1. ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1897 ΣΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

1. ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1897 ΣΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ Μετά την ήττα στον πόλεμο του 1897 η Ελλάδα άλλαξε στάση απέναντι στα εθνικά ζητήματα της Κρήτης και της Μακεδονίας. Στην ΚΡΗΤΗ. Το 1905 έγινε ένοπλη εξέγερση στο χωριό Θέρισο. Οι Κρητικοί, με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ζητούσαν την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα, κάτι το οποίο δεν έγινε τελικά. Ενα άλλο κίνημα, το 1908, κατέληξε στην ανακήρυξη της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, αλλά το επίσημο κράτος δεν την αναγνώρισε. Στη ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Μετά το Συνέδριο του Βερολίνου (1878) η Βουλγαρία διεκδικούσε την περιοχή, που ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Προκειμένου να πάρουν με το μέρος τους τους χριστιανούς κατοίκους των χωριών, οι Βούλγαροι έστελναν τους κομιτατζήδες για να τους αναγκάσουν να δηλώσουν ότι ανήκαν στη βουλγαρική εκκλησία (Βουλγαρική Εξαρχία). Αυτό ενεργοποίησε την Ελλάδα και ξεκίνησαν αξιωματικοί από την Αθήνα και οπλαρχηγοί από άλλες περιοχές και έφθασαν στην Μακεδονία το 1904. Αρχισαν να σχηματίζουν αντάρτικα σώματα και να μάχονται εναντίον των Βουλγάρων. Ετσι άρχισε ο Μακεδονικός Αγώνας που κράτησε μέχρι το 1908. Σ αυτόν πολέμησαν, μεταξύ άλλων, οι μακεδονομάχοι Κωνσταντίνος Μαζαράκης, Τέλος Αγρας, Γεώργιος Τσόντος, Παναγιώτης Παπατζανετέας. Ο πιο ονομαστός όλων ήταν ο Παύλος Μελάς, ανθυπολοχαγός του εληνικού στρατού, ο οποίος όμως σκοτώθηκε πολύ γρήγορα, στις 13 Οκτωβρίου 1904, από Τούρκους, στο χωριό Στάτιστα της Καστοριάς. Ανεπίσημα, τη δράση των μακεδονομάχων συντόνιζαν Ελληνες διπλωμάτες. Στην Αθήνα ιδρύθηκε το Μακεδονικό Κομιτάτο από τον Δημήτριο Καλαποθάκη. Οι σημαντικότεροι απ αυτούς ήταν ο πρόξενος στη Θεσσαλονίκη Λάμπρος Κορομηλάς, ο υποπρόξενος στο Μοναστήρι Ιων Δραγούμης αλλά και ο μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης. Η μαχητικότητα των σωμάτων των Μακεδονομάχων, έκανε την Ελλάδα να εγκαταλείψει τους δισταγμούς της και να διεκδικήσει πιο δυναμικά τη Μακεδονία. Αλλά το κίνημα των Νεότουρκων, που υπόσχονταν ισοπολιτεία σε όλους τους κατοίκους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, διέκοψε την ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα. Και οι Ελληνες και οι Βούλγαροι κατέθεσαν τα όπλα. Θα τα ξανάπιαναν τέσσερα χρόνια μετά, στους Βαλκανικούς Πολέμους. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 2, 3

2. ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ ΚΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ Οι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού ήταν απογοητευμένοι από την κακή πολιτική διαχείριση που έφερε την ήττα στον πόλεμο του 1897 και τη συνεχή πολιτική αστάθεια. Eτσι συγκεντρώθηκαν στη συνοικία Γουδί της Αθήνας, ξημερώνοντας ο Δεκαπενταύγουστος του 1909, και προχώρησαν σε επαναστατικό κίνημα, που έμεινε γνωστό ως κίνημα στο Γουδί. Οι αξιωματικοί ζητούσαν: - Κατάργηση της βασιλείας ή αντικατάσταση του βασιλιά - Βελτίωση του Συντάγματος - Αλλαγές στο στράτευμα Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Οι αξιωματικοί κάλεσαν ως εκπρόσωπό τους στην Αθήνα τον Ελευθέριο Βενιζέλο, από την Κρήτη. Δεν ανέλαβαν οι ίδιοι την εξουσία. Ο Βενιζέλος δημιούργησε το κόμμα των Φιλελευθέρων και προκήρυξε εκλογές τον Νοέμβριο του 1910. Τις κέρδισε με μεγάλη πλειοψηφία και άρχισε τις μεταρρυθμίσεις. Οι σημαντικότερες απ αυτές ήταν: Αναθεωρήθηκε το Σύνταγμα. Στο Δημοτικό Σχολείο η φοίτηση έγινε υποχρεωτική και παρεχόταν δωρεάν. Προσκλήθηκαν Γάλλοι και Αγγλοι αξιωματικοί για την αναδιοργάνωση του στρατού. Ιδρύθηκαν συνεταιρισμοί, καθιερώθηκαν αργίες και θεσπίστηκε ωράριο εργασίας. Αρχισε να αντιμετωπίζεται η εκμετάλλευση των κολίγων από τους γαιοκτήμονες. Τον Μάρτιο του 1910 σημειώθηκε εξέγερση των κολλίγων εναντίον των τσιφλικάδων στο χωριό Κιλελέρ της Θεσσαλίας, κάτι που αποτέλεσε την αρχή για την αλλαγή της διανομής της γης στους ακτήμονες. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 4

3. ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ Α Βαλκανικός Πόλεμος (4 Οκτ 1912-17 Μαρ 1913) Το 1908 στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κυριάρχησαν οι Νεότουρκοι. Ομως αυτοί αποδείχθηκαν χειρότεροι και σκληρότεροι και διέψευσαν τις ελπίδες των υπόδουλων εθνών για δικαιοσύνη. Ετσι, η Ελλάδα, η Σερβία, η Βουλγαρία και το Μαυροβούνιο συμμάχησαν και κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο ελληνικός στρατός πέρασε με ενθουσιασμό τα σύνορα και νίκησε τους Τούρκους σε δύο μεγάλες μάχες, στο Σαραντάπορο και τα Γιαννιτσά. Στις 26 Οκτωβρίου 1912, στη γιορτή του πολιούχου της, παραδόθηκε η Θεσσαλονίκη και στις 27 ο στρατός μας, έχοντας επικεφαλής τον διάδοχο Κωνσταντίνο, μπήκε νικητής στην πόλη. Μετά τη Θεσσαλονίκη ο στρατός ελευθέρωσε τη δυτική Μακεδονία και προχώρησε στην Ηπειρο. Στο ύψωμα Μπιζάνι, όπου υπήρχε ένα πολύ ισχυρό οχυρό, έγιναν σκληρές και αιματηρές μάχες. Στις 21 Φεβρουαρίου 1913 ο ελληνικός στρατός έκανε μια σφοδρή επίθεση απ όλα τα σημεία. Την άλλη μέρα έμπαινε ελευθερωτής στα Γιάννενα. Ταυτόχρονα, ο ελληνικός στόλος, με επικεφαλής τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, κυρίεψε τη Λήμνο και απέκλεισε τον τουρκικό στόλο στον Ελλήσποντο. Δόθηκαν δύο ναυμαχίες, της Ελλης (3 Δεκεμβρίου 1912) και της Λήμνου (5 Ιανουαρίου 1913), κατά τις οποίες ο τουρκικός στόλος κατατροπώθηκε και δεν ξαναβγήκε από τα Στενά. Στη συνέχεια απελευθερώθηκαν όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Μετά από όλες αυτές τις ήττες τους οι Τούρκοι δέχθηκαν να κάνουν ειρήνη. Ετσι, στις 17 Μαρτίου 1913 υπογράφηκε η Συνθήκη του