Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης Πανεπιστήµιο Κρήτης Το Πολιτικό Σύστηµα των Η.Π.Α. ΥΕΠ ΠΟΣΠ 239 Κώστας Α. Λάβδας, Καθηγητής lavdask@uoc.gr
Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης Πανεπιστήµιο Κρήτης Το Πολιτικό Σύστηµα των Η.Π.Α. Κώστας Α. Λάβδας, Καθηγητής lavdask@uoc.gr Το µάθηµα αυτό εισάγει τους φοιτητές στην αµερικανική πολιτική ζωή, τους πολιτικούς θεσµούς και το διεθνή ρόλο των ΗΠΑ. Εξετάζει την ιστορική διαµόρφωση, τη σηµερινή δοµή και λειτουργία του οµοσπονδιακού πολιτικού συστήµατος των Ηνωµένων Πολιτειών της Αµερικής. Εστιάζεται αρχικά την ιστορική πορεία συγκρότησης του πολιτικού συστήµατος και των οµοσπονδιακών θεσµών στις ΗΠΑ και στη συνέχεια προσφέρει µια συστηµατική γνωριµία µε τα επιµέρους πεδία που αφορούν τη δοµή και λειτουργία του σηµερινού συστήµατος. ιερευνώνται ιδιαίτερα οι οµοσπονδιακοί θεσµοί διακυβέρνησης, η πολιτική κουλτούρα, ο ρόλος των κοµµάτων και των οµάδων συµφερόντων, ο ρόλος των δικαστηρίων, οι στρατηγικές ενσωµάτωσης των επιµέρους οµάδων και κατηγοριών και οι διαδικασίες διαµόρφωσης και εφαρµογής δηµόσιων πολιτικών. Το µάθηµα περιλαµβάνει την εξέταση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και του ρόλου των ΗΠΑ στο µετασχηµατιζόµενο διεθνές περιβάλλον. ΚΥΡΙΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ: Η σηµασία του πολιτικού συστήµατος των ΗΠΑ στην πολιτική επιστήµη και τη συγκριτική πολιτική ανάλυση Ιστορική συγκρότηση των θεσµών του πολιτικού συστήµατος των ΗΠΑ Σύνταγµα και οµοσπονδιακοί θεσµοί διακυβέρνησης Η πολιτική κουλτούρα των ΗΠΑ Πολιτική και σύστηµα απονοµής δικαιοσύνης Οµοσπονδιακά κόµµατα και οµάδες συµφερόντων Εκλογές, πολιτικό marketing και πολιτικός ανταγωνισµός ιαµόρφωση και εφαρµογή δηµόσιων πολιτικών Η ενσωµάτωση των µειονοτήτων Η προεδρία Obama: στοιχεία συνέχειας και νέα χαρακτηριστικά Εξωτερική πολιτική και ρόλος των ΗΠΑ στο διεθνές σύστηµα σήµερα ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: - Εισήγηση και γραπτή εργασία (50%) και - Γραπτή εξέταση στο τέλος (50%). 2
Προτεινόµενα βασικά βιβλία: Κ. Λάβδας, Αµερική: Πολιτική Ανάπτυξη, ηµοκρατία και Εξωστρέφεια στις ΗΠΑ (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2012) ή. Καιρίδης, Η Αµερικανική Εξωτερική Πολιτική και η Συντηρητική Αντεπανάσταση (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2008). ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ι. Ιστορική συγκρότηση των Η.Π.Α. *Βερέµης, Θ. (2010). Η.Π.Α.: Από το 1776 Έως Σήµερα. Η Εκδοχή Ενός Ταξιδιώτη. Αθήνα: Ι Σιδέρης. ΗΠΑ. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Murray, R. (2003). Φορντισµός και Μεταφορντισµός. Σε S. Hall κ. α., Η Νεωτερικότητα Σήµερα. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλα. Skocpol. T. (1992). Protecting Soldiers and Mothers. Cambridge, MA: Harvard University Press. *Skowronek, S. (1982). Building a New American State: The Expansion of National Administrative Capacities, 1877-1920. Cambridge: Cambridge University Press. ΙΙ. Πολιτική κουλτούρα Barber, B. (1984). Strong Democracy: Participatory Politics for a New Age. Berkeley: University of California Press. *Bellah, R. N. et al. (1985). Habits of the Heart: Individualism and Commitment in American Life. Berkeley: University of California Press. Γιαννής, Ν. Ο Φεντεραλισµός σε Αντίστιξη µε τον Πολιτισµό της Κυριαρχίας: ΗΠΑ και ΕΕ, σε Τετράδια Πολιτικής Επιστήµης, 1 (2002). Hartz, L. (1955). The Liberal Tradition in America. New York: Harcourt Brace Jovanovich. *Λάβδας, Κ. Α. Αµερική: Πολιτική Ανάπτυξη, ηµοκρατία και Εξωστρέφεια στις ΗΠΑ (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2012). *Μαραγκουδάκης, Μ. Αµερικανικός Φονταµενταλισµός. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2010. *Levine, P. & Τσιµπούκη, Ν. (2002). Αµερικανικές Ταυτότητες: Η Λογοτεχνική Ιστορία των Ηνωµένων Πολιτειών 1603-2000. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Norton, A. (1986). Alternative Americas: A Reading of Antebellum Political Culture. University of Chicago Press. *Shain, B. A. (1994). The Myth of American Individualism: The Protestant Origins of American Political Thought. Princeton: Princeton University Press. ΙΙΙ. Σύνταγµα και τροπολογίες *McKay, D. American Politics and Society, 5 th ed. (Oxford: Blackwell, 2001). 3
