ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 13.9.2016 COM(2016) 576 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονται από τον γενικό προϋπολογισμό Κατάσταση στις 31 Δεκεμβρίου 2015 {SWD(2016) 292 final} EL EL

Πίνακας περιεχομένων 1. Εισαγωγή... 3 2. Πράξεις που καλύπτονται από εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ... 3 3. Εξέλιξη των εγγυημένων πράξεων... 5 3.1. Πράξεις που διαχειρίζεται απευθείας η Επιτροπή... 7 3.1.1. Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ)... 7 3.1.2. Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών... 8 3.1.3. Δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής... 8 3.1.4. Δάνεια Ευρατόμ... 9 3.2. Εξέλιξη των εξωτερικών χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ... 10 4. Κίνδυνοι που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ... 10 4.1. Ορισμός του κινδύνου... 10 4.2. Συνολική σύνθεση του κινδύνου... 11 4.3. Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ... 11 4.3.1. Έκθεση των κρατών μελών... 12 4.3.2. Έκθεση έναντι τρίτων χωρών... 13 5. Ενεργοποίηση των εγγυήσεων και εξέλιξη του Ταμείου... 14 5.1. Ενεργοποίηση των εγγυήσεων... 14 5.1.1. Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα... 14 5.1.2. Πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ... 14 5.1.3. Καταπτώσεις εγγυήσεων από τους πόρους του Ταμείου και ανακτήσεις... 14 5.2. Εξέλιξη του Ταμείου... 15 2

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η παρακολούθηση των πιστωτικών κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ λόγω των εγγυήσεων που παρέχονται και των δανειοδοτικών πράξεων που εκτελούνται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή έμμεσα μέσω της εγγύησης που παρέχεται σε πράξεις χρηματοδότησης της ΕΤΕπ για έργα που πραγματοποιούνται εκτός της Ένωσης. Η παρούσα έκθεση υποβάλλεται βάσει του άρθρου 149 του δημοσιονομικού κανονισμού 1, σύμφωνα με τον οποίο η Επιτροπή διαβιβάζει, σε ετήσια βάση, έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις εγγυήσεις του προϋπολογισμού της ΕΕ και τους αντίστοιχους κινδύνους. Η έκθεση διαρθρώνεται ως εξής: στο τμήμα 2 υπενθυμίζονται τα βασικά χαρακτηριστικά των πράξεων που καλύπτονται από εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ παρουσιάζονται επίσης αρκετοί άλλοι πρόσθετοι μηχανισμοί διαχείρισης κρίσεων, οι οποίοι δεν συνεπάγονται κανένα κίνδυνο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Στο τμήμα 3 περιγράφεται η εξέλιξη των εγγυημένων πράξεων. Στη συνέχεια, στο τμήμα 4 επισημαίνονται οι κύριοι κίνδυνοι που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ στο τμήμα 5 περιγράφονται η ενεργοποίηση των εγγυήσεων και η εξέλιξη του Ταμείου Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις («το Ταμείο») 2. Η παρούσα έκθεση συμπληρώνεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD) που περιέχει σειρά αναλυτικών πινάκων και επεξηγηματικών σημειώσεων. Επίσης, περιλαμβάνει μακροοικονομική ανάλυση των χωρών που επωφελούνται από ενωσιακά δάνεια ή/και εγγυήσεις, που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης του Ταμείου. 2. ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ Οι κίνδυνοι που καλύπτει ο προϋπολογισμός της ΕΕ προέρχονται από διάφορες πράξεις δανειοδότησης και παροχής εγγυήσεων οι οποίες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: δάνεια χορηγούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξυπηρέτηση μακροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής 3 («ΜΧΣ») προς τρίτες χώρες, δάνεια για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών 4 («ΣΙΠ») σε ορισμένα κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες ως προς το ισοζύγιο πληρωμών τους, δάνεια στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης («ΕΜΧΣ») 5 για τη στήριξη όλων των κρατών μελών τα οποία 1 2 3 4 5 Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 298 της 26.10.2012, σ. 1). Κανονισμός (EΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009 για την ίδρυση Ταμείου εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις, (κωδικοποιημένη έκδοση), ο «κανονισμός για το Ταμείο Εγγυήσεων» (ΕΕ L 145 της 10.6.2009, σ. 10). Η ΜΧΣ μπορεί επίσης να λάβει τη μορφή επιχορηγήσεων προς τρίτες χώρες. Οι παραπομπές στις νομικές βάσεις παρατίθενται στο παράρτημα του πίνακα A2B του SWD. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2002, για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών (ΕΕ L 53 της 23.2.2002, σ. 1). Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2010, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΕ L 118 της 12.5.2010, σ. 1). 3

