Δαπάνες Υγείας ΔNT Μάιος 2016

Βασίλης Πενταφράγκας Φαρμακοποιός 18 Φεβρουαρίου 2017

Δαπάνες Υγείας 20,0 Ετήσιος ρυθμός αύξησης της συνολικής δαπάνης υγείας, στην Ευρώπη, στις χώρες του ΟΟΣΑ και στην Ελλάδα 16,4 15,0 12,8 Ευρώπη ΟΟΣΑ Ελλάδα 10,0 5,0 6,9 4,0 1,4 6,5 4.,2 3,0 0,0-5,0-2,5-4,1-10,0-11,5-11,9-15,0 Πηγή: Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Στοιχεία OECD (2015)

Δαπάνες υγείας από το 2003 ανά κατηγορία δις -18% -34% -58% -43% *Εκτιμήσεις Πηγή: OECD (2015), Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Δαπάνη υγείας και φαρμακευτική δαπάνη Σύνθεση δαπάνης υγείας ως % της συνολικής δαπάνης για τα έτη 2009 και 2015 Δημόσια Ιδιωτική Συνολική 2009 2015* 2009 2015* 2009 2015* Πρωτοβάθμια φροντίδα 13,5 13,7 56,1 27,3 26,5 18,6 Νοσοκομειακή περίθαλψη 48,2 51,5 20,9 38,2 39,9 46,7 Φαρμακευτική περίθαλψη 32,0 27,4 18,9 30,9 28,0 28,7 Λοιπές δαπάνες 6,3 7,4 4,1 3,6 5,6 6,0 Σύνολο 100 100 100 100 100 100 Πηγή: Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας * Προϋπολογιστικές προβλέψεις

Δικαιώματα των πολιτών Πηγή: Wim Van Lerberghe & Silviu Domente, WHO Europe,ΕΣΔΥ 2014 6

Ποια είναι τα κριτήρια των πολιτών για την ποιότητα ; EL 2 1 3 4 EL 47% 49% 35% 34% 12% 24% 5 33% 19% 16% 13% 6% 1% 0% Πηγή:Special Eurobarometer 411, Patient Safety and Quality of Care, June 2014

Ποιούς εμπιστεύονται (;) περισσότερο οι πολίτες ; EL 2 1 3 4 EL 51% 58% 28% 25% 15% 8% 17% 16% 8% 3% 0% 1% 0% Πηγή:Special Eurobarometer 411, Patient Safety and Quality of Care, June 2014

http://www.bbc.com/news/world-europe-33507802 Εξέλιξη του ΑΕΠ

Συνολικές Πωλήσεις Φαρμάκων στην Ελλάδα 2015/2009: + 1,4 % - 39,1 % - 31,9 %

εκατ. Εισαγωγές από 61 χώρες & Εξαγωγές σε 141 Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές φαρμάκων το 2015 ανήλθαν σε 2,8 δισεκ. και 1,0 δισεκ. αντίστοιχα. Σε σχέση με το 2014, οι εισαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων παρουσίασαν αύξηση κατά 3,7%, ενώ οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 2,3% με αποτέλεσμα το έλλειμμα να αυξηθεί κατά 7,6%, ενώ σε απόλυτα μεγέθη διαμορφώθηκε στα - 1,8 δισεκ., έναντι - 1,7 δισεκ. το 2014. Οι εξαγωγές φαρμάκων αποτελούν το πρώτο εξαγώγιμο προϊόν σε όρους αξίας, μετά την κατηγορία των πετρελαιοειδών (στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, το 2015) 4.000 3.000 3.571 3.275 2.941 2.759 2.699 2.800 2.000 1.000 1.042 921 969 1.056 1.049 1.025 1.196 1.193 429 428 0-1.000-766 -764-2.000-3.000-1.703-1.650-1.972-1.775-2.529-2.354 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Ιαν - Μαι 2015 Ιαν - Μαι 2016 Ισοζύγιο Εισαγωγές Εξαγωγές Πηγή: Eurostat, International trade, EU Trade Since 1988 By CN8, 2015, επεξεργασία στοιχείων ΙΟΒΕ

Προϋπολογισμοί Δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης (ΕΟΠΥΥ) δις 2016 vs 2009 : -62% 12

ΔΕΤΥΠ: 2016 Θεωρητικό πλαίσιο πολιτικών εξορθολογισμού?

