ΓΙΔΣΗ ΔΚΘΔΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΣΟΠΙΚΟ ΥΔΓΙΟ ΓΡΑΗ ΓΙΑ ΣΗ ΒΙΩΙΜΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ ΣΟΤ ΓΗΜΟΤ ΒΟΛΟΤ ΣΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΟΤ ΤΜΦΩΝΟΤ ΣΩΝ ΓΗΜΑΡΥΩΝ

ΓΙΔΣΗ ΔΚΘΔΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ 2014 2016 ΣΟΠΙΚΟ ΥΔΓΙΟ ΓΡΑΗ ΓΙΑ ΣΗ ΒΙΩΙΜΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ ΣΟΤ ΓΗΜΟΤ ΒΟΛΟΤ ΣΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΟΤ ΤΜΦΩΝΟΤ ΣΩΝ ΓΗΜΑΡΥΩΝ Φεβξνπάξηνο 2016 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 1

Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 2

Πεξηερόκελα ΗΜΕΙΩΜΑ... 4 ΕΙΑΓΩΓΗ... 6 ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ... 10 ΜΕΡΟ Α : ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΚΑΣΑ ΣΟ ΕΣΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ... 20 ΜΕΡΟ Β : ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO 2 ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ... 26 ΜΕΡΟ Γ : ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΛΟΠΟΙΗΗ ΚΤΡΙΩΝ ΔΡΑΕΩΝ ΓΙΑ ΣΗ ΔΙΕΣΙΑ 2014-2016... 45 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 3

ΗΜΕΙΩΜΑ Ν Θαιιηθξαηηθφο Γήκνο Βφινπ απφ ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2013 πξνρψξεζε ζηελ έληαμε ηνπ Γήκνπ ζην «Πχκθσλν ησλ Γεκάξρσλ» γηα ηελ εθαξκνγή βηψζηκσλ ηνπηθψλ ελεξγεηαθψλ πνιηηηθψλ δηφηη εμππεξεηεί ηελ δεκφζηα έθθξαζε θαη πξφζεζε ζπκκεηνρήο ηνπ Γήκνπ ζηελ πξνζπάζεηα επίηεπμεο ησλ επξσπατθψλ δεζκεχζεσλ γηα κείσζε ησλ εθπνκπψλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα CO 2 θαη ηελ έληαμε ηνπ ζε κία επξσπατθή νηθνγέλεηα ηνπηθψλ αξρψλ, κε ζεκαληηθή εκπεηξία ζηελ πηνζέηεζε ηνπηθψλ πνιηηηθψλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, έρνληαο σο θχξην ζηφρν ηελ βειηίσζε πνηφηεηαο δσήο ηνπ δεκφηε θαη ηε δεκηνπξγία ζπλζεθψλ νηθνλνκηθήο θαη πνιηηηζηηθήο αλάπηπμεο. Κε ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζηελ επξσπατθή απηή πξσηνβνπιία, ν Γήκνο Βφινπ ππέβαιε ην «Πρέδην Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο» ζηηο 14 Φεβξνπαξίνπ 2014 ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ζην νπνίν θαηαγξάθεηαη ν ζρεδηαζκφο ηεο δεκνηηθήο αξρήο ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο (ελεξγεηαθή θαηαλάισζε θαη ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο) κε απψηεξν ζθνπφ ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ έσο ην 2020 ζε ζχγθξηζε κε ην έηνο βάζεο πνπ νξίζζεθε ην 2007. Ρν αλσηέξσ ζρέδην εγθξίζεθε απφ ην Γεκνηηθφ Ππκβνχιην κε ηελ ππ. αξηζκ. 136/2014 (ΒΗΔ4Ω96-62) απφθαζή ηνπ. Ρν Πρέδην πεξηιακβάλεη κηα Απνγξαθή Δθπνκπψλ Αλαθνξάο ε νπνία παξέρεη κηα αλάιπζε ηεο ηξέρνπζαο θαηάζηαζεο απφ πιεπξάο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο θαη εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη έλα νινθιεξσκέλν ζχλνιν δξάζεσλ πνπ ζθνπεχνπλ λα αλαιάβνπλ νη ηνπηθέο αξρέο ψζηε λα επηηχρνπλ ηνλ ζηφρν κείσζεο ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζε ηνκείο - άμνλεο παξέκβαζεο πνπ αλαπηχζζνληαη ζηελ πφιε. Νη ππνγξάθνληεο δεζκεχνληαη, επίζεο, γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηελ ππνβνιή αλαθνξψλ πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΑΔ κεηά ηελ ππνβνιή ηνπ. Κε ηε ζπλερή παξαθνινχζεζε ησλ δεδνκέλσλ θαηαλάισζεο ελέξγεηαο θαη εθπνκπψλ ξχπσλ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη ινηπψλ αεξίσλ ζε ηνπηθφ επίπεδν, ν Γήκνο Βφινπ κπνξεί λα ιακβάλεη πνιηηηθέο απνθάζεηο, ψζηε λα πξνβαίλεη ζε δηνξζσηηθέο θηλήζεηο κε απψηεξν ζθνπφ ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ην κεηξηαζκφ ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 4

Νη ηνκείο - άμνλεο παξέκβαζεο ηνπ Πρεδίνπ ζηνπο νπνίνπο πξνηείλνληαη δξάζεηο κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο ηεο ελέξγεηαο είλαη: Γεκφζηα θηίξηα, Γεκνηηθφο θσηηζκφο, Ύδξεπζε θαη Γηαρείξηζε Ιπκάησλ, Νηθηαθφο ηνκέαο, Ρξηηνγελήο ηνκέαο, Νρήκαηα θαη κεηαθνξέο, Γηαρείξηζε αζηηθψλ απνβιήησλ, Ιεηηνπξγία ηεο Ξφιεο θαη άιια κέηξα φπσο δηαδηθαζίεο ζχλαςεο πξάζηλσλ ζπκβάζεσλ. Ρν γξαθείν Ρερληθήο Βνήζεηαο ηνπ Ππκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, κεηά ηε δηεμαγσγή ηεο δηαδηθαζίαο αλάιπζεο ηνπ ΠΓΑΔ ε νπνία εζηηάδεη ζηελ αμηνιφγεζε κηαο ζεηξάο θξηηεξίσλ επηιεμηκφηεηαο, απνδέρζεθε θαη ελέθξηλε ην ΠΓΑΔ ηνπ Γήκνπ Βφινπ ζηηο 22 Νθησβξίνπ 2014 θαζψο πιεξνί ηα εμήο πξναπαηηνχκελα θξηηήξηα: ππνβιήζεθε εληφο ελφο έηνπο απφ ηελ επίζεκε ππνγξαθή ηνπ Ππκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, είλαη εγθεθξηκέλν απφ ην Γεκνηηθφ Ππκβνχιην κε ηελ ππ. αξηζκ. 136/14-02-2014, πεξηιακβάλεη Βαζηθή Απνγξαθή Δθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ, ηα απνηειέζκαηα ηεο νπνίαο θαιχπηνπλ ηνπο βαζηθνχο ηνκείο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ Γήκνπ, κε έηνο βάζεο ην 2007. θαζνξίδεη κε ζαθήλεηα ην πνζνζηφ κείσζεο εθπνκπψλ κε νξίδνληα ην 2020 αλά ηνκέα, πξνβιέπεη ζπγθεθξηκέλα κέηξα θαη δξάζεηο κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζε ηνκείο - άμνλεο παξέκβαζεο πνπ αλαπηχζζνληαη ζηελ πφιε, ηα νπνία ζα πινπνηεζνχλ κέρξη ην 2020 θαη εηδηθά ζηνπο ηνκείο επζχλεο ηνπ Γήκνπ (δεκνηηθά θηίξηα, θσηηζκφο, νρήκαηα, θηι), ε ειεθηξνληθή ππνβνιή ηνπ ΠΓΑΔ είλαη νξζά ζπκπιεξσκέλε. ε ζπγθέληξσζε θαη αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ πνπ πεξηέρνληαη ζην ΠΓΑΔ είλαη κε δνκεκέλν θαη ζπζηεκαηηθφ ηξφπν. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 5

ΕΙΑΓΩΓΗ Ν Γήκνο Βφινπ κε ηελ έληαμε ηνπ ζην «Πχκθσλν ησλ Γεκάξρσλ» έρεη ζαλ ζηφρν ηελ άκεζε δξαζηεξηνπνίεζε ηνπ Γήκνπ, ζηελ πξνζπάζεηα κεηξηαζκνχ ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο ζε Ρνπηθφ θαη Ξεξηθεξεηαθφ επίπεδν, κε ηελ αλάιεςε δξάζεσλ ψζηε λα θηάζεη ή θαη λα ππεξβεί ην ζηφρν κείσζεο ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ ζηνπο εμήο άμνλεο: Δμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζε φιεο ηηο δεκνηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, θηίξηα θαη νρήκαηα, νηθηαθφ θαη ηξηηνγελή ηνκέα, δεκφζηεο θαη ηδησηηθέο κεηαθνξέο, Ξαξαγσγή πνζνζηνχ ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλεηαη εληφο ηνπ Γήκνπ απφ ΑΞΔ, Κείσζε ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ. Ζ πινπνίεζε ηνπ ΠΓΑΔ απνηειεί εζηθή θαη πνιηηηθή ππνρξέσζε ηεο ηνπηθήο καο θνηλσλίαο απέλαληη ζηα ζχγρξνλα πξνβιήκαηα ηεο αλζξσπφηεηαο. Ρα απνηειέζκαηα ησλ δξάζεσλ εθηφο απφ ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο είλαη πνιιά θαη δηάθνξα: πγηέζηεξν πεξηβάιινλ θαη πνηφηεηα δσήο, δεκηνπξγία εμεηδηθεπκέλσλ θαη ζηαζεξψλ ζέζεσλ εξγαζίαο, βειηησκέλε νηθνλνκηθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη κεγαιχηεξε ελεξγεηαθή αλεμαξηεζία. Ζ ΔΔ δηαζέηεη ζαθέο πιαίζην (Ξξάζηλε Βίβινο) γηα πνιηηηθέο πνπ αθνξνχλ ην θιίκα & ηελ ελέξγεηα κε ρξνληθφ νξίδνληα ην 2020 κε ζθνπφ ηελ εθαξκνγή ησλ ζηφρσλ «Δπξψπε 2020» (ΔU 20 20 20) δειαδή: Κείσζε θαηαλάισζεο ελέξγεηαο 20%, Ν ζηφρνο εμνηθνλφκεζεο 20% ηεο πξσηνγελνχο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζε ζχγθξηζε κε ηηο πξνβιέςεηο πνπ έγηλαλ ην 2007, δελ είλαη λνκηθά δεζκεπηηθφο γηα ηα θξάηε κέιε. Ιφγσ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ ελεξγεηαθψλ πνιηηηθψλ ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο έρεη κεησζεί ζεκαληηθά. Ρν 2012 κε ηελ έθδνζε ηεο νδεγίαο γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε (ΝΔΑ) ππάξρεη πιένλ νινθιεξσκέλν λνκνζεηηθφ πιαίζην ζε επίπεδν Δ.Δ. ην νπνίν πξέπεη λα ηεξεζεί πιήξσο απφ ηα θξάηε κέιε. Κεηά ην 2009-2010 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 6

εθδφζεθαλ κέηξα εθαξκνγήο ζην πιαίζην ησλ νδεγηψλ γηα ηνλ νηθνινγηθφ ζρεδηαζκφ θαη ηε ζήκαλζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ησλ ζπλδεφκελσλ κε ηελ ελέξγεηα πξντφλησλ, ηα νπνία νδεγνχλ ζε κείσζε ηεο δήηεζεο ελέξγεηαο γηα ηελ νηθηαθή & βηνκεραληθή ρξήζε. Πηνλ θηηξηαθφ ηνκέα γηα ηελ θαηαλάισζεο ελέξγεηαο (ηδίσο γηα ζθνπνχο ςχμεο & ζέξκαλζεο) ε Δ.Δ. εμέδσζε αλαζεσξεκέλε νδεγία (2010) γηα ηηο ελεξγεηαθέο επηδφζεηο ησλ θηηξίσλ (ΝΔΔΘ) θαη επηβάιιεη λα εμαζθαιηζηεί έσο ην 2021, φηη ηα λεφδκεηα θηίξηα ζα είλαη «θηίξηα κε ζρεδφλ κεδεληθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο». Πηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ ζεζπίδνληαη πξφηππα κείσζεο CO 2, γηα επαγγεικαηηθά νρήκαηα, κε ζηφρν ηα λέα νρήκαηα λα εθπέκπνπλ 135,7 g CO 2 αλά ρηιηφκεηξν ην 2011 απφ 172 g CO 2 αλά ρηιηφκεηξν πνπ ήηαλ ην 2000. Κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαηά 20% ζε ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο ην 1990, θαη εηδηθφηεξα γηα ηα θαχζηκα νδηθψλ κεηαθνξψλ, κείσζε ηεο έληαζεο ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ θαηά 6%, Ν ζηφρνο κείσζεο ησλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ θαηά 20% έσο ην 2020, ζε ζχγθξηζε κε ην 1990 εθαξκφδεηαη κέζσ ηνπ ζπζηήκαηνο εκπνξίαο δηθαησκάησλ εθπνκπήο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ηεο ΔΔ θαη επηηπγράλεηαη κέζσ ησλ Θνηλνηηθψλ θαη Δζληθψλ πνιηηηθψλ κείσζεο ησλ εθπνκπψλ. Ρν 2011 νη εθπνκπέο αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ κεηψζεθαλ θαηά 16% ζε ζρέζε κε ηα επίπεδα ηνπ 1990. Αχμεζε ησλ Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο (ΑΞΔ) θαηά 20%, θαη εηδηθφηεξα ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ αχμεζε ΑΞΔ θαηά 10% θαη πεξηνξηζκφ 5% ηνπ πνζνζηνχ ησλ βηνθαπζίκσλ πξψηεο γεληάο θαη βηνξεπζηψλ. Θαηά ηελ πεξίνδν 1995-2000, φπνπ δελ ππήξρε ξπζκηζηηθφ πιαίζην, ην κεξίδην ησλ ΑΞΔ, απμαλφηαλ θαηά 1,9 % εηεζίσο. Ρν 2010 ην κεξίδην ησλ Α.Ξ.Δ. ζηελ ΔΔ αλεξρφηαλ ζε πνζνζηφ 12,7% ελψ ην 2005 ήηαλ 8,5%. Πηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ ην 2010, ην κεξίδην ησλ Α.Ξ.Δ. αλήιζε ζε 4,7% ελψ ην 2005 ήηαλ 1,2%. Πηνλ ηνκέα ηεο ζέξκαλζεο θαη ηεο ςχμεο νη Αλαλεψζηκεο Ξεγέο Δλέξγεηαο αθνινπζνχλ απμεηηθή ηάζε θαη ην κεξίδην πνπ ηνπο αλαινγεί ζα έρεη ζρεδφλ δηπιαζηαζηεί έσο ην 2020. Γηα λα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη γηα ην 2020 απαηηείηαη απφ ηα πεξηζζφηεξα θξάηε κέιε, λα ιεθζνχλ λέα Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 7

κέηξα ψζηε λα ππάξρεη επθνιφηεξε πξφζβαζε ζε πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο. Νη ζηφρνη γηα ην 2020 πινπνηνχληαη κε ηε βνήζεηα κέζσλ άζθεζεο πνιηηηθήο, νη νπνίνη είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλνη κε ηελ εζσηεξηθή αγνξά. Ρα θξάηε κέιε δηαζέηνπλ επξχ πεξηζψξην ειηγκψλ θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο ηεο ΔΔ γηα ηελ ελεξγεηαθή απφδνζε, ηηο ΑΞΔ θαη γηα ηηο εθπνκπέο CO 2 (εθηφο ΠΔΓΔ). Πηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ην 2 ν Δζληθφ Πρέδην Γξάζεο Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο (ΠΓΔΑ 2008-2016) ζην πιαίζην ηεο Νδεγίαο 2006/32/ΔΘ ην νπνίν πεξηγξάθεη θαη αμηνινγεί ην ζχλνιν ησλ κέηξσλ πνπ πινπνηήζεθαλ, πινπνηνχληαη ή ζρεδηάδνληαη θαη πξνγξακκαηίδνληαη λα εθαξκνζηνχλ ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηειηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο, έρνπλ θαζνξηζηεί νη παξαθάησ ζηφρνη: Κείσζε ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαηά 4% έσο ην 2020, ζηνπο ηνκείο εθηφο εκπνξίαο εθπνκπψλ ζε ζρέζε κε ηα επίπεδα ηνπ 2005, Γηείζδπζε θαηά 18 % ησλ ΑΞΔ ζηελ ηειηθή θαηαλάισζε έσο ην 2020, Δμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζηελ ηειηθή θαηαλάισζε θαηά 9% έσο ην 2016 (πηνζεηήζεθε ν ζηφρνο πνπ ηέζεθε ζην 1 ν ΠΓΔΑ). Ν Γήκνο Βφινπ είρε αλαζέζεη ζηελ Αλαπηπμηαθή Δηαηξεία Βφινπ (ΑΛΔΒΝ Α.Δ.), ζχκθσλα κε ηελ ππ. αξηζκ. 942/2013 ΑΓΠ, λα πξνεηνηκάζεη, λα ζπληάμεη θαη λα ππνβάιεη ην Πρέδην Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα ζηελ ΔΔ. Ρν Γεθέκβξην ηνπ 2014 ην Γεκνηηθφ Ππκβνχιην κε ηελ ππ. αξηζκ. 868/2014, ηεο αλέζεζε ηελ Ξαξαθνινχζεζε ηεο πξνφδνπ πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΑΔ ηνπ Γήκνπ Βφινπ, κε ζηφρν ηνλ ζπληνληζκφ θαη ηελ παξαθνινχζεζε ησλ δξάζεσλ πνπ πξνβιέπνληαη λα εθαξκνζζνχλ θαη ην Γεθέκβξην ηνπ 2015 ηεο αλέζεζε ηε ζχληαμε ηεο δηεηνχο έθζεζεο παξαθνινχζεζεο γηα ηα έηε 2014-2016. Κε ηνλ ηξφπν απηφ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ειέγρνπ θαη παξαθνινχζεζεο ηεο πνξείαο πινπνίεζεο ηνπ ζρεδίνπ θαη ηεο απνηίκεζεο ησλ απνηειεζκάησλ θαη επηδφζεσλ απφ ηελ εθαξκνγή ησλ παξεκβάζεσλ. Δμάγνληαη ζε ηαθηηθή βάζε ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε ηα εθαξκνδφκελα κέηξα θαη εληνπίδνληαη πηζαλά πξνβιήκαηα απηψλ κε ζηφρν ην ζρεδηαζκφ θαη εθαξκνγή βειηησηηθψλ ελεξγεηψλ ψζηε λα ππάξρεη ην θαηάιιειν ππφβαζξν γηα Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 8

