ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΣΤΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥΣ Σπύρος Φερεντίνος, Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Γ Αθήνας Κατερίνα Κασιμάτη, Επίκουρος Καθηγήτρια ΑΣΠΑΙΤΕ
Θεωρητικό πλαίσιο Aξιολόγηση: Όχι μόνο απλή συλλογή ή καταγραφή πληροφοριών για τα διάφορα πεδία του εκπαιδευτικού συστήματος ή μηχανισμός απόδοσης ευθυνών, ή μέσον για επαγγελματική εξέλιξη
Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ένα σύστημα αξιολόγησης, θα πρέπει: * να επιδιώκει να καλλιεργήσει στον εκπαιδευτικό την υπευθυνότητα, *να ενισχύσει την αυτογνωσία του σε σχέση με την παιδαγωγική και διδακτική του ικανότητα, *να εξαλείψει τις αδυναμίες του και να συμβάλει στη βελτίωσή του μέσα από τη διαδικασία επιμόρφωσης.
Στόχοι της έρευνας Να διερευνηθούν οι στάσεις των πρωτοδιοριζόμενων εκπαιδευτικών όσον αφορά το σύστημα αξιολόγησής τους Να μελετηθεί η επίδραση του φύλου των εκπαιδευτικών στη διαμόρφωση των στάσεών τους.
Δείγμα της έρευνας 70 πρωτοδιοριζόμενοι εκπαιδευτικοί Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, 3 ο ΠΕΚ Αθήνας 27, δηλαδή ποσοστό 38,6 %, άνδρες 43, δηλαδή ποσοστό 61,4 γυναίκες
Εργαλεία μέτρησης Ερωτηματολόγιο με 16 κλειστές ερωτήσεις 2 ανοικτές ερωτήσεις Συζήτηση με τους εκπαιδευτικούς
Στατιστική επεξεργασία Περιγραφική εξέταση Παραγοντική Ανάλυση σε Κύριες Συνιστώσες. T-test ανεξαρτήτων δειγμάτων (για τον έλεγχο του φύλου)
Q1 Είστε υπέρ κάποιου είδους αξιολόγησης 65,7 Q2.1 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογείται από τον διευθυντή του σχολείου 20,4 Q2.2 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογείται από εξωτερικό αξιολογητή (σχολ.σύμβουλο ή επιθεωρητή) 20,4 Q2.3 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογείται από σώμα μονίμων αξιολογητών του ΥΠΕΠΘ 8,2 Q2.4 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογείται από τον ίδιο (αυτοαξιολόγηση) 49,0 Q2.5 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογείται από τους συναδέλφους του 22,4 Q2.6 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογείται από ειδικό επιστημονικό σώμα που θα συγκροτείται διακομματικά 38,8 Q2.7 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογείται από τα παιδιά και τους γονείς τους 40,8
Q3 Είστε υπέρ της αξιολόγησης των αξιολογητών 16,7 Q5.1 Η αξιολόγηση πρέπει να αφορά τα αποτελέσματα της σχολικής μονάδας στο σύνολό της 48,7 Q5.2 Η αξιολόγηση πρέπει να αφορά την επίδοση της τάξης 3,6 Q5.3 Η αξιολόγηση πρέπει να αφορά την επιστημονική κατάρτιση-διδακτική ικανότητα του εκπαιδευτικού 62,9 Q5.4 Η αξιολόγηση πρέπει να αφορά την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου και το ρόλο της στην προαγωγή της εκπαιδευτικής πράξης 69,4 Q5.5 Η αξιολόγηση πρέπει να αφορά κάτι άλλο 5 Q6.1 Η αξιολόγηση θα ωφελήσει τον εκπαιδευτικό στην επιμόρφωση στο γνωστικό του αντικείμενο 68,9 Q6.2 Η αξιολόγηση θα ωφελήσει τον εκπαιδευτικό στη μισθολογικήδιοικητική του ανέλιξη 32,8
Παραγοντική Ανάλυση Ο πρώτος παράγοντας ορίζεται από τις προτάσεις των εκπαιδευτικών: να αξιολογούνται από συναδέλφους, μαθητές και γονείς (ετεροαξιολόγηση) από τους ίδιους (αυτοαξιολόγηση) προσβλέπουν στην αξιολόγηση ως κατοχύρωση κοινωνική και επαγγελματική Ερμηνεύει το 15,89% της συνολικής διασποράς και περιέχει τις ερωτήσεις Q2.4, Q2.5, Q2.7 Q5.2 Q6.3
Ο δεύτερος παράγοντας ορίζεται από τις προτάσεις των εκπαιδευτικών: να αξιολογούνται από διακομματική επιτροπή προσβλέπουν στην αξιολόγηση για μισθολογική και διοικητική ανέλιξη θεωρούν ότι η αξιολόγηση πρέπει να εστιάζεται στην επιστημονική κατάρτιση και διδακτική ικανότητα του εκπαιδευτικού Ερμηνεύει το 14,63% της συνολικής διασποράς και περιέχει τις ερωτήσεις Q2.4, Q2.6, Q5.3, Q6.2
Ο τρίτος παράγοντας ορίζεται από τις προτάσεις των εκπαιδευτικών: ηαξιολόγησηναείναιυπόθεσητης σχολικής μονάδας να αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί από το Διευθυντή του σχολείου τα αποτελέσματα της αξιολόγησης να αφορούν τη σχολική μονάδα στο σύνολό της να δίνεται έμφαση στην Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Ερμηνεύει το 12,17% της συνολικής διασποράς και περιέχει τις ερωτήσεις Q2.1, Q5.1, Q6.1
Ο τέταρτος παράγοντας ορίζεται από τις προτάσεις των εκπαιδευτικών: να αξιολογούνται από εξωτερικό αξιολογητή, ο οποίος να ορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας Ερμηνεύει το 12% της συνολικής διασποράς και περιέχει τις ερωτήσεις Q2.2, Q2.3.
