Τα δεδομένα που αφορούν στον καρκίνο είναι το πρώτο ουσιαστικό βήμα για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό του ελέγχου του καρκίνου Πέτρος Καρακίτσος Καθηγητής Κυτταρολογίας Διευθυντής Εργαστηρίου Διαγνωστικής Κυτταρολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»
Οι λειτουργίες του ΕΑΝ Η συστηµατική συλλογή δεδοµένων της, κατά αιτίας, νοσηρότητας και θνησιµότητας από καρκίνο Η παρακολούθηση της διαχρονικής εξέλιξης του καρκίνου στη χώρα µας Η αποτύπωση της γεωγραφικής κατανοµής της, κατά αιτίας, νοσηρότητας από καρκίνο Ο προσδιορισµός των οµάδων του πληθυσµού, οι οποίες βρίσκονται σε µεγαλύτερο κίνδυνο εµφάνισης καρκίνου Η κατανοµή των περιπτώσεων ανά στάδιο διάγνωσης της νόσου Η παρακολούθηση των ποσοστών επιβίωσης Η αξιολόγηση των προγραμμάτων προσυμπτωματικούπληθυσμιακού ελέγχου
Οι λειτουργίες του ΕΑΝ Η διεξαγωγή και προώθηση κλινικών και επιδημιολογικών μελετών (περιγραφικών και αναλυτικών) Η παροχή ανώνυμων στοιχείων σε διεθνείς Οργανισµούς, στο πλαίσιο ανταλλαγής πληροφοριών, σύγκρισης δεδομένων και εναρμόνισης του αρχείου µε τις εκάστοτε ισχύουσες ευρωπαϊκές και διεθνείς προδιαγραφές Συγκρίνουν το βαθμό αποδοχής και τα αποτελέσματα των θεραπειών που προσφέρονται στις διάφορες μορφές καρκίνου στα νοσοκομεία, τοπικά και διεθνή Τα Αρχεία είναι σημαντικά όπλα της δημόσιας υγείας
Συλλογή πληροφοριών αρχεία των νοσοκομείων καλύπτουν ένα νοσοκομείο ή σύνολο νοσοκομείων πληθυσμιακά αρχεία συλλέγουν τις πληροφορίες από νοσοκομεία και από μη νοσοκομειακές πηγές σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή
Στοιχεία που πρέπει να παρακολουθούνται συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου επίπτωση επιπολασμός τάσεις πληροφορίες για υποτροπές, εξάρσεις, επικράτηση και επιβίωση Προκαρκινικές αλλοιώσεις
Πολιτικές πληθυσμικού ελέγχου Πρωτογενής πρόληψη Δευτερογενής πρόληψη Θεραπευτική αντιμετώπιση Μεταθεραπευτική παρακολούθηση Εκπαίδευση Έρευνα
Τραυματίζει την ψυχολογία της 1,2 Ανησυχία, κατάθλιψη, θυμός, περίεργες σκέψεις, μειωμένος αυτοσεβασμός, επίπτωση στη σεξουαλική δραστηριότητα 1 Άγχος περιμένοντας την κολποσκόπηση 1 1. Bell S et al. Prev Med 1995; 24: 610-616; 2. Lerman C et al. Am J Obstet Gynecol 1991; 165: 658-662; 3. French DP et al. Br J Cancer 2004; 91: 1887-92.
500.000 νέα κρούσματα καρκίνου του τραχήλου διαγιγνώσκονται ετησίως 250.000 Θάνατοι από καρκίνο τραχήλου της μήτρας ετησίως Rate per 100,000 120 100 80 60 40 Age-specific incidence rates of cervical cancer in Brazil and the UK Brazil UK 20 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85+ Age
Cervical cancer in Iceland in the period 1952-2010. World-standardized incidence and mortality rates in fiveyear periods
Profile of Cervical Cancer in England: Incidence, Mortality and Survival 2012 (October)
Πρόγραμμα δράσης εναντίον του καρκίνου 2011-2015 Πρωτοβάθμια πρόληψη Δράση 1: Μείωση επίπτωσης καρκίνου που σχετίζεται με το κάπνισμα Δράση 2: Μείωση επίπτωσης καρκίνου που σχετίζεται με το αλκοόλ Δράση 3: Μείωση επίπτωσης καρκίνου που σχετίζεται με την παχυσαρκία τη διατροφή και την έλλειψη σωματικής άσκησης Δράση 4: Μείωση επίπτωσης καρκίνου του δέρματος Δράση 5: Μείωση επίπτωσης καρκίνου που σχετίζεται με την ηλεκτρονικής ακτινοβολίας και τις τοξικές χημικές ουσίες Δράση 6: Προγράμματα προαγωγής υγείας Δευτεροβάθμια πρόληψη Δράση 1: Εθνικό πρόγραμμα πληθυσμιακών ελέγχων για καρκίνο τραχήλου μήτρας και μαστού Θεραπευτική αντιμετώπιση Δράση 1: Εισαγωγή κλινικών πρωτοκόλλων Δράση 2: Πιστοποίηση μονάδων και υπηρεσιών Δράση 3: Προμήθεια και αξιοποίηση Βιοϊατρικής τεχνολογίας Δράση 4: Δημιουργία εξειδικευμένων κέντρων θεραπευτικής αντιμετώπισης Μεταθεραπευτική αντιμετώπιση Δράση 1: Θεσμικό πλαίσιο κατ οίκον νοσηλείας και ξενώνων ασθενών τελικού σταδίου Δράση 2: Συμβουλευτική και παρηγορητική στήριξη Δράση 3: Ανάπτυξη ξενώνων τελικού σταδίου Δράση 4: Ανάπτυξη συστήματος επανελέγχου Έρευνα Δράση 1: ΕΑΝ Δράση 2: Χαρτογράφηση γονιδιακών αλλοιώσεων σε ογκολογικούς ασθενείς Εκπαίδευση Δράση 1: Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση καρκίνου
