26 Νοεμβρίου, 2008 Υδρογόνο: Το καύσιμο του μέλλοντος Βιώσιμο καύσιμο για τη μελλοντική αυτοκίνηση Ικανό να περιορίσει τις εκπομπές CO 2 από τον Ευρωπαϊκό τομέα οδικών μεταφορών πάνω από 50% μέχρι το 2050 Απαιτείται ισχυρή πολιτική στήριξη Βερολίνο. Το υδρογόνο είναι το πιο άφθονο στοιχείο στη φύση. Πρόκειται για ένα άχρωμο, άοσμο και μη τοξικό αέριο, που είναι 14 φορές ελαφρύτερο από τον αέρα. Επίσης θεωρείται βασικό εναλλακτικό καύσιμο του μέλλοντος που μπορεί ταυτόχρονα να εκτοπίσει τα ορυκτά καύσιμα, τα οποία χρησιμοποιούνται στον τομέα μεταφορών και να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Το HyWays, ένα ερευνητικό πρόγραμμα Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τη δημιουργία υποδομής υδρογόνου στην Ευρώπη, κατέληξε ότι με την εισαγωγή του υδρογόνου, οι εκπομπές CO 2 από τον τομέα οδικών μεταφορών δύνανται να μειωθούν πάνω από 50% μέχρι το 2050 με άριστη σχέση κόστους/απόδοσης. Η συνολική κατανάλωση ορυκτών καυσίμων από τον τομέα οδικών μεταφορών θα μπορούσε να μειωθεί περίπου 40% αν το 80% όλων των οχημάτων λειτουργούσαν με υδρογόνο σε όλη την αλυσίδα, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση. Ένα κρίσιμο εμπόδιο για τη χρήση αυτού του καινοτομικού καυσίμου είναι η ύπαρξη σταθμών ανεφοδιασμού. Η μελέτη HyWays καταλήγει ότι οι σταθμοί ανεφοδιασμού είναι οικονομικά βιώσιμοι σε ευρεία κλίμακα και πλήρως εφικτοί. Η παροχή της υποδομής, όμως, θα απαιτήσει μία ισχυρή, κοινή δέσμευση από τους μετόχους της βιομηχανίας και το δημόσιο τομέα. «Μελέτες όπως η HyWays δείχνουν ότι το συνολικό αρχικό οικονομικό κόστος δημιουργίας μιας υποδομής ανεφοδιασμού υδρογόνου μέχρι το 2020 είναι πολύ μικρότερο από το Adam Opel GmbH D-65423 Rüsselsheim http://media.opel.com General Motors Corporation
- 2 - συνολικό όφελος πελατών, βιομηχανίας και κοινωνίας», σχολιάζει ο Dr. Ulrich Bünger από το Ludwig-Bölkow-Systemtechnik GmbH, συντονιστής της HyWays. Βιώσιμο και καθαρό Αν και τα μόρια υδρογόνου δεν υπάρχουν ελεύθερα στον πλανήτη μας, το υδρογόνο συναντάται συνήθως σε μια μεγάλη ποικιλία ενώσεων και ουσιών, μεταξύ των οποίων το νερό, όλα τα είδη βιομάζας και τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό είναι που το καθιστά μία ελκυστική και παγκόσμια πηγή καυσίμου: Επειδή μπορεί να παράγεται από πλείστες διαφορετικές πρώτες ύλες, η παραγωγή δύναται να προσαρμοστεί στις ενεργειακές πηγές της κάθε περιοχής. Σήμερα, πάνω από 56 εκατομμύρια τόνοι υδρογόνου παράγονται παγκοσμίως κάθε χρόνο, αρκετά για να εφοδιάζουν, θεωρητικά, 180 εκατομμύρια Fuel Cell Electric Vehicles (FCEVs). Το μεγαλύτερο μέρος από το παγκόσμιο υδρογόνο χρησιμοποιείται αυτή τη στιγμή για βιομηχανικούς σκοπούς, όπως διύλιση πετρελαίου και παραγωγή λιπασμάτων. Η παραγωγή και διαχείρισή του είναι ασφαλής μέσω καθιερωμένων βιομηχανικών διαδικασιών, κυρίως από το φυσικό αέριο. Η βιωσιμότητα του υδρογόνου ως καυσίμου σε ευρεία κλίμακα, σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα, βιωσιμότητα και διαδικασίες παραγωγής, είναι ευρέως αναγνωρισμένη. Αυτό σημαίνει μία παροχή καυσίμου υδρογόνου για αυτοκίνητα αρχικά από φυσικό αέριο μπορεί να ξεκινήσει τη λειτουργία της υποδομής ανεφοδιασμού. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες εξαγωγής υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης η αντίστροφη χημική διεργασία σε σχέση με μια κυψέλη καυσίμου χρησιμοποιώντας ηλεκτρισμό που παράγεται από μία ανανεώσιμη πηγή αιολική, ηλιακή, ή υδροηλεκτρική. Έτσι, η όποια ανανεώσιμη διαδικασία παραγωγής ηλεκτρισμού είναι ανανεώσιμη και για το υδρογόνο. Η πολύ αποδοτική αεριοποίηση βιομάζας σε υδρογόνο για τα οχήματα κυψελών καυσίμου μπορεί να γίνει μία αποτελεσματική εναλλακτική λύση για άμεση χρήση καυσίμων βασισμένων στη βιομάζα σε κινητήρες εσωτερικής καύσης. Επομένως, το υδρογόνο δεν είναι πλέον ένα χημικό που παράγεται για ειδικούς βιομηχανικούς σκοπούς. Το αντίθετο,
- 3 - γίνεται ένα παγκόσμιο καύσιμο με τεράστιες δυνατότητες μεταφοράς, αλλά και αποθήκευσης πλεονασμάτων ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Κόστος παραγωγής εν τέλει χαμηλό, συγκριτικά με το κοινωνικό κόστος του πετρελαίου Η μελέτη HyWays, που πραγματοποιείται τρία χρόνια μεταξύ μετόχων σε δέκα 10 Ευρωπαϊκά κράτη μέλη, κατέληξε ότι η ανάπτυξη τεχνολογιών υδρογόνου σε επίπεδο τελικής χρήσης είναι μία βιώσιμη επένδυση που αξίζει τα μακροπρόθεσμα κοινωνικά πλεονεκτήματα. Ένα κιλό υδρογόνου περιέχει περίπου την ίδια ποσότητα ενέργειας με 3,7 λίτρα βενζίνης. Επειδή ένα σύστημα κυψελών καυσίμου είναι συνήθως διπλάσιας απόδοσης από ένα βενζινοκινητήρα, ένα κιλό υδρογόνου θα μπορούσε να πωλείται σε διπλάσια τιμή σε σχέση με τη βενζίνη και παρόλα αυτά, το κόστος να είναι περίπου το ίδιο ανά κιλό για τους καταναλωτές, όπως η βενζίνη. Η Αμερικανική μελέτη, Hydrogen Fueling Infrastructure Assessment, από το Δεκέμβριο του 2007 των General Motors και Shell έδειξε ότι χρησιμοποιώντας τις σημερινές, γνωστές τεχνολογίες, το υδρογόνο σε ευρεία κλίμακα μπορεί να παράγεται, να μεταφέρεται και να πωλείται με κόστος $4 6 το κιλό. Αυτό σημαίνει ότι το υδρογόνο σε βάση κόστους ανά χιλιόμετρο μπορεί να είναι ανταγωνιστικό με μία τιμή λιανικής βενζίνης $2 3 το γαλόνι. Σύμφωνα με τη μελέτη, η παραγωγή υδρογόνου για ανεφοδιασμό 10 εκατομμυρίων FCEVs θα απαιτήσει αύξηση στην κατανάλωση φυσικού αερίου στις ΗΠΑ μόλις 2% περίπου, προσφέροντας πολύτιμο χρόνο για την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών παραγωγής (π.χ. βιομάζα) που θα συμπληρώσουν τη μετατροπή των ατμών μεθανίου μέσω φυσικού αερίου. Η πρόκληση εν όψει της εισαγωγής υδρογόνου δεν είναι, τελικά αυτή της ευρείας κλίμακας, ούτε καν του κόστους, αλλά να δεσμευτούν όλοι οι μέτοχοι, από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στο να γίνει πραγματικότητα. Έναρξη λειτουργίας υποδομής ανεφοδιασμού