αντιμετωπίζουν ή διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν σοβαρή οικονομική ή δημοσιονομική διαταραχή οφειλόμενη σε έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό τους και τα οποία συνήθως ενεργοποιούνται σε συνδυασμό με χρηματοπιστωτική στήριξη από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) δάνεια για την εξυπηρέτηση μικροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια της Ευρατόμ και κυρίως χρηματοδοτήσεις πράξεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων («ΕΤΕπ») σε τρίτες χώρες (εφεξής «εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ») που καλύπτονται από εγγυήσεις της ΕΕ 6. Η εγγυημένη εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ, τα δάνεια ΜΧΣ και τα δάνεια Ευρατόμ σε τρίτες χώρες καλύπτονται, από το 1994, από το Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις, ενώ τα δάνεια ΣΙΠ, ΕΜΧΣ και Ευρατόμ σε κράτη μέλη καλύπτονται απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις Το Ταμείο καλύπτει περιπτώσεις αθέτησης υποχρεώσεων για δάνεια και εγγυήσεις δανείων που χορηγήθηκαν σε τρίτες χώρες ή για έργα σε τρίτες χώρες. Συστάθηκε με σκοπό: την παροχή μιας «εφεδρείας ρευστότητας», για να αποφεύγεται η προσφυγή στον προϋπολογισμό της ΕΕ κάθε φορά που προκύπτει αθέτηση ή καθυστέρηση πληρωμής εγγυημένου δανείου και τη δημιουργία οργάνου δημοσιονομικής πειθαρχίας με την κατάρτιση χρηματοδοτικού πλαισίου για την ανάπτυξη της ενωσιακής πολιτικής σχετικά με τις εγγυήσεις για τα δάνεια που χορηγεί η Επιτροπή και η ΕΤΕπ σε τρίτες χώρες 7. Εάν τρίτες χώρες καταστούν κράτη μέλη, τα δάνεια προς τις χώρες αυτές δεν καλύπτονται πλέον από το Ταμείο και ο κίνδυνος πρέπει να αναληφθεί απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το Ταμείο τροφοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, και οι πόροι του πρέπει να διατηρούνται σε ένα ορισμένο ποσοστό επί του ποσού των εκκρεμών δανείων και εγγυήσεων δανείων που καλύπτονται από το Ταμείο. Αυτό το ποσοστό, γνωστό ως ποσοστό-στόχος, ανέρχεται επί του παρόντος σε 9% 8. Εάν οι πόροι του Ταμείου δεν είναι επαρκείς, τα αναγκαία κεφάλαια θα διατεθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. - Ταμείο Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων Η εγγύηση της ΕΕ καλύπτει τις χρηματοδοτικές και επενδυτικές πράξεις που έχουν υπογραφεί από την ΕΤΕπ στο πλαίσιο του σκέλους υποδομής και καινοτομίας και από το ΕΤΕ στο πλαίσιο του σκέλους για τις ΜΜΕ. Μέρος των εν λόγω πράξεων καλύπτεται από 6 7 8 Οι παραπομπές στις νομικές βάσεις παρατίθενται στο παράρτημα του πίνακα A3 του εγγράφου εργασίας. Αν και οι εξωτερικοί κίνδυνοι καλύπτονται τελικά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, το Ταμείο Εγγυήσεων ενεργεί ως μέσο προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ από τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών. Για την τελευταία έκθεση σχετικά με το Ταμείο και τη διαχείρισή του, βλ. COM(2015) 343 final, καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2015)163 final της 20.8.2015). Η έκθεση για το 2015 αναμένεται να είναι διαθέσιμη τον Ιούλιο του 2016 στη διεύθυνση http://eur-lex.europa.eu/homepage.html. Για μια αναλυτική έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του Ταμείου και τον στόχο όσον αφορά το ποσοστό τροφοδότησης, βλ. COM(2014) 214 final της 8.4.2014, καθώς και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (2014) 129 final. 4

την εγγύηση της ΕΕ, ενώ ένα μέρος καλύπτεται με ανάληψη του κινδύνου από τον ίδιο τον όμιλο ΕΤΕπ 9. Άλλοι μηχανισμοί διαχείρισης κρίσεων που δεν καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης, συγκροτήθηκαν πολλοί άλλοι μηχανισμοί, οι οποίοι, ωστόσο, δεν συνεπάγονται κανένα κίνδυνο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ: - η Δανειακή Διευκόλυνση για την Ελλάδα (ΔΔΕ) 10, η οποία χρηματοδοτείται μέσω διμερών δανείων από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, με κεντρική διαχείριση από την Επιτροπή. - το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) 11 : Το ΕΤΧΣ δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2010 από τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ ως προσωρινός μηχανισμός διάσωσης για την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής. Η Συνθήκη με την οποία δημιουργείται ένας μόνιμος μηχανισμός διάσωσης, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ), τέθηκε σε ισχύ στις 27 Σεπτεμβρίου 2012. Από την 1η Ιουλίου 2013, το ΕΤΧΣ συνεχίζει να χρηματοδοτεί τα εν εξελίξει προγράμματά του για την Ελλάδα (από κοινού με το ΔΝΤ και ορισμένα κράτη μέλη), καθώς και για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία (από κοινού με το ΔΝΤ, ορισμένα κράτη μέλη και την ΕΕ/τον ΕΜΧΣ) 12 αλλά δεν ασκεί πλέον νέες χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων ή συμφωνιών δανειακής διευκόλυνσης. - ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) 13 : Ο ΕΜΣ αποτελεί σημαντική συνιστώσα της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ που έχει σχεδιαστεί με σκοπό να διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ με την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν ή κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν δυσχέρειες σε επίπεδο χρηματοδότησης. Πρόκειται για έναν διακυβερνητικό οργανισμό διεθνούς δημοσίου δικαίου, με έδρα το Λουξεμβούργο, με πραγματική δανειοδοτική ικανότητα 500.000 εκατ. EUR. 3. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ Το τμήμα 3 παραθέτει την εξέλιξη των εγγυημένων πράξεων πρώτον, αυτών τις οποίες διαχειρίζεται άμεσα η Επιτροπή και, εν συνεχεία, εκείνων των οποίων η διαχείριση αναλαμβάνεται από την ΕΤΕπ. 9 10 11 12 13 Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση του ταμείου εγγυήσεων του ΕΤΣΕ, βλ. COM(2016)353 final τελικό της 31.5.2016. Σχετικά με τη ΔΔΕ: http://ec.europa.eu/economy_finance/assistance_eu_ms/greek_loan_facility/index_en.htm. Σχετικά με το ΕΤΧΣ: http://www.efsf.europa.eu Τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο των ΕΕ/ΕΜΧΣ είναι εγγυημένα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Σχετικά με τον ΕΜΣ: http://esm.europa.eu. 5