Φαρμακευτική Δαπάνη ΕΟΠΥΥ Υποχρεωτικές Επιστροφές (Rebate & Claw back) 763 εκ 643 εκ 462 εκ 327 εκ 374 εκ ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία δεδομένων ΕΟΠΥΥ

Μεσοσταθμικές μειώσεις τιμών ανά κατηγορία 2009-2016 0% -10% N.3816 On-patent Off-patent Gx -20% -30% -40% -26% -33% -50% -60% -50% -70% -67% -80% Σημείωση: (1) Περιλαμβάνονται μόνο τα φάρμακα που είναι ενταγμένα στη Θετική Λίστα. Εξαιρούνται ΜΗΣΥΦΑ και φάρμακα της Αρνητικής Λίστας (2) Ο υπολογισμός των μεριδίων αγοράς έγινε με στοιχεία δαπάνης του ΕΟΠΥΥ το 2015 ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία Δελτίων Τιμών Δεκ. 2009 Δεκ. 2016, Δαπάνη ΕΟΠΥΥ, Στοιχεία πωλήσεων IMS

Παραδείγματα σημερινών τιμών γενοσήμων φαρμάκων, σε σχέση με την On-Patent τιμή των Φαρμάκων αναφοράς το 2009 Ex-Factory ON-PATENT (2009) Ex-Factory ΓΕΝΟΣΗΜΟΥ (2017) 1 ATORVASTATIN (40MG x 14) 26,22 4,15-84% 2 MEMANTINE (10MG x 30) 46,88 8,82-81% 3 DONEPEZIL (5MG x 28) 63,60 11,47-82% 4 ESOMEPRAZOLE (40MG x 28) 31,64 5,24-83% 5 RABEPRAZOLE (20MG x28) 24,72 5,18-79% 6 ESCITALOPRAM (20MG x 14) 19,77 5,44-72% 7 RISEDRONATE (35MG x 4) 24,23 4,15-83% 8 EPLERENONE (25MG x 20) 37,02 9,28-75% 9 IRBESARTAN (300MG x 28) 21,90 4,35-80% 10 IRBESARTAN & HCTZ ((300+25)MG x 28) 19,94 4,50-77% 11 VALSARTAN (320MG x 14) 16,97 4,02-76% 12 MONTELUKAST (10MG x 14) 15,31 4,17-73% 13 LEVETIRACETAM (500MG x 30) 35,30 8,17-77% 14 PIOGLITAZONE (30MG x 28) 38,12 6,83-82% 15 LEVOFLOXACIN (500MG x 5) 14,70 3,80-74% ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία Δελτίων Τιμών 2009-2016 Δ