λα πξνεηνηκαζηεί θαη λα ππνβιεζεί ε δηεηήο αλαθνξάο 2016-2018 ηνπ Γήκνπ Βφινπ γηα ην εγθεθξηκέλν Πρέδην Γξάζεσλ γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα ζηελ ΔΔ, ε νπνία πξέπεη λα είλαη ζηνρεπκέλε, νξζνινγηθή θαη θαηαλνεηή γηα ηε ιήςε βέιηηζησλ απνθάζεσλ θαη ηελ επηινγή βέιηηζησλ ζηξαηεγηθψλ (Ρνπηθή Απηνδηνίθεζε, Νξγαληζκνί, Νκάδεο ή Φπζηθά Ξξφζσπα πνπ κπνξνχλ λα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ δηακφξθσζε πνιηηηθψλ θαη δξάζεσλ πνπ εληάζζνληαη ζην Πρέδην Γξάζεο). Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 9

ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ Ν Γήκνο Βφινπ έρεη δεκηνπξγήζεη κία Νκάδα Έξγνπ πξνθεηκέλνπ λα ζρεδηάδνληαη θαη λα πξαγκαηνπνηνχληαη νη δξάζεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην Πρέδην Γξάζεο θαη λα ζπδεηνχληαη ηδέεο θαη πξνηάζεηο γηα λέεο δξάζεηο, ρξεκαηνδνηήζεηο, ζπλεξγαζίεο, εθζηξαηείεο ελεκέξσζεο, θηι. Ζ Νκάδα Έξγνπ απνηειείηαη απφ εθπξνζψπνπο φισλ ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Γήκνπ, ηνπο Αληηδεκάξρνπο ηνπ Γήκνπ, ηελ Αλαπηπμηαθή Δηαηξεία ηνπ Γήκνπ θαη εθπξνζψπνπο ζεκαληηθψλ ελδηαθεξνκέλσλ κεξψλ π.ρ. Ξαλεπηζηήκην Θεζζαιίαο. Δπηθεθαιήο ηεο νκάδαο έρεη ηεζεί ν Γήκαξρνο Βφινπ πξνθεηκέλνπ λα ζέηεη ηηο ζηξαηεγηθέο θαηεπζχλζεηο ηεο πνιηηηθήο ηνπ Γήκνπ θαη λα παξέρεη ηελ απαξαίηεηε πνιηηηθή ζηήξημε ζηελ δηαδηθαζία. Ρελ πινπνίεζε ηνπ ζρεδίνπ έρνπλ φιεο νη εκπιεθφκελεο Γηεπζχλζεηο ηνπ Γήκνπ ζχκθσλα κε ην πιαίζην ηνπ Ν.Δ.. ηνπ Γήκνπ. Ζ έθζεζε πινπνίεζεο πεξηιακβάλεη πνζνηηθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηα κέηξα πνπ πινπνηνχληαη, ηηο επηπηψζεηο ηνπο ζηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη ηηο εθπνκπέο CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ, θαζψο θαη κηα αλάιπζε ηεο δηαδηθαζίαο εθαξκνγήο ηνπ ΠΓΑΔ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ δηνξζσηηθψλ θαη πξνιεπηηθψλ κέηξσλ φπνπ απηφ απαηηείηαη. Δπίζεο ζηελ έθζεζε απηή ν Γήκνο Βφινπ απνθάζηζε λα ζπκπεξηιάβεη κηα ελεκεξσκέλε απνγξαθή εθπνκπψλ CO 2 (ΚΔΗ απνγξαθή παξαθνινχζεζεο εθπνκπψλ) νξκψκελνο απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ε νπνία παξνηξχλεη ηνπο Γήκνπο λα ζπληάζζνπλ ζε εηήζηα βάζε ΚΔΗ, ηα πιενλεθηήκαηα ηεο νπνίαο είλαη: α) ζηελφηεξε παξαθνινχζεζε θαη θαιχηεξε θαηαλφεζε ησλ δηάθνξσλ παξαγφλησλ πνπ επεξεάδνπλ ηηο εθπνκπέο CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ, β) εηήζηα ζπκβνιή ζηελ ράξαμε πνιηηηθήο, επηηξέπνληαο ηαρχηεξεο αληηδξάζεηο θαη γ) δηαηήξεζε θαη ελίζρπζε ηεο απαξαίηεηεο εμεηδίθεπζεο πνπ απαηηείηαη γηα ηηο απνγξαθέο. Πηελ νπζία ε ΑΔΑ (Απνγξαθή Δθπνκπψλ Αλαθνξάο) πνζνηηθνπνηεί ηελ πνζφηεηα CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ πνπ εθπέκπεηαη σο απνηέιεζκα ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο εληφο ησλ νξίσλ ηνπ Γήκνπ Βφινπ θαηά ην έηνο αλαθνξάο (2007) θαη ε ΚΔΑ είλαη ε ζχληαμε απνγξαθήο εθπνκπψλ θαηά ηα επφκελα έηε γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πξνφδνπ πξνο ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ. Ζ εθπφλεζε δειαδή κηαο ΑΔΑ ή ΚΔΑ είλαη κείδνλνο ζεκαζίαο, απνηεινχλ ηα εξγαιεία κε Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 10

ηα νπνία ν Γήκνο κπνξεί λα κεηξήζεη ηηο επηπηψζεηο ησλ δξάζεσλ πνπ έρεη αλαιάβεη νη νπνίεο ζρεηίδνληαη κε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή. Κέζσ ηεο ΑΔΑ παξνπζηάδεηαη ην ζεκείν ζην νπνίν βξηζθφηαλ αξρηθά ν Γήκνο θαη αληίζηνηρα νη δηαδνρηθέο απνγξαθέο παξαθνινχζεζεο εθπνκπψλ (ΚΔΑ) παξνπζηάδνπλ ηελ πξφνδν πνπ επηηεχρζεθε σο πξνο ηνλ ζηφρν. Νπζηαζηηθά ε πινπνίεζε θαη ε παξαθνινχζεζε ηνπ ΠΓΑΔ είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλεο, απνηεινχλ ηα ηειεπηαία βήκαηα ζηελ δηαδηθαζία εθπφλεζεο θαη νινθιήξσζεο ελφο ΠΓΑΔ. Ζ ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ησλ δεδνκέλσλ ηειηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο, εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζε ηνπηθφ επίπεδν θαη ηεο πνξείαο πινπνίεζεο ησλ δξάζεσλ (κε έκθαζε ζε δξάζεηο ηελ επζχλε πινπνίεζεο ησλ νπνίσλ έρεη ε δεκνηηθή αξρή θαη ε ελεκέξσζε ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο) αλαδεηθλχνπλ ηε δέζκεπζε ηεο δεκνηηθήο αξρήο γηα ηελ επηηπρή πινπνίεζε ηνπ Πρεδίνπ, κε απψηεξν ζθνπφ ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηε κάρε θαηά ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. Ν Γήκνο ινηπφλ είλαη ε κνξθή δηαθπβέξλεζεο πνπ βξίζθεηαη πιεζηέζηεξα ζηνλ πνιίηε θαη ηηο επηρεηξήζεηο, θαη σο εθ ηνχηνπ νθείιεη λα δίλεη ην θαιφ παξάδεηγκα, αιιά θαη λα πξνβαίλεη ζε δξάζεηο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο. Αξσγφο ζε απηή ηελ πξνζπάζεηα είλαη ηα ζηειέρε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Γήκνπ, Νξγαληζκνί, Φπζηθά Ξξφζσπα πνπ κπνξνχλ λα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ δηακφξθσζε πνιηηηθψλ θαη δξάζεσλ πνπ εληάζζνληαη ζην Πρέδην Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο. Ζ ηαθηηθή παξαθνινχζεζε θαη ε επηθαηξνπνίεζε ηνπ ΠΓΑΔ έρεη ζαλ ζηφρν ηελ βειηίσζή ηνπ θαη ηελ πξνζαξκνγή ηνπ ζηα εθάζηνηε πξαγκαηηθά δεδνκέλα. Ξξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα λα: α) λα νξηζζνχλ νη πνηνηηθέο θαη πνζνηηθέο πξνηεξαηφηεηεο, β) λα νξηζζεί ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε θαη νη παξάγνληεο πνπ ηελ επεξεάδνπλ, γ) λα θαζνξηζηνχλ νη απαξαίηεηνη πφξνη γηα ηε ιήςε θαηάιιεισλ δξάζεσλ, δ) λα ππάξρεη δπλαηφηεηα αλαπξνζαξκνγήο κέηξσλ θαη ε) λα παξαηεξείηαη ε πξφνδνο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη αλαθνξηθά κε ζπγθεθξηκέλνπο ζηφρνπο. Ζ παξνχζα αλαθνξά πξνφδνπ πεξηέρεη έλα αλαζεσξεκέλν ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ εληφο ηνπ Γήκνπ θαη πιεξνθνξίεο γηα ηα κέηξα πνπ πινπνηήζεθαλ θαη ηα απνηειέζκαηά ηνπο ζην ελδηάκεζν δηάζηεκα ηεο δηεηίαο 2014-2016. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 11

Όηαλ ην ΠΓΑΔ έρεη ππνζηεί ζεκαληηθέο αιιαγέο φπσο ζεκαληηθή αιιαγή ζηνλ ζπλνιηθφ ζηφρν κείσζεο ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ, αιιαγή πξνηεξαηφηεηαο ζην φξακά ηνπ Γήκνπ, αιιαγή ζηελ επηινγή ησλ δηαθφξσλ ηνκέσλ, αλαζεσξείηαη. Ζ δηαδηθαζία αλαζεψξεζεο ηνπ Πρεδίνπ, φηαλ θάηη ηέηνην απαηηεζεί, γίλεηαη κεηά ηελ πνιηηηθή ηνπ έγθξηζε θαη κε ηε ζπκκεηνρή ησλ δεκνηψλ θαη ησλ ελδηαθεξφκελσλ θνξέσλ. Γηα ηελ αμηνιφγεζε πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΑΔ είλαη απαξαίηεηε ε χπαξμε θαηάιιεισλ δεηθηψλ παξαθνινχζεζεο, κε ζηφρν ηε δηαξθή βειηίσζε θαη πξνζαξκνγή ηνπ ζηελ εθάζηνηε παξνχζα θαηάζηαζε. Ζ ηαθηηθή αμηνιφγεζε ζπλνδεπφκελε απφ θαηάιιειεο πξνζαξκνγέο ηνπ ζρεδίνπ δξάζεο επηηξέπεη ηε δηαξθή βειηίσζε ηεο δηαδηθαζίαο. Νη δείθηεο γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο παξαθνινχζεζεο ηνπ ζρεδίνπ δξάζεο παξνπζηάδνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: ΓΔΙΚΣΔ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΓΑΔ ΣΟΜΔΑ Γεκνηηθά θηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο Γεκνηηθά νρήκαηα Γεκνηηθόο θσηηζκόο Γεκνηηθέο πξνκήζεηεο ΓΔΗΚΣΖ Σπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο από δεκνηηθά θηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο Καηαλνκή ελεξγεηαθήο θιάζεο θηηξίσλ Σπλνιηθή θαηαλάισζε θαπζίκσλ Καηαλάισζε αλά ρηιηόκεηξν Σπλνιηθή θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα θσηηζκό Πνζνζηό αληηθαηάζηαζεο ιακπηήξσλ από ηζνδύλακνπο εμνηθνλόκεζεο ελέξγεηαο Πνζνζηό πξνκεζεηώλ πξντόλησλ θαη ππεξεζηώλ πνπ πεξηιακβάλνπλ όξνπο πξάζηλσλ πξνκεζεηώλ. Έλαο θνηλόο δείθηεο γηα όιεο ηηο πξνκήζεηεο, π.ρ. θαηαλάισζε Wh/ώξα ιεηηνπξγίαο γηα πξντόλ ίδηαο ρξήζεο θαη απόδνζεο κε παιαηόηεξν. Ζ αλαγσγή ζε kwh ζα γίλεηαη κε ηνπο ζπληειεζηέο ηνπ Σρεδίνπ Γξάζεο γηα ειεθηξηθή ελέξγεηα/ πεηξέιαην/ βελδίλε ή άιιν θαύζηκν. ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΔ ΠΖΓΔ ΣΟΗΥΔΗΩΝ ΑΝ.Δ.ΒΟ Α.Δ. Από ππεξεζίεο Γήκνπ ΑΝ.Δ.ΒΟ Α.Δ. Από ππεξεζίεο Γήκνπ ΑΝ.Δ.ΒΟ Α.Δ. Από ππεξεζίεο Γήκνπ ΑΝ.Δ.ΒΟ Α.Δ. Από ππεξεζίεο Γήκνπ ΑΝ.Δ.ΒΟ Α.Δ. Από ππεξεζίεο Γήκνπ Από ππεξεζίεο Γήκνπ Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 12

Οηθηαθόο ηνκέαο Τξηηνγελήο ηνκέαο Ηδησηηθέο Μεηαθνξέο Σπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο από θηίξηα Καηαλνκή ελεξγεηαθήο θιάζεο θηηξίσλ εληόο ηνπ Γήκνπ. Δγθαηάζηαζε ζπζηεκάησλ ΑΠΔ ζε θηίξηα. Γείθηεο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο πνιηηώλ. Σπλνιηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο από θηίξηα Καηαλνκή ελεξγεηαθήο θιάζεο θηηξίσλ εληόο ηνπ Γήκνπ. Δγθαηάζηαζε ζπζηεκάησλ ΑΠΔ ζε θηίξηα. Γείθηεο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο επαγγεικαηηώλ. Αξηζκόο νρεκάησλ εληόο ηνπ Γήκνπ. Αξηζκόο ρηιηνκέηξσλ πνπ δηαλύνληαη εληόο ηνπ Γήκνπ/ Αξηζκόο νρεκάησλ πνπ δηέξρνληαη από θεληξηθά ζεκεία ηεο πόιεο. Σηνηρεία από παξόρνπο ελέξγεηαο Δξσηεκαηνιόγηα πξνο ηνπο πνιίηεο Δζληθέο Σηαηηζηηθέο Σηνηρεία από ΥΠΔΚΑ Γεκόζηεο Υπεξεζίεο Δξσηεκαηνιόγηα πξνο ηνπο πνιίηεο Σηνηρεία από παξόρνπο ελέξγεηαο Δζληθέο Σηαηηζηηθέο Γεκόζηεο Υπεξεζίεο Δξσηεκαηνιόγηα πξνο ηνπο επαγγεικαηίεο Δξσηεκαηνιόγηα πξνο ηνπο επαγγεικαηίεο Γεκόζηεο Υπεξεζίεο Δζληθέο Σηαηηζηηθέο Μειέηε βηώζηκεο θηλεηηθόηεηαο Ν Γήκνο Βφινπ ζηα πιαίζηα ππνγξαθήο ηνπ Ππκθψλνπ έρεη δεζκεπηεί λα ππνβάιιεη εθζέζεηο αμηνιφγεζεο, αλά δηεηία κεηά ηελ ππνβνιή ηνπ ΠΓΑΔ ζηελ ΔΔ ζηελ αγγιηθή γιψζζα, ε νπνία ζα πεξηιακβάλεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ πνπ έρεη επηηεπρζεί θαη ην ζηάδην πινπνίεζεο ησλ δξάζεσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην ΠΓΑΔ. Πηηο εθζέζεηο απηέο ηνπ ζρεδίνπ ζα πεξηέρνληαη ζηνηρεία ηα νπνία πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πνξείαο πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΑΔ. Ζ ΔΔ δεδνκέλνπ φηη ε ππνβνιή ηεο έθζεζεο θάζε δχν ρξφληα ελδέρεηαη λα επηθέξεη ζηνπο Γήκνπο ζεκαληηθή επηβάξπλζε απφ πιεπξάο αλζξψπηλσλ θαη νηθνλνκηθψλ πφξσλ, ηνπο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα πηνζεηήζνπλ κία εθ ησλ δχν δηαζέζηκσλ πξνζεγγίζεσλ, πνπ ζα πεξηγξαθνχλ ζηε ζπλέρεηα (Αλαθνξά δξάζεσλ ή Ξιήξεο αλαθνξά). Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 13

