ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Υλοποίηση ιαδικτυακού Συστήµατος Ανταλλαγής Προϊόντων και Υπηρεσιών The VCommunity ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΕΛΕΝΗ Θ. ΓΕΩΡΓΟΥΣΗ Επιβλέπων : Τ. Σελλής Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθήνα, Μάρτιος 2009
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας διπλωµατικής εργασίας είναι η υλοποίηση ενός διαδικτυακού συστήµατος κοινοτήτων µε σκοπό την ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών. Η δηµιουργία του συστήµατος αυτού, το οποίο ονοµάζεται Vcommunity, στηρίχτηκε στη διπλωµατική εργασία των Καρλή Νίκη και Κουρτίδη Ανέστη οι οποίοι περιέγραψαν όλες τις προδιαγραφές του συστήµατος και τις αρχές που θα το διέπουν. Στηριζόµενοι λοιπόν σε αυτές τις προδιαγραφές προσπαθήσαµε να υλοποιήσουµε ένα σύστηµα εύχρηστο και λειτουργικό στο οποίο τα µέλη θα έχουν την δυνατότητα να ανταλλάσουν αγαθά. Όσον αφορά το σύστηµα, η οικονοµία της ηλεκτρονικής αυτής κοινωνίας είναι µη νοµισµατική, δηλαδή, δεν επιτρέπει χρηµατικές δοσοληψίες, αλλά βασίζεται ουσιαστικά στην υπόληψη των µελών της. Όπως και σε µία αληθινή, τα µέλη της ηλεκτρονικής κοινωνίας σχηµατίζουν κοινότητες µε βάση κάποια κοινά ενδιαφέροντα ή επιδιώξεις, είτε για διάφορους άλλους λόγους, όπως γεωγραφικούς. Ως παράδειγµα συναλλαγής αντικειµένου µπορούµε να θεωρήσουµε έναν χρήστη που διαθέτει ένα φορητό υπολογιστή και θέλει να το (i) ανταλλάξει µε τηλεόραση πλάσµατος, ή (ii) να το δωρίσει σε κάποιο µέλος ή κοινότητα, είτε (iii) να το µοιράζεται µε µέλη σε κάποια κοινότητα που ανήκει. Επίσης, µπορούν να πραγµατοποιηθούν συναλλαγές υπηρεσιών: για παράδειγµα, ένας φοιτητής ικανός µε τους υπολογιστές επιθυµεί να προσφέρει την τεχνογνωσία του µε αντάλλαγµα φροντιστήριο σε κάποιο µάθηµα από συµφοιτητή του. Τέλος συναλλαγές µπορούν να πραγµατοποιηθούν µεταξύ υπηρεσιών και αντικειµένων: για παράδειγµα, κάποιος διαθέτει δύο εισιτήρια για µία παράσταση αλλά δεν έχει αυτοκίνητο, οπότε ανταλλάσει το ένα µε την µεταφορά του από και προς το συναυλιακό χώρο. Όπως αναφέραµε, κύριο συστατικό της κοινωνίας V Community είναι η υπόληψη των µελών της, εφόσον δεν επιτρέπονται οι χρηµατικές δοσοληψίες. Η υπόληψη ενός µέλους είναι µια συνολική βαθµολογία που αντικατοπτρίζει πόσο καλός πολίτης της κοινωνίας είναι. Ο υπολογισµός της υπόληψης δεν βασίζεται µόνο στην δραστηριότητα του χρήστη ή της
κοινότητας αλλά και στη δραστηριότητα των κοινοτήτων στις οποίες αυτός συµµετέχει ή στη δραστηριότητα των µελών της κοινότητας αντίστοιχα. Στη συνέχεια θα αναφερθούµε συνοπτικά στις λειτουργίες που το σύστηµα µας προσφέρει. Αρχικά, το πρώτο βήµα ενός χρήστη αν επιθυµεί να χρησιµοποιήσει τις λειτουργίες της Vcommunity είναι να εγγραφεί στο σύστηµα µας µέσω της σελίδας Sign Up. Εκεί αφού συµπληρώσει τα στοιχεία του, αποθηκεύονται όλα στη Β και στέλνουµε στον χρήστη ένα confirmation mail. Μόλις ο χρήστης επιλέξει το link στο mail που του στείλαµε εγγράφεται στην Vcommunity και χρησιµοποιώντας το username και password που επέλεξε µπορεί να έχει πρόσβαση σε όλες τις λειτουργίες της. Άλλες λειτουργίες άµεσα συνδεδεµένες µε το λογαριασµό του χρήστη είναι η δυνατότητα να αλλάξει τα στοιχεία του (Change your account), η δυνατότητα να σταλθεί mail στον χρήστη µε τα στοιχεία