# PRODUCT Orig / Gx 100 TOP SELLING BRANDS, 2016 Average (weighted) Wholesale Price 2016 # PRODUCT Orig / Gx Average (weighted) Wholesale Price 2016 1 INEGY Ori g. 34,00 51 T4 Ori g. 1,44 2 XARELTO Ori g. 51,42 52 STALEVO Ori g. 18,03 3 EUCREAS Ori g. 34,62 53 EBIXA Ori g. 21,43 4 CRESTOR Ori g. 9,32 54 LOBIVON Ori g. 4,33 5 PROLIA Ori g. 165,89 55 SEROPRAM Ori g. 8,29 6 PREVENAR 13 Orig. 45,77 56 PENRAZOL Gx 8,28 7 LIPITOR Ori g. 6,74 57 NORVASC Ori g. 3,42 8 JANUMET Ori g. 31,79 58 TRIATEC Ori g. 5,34 9 LANTUS Ori g. 34,61 59 ULTIBRO BREEZHALER Ori g. 46,32 10 ELIQUIS Ori g. 56,23 60 DIOVAN Ori g. 4,71 11 PRADAXA Ori g. 59,24 61 ABILIFY Ori g. 65,04 12 EXELON Ori g. 42,67 62 DEPON Ori g. 0,70 13 INNOHEP Ori g. 15,94 63 GLUCOPHAGE Ori g. 1,49 14 ZOMARIST Ori g. 34,66 64 CYMBALTA Ori g. 13,38 15 FORSTEO Ori g. 291,59 65 DEXA RHINASPRAY N Ori g. 6,90 16 PLAVIX Ori g. 13,78 66 PARIET Ori g. 9,52 17 LEPUR Gx 9,10 67 LADOSE Ori g. 7,58 18 EZETROL Ori g. 15,67 68 DIAMICRON MR Ori g. 4,96 19 SERETIDE Ori g. 25,84 69 SEROQUEL XR Ori g. 25,45 20 SYMBICORT Ori g. 29,22 70 ORIZAL PLUS Ori g. 18,04 21 CIALIS Ori g. 33,49 71 SALOSPIR Ori g. 0,82 22 JANUVIA Ori g. 28,40 72 EFEXOR Ori g. 8,57 23 LYRICA Ori g. 18,67 73 KLARICID Ori g. 11,00 24 AUGMENTIN Ori g. 4,17 74 ARVEKAP Ori g. 103,13 25 NEXIUM Ori g. 8,14 75 PANTIUM Gx 8,75 26 CO DIOVAN Ori g. 5,73 76 RISPERDAL CONSTA Ori g. 114,38 27 ATROST Gx 8,61 77 DOTAREM Ori g. 47,68 28 SPIRIVA Ori g. 28,18 78 CLEXANE Ori g. 7,48 29 VICTOZA Ori g. 89,79 79 CARVEPEN Gx 3,19 30 TRESIBA Ori g. 83,28 80 NOVORAPID Ori g. 29,68 31 EXFORGE HCT Ori g. 18,98 81 PANADOL EXTRA Ori g. 1,97 32 GARDASIL Ori g. 102,96 82 SINGULAIR Ori g. 8,44 33 COPALIA HCT Ori g. 18,58 83 FILICINE Ori g. 3,51 34 ORIZAL Ori g. 15,50 84 CIPRALEX Ori g. 8,41 35 LOSEC Ori g. 7,96 85 CLOVELEN Gx 11,60 36 KEPPRA Ori g. 19,12 86 TRAJENTA Ori g. 33,54 37 COPALIA Ori g. 15,83 87 DUODART Ori g. 19,80 38 OLARTAN PLUS Ori g. 13,68 88 LONARID N Ori g. 2,52 39 OLARTAN Ori g. 12,35 89 DEPON MAXIMUM Ori g. 1,14 40 VOLTAREN Ori g. 3,87 90 PROCORALAN Ori g. 36,98 41 COAPROVEL Ori g. 7,81 91 LASIX Ori g. 1,06 42 FOSTER Ori g. 29,44 92 AMOXIL Ori g. 3,28 43 EXFORGE Ori g. 15,85 93 ZYPADHERA Ori g. 204,22 44 RANEXA Ori g. 51,28 94 CIPROXIN Ori g. 6,14 45 ZINADOL Ori g. 6,58 95 XOTERNA BREEZHALER Ori g. 46,17 46 ROLENIUM Hybri d 26,96 96 SEROQUEL Ori g. 17,50 47 APROVEL Ori g. 7,73 97 SALOFALK Ori g. 16,27 48 ZYPREXA Ori g. 27,73 98 ARCOXIA Ori g. 18 8,69 49 BEXSERO Ori g. 82,07 99 INFANRIX HEXA Ori g. 34,30 50 LAPRAZOL Ori g. 10,25 100 XOZAL Ori g. 4,77

Φαρμακευτική Δαπάνη ΕΟΠΥΥ Σύνθεση ετήσιας δαπάνης 2012-2015 58% 60% 70% 67% ΔΕΤΥΠ Πηγή: Μελέτη PLANET 2016

Τιμολογιακή βάση σήμερα: Ο μέσος όρος των 3 χαμηλότερων τιμών στην ΕΕ Ονομαστική τιμολόγηση των γενοσήμων φαρμάκων στο 65% της τιμής των φαρμάκων αναφοράς και επιπρόσθετη απομείωση τιμής έως 12% για τις μεγαλύτερες συσκευασίες (ακόμη και για τις μηνιαίες θεραπείες που πρακτικά διευκολύνουν την επίτευξη εξοικονομήσεων) Παράδειγμα πραγματικής καθαρής τιμής παραγωγού γενοσήμου φαρμάκου. 12 10,47 Λιανική Τιμή φαρμάκου αναφοράς (σε ίδια συσκευασία) : 17,91 (65% = 11,64) 10 0,59 8 2,28 0,35 7,24 Rebate + Claw back 21% της ΛΤ 6 4 1,28 0,94 Rebate + Claw back 30% της ex-factoty 5,03 2 48% της ΛΤ 0 ΛΙΑΝΙΚΗ ΤΙΜΗ Φ Π Α ΜΕΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ Φ/Κ ΜΕΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ Φ/Θ EX-FACTORY ΚΑΚ REBATES CLAW BACK ΝΕΤ ΤΙΜΗ ΚΑΚ ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία δεδομένων ΕΟΠΥΥ & Δελτίων Τιμών 2016