1η πποζέγγιζη: Αναθοπά δπάζεων (Action Reporting) Ξξφθεηηαη γηα ηελ πξνζέγγηζε ηεο αλαθνξάο δξάζεσλ θάζε δύο έηη, ε νπνία πξνβιέπεη ηελ ππνβνιή ελφο ππνδείγκαηνο Ξαξαθνινχζεζεο πνπ πεξηιακβάλεη: Μέξνο Ι. πλνιηθή ζηξαηεγηθή: Ξξνζδηνξίδεη ηπρφλ αιιαγέο ζηε ζπλνιηθή ζηξαηεγηθή θαη παξέρεη ελεκεξσκέλα ζηνηρεία γηα ηε δηάζεζε αλζξψπηλσλ θαη νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Μέξνο ΙΙΙ. ρέδην Γξάζεο Αεηθόξνπ Δλέξγεηαο: Ξαξνπζηάδεη ηελ πνξεία πινπνίεζεο ησλ δξάζεσλ θαη ηα απνηειέζκαηά ηνπο. 2η πποζέγγιζη: Πλήπηρ αναθοπά (Full Reporting) Ξξφθεηηαη γηα ηελ πξνζέγγηζε ηεο πιήξνπο αλαθνξάο θάζε ηέζζεπα έηη, ε νπνία πξνβιέπεη ηελ ππνβνιή ελφο ππνδείγκαηνο Ξαξαθνινχζεζεο πνπ πεξηιακβάλεη: Μέξνο Ι. πλνιηθή ζηξαηεγηθή: Ξξνζδηνξίδεη ηπρφλ αιιαγέο ζηε ζπλνιηθή ζηξαηεγηθή θαη παξέρεη ελεκεξσκέλα ζηνηρεία γηα ηε δηάζεζε αλζξψπηλσλ θαη νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Κέξνο II Απνγξαθή Δθπνκπψλ: Ξεξηιακβάλεη ηελ Απνγξαθή Ξαξαθνινχζεζεο Δθπνκπψλ (Monitoring Emission Inventory-MEI). Δπηθεληξψλεηαη ζηελ πνζφηεηα ηεο ηειηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο θαη ησλ ζρεηηθψλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ αλά ηνκέα θαηά ην έηνο παξαθνινχζεζεο. Μέξνο ΙΙΙ. ρέδην Γξάζεο Αεηθόξνπ Δλέξγεηαο: Ξαξνπζηάδεη ηελ πνξεία πινπνίεζεο ησλ δξάζεσλ θαη ηα απνηειέζκαηά ηνπο. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 14

Ωο εθ ηνχηνπ, αλ ν Γήκνο πηνζεηήζεη ηελ πξνζέγγηζε ηεο αλαθνξάο δξάζεσλ θάζε δύν έηε, δειαδή ππνβνιή ελφο ππνδείγκαηνο Ξαξαθνινχζεζεο πνπ δελ πεξηιακβάλεη απνγξαθή εθπνκπψλ (Κέξνο II), θάζε ηέζζεξα έηε ζα πξέπεη λα πξνβαίλεη ζε πιήξε αλαθνξά, δειαδή ππνβνιή ελφο ππνδείγκαηνο Ξαξαθνινχζεζεο πνπ πεξηιακβάλεη θαη ηα ηξία κέξε. Δηδηθόηεξα, ν Γήκνο Βόινπ γηα ην έηνο 2014 πξαγκαηνπνίεζε ηελ παξαθνινχζεζε ηεο απνγξαθήο ησλ εθπνκπψλ (ΚΔΗ). Πηφρνο ηνπ ήηαλ λα πξαγκαηνπνηήζεη λέα ΚΔΗ θαη γηα ην έηνο 2015 ψζηε λα είλαη εθηθηφ θαηά ην έηνο 2016 ε ππνβνιή πλήποςρ διεηούρ αναθοπάρ δξάζεσλ, παξφιν πνπ νη ειάρηζηεο απαηηήζεηο είλαη λα πξνβεί ζε ππνβνιή αλαθνξάο δξάζεσλ ην 2016 θαη πιήξνπο αλαθνξάο ην 2018 (ππνβνιή Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο, Φεβξνπάξηνο 2014). ΓΑΔ Γ. Βόλος έηορ 2014 Αναθοπά Γπάζεων ή Πλήπηρ Αναθοπά Γ. Βόλος έηορ 2016 Ζ παξαθνινχζεζε ηεο εμέιημεο ηνπ Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο ηνπ Γήκνπ Βφινπ δηαδξακαηίδεη νπζηαζηηθφ ξφιν γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ Ππκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ θαη πεξηιακβάλεη ηξία βαζηθά ζηάδηα ηα νπνία είλαη: ε Πηξαηεγηθή θαηά ηε δηεηία παξαθνινχζεζεο 2014 2016, ε Απνγξαθή Ξαξαθνινχζεζεο Δθπνκπψλ & Δλέξγεηαο ησλ εηψλ παξαθνινχζεζεο 2014 2016 θαη ε Ξαξαθνινχζεζε ησλ Γξάζεσλ ηνπ Πρεδίνπ Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο γηα ηε δηεηία 2014 2016. Πην πξώην ζηάδην «Πηξαηεγηθή θαηά ην έηνο παξαθνινχζεζεο» αλαθέξνληαη βαζηθά ζηνηρεία φπσο ηα έηε παξαθνινχζεζεο, ν αληίζηνηρνο πιεζπζκφο, ν πξνυπνινγηζκφο πνπ έρεη δαπαλεζεί έσο ην έηνο παξαθνινχζεζεο, ελεκέξσζε ησλ ζηνηρείσλ ηνπ εκπιεθφκελνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηελ εθθίλεζε εθαξκνγήο ηνπ ΠΓΑΔ σο ην έηνο ππνβνιήο ηεο έθζεζεο παξαθνινχζεζεο. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 15

Πην δεύηεξν ζηάδην, «ηελ Απνγξαθή Ξαξαθνινχζεζεο Δθπνκπψλ & Δλέξγεηαο» παξνπζηάδνληαη ε ηειηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο αλά θνξέα ελέξγεηαο θαη αλά ηνκέα, ε Ξαξαγσγή ελέξγεηαο αλά θνξέα ελέξγεηαο θαη αλά ηνκέα θαη νη Δθπνκπέο CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ αλά θνξέα ελέξγεηαο θαη αλά ηνκέα θαηά ηε δηεηία παξαθνινχζεζεο 2014 2016. Πην ηξίην θαη ηειεπηαίν ζηάδην «ηεο Ξαξαθνινχζεζεο ησλ δξάζεσλ» πεξηέρνληαη δξάζεηο θαη δεδνκέλα πνπ δείρλνπλ ηελ πξφνδν πινπνίεζεο ησλ πξνβιεπφκελσλ κέηξσλ. Η παξαθνινύζεζε ηεο πξνόδνπ θαη ησλ απνηειεζκάησλ απαηηεί: Ρνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ δεδνκέλσλ πνπ πξέπεη λα ζπιιερζνχλ Ρελ επηινγή κεζφδνπ ζπιινγήο δεδνκέλσλ Ρνλ θαζνξηζκφ ησλ αηφκσλ πνπ ζα ζπγθεληξψζνπλ θαη ζα επεμεξγαζηνχλ ηα ζηνηρεία. Ρελ ρξήζε θαηάιιεισλ δεηθηψλ αμηνιφγεζεο ηεο πξνφδνπ πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΑΔ Ζ Αλαπηπμηαθή Δηαηξεία ηνπ Γήκνπ Βφινπ (ΑΛ.Δ.ΒΝ. Α.Δ.) αλέπηπμε έλα κνληέιν γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηνπ ΠΓΑΔ, παξφκνην κε ην κνληέιν πνπ δεκηνπξγήζεθε γηα ηε ζχληαμε θαη ππνβνιή ηνπ ΠΓΑΔ. Ρν κνληέιν απηφ βαζίδεηαη ζε κία βάζε δεδνκέλσλ κέζσ ηεο νπνίαο αμηνινγείηαη ηφζν ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο φζν θαη νη εθπνκπέο αεξίσλ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ (ΑΦΘ) θαη ινηπψλ αεξίσλ κε βάζε ην πθηζηάκελν ζηάδην πινπνίεζεο ησλ δξάζεσλ θαηά ηε δηεηία παξαθνινχζεζεο 2014 2016. Απνηειείηαη απφ έλα ζχλνιν αξρείσλ Excel δηαζπλδεκέλα κεηαμχ ηνπο. Ρα ππνινγηζηηθά εξγαιεία (αξρεία) πεξηιακβάλνπλ ηνπο απαξαίηεηνπο ζπζηεκαηηθνχο ππνινγηζκνχο (ρξήζε θαη θαηάιιεισλ ζπλαξηήζεσλ) πνπ νδεγνχλ ζην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην, θαη ηζνδχγην εθπνκπψλ αεξίσλ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ (ΑΦΘ) θαη ινηπψλ αεξίσλ θαζψο θαη ζηελ ελεξγεηαθή δηάγλσζε θαη δεκηνπξγία κειινληηθψλ ζελαξίσλ, κε ζηφρν ηελ πεηπρεκέλε εθαξκνγή ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ απφ ην Γήκν Βφινπ ψζηε λα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη ηεο Δ.Δ. γηα ην 2020. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 16

Δηδηθφηεξα, ηα αξρεία Excel πνπ αλαπηχρζεθαλ είλαη ηα αθφινπζα: Energy balance.xls: πνινγηζκφο ηειηθήο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα ηε δηεηία 2014-2016. Energy emissions.xls: πνινγηζκφο εθπνκπψλ ΑΦΘ θαη ινηπψλ αεξίσλ απφ ηνλ ηνκέα Δλέξγεηα γηα ηε δηεηία 2014-2016. Industrial processes.xls: πνινγηζκφο εθπνκπψλ ΑΦΘ θαη ινηπψλ αεξίσλ απφ ηνπο ηνκείο Βηνκεραληθέο δηεξγαζίεο θαη Σξήζε δηαιπηψλ ηε δηεηία 2014-2016. Agriculture.xls: πνινγηζκφο εθπνκπψλ ΑΦΘ θαη ινηπψλ αεξίσλ απφ ηνπο ηνκείο Γεσξγία θαη Θηελνηξνθία γηα ηε δηεηία 2014-2016 Waste.xls: πνινγηζκφο εθπνκπψλ ΑΦΘ θαη ινηπψλ αεξίσλ απφ ηνλ ηνκέα Απφβιεηα γηα ηε δηεηία 2014-2016. Projections summary.xls: Ξαξνπζίαζε ζπγθεληξσηηθψλ απνηειεζκάησλ γηα ηε δηεηία 2014-2016. Ζ επηινγή ησλ κεζφδσλ ππνινγηζκνχ έγηλε ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηηο αληίζηνηρεο κεζφδνπο πνπ εθαξκφδνληαη ζηηο εζληθέο απνγξαθέο εθπνκπψλ ψζηε, θαηά ην δπλαηφλ, ηα απνηειέζκαηα λα είλαη ζπγθξίζηκα. Ωζηφζν, ην θχξην θξηηήξην επηινγήο ησλ κεζφδσλ ππνινγηζκνχ ήηαλ ε δηαζεζηκφηεηα ησλ θαηά πεξίπησζε απαηηνχκελσλ δεδνκέλσλ. Γηα λα είλαη εθηθηφο ν ππνινγηζκφο θαη ε αμηνιφγεζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ αλά ηνκέα, ζπιιέρζεθαλ θαη επεμεξγάζηεθαλ ζηνηρεία γηα ηα έηε 2014 2015. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη ηα παξαθάησ: Θαηαλαιψζεηο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο αλά ρξήζε ηνπ εληαίνπ Γήκνπ Βφινπ γηα θσηηζκφ θηηξίσλ, νδψλ, πιαηεηψλ θαη θνηλφρξεζησλ ρψξσλ. Θαηαλαιψζεηο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη θαπζίκσλ νηθηαθνχ θαη ηξηηνγελνχο ηνκέα. Θαηαλαιψζεηο θπζηθνχ αεξίνπ ζε m 3 θαη KWh, γηα θάζε θηίξην ηνπ εληαίνπ Γήκνπ Βφινπ. Θαηαλαιψζεηο θαπζίκσλ ησλ δεκνηηθψλ νρεκάησλ ηνπ Γήκνπ θαη ΓΔΑΚΒ. Γεσξγηθή παξαγσγή & Θηελνηξνθηθή Γξαζηεξηφηεηα. θηζηάκελν θηηξηαθφ απφζεκα αλά θαηεγνξία. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 17

ινπνίεζε Ξξάζηλσλ Γεκφζησλ Ππκβάζεσλ. Αληηθαηάζηαζε ιακπηήξσλ απφ ηζνδχλακνπο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε θσηεηλνχο ζεκαηνδφηεο θαη θσηηζκφ. Ρερληθφ Ξξφγξακκα. Δπηρεηξεζηαθφ Ξξφγξακκα. Γεκνγξαθηθά ζηνηρεία. Ξνζφηεηεο θαη ζχζηαζε απνηηζέκελσλ απνξξηκκάησλ. Νξγαληθφ θνξηίν επεμεξγαδφκελσλ απνβιήησλ θαη βαζκφο κείσζεο ηνπ νξγαληθνχ θνξηίνπ. Ρερληθά ραξαθηεξηζηηθά νρεκάησλ. Πηνηρεία κεηαθηλήζεσλ θ.α. Ρα βήκαηα πνπ πεξηιακβάλεη ην κνληέιν παξνπζηάδεηαη ζην αθφινπζν ζρήκα: Δνεπγειακό Ηζοζύγιο διεηίαρ παπακολούθηζηρ 2014-2016 Ηζοζύγιο εκπομπών διεηίαρ παπακολούθηζηρ 2014-2016 Παπακολούθηζη ςλοποίηζηρ δπάζεων - Αξιολόγηζη Ππλνςίδνληαο ε παξαθνινχζεζε θαη αμηνιφγεζε ηνπ ΠΓΑΔ ζρεηίδνληαη κε ηελ επίηεπμε θαη ηελ πξφνδν πινπνίεζεο ησλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί γηα ηνλ εληνπηζκφ θαζπζηεξήζεσλ ή αζηνρηψλ θαη ηε ιήςε απνθάζεσλ θαη πινπνίεζεο ελεξγεηψλ ψζηε λα δηαζθαιηζηεί ε επηηπρήο πινπνίεζε ησλ δξάζεσλ κε ζηφρν ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ πνπ έζεζε ν Γήκνο Βφινπ θαηά ηελ πξνεηνηκαζία θαη ζχληαμε ηνπ Πρεδίνπ. Ζ παξαθνινχζεζε θαη ηπρφλ αλαζεψξεζε ησλ πξνηεηλφκελσλ κέηξσλ θαη δξάζεσλ κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζηνπο ηνκείο άμνλεο παξέκβαζεο πνπ ζα πινπνηεζνχλ κέρξη ην 2020 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 18

είλαη κία (on-going) δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ηεο πνξείαο πινπνίεζεο ψζηε λα πξνγξακκαηίδνληαη νη αλαγθαίεο ελέξγεηεο πνπ δηαζθαιίδνπλ ηελ επηηπρή πινπνίεζε ηνπ ΠΓΑΔ. Ρέινο κε ηε ζπλερή παξαθνινχζεζε ησλ δεηθηψλ αμηνιφγεζεο πνπ επηιέρζεθαλ ζην ΠΓΑΔ ζχκθσλα κε ηηο πξνηάζεηο/νδεγίεο ηνπ Ππκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ γίλεηαη ε αμηνιφγεζε πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΑΔ, κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηνπ θαη ηελ πξνζαξκνγή ηνπ ζηελ εθάζηνηε παξνχζα θαηάζηαζε. Ν Γήκνο Βφινπ, ζπγθξίλνληαο ηηο ηηκέο πνπ ιακβάλνπλ νη δείθηεο κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ, κπνξεί λα απνθνκίζεη πνιχηηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηηο επηδφζεηο ηεο εθαξκνγήο ηνπ ΠΓΑΔ. Δλδεηθηηθή ζπρλφηεηα ζπιινγήο δεδνκέλσλ θαη απνγξαθήο εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ ζχκθσλα κε ην Πχκθσλν ησλ Γεκάξρσλ είλαη θάζε έηνο. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 19

