµή του χρυσού, τον Αύγουστο η τιµή του άρχισε να ανακάµπτει και να σταθεροποιείται σε υψηλότερα επίπεδα από του Ιουλίου. 1,300 1,250 1,200 Πιο συγκεκριµένα στις αρχές του µήνα η τιµή του άγγιξε τα 1.094,05 δολ./ουγγιά (7/8), καθώς υπήρχαν µεγάλες προσδοκίες στους επενδυτές για αύξηση των αµερικανικών επιτοκίων λόγω των θετικών µεγεθών που ανακοινώθηκαν αρχές του µήνα για την πορεία της αµερικανικής οικονοµίας. 1,150 1,100 1,050 Μετά την υποτίµηση του γουάν από την Κεντρική Τράπεζα της Κίνας στις 11/8 οι επενδυτές στράφηκαν στην ασφάλεια του χρυσού µε αποτέλεσµα στις 21/8 η τιµή του χρυσού να αγγίξει τα υψηλότερα επίπεδα για τον µήνα και να κλείσει στα 1.160,95 δολ./ουγγιά. Στα τέλη του Αυγούστου ο χρυσός έκλεισε στα 1.134,08 δολ./ουγγιά. (31/8), ενώ τις πρώτες µέρες του Σεπτεµβρίου η τιµή του χρυσού διαµορφώθηκε στα επίπεδα των 1.120 δολ./ουγγιά. 3

Τιµή πετρελαίου Crude (δολ./βαρέλι), 31/12/2014 10/9/2015 65 60 55 50 45 Πετρέλαιο Καθοδικά κινήθηκε η τιµή του πετρελαίου σχεδόν καθ όλη τη διάρκεια του µήνα γύρω από τα 45 δολ./βαρέλι, ενώ σηµείωσε σταδιακή άνοδο κατά τις πρώτες ηµέρες του Σεπτεµβρίου. Στα 45,17 δολ./βαρέλι άνοιξε ο Αύγουστος για το πετρέλαιο, ωστόσο η απόφαση της Κίνας για την υποτίµηση του νοµίσµατός της, η οποία αποτελεί έναν από τους µεγαλύτερους εισαγωγείς πετρελαίου οδήγησε την τιµή του µαύρου χρυσού σε ιστορικά χαµηλά επίπεδα. Την 26/8/2015 η τιµή του πετρελαίου σηµείωσε την χαµηλότερη τιµή του µήνα και διαµορφώθηκε στα 38,6 δολ./βαρέλι. 40 35 Η µειωµένη ζήτηση από την Κίνα καθώς και τα ιδιαίτερα υψηλά αποθέµατα αργού πετρελαίου των ΗΠΑ συνέβαλαν αρνητικά στη διαµόρφωση της τιµής του µαύρου χρυσού, η οποία ωστόσο τις πρώτες µέρες του Σεπτέµβρη έδειξε τάσεις ανάκαµψης και διαµορφώθηκε την 9/9/2015 στα 44,15 δολ./βαρέλι. 4

Η.Π.Α Ρυθµός Ανάπτυξης Ανεργία- Αγορά Εργασίας Αγορά Κατοικιών Επιτάχυνση σηµείωσε η αµερικανική οικονοµία κατά το δεύτερο τρίµηνο του έτους, σύµφωνα µε τα τελικά στοιχεία που δηµοσίευσε το αµερικανικό υπουργείο εµπορίου. Συγκεκριµένα, το ΑΕΠ σηµείωσε ρυθµό ανάπτυξης κατά 3,7% έναντι 2,3% βάσει των αρχικών εκτιµήσεων. Σηµειώθηκε σηµαντική βελτίωση των επιχειρηµατικών επενδύσεων, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 3,2% ενώ αύξηση σηµείωσε και η καταναλωτική δαπάνη κατά 3,1%, έναντι αύξησης 1,8% το πρώτο τρίµηνο του έτους. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσιεύτηκαν, τον Αύγουστο δηµιουργήθηκαν στις ΗΠΑ συνολικά 173.000 νέες θέσεις εργασίας, έναντι 213.000 που ανέµεναν οι οικονοµολόγοι, σηµατοδοτώντας τη µικρότερη αύξηση της απασχόλησης σε διάστηµα πέντε µηνών. Παρ όλα αυτά, η ανεργία υποχώρησε από το 5,3% στο 5,1% - το χαµηλότερο ποσοστό από τον Απρίλιο του 2008. Αναφορικά µε τις νέες αιτήσεις για επίδοµα ανεργίας, ο αριθµός τους κινήθηκε ανοδικά στο τέλος Αυγούστου φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο µηνών. Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Εργασίας, οι νέες αιτήσεις αυξήθηκαν κατά 12.000 στις 282.000 την εβδοµάδα µέχρι τις 29 Αυγούστου. Οι αναλυτές τις ανέµεναν στις 271.000. Οι πωλήσεις νέων κατοικιών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν µηνιαία κατά 2,2% τον Μάιο στο εποχιακά προσαρµοσµένο µέγεθος των 546.000, σύµφωνα µε στοιχεία του αµερικάνικου υπουργείου εµπορίου, σηµειώνοντας την υψηλότερη επίδοση των τελευταίων επτά ετών. Αύξηση σηµείωσε και η µέση τιµή για τις νεόδµητες κατοικίες κατά 4,9% ετησίως, και κατά 1,1% σε µηναία βάση. είκτης Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης Ενισχύθηκε τον Αύγουστο ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης του University of Michigan / Thomson Reuters στις ΗΠΑ και διαµορφώθηκε στις 101,5 µονάδες, παρουσιάζοντας αύξηση 10,5 µονάδων από τα επίπεδα των 91 µονάδων που διαµορφώθηκε τελικά τον Ιούλιο. Η καταναλωτική εµπιστοσύνη όσον αφορά στις συνθήκες απασχόλησης βελτιώθηκε σηµαντικά τον Αύγουστο σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα και οι καταναλωτές εµφανίζονται περισσότερο αισιόδοξοι για το µέλλον. PMI Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Markit, πτώση σηµείωσε ο σύνθετος δείκτης PΜI στην µεταποίηση τον Αύγουστο φτάνοντας στις 52,9 µονάδες από 53,8 µονάδες τον προηγούµενο µήνα. Η υποτονική ανάπτυξη καθώς και οι πιέσεις στις τιµές των προϊόντων στον κλάδο της µεταποίησης επηρέασαν την δυναµική των νέων παραγγελιών και οδήγησαν στη διαµόρφωση του δείκτη PMI στα χαµηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο ετών. 5

ΕΚΤ Επιλέξιµα Ενέχυρα Πρόγραµµα Αγοράς Οµολόγων Ευρωζώνη-PMI Γερµανία Πληθωρισµός Ευρωζώνη Ευρωπαϊκή Ένωση Νέα στοιχεία για την αξιολόγηση της ευρωστίας των τραπεζών της Ευρωζώνης και της δυνατότητάς τους να χρηµατοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ζητά η ΕΚΤ µε οδηγία που τροποποιεί τους κανόνες για την εφαρµογή της νοµισµατικής πολιτική της. Σύµφωνα µε την ίδια οδηγία, προβλέπεται η διεύρυνση των τίτλων που γίνονται αποδεκτοί από την ΕΚΤ ως ενέχυρα για τη χρηµατοδότηση των τραπεζών, επιτρέποντας τη χρήση «µη διαπραγµατεύσιµων τίτλων χρέους που βασίζονται σε επιλέξιµες πιστωτικές απαιτήσεις». Συγκεκριµένα, η ΕΚΤ ζητά από τις τράπεζες να παρέχουν τριµηνιαία στοιχεία για τους συντελεστές κεφαλαίων, µόχλευσης και ρευστότητάς τους σύµφωνα µε τις εποπτικές απαιτήσεις. Όσον αφορά στους νέους τίτλους που µπορεί να επιλεγούν ως ενέχυρα για την αναχρηµατοδότηση των τραπεζών, η οδηγία αφορά στους τίτλους που: α) στηρίζονται σε πιστωτικές απαιτήσεις, οι οποίες είναι επιλέξιµες ως ενέχυρα στο ευρωσύστηµα σε ατοµική βάση, β) έχουν διπλή αναφορά, δηλαδή στο πιστωτικό ίδρυµα που είναι η πηγή των πιστωτικών απαιτήσεων και στις ίδιες τις υποκείµενες πιστωτικές απαιτήσεις. Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της ΕΚΤ, την εβδοµάδα που έληξε στις 4/9 το συνολικό ύψος του προγράµµατος αγοράς κρατικών οµολόγων (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανήλθε στο ποσό των 301.447 δισ. ευρώ. Σηµειώνεται ότι πρόκειται για την 26η εβδοµάδα εφαρµογής της ποσοτικής χαλάρωσης, η οποία αποσκοπεί στην τόνωση του πληθωρισµού. Παράλληλα, η ΕΚΤ προέβη στην αγορά καλυµµένων οµολόγων, ύψους 112,215 δισ. ευρώ και στην αγορά ABS, ύψους 11,494 δισ. ευρώ. Επιπλέον, στη συνεδρίαση του διοικητικού συµβουλίου της ΕΚΤ της 3/9/2015 παρέµεινε αµετάβλητο το βασικό επιτόκιο αναχρηµατοδότησης στο 0,05%. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Markit, ο σύνθετος δείκτης PMI για τις υπηρεσίες και την µεταποίηση στην Ευρωζώνη διαµορφώθηκε τον Αύγουστο στις 54,1 µονάδες από τις 53,9 µονάδες που κατέγραψε τον Ιούλιο. Θετικά κινήθηκε ο δείκτης στην Γερµανία, µε τον δείκτη να διαµορφώνεται στις 54 µονάδες τον Αύγουστο έναντι 53,7 µονάδες τον Ιούλιο, ενώ επιβράδυνση του δείκτη σηµειώθηκε στη Γαλλία, όπου ο σύνθετος δείκτης διαµορφώθηκε σε 51,3 µονάδες τον Αύγουστο, έναντι 51,5 µονάδες τον Ιούλιο. Βελτίωση κατέγραψε ο δείκτης επιχειρηµατικού κλίµατος IFO στη Γερµανία τον Αύγουστο, µε τον δείκτη να διαµορφώνεται σε 108,3 µονάδες, σε υψηλότερα επίπεδα έναντι των 107,7 µονάδων που εκτιµούσαν οι αναλυτές. Η αύξηση της ζήτησης καθώς και η υπογραφή του τρίτου συµφώνου συνεργασίας της Ελλάδας µε τους πιστωτές της ενίσχυσαν το επιχειρηµατικό κλίµα στη Γερµανία, ωστόσο δεν έχει αποτυπωθεί ακόµα στον δείκτη η επίπτωση από την υποτίµηση του γουάν. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσίευσε η Eurostat, ο πληθωρισµός στην Ευρωζώνη εκτιµάται ότι θα διαµορφωθεί σε 0,2% τον Αύγουστο, αµετάβλητος σε σχέση µε τον Ιούλιο. Αναφορικά µε τις συνιστώσες που συνθέτουν τα επίπεδα τιµών του πληθωρισµού, το µεγαλύτερο ετήσιο ρυθµό αύξησης αναµένεται να παρουσιάσουν οι τιµές του κλάδου τροφίµων και ποτών καθώς και ο τοµέας των υπηρεσιών, ενώ σε αρνητικά επίπεδα πρόκειται να κινηθούν οι µεταβολές τιµές των ενεργειακών προϊόντων. Η ΕΚΤ, µέσω του προγράµµατος ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρµόζει, έχει µειώσει τα επιτόκια και αγοράζει οµόλογα και έχει θέσει ως στόχο την ενίσχυση των τιµών καταναλωτή σε επίπεδα κοντά στο 2%. Ωστόσο, η πορεία του πληθωρισµού από τις αρχές του έτους µέχρι σήµερα σε συνδυασµό µε την πτώση των τιµών των εµπορευµάτων παγκοσµίως και της ισχαιµικής εγχώριας ζήτησης δυσχεραίνει την επίτευξη του στόχου και αναµένεται αναθεώρηση των προβλέψεων της ΕΚΤ για την ανάπτυξη και τον πληθωρισµό. 6

Aνεργία Το ποσοστό της ανεργίας τον Ιούλιο στην Ευρωζώνη παρουσίασε µείωση και διαµορφώθηκε σε 10,9% (Ιούνιος 2015: 11,1%), το χαµηλότερο ποσοστό ανεργίας που έχει καταγραφεί από τον Φεβρουάριο του 2012, ενώ οριακή µεταβολή σηµείωσε στην Ε.Ε και διαµορφώθηκε σε 9,5% (Ιούνιος 2015: 9,6%). Τον Ιούλιο, ο συνολικός αριθµός των ανέργων στην Ε.Ε διαµορφώθηκε στα 23.067 εκατ. άτοµα, εκ των οποίων τα 17.532 εκατ. άτοµα κατοικούν σε χώρες της ευρωζώνης. Όσον αφορά στην ανεργία στην πληθυσµιακή οµάδα των νέων (< 25 ετών), τα ποσοστά της ανεργίας διαµορφώθηκαν σε 20,4% στην Ε.Ε. και 21,9% στην Ευρωζώνη, µειωµένα σε ετήσια βάση. (Ιούλιος 2014, Ε.Ε: 22,0%, Ευρωζώνη: 23,8%). είκτης Οικονοµικού Κλίµατος Ο είκτης Οικονοµικού Κλίµατος τον Αύγουστο του 2015 παρουσίασε µικρή βελτίωση από τον προηγούµενο µήνα, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην Ε.Ε., ενώ σε απόλυτα µεγέθη κατέγραψε υψηλό έτους και στις δυο οικονοµικές ζώνες. Πιο αναλυτικά, οι επιµέρους δείκτης των υπηρεσιών (Ε.Ε:+2,6 Ευρωζώνη:+1,3) και του λιανικού εµπορίου (Ε.Ε:+3,3 Ευρωζώνη:+2) κατέγραψαν άνοδο λόγω των αυξηµένων προσδοκιών στον τοµέα της ζήτησης, ενώ οι υπόλοιποι επιµέρους δείκτες που συνθέτουν το οικονοµικό κλίµα παρουσίασαν οριακές µεταβολές και στις δυο οικονοµικές ζώνες. είκτης Οικονοµικού Μ.Ο. έτους 2015 Κλίµατος 2013 2014 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάι. Ιούν. Ιούλ. Αυγ. E.E. 95, 105 104,8 105,2 106 106,4 106, 105,5 106,6 107 Ευρωζώνη 93,7 101,3 101,5 102,3 103,9 103,8 103,8 103,5 104 104,2 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή 7