Λονδίνου. Στην Ελλάδα παραχωρήθηκαν η Ηπειρος, η Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη. Τον Μάρτιο του 1913, ο βασιλιάς Γεώργιος δολοφονήθηκε στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Β Βαλκανικός Πόλεμος (17 Ιουν 1913-28 Ιουλ 1913) Λίγους μήνες μετά οι σύμμαχοι φιλονίκησαν μεταξύ τους. Την αφορμή την έδωσαν οι Βούλγαροι, που απαιτούσαν τη Θεσσαλονίκη και το Μοναστήρι. Εναντίον της Βουλγαρίας συμμάχησαν τα άλλα τρία κράτη και στις 17 Ιουνίου 1913 επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στους Βουλγάρους. Οι Ελληνες πολέμησαν σε μια φονικότατη μάχη στη θέση Λαχανά, κοντά στο Κιλκίς, κι έδιωξαν τους Βουλγάρους, διασκορπίζοντάς τους προς τις Σέρρες. Οι Σέρβοι και οι Μαυροβούνιοι νίκησαν επίσης στα μέτωπά τους τους Βουλγάρους. Ετσι η Βουλγαρία αναγκάστηκε να ζητήσει ειρήνη και στις 28 Ιουλίου 1913 υπογράφηκε η Συνθήκη του Βουκουρεστίου, με την οποία τα σύνορα της Ελλάδας οριστικοποιήθηκαν στον ποταμό Νέστο και κατοχυρώθηκε η κυριαρχία της πάνω στα νησιά του Αιγαίου. Με την ίδια συνθήκη η Βόρεια Ηπειρος παραχωρήθηκε στην Αλβανία, που έγινε ανεξάρτητο κράτος. Με τους Βαλκανικούς Πολέμους η Ελλάδα διπλασιάστηκε σε έκταση και πληθυσμό. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 5

4. Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους κυριότερος αντίπαλος της Ελλάδας λογιζόταν η Βουλγαρία, που ήθελε να βγει στο Αιγαίο. Το καλοκαίρι του 1914 ξέσπασε ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος. Αφορμές: Ο έλεγχος του διεθνούς εμπορίου Η κυριαρχία στα Βκάνια Αντίπαλοι: Οι Δυνάμεις της Αντάντ (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία και από το 1917 Η.Π.Α. Σ αυτές προστέθηκαν από τα Βαλκάνια η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία) εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία. Σ αυτές προστέθηκαν από τα Βαλκάνια η Τουρκία και η Βουλγαρία). Η Ελλάδα αρχικά δεν προσχώρησε σε καμιά παράταξη. Ο Βενιζέλος πίστευε στη νίκη της Αντάντ και ήθελε να συμμαχήσει μαζί τους, ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος θεωρούσε ότι η Ελλάδα έπρεπε να κρατήσει ουδετερότητα, κάτι που ευνοούσε τις Κεντρικές Δυνάμεις. Η διαφωνία αυτή έμεινε στην ιστορία ως «Εθνικός Διχασμός» και οδήγησε σε παραίτηση την κυβέρνηση των Φιλελευθέρων. Το φθινόπωρο του 1915 οι συμμαχικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και τον Μάιο του 1916 οι Βούλγαροι εισέβαλαν στην Ανατολική Μακεδονία. Τότε βενιζελικοί πολιτικοί μαζί με αξιωματικούς επαναστάτησαν στη Θεσσαλονίκη και ανέλαβε την εξουσία η Επιτροπή Εθνικής Αμυνας. Οι Αγγλοι και οι Γάλλοι πίεσαν την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την ουδετερότητα και τελικά ο βασιλιάς εκθρονίστηκε και η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων. Εγιναν μάχες εναντίον των Βουλγάρων και των Γερμανών με σημαντικότερη τη μάχη του Σκρά, στις 30 Αυγούστου 1918. Λίγο αργότερα έληξε ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος με νίκη των δυνάμεων της Αντάντ. Στις 10 Αυγούστου 1920 υπογράφηκε η Συνθήκη των Σεβρών. Σύμφωνα μ αυτήν η Ελλάδα: - κατοχύρωσε τα νησιά του Αιγαίου, εκτός από τα Δωδεκάνησα. - κέρδισε την Θράκη (εκτός από την Κωνσταντινούπολη) - ανέλαβε για πέντε χρόνια τη διοίκηση της περιοχής της Σμύρνης. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 6, 7, 8, 9 Το κεφάλαιο 5 (Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή) θα εξετασθεί από το βιβλίο

6. Ο ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΣ Η Συνθήκη της Λοζάνης υπογράφηκε στις 24 Ιουλίου 1923. Σύμφωνα μ αυτήν: - Η Ελλάδα αποσύρθηκε από την Ανατολική Θράκη, τα νησιά Ιμβρο και Τένεδο και την περιοχή της Σμύρνης. - Η Ιταλία κράτησε στην κατοχή της τα Δωδεκάνησα. - Αποφασίστηκε ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία με βάση το θρήσκευμα. Παρέμειναν στον τόπο τους μόνον οι Ελληνες Χριστιανοί της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου και της Τενέδου, όπως και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Ετσι η Ελλάδα δέχθηκε περισσότερο από ένα εκατομμύριο Ελληνες πρόσφυγες στα εδάφη της. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία και τη Θράκη, αρχικά σε καταυλισμούς, όπου υπήρχαν άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Σιγά σιγά όμως, με την εργατικότητά τους και τις πολιτιστικές αξίες που έφεραν μαζί τους από τις πατρίδες τους συνέβαλαν σημαντικά στην τόνωση της οικονομίας και της παιδείας. Το χρονικό διάστημα μεταξύ των δύο παγκόσμιων πολέμων ονομάζεται Μεσοπόλεμος. Στην Ελλάδα το 1924 εγκαθιδρύθηκε η αβασίλευτη δημοκρατία και πρώτος πρωθυπουργός ήταν ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Η περίοδος αυτή έληξε το 1935, οπότε επανήλθε στον θρόνο ο βασιλιάς Γεώργιος Β, καθώς ο Κωνσταντίνος είχε πεθάνει. Καθώς στην Γερμανία φαινόταν η ισχύς του ναζιστικού κόμματος και στην Ιταλία του φασιστικού κόμματος, στην Ελλάδα η πρωθυπουργία ανατέθηκε στον υπουργό Στρατιωτικών Ιωάννη Μεταξά. Αυτός στις 4 Αυγούστου 1936 κατέλυσε τη δημοκρατία και επέβαλε δικτατορία. Αυτός, βλέποντας τα σύννεφα του πολέμου να πλησιάζουν, προετοίμασε τη χώρα ακολουθώντας πολιτική φιλίας με τη Βρετανία. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 12

7. ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΠΟΣ Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου δημιουργήθηκε ο Αξονας Βερολίνου-Ρώμης. Στη Γερμανία είχαν επικρατήσει οι ναζιστές του Αδόφλου Χίτλερ και στην Ιταλία οι φασίστες του Μπενίτο Μουσολίνι. Οι Ιταλοί κατέλαβαν την Αλβανία το 1939 ενώ ο Μεταξάς είχε προετοιμάσει στρατιωτικά τη χώρα, για να αντιμετωπίσει πιθανή εισβολή. Ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε στις 1 Σεπτεμβρίου 1939, όταν η Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία. Αμέσως αντέδρασαν η Αγγλία και η Γαλλία και κήρυξαν τον πόλεμο στον Αξονα. Στο πλευρό της Γερμανίας μπήκε στον πόλεμο η Ιαπωνία, ενώ με τους Συμμάχους συντάχθηκε η Ρωσία και λίγο αργότερα οι Η.