Νέα Πρότυπα: Το Επάγγελμα Κινείται! Εσείς; 13/10/2016 Δρ. Ανδρέας Γ. Κουτούπης, MSc, PhD, CMIIA, CIA, CICA, CCSA, CRMA, CCS 1
Περιεχόμενα 1. Πλαίσιο Διεθνών Επαγγελματικών Προτύπων(IPPF). 2. Τροποποιήσεις στα Πρότυπα Χαρακτηριστικών. 3. Τροποποιήσεις στα Πρότυπα Διεξαγωγής. 4. Προσθήκη Προτύπου: Επαγγελματική Πρακτική του Εσωτερικού Ελέγχου. 5. Γλωσσάρι Προτύπων για την Επαγγελματική Εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου Αλλαγές και Προσθήκες. 6. Διεθνή Πρότυπα και Κανονιστική Συμμόρφωση. 7. Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία. 2 Titre de la présentation
Πλαίσιο Διεθνών Επαγγελματικών Προτύπων (IPPF) 3 Titre de la présentation
Τροποποιήσεις στα Πρότυπα Χαρακτηριστικών #1 Πρότυπο 1000 Σκοπός, Δικαιοδοσία και Ευθύνη: Ο σκοπός, η δικαιοδοσία και η ευθύνη της λειτουργίας Εσωτερικού Ελέγχου πρέπει να καθορίζεται σ ένα εγκεκριμένο Κανονισμό Εσωτερικού Ελέγχου σύμφωνα με τις Θεμελιώδεις Αρχές (Core Principles) για την Επαγγελματική Εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου, τον Ορισμό Εσωτερικού Ελέγχου, τον Κώδικα Δεοντολογίας και τα Πρότυπα. Πρότυπο 1010 Αναφορά της φύσης των υποχρεωτικών στοιχείων στον Κανονισμό Εσωτερικού Ελέγχου: Ο Κανονισμός Εσωτερικού Ελέγχου πρέπει να τονίζει τα υποχρεωτικά στοιχεία συμπεριλαμβανομένου και των Θεμελιωδών Αρχών (Core Principles) της Επαγγελματικής Εφαρμογής του Εσωτερικού Ελέγχου. 4 Titre de la présentation
Τροποποιήσεις στα Πρότυπα Χαρακτηριστικών #2 Πρότυπο 1110.Α1 Οργανωσιακή Ανεξαρτησία: Ο Επικεφαλής του Εσωτερικού Ελέγχου πρέπει να γνωστοποιεί τυχών παρεμβάσεις κατά τη λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου στο Διοικητικό Συμβούλιο και να συζητά τις επιπτώσεις αυτών. Πρότυπο 1320 Υποβολή Αναφοράς για το Πρόγραμμα Διαβεβαίωσης και Βελτίωσης Ποιότητας: Η υποβολή αναφορών για το Πρόγραμμα Διαβεβαίωσης και Βελτίωσης Ποιότητας (QAIP) πρέπει να περιλαμβάνουν: Το εύρος και τη συχνότητα των Εσωτερικών και Εξωτερικών Αξιολογήσεων. Τα επαγγελματικά προσόντα και την ανεξαρτησία του αξιολογητή ή της ομάδας αξιολογητών, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων. Τα συμπεράσματα των αξιολογητών. Τις προτεινόμενες διορθωτικές ενέργειες. 5 Titre de la présentation
Τροποποιήσεις στα Πρότυπα Διεξαγωγής #1 Πρότυπο 2050- Συντονισμός και Εξάρτιση: Συσχέτιση και συντονισμό των εργασιών οι οποίες εκτελούνται από άλλους παρόχους Συμβουλευτικών Υπηρεσιών. Πρότυπο 2060 - Υποβολή Αναφοράς στο Συμβούλιο και την Ανώτερη Διοίκηση: Αναλυτικότερη αναφορά των πληροφοριών που οφείλει να επικοινωνεί ο Επικεφαλής Εσωτερικού Ελέγχου στην Ανώτερη Διοίκηση και το Διοικητικό Συμβούλιο. Ενδεικτικά περιλαμβάνει: Την ανεξαρτησία των δραστηριοτήτων του Εσωτερικού Ελέγχου. Τους απαιτούμενους πόρους. Τα αποτελέσματα των ελεγκτικών εργασιών. ΤοεπίπεδοσυμμόρφωσηςμεταΠρότυπακαιτασχέδιαδράσειςγιατην αντιμετώπιση τυχών σημαντικών ζητημάτων συμμόρφωσης. 6 Titre de la présentation