Ελλάδα Πολιτικές και Οικονοµικές Εξελίξεις ΑΕΠ Πιστωτική Επέκταση Στις 14/8/2015 ψηφίστηκε από την πλειοψηφία της ελληνικής βουλής το τρίτο µνηµόνιο συνεργασίας συνολικού ύψους 86 δις ευρώ. Η πρώτη δόση ύψους 26 δις ευρώ αποτελείται από δύο υποδόσεις, η πρώτη ύψους 16 δισ. ευρώ εκ των οποίων 13 δισ. ευρώ εκταµιεύτηκαν την 20/8/2015 µε στόχο την αποπληρωµή των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας προς την ΕΚΤ και το ΝΤ, και την εξόφληση υποχρεώσεων του δηµοσίου προς ιδιώτες ύψους 1 δις. Σταδιακά θα δοθούν και τα υπολειπόµενα 3 δις ευρώ για διοχέτευση στην αγορά µε βάση την υλοποίηση των προαπαιτούµενων µέτρων. Η δεύτερη υποδόση ανέρχεται σε 10 δις ευρώ, τα οποία θα δοθούν εντός του φθινοπώρου υπό την µορφή οµολόγων του EFSF και θα χρησιµοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών Στο πρόγραµµα χρηµατοδότησης συµµετέχουν η Κοµισιόν και ο ESM, ενώ η συµµετοχή του ΝΤ στο δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόµα. Καθοριστικοί παράγοντες για τη συµµετοχή του ΝΤ είναι η µεταρρύθµιση στον ασφαλιστικό κλάδο και η βιωσιµότητα του ελληνικού χρέους, ζητήµατα που θα συζητηθούν τον Οκτώβριο. Το µνηµόνιο συνεργασίας προβλέπει πρωτογενές πλεόνασµα ύψους -0,25% το 2015, 0,5% το 2016, 1,75% το 2017 και 3,5% το 2018, τα οποία θα επιτευχθούν µέσω δηµοσιονοµικών µεταρρυθµίσεων για την ενίσχυση της φορολογικής συµµόρφωσης και της καταπολέµησης της φοροδιαφυγής. Μεταξύ άλλων, το µνηµόνιο συνεργασίας προβλέπει επίσης µια σειρά µέτρων που αφορούν στη µεταρρύθµιση του ασφαλιστικού συστήµατος, στην εξυγίανση του δηµοσίου τοµέα, στην προσέλκυση επενδύσεων και στις εκτεταµένες ιδιωτικοποιήσεις. Επιπλέον, παράλληλα µε την ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυµάτων υπάρχει µνεία στον τρόπο καταπολέµησης του προβλήµατος των µη εξυπηρετούµενων δανείων µέσω της διερεύνησης της δυνατότητας δηµιουργίας «bad bank», µε τρόπο που να µην θίγονται οι ευάλωτοι δανειολήπτες. Η εφαρµογή των όρων του νέου µνηµονίου εναπόκειται στην κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 20/9/2015. Σύµφωνα µε προσωρινά στοιχεία που δηµοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ το ΑΕΠ για το β τρίµηνο του 2015 παρουσίασε αύξηση κατά 0,9%, σε σχέση µε το α τρίµηνο του 2015, έναντι αύξησης 0,8% που είχε εκτιµηθεί µε βάση τις αρχικές προβλέψεις της ΕΛΣΤΑΤ. Ως απόλυτο µέγεθος το ΑΕΠ ανήλθε σε 47,1 δις ευρώ σε σχέση µε 46,4 δις ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αναφορικά µε τις τριµηνιαίες µεταβολές σε όρους όγκου, σε σχέση µε το α τρίµηνο 2015, αύξηση παρουσίασαν η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη κατά 1,1% καθώς και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατά 0,1%, ενώ πτωτικά κινήθηκαν οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου κατά 10,6% και οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατά 4,9%. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσιοποίησε η ΤτΕ, τον Ιούλιο του 2015 ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της συνολικής χρηµατοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τοµέα διαµορφώθηκε σε -1,5%, µειωµένος σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα (Ιούνιος 2015:-1,7%). Ως προς τα επιµέρους στοιχεία, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς τις επιχειρήσεις διαµορφώθηκε σε 0,0% από -0,5% τον Ιούνιο, ενώ ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς ελεύθερους επαγγελµατίες διαµορφώθηκε σε -0,7% (Ιούνιος 2015:- 1,5%). Τέλος, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς τους ιδιώτες παρέµεινε αµετάβλητος σε - 3,1%. 8

