Κοινωνιολόγοι, κοινωνικοί επιστήµονες και κοινωνικοί λειτουργοί Εισαγωγή Τα παραδείγµατα γυναικών επιστηµόνων, που ακολουθούν, επιλέχθηκαν µετά από έρευνα στο διαδίκτυο. Ο κατάλογος δεν είναι φυσικά πλήρης, αλλά παραθέτουµε τα ονόµατα µε τα σύντοµα βιογραφικά περισσότερο προς ενηµέρωση. Ελπίζουµε να παρακινηθούν οι µαθητές και οι µαθήτριες να ψάξουν κι άλλα παραδείγµατα και να γνωρίσουν καλύτερα την ιστορία, όπως και την ιστορία των ανθρώπων, που εργάστηκαν, οι οποίοι δηµιουργώντας άλλαξαν µε τον τρόπο τους τον κόσµο µας. Έρευνα-επιλογή: Μ. Λόος Μετάφραση-επιµέλεια: Β. Καντζάρα http://www.brynmawr.edu/library/exhibits/suffrage/addams ADDAMS, JANE (Άνταµς, Τζέιν) ΗΠΑ κοινωνιολόγος και κοινωνική λειτουργός 1860 1935 Η Τζέιν Ανταµς ήταν από τους ανθρώπους, που έθεσαν σκοπό της ζωής τους να βελτιώσουν τη ζωή των φτωχών και των δύστυχων ανθρώπων θύµατα της βιοµηχανικής επανάστασης. Στο Σικάγο ίδρυσε ένα κοινοτικό κέντρο µε την ονοµασία Hull House. Η εργασία της για κοινωνική βελτίωση µαζί µε την εργασία άλλων µεταρρυθµιστών σηµάδεψαν την αρχή ενός προοδευτικού κινήµατος στην Αµερική. Αργότερα στη ζωή της η Άνταµς ασχολήθηκε και µε διεθνή προβλήµατα διατελώντας ηγέτις του κινήµατος για την ειρήνη. 1
Ζώντας στο κοινοτικό κέντρο η Addams και οι συνεργάτες της πίστευαν ότι µπορούν να καταλάβουν καλύτερα τα προβλήµατα των φτωχών. Το Hull House πρόσφερε στους ανθρώπους από τις γύρω γειτονιές ζεστό φαγητό, υπηρεσίας φροντίδας παιδιών, µαθήµατα στα αγγλικά και άλλες υπηρεσίες. Τοπικές δραστηριότητες µε σκοπό τη βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών σύντοµα εξαπλώθηκαν σε κάθε Πολιτεία και κοινοτικά κέντρα ξεπήδησαν σε ολόκληρη τη χώρα. Το Hull House απετέλεσε σηµείο συνάντησης διανοουµένων και µεταρρυθµιστών, όπως η γιατρός Alice Hamilton και ο φιλόσοφος και εκπαιδευτικός John Dewey. ιεξάγονταν επίσης έρευνες σε κάθε κοινωνικό πρόβληµα και αναπτύχθηκαν εθνικές εκστρατείες για ζητήµατα, όπως το δικαίωµα ψήφου των γυναικών και τα δικαιώµατα εργασίας των παιδιών και των γυναικών. Η Addams έδινε διαλέξεις και έγραψε βιβλία και άρθρα για τη δουλειά που γινόταν στο κοινοτικό κέντρο. Για την αφοσίωση αυτή και την εργασία της για την ειρήνη απονεµήθηκε στην Addams µαζί µε τη συνοιδηπόρο ακτιβίστρια Nicholas Murray Butler το Νόµπελ Ειρήνης το 1931. http://www.edwardsly.com/faces.html 2
http://africanrootslibrary.tripod.com Dr. DELANEY, SADIE ( ρ. Ντέλανι, Σείντι) ΗΠΑ Καθηγήτρια οικονοµία και οικιακής οικονοµίας 1889 1999 Η αξία του µαθήµατος της οικιακής οικονοµίας µπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή στο πλαίσιου του πρώτου µέρους του 20 ου αιώνα απ ό,τι σήµερα. Πολλοί άνθρωποι υπέφεραν από αρρώστιες που προέρχονταν από έλλειψη βιταµινών. Το µάθηµα της οικιακής οικονοµίας προσπαθούσε να διδάξει στους ανθρώπους τα βασικά της σωστής διατροφής µαζί µε άλλα στοιχεία για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Η Ντέλανι ήταν απόφοιτος του Πανεπιστήµιου της Columbia και συνέχισε την ενεργή δράση της µέχρι τα βαθειά γεράµατα. 3