Τροποποιήσεις στα Πρότυπα Διεξαγωγής #2 Πρότυπο 2100 - Φύση των Εργασιών: Υιοθέτηση μιας συστηματικής, συνετής προσέγγισης βάσει των κινδύνων (risk-based approach), για την αξιολόγηση και τη βελτίωση των διαδικασιών διακυβέρνησης, διαχείρισης κινδύνων και ελέγχου. Εστιάζοντας στα αποτελέσματα των αξιολογήσεων που προσφέρουν καινούργια δεδομένα και εξετάζουν τις πιθανές μελλοντικές επιπτώσεις. Πρότυπο2210Α3-ΑντικειμενικοίΣκοποίτουΈργου:Εάντακριτήριαδεν είναι επαρκή, ο Εσωτερικός Ελεγκτής οφείλει, μέσα από σχετικές συζητήσεις με τη Διοίκηση και το Διοικητικό Συμβούλιο, να αναγνωρίσει τα κατάλληλα κριτήρια αξιολόγησης. Ενδεικτικά αναφέρονται τρία(3) είδη κριτηρίων: Εσωτερικά κριτήρια. Εξωτερικά κριτήρια. Βέλτιστες Πρακτικές. Πρότυπο 2410 Α1 - Κριτήρια Κοινοποιήσεων: Η τελική κοινοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου πρέπει να περιλαμβάνει συμπεράσματα τα οποία δύναται να εφαρμοστούν καθώς και τις αντίστοιχες εισηγήσεις και σχέδια δράσης. Όποτε κρίνεται αναγκαίο δύναται να αναφέρεται η γνώμη του Εσωτερικού Ελεγκτή. 7 Titre de la présentation
Προσθήκη Προτύπου: Επαγγελματική Εφαρμογή Του Εσωτερικού Ελέγχου Πρότυπο 1112 Οι Ρόλοι του Επικεφαλής Εσωτερικού Ελέγχου πέρα των αρμοδιοτήτων του Εσωτερικού Ελέγχου Στις περιπτώσεις όπου ο Επικεφαλής του Εσωτερικού Ελέγχου έχει ήαναμένεταιναέχειρόλουςή/καιευθύνεςπουδενεμπίπτουνστη λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου, τότε θα πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλοι μηχανισμοί που δεν περιορίζουν την ανεξαρτησία ή την αντικειμενικότητα του. 8 Titre de la présentation
Προσθήκη Προτύπου: Επαγγελματική Εφαρμογή Του Εσωτερικού Ελέγχου Πρότυπο 1130 Α3 Παρεμπόδιση της Ανεξαρτησίας ή της Αντικειμενικότητας Η δραστηριότητα του Εσωτερικού Ελέγχου μπορεί να παρέχει υπηρεσίες διασφάλισης (Assurance Services), ενώ προηγουμένως έχουν παρασχεθεί συμβουλευτικές υπηρεσίες (Consulting Services), με την προϋπόθεση ότι η φύση των συμβουλευτικών υπηρεσιών δεν παρεμποδίζουν την αντικειμενικότητα του Εσωτερικού Ελέγχου και υπό τον όρο ότι η ατομική αντικειμενικότητα λαμβάνεται υπόψη κατά τον καθορισμό των πόρων του Έργου. 9 Titre de la présentation
Γλωσσάρι Προτύπων για την Επαγγελματική Εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου Αλλαγές και Προσθήκες. Τροποποίηση του ορισμού του Διοικητικού Συμβουλίου. Τροποποίηση του ορισμού του Επικεφαλής Εσωτερικού Ελέγχου. Προσθήκη ορισμού των Θεμελιωδών Αρχών(Core Principles). Τροποποίηση του ορισμού για το πλαίσιο Επαγγελματικών Προτύπων. 10 Titre de la présentation
Διεθνή Πρότυπα και Κανονιστική Συμμόρφωση Σύμφωνα με το νέο Πρότυπο 1112, στις περιπτώσεις όπου ο Επικεφαλής του Εσωτερικού Ελέγχου καλείται να αναλάβει αρμοδιότητες ή/ και ευθύνες αναφορικά με τις δραστηριότητες της«κανονιστικής Συμμόρφωσης» και της «Διαχείρισης Κινδύνων», θα πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλοι μηχανισμοί που δεν θα περιορίζουν την ανεξαρτησία ή την αντικειμενικότητα του Επικεφαλής Εσωτερικού Ελέγχου. Ο ρόλος και οι αρμοδιότητες της λειτουργίας της Κανονιστικής Συμμόρφωσης, δεν πρέπει να συγχέονται με τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του Εσωτερικού Ελεγκτή, ώστε να μην επηρεάζεται η οργανωτική ανεξαρτησία της δραστηριότητας του Εσωτερικού Ελέγχου. Η λειτουργία της Κανονιστικής Συμμόρφωσης σχετίζεται με την παρακολούθηση της διαρκούς συμμόρφωσης του οργανισμού ως προς το εκάστοτε ισχύον ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο, ενώ ο Εσωτερικός Έλεγχος μόνο με την διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας της Υπηρεσίας Κανονιστικής Συμμόρφωσης. 11