ΜΕΡΟ Α : ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΚΑΣΑ ΣΟ ΕΣΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ Πε ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν ε ελεξγεηαθή πνιηηηθή ηεο Δ.Δ. ελδπλακψλεηαη θπξίσο απφ ην Δπξσπατθφ εζεινληηθφ δίθηπν «ύκθσλν ησλ Γεκάξρσλ» ην νπνίν απαξηζκεί πεξί ηνπο 6.762 ππνγξάθνληεο Γήκνπο θαη Ξεξηθέξεηεο ζε Δπξσπατθφ επίπεδν. Ρν δίθηπν απηφ έρεη ζαλ ζηφρν ηε ζέζπηζε ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο κε ζθνπφ ηελ εθαξκνγή ησλ ζηφρσλ «Δπξψπε 2020» (ΔU 20 20 20) ζε ηνπηθφ ε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν. Ξνιιέο ηνπηθέο αξρέο αλάκεζα ηνπο θαη ν Γήκνο Βφινπ ζπλεηδεηνπνίεζαλ ηε κεγάιε ζεκαζία ηεο παξαθνινχζεζεο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ πνπ ζα νδεγήζνπλ ζηελ αεηθφξν αλάπηπμε ηνπ δήκνπ. Ξξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε, μεθίλεζαλ δηάθνξεο πξνζπάζεηεο έηζη ψζηε λα εμαζθαιηζηεί ε δηαξθήο παξαθνινχζεζε θαη αμηνιφγεζε ησλ ελεξγεηαθψλ θαη νηθνινγηθψλ δεδνκέλσλ ηνπ δήκνπ. Ζ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο κπνξεί θάιιηζηα ινηπφλ λα απνδεηρζεί κηα κεγάιε επθαηξία δηφξζσζεο ησλ αδηθηψλ θαηά ηνπ πεξηβάιινληνο, αιιά θαη επαλεθθίλεζεο ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο κε βηψζηκν ηξφπν. Ζ βηψζηκε αλάπηπμε ηνπ Γήκνπ Βφινπ κέζα απφ ηε δεκηνπξγία ησλ ζπλζεθψλ εθείλσλ πνπ ζα πξνσζήζνπλ ηελ ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηνπ Γήκνπ θαη ηελ πξνζέιθπζε επελδχζεσλ ζε έξγα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη αμηνπνίεζεο Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο θαζψο θαη ηε δεκηνπξγία δηαηεξήζηκσλ ζέζεσλ εξγαζίαο κέζα απφ ηελ ελδπλάκσζε κηαο εμσζηξεθνχο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζε ηνπηθφ επίπεδν είλαη ν ππξήλαο πάλσ ζηνλ νπνίν ζα ζηεξηρζεί ν ελεξγεηαθφο ζρεδηαζκφο ηνπ Γήκνπ. Κέηξν ηεο επηηπρίαο ηεο πξνζπάζεηαο απηήο απνηειεί ε χπαξμε ελφο ζπλνιηθνχ ζρεδίνπ, πιήξσο ζπκβαηφ κε ηηο πξνθιήζεηο ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2014-2020, φπσο απηέο απνηππψλνληαη ζην Δπξσπατθφ ρξεκαηνδνηηθφ εξγαιείν HORIZON 2020, ζην Δπξσπατθφ Θνηλσληθφ Ρακείν (ESF), ζην Δπξσπατθφ Ρακείν Ξεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ERDF), θαζψο θαη ζην Πχκθσλν ησλ Γεκάξρσλ (Covenant of Mayors). Ρν Πρέδην Γξάζεο ηνπ Γήκνπ Βφινπ ππεξεηεί απηφλ αθξηβψο ην ζηφρν. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 20

Κε ηελ πινπνίεζε ηνπ ΠΓΑΔ ν Γήκνο Βφινπ ζηνρεχεη: ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη εθαξκνγή ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ αμηνπνίεζε ησλ ΑΞΔ ζηελ «επηθνηλσληαθή» δξάζε ησλ παξεκβάζεσλ ζηελ επαηζζεηνπνίεζε ηεο θνηλήο γλψκεο ζε ζέκαηα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη ζηελ αιιαγή ηεο «ελεξγεηαθήο» ζπκπεξηθνξάο ησλ εξγαδνκέλσλ ζην δήκν αιιά θαη ησλ πνιηηψλ γεληθφηεξα. Νη ηνκείο δξάζεο ηνπ Γήκνπ επηθεληξψλνληαη ζηηο εμήο θαηεγνξίεο: Γημόζια κηίπια: Δθηέιεζε έξγσλ ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο ζπγθεθξηκέλσλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ, ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε θαη πηζηνπνίεζε ησλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ Γήκνπ, πξνψζεζε βηνθιηκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ λέσλ θηηξίσλ, εγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθψλ ζε ζρνιεία θαη δεκνηηθά θηίξηα, ελεκέξσζε θαη επαηζζεηνπνίεζε ησλ ρξεζηψλ ησλ δεκνζίσλ θηηξίσλ, εγθαηάζηαζε ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο ελέξγεηαο ζε θηίξηα (building energy management systems, BEMS). Γημοηικόρ θωηιζμόρ: ρξήζε ιακπηήξσλ ρακειήο θαηαλάισζεο γηα θάιπςε ησλ αλαγθψλ ζην δεκνηηθφ θσηηζκφ, εθπφλεζε κειέηεο θσηηζκνχ γηα ην ζχλνιν ηνπ Γήκνπ, πινπνίεζε πηινηηθνχ πξνγξάκκαηνο ηειεδηαρείξηζεο ηνπ δεκνηηθνχ θσηηζκνχ. Ύδπεςζη και διασείπιζη λςμάηων: παξεκβάζεηο ηνπ ζπζηήκαηνο πδξνδφηεζεο ηεο πφιεο κε απψηεξν ζηφρν ηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο λεξνχ θαη ηελ άκεζε (αιιαγή Ζ/Κ εμνπιηζκνχ) ή έκκεζε (βειηηζηνπνίεζε ζπζηήκαηνο χδξεπζεο) εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, βειηηζηνπνίεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ απνρεηεπηηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ηεο εγθαηάζηαζεο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ (ΔΔΙ), θαζψο θαη ηε κείσζε ηεο ελέξγεηαο πνπ απαηηείηαη γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ιπκάησλ ηεο πφιεο, παξαγσγή ελέξγεηαο απφ ΑΞΔ. Οικιακό ηομέαρ: ελεκέξσζε / επαηζζεηνπνίεζε ησλ πνιηηψλ ηεο πφιεο, ελεκέξσζε γηα ην πξφγξακκα «ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΘΑΡ ΝΗΘΝΛ». Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 21

Τπιηογενήρ ηομέαρ: Δλεκέξσζε / επαηζζεηνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηψλ ηεο πφιεο, πξνψζεζε θαη εγθαηάζηαζε ηδησηηθψλ κνλάδσλ ΑΞΔ. Οσήμαηα & μεηαθοπέρ: ηνπηθφ ζρέδην βειηίσζεο ησλ ζπλζεθψλ βηψζηκεο θηλεηηθφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ θέληξνπ ηεο πφιεο ηνπ Βφινπ, ζρέδην Βηψζηκεο Αζηηθήο Θηλεηηθφηεηαο, βειηίσζε απφδνζεο δεκνηηθνχ ζηφινπ νρεκάησλ, δεκηνπξγία θαη δηαρείξηζε ππνδνκψλ κεηαθνξψλ, πξνζθνξά θαη δηαρείξηζε ππεξεζηψλ κεηαθνξάο ζηελ πφιε. Γιασείπιζη ηων αζηικών αποβλήηων: ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ Γήκνπ, πξνψζεζε ηεο αλαθχθισζεο ραξηηνχ, αμηνπνίεζε ηνπ νξγαληθνχ θιάζκαηνο αζηηθψλ απνξξηκκάησλ. Λειηοςπγία πόληρ: δελδξνθχηεπζε, δεκηνπξγία ρψξσλ πξαζίλνπ θ.α.. Άλλα μέηπα: εθαξκνγή ελεξγεηαθψλ θξηηεξίσλ ζηηο δηαδηθαζίεο ζχλαςεο δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ πξνψζεζε θαη εγθαηάζηαζε έμππλσλ κεηξεηψλ, ζπλεξγαζία κε ηνπο πνιίηεο & ηνπο ελδηαθεξφκελνπο θνξείο. πεχζπλνη γηα ηελ πινπνίεζε ησλ δξάζεσλ ηνπ ζρεδίνπ είλαη νη εμήο: ν Γήκνο Βφινπ, έρεη ηνλ θεληξηθφ ξφιν ζηελ πινπνίεζε, επνπηεία ή/θαη πξνψζεζε πνιιψλ απφ ηηο πξνηεηλφκελεο παξεκβάζεηο. Ξαξάιιεια, έρεη απμεκέλν πξνηξεπηηθφ/απνηξεπηηθφ ξφιν ζε παξεκβάζεηο πνπ πινπνηνχληαη απφ λνηθνθπξηά θαη επηρεηξήζεηο κέζσ δξάζεσλ ελεκέξσζεο & επαηζζεηνπνίεζεο θαη κέζσ ελεξγψλ πνιηηηθψλ φπσο π.ρ. ηα δεκνηηθά ηέιε. Γεκφζηνο ηνκέαο (ΓΖΚ), δεκνηηθέο θαη δηαδεκνηηθέο εηαηξίεο (π.ρ. ΓΔΑΚΒ, ΑΛΔΒΝ ΑΔ, Π.ΓΗ.Π.Α., θιπ) αιιά, επίζεο θαη άιιεο ππεξεζίεο ζηελ πεξηνρή, φπσο ην Ξαλεπηζηήκην Θεζζαιίαο θαη ην Γεληθφ Λνζνθνκείν Βφινπ. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 22

Ηδησηηθφο ηνκέαο (ΗΓΗΩΡ), επηρεηξήζεηο ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην πνιενδνκηθφ ζπγθξφηεκα, π.ρ. ηξάπεδεο, μελνδνρεία, εκπνξηθά θαηαζηήκαηα, γξαθεία θιπ. Λνηθνθπξηά (ΛΝΗΘ), δειαδή ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο. Ζ δηθηχσζε ηνπ Γήκνπ Βφινπ, κέζσ ηνπ Ππκθψλνπ, ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ εμσζηξέθεηα ηνπ θαη ζηελ πηνζέηεζε ελφο επξσπατθνχ πξνθίι, ελψ παξάιιεια επηηπγράλεηαη ε «επηιεμηκφηεηα» ηνπ Γήκνπ ζε κηα ζεηξά επξσπατθψλ ρξεκαηνδνηηθψλ πξσηνβνπιηψλ κε ζηφρν ηελ ρξεκαηνδφηεζε δξάζεσλ θαη ησλ αλαγθαίσλ εθείλσλ έξγσλ γηα λα επηηεπρζνχλ νη δεζκεχζεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηελ ππνγξαθή ηνπ Ππκθψλνπ. Πην ππώηο αςηό μέπορ ηος μακποππόθεζμος οπάμαηορ και ηηρ ζηπαηηγικήρ ηος Γήμος Βόλος δειαδή ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ ηνπ Γήκνπ Βφινπ ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο κε απψηεξν ζθνπφ ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ έσο ην 2020 νξίδνληαη: ο ζηόσορ μείωζηρ ηων εκπομπών, η διεηία παπακολούθηζηρ, ενημεπώνονηαι ηα ζηοισεία ηος εμπλεκόμενος πποζωπικού καηά ηο έηορ παπακολούθηζηρ: Απαξαίηεηε ελέξγεηα γηα ηελ επηηπρή πινπνίεζε ηνπ ΠΓΑΔ είλαη ε δεκηνπξγία εζσηεξηθψλ δνκψλ ππνζηήξημεο, πνπ ζπληάζζνπλ, ζπληνλίδνπλ, παξαθνινπζνχλ θαη ππνζηεξίδνπλ ηελ πινπνίεζε ηνπ ΠΓΑΔ. Ν Γήκνο έρεη δεκηνπξγήζεη κία νξγαλσηηθή δνκή πνπ ππνζηεξίδεη ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ Ππκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, κία Νκάδα Έξγνπ πνπ απνηειείηαη απφ εθπξνζψπνπο φισλ ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Γήκνπ, ηνπο Αληηδεκάξρνπο ηνπ Γήκνπ, ηελ Αλαπηπμηαθή ηνπ Γήκνπ θαη εθπξνζψπνπο ζεκαληηθψλ ελδηαθεξνκέλσλ κεξψλ π.ρ. ην Ξαλεπηζηήκην Θεζζαιίαο κε ζηφρν λα παξαθνινπζνχληαη νη δξάζεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην Πρέδην Γξάζεο θαη λα ζπδεηνχληαη ηδέεο θαη πξνηάζεηο γηα λέεο δξάζεηο, ρξεκαηνδνηήζεηο, ζπλεξγαζίεο, εθζηξαηείεο ελεκέξσζεο, θηι. Δπηθεθαιήο ηεο νκάδαο έρεη ηεζεί ν Γήκαξρνο Βφινπ πξνθεηκέλνπ λα ζέηεη ηηο ζηξαηεγηθέο θαηεπζχλζεηο ηεο πνιηηηθήο ηνπ Γήκνπ θαη λα παξέρεη ηελ απαξαίηεηε πνιηηηθή ζηήξημε ζηελ δηαδηθαζία. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 23

Ν Γήκνο αλέζεζε ζηελ Αλαπηπμηαθή ηνπ Δηαηξεία (ΑΛ.Δ.ΒΝ. Α.Δ.) ηελ παξαθνινχζεζε πινπνίεζεο ηνπ ΠΓΑΔ γηα ηε δηεηία 2014-2016, ε νπνία δηαζέηεη ηελ ηερλνγλσζία θαη ην θαηάιιειν ζηειερηαθφ δπλακηθφ. Ζ ΑΛ.Δ.ΒΝ. Α.Δ. γηα ηελ επηηπρή παξαθνινχζεζε ηνπ ζρεδίνπ αθνινχζεζε ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο θαη ηηο δηαδηθαζίεο ηεο πξσηνβνπιίαο ηνπ «Ππκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ» θαη πξαγκαηνπνίεζε ζπλαληήζεηο κε ζηειέρε ησλ εκπιεθφκελσλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Γήκνπ θαζψο θαη ησλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο ν ξφινο ηεο Γηεχζπλζεο Ξξνγξακκαηηζκνχ, Βηψζηκεο Αλάπηπμεο & Λέσλ Ρερλνινγηψλ ηνπ Γήκνπ γηα ηελ εμεχξεζε ρξεκαηνδφηεζεο ησλ δξάζεσλ κε ηελ παξαθνινχζεζε ησλ ζρεηηθψλ κε ηελ ελέξγεηα πξνζθιήζεσλ έξγσλ (Δ.Δ, ΔΠΞΑ, ΞΔΘΑ, θιπ) θαη ηελ ππνβνιή ησλ ζρεηηθψλ πξνηάζεσλ. Ξαξάιιεια ε παξνρή πιεξνθφξεζεο ζηνπο πνιίηεο θαη ζηηο επηρεηξήζεηο, απφ ην Ρκήκα Ξεξηβάιινληνο ηεο Γηεχζπλζεο Ξξνγξακκαηηζκνχ, Βηψζηκεο Αλάπηπμεο & Λέσλ Ρερλνινγηψλ ηνπ Γήκνπ, ζε ζέκαηα ζρεηηθά κε ζπζηήκαηα εμνηθνλφκεζεο θαη δηαρείξηζεο ελέξγεηαο, ρξήζεο ΑΞΔ, θαζψο θαη δξάζεηο επαηζζεηνπνίεζεο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο γηα αιιαγή ζπκπεξηθνξάο ζε ζρέζε κε ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο, θαζψο θαη ηεο πξνψζεζεο δηαδεκνηηθψλ ζπλεξγαζηψλ κε ζηφρν ηελ αλάπηπμε θνηλψλ πξσηνβνπιηψλ θαη δξάζεσλ (ζπλεξγαζία κε θνξείο ζρεηηθνχο κε ηελ ελέξγεηα). ηο διαθέζιμο κεθάλαιο πος έσει δαπανηθεί ηη διεηία παπακολούθηζηρ 2014-2016 Ρα απαξαίηεηα θνλδχιηα ν Γήκνο Βφινπ δηεθδηθεί απφ εμσηεξηθέο πεγέο (π.ρ. επξσπατθά, εζληθά ή πεξηθεξεηαθά πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο, ρνξεγνί θιπ), απνξξνθνχλ έλα ζεκαληηθφ πνζφ θαη ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ. Δίλαη απνθαζηζκέλνο λα ζηεξίμεη ηελ εθαξκνγή ηνπ ζρεδίνπ κε ηνλ πην απνηειεζκαηηθφ ηξφπν γηα λα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη θαη λα απνηειέζεη ν Γήκνο Βφινπ έλα πξαγκαηηθφ κνληέιν πφιεο κε βηψζηκε αλάπηπμε. ο ανηίζηοισορ πληθςζμόρ καηά ηη διεηία ππαγμαηοποίηζηρ ηηρ παπακολούθηζηρ 2014-2016 Θαηαγξάθεηαη ν αξηζκφο ησλ θαηνίθσλ ηνπ δήκνπ γηα ην έηνο παξαθνινχζεζεο. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 24

σπονικό διάζηημα από ηην εκκίνηζη εθαπμογήρ ηος ΣΓΑΔ μέσπι και ζήμεπα: Γηεηία παξαθνινχζεζεο 2014-2016 Απφ θνηλνχ, Ρνπηθή Απηνδηνίθεζε θαη ηνπηθνί θνξείο, κπνξνχλ λα δηακνξθψζνπλ ην φξακα γηα ηελ πεξηνρή θαη ηνπο ηξφπνπο πινπνίεζήο ηνπ ΠΓΑΔ θαη λα επελδχζνπλ ζε νηθνλνκηθνχο θαη αλζξψπηλνπο πφξνπο πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε. Ζ επηηπρία ησλ ηνπηθψλ ζηξαηεγηθψλ ζηα πιαίζηα ηνπ Ππκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, πξνυπνζέηεη ηε δηαξθή ελεκέξσζε ησλ δεδνκέλσλ. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 25

