Βιολογικά Προϊόντα: Η εξέλιξή τους στην Ελλάδα Δρ Πολυμάχη Συμεωνίδου

Βιολογικά Προϊόντα: Η εξέλιξή τους στην Ελλάδα Δρ Πολυμάχη Συμεωνίδου

Τι είναι η βιολογική γεωργία; Η βιολογική γεωργία είναι μια διαφορετική μορφή καλλιέργειας που αναπτύσσεται τις τελευταίες δεκαετίες και η εφαρμογή της κρίθηκε απαραίτητη για την ισορροπία του περιβάλλοντος. Αυτή η μορφή γεωργίας απευθύνεται σε ανθρώπους που αγαπούν και ενδιαφέρονται για τη φύση, κατανοούν τη χρησιμότητα της και έχουν την ευαισθησία να την επεξεργάζονται για τις ανάγκες τους χωρίς να την καταστρέφουν. Επιπρόσθετα, η βιολογική γεωργία στηρίζεται στην παραγωγή προϊόντων με φυσικές διεργασίες χωρίς τη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Με αυτό τον τρόπο αναβαθμίζει και προστατεύει το περιβάλλον.

Τι είναι η βιολογική κτηνοτροφία; Η βιολογική κτηνοτροφία σέβεται τη διαβίωση των ζώων και τις ανάγκες τους. Κάθε ζώο ζει ακολουθώντας τους φυσικούς ρυθμούς του, έχοντας στη διάθεση του άνετους χώρους, δηλαδή εκτεταμένα βοσκοτόπια και ευρύχωρα καλά αεριζόμενα κτηνοτροφικά στέγαστρα. Έτσι δεν υπάρχει ανθρώπινη επέμβαση στις ιδιαίτερες συνήθειες τους που να επισπεύδει και να αυξάνει την παραγωγή εις βάρος τους. Η διατροφή των ζώων ελέγχεται, καθώς αποτελείται από βιολογικές ζωοτροφές. Η βιολογική εκτροφή στοχεύει στη σωστή ανάπτυξη τους με φυσικές μεθόδους σύμφωνα με τους βιορυθμούς των ζώων, προφυλάσσοντας τα από την παθολογία, τις ενοχλήσεις και το άγχος, όσο και από την αφύσικη επίσπευση ανάπτυξης τους. Σε περιπτώσεις ασθενειών, συνιστάται η χρήση ομοιοπαθητικών σκευασμάτων και πάντοτε έπειτα από συνταγή κτηνιάτρου και την άδεια του οργανισμού πιστοποίησης. Τέλος, απαγορεύεται η χρήση ορμονών και ελέγχεται αυστηρά η χρήση των αντιβιοτικών.

Συγκριτικά πλεονεκτήματα βιολογικής καλλιέργειας στην Ελλάδα: Ήπιες κλιματολογικές συνθήκες Το ανάγλυφο του εδάφους Νησιωτικός χαρακτήρας της χώρας Μικρότερη ρύπανση από αγροχημικά Οικογενειακή μορφή των εκμεταλλεύσεων

Στόχοι της Βιολογικής Γεωργίας Παραγωγή προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας Συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος Συμβολή στην προστασία της υγείας των αγροτών Ανάπτυξη της υπαίθρου Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας

Τι είναι τα βιολογικά προϊόντα; Προϊόντα που έχουν παραχθεί σύμφωνα με καθορισμένες προδιαγραφές. Η παραγωγή τους βασίζεται σε: Φυσικές διεργασίες Απουσία συνθετικών λιπασμάτων Παρασιτοκτόνων Ρυθμιστών αύξησης Γενετικών τροποποιήσεων Αντιβιοτικών Ορμονών Πρόσθετων υλών

Προστασία βιολογικών καλλιεργειών Φυτικά Παρασκευάσματα Διάφορα εκχυλίσματα, βάμματα από βότανα που έχουν ισχυρή εντομοκτόνο δράση, πχ. Ράντισμα των καλλιεργειών με παρασκεύασμα τσουκνίδας, για προστασία από τη μελίγκρα Προσθήκη Ωφέλιμων Μικροοργανισμών Οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί προσθέτονται στις καλλιέργειες για να καταπολεμήσουν άλλους βλαβερούς μικροοργανισμούς (έντομα, κάμπιες, μελίγκρα), που προκαλούν ασθένειες. Επιπλέον, υπάρχουν και ζωύφια, που ζουν ελεύθερα στη φύση και αποτελούν φυσικούς εχθρούς των παρασίτων, πχ. η πασχαλίτσα και η ψαλίδα που τρώνε μελίγκρες και άλλα βλαβερά έντομα.

Προστασία βιολογικών καλλιεργειών Επιλογή των Κατάλληλων Ειδών και Ποικιλιών Η επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας για καλλιέργεια αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την υγεία της και την επίτευξη αποδοτικής σοδειάς, πχ. στη χώρα μας οι βιοκαλλιεργητές σταφυλιών προτίμησαν τις κόκκινες ποικιλίες αντί των λευκών, καθώς οι πρώτες αποδείχτηκαν περισσότερο ανθεκτικές στις ασθένειες. Κατάλληλο Πρόγραμμα Αμειψισποράς Η ύπαρξη ενός σωστού προγράμματος αμειψισποράς, δηλαδή η ρύθμιση της αλληλουχίας των καλλιεργειών στον ίδιο αγρό, βελτιώνει και διατηρεί τη γονιμότητα του εδάφους, αποτρέποντας την εξάντληση των θρεπτικών στοιχείων του και την ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών. Οι αμειψισπορές αποτελούν ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέσο κατά της προσβολής των φυτών από ασθένειες.