Π.Α. Στις 15 Αυγούστου 1940, στο λιμάνι της Τήνου, ένα ιταλικό υποβρύχιο τορπίλισε και βύθισε το καταδρομικό Ελλη. Στις 28 Οκτωβρίου 1940 ο Ιταλός πρέσβης Γκράτσι επέδωσε στον Ιωάννη Μεταξά τελεσίγραφο, ζητώντας του την παράδοση της Ελλάδας. Το ΟΧΙ του ελληνικού λαού, με το στόμα του πρωθυπουργού σήμαινε την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο. Τα ιταλικά στρατεύματα εισέβαλαν από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, ενώ μια ομάδα Ιταλών αλπινιστών προσπάθησε να χτυπήσει από πίσω τους Ελληνες. Τότε γράφτηκαν σελίδες ηρωισμού, που έμειναν στην ιστορία ως Επος της Αλβανίας. Ο ελληνικός στρατός όχι μόνον αμύνθηκε με επιτυχία, αλλά, μέσα στο καταχείμωνο, επιτέθηκε εναντίον των ιταλικών στρατευμάτων, αναγκάζοντάς τα να οπισθοχωρήσουν μέσα στην Αλβανία. Αμέσως μετά άρχισε η προέλαση του ελληνικού στρατού, ο οποίος κυνηγούσε τους Ιταλούς που οπισθοχωρούσαν από χωριό σε χωριό και από πόλη σε πόλη. Πολλοί Ιταλοί στρατιώτες έπεσαν αιχμάλωτοι στα χέρια των Ελλήνων, ενώ ο ελληνικός πληθυσμός των πόλεων της Βόρειας Ηπείρου υποδεχόταν με ενθουσιασμό ως ελευθερωτή τον ελληνικό στρατό. Ωστόσο η δυσκολία του ανεφοδιασμού και τα κρυοπαγήματα, που προκαλούσαν πολλές απώλειες, δεν επέτρεψαν την μεγάλη προώθηση μέσα στο αλβανικό έδαφος. Ομως η επιχείρηση της Ιταλίας είχε αποτύχει και όλος ο κόσμος μιλούσε με θαυμασμό για την ανδρεία των Ελλήνων στρατιωτών. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 11, 13,14

8. Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Στις αρχές Μαρτίου 1941 η Βουλγαρία συμμάχησε με τη Γερμανία. Η Ελλάδα επέτρεψε στους Συμμάχους να αποβιβάσουν στρατεύματα στο έδαφός της. Στις 6 Απριλίου γερμανικά αεροπλάνα άρχισαν να βομβαρδίζουν τα ελληνικά οχυρά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα ενώ τανκς κατευθύνονταν προς την Κοζάνη, για να χτυπήσουν από πίσω τους Ελληνες που πολεμούσαν στην Πίνδο. Χτυπημένες από δύο πλευρές οι ελληνικές δυνάμεις δεν άντεξαν. Στις 9 Απριλίου παραδόθηκαν τα οχυρά του Ρούπελ και αμέσως μετά οι Γερμανοί μπήκαν στη Θεσσαλονίκη και κατευθύνθηκαν στη Νότια Ελλάδα. Η κυβέρνηση αποσύρθηκε στην Κρήτη κι οι στρατηγοί αναγκάσθηκαν να συνθηκολογήσουν. Στις 27 Απριλίου οι Γερμανοί έμπαιναν στην Αθήνα. Το τελευταίο μέρος της χώρας που έπεσε στα χέρια των Γερμανών ήταν η Κρήτη, όπου οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές υπέστησαν μεγάλες απώλειες, καθώς οι Κρητικοί πάλεψαν δέκα ολόκληρες μέρες, δείχνοντας απαράμιλλη αυτοθυσία. Η γερμανική Κατοχή στην Ελλάδα κράτησε μέχρι το 1944, οπότε η νίκη των Συμμάχων άρχισε να διαφαίνεται σ όλα τα μέτωπα. Ωστόσο οι καταστροφές που έπληξαν τον κόσμο αυτά τα χρόνια ήταν τεράστιες. Εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, Υπήρξε γενοκτονία των Εβραίων (Ολοκαύτωμα) στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ η Ιαπωνία παραδόθηκε μετά τη ρίψη δύο ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι εκ μέρους των Η.Π.Α., οι οποίες ισοπέδωσαν τις πόλεις, προκαλώντας χιλιάδες θανάτους μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 15, 16

9. ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΑΓΩΝΩΝ ΚΑΙ ΘΥΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (1941-49) 1941-1944: Η περίοδος της τριπλής Κατοχής 1946-49: Ο Εμφύλιος Πόλεμος Η δοκιμασία για τον λαό ήταν μεγάλη. Τον πρώτο χειμώνα (1941-42) η πείνα οδήγησε στον θάνατο πολλούς κατοίκους των μεγάλων πόλεων. Ομως η αντίσταση των Ελλήνων ξεκίνησε αμέσως. Τον Μάιο του 41 δύο φοιτητές, ο Απόστολος Σάντας κι ο Μανώλης Γλέζος κατέβασαν από την Ακρόπολη τη χιτλερική σημαία. Δημιουργήθηκαν τρεις αντιστασιακές οργανώσεις των οποίων το σημαντικότερο κατόρθωμα της συνεργασίας τους υπήρξε η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου στις 25 Νοεμβρίου 1942. Με την ανατίναξή της καθυστέρησε ο ανεφοδιασμός των στρατευμάτων του άξονα που πολεμούσαν στην Αφρική. Οι πράξεις αντίστασης και οι δολιοφθορές προκαλούσαν τα αντίποινα των κατακτητών. Οι μαζικές εκτελέσεις πολιτών, καθώς και το κάψιμο ολόκληρων χωριών, όπως το Δίστομο και τα Καλάβρυτα ήταν βαρύ τίμημα. Τον Οκτώβριο του 1944 οι δυνάμεις του Αξονα έφυγαν και η ελληνική κυβέρνηση επέστρεψε από την Μέση Ανατολή, όπου είχε καταφύγει. Λίγο καιρό επικράτησε ειρήνη, επειδή υπήρξε διχόνοια. Από τη μια μεριά η Ελληνική Κυβέρνηση την οποία αναγνώριζαν οι νικητές Σύμμαχοι κι απ την άλλη το Ε.Α.Μ., που είχε σχηματίσει δική του κυβέρνηση στην ορεινή Ελλάδα. Λάθη και παραλείψεις και των δύο πλευρών και παρεμβάσεις των ξένων οδήγησαν τελικά σε Εμφύλιο Πόλεμο. Για τρία χρόνια πολεμούσαν Ελληνες εναντίον Ελλήνων κι αδέλφια σκότωναν αδέλφια. Πολλές καταστροφές και χιλιάδες θύματα ήταν το αποτέλεσμα του αδελφοκτόνου πολέμου, ο οποίος, μετά τον Πόλεμο, διέλυσε κυριολεκτικά την Ελλάδα. Τελικά, τον Αύγουστο του 1949 ο Δημοκρατικός Στρατός, που είχε δημιουργηθεί από το Κ.Κ.Ε., ηττήθηκε και οι συγκρούσεις τελείωσαν. Πολλοί ηττημένοι Ελληνες πήραν τον δρόμο της εξορίας, αλλά τα τραύματα στις ψυχές των Ελλήνων έμειναν ανοιχτά για πολλές δεκαετίες. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 1, 17

10. Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (1950-1974) Με τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου η Ελλάδα έκανε προσπάθειες ανασυγκρότησης. Τα αποτελέσματα όμως έρχονταν σιγά σιγά. Οι εξελίξεις και τα γεγονότα τα επόμενα 25 χρόνια: Η Ελλάδα εντάσσεται στο ΝΑΤΟ (Βορειοατλαντικό Σύμφωνο). Επιδεινώνονται οι σχέσεις με την Τουρκία, κυρίως λόγω του ζητήματος της Κύπρου. Διώξεις των Ελλήνων της Πόλης τον Σεπτέμβριο του 1955 (Σεπτεμβριανά) 1956-1963: Πρωθυπουργός ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Δίνει στην Ελλάδα προσανατολισμό προς την Ευρώπη. 