Eισαγωγή στη διαδικασία του μαθήματος Κούκιος Εμμανουήλ Καθηγητής ΕΜΠ Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ koukios@chemeng.ntua.gr
Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΠΜΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Β10. Βιομάζα (Βιοενέργεια) ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ * Εμμανουήλ Κούκιος, Καθηγητής, Σχoλή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ * Δημήτριος Κουλλάς, ΕΔΙΠ, Σχoλή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ * Λάζαρος Καραογλάνογλου, ΕΤΕΠ, Σχoλή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ * Ερευνητική Ομάδα ΒΙΟΤΟΠΟΣ (E-MAIL: tscope@chemeng.ntua.gr) 3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Εισαγωγικά - Η Βιόμαζα ως Πηγή Ενέργειας Βιο-(λογικοί) Πόροι & Συστήματα Εκτίμηση Δυναμικού Διαχείριση Βιοπόρων Θερμοχημικές Μέθοδοι Μετατροπής Βιόμαζας για Παραγωγή Ενέργειας και Καυσίμων Καύση, Αεριοποίηση, Πυρόλυση, Ανθρακοποίηση Βιοχημικές Μέθοδοι Μετατροπής Βιόμαζας σε Καύσιμα Βιοαιθανόλη - Βιοντήζελ Βιοαέριο Βιο-Υδρογόνο Άλλες Τεχνολογίες Μη-ενεργειακές Εφαρμογές Βιοπόρων: Χημικά, Υλικά (ίνες, χαρτί, σύνθετα υλικά), ζωοτροφές, εδαφοβελτιωτικά) Οικονομική, Περιβαλλοντική και Κοινωνική Βιωσιμότητα και Αειφορία Εφοδιαστική (Logistics) Βιοπόρων - Ολοκληρωμένη Λήψη Αποφάσεων Χάραξη Πολιτικής 4
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Παραδόσεις - Συζητήσεις με διδάσκοντα Φροντιστήρια - Διαλέξεις από συνεργάτες Εκπόνηση ατομικής εργασίας (θέματος) παρουσίαση αποτελεσμάτων Ομαδική εργασία: Εκπαιδευτικό παιχνίδι προσομοίωσης λήψης αποφάσεων εφαρμογής Παρουσίαση/δοκιμή νέων εργαλείων ελέγχου βιωσιμότητας/αειφορίας Επισκέψεις σε σχετικά Εργαστήρια του ΕΜΠ 5
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ - ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ 1. Ατομική Εργασία 80% του τελικού βαθμού από την ατομική εργασία Α. Η ατομική εργασία θα πρέπει να παραδοθεί μέχρι τις 17.6.2015. Β. Στις 19.6.2015, θα υπάρξει προφορική παρουσίαση και σχετική συζήτηση ως προς τις εργασίες αυτές. O βαθμός της ατομικής εργασίας, προκύπτει 50% από το γραπτό κείμενο και 50% από την προφορική παρουσίαση. 6
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ - ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ 2. Ομαδική Εργασία 20% του τελικού βαθμού από την Ομαδική εργασία (το παιχνίδι προσομοίωσης αποφάσεων) Α. Το ατομικό φύλλο ιεράρχησης και δικαιολόγησης των προτεραιοτήτων θα πρέπει να σταλεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση tscope@chemeng.ntua.gr, μέχρι τις 29.5.2015 Β. Το ομαδικό φύλλο ιεράρχησης και δικαιολόγησης των προτεραιοτήτων, θα πρέπει να σταλεί ηλεκτρονικά μέχρι τις 3.6.2015 Γ. Στις 5.6.2015 θα γίνει η συνολική συζήτηση του παιχνιδιού προσομοίωσης αποφάσεων 7
1. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Προμελέτη σκοπιμότητας/βιωσιμότητας για την αλυσίδα παραγωγής: Πρώτη ύλη (Α) Τεχνολογία (Β) Τελικό προϊόν (Γ) Όπως αυτή θα έχει προκύψει από την κλήρωση της πρώτης συνάντησης 8
1. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Προμελέτη σκοπιμότητας/βιωσιμότητας για την αλυσίδα παραγωγής: Πρώτη ύλη (Α) Τεχνολογία (Β) Τελικό προϊόν (Γ) Όπως αυτή θα έχει προκύψει από την κλήρωση της πρώτης συνάντησης 9
ΑΧΥΡΑ ΣΙΤΗΡΩΝ ΣΤΕΛΕΧΗ ΒΑΜΒΑΚΟ- ΦΥΤΟΥ ΕΛΑΙΟ-ΠΥΡΗΝΟ- ΞΥΛΟ ΔΑΣΙΚΑ ΥΠΟΛΕΙΜ-ΜΑΤΑ ΚΤΗΝΟ-ΤΡΟΦΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΡΡΙΜ-ΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΦΥΤΟ: ΣΟΡΓΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΦΥΤΟ: ΚΑΛΑΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ - ΨΥΞΗΣ ΣΥΜΠΑΡΑ-ΓΩΓΗ ΗΛ./ΘΕΡΜ. ΥΓΡΟ ΚΑΥΣΙΜΑ (Ποιό;) ΑΕΡΙΟ ΚΑΥΣΙΜΟ (Ποιό;) ΣΤΕΡΕΟ ΚΑΥΣΙΜΟ (Ποιό;) ΜΕΓΙΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΜΕΓΙΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΘΕΡΜΟ- ΧΗΜΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΒΙΟ- ΧΗΜΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΘΕΡΜΟΧΗΜ. ή ΒΙΟΧΗΜ. ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΒΙΟ-ΔΙΥΛΙΣΗ (>2 προϊόντα) 1. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ A C B 10
1. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Παραδοτέα: Γραπτή εργασία Προφορική παρουσίαση στο τέλος τους εξαμήνου Βιβλιογραφία με χρήση του εργαλείου Scoop.it (http://www.scoop.it/) 11
1. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Scoop.it is a web-based curation tool that allows you to collect and organize web information. Once you curate tools and resources, Scoop.it represents a magazine-like format you can keep and share with others 12
13
2. OMAΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Ο Δήμος Θέρμης, στη Θεσαλονίκη, επεξεργάζεται σχέδιο εγκατάστασης μονάδας αεριοποίησης βιόμαζας. Το έργο περιλαμβάνει εγκατάσταση επεξεργασίας μη επικίνδυνων αποβλήτων προς παραγωγή αερίου σύνθεσης, και εγκατάσταση μονάδας ισχύος 498 KW για ηλεκτροπαραγωγή. Συγκεκριμένα το έργο αφορά στην εγκατάσταση συστήματος επεξεργασίας βιομάζας με την τεχνολογία της θερμοχημικής αεριοποίησης και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω αεριοστροβίλου και γεννήτριας με μέγιστη ισχύ 498 kwe. 14
2. OMAΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Σκοπός της επένδυσης: Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα πωλείται στον διαχειριστή του ηλεκτρικού συστήματος (Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε.) με βάση το νόμο 3168/2006, όπως ισχύει. Πρώτη ύλη: Ροκανίδια (wood chips), σε ποσότητα 5000 τόνοι/έτος ή 15 τόνοι ημερησίως, τα οποία θα τα προμηθεύεται η εταιρεία, είτε από την εγχώρια είτε από τη διεθνή αγορά, βάση σχετικών τιμών. Συνολικό κόστος επένδυσης: 750.000 Ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί κατά 25% από ίδια κεφάλαια και κατά 75% από δάνειο. Θέση έργου: Η εγκατάσταση χωροθετείται σε αγροτεμάχιο 4800 m 2 που βρίσκεται βόρεια της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης Πολυγύρου, νοτιοανατολικά του οικισμού Λακκιάς, και απέχει 650 m από αυτόν. 15
2. OMAΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Για την προκαταρτική εκτίμηση της σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του επενδυτικού αυτού σχεδίου, θα διοργανωθεί στις 5/6, και ώρα 15.00-18.00, Συνάντηση Εργασίας εκπροσώπων όλων των βασικών «παικτών»: (Α) Παραγωγών βιόμαζας από κλαδέματα και άλλες φυτικές πηγές της ευρύτερης περιοχής (Β) Διαχειριστών βιόμαζας από αστικές πηγές, (Γ) Βιοενεργειακής βιομηχανίας (αεριοποίησης), (Δ) Εταιρείας διανομής ηλεκτρισμού, (Ε) Τοπικής κοινωνίας, (ΣΤ) Τοπικής Αυτοδιοίκησης, (Ζ) Κεντρικής Κυβέρνησης, (Η)???? («παίκτης» υπό καθορισμό). 16
2. OMAΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Στη συνάντηση θα ζητηθεί από όλες τις ομάδες να αξιολογήσουν τα ακόλουθα κυριότερα κριτήρια για την λήψη απόφασης, δηλαδή να τα θέσουν σε σειρά απόλυτης προτεραιότητας (1=πρώτη προτεραιότητα, 2=δεύτερη, κοκ.), επεξηγώντας παράλληλα τις επιλογές τους με τη βοήθεια του πίνακα. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ 1. Απόδοση επένδυσης 2. Ετήσια κέρδη - Εισόδημα 3. Εθνική Οικονομία 4. Περιφερειακή/Τοπική Οικονομία 5. Εφαρμογή Νέας Τεχνολογίας 6. Απασχόληση 7. Προστασία Περιβάλλοντος 8. Πολιτικά Θεσμικά Ωφέλη 9. Άλλο Κριτήρια (επεξηγήστε) 17
2. OMAΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Μέχρι την ημέρα της συνάντησης καλείστε: 1. Να ιεραρχήσετε, αρχικά σε ατομική βάση και στη συνέχεια σε συλλογική, μετά από διαβούλευση στο πλαίσιο της ομάδας σας, και με βάση τον «παίκτη» που εκπροσωπείτε, τα 9 κριτήρια απόφασης του Πίνακα. 2. Να τεκμηριώσετε αναλυτικά τις επιλογές σας, διευκρινίζοντας για καθένα από τα κριτήρια τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα ήσασταν απολύτως θετικοί, απολύτως αρνητικοί, ή απλώς επιφυλακτικοί ως προς την υλοποίηση της επένδυσης. 3. Να δηλώσετε ποιες συμμαχίες εκτιμάτε ότι θα έπρεπε να επιδιώξετε (με ποιους από τους υπόλοιπους «παίκτες»), και με ποια κοινή στόχευση/βάση συνεργασίας, και 4. Να καταθέσετε γραπτώς τις απόψεις σας ως προς τα 3 παραπάνω ερωτήματα, μέχρι μία εβδομάδα πριν από την συνάντηση. (όχι περισσότερες από 2 σελίδες). 18
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.