Προστασία βιολογικών καλλιεργειών Εντομοπαγίδες Για την καταπολέμηση των επιβλαβών εντόμων χρησιμοποιούνται ειδικές παγίδες που τα έλκουν και τα παγιδεύουν. Στις παγίδες συνήθως χρησιμοποιούνται διάφορα δολώματα και τοποθετούνται σε επιλεγμένα σημεία των καλλιεργειών. Ευνοϊκές Συγκαλλιέργειες Η φύτευση διάφορων επιλεγμένων φυτών ανάμεσα στις καλλιέργειες ενισχύει την προστασία τους. Τα φυτά αλληλοπροστατεύονται και επηρεάζονται προς όφελός τους, σε βάρος των βλαβερών εντόμων και των άλλων ασθενειών.

«Βιολογική Ιστορία» 1982: 1η Παραγωγή Βιολογικής Σταφίδας 1985: Σύλλογος Οικολογικής Γεωργίας Ελλάδος (ΣΟΓΕ) 1986: 1η Παραγωγή Βιολογικού Ελαιολάδου 1993: Εφαρμογή Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2092/91 1996: Εφαρμογή Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2078/92Α

Τι συμβαίνει στη βιολογική γεωργία Έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης και ενημέρωσης Αδυναμία οργάνωσης παραγωγών Απουσία συστήματος ελέγχου που θα εξασφαλίζει την ισορροπία στην αγορά Ανακόλουθη προσφορά σε σχέση με τη ζήτηση Παραγωγή βάση επιδοτήσεων

Καλλιεργήσιμες εκτάσεις Ελλάδας συμπεριλαμβανομένων των βοσκότοπων και των καλλιεργειών σε μεταβατικό στάδιο ΣΥΝΟΛΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 Στρέμματα 1.000.000 500.000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Καλλιεργήσιμες εκτάσεις στην Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένων των βοσκότοπων και των καλλιεργειών σε μεταβατικό στάδιο 14.000.000 12.000.000 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2009 2008 2.000.000 0 Αυστρία Βέλγιο Βουλγαρία Κύπρος Τσεχία Δανία Εσθονία Φιλανδία Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ουγγαρία Ιρλανδία Ιταλία Λετονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Μάλτα Ολλανδία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβακία Σλοβενία Ισπανία Σουηδία Ην.Βασίλειο 2007

ΜΟΝΙΜΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε 2006-2007 Το 9% ή 6.100.000στρ. της βιολογικά καλλιεργούμενης γης της Ε.Ε. χρησιμοποιείται για μόνιμες καλλιέργειες Κύριοι παραγωγοί Σχεδόν το μισό από αυτή την περιοχή είναι ελαιόδεντρα 2.800.000στρ. Τα φρούτα συμπεριλαμβανομένων των καρπών καλλιεργούνται σε 1.850.000στρ. Ιταλία (1.072.330 στρ) Ισπανία (934.320 στρ) Ελλάδα (599.990 στρ) Πολωνία (502.000 στρ) Ισπανία (492.400 στρ) Ιταλία (456.720 στρ) Γαλλία (91.790 στρ) Τα σταφύλια σε 850.000στρ. Ιταλία (376.930 στρ) Γαλλία (188.080 στρ) Ισπανία (168.320 στρ)

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΣΤΗΝ Ε.Ε. 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 2009 25.000 2006 20.000 2003 15.000 10.000 5.000 0 Αυστρία Βέλγιο Βουλγαρία Κύπρος Τσεχία Δανία Εσθονία Φιλανδία Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ουγγαρία Ιρλανδία Ιταλία Λετονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Μάλτα Ολλανδία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Σλοβακία Σλοβενία Ισπανία Σουηδία Ην.Βασίλειο

ΣΗΜΕΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Σούπερ-Μάρκετ Μανάβικα Καταστήματα λιανικής πώλησης βιολογικών προϊόντων Άλλες επιχειρήσεις, όπως, ζαχαροπλαστεία, duty free κ.τ.λ. Internet Λαϊκές Αγορές βιολογικών προϊόντων

Λαϊκές αγορές βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα Η λειτουργία των λαϊκών αγορών ξεκίνησε πριν 15 χρόνια Αττική: Θεσσαλονίκη: Χαλκιδική: Πέλλα: Βόλος: Τρίκαλα: Λάρισα: Κρήτη: 24 5 1 1 1 1 1 3

Τα βιολογικά τρόφιμα έχουν υψηλότερη διατροφική αξία! Μικρότερη αλλά υψηλότερης βιολογικής αξίας πρωτεϊνική αναλογία. Υψηλότερο στερεό υπόλειμμα (φυτικές ίνες) & μικρότερη περιεκτικότητα σε νερό. Απουσία χημικών υπολειμμάτων. πχ γάλα από ζώα βιολογικής εκτροφής περιέχει 64% περισσότερα ω-3 V.s συμβατικό.

Κύριες κατευθύνσεις Σταθερή ποιότητα Σταθερό κόστος αναλογικά με την παραγωγή Σεβασμός στον καταναλωτή Συνέπεια στις εμπορικές δραστηριότητες Παραγωγή προϊόντων αναλογικά με τη ζήτηση Λειτουργία ομάδων παραγωγών και συνεταιρισμών Αύξηση της διαπραγματευτικής δύναμης