Ranney, A. Politics in the USA, σε G. Almond et al., Comparative Politics Today ΙV. Θεσµοί του Πολιτικού Συστήµατος Βερέµης, Θ. (2010). Η.Π.Α.: Από το 1776 Έως Σήµερα. Η Εκδοχή Ενός Ταξιδιώτη. Αθήνα: Ι Σιδέρης. *Chandler, J. A. επιµ. (2003). ηµόσια ιοίκηση: Συγκριτική Ανάλυση. Επιµέλεια Κ. Σπανού. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Cronin, T. E. & Genovese, M. A. (1998). The Paradoxes of the American Presidency. Oxford: Oxford University Press. ΗΠΑ (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. McKay, D. American Politics and Society, 5 th ed. (Oxford: Blackwell, 2001). Meny, Y. Συγκριτική Πολιτική, τόµος Β (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 1996). Ranney, A. Politics in the USA, σε G. Almond et al., Comparative Politics Today *Skowronek, S. (1993). The Politics Presidents Make: Leadership from John Adams to George Bush. Cambridge, MA: Harvard University Press. V. Το Οµοσπονδιακό Κοµµατικό Σύστηµα Caraley, D. J. (2000). Elections and Dilemmas of American Democratic Governance. Σε X. Lu, επιµ., Promise and Problems of Old and New Democracies. New York: The Academy of Political Science. ΗΠΑ (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση) *McKay, D. American Politics and Society, 5 th ed. (Oxford: Blackwell, 2001). *Ranney, A. Politics in the USA, σε G. Almond et al., Comparative Politics Today *Shefter, M. (1994). Political Parties and the State: The American Historical Experience. Princeton: Princeton University Press. VI. Οµάδες συµφερόντων και πολιτική διαδικασία Baumgartner, F. R. & Leech, B. (1998). Basic Interests: The Importance of Groups in Politics and Political Science. Princeton: Princeton University Press. Bentley, A. F. (1908). The Process of Government. Chicago: University of Chicago Press. *Berry, J. M. (1997). The Interest Group Society. Third edition. New York: Longman. Cigler, A. J. & Loomis, B. A. επιµ. (1986). Interest Group Politics. Second edition. Washington, DC: Congressional Quarterly Press. *Λάβδας, Κ. Α. Συµφέροντα και Πολιτική: Οργάνωση Συµφερόντων και Πρότυπα ιακυβέρνησης (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2004). *Λάβδας, Κ. Α. Η Πολιτική ανάµεσα στο υνητικό και το Οικείο (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2010). * Λάβδας, Κ. Α. Αµερική: Πολιτική Ανάπτυξη, ηµοκρατία και Εξωστρέφεια στις ΗΠΑ (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2012) 4
*Tichenor, D. J. & Harris, R. A. (2002). Organized Interests and American Political Development. Political Science Quarterly, 117. 4. VII. ικαστικό σύστηµα και πολιτική διαδικασία Abraham, H. J. (1998). The Judicial Process: An Analysis of the Courts in the United States, England and France. Seventh edition. Oxford: Oxford University Press. *Ranney, A. (2000). Politics in the United States. Σε G. A. Almond et al., Comparative Politics Today: A World View. Seventh edition. Addison Wesley Longman. Smith, R. M. (1990). Liberalism and American Constitutional Law. εύτερη έκδοση. Cambridge, MA: Harvard University Press. *Smith, R. M. (1997). Civic Ideals: Conflicting Visions of Citizenship in U. S. History. New Haven: Yale University Press. VIII. ηµόσιες πολιτικές και πολιτική οικονοµία *Chandler, J. A. επιµ. (2003). ηµόσια ιοίκηση: Συγκριτική Ανάλυση. Επιµέλεια Κ. Σπανού. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Coates, D. (2000). Models of Capitalism: Growth and Stagnation in the Modern Era. Cambridge: Polity Press. * Λάβδας, Κ. Α. Αµερική: Πολιτική Ανάπτυξη, ηµοκρατία και Εξωστρέφεια στις ΗΠΑ (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2012). *Lazonick, W. (2001). Η Οργάνωση των Επιχειρήσεων και ο Μύθος της Οικονοµίας της Αγοράς. Ηράκλειο: Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης. *Muller, P. & Surel, Y. (2002). Η Ανάλυση των Πολιτικών του Κράτους. Επιµέλεια Μ. Ψύλλα. Αθήνα: Τυπωθήτω. Skocpol. T. (1992). Protecting Soldiers and Mothers. Cambridge, MA: Harvard University Press. IX. Εξωτερική πολιτική και ρόλος στο διεθνές σύστηµα Αρβανιτόπουλος, Κ. Η Αµερικανική Εξωτερική Πολιτική µετά τον Ψυχρό Πόλεµο: Ιδεολογικά Ρεύµατα (Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα, 2000). *Ferguson, N. (2007). Κολοσσός. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Fukuyama, F. (2004). State-Building: Governance and World Order in the 21 st Century. Ithaca, NY: Cornell University Press. Θεοδωρακόπουλος, Π. Το Κογκρέσο στη ιαµόρφωση της Αµερικανικής Εξωτερικής Πολιτικής (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 1996). *Παπασωτηρίου, Χ. Αµερικανικό Πολιτικό Σύστηµα και Εξωτερική Πολιτική: 1945-2002 (Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα, 2002). *Todd, E. Μετά την Αυτοκρατορία (Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική, 2003). Για όλες τις ενότητες, είναι ιδιαίτερα σηµαντική η χρήση πηγών από το διαδίκτυο, είτε επίσηµων κυβερνητικών τόπων (www.usa.gov, www.whitehouse.gov, κ.α.) είτε άλλων πολιτικών, κοινωνικών και οικονοµικών φορέων. 5