Αποτέλεσµα Κρατικού Προϋπολογισµού είκτης Οικονοµικού Κλίµατος Σύµφωνα µε τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισµού, σε τροποποιηµένη ταµειακή βάση, για τον Ιούλιο του 2015, παρουσιάζεται έλλειµµα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισµού ύψους 840 εκατ. ευρώ έναντι ελλείµµατος 1.736 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστηµα του 2014 και του στόχου για έλλειµµα 1.375 εκατ. ευρώ. Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισµού ανήλθε σε 26.874 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας µείωση κατά 3.942 εκατ. ευρώ ή 12,8% έναντι του στόχου. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισµού ανήλθαν στα 27.714 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται µειωµένες κατά 4.477 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (32.191 εκατ. ευρώ). Το πρωτογενές αποτέλεσµα διαµορφώθηκε σε πλεόνασµα ύψους 3.712 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσµατος 2.279 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2014 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασµα 2.988 εκατ. ευρώ. O είκτης Οικονοµικού Κλίµατος στην Ελλάδα παρουσίασε τον Αύγουστο περαιτέρω ραγδαία επιδείνωση σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα, υποχωρώντας κατά 6,1 µονάδες στις 75,2 καταγράφοντας χαµηλό εξαετίας. Η πτώση του οικονοµικού κλίµατος είναι αποτέλεσµα της µείωσης των προσδοκιών σε όλους τους επιµέρους τοµείς που συνθέτουν το κλίµα, αντανακλώντας τις ανησυχίες καταναλωτών και επιχειρήσεων κατά την τρέχουσα περίοδο. Την µεγαλύτερη πτώση κατέγραψαν ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης, ο οποίος µειώθηκε κατά 11,9 µονάδες, καθώς και ο δείκτης των υπηρεσιών κατά 15,2 µονάδες λόγω των δυσµενών συνθηκών λειτουργίας των επιχειρήσεων και της έλλειψης ζήτησης και νέων παραγγελιών. Ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης αντίθετα µε την Ελλάδα, παρέµεινε σχεδόν αµετάβλητος σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα στην Ε.Ε., ενώ παρουσίασε οριακή βελτίωση κατά 0,3 µονάδες στην Ευρωζώνη, λόγω των θετικότερων εκτιµήσεων στην εξέλιξη της γενικότερης οικονοµικής κατάστασης. είκτης Οικονοµικού Κλίµατος- Ελλάδα Μ.Ο. έτους 2015 2013 2014 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Ελλάδα 90,8 99,5 95,3 98,2 96,8 92,7 91,4 90,7 81,3 75,2 είκτης Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης Μ.Ο. έτους 2015 2013 2014 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Ελλάδα -69,3-54,1-49,3-30,6-31,0-40,5-43,6-46,8-52,9-64,8 E.E. -16,4-6,8-5,8-4,4-1,8-2,2-4,0-3,3-4,9-4,7 Ευρωζώνη -18,7-10,0-8,5-6,7-3,7-4,6-5,6-5,6-7,2-6,9 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή 9

Τιµές Κλεισίµατος διεθνών χρηµατιστηρίων 30/6/2015 31/8/2015 Μεταβολή από DJ 30 17.823,07 17.619,51 16.528,03-7,27% S&P 500 2.058,90 2.063,11 1.972,18-4,21% NASDAQ 4.736,05 4.986,87 4.776,51 0,85% FTSE 100 6.566,09 6.520,98 6.247,94-4,85% DAX 30 9.805,55 10.944,97 10.259,46 4,63% CAC 40 4.272,75 4.790,20 4.652,95 8,90% BEL 20 3.285,26 3.574,70 3.463,12 5,41% SMI 8.983,37 8.780,91 8.824,56-1,77% NIKKEI 225 17.450,77 20.235,73 18.890,48 8,25% ιακύµανση είκτη Nasdaq, 31/12/2014 10/9/2015 5,200 5,000 4,800 4,600 4,400 ιακύµανση είκτη S&P, 31/12/2014 10/9/2015 2,200 2,100 ιεθνή Χρηµατιστήρια Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων- Αύγουστος 2015 Η µεγάλη αποµείωση των αξιών στις διεθνείς χρηµατιστηριακές αγορές κατά τον µήνα Αύγουστο συνέβαλε στην καταγραφή της υψηλότερης µηνιαίας πτώσης για τους βασικότερους χρηµατιστηριακούς δείκτες στα τελευταία έτη. Για τον δείκτη Dow Jones 30 των Η.