Πίνακας 1: Συνολικά οφειλόμενα ποσά που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στις Πέμπτη, 31 Δεκεμβρίου 2015 (σε εκατ. EUR) Εκκρεμείς κεφαλαιακές υποχρεώσεις Δεδουλευμένοι τόκοι Σύνολο % Κράτη μέλη* Ευρατόμ 283 1 284 0,3 ΣΙΠ 5.700 111 5.811 6,9 ΕΤΕπ 1.971 16 1.987 2,4 ΕΜΧΣ 46.800 709 47.509 56,4 Υποσύνολο μελών** Τρίτες χώρες*** κρατών 54.753 837 55.591 66,0 ΜΧΣ 3.007 17 3.024 3,6 Ευρατόμ 17 < 1 17 <0,1 ΕΤΕπ**** 25.417 149 25.565 30,4 Υποσύνολο χωρών τρίτων 28.441 166 28.606 34,0 Σύνολο 83.194 1.003 84.197 100 * Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Περιλαμβάνονται επίσης τα δάνεια Ευρατόμ και ΕΤΕπ που είχαν χορηγηθεί σε χώρες πριν από την προσχώρησή τους στην ΕΕ. ** Το αριθμητικό αυτό στοιχείο δεν περιλαμβάνει τις πράξεις του ΕΤΣΕ, για τις οποίες έχουν εκταμιευθεί 202 εκατομμύρια EUR κατά την ημερομηνία αναφοράς. *** Ο κίνδυνος που καλύπτεται από το Ταμείο περιορίζεται σε 19,45 δισεκατ. EUR **** Περιλαμβάνονται δάνεια που μεταβιβάστηκαν με υποκατάσταση στην ΕΕ κατόπιν των αθετήσεων σε δάνεια της ΕΤΕπ εκ μέρους της Συρίας. (ποσό: 155 εκατ. EUR). Στους πίνακες A1, A2α, A2β και A3 του SWD παρέχονται λεπτομερέστερες πληροφορίες για τα οφειλόμενα ποσά, και ιδίως για τα σχετικά ανώτατα όρια, τα εκταμιευθέντα ποσά ή τα ποσοστά εγγύησης. 6

3.1. Πράξεις που διαχειρίζεται απευθείας η Επιτροπή 3.1.1. Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ) Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Ecofin της 9ης/10ης Μαΐου 2010 προβλέφθηκε για τον μηχανισμό ποσό 60.000 εκατ. EUR 14. Επιπλέον, τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ ήταν σε ετοιμότητα προκειμένου να συμπληρώσουν τους πόρους αυτούς, εφόσον παρίστατο ανάγκη. Το άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου 15 περιορίζει το εκκρεμές ποσό των δανείων ή πιστώσεων που χορηγούνται στα κράτη μέλη στο διαθέσιμο περιθώριο για πιστώσεις πληρωμών κάτω από το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων. Κατόπιν των αποφάσεων του Συμβουλίου για την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία 16 (μέχρι ποσού 22.500 εκατ. EUR) και στην Πορτογαλία 17 (μέχρι ποσού 26.000 εκατ. EUR), οι εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 22.500 εκατ. EUR προς την Ιρλανδία και σε 24.300 εκατ. EUR προς την Πορτογαλία (το υπόλοιπο ποσό των 1.700 εκατ. EUR δεν εκταμιεύθηκε δεδομένου ότι δεν ζητήθηκε από την πορτογαλική κυβέρνηση και λόγω της λήξης της προθεσμίας εκταμίευσης). Εξελίξεις κατά τη διάρκεια του 2015 Τον Απρίλιο 2013, η Ευρωομάδα/ECOFIN αποφάσισε να αυξήσει τη μέγιστη σταθμισμένη μέση ληκτότητα των δανείων του ΕΜΧΣ από 12,5 σε 19,5 έτη, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα στις δικαιούχους χώρες να ζητήσουν επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων έως το 2026 (ανά δόση). Στις 27 Ιουλίου 2015 λήφθηκε από την Ιρλανδία αίτηση επιμήκυνσης του πρώτου δανείου του ΕΜΧΣ ύψους 5 δισ. EUR που εκταμιεύθηκε το 2011 στην Ιρλανδία - το οποίο έληγε τον Δεκεμβρίου 2015. Το δάνειο αναχρηματοδοτήθηκε με τρεις πράξεις με προθεσμία λήξης το 2023 (2 δισ. EUR), 2029 (1 δισ. EUR) και το 2035 (2 δισ. EUR). Επιπλέον, χρηματοδοτήθηκε δάνειο-γέφυρα ύψους 7,16 δισεκατ. EUR και στη συνέχεια χορηγήθηκε στην Ελλάδα 18 για χρονικό διάστημα ενός μηνός μεταξύ της 20ής Ιουλίου και της 20ής Αυγούστου 2015. Το εν λόγω δάνειο αποπληρώθηκε πλήρως. Στις 31 Δεκεμβρίου 2014 ο ΕΜΧΣ είχε εναπομένουσα ικανότητα 13.200 εκατ. EUR, από το αρχικό ποσό των 60.000 εκατ. EUR, για την παροχή περαιτέρω συνδρομής σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ, σε περίπτωση ανάγκης 19. 14 15 16 17 18 19 Βλ. ανακοίνωση τύπου σχετικά με το έκτακτο Συμβούλιο Ecofin στις 9-10 Μαΐου 2010 (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ecofin/114324.pdf). Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2010, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΕ L 118 της 12.5.2010, σ. 1). Εκτελεστική απόφαση 2011/77/EE του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία (ΕΕ L 30 της 4.2.2011, σ. 348). Εκτελεστική απόφαση 2011/344/EE του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2011, για τη χορήγηση ενωσιακής χρηματοδοτικής ενίσχυσης στην Πορτογαλία (ΕΕ L 159 της 17.6.2011, σ. 88). βλέπε επίσης διορθωτικό (ΕΕ L 178 της 10.7.2012, σ.15). Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2015/1181 του Συμβουλίου, της 17ης Ιουλίου 2015, για τη χορήγηση βραχυπρόθεσμης χρηματοπιστωτικής συνδρομής της Ένωσης στην Ελλάδα (ΕΕ L 192 της 18.7.2015, σ. 15). Για περαιτέρω πληροφορίες όσον αφορά τον ΕΜΧΣ, βλ. επίσης την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2014 (COM(2015)327 final). Η έκθεση για το 2015 αναμένεται να είναι διαθέσιμη τον Ιούλιο του 2016 στη διεύθυνση http://eurlex.europa.eu/homepage.html. 7