1963. Πρωθυπουργός ο Γεώργιος Παπανδρέου. Εργο του η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Διαφωνεί με τον βασιλιά Κωνσταντίνο και παραιτείται το 1965. Δεκαετία του 60: Αστυφιλία. Χωριά ερημώνουν καθώς ο κόσμος γεμίζει τις πόλεις. Η μορφή των πόλεων σταδιακά αλλάζει γεμίζουν πολυκατοικίες. Η Αθήνα γιγαντώνεται. Αναπτύσσεται η βιομηχανία και ο τουρισμός. Μεγάλο κύμα μετανάστευσης στη Γερμανία αλλά και στην Αυστραλία. 21 Απριλίου 1967 Ιούλιος 1974. Μια ομάδα στρατιωτικών (χούντα) επιβάλλει δικτατορία στην Ελλάδα. Η χώρα και οι πολίτες της δεν λειτουργούν με ελευθερία. Κάποιοι φεύγουν στο εξωτερικό κι άλλοι αντιστέκονται μένοντας στην Ελλάδα. Στις 17 Νοεμβρίου 1973 εξεγείρονται εναντίον της χούντας φοιτητές, που καταλαμβάνουν το Πολυτεχνείο της Αθήνας. Είναι η πιο σημαντική πράξη αντίστασης, που πνίγεται στο αίμα. Η δικτατορία καταρρέει λίγους μήνες αργότερα. Η δημοκρατία αποκαθίσταται και σχηματίζεται Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 18

11. ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 1571: Η Κύπρος κυριεύεται από τους Τούρκους και αποτελεί τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. 1878: Η Τουρκία παραχωρεί την Κύπρο στη Βρετανία. 1955: Οι Κύπριοι, επιδιώκοντας την ανεξαρτησία τους, αρχίζουν ένοπλο αγώνα εναντίον των Βρετανών. Ο αγώνας έχει αρχηγό τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Ιδρύεται η πολιτικοστρατιωτική Ε.Ο.Κ.Α. (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) με αρχηγό τον Γεώργιο Γρίβα (Διγενή). 1960: Ο αγώνας έχει ευτυχή κατάληξη, καθόσον η Κύπρος γίνεται ανεξάρτητο κράτος. Με τις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου η Ελλάδα και η Τουρκία μπορούν να διατηρούν μικρές στρατιωτικές δυνάμεις, ενώ πρώτος πρόεδρος γίνεται ο Μακάριος. 1963: Οι Ελληνοκύπριοι αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού έναντι των Τουρκοκυπρίων. Καθώς οι Τουρκοκύπριοι ζητούν ολοένα και μεγαλύτερα προνόμια, ξεσπούν ταραχές. Ο Ο.Η.Ε. στέλνει στρατιώτες, οι οποίοι μένουν στο νησί μέχρι σήμερα. 1967: Η ελληνική χούντα αποσύρει το ελληνικό στρατιωτικό σώμα από το νησί. Δημιουργείται κρίση. 1974: Η ελληνική χούντα ανατρέπει τον Μακάριο. Τουρκικά στρατεύματα εισβάλλουν στο νησί και καταλαμβάνουν το βόρειο τμήμα του, εκδιώκοντας τους Ελληνοκύπριους που έμεναν εκεί και κάνοντάς τους πρόσφυγες στην ίδια τη χώρα τους. Κατά την εισβολή γίνονται σκληρές μάχες, αλλά τελικά το 37% του νησιού βρίσκεται στα χέρια των Τούρκων. 1983: Ανακηρύσσεται μονομερώς το ανεξάρτητο κράτος της Βόρειας Κύπρου και μεταφέρονται έποικοι από την Τουρκία έτσι αλλοιώνεται η πληθυσμιακή σύνθεση. Κανένα κράτος του κόσμου, πλην της Τουρκίας, δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος. 2004: Ενταξη της Δημοκρατίας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τετράδιο εργασιών: Ασκ. 19