2014 14ο Λύκειο Θεσσαλονίκης Ερευνητική εργασία των μαθητών : Αλεξίου Δημήτρη, Γεωργιάδου Αλεξάνδρας, Ζαχάρωφ Μανώλη, Κατσούλη Απόστολου, Τρέμμα Λουκίας [ΠΩΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ] Υπεύθυνος καθηγητής : κ. Πολίτης 1
Περίληψη Στην εργασία μας θα βρείτε τι πιστεύουν οι νέοι στη Ελλάδα του σήμερα για τον τομέα της εργασίας, της επαγγελματικής αποκατάστασης, αλλά και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν και ταυτόχρονα αλληλεπιδρούν στην επιλογή επαγγέλματος. Εκτός αυτών θα δοθεί η ευκαιρία στους αναγνώστες να διαβάσουν τις απόψεις των καθηγητών για τους μαθητές, το σύστημα παιδείας, αν αυτό βοηθάει ή όχι τους μαθητές, και πώς οι ίδιοι οι καθηγητές μας επηρεάστηκαν στην επιλογή τους για το επάγγελμα που θα ακολουθούσαν 2
Περιεχόμενα Εξώφυλλο σελίδα 1 Περίληψη σελίδα 2 Περιεχόμενα σελίδα 3 Εισαγωγή σελίδα 4 Κύριο μέρος σελίδες 5-23 Απόψεις μαθητών σελίδες 5-14 Απόψεις καθηγητών σελίδες 15-23 Συμπεράσματα σελίδα 24 Βιβλιογραφία σελίδα 25 3
Εισαγωγή Η εργασία μας έχει ως σκοπό τη βαθύτερη κατανόηση αναγκών και πεποιθήσεων ατόμων της ηλικίας μας όσον αφορά το επάγγελμα το οποίο ονειρεύονται να ακολουθήσουν και γενικότερα την επαγγελματική αποκατάσταση στη χώρα μας, αν αυτή υπάρχει και κατά πόσο ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τα όνειρα της νέας γενιάς. Επίσης μέσα στην εργασία θα βρει κανείς και τις απόψεις ανθρώπων, οι οποίοι βιώνουν καθημερινά μεγάλο αριθμό εφήβων, δηλαδή τους καθηγητές μας. Ερευνήσαμε μέσω ερωτηματολογίων τις απόψεις των μαθητών και μέσω συνεντεύξεων τις απόψεις των καθηγητών. 4
Κύριο μέρος Απόψεις μαθητών Ορίσαμε ως δείγμα 50 μαθητές του 14 ου Λυκείου Θεσσαλονίκης και τους μοιράσαμε ερωτηματολόγια με τις εξής ερωτήσεις : ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ ΗΛΙΚΙΑ 1) Εργάζεται έστω ένας από του δύο γονείς σου ; 2) Έχεις επηρεαστεί από τους γονείς σου για την επιλογή επαγγέλματος ; 2α) Είναι έστω ένας από τους δύο γονείς σου απόφοιτος πανεπιστημίου ; ΝΑΙ 2β)Επιθυμείς να περάσεις στο πανεπιστήμιο λόγω αυτού ( δηλαδή επειδή ο γονέας σου είναι απόφοιτος πανεπιστημίου ) ; 3)Η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων σε έχει επηρεάσει ; 3α)Αν ναι σε τι βαθμό ; Λίγο Αρκετά Έχω αναθεωρήσει τελείως τις προηγούμενες απόψεις μου. 3βi)Πιστεύεις ότι ο παράγοντας της ανεργίας επηρεάζει τους νέους στην επιλογή επαγγέλματος ; 3βii)Αν ναι ποια θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση των νέων : Αδιαφορία - Ανοχή - Αναζήτηση εργασίας σε άλλη χώρα Να παλέψουν στην Ελλάδα 4) Το υψηλό εισόδημα παίζει πιο σημαντικό ρόλο από τις κλίσεις σου στην επιλογή επαγγέλματος ; 4α) Ποια επαγγέλματα θεωρούνται πως προσφέρουν υψηλό μισθό ; (Γράψτε 3) 5
5)Το σχολείο έχει επαρκή ΣΕΠ ; 5α) Το σχολείο βοηθάει τους μαθητές να αναπτύξουν δημιουργικά τις κλίσεις τους ; 6) Τα ΜΜΕ επηρεάζουν την επιλογή επαγγέλματος ; 6α) Μας κατευθύνουν στις σωστές επιλογές ; 6β) Πιστεύεις ότι λειτουργούν προπαγανδιστικά ; 7) Έχεις κάποιο πρότυπο ; 7α) Από πού προέρχεται ; Οικογενειακό περιβάλλον Σχολικό περιβάλλον Διάσημοι Άνθρωποι - Άλλο (κυκλώστε) 7β) Για ποιο λόγο είναι πρότυπο σου ; Τι θαυμάζεις σε αυτόν/αυτήν ; 8) Η κοινωνική τάξη ή ο τόπος κατοικίας συνδέονται με την επιλογή επαγγέλματος ; 8α) Εάν ναι πώς; 1η Ερώτηση 6