Εξελίξεις μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2015 Στις 11 Ιανουαρίου 2016, η πορτογαλική κυβέρνηση ζήτησε επίσης επιμήκυνση του δεύτερου δανείου του ΕΜΧΣ ύψους 475 δισ. EUR που εκταμιεύθηκε το 2011 και έληγε τον Ιούνιο του 2016. Έγινε αναχρηματοδότηση με τρεις πράξεις με προθεσμίες λήξης το 2023 (1,5 δισ. EUR), το 2031 (2,25 δισ. EUR) και το 2036 (1 δισ. EUR). 3.1.2. Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών Η ενωσιακή μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του μηχανισμού ΣΙΠ ενεργοποιήθηκε εκ νέου, τον Νοέμβριο του 2008, για την παροχή βοήθειας στην Ουγγαρία και, στη συνέχεια, για να βοηθηθούν η Λετονία και η Ρουμανία, τον Ιανουάριο και τον Μάιο του 2009, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών, με συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 14.600 εκατ. EUR. Από το ποσό αυτό, δεν εκταμιεύθηκε ποσό 1.200 εκατ. EUR λόγω της μη υποβολής περαιτέρω αιτημάτων και της λήξης της προθεσμίας εκταμίευσης. Εξελίξεις κατά τη διάρκεια του 2015 Η Λετονία αποπλήρωσε 1.200 εκατ. EUR και η Ρουμανία 1.500 εκατ. EUR. Όσον αφορά τη Ρουμανία, το Συμβούλιο είχε αποφασίσει, στις 22 Οκτωβρίου 2013, να θέσει στη διάθεση της Ρουμανίας δεύτερη προληπτική μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή 20 ανώτατου ύψους 2.000 εκατ. EUR υπό μορφή δανείου με μέγιστη μέση ληκτότητα 8 ετών. Ο μηχανισμός δεν έχει χρησιμοποιηθεί και η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων χρηματοδότησης έληξε στις 30 Σεπτεμβρίου 2015. Στις 31 Δεκεμβρίου 2015, ο μηχανισμός ΣΙΠ είχε εναπομένουσα ικανότητα ύψους 44.300 εκατ. 29.10.2013, από συνολικό ανώτατο όριο ύψους 50.000 εκατ. EUR για την παροχή περαιτέρω συνδρομής, εάν καταστεί αναγκαίο. Το ανεξόφλητο ποσό των δανείων ΣΙΠ μειώθηκε από 8.400 εκατ. EUR σε 5.700 εκατ. EUR το 2015. Εξελίξεις μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2015 Η Ουγγαρία αποπλήρωσε την τελική δόση του δανείου ύψους 1.500 εκατ. EUR τον Απρίλιο 2016. 3.1.3. Δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής Κατά κανόνα, οι αποφάσεις για τη ΜΧΣ λαμβάνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (άρθρο 212 της ΣΛΕΕ). Ωστόσο, το Συμβούλιο μπορεί να εκδώσει την απόφαση μετά από πρόταση της Επιτροπής όταν η κατάσταση σε τρίτη χώρα επιβάλλει την επείγουσα παροχή χρηματοοικονομικής συνδρομής (άρθρο 213 της ΣΛΕΕ) και η εν λόγω διαδικασία χρησιμοποιήθηκε για τη δεύτερη δέσμη στήριξης ΜΧΣ για την Ουκρανία το 2014. Εξελίξεις κατά τη διάρκεια του 2015 20 Απόφαση 2013/531/ΕΕ του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, για χορήγηση προληπτικής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής από την ΕΕ στη Ρουμανία (ΕΕ L 286 της 29.10.2013, σ. 1). 8