του σε περίπτωση που έχει ξεχάσει είτε το username είτε το password του (Forgot your password) και τέλος και πιο σηµαντικό η profile page του χρήστη (View your profile) η οποία στην ουσία περιέχει συγκεντρωµένες όλες τις λειτουργίες που µπορεί να επιτελέσει ο χρήστης, πληροφορίες για τον χρήστη (ονοµ/µο, βαθµός υπόληψης, email κτλ) και η δυνατότητα να επιλέξει αν επιθυµεί να δρα ως χρήστης ή αν είναι υπεύθυνος για κάποια κοινότητα, ως administrator αυτή της κοινότητας. Πιο αναλυτικά µέσα από την profile page του, ο χρήστης µπορεί να δει (i) τα αγαθά της ιδιοκτησίας του, τα οποία φυσικά έχει εισάγει στο σύστηµα, (ii) τις κοινότητες στις οποίες είναι µέλος, (iii) αιτήµατα συναλλαγών από άλλους χρήστες (View your transactions in suspense), (iv) απαντήσεις σε αιτήµατα τα οποία έχει στείλει ο ίδιος (See answers to your transactions requests), (v) να βαθµολογήσει τις ολοκληρωµένες συναλλαγές του (Rate your completed transactions), (vi) να δηµιουργήσει κάποια κοινότητα, (vii) να συµµετάσχει σε κάποια κοινότητα ή (viii) να πάψει να είναι µέλος κάποιας κοινότητας, (ix) να αναζητήσει κάποιο αγαθό και τέλος (x) να εισάγει στο σύστηµα κάποιο αγαθό. Μέχρι στιγµής, αναφερθήκαµε στις λειτουργίες που παρέχονται σε χρήστη και όχι κοινότητα του συστήµατος. Ανάλογα όµως έχουµε τις κοινότητες, τις οποίες εκπροσωπούν οι administrator τους. Έτσι, ο administrator κάποιας κοινότητας µπορεί να αλλάξει τα στοιχεία της κοινότητας (Edit Community) καθώς και να εκτελέσει όποια λειτουργία επιθυµεί µέσω της profile page της
κοινότητας (View community s profile page). Οι λειτουργίες που η profile page παρέχει στον administrator είναι λίγο πολύ ίδιες µε αυτές του χρήστη. Έτσι έχει τη δυνατότητα να δει (i) τα µέλη της κοινότητας, (ii) τα αγαθά που είναι στην ιδιοκτησία της, (iii) αιτήµατα συναλλαγών από άλλους χρήστες, (iv) απαντήσεις σε αιτήµατα τα οποία έχει στείλει η κοινότητα, (v) να βαθµολογήσει τις ολοκληρωµένες συναλλαγές της, (vi) να αναζητήσει κάποιο αγαθό και τέλος (vii) να εισάγει κάποιο αγαθό στο σύστηµα. Όσον αφορά τις γενικές λειτουργίες σχετικά µε τις κοινότητες, αυτές είναι η δηµιουργία κάποιας κοινότητα εισάγοντας όνοµα, ενδιαφέρον και περιγραφή (Create Community), η συµµετοχή σε κάποια κοινότητα (Join a community), η έξοδος από κάποια κοινότητα (Leave a Community), η αναζήτηση κάποιας κοινότητας (Search a community) και τέλος η προβολή όλων των κοινοτήτων του συστήµατος (View communities). Οι δυνατές λειτουργίες που παρέχονται από το σύστηµα σχετικά µε τα αγαθά είναι η εισαγωγή κάποιου αγαθού συµπληρώνοντας τα απαραίτητα πεδία (Post a commodity), η αναζήτηση κάποιου αγαθού (Search a commodity) και η προβολή όλων των αγαθών που ανήκουν σε κάποια κατηγορία επιλέγοντας την κατηγορία αυτή (View commodities). Όσον αφορά τη διαδικασία των συναλλαγών τα βήµατα είναι: (1) αναζήτηση κάποιου αγαθού, (2) εκδήλωση ενδιαφέροντος για το αγαθό αυτό, (3) µεταφορά σε ειδική σελίδα (ανάλογα µε τον τύπο της συναλλαγής που ζητά ο ιδιοκτήτης του αγαθού) όπου ο χρήστης πρέπει συµπληρώσει κάποια απαραίτητα πεδία, π.