2η Ερώτηση 2α Ερώτηση 7
2β Ερώτηση 3η Ερώτηση 8
3α Ερώτηση Λίγο Αρκετά Έχω αναθεωρήσει 3βi Ερώτηση 9
3βii Ερώτηση Αδιαφορία Ανοχή Αναζήτηση εργσίας σε άλλη χώρα Να παλέψουν στην Ελλάδα 4η Ερώτηση Επειδή θεωρήσαμε πως είναι αδύνατο να διατυπώσουμε σε ένα γράφημα τις απαντήσεις της ερώτησης 4α θα αναφέρουμε μερικά ενδεικτικά παραδείγματα : Δικαστικοί, Δικηγόροι, Μηχανικοί, Αρχιτέκτονες, Πολιτικοί, Γιατροί, Καθηγητές, Εφοπλιστές, Παράνομες ασχολίες κ.α 10
5η Ερώτηση 5α Ερώτηση 11
6η Ερώτηση 6α Ερώτηση 12
6β Ερώτηση Οι ερωτήσεις που αφορούν τα πρότυπα των εφήβων μας εξέπληξαν δυσάρεστα, καθώς διαπιστώσαμε ότι οι περισσότεροι δεν έχουν κάποιο πρότυπο. Οι λίγοι μαθητές, οι οποίοι έχουν κάποιο πρότυπο απάντησαν πως είτε αυτό προέρχεται από το οικογενειακό περιβάλλον είτε είναι κάποιος διάσημος άνθρωπος και όλοι απάντησαν πως θαυμάζουν τα πάντα σ αυτόν/ή και ορισμένοι πως θαυμάζουν τα πάντα και κυρίως τον δυναμισμό και το πάθος του γι αυτό που κάνει. 8η Ερώτηση 13
Στην τελευταία ερώτηση τα παιδιά τα οποία απάντησαν θετικά στην προηγούμενη αποφάνθηκαν ότι οι κοινωνικές τάξεις και ο τόπος κατοικίας παίζουν ρόλο, διότι οι χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις δεν διαθέτουν τα απαραίτητα εισοδήματα για την στήριξη των σπουδών των παιδιών τους και επίσης πως οι νέοι επηρεάζονται από τις παρέες που κάνουν. Κατά την περίοδο της εφηβείας οι παρέες προέρχονται κυρίως από το σχολείο και από τη γειτονιά, γι αυτό και διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο ο τόπος κατοικίας. 14
Απόψεις καθηγητών Όπως προαναφέραμε στην εργασία μας ο αναγνώστης θα βρει και συνεντεύξεις καθηγητών, οι οποίοι μας βοήθησαν να δούμε τους ίδιους μας τους εαυτούς από μια διαφορετική σκοπιά. Γι αυτό και θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους καθηγητές του σχολείου μας κυρία Ευσταθίου, κυρία Κουρμπέτη, κυρία Ρήγα, κυρία Χαρχαρή, καθώς επίσης και τον υποδιευθυντή του 14 ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης, τον κύριο Κοτζαμανίδη για το χρόνο που αφιέρωσαν για να μας βοηθήσουν. Για συντομία αποφασίσαμε πως θα συμβολίζουμε με «Ε» τις ερωτήσεις που θέσαμε και με «Α» τις απαντήσεις που λάβαμε. Συνέντευξη κυρίας Ευσταθίου Ε. Πόσων ετών είστε και πού μεγαλώσατε; Α. Είμαι 47 και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη Ε. Για ποιο λόγο επιλέξατε αυτό το επάγγελμα; Α. Καταρχάς επέλεξα το επάγγελμα του αρχιτέκτονα και απλά το επάγγελμα του εκπαιδευτικού προέκυψε, διότι έκανα μαθήματα από παλιά ως συμπληρωματικό χαρτζιλίκι. Ε. Από ποιους επηρεαστήκατε στην επιλογή επαγγέλματος; Α. Πάντως όχι από τους γονείς μου! Υπήρχαν αρχιτέκτονες στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον. Ε. Είχατε άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και αν ναι έπαιξε ρόλο στην επιλογή σας; 15
