Προοπτικές για διμερή συνεργασία και το επενδυτικό κλίμα στη Γεωργία Georgian National Investment Agency (GNIA) Υπηρεσία Εθνικών Επενδύσεων Γεωργίας 2013
Γιατί η Γεωργία σαν χώρα είναι διαφορετική Ο μετασχηματισμός της Γεωργίας σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία συνιστάται σε διάφορες καίριες μεταρρυθμίσεις Φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον με χαμηλά επίπεδα φορολόγησης, απλή και δίκαιο φορολογικό σύστημα. Αποδοτικό και υψηλού επιπέδου επιχειρηματικό περιβάλλον και μια αδιάφθορη κυβέρνηση. Καμία εγκληματικότητα Σταθερός κρατικός ισολογισμός Σταθερή και συναιτή διαχείριση του τραπεζικού τομέα Πολυμορφικές θαλάσσιες, εδαφικές και αεροπορικές υποδομές για εξυπηρέτηση εμπορίου, διαχείρισης προμηθειών και κατασκευών Σταθερές και ανταγωνιστικές τιμές στην παροχή ενέργειας Ευέλικτη εργατική νομοθεσία Νο1 μεταρρυθμιστής στον κόσμο τα τελευταία 5 χρόνια Παγκόσμια Τράπεζα www.investingeorgia.org 2
Γεωργία Πιστοληπτική διαβάθμιση BB Σταθερό (Αναβαθμίστηκε από B+ θετικό τον Νοέμβριο του 2011) BB Σταθερό (Αναβαθμίστηκε από B+ θετικό τον Δεκέμβριο 2011) Ba3 Σταθερό (Επιβεβαιώθηκε τον Αύγουστο του 2012) www.investingeorgia.org 3
«Επιχειρείν» στη Γεωργία Η εντυπωσιακή πρόοδος της χώρας στη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος αποδεικνύεται έμπρακτα από πλήθος παγκόσμιων δεικτών Ease of Doing Business Index Of Economic Freedom Up from 112 in 2005 Up from 99 in 2005 Source: World Bank, 2012 (Rank out of 183 countries) Source: The Heritage Foundation, 2011(Rank out of 183 countries) www.investingeorgia.org 4
Χώρα απαλλαγμένη από τη διαφθορά Georgia Western Balkans+Turkey EU Παγκόσμιο βαρόμετρο διαφθοράς % των ερωτηθέντων που αξιολόγησαν τις πρόσφατες κυβερνητικές δράσεις, ως αποτέλεσμα της μάχης ενάντια στη διαφθορά. % των ερωτηθέντων που υποστηρίζουν ότι το επίπεδο της διαφθοράς έχει μειωθεί στα παρελθόντα 3 χρόνια. 35% 26% 16% 3% 77% 78% Ποσοστό των εμπλεκομένων όπου χρηματίζουν για να αποσπάσουν την προσοχή στους τελευταίους 12 μήνες Source: Transparency International, 2011 (Rank out of 183 countries) Η Γεωργία σήμερα είναι ουσιαστικά ένας επενδυτικός προορισμός απαλλαγμένος από τη διαφθορά όπου οι κανόνες περί δικαίου έχουν αποδοθεί με ορθό τρόπο. www.investingeorgia.org 5
US$ Οικονομικές δομές και τάσεις ΑΕΠ: δυνατή επάνοδος στο 2010 μετά από σχετικά μικρή μείωση στο 2009, ισχυρό δυναμικό ανάπτυξης 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Nominal GDP (US$bln) Real GDP growth, y-o-y (%) 15% 12,3% 11,1% 17,9 12% 9,6% 15,9 14,4 9% 9,4% 12,8 11,6 5,9% 10,2 10,8 6,3% 7,0% 6,0% 6,5% 6% 3% 7,8 6,4 2,3% 0% 5,1-3,8% 4,0-3% 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011P 2012F 2013F Education 4,5% Construction 6,2% Healthcare & Social Assistance 6,1% Other sectors 16,9% Agriculture 9,3% Transport & Communication s 10,6% Manufacturing 17,3% Trade 17,3% Public Administration 11,7% -6% Source: Geostat, MOF Ευρείας βάσης και διαφοροποιημένης δομής, ονομαστικό ΑΕΠ για το 2011 Source: Geostat 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Ταχέως