Στις 15 Απριλίου 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αποφάσισαν τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία 21 για ανώτατο ποσό 1.800 εκατ. EUR με τη μορφή δανείων. Η πρώτη δόση ύψους 600 εκατ. EUR εκταμιεύθηκε τον Ιούλιο. Τον Απρίλιο του 2015 εκταμιεύθηκε το υπόλοιπο ποσό των 250 εκατ. EUR του πρώτου προγράμματος της Ουκρανίας που είχε που είχε εγκριθεί το 2010 22 μαζί με την πρώτη δόση ύψους 10 εκατ. EUR προς τη Γεωργία (από το σύνολο των 23 εκατ. EUR της σχετικής απόφασης). Η χορήγηση δανείου ΜΧΣ στην Ιορδανία (από το σύνολο των 180 εκατ. EUR της σχετικής απόφασης) εκταμιεύθηκε πλήρως το 2015 - μια πρώτη δόση ύψους 100 εκατ. EUR τον Φεβρουάριο και η δεύτερη και τελευταία δόση ύψους 80 εκατ. EUR τον Οκτώβριο. Οι δύο πρώτες δόσεις του δανείου που χορηγήθηκε στην Τυνησία 23 (από το σύνολο των 300 εκατ. EUR της σχετικής απόφασης) εκταμιεύθηκαν το 2015 - μια πρώτη δόση ύψους 100 εκατ. EUR τον Μάιο και η δεύτερη δόση ύψους 100 εκατ. EUR τον Δεκέμβριο. Όσον αφορά τις αποπληρωμές, οι δικαιούχες χώρες επέστρεψαν 67 εκατ. EUR (η Βοσνία- Ερζεγοβίνη 4 εκατ. EUR, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 10 εκατ. EUR, το Μαυροβούνιο 1 εκατ. EUR, και η Σερβία 52 εκατ. EUR). Το ανεξόφλητο ποσό των δανείων ΜΧΣ αυξήθηκε από 1.828,6 εκατ. EUR σε 3.006,6 εκατ. EUR μεταξύ 31ης Δεκεμβρίου 2014 και 31ης Δεκεμβρίου 2015. Τα δάνεια στην Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το 73,5 % του συνολικού ανοίγματος ΜΧΣ. Εξελίξεις μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2015 Η πρώτη δόση (10 εκατ. EUR από το σύνολο των 15 εκατ. EUR της σχετικής απόφασης) του δανείου που χορηγήθηκε στην Δημοκρατία της Κιργιζίας 24 εκταμιεύθηκε τον Απρίλιο του 2016. 3.1.4. Δάνεια Ευρατόμ Τα δάνεια της Ευρατόμ προς κράτη μέλη ή προς ορισμένες επιλέξιμες τρίτες χώρες (Ρωσική Ομοσπονδία, Αρμενία, Ουκρανία) υπόκεινται στο ανώτατο όριο των 4.000 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων έχει ήδη εκταμιευθεί περίπου το 85%. Στις 7 Αυγούστου 2013 υπογράφηκε δάνειο ύψους 300 εκατ. EUR προς την Ουκρανία με στόχο την αναβάθμιση της ασφάλειας των υφιστάμενων πυρηνικών εγκαταστάσεων. Τα εν λόγω δάνεια τυγχάνουν επίσης 21 22 23 24 Απόφαση (ΕΕ) 2015/601, της 15ης Απριλίου 2015, για χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ΕΕ L 100 της 17.4.2015, σ. 1). Απόφαση αριθ. 388/2010/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2010, για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ΕΕ L 179 της 14.7.2010, σ. 1). Απόφαση αριθ. 534/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Δημοκρατία της Τυνησίας (ΕΕ L 151 της 21.5.2014, σ. 9). Απόφαση 1025/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στη Δημοκρατία της Κιργιζίας (ΕΕ L 283 της 25.10.2013, σ. 1). 9

εγγυήσεων από τρίτους που καλύπτουν το 100 % των ποσών που εκκρεμούν στο τέλος του έτους. Το εναπομένον ποσό των 326 εκατ. EUR, από το σύνολο των 4.000 εκατ. EUR της σχετικής απόφασης θα μπορούσε να διατεθεί σε νέα έργα. Εξελίξεις κατά τη διάρκεια του 2015 Όλες οι προϋποθέσεις πριν από την αρχική διαθεσιμότητα του δανείου έχουν εκπληρωθεί ικανοποιητικά με βάση την αξιολόγηση της Επιτροπής. Ενώ η απόφαση δανειοληψίας για την πρώτη δόση, ύψους 100 εκατ. EUR, εγκρίθηκε στις 27 Μαΐου 2015, λόγω καθυστερήσεων στη διαδικασία υλοποίησης δεν έχουν πραγματοποιηθεί εκταμιεύσεις μέχρι σήμερα. Δεν πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις το 2015. Τα αποπληρωθέντα ποσά ανήλθαν σε 22,6 εκατ. EUR από τη Βουλγαρία, 19 εκατ. EUR από τη Ρουμανία και ποσό που αντιστοιχεί σε 6,9 εκατ. EUR από την Ουκρανία. 3.2. Εξέλιξη των εξωτερικών χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ Εξελίξεις κατά τη διάρκεια του 2015 Στο πλαίσιο της γενικής εντολής της ΕΤΕπ που καλύπτει την περίοδο 2014-2020, υπεγράφησαν στις 31 Δεκεμβρίου 2015 δάνεια συνολικού ύψους 6.920 εκατ. EUR. Από το ποσό αυτό είχαν εκταμιευθεί μόνον 525 εκατ. EUR κατά την εν λόγω ημερομηνία (βλ. πίνακα A5 του SWD). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις χώρες που καλύπτονται από τις εντολές της ΕΤΕπ βλ. πίνακες Α1 και Α2 του SWD. Για προηγούμενες εξωτερικές εντολές της ΕΤΕπ, βλέπε πίνακα Α3 του SWD. Το 2015 συνεχίστηκαν αθετήσεις πληρωμών τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση. Η ΕΤΕπ έχει ζητήσει από το Ταμείο Εγγυήσεων να καλύψει τις εν λόγω αθετήσεις υποχρεώσεων (βλέπε παράγραφο 5.1.3 κατωτέρω). Τα ανεξόφλητα ποσά στις 31 Δεκεμβρίου 2015 για τους διάφορους μηχανισμούς που αναφέρονται στο παρόν τμήμα παρουσιάζονται στον πίνακα 1. 4. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ 4.1. Ορισμός του κινδύνου Ο κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ απορρέει από το οφειλόμενο ποσό κεφαλαίου και τόκων για πράξεις που καλύπτονται από εγγύηση. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, δύο είναι οι μέθοδοι που εφαρμόζονται για την εκτίμηση των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ (είτε άμεσα είτε έμμεσα μέσω του Ταμείου): Η μέθοδος του «συνολικού καλυπτόμενου κινδύνου» βασίζεται στο συνολικό ποσό των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων για τις εκάστοτε πράξεις σε συγκεκριμένη ημερομηνία, συμπεριλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων 25. 25 Βλ. πίνακα 1 της έκθεσης. 10