χ. να διαλέξει ένα από τα αγαθά της ιδιοκτησίας του για να το προτείνει στον άλλο χρήστη, (4) ενηµέρωση του άλλου χρήστη για το αίτηµα συναλλαγής σχετικά µε το αγαθό του (µέσω profile page και email), (5) αποδοχή ή απόρριψη του αιτήµατος, (6) ενηµέρωση του χρήστη για αποδοχή ή απόρριψη του αιτήµατος του, (7) αν ο δεύτερος χρήστης απέρριψε το αίτηµα του πρώτου χρήστη στο βήµα 5 τότε η συναλλαγή διακόπτεται, διαφορετικά µεσολαβεί η επικοινωνία των δύο χρηστών και (8) η βαθµολόγηση της συναλλαγής. H βαθµολόγηση µιας συναλλαγής γίνεται µέσω της σελίδας Rate your completed transactions όπου παρουσιάζονται σε πλαίσια όλες οι ολοκληρωµένες συναλλαγές του χρήστη µε ειδική επιλογή βαθµολόγησης σε κλίµακα 1 έως 10. Μόλις πραγµατοποιηθεί και η βαθµολόγηση της
συναλλαγής η συναλλαγή έχει ολοκληρωθεί και έχει αποθηκευτεί στο ιστορικό συναλλαγών της Vcommunity. Το είδος των συναλλαγών που µπορούν να πραγµατοποιηθούν στο σύστηµα µας διακρίνονται ανάλογα µε τον τύπο της συναλλαγής και τον τρόπο διάθεσης του αγαθού. Έτσι έχουµε τρεις διαφορετικούς τύπους συναλλαγών: ανταλλαγή (swap), δωρεά (gift) και κοινοχρησία (sharing) και δύο τρόπους διάθεσης του αγαθού: προσφορά (offer) και ζήτηση (demand). Να σηµειώσουµε ότι συναλλαγές µπορούν να πραγµατοποιηθούν µεταξύ χρηστών και κοινοτήτων µε οποιονδήποτε τρόπο όταν πρόκειται για ανταλλαγή ή δωρεά ενώ η κοινοχρησία είναι επιτρεπτή µόνο ανάµεσα σε ένα χρήστη και σε κοινότητα της οποία υποχρεωτικά είναι µέλος ο χρήστης. Όσον αφορά το είδος διάθεσης ενός αγαθού, ένας χρήστης µπορεί είτε να το προσφέρει, είτε να το αναζητεί, δηλαδή να επιθυµεί να βρει µέσω του συστήµατος το αγαθό που τον ενδιαφέρει. Επίσης κάτι άλλο που θα πρέπει να σηµειωθεί είναι ότι σε περίπτωση demand συναλλαγής, πέρα των άλλων, ο χρήστης καλείται να προτείνει στον χρήστη που ζητά το αγαθό ένα από τα αγαθά της ιδιοκτησίας του το οποίο όµως ανήκει στην ίδια κατηγορία αγαθών µε αυτό που ζήτησε ο χρήστης. Επιπλέον υπάρχει και η δυνατότητα κάποιος χρήστης χωρίς απαραίτητα να είναι εγγεγραµµένος στο σύστηµα να στείλει κάποιο µήνυµα στους administrator της κοινότητας (Contact). To µήνυµα στέλνεται στον administrator της Vcommunity, ο οποίος και θα απαντήσει στο µήνυµα του χρήστη. Τέλος θα αναφερθούµε στην administrator page µαζί µε όλες τις λειτουργίες που αυτή περιλαµβάνει. Ο administrator της Vcommunity έχει λοιπόν την δυνατότητα να (i) προσθέσει κάποια κατηγορία (Add category) (ii) ή υποκατηγορία αγαθών (Add subcategory), (iii) να διαγράψει κάποια κατηγορία (Delete category) ή (iv) υποκατηγορία (Delete subcategory), να (v) διαγράψει κάποιο χρήστη (Delete user) ή (vi) κοινότητα αν το κρίνει απαραίτητο (Delete community), (vii) να διαγράψει κάποιο αγαθό (Delete commodity) ή (viii) να αλλάξει την κατηγορία σε ένα αγαθό αν έτσι θεωρεί σωστό (Change category of a commodity) και τέλος (ix) να απαντήσει στα µηνύµατα που έχουν στείλει οι χρήστες µέσω της λειτουργίας (contact).
Αυτές ήταν οι βασικές λειτουργίες του συστήµατος µας. Φυσικά η αποτύπωση τους στο χαρτί διαφέρει πολύ από την εκτέλεση τους σε διαδικτυακό επίπεδο. Η διπλωµατική εργασία δεν τελειώνει εδώ. Προσδοκούµε ότι θα λειτουργήσει στα όρια του Πολυτεχνείου για την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών µεταξύ των φοιτητών. Το σύστηµα ούτως ή άλλως µπορεί να εφαρµοστεί πρακτικά σε έναν χώρο, όπως το πολυτεχνείο και να αποτελέσει ένα ευέλικτο και αποτελεσµατικό εργαλείο για την ολοκλήρωση των συναλλαγών παρέχοντας αξιοπιστία και ασφάλεια.