αναπτυσσόμενο ΑΕΠ ανά κεφάλαιο Ισοτιμία αγοραστικής δύναμης 0 GDP per capita (PPP) Nominal GDP per capita (US$) 5.929 6.388 5.491 4.677 4.906 5.064 4.767 4.040 3.644 3.242 2.966 4.007 3.549 3.215 2.921 2.315 2.455 2.623 1.764 1.484 919 1.188 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011P 2012F 2013F Source: Geostat, MOF, IMF Πιο κατακόρυφη τροχιά ανάπτυξης από την αναμενόμενη Αρχικά υπολογιζόταν ότι μόλις το 5.5%, της ανάπτυξης του ΑΕΠ της Γεωργίας στον πραγματικό τομέα (Real sector) για το 2011 ήταν 7%, οδηγούμενο από ισχυρό πραγματικό τομέα και οικονομικά πεδία δραστηριότητας, ισχυρά φορολογικά έσοδα και καθησυχαστικούς δείκτες μεσολάβησης στην οικονομική δραστηριότητα. 2011 αποτελέσματα: Αύξηση συλλογής φόρων κατά 26% καθ έτος Τα κέρδη από ΦΠΑ αυξήθηκαν κατά 26% καθ έτος Εμπορικός τραπεζικός δανεισμός στον πραγματικό τομέα αυξήθηκε 24% καθ έτος Τα κέρδη από το εμπόριο αυξήθηκαν 36% καθ έτος www.investingeorgia.org 6
Εμπόριο: Φιλελεύθερα καθεστώτα και διαφοροποιημένη δομή Υψηλή διαφορετικότητα στις δομές του εμπορίου Εμπορικά καθεστώτα κατά προτίμηση: Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (FTA) με τα ανεξάρτητα κράτη (CIS): Ukraine, Belarus, Azerbaijan, Armenia, Russia, Moldova, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Uzbekistan, Turkmenistan Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (FTA) με την Τουρκία Ολοκληρωμένη και εν τω βάθη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (DCFTA) με την ΕΕ θα υπογραφεί τον επόμενο χρόνο Οι διαπραγματεύσεις για τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου με τις Η.Π.Α. είναι σε εξέλιξη Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων (GSP+ ) με την ΕΕ 7200 προϊόντα στην Ευρωπαϊκή αγορά άνευ δασμών Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων (GSP) με USA, Norway, Switzerland, Canada, Japan χαμηλότεροι δασμοί εφαρμόζονται σε 3400 προϊόντα που εξάγονται από τη Γεωργία σε αυτές τις χώρες Μέλος του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου (WTO) Πολύ απλή και προσανατολισμένη στον πελάτη τελωνιακή πολιτική και διοίκηση Σχεδόν τελωνιακά μη υπόχρεα - 90% των αγαθών απελευθερωμένα από δασμούς εισαγωγών Χωρίς ποσοτικούς περιορισμούς www.investingeorgia.org 7
Ευκαιρίες Μέγεθος αγοράς Σύνολο ~ 0.9 δις DCFTA + 0,5 δις Υπάρχων FTA +350 εκ Πληθυσμός - Georgia 4,5 εκ Γεωργία: 4,5 εκ. πληθυσμός Έχουν πρόσβαση σε αγορά 0,9 δις www.investingeorgia.org 8
Η Φορολόγηση είναι απλή, χαμηλή, αποτελεσματική και δίκαιη 04 05 06 07 08 09 10 11 12 Αριθμός φόρων 21 7 7 7 6 6 6 6 6 ΦΠΑ 20% 20% 18% 18% 18% 18% 18% 18% 18% Φόρος εισοδήματος 12-20% 12% flat 12% flat 12% flat Social Tax + Income Tax 32% 25% Social Tax + Income Tax 20% 20% 20% 20% Κοινωνικός φόρος 33% 20% 20% 20% - - - - - Εταιρικός φόρος εισοδήματος Φόρος από μερίδια και τόκους 20% 20% 20% 20% 15% 15% 15% 15% 15% 10% 10% 10% 10% 10% 5% 5% 5% 5% Όχι φόρος μισθωτών υπηρεσιών ή κοινωνικής ασφάλισης Άνευ φόρου κερδών από κεφάλαια Χωρίς φόρο πολυτελείας, φόρο κληρονομιάς και τέλος χαρτόσημου Εισόδημα προερχόμενο από το εξωτερικό των φυσικών προσώπων εξαιρείται πλήρως Επιταχυνόμενη υποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων πάγιου κεφαλαίου Οι ζημιές μεταφέρονται μεταγενέστερα για την εξυπηρέτηση του φόρου εισοδήματος Χωρίς περιορισμούς στη μετατροπή συναλλάγματος ή στον επαναπατρισμό κεφαλαίων και κερδών Συμφωνία αποφυγής διπλής φορολόγησης με 40 χώρες www.investingeorgia.org 9