Η δημοσιονομική προσέγγιση η οποία ορίζεται ως «ετήσιος κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ» βασίζεται στον υπολογισμό του ανώτατου ποσού ετήσιων πληρωμών που η ΕΕ θα ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει σε ένα οικονομικό έτος, εάν υποτεθεί ότι όλες οι πληρωμές των εγγυημένων δανείων καθίστανται ληξιπρόθεσμες 26. 4.2. Συνολική σύνθεση του κινδύνου Έως το 2010, ο μέγιστος κίνδυνος από πλευράς συνολικών οφειλόμενων ποσών που καλύπτονταν από εγγυήσεις συνδεόταν κυρίως με δάνεια χορηγούμενα σε τρίτες χώρες. Από το 2011, η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε σοβαρά τα δημόσια οικονομικά των κρατών μελών, οδηγώντας σε αύξηση της δανειοδοτικής δραστηριότητας της ΕΕ για τη στήριξη μεγαλύτερων αναγκών χρηματοδότησης του δημόσιου χρέους στα κράτη μέλη. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξει η σύνθεση του κινδύνου. Στις 31 Δεκεμβρίου 2015, 66 % του συνολικού οφειλόμενου ποσού 27 αφορούσε δανειοληπτικές δραστηριότητες συνδεόμενες με δάνεια σε κράτη μέλη, οι οποίες καλύπτονταν απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (σε σύγκριση με το 45% στις 31.12.2010). 4.3. Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Σε σχέση με τα ανεξόφλητα δάνεια στις 31 Δεκεμβρίου 2015 (βλ. πίνακα 1), το ανώτατο ποσό που θα έπρεπε να καταβάλει η ΕΕ κατά τη διάρκεια του έτους 2016 (απευθείας ή μέσω του Ταμείου) - με την παραδοχή ότι όλα τα εγγυημένα δάνεια θα είναι υπερήμερα - ανέρχεται σε 10.718,5 εκατ. EUR. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το κεφάλαιο και τις πληρωμές τόκων εγγυημένων δανείων που λήγουν κατά τη διάρκεια του 2016, με την παραδοχή ότι τα υπερήμερα δάνεια δεν επισπεύδονται (για λεπτομέρειες, βλέπε πίνακα A4 του SWD). 26 27 Για τον υπολογισμό αυτό γίνεται δεκτό ότι τα δάνεια σε κατάσταση υπερημερίας δεν επισπεύδονται, πράγμα που σημαίνει ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι ληξιπρόθεσμες πληρωμές (βλέπε τους πίνακες 2 και 3 της έκθεσης και τον πίνακα Α4 του SWD). Βλέπε πίνακα 1. 11

4.3.1. Έκθεση των κρατών μελών Το 2016, η ΕΕ θα επιβαρυνθεί με μέγιστο ετήσιο κίνδυνο σε σχέση με πράξεις με κράτη μέλη ύψους 8.160 εκατ. EUR (περίπου 76 % του συνολικού ετήσιου κινδύνου). Ο εν λόγω κίνδυνος αφορά: α) τα χορηγούμενα δάνεια ΕΤΕπ και/ή τα δάνεια Ευρατόμ που χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση κρατών μελών στην ΕΕ β) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του μηχανισμού ΣΙΠ, και γ) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ. Πίνακας 2: Κατάταξη των κρατών μελών με κριτήριο τον ετήσιο κίνδυνο που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2016 (σε εκατ. EUR) Κατάταξη Χώρα Δάνεια Μέγιστος ετήσιος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του ετήσιου κινδύνου των κρατών μελών (ΚΜ) Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού ετήσιου κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Πορτογαλία γ) 5.434,13 66,6 % 50,7 % 2 Ουγγαρία α)+β) 1.558,78 19,1 % 14,5 % 3 Ιρλανδία γ) 609,39 7,5 % 5,7 % 4 Ρουμανία α)+β) 314,19 3,9 % 2,9 % 5 Βουλγαρία α) 83,24 1,0 % 0,8 % 6 Τσεχική Δημοκρατία α) 43,66 0,5 % 0,4 % 7 Κροατία α) 38,88 0,5 % 0,4 % 8 Πολωνία α) 29,36 0,4 % 0,3 % 9 Λετονία α)+β) 27,10 0,3 % 0,3 % 10 Σλοβακική Δημοκρατία α) 14,66 0,2 % 0,1 % 11 Λιθουανία α) 4,60 0,1 % < 0,1% 12 Σλοβενία α) 2,09 < 0,1% < 0,1% Σύνολο 8.160,1 100 % 76,1 % 12