Συμπληρωματικές μεταβλητές Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελέγχου διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Συμπέρασμα Ένα υψηλό ποσοστό τάσσεται υπέρ της αξιολόγησής τους (65,7% των πρωτοδιοριζόμενων).
Οι εκπαιδευτικοί θεωρούν την αξιολόγηση: α) αξιολόγηση ως: βελτίωση της διδακτικής και εκπαιδευτικής πράξης ενίσχυση της αυτογνωσίας τους ως προς την επιστημονική τους συγκρότηση, την παιδαγωγική τους κατάρτιση και τη διδακτική τους ικανότητα. αξιολογικές διαδικασίες: αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση
β) αξιολόγηση ως: διαδικασία ελεγχτικού ή διαπιστωτικού χαρακτήρα. Υιοθετούν τη φιλοσοφία ότι η αποστολή του σχολείου είναι να αναπτυχθούν ικανοί και παραγωγικοί πολίτες, οπότε οι μαθητές πρέπει να αποκτήσουν καθορισμένες γνώσεις και δεξιότητες.
Ανοικτές ερωτήσεις «Το κύριο πλεονέκτημα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού είναι» «Αναβάθμιση», «Αναγνώριση», «Απόδοση», «Αυτογνωσία». «Βελτίωση», «Επιμόρφωση», «Κίνητρα», «Κύρος». Οι πρωτοδιοριζόμενοι δηλώνουν ως κύριο πλεονέκτημα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού, τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου.
«Το κύριο μειονέκτημα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού είναι» «Άγχος», «Αναξιοκρατία», «Ανασφάλεια», «Έλεγχος», «Κομματικότητα», «Σκοπιμότητα», «Υποκειμενικότητα κριτηρίων». Οι πρωτοδιοριζόμενοι δηλώνουν ως κύριο μειονέκτημα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού, την υποκειμενική, ιδιοτελή, μη αξιοκρατική κρίση.
Στο σύνολό τους επίσης, οι εκπαιδευτικοί προβάλλουν ανησυχίες για την παρουσία αυθαίρετων ή υποκειμενικών παραμέτρων. Οι απαντήσεις τους υποδηλώνουν ως απαραίτητη προϋπόθεση τον καθορισμό ενός σαφώς καθορισμένου πλαισίου για την υλοποίηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και των στελεχών της εκπαίδευσης. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να περιγράφει αναλυτικά τις αρχές, τις δράσεις, τα επίπεδα και τις φάσεις της αξιολογικής διαδικασίας, καθώς και συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης, τα οποία να αποτυπώνουν το αξιολογικό αποτέλεσμα, με στόχο να ελαχιστοποιηθούν οι τυχόν αποκλίσεις ή επιφυλάξεις της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Προτάσεις η αξιολόγηση να έχει στόχο να δημιουργεί προσδοκίες και να εμπλέκει ενεργητικά τα άτομα στο να αξιολογούν τη δουλειά τους η αξιολόγηση να αντιμετωπίζεται ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της διδακτικής και μαθησιακής διαδικασίας και να εστιάζεται στην ίδια τη διδακτική πράξη (αξιολόγηση για μάθηση και όχι στην αξιολόγηση της μάθησης).
η αξιολόγηση * να επιδιώκει να καλλιεργήσει στον εκπαιδευτικό την υπευθυνότητα, *να ενισχύσει την αυτογνωσία του σε σχέση με την παιδαγωγική και διδακτική του ικανότητα, *να εξαλείψει τις αδυναμίες του και να συμβάλει στη βελτίωσή του μέσα από τη διαδικασία επιμόρφωσης.