Α. είχα άμεση επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά όχι δεν θα έλεγε ότι με επηρέασε στην επιλογή μου. Ε. Αγαπάτε τη δουλειά σας ; Α., την αγαπώ, γιατί έχει σχέση με νέους ανθρώπους και φρέσκιες ιδέες. Ε. Ποια η σχέση σας με τους μαθητές; Α. Σε γενικές γραμμές καλή, αλλά πάντα υπάρχουν και εξαιρέσεις. Ε. Είστε ευχαριστημένη με το σύστημα παιδείας; Α.. Ε. Πιστεύετε ότι βοηθάει τους μαθητές στην επιλογή επαγγέλματος; Α. Βοηθάει ορισμένους, διότι καλύπτει μόνο δύο είδη ευφυΐας, την γλωσσική και την μαθηματική. Ε. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την παιδεία; Α., ως ένα βαθμό. Ε. Βοηθάει το σύστημα παιδείας τους καθηγητές να κάνουν σωστά τη δουλειά τους; Α. Ε. Αν είχατε τώρα ένα παιδί στην ηλικία μας θα το κατευθύνατε προς έναν συγκεκριμένο κλάδο σπουδών; Α., δεν θα κατεύθυνα. Ε. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο; Α., το σχολείο είναι εκεί που το είχα αφήσει όταν τελείωσα εγώ το σχολείο, δηλαδή μακριά από την πραγματικότητα. Οι μαθητές δεν έχουν πάθος για μάθηση. Πιστεύω δεν τους αρέσει το σχολείο γιατί δεν είναι δημιουργικό. 16
Συνέντευξη κυρίου Κοτζαμανίδη Ε. Πόσων ετών είστε και πού μεγαλώσατε; Α. Είμαι άνω των πενήντα ετών και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη. Ε. Για ποιο λόγο επιλέξατε αυτό το επάγγελμα; Α. Γιατί από μικρός ήταν το χόμπι μου, η τρέλα μου! Ήθελα να μεταδίδω αυτό που ξέρω. Ε. Από ποιους επηρεαστήκατε στην επιλογή επαγγέλματος; Α. Δεν επηρεάστηκα από κάποιον συγκεκριμένα. Ο πατέρας μου ήθελε να γίνω γιατρός. Ε. Είχατε άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και αν ναι έπαιξε ρόλο στην επιλογή σας; Α. Είχα άμεση επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά αυτό όχι δεν έπαιξε ρόλο στην επιλογή μου. Ε. Αγαπάτε τη δουλειά σας ; Α. Την λατρεύω. Ε. Ποια η σχέση σας με τους μαθητές; Α. Άριστη, υπάρχει εμπιστοσύνη. Ε. Είστε ευχαριστημένος με το σύστημα παιδείας; Α.. Δεν βοηθάει τους μαθητές, δεν υπάρχουν αρκετοί καθηγητές και όσοι υπάρχουν το σύστημα τους μετατρέπει σε ρομποτάκια. Ενώ παράλληλα το σχολείο είναι καθαρά προσανατολισμένο στις εξετάσεις. Ε. Πιστεύετε ότι βοηθάει τους μαθητές στην επιλογή επαγγέλματος; Α. Δεν θα το έλεγα. 17
Ε. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την παιδεία; Α. Σαφέστατα. Ε. Βοηθάει το σύστημα παιδείας τους καθηγητές να κάνουν σωστά τη δουλειά τους; Α. καθόλου. Ε. Αν είχατε τώρα ένα παιδί στην ηλικία μας θα το κατευθύνατε προς έναν συγκεκριμένο κλάδο σπουδών; Α. Δεν θα ασκούσα κατεύθυνση, αλλά δεν θα τους άφηνα να φύγουν στο εξωτερικό. Ε. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο; Α., κανείς να μην σκύβει το κεφάλι και να ξέρετε πως η μεγαλύτερη ικανοποίηση για έναν καθηγητή είναι να βλέπει τους μαθητές να περνάν καλά και να είναι πετυχημένοι. Συνέντευξη κυρίας Κουρμπέτη Ε. Πόσων ετών είστε και πού μεγαλώσατε; Α. Είμαι 47 και μεγάλωσα σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδος λόγω των μεταθέσεων του πατέρα μου. Ε. Για ποιο λόγο επιλέξατε αυτό το επάγγελμα; Α. Μου άρεσε το συγκεκριμένο αντικείμενο. Ε. Από ποιους επηρεαστήκατε στην επιλογή επαγγέλματος; 18
