1 ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΠΑΙΔΕΙΑ Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ.
2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ 10.4 Κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1/15 Κοινωνία Επιχείρηση 3
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2/15 Σχέσεις και συμφέροντα Επιχείρηση 4
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 3/15 και να υπηρετεί το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου Η επιχείρηση οφείλει να εξισορροπεί αυτά τα συμφέροντα 5
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 4/15 Ο επιχειρηματίας και οι μετέχοντες (μέτοχοι, στελέχη, εργαζόμενοι, προμηθευτές) έχουν ευθύνη έναντι της κοινωνίας 6
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 5/15 Εταιρική κοινωνική ευθύνη Η ενσωμάτωση, σε εθελοντική βάση, θεμάτων κοινωνικής, περιβαλλοντικής και πολιτισμικής μέριμνας στις επιχειρηματικές δραστηριότητες. 7
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 6/15 Καταστατικό Περιέχει τους στόχους, τους βασικούς κανόνες και τους κανόνες λειτουργίας της επιχείρησης 8
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 7/15 Κώδικας δεοντολογίας και επιχειρηματικής ηθικής Οι θεμελιώδεις αξίες που πρεσβεύει και σύμφωνα με τις οποίες δραστηριοποιείται η επιχείρηση 9
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 8/15 Να ενεργεί θεμιτά, σύμφωνα με τη νομοθεσία Να ελέγχει τα προϊόντα της (ότι δε βλάπτουν την υγεία των καταναλωτών) Να συνεισφέρει πολιτιστικά προς όφελος των εργαζομένων και του κοινωνικού συνόλου 10
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 9/15 Να συμβάλλει στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και στην ευημερία του πληθυσμού Να προστατεύει το περιβάλλον 11
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 10/15 Σύγκρουση συμφερόντων όταν το προσωπικό συμφέρον είναι αντίθετο με το συμφέρον της επιχείρησης Εμπιστευτικότητα των πληροφοριών Ανταγωνισμός. Να μην εμποδίζεται ο υγιής ανταγωνισμός 12
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 11/15 Τα επιχειρηματικά δώρα θα πρέπει να αποφεύγονται για λόγους αξιοπιστίας, εντιμότητας και ακεραιότητας Η φιλοξενία να μη χρησιμοποιείται για να επηρεάσει μια επιχειρησιακή απόφαση 13
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 12/15 Οικουμενικό Σύμφωνο Ο.Η.Ε. Το Οικουμενικό Σύμφωνο αποτελεί ένα πλαίσιο για τις επιχειρήσεις που δεσμεύονται να ευθυγραμμίσουν τις λειτουργίες τους και τις στρατηγικές τους με 10 παγκόσμια αποδεκτές αρχές στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των συνθηκών εργασίας, του περιβάλλοντος και της καταπολέμησης της διαφθοράς. 14
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 13/15 Αρχές Οικουμενικού Συμφώνου Ο.Η.Ε. 15
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 14/15 Εμπιστοσύνη Αξιοπιστία, σεβασμός, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη. Βελτιώνει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ των εργαζομένων και της επιχείρησης, με σκοπό να ωφελούνται όλοι, εργαζόμενοι και επιχείρηση. Εμπιστοσύνη Οι εργαζόμενοι αισθάνονται την εργασία τους ως δημιουργία και όχι ως αγγαρεία. Η δημιουργία αυτή διαχέεται εντός της επιχείρησης. 16
10.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 15/15 και την ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη / ισότητα. Πρέπει να βρεθεί ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για αποτελεσματικότητα / ανταγωνισμό των επιχειρήσεων 17
18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ 10.5 Διάκριση των επιχειρήσεων
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1/13 Κριτήριο: νομική μορφή Επιχειρήσεις Κατηγορίες Ατομικές Εταιρείες Διαφορά Ένα άτομο ασκεί ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα Έχουν δύο ή περισσότερους ιδιοκτήτες (εταίρους) 19