Η επίπτωση του ισχύοντος συστήματος τιμολόγησης PANTOPRAZOLE 40mg Ex-factory prices, 4,00 3 lowest EU countries of the Originator Greece 3,50 3,00 3,36 3,08 3,26 2,61 2,86 2,76 3,16 2,50 2,00 2,05 1,50 1,44 1,00 0,50 0,00 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs Controloc (IE) Av. Gx (IE) Controloc (PL) Av. Gx (PL) Controloc (AT) Av. Gx (AT) Controloc (GR) Av. Gx (GR) Av. Gx (GR) SSF SSF =Social Security Fund Με το ισχύον σύστημα τιμολόγησης οι τελικές τιμές των γενοσήμων pantoprazole 40mg στην Ελλάδα καταλήγουν να είναι στο έως και 50% χαμηλότερες των τιμών των γενοσήμων στις 3 φθηνότερες χώρες του προϊόντος αναφοράς Controloc. ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία Δελτίων Τιμών Δεκ. 2016

Η επίπτωση του ισχύοντος συστήματος τιμολόγησης SIMVASTATIN 40mg Ex-factory prices, 3 lowest EU countries of the Originator Greece 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 4,50 2,44 5,04 3,64 5,17 3,21 5,25 10 tabs (1,75 ) 10 tabs (1,75 ) 3,00 2,10 1,00 10 tabs (1,75 ) 0,00 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 28 tabs 30tabs 30 tabs Zocor (SK) Av. Gx (SK) Zocor (IE) Av. Gx (IE) Zocor (PL) Av. Gx (PL) Zocor (GR) Av. Gx (GR) Av. Gx (GR) SSF SSF =Social Security Fund Με το ισχύον σύστημα τιμολόγησης οι τελικές τιμές των γενοσήμων simvastatin 40mg στην Ελλάδα καταλήγουν να είναι έως και 42% χαμηλότερες των τιμών των γενοσήμων στις 3 φθηνότερες χώρες του προϊόντος αναφοράς Zocor. ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία Δελτίων Τιμών Δεκ. 2016

Η επίπτωση του ισχύοντος συστήματος τιμολόγησης ATORVASTATIN 40mg Με το ισχύον σύστημα τιμολόγησης οι τελικές τιμές των γενοσήμων atorvastatin 40mg στην Ελλάδα καταλήγουν να είναι έως και 62% χαμηλότερες των τιμών των γενοσήμων στις 3 φθηνότερες χώρες του προϊόντος αναφοράς Lipitor. ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία Δελτίων Τιμών Δεκ. 2016 Ex-factory prices, 3 lowest EU countries of the Originator Greece 8,00 7,00 7,41 7,41 7,46 7,46 6,94 6,00 5,00 4,61 14 tabs (3,47 ) 4,00 3,71 3,97 3,00 2,78 2,00 1,00 30 tabs 30 tabs 30 tabs 30 tabs 30 tabs 30 tabs 0,00 Lipitor Av. Gx (HR) (HR) SSF =Social Security Fund Lipitor (BG) Av. Gx (BG) Lipitor (SI) Av. Gx (SI) 14 tabs (3,47 ) Lipitor (GR) 28 tabs 28 tabs Av. Gx (GR) Av. Gx (GR) SSF

Υποκατάσταση 2015-2016 Φάρμακα Θετικής λίστας Επίπτωση Τιμολογήσεων Επίπτωση Όγκου Επίπτωση Υποκατάστασης Συνολικό Αποτέλεσμα Σύνολο αγοράς (ΧΤ) - 95 εκ. + 105 εκ. + 120 εκ. + 125 εκ. Η δυνητική εξοικονόμηση από μείωση των τιμών εξουδετερώνεται από αύξηση όγκου & τις διαφοροποιήσεις των συνταγογραφικών επιλογών ΔΕΤΥΠ: Επεξεργασία Δελτίων Τιμών 2015 2016 & Στοιχεία πωλήσεων IMS

Εγχώρια παραγωγή & Πολιτική τιμών Η μέση τιμή των γενοσήμων φαρμάκων που παράγονται στη χώρα μας είναι αναλογικά στο ίδιο επίπεδο με των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών που έχουν παρόμοια δημογραφικά ή οικονομικά μεγέθη. Η περαιτέρω επιβάρυνσή τους με εξοντωτικά rebate & claw back (έως και > 30% της τιμής παραγωγού) αποτελεί συστημική αντίφαση, εφόσον επιδιώκεται η αύξηση της χρήσης τους ώστε να παραχθούν εξοικονομήσεις. Επιπρόσθετες μειώσεις κάτω από τα σημερινά επίπεδα τιμών (ιδιαίτερα των φαρμάκων με τιμή χαμηλότερη από 9 /ΚΗΘ<0,3) θα αυξήσουν τις δαπάνες υγείας λόγω υποκατάστασης.