Α. Έπαιξε ρόλο το γεγονός ό,τι σίγουρα θα έβρισκα δουλειά και λίγο η οικογένεια. Ε. Είχατε άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και αν ναι έπαιξε ρόλο στην επιλογή σας; Α. Περίμενα δέκα χρόνια για τον διορισμό μου. Δεν το λες και άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Ε. Αγαπάτε τη δουλειά σας ; Α.. Ε. Ποια η σχέση σας με τους μαθητές; Α. Είναι μια έντονη σχέση, ορισμένες φορές θυμού και ορισμένες αγάπης. Ε. Είστε ευχαριστημένη με το σύστημα παιδείας; Α., ούτε με σφαίρες. Ε. Πιστεύετε ότι βοηθάει τους μαθητές στην επιλογή επαγγέλματος; Α., δεν υπάρχει ΣΕΠ και συμβουλευτική επιτροπή στο κάθε σχολείο, ώστε να συμβουλεύουν τους μαθητές. Ε. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την παιδεία; Α. πάρα πολύ. Κυρίως στη διάθεση των παιδιών και στην επιλογή τους για το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν. Ε. Βοηθάει το σύστημα παιδείας τους καθηγητές να κάνουν σωστά τη δουλειά τους; Α., διότι πιέζει για την διεκπεραίωση της ύλης και οι εξετάσεις περιορίζουν την ελευθερία της κίνησης του καθηγητή μες στην τάξη. 19
Ε. Αν είχατε τώρα ένα παιδί στην ηλικία μας θα το κατευθύνατε προς έναν συγκεκριμένο κλάδο σπουδών; Α.. Ε. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο; Α., θα ήθελα να αναφερθώ στη διαπίστωση που έχω κάνει. Πιστεύουμε πως ότι δεν πληρώνουμε δεν είναι και καλό (για τη «δωρεάν» εκπαίδευση) και στις μέρες μας δεν υπάρχει σεβασμός στο έργο που επιτελεί ο καθηγητής. Συνέντευξη κυρίας Ρήγα Ε. Πόσων ετών είστε και πού μεγαλώσατε; Α. Είμαι 48 ετών και μεγάλωσα στον Πολύγυρο Χαλκιδικής. Ε. Για ποιο λόγο επιλέξατε αυτό το επάγγελμα; Α. Ήθελα από μικρή να ασχοληθώ με τον κλάδο της αρχαιολογίας. Ε. Από ποιους επηρεαστήκατε στην επιλογή επαγγέλματος; Α. Μάλλον από την οικογένεια. Ε. Είχατε άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και αν ναι έπαιξε ρόλο στην επιλογή σας; Α. και όχι δεν έπαιξε κανέναν ρόλο η επαγγελματική αποκατάσταση ή οι οικονομικές απολαβές. Ε. Αγαπάτε τη δουλειά σας ; Α., γιατί έρχομαι σε επαφή με τα παιδιά. 20
Ε. Ποια η σχέση σας με τους μαθητές; Α. Καλή. Ε. Είστε ευχαριστημένη με το σύστημα παιδείας; Α. Έτσι και έτσι. Ε. Πιστεύετε ότι βοηθάει τους μαθητές στην επιλογή επαγγέλματος; Α. όσο θα έπρεπε. Ε. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την παιδεία; Α. Σαφώς. Ε. Βοηθάει το σύστημα παιδείας τους καθηγητές να κάνουν σωστά τη δουλειά τους; Α. Μέτρια. Ε. Αν είχατε τώρα ένα παιδί στην ηλικία μας θα το κατευθύνατε προς έναν συγκεκριμένο κλάδο σπουδών; Α.. Ε. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο; Α.. Συνέντευξη κυρίας Χαρχαρή Ε. Πόσων ετών είστε και πού μεγαλώσατε; Α. Είμαι 52 ετών και μεγάλωσα στην Καρδίτσα. Ε. Για ποιο λόγο επιλέξατε αυτό το επάγγελμα; 21