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2/13 Ομόρρυθμη Εταιρεία (Ο.Ε.) Εμπορικές εταιρείες Ετερόρρυθμη Εταιρεία (Ε.Ε.) Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) 20
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 3/13 Ομόρρυθμη Εταιρεία (Ο.Ε.) Ιδρύεται από δύο ή περισσότερα πρόσωπα (εταίροι) με σκοπό τη διενέργεια εμπορικών πράξεων με εταιρική επωνυμία. Οι εταίροι ευθύνονται αλληλέγγυα και απεριόριστα με όλη τους την ατομική ιδιοκτησία για τα χρέη της εταιρείας. 21
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 4/13 Η επωνυμία της εταιρείας αποτελείται από τα ονόματα όλων ή το όνομα μερικών (έστω και ενός) και τη φράση «και Σία». Μπορεί να συσταθεί είτε με ιδιωτικό είτε με δημόσιο (συμβολαιογραφικό) έγγραφο. Το έγγραφο αυτό είναι το καταστατικό της εταιρείας και κατατίθεται, υποχρεωτικά, στο πρωτοδικείο της έδρας της εταιρείας. 22
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 5/13 Το καταστατικό περιέχει: το ονοματεπώνυμο των εταίρων, την επωνυμία της εταιρείας, το κεφάλαιο και τη συμμετοχή κάθε εταίρου, τον εκπρόσωπο της εταιρείας, την έναρξη και τη διάρκεια της εταιρείας κτλ. Οι εισφορές των εταίρων προς την Ο.Ε. διακρίνονται: σε εισφορές σε χρήμα και σε είδος (οικόπεδα, μηχανήματα, εμπορεύματα κτλ.). Ακόμα και η εργασία ενός εταίρου μπορεί να αποτελέσει εισφορά, χωρίς καμία άλλη υποχρέωση. 23
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 6/13 Ετερόρρυθμη Εταιρεία (Ε.Ε.) Ιδρύεται από δύο ή περισσότερα πρόσωπα (εταίροι) με σκοπό τη διενέργεια εμπορικών πράξεων με εταιρική επωνυμία. Ένα τουλάχιστον πρόσωπο, ομόρρυθμος εταίρος, ευθύνεται απεριόριστα με την ατομική του περιουσία για τα χρέη της εταιρείας, ενώ τα υπόλοιπα πρόσωπα, ετερόρρυθμοι εταίροι, ευθύνονται περιορισμένα, μέχρι το ποσό της εισφοράς τους. 24
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 7/13 Η επωνυμία της Ε.Ε. αποτελείται μόνο από τα ονόματα των ομόρρυθμων εταίρων. Αν στην επωνυμία υπάρχει και όνομα ετερόρρυθμου εταίρου, αυτός ευθύνεται ως ομόρρυθμος. Η Ε.Ε. ιδρύεται όπως και η Ο.Ε. είτε με ιδιωτικό είτε με δημόσιο (συμβολαιογραφικό) έγγραφο. Οι διαφορές Ο.Ε. και Ε.Ε. είναι οι εξής: α) στην επωνυμία β) στην ευθύνη των εταίρων γ) στη διαχείριση της εταιρείας. 25
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 8/13 Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) Είναι η εταιρεία της οποίας το κεφάλαιο διαιρείται σε ίσα μερίδια, τις μετοχές, που είναι μεταβιβάσιμες, και οι μέτοχοι ευθύνονται μέχρι το ποσό της εισφοράς τους. 26
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 9/13 Νομικά χαρακτηριστικά της Α.Ε. Οικονομικά χαρακτηριστικά της Α.Ε. Η διαίρεση του μετοχικού κεφαλαίου σε τίτλους, τις μετοχές. Η ιδιότητα των εταίρων μεταβιβάζεται ελεύθερα, μαζί με τις μετοχές. Η περιορισμένη ευθύνη των εταίρων μέχρι του ποσού της εισφοράς τους. Η συγκέντρωση μεγάλων ποσών κεφαλαίου, από μεγάλο αριθμό προσώπων. Ο επιμερισμός του επιχειρηματικού κινδύνου σε περισσότερα πρόσωπα. 27
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 10/13 Σήμερα, όλες σχεδόν οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν τη μορφή της Α.Ε. Για την ίδρυση Α.Ε. απαιτείται κεφάλαιο τουλάχιστον 24.000 ευρώ. 28
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 11/13 Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) Είναι η εταιρεία που το κεφάλαιό της διαιρείται σε ίσα μερίδια, που δεν μπορούν να είναι μετοχές, και οι εταίροι ευθύνονται μέχρι το ποσό της εισφοράς τους. Η Ε.Π.Ε. συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της προσωπικής και της κεφαλαιουχικής εταιρείας. Επίσης, δεν έχει τα μειονεκτήματα της Ο.Ε. και της Ε.Ε. (απεριόριστη ευθύνη των ομόρρυθμων εταίρων), και τα μειονεκτήματα της Α.Ε. (υποχρέωση καταβολής μεγάλου χρηματικού ποσού). 29