ΜΕΡΟ Β : ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ CO2 ΛΟΙΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΚΑΙ Ζ Απνγξαθή Ξαξαθνινχζεζεο Δθπνκπψλ ΚΔΗ (Monitoring Emission Inventory) αθνινπζεί ηηο ίδηεο κεζφδνπο θαη αξρέο φπσο θαη ε ΑΔΑ. Νη απνγξαθέο εθπνκπψλ απνηεινχλ πνιχ ζεκαληηθά ζηνηρεία γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θηλήηξσλ φισλ ησλ κεξψλ πνπ επηζπκνχλ λα ζπκβάιινπλ ζην ζηφρν κείσζεο ηνπ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ πνπ έρεη ζέζεη ν Γήκνο, θαζψο ηνπ επηηξέπεη λα δεη ηα απνηειέζκαηα ησλ πξνζπαζεηψλ ηνπ. Δπηηξέπνπλ ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θχξησλ αλζξσπνγελψλ πεγψλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ θαζψο θαη ηνλ αληίζηνηρν θαζνξηζκφ πξνηεξαηνηήησλ ζηα κέηξα κείσζεο. Ν Γήκνο Βφινπ έρεη ζπκπεξηιάβεη ζηελ ΑΔΑ/ ΚΔΑ θαη ηηο εθπνκπέο CH 4 θαη N 2 O. Ν ζπλππνινγηζκφο ησλ CH 4 θαη N 2 O εμαξηάηαη θαηά πφζν ηα κέηξα γηα ηε κείσζε απηψλ ησλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ (GHGs) έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί ζην ΠΓΑΔ, θαζψο θαη απφ ηελ πξνζέγγηζε πνπ έρεη επηιερζεί γηα ηνπο πξφηππνπο ζπληειεζηέο εθπνκπήο. Καηαλάισζε ελέξγεηαο αλά ηνκέα γηα ηε δηεηία παξαθνινύζεζεο 2014-2016 Βάζεη ηφζν ησλ δεδνκέλσλ πνπ ζπγθεληξψζεθαλ γηα ηε δηεηία 2014 2015, δειαδή έπεηηα απφ ηελ ππνβνιή ηνπ ΠΓΑΔ, φζν θαη ηεο ελεκέξσζεο ησλ δεδνκέλσλ πξνεγνχκελσλ εηψλ θαη κέρξη ην έηνο 2007 πνπ απνηειεί ην έηνο βάζεο γηα ην ΠΓΑΔ ηνπ Γήκνπ Βφινπ, ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε ζε toe ζηνλ δήκν παξνπζηάδεηαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί: Έηνο 2007 2014 2015 Καηαλάισζε 173.735 199.358 198.170 ζε toe Πηηο αλσηέξσ θαηαλαιψζεηο δελ πξνζκεηξάηαη ε θαηαλάισζε ησλ κεγάισλ βηνκεραληψλ πνπ αλήθνπλ ζην Πχζηεκα Δκπνξίαο Γηθαησκάησλ Δθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ηεο Δπξσπατθήο Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 26

Έλσζεο, ε νπνία απνηειεί πάλσ απφ ην κηζφ ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ηνπ Γήκνπ θαη ν ππνινγηζκφο ηεο δελ ζα έδηλε θαζαξή εηθφλα γηα ηελ απνηχπσζε ηεο θαηαλάισζεο ηνπ Γήκνπ Βφινπ. Ξην αλαιπηηθά, νη θαηαλαιψζεηο αλά ηνκέα γηα ην έηνο βάζεο 2007, θαη γηα ηα έηε 2014 2015 γηα ηα νπνία γίλεηαη ε δηεηήο παξαθνινχζεζε ηνπ ΠΓΑΔ, έρνπλ σο εμήο: Καηαλάισζε ζε toe αλά ηνκέα Πξσηνγελήο Σνκέαο Οηθηαθόο Σνκέαο Οδηθέο Μεηαθνξέο Σξηηνγελήο Σνκέαο Οδνθσηηζκόο Νεξό - Αζηηθά Απόβιεηα Λνηπή Βηνκεραλία 2007 2014 2015 8.206 7.708 6.974 85.258 93.670 93.991 38.434 45.322 44.987 28.064 34.414 34.824 1.561 945 945 1.075 1.090 1.450 11.137 16.209 14.999 ΤΝΟΛΟ 173.735 199.358 198.170 Πε γεληθέο γξακκέο παξαηεξείηαη αχμεζε ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ηνπ Γήκνπ Βφινπ, απφ ην έηνο βάζεο 2007 έσο ην 2015. Ωζηφζν θαηά ηελ ηειεπηαία ρξνληά ππάξρεη πνιχ κηθξή κείσζε. Ζ αχμεζε ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε παξαηεξείηαη ζρεδφλ ζε φινπο ηνπο ηνκείο απφ ην έηνο βάζεο, κε εμαίξεζε ηνλ πξσηνγελή ηνκέα θαη ηνλ νδνθσηηζκφ. Πηνλ πξσηνγελή ηνκέα ε κείσζε ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε αγγίδεη ην 15% ζε ζρέζε κε ην έηνο βάζεο. Απφ ηα 6.974 toe ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ηνπ ηνκέα ην 2015, ην 68,6% απνηειεί ε θαηαλάισζε πεηξειαίνπ (4.783 toe) γηα ηελ θίλεζε ησλ αγξνηηθψλ νρεκάησλ θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ αγξνηηθψλ κεραλεκάησλ. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 27

Ν νδνθσηηζκφο παξνπζηάδεη ηελ κεγαιχηεξε κείσζε ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ζε ζρέζε κε ην έηνο βάζεο (πεξίπνπ 40%), θπξίσο ιφγσ ησλ παξεκβάζεσλ ζηαδηαθήο αληηθαηάζηαζεο ησλ ζπκβαηηθψλ θσηηζηηθψλ θαη ιακπηήξσλ κε λένπο, ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο θαη ελεξγεηαθά πην απνδνηηθνχο. Πηνλ νηθηαθφ ηνκέα ε θαηαλάισζε αληηζηνηρεί ζε 53.929 λνηθνθπξηά (145.608 θάηνηθνη) θαη ζε 40.939 θηίξηα, εθ ησλ νπνίσλ κφιηο ην 39% δηαζέηεη κφλσζε (23.815 θηίξηα θαηνηθηψλ ρσξίο κφλσζε). Ρν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο θαηαλάισζεο ζηα λνηθνθπξηά είλαη γηα ζέξκαλζε ρψξσλ θαη λεξνχ (84,6% ηεο θαηαλάισζεο γηα ην 2015). Ζ ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ γηα ζέξκαλζε ρψξσλ θαη λεξνχ απμάλεηαη ζπλερψο ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη έρεη δηεηζδχζεη ζε ηέηνην βαζκφ, πνπ απνηειεί πιένλ ηελ πξψηε ζε θαηαλάισζε πεγή ελέξγεηαο γηα ζέξκαλζε. Ρν 2015 απνηεινχζε ην 36,9%, έλαληη 27,4% ηεο θαηαλάισζεο πεηξειαίνπ. Ρν θπζηθφ αέξην κφλν ηνλ ηειεπηαίν ρξφλν απμήζεθε θαηά 1,3 κνλάδεο πεξίπνπ (ην 2014 ην πεηξέιαην είρε ζπκκεηνρή ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα 28,9%, ελψ ην θπζηθφ αέξην 35,6%). Πην έηνο βάζεο (2007) ηα αληίζηνηρα πνζνζηά ήηαλ 25,4% γηα ην θπζηθφ αέξην θαη 34,8% γηα ην πεηξέιαην. Πηνλ ηξηηνγελή ηνκέα ππάξρεη αχμεζε ηεο θαηαλάισζεο ζε ζρέζε κε ην έηνο βάζεο, αιιά ηηο ηειεπηαίεο δχν έηε παξαθνινχζεζεο ε θαηαλάισζε παξέκεηλε ζηαζεξή. Ζ κεγαιχηεξε δηαθνξά ζε ζρέζε κε ην έηνο βάζεο εληνπίδεηαη ζηε ρξήζε ηνπ ειεθηξηζκνχ, ε νπνία απφ ην 2007 κέρξη ην 2015 απμήζεθε πεξίπνπ θαηά 60%, ελψ απνηειεί θαη ηε βαζηθή πεγή ελέξγεηαο πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηνλ ηνκέα (55,7% γηα ην 2015). Πηηο νδηθέο κεηαθνξέο παξαηεξείηαη επίζεο ζεκαληηθή αχμεζε ζε ζρέζε κε ην έηνο βάζεο, ε νπνία φκσο νθείιεηαη θαζαξά ζηελ εηζαγσγή λέσλ δεδνκέλσλ, φπσο ε θαηαλάισζε ησλ ηνπξηζηηθψλ ιεσθνξείσλ πνπ δελ είρε ππνινγηζζεί θαηά ην έηνο βάζεο, ιφγσ έιιεηςεο ζηνηρείσλ, αιιά θαη ε αχμεζε ησλ εκηθνξηεγψλ ζε επίπεδν Γήκνπ. Ωζηφζν απνηεινχλ ην 22 23% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ηνπ Γήκνπ απφ ην έηνο 2007 κέρξη θαη ζήκεξα. Όζνλ αθνξά ζην ζηφιν ησλ δεκνηηθψλ νρεκάησλ, απηφο παξνπζηάδεηαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί: Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 28

Γεκνηηθά νρήκαηα 2015 Ηκηθνξηεγά - Νηίδει 54 Ηκηθνξηεγά - Βελδίλε 13 Φνξηεγά (heavy duty) 122 Γίρξνλεο κνηνζηθιέηεο 13 Δπηβαηηθά νρήκαηα 24 Ζ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζηνλ ηνκέα ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ αλά ηχπν, ρξήζε θαη θαχζηκν γηα ην 2015 δηακνξθψζεθε σο εμήο: Καηαλάισζε Δλέξγεηαο (toe) Φπζηθό Ηιεθηξηζκόο Νηίδει Βελδίλε Αέξην ύλνιν Μεηαθνξέο 72 21.222 23.333 359 44.987 A. Αλάιπζε αλά ηχπν Δπηβαηηθά 2.359 19.788 22.147 Ζκηθνξηεγά 9.032 16 9.048 Φνξηεγά 6.379 6.379 Ιεσθνξεία 3.171 359 3.531 Κνηνζηθιέηεο 3.529 3.529 Κεραλήκαηα ΝΙΒ 72 281 353 Β. Αλάιπζε αλά ρξήζε Δπηβάηεο 14.515 23.295 359 38.169 Γεκνηηθά νρήκαηα 575 39 614 Κεηαθνξά εκπνξεπκάησλ 5.851 5.851 Ιηκάλη 72 281 353 Απφ ηνλ πίλαθα παξαηεξνχκε πσο ηα κεξίδηα ζπκκεηνρήο ηεο βελδίλεο θαη ηνπ ληίδει θίλεζεο ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ είλαη ζρεδφλ ίδηα. Ρν θπζηθφ αέξην ρξεζηκνπνηείηαη κφλν απφ ιεσθνξεία, ελψ ν ειεθηξηζκφο θαηαλαιψλεηαη απνθιεηζηηθά ζηα κεραλήκαηα ηνπ ιηκαληνχ. Πηνλ ηνκέα ηνπ λεξνχ, ησλ αζηηθψλ απνβιήησλ αιιά θαη ζηε ινηπή βηνκεραλία ππάξρεη αχμεζε ζηελ θαηαλάισζε, αλ θαη ζηελ ηειεπηαία Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 29

θαηά ην ηειεπηαίν έηνο παξαηεξείηαη πηψζε, θάηη πνπ δηθαηνινγείηαη κε ηελ νηθνλνκηθή θξίζε πνπ δηαλχεη ε ρψξα. Ζ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ηεο ινηπήο βηνκεραλίαο (ρσξίο ηηο βηνκεραληθέο κνλάδεο πνπ αλήθνπλ ζην Πχζηεκα Δκπνξίαο Γηθαησκάησλ Δθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο) ζην έηνο βάζεο απνηεινχζε ην 6,41% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ηνπ Γήκνπ Βφινπ, ην 2014 αλέβεθε ζην 8,13%, ελψ ην 2015 έπεζε ζην 7,57%. Καηαλάισζε ελέξγεηαο ηνπ Γήκνπ Βόινπ Ζ ζπλνιηθή θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ ζρνιηθά θηίξηα, νρήκαηα ηνπ Γήκνπ Βφινπ θαη ηεο ΓΔΑΚΒ ην 2015 αλήιζε ζε 7.087 toe, ελψ ην 2014 ήηαλ ζηα 6.550 toe. Ζ κεγαιχηεξε αχμεζε ζεκεηψζεθε ζηηο θαηαλαιψζεηο ησλ ππνδνκψλ χδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο, ελψ αχμεζε ηεο θαηαλάισζεο παξαηεξήζεθε θαη ζηηο ζρνιηθέο ππνδνκέο. Νη θαηαλαιψζεηο ζηα δεκνηηθά θηίξηα, ηνλ νδνθσηηζκφ θαη ηα δεκνηηθά θηίξηα παξνπζηάδνπλ ζηαζεξφηεηα ζε γεληθέο γξακκέο. Ξην αλαιπηηθά, νη θαηαλαιψζεηο αλά ηνκέα ζε επίπεδν Γήκνπ θαίλνληαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί: 2014 2015 ΓΔΤΑΜΒ 1.090 1.450 Γεκνηηθά Ορήκαηα 644 614 ρνιεία 2.956 3.153 Οδνθσηηζκόο 945 945 Γεκνηηθά Κηίξηα 915 925 ύλνιν 6.550 7.087 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 30

Κατανάλωςη Ενέργειασ ςτον Ενιαίο Δήμο Βόλου 2015 13% 13% 20% 9% ΔΕΤΑΜΒ Δθμοτικά Οχιματα χολεία Οδοφωτιςμόσ Δθμοτικά Κτίρια 45% Καηαλάισζε ελέξγεηαο αλά θαύζηκν γηα ηε δηεηία παξαθνινύζεζεο 2014-2016 Πηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί θαίλεηαη ε θαηαλάισζε θαπζίκσλ ζε toe γηα ηα έηε 2007, 2014 θαη 2015: 2007 2014 2015 Νηίδει 59.825 62.584 60.654 Μαδνύη 3.798 2.875 2.768 Τγξαέξην 696 609 608 Ηιεθηξηζκόο 43.172 50.664 50.209 Φπζηθό αέξην 33.212 45.958 47.418 Βελδίλε 23.138 23.604 23.333 Βηνκάδα 8.077 9.671 9.678 Ηιηαθή ελέξγεηα 1.816 3.392 3.502 ΤΝΟΛΟ 173.735 199.358 198.170 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 31

Απφ ηνλ πίλαθα πξνθχπηεη ε πνξεία ζηελ θαηαλάισζε θαπζίκσλ. Γηαρξνληθά παξαηεξείηαη αχμεζε ηεο ρξήζεο πεηξειαίνπ, ειεθηξηζκνχ, θπζηθνχ αεξίνπ, βηνκάδαο θαη ειηαθήο ελέξγεηαο. Ζ θαηαλάισζε βελδίλεο παξακέλεη γεληθά ζε ζηαζεξφ επίπεδν, ελψ ε θαηαλάισζε καδνχη θαη πγξαεξίνπ κεηψλεηαη. Ξην αλαιπηηθά, ε θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ γηα ην έηνο 2015 απνηεινχζε ην 25,3% ηεο ζπλνιηθήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο, έλαληη ηνπ 25,4% ηνπ 2014. Απφ απηφ ην πνζνζηφ ην 78,2% θαηαλαιψλεηαη ζηα θηίξηα ηνπ ηξηηνγελή θαη ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα, έλαληη ηνπ πνζνζηνχ ηεο ηάμεο ηνπ 74% πνπ ίζρπε ην 2013. Γηαπηζηψλεηαη ινηπφλ κηα αχμεζε ζηε ρξήζε ηεο ρξήζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα. Ππγθεθξηκέλα ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα, ην πνζνζηφ αλέβεθε ην 2015 ζην 38,6% απφ 36,7% ηνπ 2013 (αλ θαη ην 2014 ήηαλ ζην 40,2%), ελψ ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα ππήξμε αχμεζε, απφ 37,2% ην 2013 ζην 39,6% ην 2015. Ζ θαηαλάισζε πεηξειαίνπ παξακέλεη ζηα ίδηα επίπεδα κε πέξπζη (30,6% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ ην 2015, 31,4% ην 2014 θαη 31,2% ην 2013). Απφ ηε ζπλνιηθή ρξήζε πεηξειαίνπ ην 2015, ην 42,5% θαηαλαιψζεθε ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα θαη ην 14,6% ζηνλ ηξηηνγελή, θπξίσο γηα ζέξκαλζε ρψξσλ. Πεκαληηθφ πνζνζηφ θαηαιακβάλεη θαη ε θαηαλάισζε πεηξειαίνπ ζηηο κεηαθνξέο, κε πνζνζηφ ζπκκεηνρήο 35% γηα ην 2015. Ρν θπζηθφ αέξην παξνπζηάδεη πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε 23,9% ην 2015, έλαληη ηνπ πνζνζηνχ 23,1% ην 2014 θαη 19,1% ηνπ 2007. Ζ κεγαιχηεξε αιιαγή παξαηεξείηαη θαη πάιη ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα, φπνπ ε ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ ην 2015 ήηαλ ζηα 34.636 toe, απφ 33.360 toe πνπ ήηαλ ην 2014. Ξιένλ θαίλεηαη θαζαξά ε ζηξνθή ησλ θαηαλαισηψλ ζε πην νηθνλνκηθέο θαη ιηγφηεξν ξππνγφλεο κνξθέο ελέξγεηαο. Πηνλ ηξηηνγελή ηνκέα ε ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ παξακέλεη ζηαζεξή, ελψ παξαηεξήζεθε κηθξή αχμεζε ηεο ρξήζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, γεγνλφο πνπ νθείιεηαη ζηε ρξήζε ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ ζέξκαλζεο φπσο ηα air condition θαη ηα ειεθηξηθά ζεξκαληηθά ζψκαηα. Ζ θαηαλάισζε βελδίλεο απνηειεί ηελ ηέηαξηε ζε ζεηξά κνξθή θαπζίκνπ, κε πνζνζηφ ζπκκεηνρήο 11,8% επί ηεο ζπλνιηθήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο. Αλ θαη κεηαμχ ησλ ηειεπηαίσλ δχν εηψλ δελ παξαηεξείηαη θάπνηα αιιαγή, ζε ζρέζε κε ην έηνο βάζεο 2007 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 32