Π.Α, οι ζηµίες σε ποσοστό -6,57% τον 8/2015 υπήρξαν οι µεγαλύτερες, σε µηνιαία βάση, κατά την τελευταία πενταετία. Οι απώλειες για τους δείκτες Nasdaq Composite και S&P 500 υπολογίζονται σε παρόµοια ποσοστά και συγκεκριµένα σε -6,86% και -6,26% αντίστοιχα. Οι ποσοστιαίες απώλειες, ωστόσο, για τις αµερικάνικες κεφαλαιακές αγορές υπήρξαν χαµηλότερες από εκείνες των περισσότερων ευρωπαϊκών και ασιατικών αγορών. Ειδικότερα, ο βασικός ιαπωνικός δείκτης Nikkei 225 κατέγραψε απώλειες -8,23%, ο Shanghai Composite για τρίτο διαδοχικό µήνα σηµείωσε µεγάλου µεγέθους υποχώρηση στο -12,49%, ενώ ο συγκεντρωτικός δείκτης MSCI Asia Pacific έκλεισε χαµηλότερα τον Αύγουστο κατά -8,3%. Θεωρώντας ως δεδοµένη την ανησυχία των επενδυτών από την αύξηση των επιτοκίων που εκτιµάται πως θα αναγγείλει στο επόµενο διάστηµα η Federal Reserves, αλλά και από την διατήρηση χαµηλών τιµών στο πετρέλαιο, η αναταραχή στις διεθνείς αγορές προέκυψε από τα δηµοσιευµένα στοιχεία για την Λ.. της Κίνας που υποδηλώνουν περαιτέρω υποχώρηση της οικονοµικής δραστηριότητας και από την απόφαση υποτίµησης του κινέζικου νοµίσµατος στο φάσµα του 2%. Το κύµα ρευστοποιήσεων που προκλήθηκε από την απόφαση της κινεζικής πλευράς για υποτίµηση του νοµίσµατος, προκάλεσε για την χρηµατιστηριακή αγορά των ΗΠΑ την µεγαλύτερη ηµερήσια πτώση κατά τα τελευταία 4 έτη, µε τις ενέργειες όµως που υιοθετήθηκαν από την Κεντρική (Λαϊκή) Τράπεζα της Κίνας να αντιστρέφουν εξίσου δυναµικά το κλίµα και το επενδυτικό ενδιαφέρον τις επόµενες ηµέρες. Με ακόµη µεγαλύτερο βαθµό µεταβλητότητας και ζηµιών συγκριτικά µε τις αγορές των Η.Π.Α κινήθηκαν οι βασικές ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές τον Αύγουστο, µε ορισµένες από αυτές όπως η βρετανική και η ελβετική να κλείνουν σε χαµηλότερα επίπεδα από την αρχή του έτους, έχοντας απολέσει την κερδοφορία των ενδιάµεσων µηνών, ενώ ο ευρωπαϊκός Eurofirst 300 βρέθηκε να χάνει µηνιαίως το 8,91% της αποτίµησης του. 2,000 1,900 1,800 Τις µεγαλύτερες µηνιαίες απώλειες κατέγραψε ο DAX30, µε τις ζηµιές του να ανέρχονται στο πολύ υψηλό ποσοστό του -9,28%, ακολουθούµενος από τον γαλλικό CAC40 που κατήλθε κατά -8,45%. Ο FTSE 100 έκλεισε τον µήνα µε κάθοδο -6,70%, ενώ ο ελβετικός SMΙ και ο βελγικός BEL20 µε πτώση -6,40% και - 7,96% αντίστοιχα. Παρά την επίτευξη συµφωνίας, εντός του Αυγούστου, της Ελληνικής κυβέρνησης µε το Eurogroup και τους δανειστές, και την αποπληρωµή των 3,2δισ. προς την Ε.Κ.Τ, αλλά και των παλαιότερων υποχρεώσεων προς το ΝΤ, η προερχόµενη - για δεύτερο συνεχόµενο µήνα - αναταραχή από την κεφαλαιαγορά και τη νοµισµατική πολιτική της Λ.. της Κίνας οδήγησε σε µεγάλου εύρους αποµείωση των µετοχικών αξιών. 10