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 12/13 Στην Ε.Π.Ε. υπάρχει περιορισμένη ευθύνη των εταίρων και προσωπικός δεσμός μεταξύ των εταίρων. Η επωνυμία της Ε.Π.Ε., που στο τέλος προστίθενται οι λέξεις «Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης», σχηματίζεται είτε: Από το όνομα ενός ή περισσοτέρων εταίρων. Από το αντικείμενο της επιχείρησης. Από συνδυασμό και των δύο. 30
10.5 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 13/13 Πρωτογενής τομέας Γεωργία, Αλιεία, Κτηνοτροφία Επιχειρήσεις κατά τομέα και κλάδο παραγωγής Δευτερογενής τομέας Βιομηχανία, Βιοτεχνία, Ορυχεία, Ηλεκτρισμός, Κατασκευές Τριτογενής τομέας Εμπόριο, Τράπεζες, Ασφάλειες, Διοίκηση, Εκπαίδευση, Υγεία και άλλες υπηρεσίες 31
32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ 10.6Κοινωνικές και μεικτές επιχειρήσεις
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Με βάση την ιδιοκτησία η οικονομία μιας χώρας διακρίνεται σε: Ιδιωτική οικονομία Κρατική οικονομία Κοινωνική οικονομία 33
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Με βάση την ιδιοκτησία τους οι επιχειρήσεις διακρίνονται σε: Μεικτές Κοινωνικές Δημόσιες Ιδιωτικές 34
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κοινωνικό-οικονομικό σύστημα καπιταλισμός Κυριαρχεί η ιδιωτική οικονομία και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις. σοσιαλισμός Κυριαρχεί η δημόσια οικονομία και οι δημόσιες επιχειρήσεις. 35
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κοινωνική οικονομία είναι το σύνολο των οικονομικών, επιχειρηματικών, παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, των οποίων ο καταστατικός σκοπός είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων. 36
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Άνθησε στον ελλαδικό χώρο επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατά καιρούς έγιναν προσπάθειες από αγροτικούς συνεταιρισμούς αλλά δεν ευδοκίμησε. Μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους υποχώρησε η κοινωνική οικονομία. Τα τελευταία χρόνια εισέρχεται δυναμικά σε αρκετούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Στην Ευρώπη υπάρχει αρκετές δεκαετίες με σημαντικά αποτελέσματα. 37
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Χαρακτηριστικά της κοινωνικής οικονομίας. Λειτουργεί παράλληλα με την ιδιωτική και τη δημόσια οικονομία. Συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη. Μπορεί αν πωλεί προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές Βασίζεται στη συνεργασία και αλληλοβοήθεια των ανθρώπων. 38
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Είναι αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα. 39
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση 10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Επιχείρηση Ένταξης Επιχείρηση Κοινωνικής Φροντίδας Επιχείρηση συλλογικού και παραγωγικού σκοπού 40
10.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σ.Δ.Ι.Τ. Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα Το νέο οικονομικό μοντέλο που προωθείται διεθνώς για την κατασκευή των μεγάλων έργων, όπως λιμάνια, αυτοκινητόδρομοι, δημόσια κτήρια. Σ.Δ.Ι.Τ. Μακροχρόνιες συμβάσεις Μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού φορέα με σκοπό την εκτέλεση έργων ή/και την παροχή υπηρεσιών. Σ.Δ.Ι.Τ. Επιτυγχάνονται δύο βασικές αρχές: 1. Η εξασφάλιση της αποδοτικότητας των οικονομικών του δημόσιου 2. Η μεταβίβαση των επιχειρηματικών κινδύνων από το δημόσιο στον 41 ιδιωτικό τομέα.