ζεκεηψλεηαη κείσζε ζηελ θαηαλάισζή ηεο θαηά 1,5% (απφ 13,3% ζε 11,8%). Νη ππφινηπεο πεγέο ελέξγεηαο (πγξαέξην, καδνχη, βηνκάδα θαη ειηαθή ελέξγεηα) θαηαιακβάλνπλ κηθξφ πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ζηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ηνπ Γήκνπ Βφινπ, κε πνζνζηφ θάησ ηνπ 10%. Ρελ ηειεπηαία δηεηία δελ παξαηεξήζεθε θακία κεηαβνιή ζηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο ηνπο ζην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην ηνπ Γήκνπ Βφινπ. Πην δηάγξακκα πνπ αθνινπζεί απεηθνλίδεηαη ε θαηαλάισζε ελέξγεηαο γηα ην 2015 ζηνλ εληαίν Γήκν Βφινπ αλά θαχζηκν: Κατανάλωςη Ενέργειασ το 2015 ςτον Ενιαίο Δήμο Βόλου ανά Καφςιμο Ηλιακι ενζργεια Βιομάηα Βενηίνθ Φυςικό αζριο Ηλεκτριςμόσ Τγραζριο Μαηοφτ Ντίηελ κίνθςθσ Ντίηελ κζρμανςθσ 0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000 toe Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 33

Δθπνκπέο αεξίσλ ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ Νη ζπλνιηθέο εθπνκπέο ΑΦΘ γηα ην 2007 ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ Βφινπ (άκεζεο θαη έκκεζεο εθπνκπέο ρσξίο ηε κεγάιε βηνκεραλία) ππνινγίζηεθαλ ζε 920.240 t CO2 eq. Αλ θαη ηα ηειεπηαία ππήξμε αχμεζε ησλ εθπνκπψλ (ην 2013 έθηαζε ζηνπο 1.006.742 t CO2 eq), ην 2015 έπεζαλ ζηνπο 942.952 t CO2 eq. Ζ κείσζε ησλ εθπνκπψλ παξ φιε ηελ αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο απφ ην έηνο βάζεο, ππνδειψλεη ηελ ζηξνθή πνπ έρεη γίλεη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζε θαζαξφηεξεο κνξθέο ελέξγεηαο. Ζ ελέξγεηα απνηειεί ηε βαζηθή πεγή εθπνκπψλ γηα ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ Βφινπ, θαζψο νη ζρεηηθέο εθπνκπέο ΑΦΘ (άκεζεο θαη έκκεζεο) γηα ην έηνο 2015 απνηεινχλ ην 89,5% ησλ ζπλνιηθψλ εθπνκπψλ (844.161 t CO2 eq). Κφλν νη άκεζεο εθπνκπέο απνηεινχλ ην 40,7% (383.574 t CO2 eq). Γηα ην πξνεγνχκελν έηνο ηα αληίζηνηρα πνζνζηά ήηαλ 96,6% θαη 41,4%. Δπεηδή ε πεξηνρή είλαη αζηηθή, ν πξσηνγελήο ηνκέαο έρεη κηθξή ζπκκεηνρή ζην ηζνδχγην εθπνκπψλ. Ωζηφζν ην πνζνζηφ απηφ αλέβεθε ζην 4,5% ην 2015 απφ 2,8% πνπ ήηαλ ην 2013 2014. Ζ ζηξνθή ησλ θαηνίθσλ ηηο πεξηνρήο πξνο ηηο αγξνηνθηελνηξνθηθέο δξαζηεξηφηεηεο ιφγσ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο, δεκηνπξγεί κηα απμαλφκελε, αλ θαη κε κηθξφ ξπζκφ, ηάζε έσο ην 2020. Ν ΣΡΑ ηεο πεξηνρήο ην 2015 δέρηεθε 35.637 t απνξξηκκάησλ (πιένλ ηεο ηιχνο ηνπ βηνινγηθνχ θαζαξηζκνχ), ελψ ζην έηνο βάζεο ε πνζφηεηεο ησλ απνξξηκκάησλ ήηαλ ζηνπο 103.525 t. Απφ απηή ηελ πνζφηεηα, ην 37% είλαη δπκψζηκα θαη ραξηί. Ωζηφζν απμήζεθε ζεκαληηθά ν φγθνο ησλ πγξψλ απνβιήησλ (αχμεζε 384%), απφ 7.044 κ 3 ην 2007 ζε 27.050 κ 3 ην 2015. Δπνκέλσο, νη εθπνκπέο απφ ηνλ ηνκέα ησλ απνξξηκκάησλ γηα ην 2015 ήηαλ 52.753,89 t CO2 eq, δειαδή 46.623,18 t CO2 eq ιηγφηεξν απφ ην έηνο βάζεο. Κείσζε παξαηεξείηαη θαη απφ ην 2014 πνπ νη εθπνκπέο απφ ηα απνξξίκκαηα ήηαλ 55.125,06 t CO2 eq. Απηή ε ζπλερφκελε κείσζε ηεο πνζφηεηαο απνξξηκκάησλ πνπ θαηαιήγεη ζηνλ ΣΡΑ ηνπ Γήκνπ Βφινπ ππνδειψλεη ηελ νινέλα απμαλφκελε εθαξκνγή πνιηηηθψλ αλαθχθισζεο θαη επαλάρξεζεο απνξξηκκάησλ. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 34

Γηνμείδην ηνπ Άλζξαθα Πηα δηαγξάκκαηα πνπ αθνινπζνχλ θαίλνληαη νη εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ γηα ην έηνο 2015: Εκπομπέσ CO2 (t) ςτο Δήμο Βόλου το 2015 Λοιπι βιομθχανία Λειτουργία πόλθσ Σριτογενισ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Οικιακόσ τομζασ Πρωτογενισ τομζασ 0,00 50.000,00 100.000,00 150.000,00 200.000,00 250.000,00 300.000,00 350.000,00 Εκπομπέσ ΑΦΘ (t CO2) Ν κεγαιχηεξνο παξαγσγφο εθπνκπψλ CO 2 ζην Γήκν Βφινπ είλαη ν νηθηαθφο ηνκέαο κε ζπκκεηνρή 37% ζηε ζπλνιηθή θαηαλάισζε, θαη αθνινπζεί ν ηξηηνγελήο κε πνζνζηφ ζπκκεηνρήο 24%. Νη πεξηζζφηεξεο εθπνκπέο πξνθχπηνπλ απφ ηελ θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ (920.389,9 t CO 2, δειαδή 42,46% ησλ ζπλνιηθψλ εθπνκπψλ). Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 35

Εκπομπέσ CO 2 ανά Τομέα 3% 10% 4% 26% 16% 41% Πρωτογενισ τομζασ Οικιακόσ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Σριτογενισ τομζασ Λειτουργία πόλθσ Λοιπι βιομθχανία Απφ ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί πξνθχπηεη πσο νη εθπνκπέο CO 2 έρνπλ κεησζεί θαηά 60.374,91 t CO 2 απφ ην 2014 ζην 2015. Ζ κείσζε εληνπίδεηαη ζε φινπο ηνπο ηνκείο, κε ηε κεγαιχηεξε δηαθνξά ζηε ινηπή βηνκεραλία (πιελ ησλ βηνκεραληψλ πνπ αλήθνπλ ζην Πχζηεκα Δκπνξίαο Δθπνκπψλ φπσο πξναλαθέξζεθε). Δθπνκπέο CO 2 (t) ζην Γήκν Βόινπ ηελ ηειεπηαία δηεηία 2014 2015 Πξσηνγελήο ηνκέαο Οηθηαθόο ηνκέαο Οδηθέο κεηαθνξέο Σξηηνγελήο ηνκέαο Λεηηνπξγία Πόιεο (Οδνθσηηζκόο, ΓΔΤΑΜΒ) Λνηπή βηνκεραλία ύλνιν 34.218,46 30.506,64 363.688,38 344.394,91 136.241,87 135.050,69 237.618,07 220.215,11 20.709,14 21.890,89 104.631,74 84.674,51 897.107,66 836.732,75 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 36

Μεζάλην Ρν κεζάλην είλαη ην δεχηεξν αέξην, κεηά ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, πνπ ζπκβάιιεη ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Νη εθπνκπέο κεζαλίνπ ζην Γήκν Βφινπ πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηηο νδηθέο κεηαθνξέο, ελψ αθνινπζεί ν νηθηαθφο ηνκέαο. Ωζηφζν, ε πνξεία εθπνκπψλ κεζαλίνπ δηαθαίλεηαη κεηνχκελε, κε δεδνκέλν πσο ε ηερλνινγία ηφζν ζηα νρήκαηα φζν θαη ζηα θαχζηκα βειηηψλεηαη ζπλερψο, ψζηε λα ειαρηζηνπνηνχληαη νη εθπνκπέο ξχπσλ. Εκπομπέσ CΗ 4 (kg) ςτο Δήμο Βόλου το 2015 Λοιπι βιομθχανία Λειτουργία Πόλθσ Σριτογενισ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Οικιακόσ τομζασ Πρωτογενισ τομζασ 0,00 10.000,00 20.000,00 30.000,00 40.000,00 50.000,00 60.000,00 Εκπομπέσ ΑΦΘ (kg CH 4 ) Νη εθπνκπέο C 4 H θαηά ηελ ηειεπηαία δηεηία 2014 2015 αλά ηνκέα θαίλνληαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί: Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 37

Δθπνκπέο C 4 H (kg) ζην Γήκν Βόινπ ηελ ηειεπηαία δηεηία 2014 2015 Πξσηνγελήο ηνκέαο Οηθηαθόο ηνκέαο Οδηθέο κεηαθνξέο Σξηηνγελήο ηνκέαο Λεηηνπξγία Πόιεο (Οδνθσηηζκόο, ΓΔΤΑΜΒ, Βηναέξην) Λνηπή βηνκεραλία ύλνιν 884,23 735,64 17.268,95 17.141,09 55.884,76 54.670,47 2.789,70 2.644,81 302,96 340,07 1.482,44 1.264,87 78.613,04 76.796,95 Τπνμείδην ηνπ Αδώηνπ Ρν Λ 2 Ν είλαη έλαο αθφκε ζεκαληηθφο ξχπνο πνπ πξνέξρεηαη απφ ηνλ ηνκέα ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ, ηνλ νηθηαθφ ηνκέα θαη ηνλ πξσηνγελή. Ρα απηνθίλεηα είλαη ε βαζηθφηεξε πεγή εθπνκπήο Λ 2 Ν. Εκπομπέσ Ν 2 Ο (kg) ςτο Δήμο Βόλου το 2015 Λοιπι βιομθχανία Λειτουργία Πόλθσ Σριτογενισ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Οικιακόσ τομζασ Πρωτογενισ τομζασ 0,00 1.000,00 2.000,00 3.000,00 4.000,00 5.000,00 6.000,00 Εκπομπέσ ΑΦΘ (kg Ν 2 Ο) Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 38

Νη εθπνκπέο Λ 2 Ν γηα ηε δηεηία 2014 2015 αλά ηνκέα θαίλνληαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί: Δθπνκπέο N 2 O (kg) ζην Γήκν Βόινπ ηελ ηειεπηαία δηεηία 2014 2015 Πξσηνγελήο ηνκέαο Οηθηαθόο ηνκέαο Οδηθέο κεηαθνξέο Σξηηνγελήο ηνκέαο Λεηηνπξγία Πόιεο (Οδνθσηηζκόο, ΓΔΤΑΜΒ, Βηναέξην) Λνηπή βηνκεραλία ύλνιν 4.474,23 3.507,99 5.844,09 5.743,03 6.642,78 5.871,17 2.513,53 2.395,32 215,38 251,61 1.173,01 989,32 20.863,02 18.758,44 Ομείδηα Αδώηνπ Ρα νμείδηα ηνπ αδψηνπ ζρεκαηίδνληαη θαηά ηηο δηαδηθαζίεο θαχζεσο θπξίσο νξπθηψλ θαπζίκσλ (βελδίλεο, πεηξειαίνπ, γαηαλζξάθσλ) ζε θηλεηήξεο νρεκάησλ θαη εξγνζηάζηα, αιιά θαη απφ θαηαζθεπέο νηθηαθήο ρξήζεο (θεληξηθέο ζεξκάλζεηο, ηδάθηα θηι). Πηελ πεξηνρή ηνπ Βφινπ ν νηθηαθφο ηνκέαο επζχλεηαη πεξηζζφηεξν απ φινπο γηα ηηο εθπνκπέο νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ, κε ηνλ ηνκέα ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ λα αθνινπζεί επίζεο κε πνιιέο εθπνκπέο, ελψ ν ηξηηνγελήο ηνκέαο βξίζθεηαη ζηελ ηξίηε ζέζε. Πην δηάγξακκα θαη ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζνχλ θαίλνληαη νη εθπνκπέο αλά ηνκέα: Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 39

Εκπομπέσ ΝΟx (kg) ςτο Δήμο Βόλου το 2015 Λοιπι βιομθχανία Λειτουργία Πόλθσ Σριτογενισ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Οικιακόσ τομζασ Πρωτογενισ τομζασ 0,00 100.000,00200.000,00300.000,00400.000,00500.000,00600.000,00700.000,00 Εκπομπέσ ΑΦΘ (kg ΝΟx) Δθπνκπέο NOx (kg) ζην Γήκν Βόινπ ηελ ηειεπηαία δηεηία 2014 2015 Πξσηνγελήο ηνκέαο Οηθηαθόο ηνκέαο Οδηθέο κεηαθνξέο Σξηηνγελήο ηνκέαο Λεηηνπξγία Πόιεο (Οδνθσηηζκόο, ΓΔΤΑΜΒ, Βηναέξην) Λνηπή βηνκεραλία ύλνιν 150.940,63 128.540,10 637.360,22 632.099,07 574.668,40 550.074,77 449.206,58 446.130,98 45.827,37 52.911,81 195.408,78 166.876,85 2.053.411,98 1.976.633,58 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 40

Γηνμείδην ηνπ Θείνπ Νη θπξηφηεξεο πεγέο δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ είλαη νη θεληξηθέο ζεξκάλζεηο, ηα δηπιηζηήξηα πεηξειαίνπ, νη ρεµηθέο βηνκεραλίεο θαη ηα πεηξειαηνθίλεηα νρήκαηα. Πηελ πεξηνρή ηνπ Βφινπ νη βαζηθνί ηνκείο πνπ επζχλνληαη γηα ηηο εθπνκπέο δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ είλαη ν νηθηαθφο θαη ν ηξηηνγελήο ηνκέαο, ελψ αθνινπζεί ε βηνκεραλία. Εκπομπέσ SO 2 (kg) ςτο Δήμο Βόλου το 2015 Λοιπι βιομθχανία Λειτουργία Πόλθσ Σριτογενισ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Οικιακόσ τομζασ Πρωτογενισ τομζασ 0,00 500.000,00 1.000.000,00 1.500.000,00 Εκπομπέσ ΑΦΘ (kg SO 2 ) Πηεηηθέο Οξγαληθέο Δλώζεηο ρσξίο Μεζάλην Νη πηεηηθέο νξγαληθέο ελψζεηο ρσξίο κεζάλην πξνέξρνληαη απφ ηελ θαχζε θαπζίκσλ (πεηξέιαην, βελδίλε, θπζηθφ αέξην), ηα απηνθίλεηα, δηαιχηεο θαη ρξψκαηα, ηελ ηαθή ησλ απνξξηκκάησλ, ηε γεσξγία, θιπ. Πην Γήκν Βφινπ ν νηθηαθφο ηνκέαο παξάγεη ηηο πεξηζζφηεξεο εθπνκπέο NMVOC, ελψ αθνινπζνχλ νη νδηθέο κεηαθνξέο κε κεγάιε δηαθνξά απφ ηνπο ππφινηπνπο ηνκείο. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 41