Α. Του εκπαιδευτικού; Από σύμπτωση, ένα στοίχημα. Ε. Από ποιους επηρεαστήκατε στην επιλογή επαγγέλματος; Α. Από συγγενείς μάλλον Ε. Είχατε άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και αν ναι έπαιξε ρόλο στην επιλογή σας; Α. είχα άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Ε. Αγαπάτε τη δουλειά σας ; Α. κυρίως τα παιδιά. Θα σε βοηθήσουν να ξετρυπώσεις την αισιοδοξία με τις πιο απρόβλεπτες απαντήσεις! Αισιοδοξία που μάλλον λείπει από τους μεγαλύτερους. Ε. Ποια η σχέση σας με τους μαθητές; Α. Καλή. Ε. Είστε ευχαριστημένη με το σύστημα παιδείας; Α.. Ε. Πιστεύετε ότι βοηθάει τους μαθητές στην επιλογή επαγγέλματος; Α., διότι οι μαθητές επηρεάζονται από τα ΜΜΕ και τους γονείς, οι οποίοι είναι συντηρητικοί και δεν ξέρουν τις μοντέρνες κατευθύνσεις. Ε. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την παιδεία; Α. Βέβαια. Ε. Βοηθάει το σύστημα παιδείας τους καθηγητές να κάνουν σωστά τη δουλειά τους; Α. Ελάχιστα. Ε. Αν είχατε τώρα ένα παιδί στην ηλικία μας θα το κατευθύνατε προς έναν συγκεκριμένο κλάδο σπουδών; 22
Α. Θα ασκούσα κατεύθυνση προς την αντίθετη μάλλον κατεύθυνση από αυτή που έχω ακολουθήσει εγώ. Ε. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο; Α., δυστυχώς το επάγγελμα του εκπαιδευτικού δεν είναι αγαπητό και δεν εκτιμάτε από τους γονείς. 23
Συμπεράσματα Με βάση τα ερωτηματολόγια, τα οποία μοιράσαμε στους μαθητές και τις συνεντεύξεις που πήραμε από τους καθηγητές εξάγαμε ορισμένα συμπεράσματα. Καταρχάς το μεγαλύτερο μέρος των γονέων των μαθητών εργάζεται. Οι νέοι δηλώνουν πως δεν έχουν επηρεαστεί από τους γονείς τους στην επιλογή επαγγέλματος και πως παρόλο που οι γονείς τους είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου, οι ίδιοι δεν επιθυμούν να περάσουν στο πανεπιστήμιο λόγω αυτού του γεγονότος. Επίσης σχεδόν όλοι έχουν επηρεαστεί αρκετά από την κρίση των τελευταίων ετών. Σαφώς αυτό έχει επηρεάσει και τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό, καθώς οι νέοι, αν και θέλουν να παλέψουν στην Ελλάδα, στην έρευνα απάντησαν πως το υψηλό εισόδημα παίζει σημαντικότερο ρόλο από τις κλίσεις τους. Επαγγέλματα, τα οποία θεωρούν πως προσφέρουν υψηλό μισθό είναι οι δικαστικοί, οι δικηγόροι, οι μηχανικοί, οι αρχιτέκτονες, οι πολιτικοί, οι γιατροί, οι καθηγητές, οι εφοπλιστές και οι παράνομες ασχολίες. Όταν τους ρωτήσαμε αν το σχολείο έχει επαρκή ΣΕΠ και καλλιεργεί τις δημιουργικές κλίσεις των μαθητών απάντησαν θετικά και στις δύο περιπτώσεις. Ακόμα αποφάνθηκαν πως τα ΜΜΕ επηρεάζουν τους νέους στην επιλογή επαγγέλματος, αλλά δεν τους κατευθύνουν στις σωστές επιλογές και πως λειτουργούν προπαγανδιστικά. Με μεγάλη έκπληξη διαπιστώσαμε πως οι περισσότεροι νέοι σήμερα δεν έχουν κάποιο πρότυπο, ενώ όσοι έχουν κάποιο πρότυπο, αυτό προέρχεται κυρίως από το οικογενειακό περιβάλλον και σπανιότερα από τον χώρο των διασήμων. Τέλος διαπιστώσαμε πως το μεγαλύτερο μέρος των μαθητών πιστεύει πως η κοινωνική τάξη ή ο τόπος κατοικίας δεν συνδέονται με την επιλογή επαγγέλματος. 24
Βιβλιογραφία Η εργασία αποτελείται καθαρά και μόνο από συμπεράσματα, τα οποία εξάγαμε μέσω ερευνών και συνεντεύξεων και χωρίς την βοήθεια κάποιας βιβλιογραφικής πηγής. 25