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από τα Διεθνή Πρότυπα για την Επαγγελματική Εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου, η λειτουργία Εσωτερικού Ελέγχου, εκτός των άλλων πρέπει να εξετάζει και να αξιολογεί τη συμμόρφωση του Οργανισμού με τους Νόμους που διέπουν τη λειτουργία του. Σε περίπτωση που ο Εσωτερικός Ελεγκτής ή η λειτουργία Εσωτερικού Ελέγχου εμποδίζεται από το ισχύον νομικό ή κανονιστικό πλαίσιο ως προς την εφαρμογή ορισμένων προτύπων, τότε ο Εσωτερικός Ελεγκτής είναι υποχρεωμένος να συμμορφώνονται με τα υπόλοιπα μέρη των Προτύπων και να προβαίνει στις σχετικές γνωστοποιήσεις προς τη Διοίκηση και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τα Διεθνή Πρότυπα χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με Πρότυπα που εκδίδονται από άλλους επίσημους φορείς, στην περίπτωση αυτή, εάν υπάρχουν αντιφάσεις μεταξύ των Προτύπων και λοιπών Προτύπων, οι Εσωτερικοί Ελεγκτές και η λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου οφείλουν να συμμορφώνονται με τα Πρότυπα, ενώ δύνανται να συμμορφώνονται και με τα άλλα Πρότυπα, εάν αυτά λειτουργούν περισσότερο περιοριστικά. 12 Titre de la présentation
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία Η νομοθεσία και το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο θα πρέπει να εναρμονίζεται με τις διεθνείς τάσεις και πρακτικές που επιτάσσουν την εφαρμογή διαδικασιών Εσωτερικού Ελέγχου. Σύμφωνα με το «Σχέδιο Νόμου για την Εταιρική Διακυβέρνηση Εταιρειών που έχουν Εισηγμένες Μετοχές ή άλλες Κινητές Αξίες τους σε Οργανωμένη Αγορά που Λειτουργεί στην Ελλάδα», αναφέρεται ότι η μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου πρέπει να διασφαλίζει τη συμμόρφωση με το Πλαίσιο Επαγγελματικής Εφαρμογής του Εσωτερικού Ελέγχου. Η εναρμόνιση της Νομοθεσίας με τα Πρότυπα προάγει την αποστολή του Εσωτερικού Ελέγχου που είναι να ενισχύει και να προστατεύει την αξία του οργανισμού, παρέχοντας αντικειμενική και βάσει κινδύνων διαβεβαίωσης, συμβουλές και πληροφόρηση. 13 Titre de la présentation
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία ΔιεθνήΠρότυπα Πρότυπα 1100 & 1110: Ανεξαρτησία και Αντικειμενικότητα & Οργανωσιακή Ανεξαρτησία Νόμος3016/ Άρθρο 7 Οργάνωση του Εσωτερικού Ελέγχου Η διενέργεια Εσωτερικού Ελέγχου πραγματοποιείται από ειδική υπηρεσία της εταιρίας, στην οποία απασχολείται τουλάχιστον ένα φυσικό πρόσωπο πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Πρότυπα 1100 & 1110: Ανεξαρτησία και Αντικειμενικότητα & Οργανωσιακή Ανεξαρτησία Οι εσωτερικοί ελεγκτές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους είναι ανεξάρτητοι, δεν υπάγονται ιεραρχικά σε καμία άλλη υπηρεσιακή μονάδα της εταιρίας και εποπτεύονται από ένα έως τρία μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου. Πρότυπο 1000 -Σκοπός, Δικαιοδοσία και Ευθύνη Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους οι εσωτερικοί ελεγκτέςδικαιούνται να έχουν πρόσβαση σε αρχεία και σε οποιαδήποτε υπηρεσία της Εταιρείας. 14