Τιµές κλεισίµατος δεικτών Χρηµατιστηρίου Αθηνών 26/6/2015 31/8/2015 Μεταβολή από Γ.. 826,18 797,52 624,20-24,45% FTSE (Large Cap) 264,86 241,22 182,72-31,01% FTSEΜ (Mid Cap) 773,03 923,81 760,37-1,64% FTSEA (Αγοράς) 636,14 586,57 446,01-29,89% ΤΡ (Τραπεζικός) 961,80 658,76 207,99-78,37% ιακύµανση Γενικού είκτη, 31/12/2014 10/9/2015 1,000 900 800 700 600 500 ιακύµανση είκτη Τραπεζών, 31/12/2014 10/9/2015 1,100 900 700 500 300 100 Η διακεκοµµένη γραµµή στα παραπάνω γραφήµατα αναφέρεται στην περίοδο 29/6 3/8, οπότε το Χ.Α παρέµεινε κλειστό. Χρηµατιστήριο Αθηνών Η ελληνική χρηµατιστηριακή αγορά επαναλειτούργησε την πρώτη εβδοµάδα του Αυγούστου, προερχόµενη από το κλείσιµο της 29 Ιουνίου, ενώ καθ' όλη την διάρκεια του Ιουλίου το Χρηµατιστήριο Αθηνών παρέµεινε κλειστό. Πέραν τούτου, η ενδιάµεση επιβάρυνση του οικονοµικού κλίµατος και η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων µεγέθυνε τις θέσεις πωλήσεων, µε ελάχιστη - αρχικώς - αντίστοιχη καταγραφή θέσεων αγοράς. Η δυνατότητα αγορών περιορίσθηκε κατά πολύ από την υποχρέωση τοποθέτησης «νέων κεφαλαίων» στην χρηµατιστηριακή αγορά, που αναφέρονται είτε σε καταθέσεις µετρητών, ή κεφάλαια από προϊόν ρευστοποίησης υφιστάµενων θέσεων ή εµβάσµατα από το εξωτερικό. Ως αποτέλεσµα, την πρώτη ηµέρα επανέναρξης (03-08-2015) καταγράφηκε µαζική πώληση αξιών, µε τον Γενικό είκτη να σηµειώνει ηµερήσια πτώση 16,23% και τον τραπεζικό δείκτη να αγγίζει το κατώτατο επιτρεπτό ηµερήσιο όριο πτώσης του 30%, ποσοστό που επαναλήφθηκε και στην επόµενη συνεδρίαση καθώς διατηρήθηκε η ανησυχία αναφορικά µε τις ανάγκες και τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυµάτων. Παρά την έντονη µεταβλητότητα των επόµενων ηµερών, η ελληνική κεφαλαιαγορά γνώρισε συρρίκνωση στο τέλος του Αυγούστου, όπου σε σύγκριση µε το τελευταίο κλείσιµο της 26/6/2015 ο Γενικός είκτης απώλεσε 21,73% της αξίας του, ο δείκτης µεγάλης κεφαλαιοποίησης FTSE ASE 25 24,25% και ο FTSE Mid 20 17,69%. Μεγάλη συρρίκνωση υπέστη ο Τραπεζικός κλάδος που κατέγραψε ζηµίες 68,43%, παρά την απαγόρευση του short selling από τις αρχικές συνεδριάσεις. Σηµαντικό στοιχείο αποτέλεσε και ο χαµηλός όγκος συναλλαγών, που σε συνδυασµό µε τις χαµηλές αποτιµήσεις, προκάλεσε µεγάλες διακυµάνσεις στις ανοδικές και στις καθοδικές συνεδριάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτέλεσαν οι αντίστροφες ηµερήσιες µεταβολές περί του 10% την 24 & 25-8-2015 (µείωση για την πρώτη ηµέρα και άνοδος για την δεύτερη) όπου η συνολική αξία των συναλλαγών υπήρξε σχετικά µικρή και στις 2 συνεδριάσεις ( 39εκατ. στην πρώτη και 36,3εκατ. στην δεύτερη). Η συµφωνία και η έγκριση από το Ελληνικό και τα ξένα κοινοβούλια του τρίτου δανειακού προγράµµατος της Ελληνικής πλευράς µε τους δανειστές, η εκτιµώµενη διατήρηση του Ελληνικού Χρηµατιστηρίου στα ίδια επίπεδα από την MSCI και η αναβάθµιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ελληνικού ηµοσίου από << CC >> σε << CCC >> από τον οίκο αξιολόγησης Fitch περιόρισαν µερικώς την συρρίκνωση της κεφαλαιαγοράς και της ανησυχίας για πολιτική αστάθεια µε την προκήρυξη πρόωρων εκλογών τον Σεπτέµβριο. 11

Σύνθεση Συνολικού Ενεργητικού Α/Κ Funds of Funds 12,0% Σύνθετα 12,3% ιαχείρισης ιαθεσίµων 17,0% Ελλάδα Αµοιβαία Κεφάλαια Στις 31/08/2015 υπήρχαν 14 ΑΕ ΑΚ που διαχειρίζονταν συνολικά 269 Α/Κ. Το συνολικό ενεργητικό της ελληνικής αγοράς Α/Κ, διαµορφώθηκε στα 7,73 δισ. από 7,93 δισ. τον προηγούµενο µήνα, µειωµένο κατά -2,59% ή -205,28 εκατ. και µε καθαρές εκροές κεφαλαίων της τάξης των 76,556 εκατ.. Λόγω της αναστολής εξαγορών και συνεπώς των συµµετοχών στις ελληνικές ΑΕ ΑΚ, οι καταγεγραµµένες εξαγορές του µήνα προέρχονται από