WHO
Νεαρή ηλικία Μικρή ηλικία έναρξης σεξουαλικών επαφών Αυξημένος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων τόσο στο σύνολο όσο και σε σύντομο χρονικό διάστημα Μικρή διάρκεια σεξουαλική σχέσης Μικρή διάρκεια γάμου Αυξημένος αριθμός τοκετών Κάπνισμα Κατοικούν στα νησιά και στη νότια Ελλάδα (σε σχέση με τις γυναίκες που κατοικούν στην ενδοχώρα και στη βόρεια Ελλάδα) Πρωτογενής πρόληψη Journal of Clinical Microbiology and Infections 2011. Tsiodras et. al.
16/12/2010 01/07/2011 19/04/2011
Αποτελέσματα Πληθυσμιακού Ελέγχου (1 ο εξάμηνο)
Ποιες οι διαδικασίες ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας ακολουθούνται σε κάθε διαδικασία Οι διαδικασίες ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας θεωρούνται από τις κατευθυντήριες οδηγίες ως κρίσιμο στοιχείο για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή ενός προγράμματος πληθυσμικού ελέγχου Λήψη δείγματος Κυτταρολογική εξέταση Κολποσκοπική διαχείριση παθολογικού Pap test Ιστολογική διάγνωση Δείκτες ποιότητας Η ένταση του πληθυσμικού ελέγχου Η επίδοση του πληθυσμικού ελέγχου Διαγνωστική αξιολόγηση και θεραπεία
Infection cycle of HUMAN PAPILLOMAVIRUS (HPV) (simplified model) HPV infection of the cell nucleus Latent infection Of no clinical value Active infection Of clinical value Integration of viral DNA into the human genome Cell death Release of the virus Malignant cells virus Capsid protein Cell differentiation Viral DNA Replication of the viral DNA + Production of the capsid and shard protein Initiation of the proliferation of the virus Nucleus with chromosomal DNA Nucleus with chromosomal and viral DNA, in absence of capsid protein
Novel kinetochore proteins in cervical pre-cancer
Ποιο πληροφοριακό σύστημα υποστηρίζει τη διαδικασία και ποια τα χαρακτηριστικά του ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗΣ, ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ- ΜΕΤΑΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΩΝ / ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΦΑΚΕΛΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΝΩΜΑΤΕΥΣΕΩΝ ΑΡΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΗΤΡΩΟΥ ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ Ε.Α.Ν. YYKA Δημοτολόγια Ληξιαρχεία ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ WEB PORTAL ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ BUSINESS INTELLIGENCE ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ & ΤΗΛΕ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Η συστηµατική συλλογή δεδοµένων της, κατά αιτίας, νοσηρότητας και θνησιµότητας από καρκίνο Η παρακολούθηση της διαχρονικής εξέλιξης του καρκίνου στη χώρα µας Η αποτύπωση της γεωγραφικής κατανοµής της, κατά αιτίας, νοσηρότητας από καρκίνο Ο προσδιορισµός των οµάδων του πληθυσµού, οι οποίες βρίσκονται σε µεγαλύτερο κίνδυνο εµφάνισης καρκίνου Η κατανοµή των περιπτώσεων ανά στάδιο διάγνωσης της νόσου Η παρακολούθηση των ποσοστών επιβίωσης Η διεξαγωγή και προώθηση κλινικών και επιδημιολογικών μελετών (περιγραφικών και αναλυτικών) Η παροχή ανώνυμων στοιχείων σε διεθνείς Οργανισµούς, στο πλαίσιο ανταλλαγής πληροφοριών, σύγκρισης δεδομένων και εναρμόνισης του αρχείου µε τις εκάστοτε ισχύουσες ευρωπαϊκές και διεθνείς προδιαγραφές Συγκρίνουν το βαθμό αποδοχής και τα αποτελέσματα των θεραπειών που προσφέρονται στις διάφορες μορφές καρκίνου στα νοσοκομεία, τοπικά και διεθνή