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία ΔιεθνήΠρότυπα Πρότυπο 2130 Α1: Συστήματα Εσωτερικού Ελέγχου. Πρότυπο2060:Υποβολή Αναφοράς Στο Συμβούλιο και την Ανώτερη Διοίκηση Πρότυπο 2330 Α1: Καταγραφή Πληροφοριών Νόμος3016/ Άρθρο 8 -Αρμοδιότητες της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου Η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου,παρακολουθεί την εφαρμογή και τη συνεχή τήρηση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, του Καταστατικού του Οργανισμού και της Νομοθεσίας. Αναφέρει στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας περιπτώσεις Σύγκρουσης των ιδιωτικών συμφερόντων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου ή των διευθυντικών στελεχών της εταιρίας με τα συμφέροντα της εταιρίας. Τριμηνιαίαέγγραφη αναφορά προς το Διοικητικό Συμβούλιο για το διενεργούμενο Έλεγχο. Οι εσωτερικοί ελεγκτές παρέχουν, μετά από έγκριση του Δ.Σ. της εταιρίας, οποιαδήποτε πληροφορία ζητηθεί εγγράφως από Εποπτικές Αρχές, συνεργάζονται με αυτές και διευκολύνουν με κάθε δυνατό τρόπο το έργο παρακολούθησης, ελέγχου και εποπτείας που αυτές ασκούν. 15
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία Διεθνή Πρότυπα Πρότυπα 1110: Οργανωσιακή Ανεξαρτησία Πρότυπο 1311: Εσωτερικές Αξιολογήσεις Πρότυπο 2120: Διαχείριση Κινδύνων Πρότυπο2130 Α1: Συστήματα Εσωτερικού Ελέγχου. Σχέδιο Νόμου για την Εταιρική Διακυβέρνηση Εταιριών που έχουν Εισηγμένες Μετοχές ή άλλες Κινητές Αξίες τους σε Οργανωμένη Αγορά που Λειτουργεί στην Ελλάδα Άρθρο 5 Πολιτική Αμοιβών: Σύσταση Επιτροπής αμοιβών αποτελούμενη αποκλειστικά από μη εκτελεστικά και ανεξάρτητα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Η οποίαορίζει και την Αμοιβή του Εσωτερικού Ελεγκτή. Άρθρο 7 Οργάνωση του εσωτερικού ελέγχου: Οι εσωτερικοί ελεγκτές εποπτεύονται από ένα έως τρία μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ένα εκ των οποίων είναι ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος. Άρθρο 8 Αρμοδιότητες του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου:Διασφαλίζει ότι οι διαδικασίες αναγνώρισης και διαχείρισης των κινδύνων που εφαρμόζονται είναι επαρκείς. Άρθρο 8 Αρμοδιότητες του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου: Διασφαλίζει την ποιότητα και αξιοπιστία της παρεχόμενης πληροφόρησης προς το Διοικητικό Συμβούλιο σχετικά με το σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου. 16
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία ΔιεθνήΠρότυπα Πρότυπα 1110& 2110: Οργανωσιακή Ανεξαρτησία & Διακυβέρνηση Πρότυπα 1120& 1130: Ατομική Αντικειμενικότητα, Παρεμπόδιση Ανεξαρτησίας ή Αντικειμενικότητας ΠΔ/ΤΕ 2577/ 09.03.2006 -Πλαίσιο αρχών λειτουργίας και κριτηρίων αξιολόγησης της οργάνωσης και των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων. Κεφάλαιο ΙΙ:Μεκατάλληλεςδιαφοροποιήσεις στη διοικητική τους υπαγωγή και στις γραμμές διοικητικής αναφοράς διασφαλίζεται η ανεξαρτησία αφενός των οργάνων ελέγχου από τις ελεγχόμενες δραστηριότητες και τους λειτουργούς τους και αφετέρου της διαχείρισης κινδύνων από δραστηριότητες ανάληψης κινδύνων και τους λειτουργούς τους. Κεφάλαιο ΙΙ:Διασφαλίζεται ο αποτελεσματικός διαχωρισμός καθηκόντων με την υιοθέτηση κατάλληλων διαδικασιών, ώστε να αποφεύγονται περιπτώσεις ασυμβίβαστων ρόλων, σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ των μελών του Δ.