Δείκτης αναπροσαρμογής & Φορολογική επιβάρυνση Σύμφωνα με το 2009 ο δείκτης Φορολογικής επιβάρυνσης & Αναπροσαρμογής που δημοσιεύτηκε από το Forbes Business & Financial News, η Γεωργία είναι η τέταρτη χαμηλότερη στη φορολογική επιβάρυνση χώρα μετά το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Χονγκ Κονγκ Since 1 January 2009, income tax declined to 20% from 25% www.investingeorgia.org 10
Εργατική διαθεσιμότητα Νεανικό Εργασιακό Δυναμικό 50% του άνεργου πληθυσμού είναι μεταξύ των ηλικιών 20-34 Μέσος όρος μηνιαίου μισθού στο 2011 377 USD Εκπαιδευτικά Κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης στην Γεωργία παρέχουν εξειδικευμένα μαθήματα σε διαφορετικούς τύπους πρακτικών θεμάτων και τα περισσότερα από τα έξοδα χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση της Γεωργίας. Γεωργία ένα από τα πιο εργασιακά φιλελεύθερα περιβάλλοντα (3ο καλύτερο παγκοσμίως), σύμφωνα με το Heritage Foundation, 2012 110,0 100,0 90,0 80,0 70,0 Greater Labor Freedom Georgia Frontier Markets avg 60,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Source: MOF and Heritage Foundation, 2012
Απευθείας Επενδύσεις από το εξωτερικό Ισχυρό και ανερχόμενο ενδιαφέρον επενδύσεων από το εξωτερικό (FDI) διεγείρει την οικονομική ανάπτυξη Σημαντικές επιχειρήσεις επωφελούνται από αυτές τις επενδύσεις Ποσοστό επανεπένδυσης 30% (2011) Η Γεωργία έχει διμερείς συμφωνίες στην προώθηση επενδύσεων και προστασία με 32 χώρες (διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν με 24 χώρες) Real Estate; 8% Transport and Communicati on; 11% Manufacturi ng; 11% Ανάλυση FDI ανά τομείς 2011 Construction ; 4% Consultancy; 12% Mining; 4% Energy; 18% Financial sector; 15% 2500 2000 1500 1000 Other sectors; 17% 500 0 Το FDI συγκρίνεται ευνοϊκά με το ονομαστικό ΑΕΠ 8,5% 340 FDI 9,7% 7,0% 499 450 15,3% 1190 FDI as % of Nominal GDP 19,8% 2015 12,2% 1564 6,1% 658 7,0% 814 7,8% 1117 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% www.investingeorgia.org 12
Επενδυτικές ευκαιρίες στην Γεωργία Υδροηλεκτρικοί κόμβοι Τουρισμός Βιομηχανία Αγροτική παραγωγή και επιχειρήσεις Τοπικός διάδρομος Logistics Τοπικός κόμβος υπηρεσιών www.investingeorgia.org 13
Υδροηλεκτρικοί κόμβοι Σημαντικές Υδροηλεκτρικές δυνατότητες Εγκατεστημένη χωρητικότητα > 2,500 MW Επιπλέον δυνατότητες > 4,500 MW Το κόστος παραγωγής (6 USD Ct) είναι μεταξύ των χαμηλότερων στην περιοχή, ~50% χαμηλότερο από την αγορά στόχο της Τουρκίας Εξαγωγική ικανότητα Το μοναδικό δίκτυο εξαγωγής ηλεκτρισμού στην περιοχή, με ταχέως αναπτυσσόμενα ποσοστά κατανάλωσης Η κατασκευή μιας γραμμής μεταφοράς με 500/400 KV ισχύ από την Γεωργία προς την Τουρκία θα ολοκληρωθεί το 2013 Ευκαιρίες Διάφορα έργα μεγάλης κλίμακας (> 100 MW) ~ 70 μικρά/μεσαία έργα (< 100 MW) 14