τις ελληνικές ΑΕ ΑΚ µε υποκαταστήµ ατα στο Λουξεµβούργο. Μικτά 17,4% Οµολογιακά 21,3% Μετοχικά 20,0% Σε επίπεδο 12µηνου, οι 6 µήνες είχαν θετικές ροές µε το σύνολο των εισροών στα +1.246,37 εκατ. και το ενεργητικό των Α/Κ της ελληνικής αγοράς να έχει αυξηθεί κατά +753 εκατ., πάντα συνυπολογίζοντας ότι ουσιαστικά για τους µήνες Ιούλιο και Αύγουστο η αγορά υπολειτουργούσε. Την πρώτη θέση στις εκροές καταλαµβάνουν τα Α/Κ ιαχείρισης ιαθεσίµων Βραχ. ιάρκειας (-42,26 εκατ. ). Οι µεγαλύτερες εισροές κεφαλαίων καταγράφηκαν στα Μετοχικά Α/Κ είκτη (+354,82 χιλ. ), καθότι στα ιαπραγµατεύσιµα Α/Κ (ETF) επιτρέπονταν οι συµµετοχές κανονικά. Σύνθεση Συνολικού Ενεργητικού Α/Κ Η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, καθώς και το κλείσιµο των ελληνικών κεφαλαιαγορών, λειτούργησε αρνητικά στους Έλληνες επενδυτές Α/Κ, µ ε την επαναφορά της εµπιστοσύνης να είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε τη χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων, αλλά και τη σταθεροποίηση του οικονοµικού και πολιτικού περιβάλλοντος στη χώρα. Funds of Funds 13.85% Μικτά 13.69% Οµολογιακά 17.99% Σύνθετα 6.95% ιαχείρισης ιαθεσίµων 34.10% Μετοχικά 13.41% ιαχείρισης ιαθεσίµων Μετοχικά Οµολογιακά Μικτά Funds of Funds Σύνθετα ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: Ένωση Θεσµικών Επενδυτών ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ποσά σε ευρώ) 31/12/2014 (1) 1.031.150.933 1.207.733.831 1.286.260.562 1.051.752.946 728.627.054 741.808.699 6.047.334.024 30/6/2015 (2) 2.720.934.178 1.203.721.616 1.263.489.979 1.064.247.220 1.118.809.020 562.952.561 7.934.154.574 31/8/2015 (3) Μεταβολή (3)/(2) (3)/(1) 8 2.635.798.747-3,13% 155,62% 6 1.036.178.430-13,92% -14,20% 9 1.390.533.647 10,05% 8,11% 0 1.058.178.173-0,57% 0,61% 0 1.070.647.015 537.536.471-4,30% -4,51% 46,94% -27,54% 4 7.728.872.485-2,59% 27,81% Τα κείµενα της Μηνιαίας Ανασκόπησης επιµελήθηκαν οι Α.Βασκούδη, Α.Μ. Καλογιαννίδη, Ε. Κουνδουράκης, Χ. Μπεκιάρη,. Σαλτογιάννης και Σ. Στυλιανίδης. Τρόπος χρήσης Μηνιαίας Ανασκόπησης Οικονοµικώνν Εξελίξεων και Προοπτικών - Αποκλεισµός ευθύνης: Το παρόν δελτίο δηµοσιεύεται µόνο για ενηµερωτικούς σκοπούς και βασίζεται σε πληροφορίες που προέρχονται από έγκυρους χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς και αναλυτές και στις οποίες το ευρύ κοινό έχει άµεση πρόσβαση. Οι πληροφορίες που παρέχονται µε το παρόν δελτίο στους χρήστες / επισκέπτες µέσω του διαδικτυακού µας τόπου, δεν αποτελούν σε καµία περίπτωση, ευθέως ή εµµέσως, παρότρυνση, συµβουλή ή προτροπή για τη διενέργεια οποιασδήποτε επενδυτικής ή άλλης πράξης µε οικονοµικό αποτέλεσµα. Η παροχή των στοιχείων και των πληροφοριών έχει καθαρά ενηµερωτικό χαρακτήρα και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των χρηστών / επισκεπτών να ενεργήσουν, αφού αξιολογήσουν τις παρεχόµενες πληροφορίες, κατά τη κρίση τους, βασιζόµενοι στην προσωπική τους βούληση, αποκλειόµενης οποιασδήποτε δικής µας ευθύνης, σύµφωνα και µε τους γενικούς όρους και επισηµάνσεις που περιέχονται στην ιστοσελίδα της Attica Bank. Μετά τη δηµοσίευση του δελτίου, είναι δυνατόνν να επέλθουν αλλαγές και διαφοροποιήσεις στις πληροφορίες και τα στοιχεία που περιέχονται σε αυτό. Η Attica Bank ενδέχεται να έχει εκδώσει εκθέσεις που αποκλίνουν ή διαφοροποιούνται από τα στοιχεία που παρατίθενται στο παρόν δελτίο. 12