- 4 - Για να ξεκινήσει η ανάπτυξη μιας υποδομής λιανικής, η μελέτη GM/Shell προβλέπει μία επικέντρωση σε μερικές ειδικές γεωγραφικές περιοχές. Είναι απαραίτητο, η κυκλοφορία των FCEV και η εγκατάσταση των σταθμών ανεφοδιασμού να γίνουν ταυτόχρονα. Η HyWays προβλέπει επίσης την έναρξη λειτουργίας σταθμών ανεφοδιασμού υδρογόνου σε μερικές επίλεκτες γεωγραφικές περιοχές. Αρχικά, βυτιοφόρα θα μεταφέρουν το υδρογόνο από τα κέντρα παραγωγής στους σταθμούς ανεφοδιασμού, αλλά αυτά, σταδιακά θα αντικατασταθούν από αγωγούς όσο η ζήτηση για το υδρογόνο αυξάνεται. Επιπλέον, η παραγωγή υδρογόνου επιτόπου, από φυσικό αέριο ή μέσω ηλεκτρόλυσης του νερού μπορεί να γίνει επιλεκτικά, ανάλογα με την Ευρωπαϊκή περιοχή. Τόσο οι μελέτες όσο και οι ειδικοί συμφωνούν ότι απαιτείται να διατηρηθεί μία προσεκτική ισορροπία ανάμεσα στον όγκο των αυτοκινήτων που θα χρησιμοποιηθούν και στη διαθεσιμότητα των σταθμών. Για να ελαχιστοποιηθούν οι κεφαλαιακές ανάγκες, πρέπει να υπάρξουν αρκετοί σταθμοί, ώστε να καλύψουν τη ζήτηση, διασφαλίζοντας παράλληλα ένα λογικό βαθμό εκμετάλλευσης. Ταυτόχρονα, για να ενθαρρυνθεί η αύξηση πωλήσεων FCEV, οι καταναλωτές πρέπει να είναι σίγουροι ότι θα υπάρχουν επαρκείς σταθμοί που θα καλύπτουν μία αρκετά μεγάλη περιοχή για επαρκή κινητικότητα. Η μελέτη της GM/Shell καταλήγει ότι σε ευρεία κλίμακα, μία υποδομή υδρογόνου για αυτοκίνητα είναι οικονομικά βιώσιμη και εφικτή. Ωστόσο, απαιτείται κοινή θέληση από κατασκευαστές αυτοκινήτων, προμηθευτές ενέργειας και την κυβέρνηση για να ξεπεραστούν τα αρχικά κεφαλαιακά ρίσκα, κινητοποίηση των πρώτων χρηστών και διαχείριση του μεταβατικού σταδίου. Οι κυβερνήσεις παίζουν σημαντικό ρόλο Οι κυβερνήσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στο να διασφαλιστεί ότι μία τέτοια ανάπτυξη δεν θα σταματήσει, παρέχοντας οικονομική και νομική υποστήριξη. Σαφείς στρατηγικές πρέπει να προσδιορίσουν το ρόλο του υδρογόνου και να εξελίξουν κωδικούς και πρότυπα για τη στέγαση και αδειοδότηση σταθμών, σύμφωνα με τη μελέτη GM/Shell. Πραγματικά, το Σχέδιο Δράσης της HyWays απαιτεί ένα πανευρωπαϊκό πλαίσιο υποστήριξης ειδικά για το υδρογόνο, που να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: αυξημένους
- 5 - προϋπολογισμούς R&D για την παραγωγή υδρογόνου και εφαρμογές σε επίπεδο τελικής χρήσης, αρχική μηδενική φορολόγηση για το καύσιμο του υδρογόνου και φοροαπαλλαγές ή χρηματοδότηση για υδρογονοκίνητα οχήματα. Υπεύθυνοι Επικοινωνίας: Uwe Deller Andrew Marshall +49 6142 7 60178 (office) +49 6142 7 73815 (office) +49 160 368 5913 (mobile) +49 171 221 3605 (mobile) uwe.deller@gm.com andrew.marshall@gm.com Αμαλία Γιαννακοπούλου +30-210-6164646 Διευθύντρια Επικοινωνίας Μπορείτε να κατεβάσετε κείμενα και φωτογραφίες από το Internet στο Διαδικτυακό τόπο http://media.opel.com