Εκπομπέσ NMVOC (kg) ςτο Δήμο Βόλου το 2015 Λοιπι βιομθχανία Λειτουργία Πόλθσ Σριτογενισ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Οικιακόσ τομζασ Πρωτογενισ τομζασ 0,00 100.000,00 200.000,00 300.000,00 400.000,00 500.000,00 Εκπομπέσ ΑΦΘ (kg NMVOC) Αησξνύκελα σκαηίδηα Ρα αησξνχκελα ζσκαηίδηα παξάγνληαη θπξίσο απφ βηνκεραληθέο δξαζηεξηφηεηεο, ζηάζηκεο πεγέο θαχζεο θαη ηα κέζα κεηαθνξάο. Ρν 2015 ν νηθηαθφο ηνκέαο ήηαλ ππεχζπλνο γηα ηηο πεξηζζφηεξεο εθπνκπέο αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ, κε πνιχ κεγάιε δηαθνξά απφ ηνπο ππφινηπνπο ηνκείο. Απηή ε κεγάιε δηαθνξά ζε ζρέζε κε ηνπο άιινπο ηνκείο δηθαηνινγείηαη, δεδνκέλνπ φηη ηε ζπγθεθξηκέλε ρξνληά ιφγσ ηεο αχμεζεο ησλ ηηκψλ πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο, ππήξμε πνιχ ζεκαληηθή αχμεζε ηεο θαχζεο μπιείαο απφ ηα λνηθνθπξηά, θαη κάιηζηα ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο αθαηάιιειεο γηα θαχζε, πνπ εθηφμεπζε ζε απαγνξεπηηθέο ηηκέο ηηο εθπνκπέο ησλ αησξνχκελσλ ζσκαηηδίσλ. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 42

Εκπομπέσ PM (kg) ςτο Δήμο Βόλου το 2015 Λοιπι βιομθχανία Λειτουργία Πόλθσ Σριτογενισ τομζασ Οδικζσ μεταφορζσ Οικιακόσ τομζασ Πρωτογενισ τομζασ 0,00 100.000,00 200.000,00 300.000,00 400.000,00 Εκπομπέσ ΑΦΘ (kg PM) Δθπνκπέο αλά θαύζηκν Ρν CO 2 είλαη ην βαζηθφ αέξην πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Όπσο πξναλαθέξζεθε, ν ειεθηξηζκφο είλαη ε κνξθή ελέξγεηαο κε ηηο κεγαιχηεξεο εθπνκπέο CO 2 ζηνλ Γήκν Βφινπ, κε ηνλ ειεθηξηζκφ λα επζχλεηαη γηα ην 42,5% απηψλ ησλ εθπνκπψλ. Δπνκέλσο, είλαη θαη ν ηνκέαο φπνπ ρξεηάδνληαη νη πεξηζζφηεξεο παξεκβάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο. Απφ ηνπο ππφινηπνπο ξχπνπο ηηο κεγαιχηεξεο εθπνκπέο παξνπζηάδνπλ ην SO 2 (6,9 εθ. θηιά) κε ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ εθπνκπψλ λα πξνέξρεηαη θαη πάιη απφ ηνλ ειεθηξηζκφ (6 εθ. θηιά). Αθνινπζνχλ ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ κε εθπνκπέο 6,7 εθ. θηιά. Ν ειεθηξηζκφο θαη ηα ζηεξεά θαχζηκα είλαη νη θχξηεο πεγέο απηψλ ησλ εθπνκπψλ. Αθνινπζνχλ ηα αησξνχκελα ζσκαηίδηα, νη NMVOC, ην κεζάλην θαη ηέινο ην Λ 2 Ν. Πηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί θαίλνληαη νη εθπνκπέο αλά θαχζηκν γηα ην έηνο 2015: Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 43

Δθπνκπέο αλά Καύζηκν γηα ην Γ. Βόινπ ην 2015 Νηίδει ζέξκαλζεο Ηιεθηξηζκόο ηεξεά θαύζηκα Φπζηθό αέξην Μαδνύη Τγξαέξην Βελδίλε Νηίδει θίλεζεο Βηνκάδα Βηναέξην ύλνιν CO 2 (t) CH 4 (kg) Ν 2Ο (kg) NOx (kg) SO 2 (kg) NMVOC (kg) PM (kg) 123.211,59 2.197,28 4.514,19 248.550,48 80.344,96 41.539,04 13.206,24 920.389,90 799.874,49 8.327,69 10.952,1 4 10.244,34 116.587,6 4 2.023.899,5 6 6.050.616,4 1 98.077,36 454.162,9 0 3.614.216,8 5 707.853,53 12.491,53 0,00 165.616,66 3.557,23 2.937,12 207.251,36 1.468,56 7.624,13 5,19 24.288,08 496,12 1.726,11 48.200,45 83.305,11 1.482,60 3.491,76 1.605,10 25,35 5,95 1.461,29 12,72 259,66 12,28 67.703,69 44.409,6 3 2.812,91 48.480,96 441,07 120.654,58 1.475,63 64.971,83 9.579,10 2.674,51 482.932,34 407,82 39.924,06 39.300,69 0,00 2.167.661,34 12.156,7 9 1.620,91 30.189,36 15.601,21 374.834,34 281.753,8 6 0,00 79,58 7,96 4.774,64 0,00 198,94 453,59 91.780,9 0 143.131,6 2 6.709.957, 29 6.940.051, 38 697.086,2 5 793.862,1 4 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 44

ΜΕΡΟ Γ : ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΛΟΠΟΙΗΗ ΚΤΡΙΩΝ ΔΡΑΕΩΝ ΓΙΑ ΣΗ ΔΙΕΣΙΑ 2014-2016 Νη δξάζεηο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο δήκνπο δελ ζηνρεχνπλ κφλν ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο αιιά θαη ζε πνηθίιεο επηπιένλ βειηηψζεηο δηαθφξσλ ηνκέσλ: πγηέζηεξν πεξηβάιινλ θαη πνηφηεηα δσήο, βειηησκέλε νηθνλνκηθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη κεγαιχηεξε ελεξγεηαθή αλεμαξηεζία, δεκηνπξγία εμεηδηθεπκέλσλ θαη ζηαζεξψλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Νη κεγαιχηεξεο δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη δήκνη αθνξνχλ ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ δξάζεσλ θαη ηελ ηεξαξρία πξνηεξαηνηήησλ ηεο θάζε ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο. Ππλήζσο παξαβιέπεηαη ε νινθιήξσζε κέηξσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο Αλαλεψζηκεο Ξεγέο Δλέξγεηαο (ΑΞΔ), είηε ιφγσ λνκνζεηηθψλ αιιαγψλ, είηε ιφγσ ηεο εζηίαζεο ζε κέηξα πνπ είλαη άκεζα πινπνηήζηκα, φπσο γηα παξάδεηγκα φζα αθνξνχλ ηνλ δεκνηηθφ θσηηζκφ θαη ηηο δεκνηηθέο εγθαηαζηάζεηο Πην ηειεπηαίν 3 ν κέξνο «παξαθνινύζεζεο ησλ δξάζεσλ πνπ έρνπλ θαζνξηζηεί πξνθεηκέλνπ λα εθαξκνζηεί ε ζπλνιηθή ζηξαηεγηθή άκεζα, βξαρππξφζεζκα θαη καθξνπξφζεζκα πεξηιακβάλνληαη: δεδνκέλα πνπ δείρλνπλ ηελ πξφνδν πινπνίεζεο ησλ πξνβιεπφκελσλ κέηξσλ, ην θφζηνο πινπνίεζεο ησλ δξάζεσλ θαηά ηελ παξαθνινχζεζε, λέεο εθηηκήζεηο γηα ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ γηα ην έηνο 2020 θαη γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ηελ παξαγσγή απφ αλαλεψζηκεο (νη εθηηκήζεηο απηέο κπνξνχλ λα δηαηεξεζνχλ ίδηεο ζε πεξίπησζε πνπ ε εθαξκνγή ηεο δξάζεο έρεη επηηχρεη ηνπο πξνβιεπφκελνπο πνζνηηθνχο ζηφρνπο). Γξάζεηο κπνξεί λα πξνζηεζνχλ ή λα αθαηξεζνχλ αλάινγα κε ην επίπεδν σξίκαλζεο ηνπο, ηελ αλεχξεζε θεθαιαίσλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ηνπο θαη ηελ απνδνρή ηνπο απφ ηελ θνηλσλία θαη ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο. Νη ηνκείο παξέκβαζεο θαη νη θχξηεο δξάζεηο πνπ έζεζε ν Γήκνο Βφινπ ζην ΠΓΑΔ είλαη: Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 45

Σνκείο παξέκβαζεο νη θηηξηαθέο ππνδνκέο (θηίξηα - ζρνιεία) νη κεηαθνξέο θαη βηψζηκε θηλεηηθφηεηα ζηελ πφιε ε δηαρείξηζε λεξνχ (Ύδξεπζε + Απνρέηεπζε) ε δηαρείξηζε Αζηηθψλ Πηεξεψλ Απνβιήησλ ε ιεηηνπξγία ηεο Ξφιεο (θσηηζκφο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ θιπ) ε πξνψζεζε & παξαγσγή Δλέξγεηαο απφ ΑΞΔ ε ελεκέξσζε θαη εθπαίδεπζε ησλ πνιηηψλ Πηνπο ηνκείο απηνχο έρνπλ πξνηαζεί κηα ζεηξά απφ παξεκβάζεηο, άιιεο απιέο ζηελ εθαξκνγή πνπ κπνξνχλ λα πινπνηεζνχλ άκεζα, άιιεο βξαρππξφζεζκα ή καθξνπξφζεζκα. Απαηηνχλ ζεκαληηθή πξνζπάζεηα, ρξφλν θαη νηθνλνκηθνχο πφξνπο. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 46

Κύξηεο δξάζεηο αλά άμνλα παξέκβαζεο ηνπ ΓΑΔ γηα ηε δηεηία παξαθνινύζεζεο 2014 2016 Γπάζειρ Πποϋπολογιζμόρ ςνολικόρ Πποϋπολογιζμόρ Αναμενόμενη μείωζη (t CO2 eq) ΟΣΑ ΓΖΜ ΗΓΗΩΣ ΝΟΗΚ ΟΣΑ ΓΖΜ ΗΓΗΩΣ ΝΟΗΚ ςνολική Αναμενόμενη μείωζη (t CO2 eq) Α. ΚΣΗΡΗΑΚΔ ΤΠΟΓΟΜΔ 1.377.600 2.358.100 23.344.500 103.369.000 130.449.200 596 3.858 7.542 20.261 32.257 Α1 Μόλσζε νξνθήο θαη εμσηεξηθώλ ηνίρσλ 305.000 50.000 2.100.000 9.060.000 11.515.000 56 36 1.356 3.199 4.647 Α2 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ θνπθσκάησλ & κνλώλ παινπηλάθσλ 185.000 63.500 10.900.000 50.500.000 61.648.500 17 7 1.721 1.898 Α3 Ταξαηζόθεπνη 580.000 580.000 198 198 Α4 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ ελεξγνβόξσλ θιηκαηηζηηθώλ 40.000 23.500 9.400.000 9.463.500 14 8 1.800 Α5 Δμσηεξηθή ζθίαζε 22.000 9.000 310.000 341.000 19 3 305 327 3.643 1.822 Α6 Α7 Δγθαηάζηαζε αλεκηζηήξσλ νξνθήο 12.500 56.000 1.600.000 1.668.500 4 92 766 Πξνώζεζε εθαξκνγώλ ειηαθνύ θιηκαηηζκνύ 85.000 85.000 48 862 48 Α8 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ ιεβήησλ πεηξειαίνπ κε ελεξγεηαθά απνδνηηθνύο 153.500 3.600 485.000 1.600.000 2.242.100 67 4 189 415 675 Α9 Δπέθηαζε ρξήζεο θπζηθνύ αεξίνπ γηα ζέξκαλζε ρώξσλ & δεζηό λεξό 7.500 5.500.000 10.600.000 16.107.500 5 1.183 1.543 2.731 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 47

Α10 Σπρλή ζπληήξεζε ιεβήησλ 189.000 189.000 975 975 Α11 Ζιηαθνί ζπιιέθηεο γηα ζέξκαλζε ρώξσλ 120.000 2.110.000 2.230.000 12 240 252 Α12 Α13 Ζιηαθνί ζπιιέθηεο γηα δεζηό λεξό ρξήζεο Σπκπαξαγσγή 210.000 102.000 6.750.000 7.062.000 96 35 5.814 Α14 Σπζηήκαηα αληηζηάζκηζεο 7.850.000 7.850.000 1.721 1.721 Α15 Αληηθαηάζηαζε ζπκβαηηθώλ ιακπηήξσλ κε ρακειήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο 175.000 350.000 180.000 250.000 955.000 259 606 1.260 867 Α16 Απηνκαηηζκνί θσηηζκνύ 110.000 65.000 93.500 268.500 41 122 24 187 Α17 Πξνώζεζε ζπζθεπώλ ρακειήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο 155.000 520.000 3.270.000 2.400.000 6.345.000 26 292 1.042 219 5.945 2.992 1.579 Α18 Με ηερλνινγηθά κέηξα εμνηθνλόκεζεο ελέξγεηαο (π.ρ. όρη ζπζθεπέο ζην stand-by) 50.000 50.000 4 12 354 566 936 Α19 Δθαξκνγή ζπζηεκάησλ BMS («έμππλν» ζύζηεκα δηαρείξηζεο ελέξγεηαο θηηξίσλ) 9.600 9.600 5 0 75.000 Βηνθιηκαηηθά θηίξηα 75.000 284.000 480.000 839.000 36 61 40 137 Α21 Παξεκβάζεηο - Κνιπκβεηήξην - Γπκλαζηήξην Β. ΜΔΣΑΦΟΡΔ 8.159.800 50.000 3.796.000 329.000 12.334.800 2.065 66 502 722 3.355 Β1 Αληηθαηάζηαζε δεκνηηθώλ επηβαηηθώλ κε πβξηδηθά 77.000 77.000 19 5 0 19 Β2 Β3 Β4 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ θνξηεγώλ 910.000 910.000 36 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ απνξξηκκαηνθόξσλ 1.480.000 1.480.000 90 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ νρεκάησλ ΓΔΥΑΜΒ 142.800 142.800 4 36 90 4 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 48

Β5 Eπέθηαζε δηθηύνπ πνδειαηνδξόκσλ 300.000 300.000 581 581 Β6 Βειηίσζε πθηζηάκελσλ πνδειαηνδξόκσλ 200.000 200.000 520 520 Β7 Δπέθηαζε δηθηύνπ πεδνδξόκσλ 730.000 730.000 116 116 Β8 Β9 Γεκηνπξγία λέσλ ρώξσλ ζηάζκεπζεο 4.000.000 4.000.000 525 Οξγάλσζε δεκνηηθνύ ζπζηήκαηνο ελνίθηαζεο πνδειάησλ 300.000 300.000 163 525 163 Β10 Β11 Αζηηθά ΚΤΔΛ λέα κηθξόηεξα ιεσθνξεία αληηξξππαληηθήο ηερλνινγίαο 2.920.000 2.920.000 178 Αζηηθά ΚΤΔΛ αλαδηάξζξσζε δξνκνινγίσλ 332.000 332.000 142 Β12 Οηθνινγηθή νδήγεζε (Eco-driving) 20.000 50.000 544.000 249.000 863.000 11 66 182 526 785 Β13 Αύμεζε πιεξόηεηαο ΗΦ (Car pooling) 80.000 80.000 196 Γ. ΤΓΡΔΤΖ & ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΛΤΜΑΣΩΝ 5.890.000 0 0 0 5.890.000 3.220 0 0 0 3.220 1 Γ Μείσζε θαηαλάισζεο λεξνύ κέζσ δηαθεκηζηηθήο εθζηξαηείαο, κε ζπλέπεηα ηε κείσζε ελέξγεηαο 280.000 280.000 78 178 142 196 78 2 3 Γ Γ Βειηηζηνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ύδξεπζεο, κε ηνπνζέηεζε ειεθηξνκαγλεηηθώλ πδξνκεηξεηώλ επζείαο αλάγλσζεο θιπ 2.110.000 2.110.000 199 Αιιαγή ηνπ Ζ/Μ εμνπιηζκνύ (αληιίεο θιπ.) ή άιιεο παξεκβάζεηο ζε αληιηνζηάζηα ηνπ ζπζηήκαηνο πδξνδόηεζεο 70.000 70.000 33 199 33 4 Γ Πεξηνξηζκόο παξαζηηηθώλ εηζξνώλ ζην δίθηπν ζπιινγήο ιπκάησλ 150.000 150.000 217 217 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 49

5 Γ Αιιαγή ηνπ Ζ/Μ εμνπιηζκνύ ή άιιεο παξεκβάζεηο ζε αληιηνζηάζηα αλύςσζεο θαη κεηαθνξάο ιπκάησλ 0 49 49 6 Γ Παξεκβάζεηο ζηνλ Ζ/Μ εμνπιηζκό εληόο ηεο κνλάδαο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ 30.000 30.000 57 57 7 Γ Πεξαηηέξσ επεμεξγαζία ηιύνο πηζαλή πεξαηηέξσ ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε Γ. ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΑΣΗΚΩΝ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΖΣΩΝ 3.250.000 3.250.000 2.587 60.000 0 0 0 60.000 473 0 0 0 473 Γ1 Δπέθηαζε αλαθύθισζεο ραξηηνύ 10.000 10.000 473 473 Γ2 Αλαθύθισζε νξγαληθνύ θιάζκαηνο απνξξηκκάησλ 50.000 50.000 0 Δ. ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΠΟΛΖ 9.037.500 0 0 0 9.037.500 9.730 0 0 0 9.730 2.587 0 Δ1 Δ2 Αληηθαηάζηαζε ιακπηήξσλ (& ελδερνκέλσο αλαγθαζηηθά θαη θσηηζηηθώλ) ζην θσηηζκό νδώλ θαη πιαηεηώλ 1.200.000 1.200.000 1.882 Απηνκαηηζκνί ζηελ έλαξμε/ιήμε ιεηηνπξγίαο ηνπ θσηηζκνύ νδώλ θαη πιαηεηώλ 7.800.000 7.800.000 7.109 1.882 7.109 Δ3 Γελδξνθύηεπζε/ ρώξνη πξαζίλνπ 37.500 37.500 82 82 Δ4 Γεκόζηεο Σπκβάζεηο 0 657 657 Ε. ΠΡΟΩΘΖΖ & ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΑΠΔ Ε1 8.805.000 0 0 0 8.805.000 59.335 391 836 4.315 64.877 Ηδησηηθέο κνλάδεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο από θσηνβνιηατθά εθηόο νηθηζκώλ 0 52.350 Ε2 Φσηνβνιηατθά εληόο νηθηζκώλ 950.000 950.000 148 391 836 4.315 5.690 52.350 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 50