Σ., της Διοίκησης και των στελεχών, αλλά και μεταξύ αυτών, του πιστωτικού ιδρύματος και των συναλλασσομένων, καθώς και αθέμιτης χρήσης εμπιστευτικών πληροφοριών ή περιουσιακών στοιχείων. 17
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία ΔιεθνήΠρότυπα Πρότυπα1100 & 1110: Ανεξαρτησία και Αντικειμενικότητα & Οργανωσιακή Ανεξαρτησία Πρότυπο2130 Α1: Συστήματα Εσωτερικού Ελέγχου Πρότυπο 2130.A1: Συστήματα Εσωτερικού Ελέγχου ΠΔ/ΤΕ 2577/ 09.03.2006 -Πλαίσιο αρχών λειτουργίας και κριτηρίων αξιολόγησης της οργάνωσης και των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων. Κεφάλαιο V:Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχουείναι διοικητικά ανεξάρτητη από μονάδες με εκτελεστικές αρμοδιότητες και αναφέρεται, για τα θέματα αρμοδιότητάς της, στο Δ.Σ. μέσω τηςεπιτροπής Ελέγχου και στη Διοίκηση, μετά από τον καθορισμό των κατάλληλων προϋποθέσεων που θα διασφαλίζουν την ανεξαρτησία της ΜΕΕ. Κεφάλαιο V:Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχουείναι αρμόδια για τηδιενέργεια ελέγχων προκειμένου να διαμορφωθεί αντικειμενική, ανεξάρτητη και τεκμηριωμένη άποψη για την επάρκεια και την αποτελεσματικότητα του ΣΕΕ, σε επίπεδο πιστωτικού ιδρύματος και του ομίλου του οποίου είναι επικεφαλής. Κεφάλαιο V: Η αξιολόγησητηςοργάνωσηςκαι λειτουργίας των συστημάτων πληροφορικής, καθώς και των λογιστικών συστημάτων. 18
Διεθνή Πρότυπα και Νομοθεσία ΔιεθνήΠρότυπα Πρότυπα 2120: Διαχείριση Κινδύνων Πρότυπο 2500: Παρακολούθηση Προόδου ΠΔ/ΤΕ 2577/ 09.03.2006 -Πλαίσιο αρχών λειτουργίας και κριτηρίων αξιολόγησης της οργάνωσης και των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων. Κεφάλαιο V: Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχουείναι αρμόδια για τηναξιολόγηση, μέσω των ελέγχων που διενεργεί, του βαθμού εφαρμογής και της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών που έχουν θεσπιστεί για τη διαχείριση κινδύνων. Κεφάλαιο V: Η παρακολούθηση της εφαρμογής και αποτελεσματικότητας των διορθωτικών μέτρων από τις ελεγχόμενες μονάδες του πιστωτικού ιδρύματος και τις εταιρείες του ομίλου, για την επαρκή αντιμετώπιση των πιο τυχών αδυναμιών και των παρατηρήσεων που καταγράφονται στις εκθέσεις των πάσης φύσεως ελέγχων (εσωτερικών ελεγκτών, εξωτερικών ελεγκτών, εποπτικών αρχών, φορολογικών αρχών κλπ), με σχετική ενημέρωση της Διοίκησης και της Επιτροπής Ελέγχου. 19
Η Mazars έχει ενεργή παρουσία σε 5 ηπείρους. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η Mazars στην Ελλάδα Λεωφόρος Αμφιθέας 14, Παλαιό Φάληρο, 17564 Tηλ. +30 (210) 6993749 Fax. +30 (210) 6983708 E-mail: info@mazars.gr Βίκτωρος Ουγκώ 14, Θεσσαλονίκη, 54625 Tηλ. +30 (2311) 820581 Fax. +30 (2311) 820681 E-mail: info@mazars.gr www.mazars.gr 20