4.3.2. Έκθεση έναντι τρίτων χωρών Το 2016, το Ταμείο θα επιβαρυνθεί με μέγιστο ετήσιο κίνδυνο σε σχέση με έκθεση σε τρίτες χώρες, ύψους 2.258,4 εκατ. EUR (24 % του συνολικού ετήσιου κινδύνου). Ο κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες αφορά τα χορηγούμενα δάνεια ΕΤΕπ και/ή τα δάνεια ΜΧΣ και/ή Ευρατόμ (λεπτομέρειες περιλαμβάνονται στον πίνακα A2β του SWD). Το Ταμείο καλύπτει τα εγγυημένα δάνεια σε τρίτες χώρες με προθεσμίες λήξης που φθάνουν έως το 2042. Οι χώρες που καταλαμβάνουν τις δέκα πρώτες θέσεις (επί συνόλου σαράντα τριών) κατατάσσονται κατωτέρω ανάλογα με τις αποπληρωμές που καθίστανται ληξιπρόθεσμες το 2016. Οι χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν 2.069 εκατ. EUR ή το 81 % του κινδύνου που συνδέεται με τρίτες χώρες, τον οποίο επωμίζεται το Ταμείο. Η οικονομική κατάσταση των εν λόγω χωρών αναλύεται και σχολιάζεται στο σημείο 3 του SWD. Στον πίνακα για κάθε χώρα αναφέρεται επίσης η πιστοληπτική ικανότητα, όπως αξιολογείται από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Πίνακας 3: Κατάταξη των 10 σημαντικότερων τρίτων χωρών με κριτήριο τον ετήσιο κίνδυνο που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2016 (σε εκατ. EUR). Κατάταξη Χώρα Μέγιστος ετήσιος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του ετήσιου κινδύνου τρίτων χωρών Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού ετήσιου κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Τουρκία 554,91 21,7 % 5,2 % 2 Βραζιλία 285,13 11,1 % 2,7 % 3 Τυνησία 278,87 10,9 % 2,6 % 4 Αίγυπτος 230,85 9,0 % 2,2 % 5 Μαρόκο 217,61 8,5 % 2,0 % 6 Σερβία 203,75 8,0 % 1,9 % 7 Νότια Αφρική 89,52 3,5 % 0,8 % 8 Λίβανος 88,62 3,5 % 0,8 % 9 Βοσνία- Ερζεγοβίνη 60,05 2,3 % 0,6 % 10 Συρία 56,54 2,2 % 0,5 % Σύνολο των 10 χωρών 2.068,85 80,7 % 19,3 % 13

5. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ 5.1. Ενεργοποίηση των εγγυήσεων 5.1.1. Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Οσάκις ο οφειλέτης καθυστερεί να εξοφλήσει την ΕΕ, η Επιτροπή αντλεί από τα ταμειακά διαθέσιμά της για να αποφεύγει τις καθυστερήσεις και τα συναφή έξοδα κατά την εξυπηρέτηση των δανειοληπτικών της πράξεων 28. Αυτό δεν συνέβη το 2015. 5.1.2. Πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Σε περίπτωση αθέτησης, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα κληθεί να καλύψει το έλλειμμα. Δεδομένου ότι δεν σημειώθηκε καμία περίπτωση αθέτησης πληρωμής από τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια του έτους 2015, δεν ζητήθηκε πίστωση. 5.1.3. Καταπτώσεις εγγυήσεων από τους πόρους του Ταμείου και ανακτήσεις Σε περίπτωση καθυστερημένης εξόφλησης από τον δικαιούχο δανείου σε τρίτη χώρα το οποίο έχει χορηγηθεί από την ΕΕ ή καλύπτεται με εγγύηση της ΕΕ, το Ταμείο καλείται να καλύψει την αδυναμία πληρωμής εντός τριμήνου από την ημερομηνία της αίτησης 29. Από τον Δεκέμβριο του 2011, η ΕΤΕπ αντιμετώπισε αθετήσεις πληρωμών ορισμένων τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση. Επειδή οι επίσημες αιτήσεις πληρωμής παρέμειναν χωρίς απόκριση, η ΕΤΕπ άρχισε να προσφεύγει στο Ταμείο τον Μάιο του 2012. Η εξέλιξη των προσφυγών στου πόρους του Ταμείου για τα υπερήμερα δάνεια στη Συρία παρουσιάζεται στον πίνακα 4. Τα ποσά που κινητοποιεί η ΕΤΕπ εξέρχονται από τον λογαριασμό του Ταμείου Εγγυήσεων κατόπιν εγκρίσεως από τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Όταν η ΕΕ πραγματοποιεί πληρωμή βάσει της εγγύησης της ΕΕ, υποκαθιστά την ΕΤΕπ στα δικαιώματα και τα μέσα επανόρθωσης. Οι διαδικασίες ανάκτησης των ποσών για τα οποία υπήρξε υποκατάσταση κινούνται από την ΕΤΕπ. 28 29 Βλέπε άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της 31.5.2000, σ. 1). Από τη σύστασή του το 1994 και μέχρι την ημερομηνία υποβολής της έκθεσης, το Ταμείο έχει κληθεί να παρέμβει για συνολικό ποσό 705 εκατ. EUR. Ανακτήθηκαν 579 εκατ. EUR (περιλαμβάνεται το ποσό του αποπληρωθέντος κεφαλαίου και των τόκων, καθώς και οι τόκοι ποινής για καθυστερημένη αποπληρωμή, συν τα πραγματοποιηθέντα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες). Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. τμήμα 2.4.2. του SWD. 14