Τουρισμός Ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας Ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε κατά 33% το 2010 και κατά 39% το 2011 προσεγγίζοντας τα 2.8 εκ Η Γεωργία προσεγγίζει επισκέπτες κυρίως από τις γειτονικές χώρες Μέσος όρος διαμονής ~ 5 νύχτες / Μέσος όρος δαπάνης από USD 1,500 Συνολική χωρητικότητα από < 10,000 δωμάτια Ξενοδοχεία που ήδη λειτουργούν - Sheraton, Radisson, Marriot, Holliday Inn, (υπό κατασκευή - Kempinski, Hillton) etc. Δυνατότητες Ολυμπιακοί Αγώνες Νέων το 2015 Ελεύθερες Ζώνες Τουρισμού τουριστικά θέρετρα Διαθεσιμότητα επιχειρήσεων με τυχερά παιχνίδια τα τυχερά παιχνίδια είναι εν μέρει ή πλήρως απαγορευμένα στις γείτονες χώρες 8 Εθνικά πάρκα www.investingeorgia.org 15
Κατασκευαστικός τομέας Πλεονέκτημα για την επεξεργασία αγαθών - ανταγωνιστικό κόστος της ισχύος, εργατικό δυναμικό και στρατηγική τοποθεσία 2 Ελεύθερες Βιομηχανικές Ζώνες (FIZ) Russia 2 Ελεύθερες Βιομηχανικές Ζώνες - FIZ, οι επιχειρήσεις απαλλάσσονται από όλες τις φορολογικές επιβαρύνσεις εκτός από τον προσωπικό Φόρο Εισοδήματος Black Sea Kulevi Poti Batumi Mestia FIZ FIZ Kutaisi Tbilisi Turkey MRN Railway Armenia Azerbaijan www.investingeorgia.org 16
Αγροτική παραγωγή και επιχειρήσεις Πάνω από 21 μικρό-κλίματα μια μεγάλη ποικιλία σιτηρών, λαχανικά, σκληροί και μαλακοί καρποί φρούτων, το κρέας και τα γαλακτοκομικά μπορούν να είναι εκτρεφόμενα Παραδοσιακά η Γεωργία έχει πλεονεκτήματα στον τομέα του κρασιού, των ξηρών καρπών και των φρούτων τα οποία αντιπροσωπεύουν σε ποσοστό άνω του 60% τις αγροτικές εξαγωγές Ο μέσος ακαθάριστος μηνιαίος μισθός στον αγροτικό τομέα στη Γεωργία είναι USD 220 Ευκαιρίες: Εισαγωγικές δυνατότητες υποκατάστασης κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, κρεμμύδια, πατάτες κτλ Εξαγωγικές δυνατότητες - κρασί, καρύδια, φουντούκια, πρόβειο κρέας, κτλ www.investingeorgia.org 17
Τοπικός διάδρομος Logistics Υπέρ-Καυκασιανή διαδρομή «Εναλλακτική πύλη» μεταξύ Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας Μεταφορικές υποδομές Ταχεία ανάπτυξη των οδικών υποδομών Τα λιμάνια είναι οικονομικά ανταγωνιστικά έναντι εναλλακτικών διαδρομών Οι εισροές του FDI στον τομέα των logistics έχουν βάλει στο στόχαστρο κυρίως τις μεταφορικές υποδομές Ευκαιρίες Λιμάνι μεγάλης χωρητικότητας Baku-Tbilisi-Kars σιδηρόδρομος απευθείας σύνδεση με την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία Κέντρα Logistics www.investingeorgia.org 18
Η πολιτική βούληση της κυβέρνησησ της Γεωργίας Πραγματική πολιτική βούληση για την υποστήριξη και τη διευκόλυνση του Foreign Direct Investment (FDI) (Άμεσων Ξένων Επενδύσεων) Πολύ ισχυρή πολιτική δέσμευση για χαμηλή και απλή φορολόγηση και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών με στόχο να κρατήσει ελκυστικό επενδυτικό κλίμα και επιχειρηματικό περιβάλλον Δημοκρατικές εκλογές Χωρίς μετατόπιση της πολιτικής ή ανατροπή της πολιτικής www.investingeorgia.org 19
www.investingeorgia.org GEORGIAN NATIONAL INVESTMENT AGENCY 8, Rustaveli avenue, 0118 Tbilisi, Georgia Tel: (+995 32) 2 281 196 E-mail: enquiry@investingeorgia.org 20