http://www.womenwriters.net PERKINS GILMAN, CHARLOTTE (Πέρκινς Γκίλµαν, Σιαρλότ) ΗΠΑ- Κοινωνική επιστήµονας, συγγραφέας, ακτιβίστρια, παιδαγωγός 1860 1935 Η Σιαρλότ Πέρκινς Γκίλµαν συγγραφέας, εκπαιδευτικός, κοινωνική κριτικός, φεµινίστρια έζησε ταραχώδης εποχές στην ιστορία της χώρας και έγινε αναλύτρια των κοινωνικών αλλαγών, ιδιαίτερα των συνεπειών τους στη θέση των γυναικών. Έτσι, αν και ποτέ δεν έλαβε εκπαίδευση στις µεθόδους των κοινωνικών επιστηµών και της κριτικής, η Gilman θα έπρεπε να αναγνωριστεί για τη συµβολή της στις κοινωνικές επιστήµες, καθώς γίνεται φανερό στις εργασίες της ότι κατανοεί σε βάθος τις δοµές της κοινωνίας. Η Gilman υπερασπιζόταν µια µορφή επανάστασης, όπως και ο Μαρξ νωρίτερα, αλλά για τις γυναίκες. Αναγνώρισε τις ανισότητες που ήταν εγγενείς στη δοµή της εργασίας και που απέκλειε τις γυναίκες από τις περισσότερες δουλειές αποµονώνοντάς τες στον κόσµο του σπιτιού. όπου δούλευαν από την ανατολή µέχρι τη δύση του ήλιου µε µόνη αποζηµίωση µια στέγη πάνω από το κεφάλι τους. Η Gilman υποστήριζε µε ζέση την οικονοµική αποζηµίωση για τις νοικοκυρές της εποχής της. 4
http://www.piercecollege.com MARTINEAU, HARRIET (Μάρτινο, Χάρριετ) Αγγλία - Κοινωνιολόγος 1802 1876 Ήταν µια καταπληκτική γυναίκα που προηγούνταν της εποχής της, αν και δεν έχαιρε καλής υγείας και ήταν κουφή σ όλη της τη ζωή. Θα έπρεπε να θεωρείται ως µια από τις πρώτες µητέρες της κοινωνιολογίας. Η Harriet Matineau δηµοσίευσε αναρίθµητα άρθρα και ορισµένα σηµαντικά βιβλία για την εκπαίδευση, την κοινωνία, τη θρησκεία και έγραψε ανοιχτά εναντίον της διάκρισης εναντίον των γυναικών και της σκλαβιάς. Στο βιβλίο της Society in America (Κοινωνία στην Αµερική), το 1837 περιγράφει µια κοινωνιολογική µέθοδο µελέτης, σηµειώνοντας πόσο σηµαντικό ήταν να είναι κανείς αντικειµενικός και να παρατηρεί κάθε πλευρά της συµπεριφοράς των ανθρώπων για να δηµιοργεί µια σωστή και ενηµερωµένη γνώµη. Εν τούτοις δεν χρησιµοποιεί τον όρο «κοινωνιολογία», που καθιέρωσε ο Comte ή «κοινωνιολογική µέθοδο» που αποδίδεται στον Durkheim κάπου 60 χρόνια αργότερα (Conway-Long, 2004). Η Harriet Martineau ήταν θερµή υποστηρίκτρια των δικαιωµάτων των γυναικών σε καιρούς όπου οι γυναίκες φαίνονταν, αλλά δεν ακούγονταν. Μελέτησε διάφορες κοινωνίες, πολιτισµούς ως βάση για διάφορα θέµατα και δηµοσίευσε ένα καταπληκτικό αριθµό κειµένων, παρόλο που ήταν γυναίκα. Ο κόσµος φαίνεται να αγνοεί τις µελέτες της και τις ιδέες της. Τη θυµούνται µόνο για µια µετάφραση του Auguste Comte από τα γαλλικά, ενώ δεν της αποδίδεται η αναγνώριση που της οφείλουµε. (σηµ. Η µετάφραση αυτή άρεσε στον Κοντ τόσο πολύ που το επαναµετάρφρασε στα γαλλικά!) 5
http://www.answers.com WEBER, MARIANNE (Βέµπερ, Μαριάννε) Γερµανία Κοινωνιολόγος 1870 1954 Η Μαριάννε Βέµπερ υπήρξε σύζυγος του διαπρεπούς Max Weber, που σπούδασε δίκαιο και οικονοµικά, αλλά είναι πιο γνωστός ως κοινωνιολόγος..η Marianne σπούδασε στο Freiburg, όπου άρχισε να ενδιαφέρεται για το φεµινισµό. Το 1896 ηγήθηκε µιας ένωσης για τη διάδωση των φεµινιστικών ιδεών. Το ζεύγος Weber µπόρεσε να συµβάλει στο άνοιγµα του Πανεπιστηµίου του Heidelberg σε γυναίκες, που ήθελαν να σπουδάσουν. Οι Weber διατηρούσαν ανοιχτό σαλόνι (όπως λέγεται) για συναντήσεις µε διανοούµενους, που συµπεριελάµβανε ονόµατα, όπως των Werner Somart, του φιλόσοφου George Simmel και τη φεµινίστρια Marie Baum. Η συµβολή της στην υποστήριξη του συζύγου της Μαξ, όταν είχε κλονιστεί η υγεία του υπήρξε καθοριστική για τη συνέχιση της εργασία του. Το 1924 η Μαριάννε Βέµπερ ανακηρύχθηκε Επίτιµη ιδάκτωρ του Πανεπιστηµίου Heidelberg για την εργασία της στις γυναίκες, αλλά και για την επιµέλεια των κειµένων του Max Βέµπερ. Γύρω στα 1933, οι δηµόσιες συναντήσεις της Marianne σταµάτησαν εξαιτίας του καθεστώτος και της πολιτικής του Hitler, αλλά παρά τον κίνδυο συνέχισε τις ιδιωτικές συναντήσεις. ηµοσίευσε επίσης αρκετά κείµενα µέσω ενός «υπόγειου» εκδοτικού οίκου. *** 6