Βιωσιμότητα Συστήματος Φαρμακευτικής Περίθαλψης Φαρμακευτική Πολιτική

Φαρμακευτική Πολιτική Όφελος Κόστος

Πρόσβαση στην καινοτομία: ΑΣΦΑΛΩΣ ΝΑΙ!!! άλλα και ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Από το σύνολο των 925 νέων φαρμάκων που αξιολογήθηκαν και αιτήθηκαν αποζημίωση στη Γαλλία, μόλις τα 8 θεωρήθηκαν πραγματικά καινοτόμα & μόνο σε 50 αναγνωρίσθηκε προστιθέμενη αξία 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 TOTAL Innovative drug/real therapeutic advance Offers an advantage over current standards 0 1 2 3 0 0 1 0 1 8 6 4 8 14 6 3 3 3 3 50 Possibly helpful 12 20 31 27 25 14 22 13 14 178 Minimal clinical advantage/nothing new to existing standards Not acceptable including safety concerns Judgment reserved usually because of insufficient data from clinical trials 41 38 69 79 57 62 49 53 42 490 7 19 17 15 23 19 19 16 15 150 4 2 8 3 9 6 3 7 7 49 Total 70 84 135 141 120 104 97 92 82 925 Πηγή: Access to new medicines in Europe: technical review of policy initiatives and opportunities for collaboration and research, WHO Regional Office for Europe, March 2015

Σημαντικότητα μέτρων για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των φαρμακευτικών συστημάτων Ranking if long-term sustainability is taken as the dominant policy objective. Στην μελέτη των Vogler et al. (2014) διερευνήθηκε η άποψη των εμπλεκόμενων φορέων των κ-μ της Ε.Ε. σχετικά με το ποια μέτρα άσκησης φαρμακευτικής πολιτικής θεωρούνται τα πιο σημαντικά για την εξασφάλιση της βέλτιστης κάλυψης και της βιωσιμότητας των φαρμακευτικών συστημάτων: Περισσότερο σημαντικά: 1.- Φαρμακοοικονομική αξιολόγηση 2.- Τιμολόγηση βάση προστιθέμενης αξίας - Διαδικασίες αποζημίωσης 3.- Συμφωνίες επιμερισμού του ρίσκου Λιγότερο Σημαντικά: 7. - Συνταγογράφηση ΙΝΝ 8. - Co-payment, Rebates, Clawback, Εκπτώσεις 9. - Διαγωνισμοί 10. - Σύστημα τιμολόγησης βάση των τιμών σε άλλες χώρες Πηγή: Vogler et al. (2014), Study of the policy mix for the reimbursement of medicines, Gesundheit Osterreich.

Εξορθολογισμός της χρήσης των φαρμάκων

Εθνική Φαρμακευτική Πολιτική Ιεράρχηση Στόχων Η βελτίωση της προσβασιμότητας των πολιτών στα φάρμακα που έχουν ανάγκη όταν τα χρειάζονται Η διασφάλιση της βιωσιμότητας - αποδοτικότητας του συστήματος περίθαλψης Η προαγωγή της επιστημονικής έρευνας Η παραγωγή προστιθέμενων αξιών & Ανάπτυξης Ο αποτελεσματικός έλεγχος κατανάλωσης & δαπανών Αλλαγή του δομικού προσανατολισμού και της εντροπίας του συστήματος Επενδύσεις στην εκπαίδευση, την ενημέρωση, την ΠΦΥ, την πρόληψη Υπεύθυνη επίμονη ενημέρωση για την Ορθολογική χρήση των φαρμάκων Προϋπολογισμοί προσαρμοσμένοι στις υγειονομικές ανάγκες της χώρας Λογικό, Απλό, Διάφανο & Ισορροπημένο σύστημα: Τιμολόγησης-Αποζημίωσης-Συνασφάλισης Πολιτικές αξιοποίησης του επιστημονικού δυναμικού και ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής -του επώνυμου ελληνικού φαρμάκου-.