Πίνακας 4: Κινητοποιήσεις του Ταμείου Εγγυήσεων για τα υπερήμερα δάνεια στη Συρία (σε εκατ. EUR) Έτος Αριθμός εγγυήσεων που κατέπεσαν Ποσό οφειλόμενων δόσεων Κυρώσεις και δεδουλευμένοι τόκοι (1) Εισπραχθέν ποσό Σύνολο 2012 2 24,02 Άνευ αντικειμένου 2,15 21,87 2013 8 59,27 1,36 0 60,63 2014 8 58,68 1,54 0 60,23 2015 8 58,66 1,50 0 60,16 Σύνολο 26 200,64 4,40 2,15 202,89 (1) Οι κυρώσειςς και οι δεδουλευμένοι τόκοι ζητούνται από την ETEπ μόνο με τη δεύτερη αίτηση πληρωμής κάθε μεμονωμένου δανείου και υπολογίζονται από την ημερομηνία αθέτησης έως την ημερομηνία πληρωμής από το Ταμείο Εγγυήσεων. Στις 31 Δεκεμβρίου 2015, το συνολικό οφειλόμενο κεφάλαιο εγγυημένων δανείων που συνδέονται με τη Συρία ανέρχεται σε 554 εκατ. EUR 30, ενώ η τελευταία λήξη δανείου είναι το 2030. Εξελίξεις μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2015 Τρεις επιπλέον καταπτώσεις εγγυήσεων είχαν ληφθεί μέχρι το τέλος του 2015 προς πληρωμή το 2016, συν μία τον Ιανουάριο 2016, συνολικού ύψους 29.90 εκατ. EUR. 5.2. Εξέλιξη του Ταμείου Σύμφωνα με τον κανονισμό για το Ταμείο Εγγυήσεων, το ποσό του Ταμείου πρέπει να ανέρχεται σε κατάλληλο επίπεδο (ποσό-στόχος) ίσο με το 9% του συνόλου των τρεχουσών υποχρεώσεων σε κεφάλαιο που απορρέουν από κάθε πράξη, συν τους δεδουλευμένους τόκους. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι καλύπτεται το ποσό-στόχος, εφαρμόζεται μηχανισμός τροφοδότησης. Με βάση τον μηχανισμό τροφοδότησης, ο προϋπολογισμός της ΕΕ κατέβαλε 144,40 εκατ. EUR στο Ταμείο, τον Φεβρουάριο του 2015, ενώ τον Φεβρουάριο του 2016, η αντίστοιχη πληρωμή ανήλθε σε 257,12 εκατ. EUR. Στις 31 Δεκεμβρίου 2015, το καθαρό ενεργητικό 31 του Ταμείου ανερχόταν σε 2.320,06 εκατ. EUR. Η αναλογία μεταξύ του καθαρού ενεργητικού και των εκκρεμών κεφαλαιακών 30 Σε αυτό περιλαμβάνεται το ποσό των 200,64 εκατ. EUR που έχει ήδη ζητηθεί από την ΕΤΕπ και έχει καταβληθεί από την Επιτροπή. 15

υποχρεώσεων 32 (28.312,24 εκατ. EUR), κατά την έννοια του κανονισμού περί του Ταμείου Εγγυήσεων, ήταν μικρότερη από το ποσό-στόχο. Κατά συνέπεια, προστέθηκε κονδύλιο 228,04 εκατ. EUR στο προσχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2017. Στις 31 Δεκεμβρίου 2015, το Ταμείο έπρεπε να ανακτήσει ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 202,89 εκατ. EUR. Στο πλαίσιο της τελευταίας αναλυτικής έκθεσης 33 ανακοινώθηκε ότι η επανεξέταση για την αξιολόγηση των κύριων παραμέτρων του Ταμείου, ειδικότερα του ποσοστού-στόχου, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά την ενδιάμεση ανασκόπηση της εντολής εξωτερικού δανεισμού της ΕΤΕπ. Επί του παρόντος διενεργείται αξιολόγηση του Ταμείου εγγυήσεών από εξωτερικό φορέα λαμβανομένων υπόψη του προφίλ κινδύνου του Ταμείου και της αποτελεσματικότητάς του υπό το πρίσμα της εξέλιξης της εξωτερικής χρηματοδότησης που καλύπτεται από το Ταμείο και των συναφών κινδύνων. Τα αποτελέσματα αναμένονται εντός του Σεπτεμβρίου 2016. 31 32 33 Σύνολο ενεργητικού του Ταμείου μείον δεδουλευμένα πληρωτέα ποσά (έξοδα ΕΤΕπ και έξοδα ελέγχου). Περιλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων. Βλέπε υποσημείωση 8. 16