Ε3 Αμηνπνίεζε ηνπ ελεξγεηαθνύ δπλακηθνύ ησλ πεγαίσλ πδάησλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη εθαξκνγή ζπζηεκάησλ ΑΠΔ 7.055.000 7.055.000 5.170 5.170 Ε4 Δθζηξαηεία ελεκέξσζεο γηα ηελ πξνώζεζε κνλάδσλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κε ρξήζε ΑΠΔ 800.000 800.000 1.667 ΤΝΟΛΑ 33.329.900 1.408.100 27.140.500 103.698.000 165.576.500 75.419 1.740 8.880 25.298 111.337 1.667 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 51

Κύξηεο δξάζεηο αλά άμνλα παξέκβαζεο ηνπ ΓΑΔ γηα έηε 2016 2020 Γπάζειρ 2016-2020 Α. ΚΣΗΡΗΑΚΔ ΤΠΟΓΟΜΔ ΤΝΟΛΑ ΤΝΟΛΟ Πποϋπολογιζμόρ 2016-2020 ςνολικόρ Πποϋπολογιζμόρ 2016-2020 Αναμενόμενη μείωζη 2016-2020 (t CO2 eq) ΟΣΑ ΓΖΜ ΗΓΗΩΣ ΝΟΗΚ ΟΣΑ ΓΖΜ ΗΓΗΩΣ ΝΟΗΚ ςνολική Αναμενόμενη μείωζη 2016-2020 (t CO2 eq) 4.055.000 1.180.000 10.845.500 47.731.000 63.811.500 815 681 6.739 21.284 29.519 Α1 Μόλσζε νξνθήο θαη εμσηεξηθώλ ηνίρσλ 1.295.000 100.000 4.100.000 18.140.000 23.635.000 238 73 2.649 6.406 9.366 Α2 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ θνπθσκάησλ & κνλώλ παινπηλάθσλ 1.255.000 126.500 0 0 1.381.500 114 16 0 0 130 Α3 Ταξαηζόθεπνη 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ ελεξγνβόξσλ Α4 θιηκαηηζηηθώλ 160.000 69.500 0 0 229.500 54 23 0 0 77 Α5 Δμσηεξηθή ζθίαζε 44.000 6.000 400.000 0 450.000 39 1 304 0 344 Α6 Δγθαηάζηαζε αλεκηζηήξσλ νξνθήο 24.500 48.000 0 0 72.500 8 79 0 0 87 Πξνώζεζε εθαξκνγώλ ειηαθνύ Α7 θιηκαηηζκνύ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Α8 Α9 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ ιεβήησλ πεηξειαίνπ κε ελεξγεηαθά απνδνηηθνύο 46.500 0 415.000 0 461.500 20 0 162 0 182 Δπέθηαζε ρξήζεο θπζηθνύ αεξίνπ γηα ζέξκαλζε ρώξσλ & δεζηό λεξό 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Α10 Σπρλή ζπληήξεζε ιεβήησλ 0 0 0 211.000 211.000 0 0 0 1.088 1.088 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 52

Α11 Ζιηαθνί ζπιιέθηεο γηα ζέξκαλζε ρώξσλ 0 0 180.000 3.290.000 3.470.000 0 0 16 375 391 Α12 Ζιηαθνί ζπιιέθηεο γηα δεζηό λεξό ρξήζεο 0 0 198.000 8.950.000 9.148.000 0 0 67 7.709 7.776 Α13 Σπκπαξαγσγή 0 1.000.000 0 0 1.000.000 0 2.575 0 0 2.575 Α14 Σπζηήκαηα αληηζηάζκηζεο 0 0 0 10.150.000 10.150.000 0 0 0 2.226 2.226 Α15 Αληηθαηάζηαζε ζπκβαηηθώλ ιακπηήξσλ κε ρακειήο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο 0 0 170.000 490.000 660.000 0 0 1.191 1.722 2.913 Α16 Απηνκαηηζκνί θσηηζκνύ 0 0 186.500 540.000 726.500 0 0 46 108 154 Πξνώζεζε ζπζθεπώλ ρακειήο Α17 ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο 335.000 830.000 4.630.000 5.000.000 10.795.000 56 465 1.476 437 2.434 Α18 Με ηερλνινγηθά κέηξα εμνηθνλόκεζεο ελέξγεηαο (π.ρ. όρη ζπζθεπέο ζην stand-by) 100.000 0 0 0 100.000 11 24 706 1.133 1.874 Α19 Δθαξκνγή ζπζηεκάησλ BMS («έμππλν» ζύζηεκα δηαρείξηζεο ελέξγεηαο θηηξίσλ) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Α20 Βηνθιηκαηηθά θηίξηα 75.000 0 566.000 960.000 1.601.000 37 0 122 80 239 Α21 Παξεκβάζεηο - Κνιπκβεηήξην - Γπκλαζηήξην 720.000 0 0 0 720.000 238 0 0 0 238 Β. ΜΔΣΑΦΟΡΔ ΤΝΟΛΑ 6.837.600 0 8.027.195 617.805 15.482.600 779 0 1.362 646 2.787 Β1 Αληηθαηάζηαζε δεκνηηθώλ επηβαηηθώλ κε πβξηδηθά 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Β2 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ θνξηεγώλ 790.000 0 0 0 790.000 31 0 0 0 31 Β3 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ απνξξηκκαηνθόξσλ 820.000 0 0 0 820.000 50 0 0 0 50 Β4 Αληηθαηάζηαζε παιαηώλ νρεκάησλ ΓΔΥΑΜΒ 107.200 0 0 0 107.200 2 0 0 0 2 Β5 Eπέθηαζε δηθηύνπ πνδειαηνδξόκσλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 53

Β6 Βειηίσζε πθηζηάκελσλ πνδειαηνδξόκσλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Β7 Δπέθηαζε δηθηύνπ πεδνδξόκσλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Β8 Β9 Γεκηνπξγία λέσλ ρώξσλ ζηάζκεπζεο 4.820.400 0 0 0 4.820.400 533 0 0 0 533 Οξγάλσζε δεκνηηθνύ ζπζηήκαηνο ελνηθίαζεο πνδειάησλ 300.000 0 0 0 300.000 163 0 0 0 163 Β10 Β11 Αζηηθά ΚΤΔΛ λέα κηθξόηεξα ιεσθνξεία αληηξξππαληηθήο ηερλνινγίαο 0 0 7.080.000 0 7.080.000 0 0 432 0 432 Αζηηθά ΚΤΔΛ αλαδηάξζξσζε δξνκνινγίσλ 0 0 1.328.000 0 1.328.000 0 0 567 0 567 Β12 Οηθνινγηθή νδήγεζε (Eco-driving) 0 0-380.805 497.805 117.000 0 0 363 352 715 Β13 Αύμεζε πιεξόηεηαο ΗΦ (Car pooling) 0 0 0 120.000 120.000 0 0 0 294 294 Γ. ΤΓΡΔΤΖ & ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΛΤΜΑΣΩΝ ΤΝΟΛΑ 1.060.000 0 0 0 1.060.000 100 0 0 0 100 1 2 3 4 5 Μείσζε θαηαλάισζεο λεξνύ κέζσ δηαθεκηζηηθήο εθζηξαηείαο, κε ζπλέπεηα ηε κείσζε ελέξγεηαο 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Βειηηζηνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ύδξεπζεο, κε ηνπνζέηεζε ειεθηξνκαγλεηηθώλ πδξνκεηξεηώλ επζείαο αλάγλσζεο θιπ 1.060.000 0 0 0 1.060.000 100 0 0 0 100 Αιιαγή ηνπ Ζ/Μ εμνπιηζκνύ (αληιίεο θιπ.) ή άιιεο παξεκβάζεηο ζε αληιηνζηάζηα ηνπ ζπζηήκαηνο πδξνδόηεζεο 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Πεξηνξηζκόο παξαζηηηθώλ εηζξνώλ ζην δίθηπν ζπιινγήο ιπκάησλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Αιιαγή ηνπ Ζ/Μ εμνπιηζκνύ ή άιιεο παξεκβάζεηο ζε αληιηνζηάζηα αλύςσζεο θαη κεηαθνξάο ιπκάησλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 54

6 Παξεκβάζεηο ζηνλ Ζ/Μ εμνπιηζκό εληόο ηεο κνλάδαο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 Πεξαηηέξσ επεμεξγαζία ηιύνο πηζαλή πεξαηηέξσ ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Γ. ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΑΣΗΚΩΝ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΖΣΩΝ ΤΝΟΛΑ 20.000 0 0 0 20.000 945 0 0 0 945 Γ1 Δπέθηαζε αλαθύθισζεο ραξηηνύ 20.000 0 0 0 20.000 945 0 0 0 945 Γ2 Αλαθύθισζε νξγαληθνύ θιάζκαηνο απνξξηκκάησλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Δ. ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΠΟΛΖ ΤΝΟΛΑ 112.500 0 0 0 112.500 1.557 0 0 0 1.557 Δ1 Δ2 Αληηθαηάζηαζε ιακπηήξσλ (& ελδερνκέλσο αλαγθαζηηθά θαη θσηηζηηθώλ) ζην θσηηζκό νδώλ θαη πιαηεηώλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Απηνκαηηζκνί ζηελ έλαξμε/ιήμε ιεηηνπξγίαο ηνπ θσηηζκνύ νδώλ θαη πιαηεηώλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Δ3 Γελδξνθύηεπζε/ ρώξνη πξαζίλνπ 112.500 0 0 0 112.500 245 0 0 0 245 Δ4 Γεκόζηεο Σπκβάζεηο 0 0 0 0 0 1.312 0 0 0 1.312 Ε. ΠΡΟΩΘΖΖ & ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΑΠΔ ΤΝΟΛΑ 8.050.000 0 0 0 8.050.000 4.580 0 0 0 4.580 Ε1 Ηδησηηθέο κνλάδεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο από θσηνβνιηατθά εθηόο νηθηζκώλ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ε2 Φσηνβνιηατθά εληόο νηθηζκώλ 6.450.000 0 0 0 6.450.000 1.247 0 0 0 1.247 Ε3 Αμηνπνίεζε ηνπ ελεξγεηαθνύ δπλακηθνύ ησλ πεγαίσλ πδάησλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη εθαξκνγή ζπζηεκάησλ ΑΠΔ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 55

Ε4 Δθζηξαηεία ελεκέξσζεο γηα ηελ πξνώζεζε κνλάδσλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κε ρξήζε ΑΠΔ 1.600.000 0 0 0 1.600.000 3.333 0 0 0 3.333 ΤΝΟΛΑ 20.135.100 2.180.000 18.872.695 48.348.805 89.536.600 8.776 3.256 8.101 21.930 42.063 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 56

Κηηξηαθέο ππνδνκέο Πηνλ ηνκέα απηφ ηα κέηξα/δξάζεηο αθνξνχλ ηηο εμήο θαηεγνξίεο: Ξαξεκβάζεηο ζην θέιπθνο ησλ θηηξίσλ Ππζηήκαηα ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ Ξαξαγσγή θαη θαηαλάισζε ελέξγεηαο Ππζηήκαηα ζε λέεο θηηξηαθέο ππνδνκέο Αζιεηηθέο Δγθαηαζηάζεηο Πεκαληηθή επίδξαζε σο πξνο ηελ πινπνίεζε ησλ αλσηέξσ παξεκβάζεσλ έρεη ην γεγνλφο φηη ηα θηίξηα αλήθνπλ ζε πνιινχο θαη δηαθνξεηηθνχο κεηαμχ ηνπο ηδηνθηήηεο (δεκφζηα, δεκνηηθά, επηρεηξήζεηο, λνηθνθπξηά). Νη ζπλνιηθέο θαηαλαιψζεηο ελέξγεηαο θαη εθπνκπέο CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ ζηνλ θηηξηαθφ ηνκέα γηα ην έηνο βάζεο, ην έηνο ειεθηξνληθήο ππνβνιήο θαη ην έηνο παξαθνινχζεζεο είλαη: Έηνο πλνιηθέο θαηαλαιώζεηο ελέξγεηαο ζε (toe) πλνιηθέο εθπνκπέο t CO2 eq 2007 113.322 556.178 2013 128.041 603.332 2014 128.084 604.319 2015 128.815 567.548 Ξαξαηεξνχκε κέρξη ην 2014 αχμεζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη ινηπψλ αεξίσλ ε νπνία νθείιεηαη ζηελ χπαξμε ηδηαίηεξα ελεξγνβφξσλ θηηξίσλ (έρνπλ ρηηζηεί ρσξίο λα ιακβάλνληαη ππφςε ηα απαξαίηεηα ζεξκηθά θξηηήξηα) γηα ηα νπνία δελ ήηαλ εθηθηή ε εθηέιεζε έξγσλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, ιφγσ έιιεηςεο θξαηηθήο ρξεκαηνδφηεζεο εμαηηίαο ηεο κε εθθίλεζεο ηνπ λένπ ΔΠΞΑ-ΠΔΠ 2014-2020, ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο θαη ην απζηεξφ πξφγξακκα δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο ζηε ρψξα καο. Πην έηνο 2015, ελψ ζα πεξηκέλακε λα ζπλερηζηεί ε αχμεζε ησλ εθπνκπψλ CO2 βιέπνπκε αθξηβψο ην αληίζεην κε κηα ζεκαληηθή κείσζή ηνπο. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη ε θαηαλαιηζθφκελε ελέξγεηα είλαη απφ ελεξγεηαθέο πεγέο θηιηθφηεξεο πξνο ην πεξηβάιινλ (π.ρ θπζηθφ αέξην, ΑΞΔ, θιπ). Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 57

Ξαξάιιεια ιφγσ εμάληιεζεο ησλ δηαζέζηκσλ πφξσλ θαηά ην 2014 ζρεηηθά κε ην ρξεκαηνδνηηθφ εξγαιείν «ΔΜΝΗΘΝΛΝΚΖΠΖ ΘΑΡ ΝΗΘΝΛ» (εληάζζνληαη θαη επηδνηνχληαη πνιίηεο πξνθεηκέλνπ λα αλαβαζκίζνπλ ελεξγεηαθά ηηο νηθίεο ηνπο), παξαηεξείηαη ε απνπζία ηεο Θεζζαιίαο ζηηο απνθάζεηο ππαγσγήο λέσλ σθεινχκελσλ ζην πξφγξακκα θαη 3.500 ελδηαθεξφκελνη ζην ζχλνιν ηεο Ξεξηθέξεηαο αλακέλνπλ ηελ επηδφηεζε. παγσγέο πιένλ γίλνληαη κφλν γηα ηηο Ξεξηθέξεηεο Θεληξηθήο θαη Γπηηθήο Καθεδνλίαο. Δπίζεο ιφγσ ηεο ζπγρξεκαηνδφηεζεο απφ ηελ Δ.Δ., νη απαηηήζεηο χπαξμεο δηαδξνκήο ειέγρνπ γηα ηε δηαπίζησζε ηεο νξζήο πινπνίεζεο ηνπ θπζηθνχ θαη νηθνλνκηθνχ αληηθεηκέλνπ είλαη ηδηαίηεξα απζηεξέο. Νη ηνπηθέο αξρέο δίλνπλ έκθαζε ζηελ πινπνίεζε δξάζεσλ πνπ αθνξνχλ ηνλ ηνκέα ησλ δεκνηηθψλ θηηξίσλ θαζψο απνηειεί ηνλ ηνκέα ζηνλ νπνίν κπνξνχλ λα αζθήζνπλ κεγαιχηεξε επηξξνή. Γηα δεκνηηθά θαη ζρνιηθά θηίξηα ηνπ Γήκνπ Βφινπ έγηλε ην ελεξγεηαθφ απνηχπσκα θαηά ην έηνο 2014, πξνθεηκέλνπ λα ζρεδηαζηνχλ φιεο νη απαηηνχκελεο παξεκβάζεηο, κε ζηφρν ην θάζε θηίξην λα παξνπζηάδεη, κε ηηο θαηάιιειεο επελδχζεηο, εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο. Ζ θαηαλνκή ελεξγεηαθήο θιάζεο ηνπο είλαη: ΥΟΛΔΙΑ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Γεκνηηθά ρνιεία θαη Νεπηαγσγεία Γηεύζπλζε Αξηζκόο Κηηξίσλ η.κ. Θεξκαηλόκελεο Δπηθάλεηαο Δλεξγεηαθή Κιάζε 1 ν Λεπηαγσγείν Ησιθνχ Αγ.Νλνχθξηνο 1 147,06 Ζ 1 ν Λεπηααγσείν Αξηέκηδαο Άλσ Ιερψληα 1 123,95 Ζ 1 ν Λεπηαγσγείν Λ.Ησλίαο Αγ.Λεθηαξίνπ 5 1 122,45 Δ 1ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ Βαζζάλε 69 1 1.305,290 Β 1 ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Γηκελίνπ & 3 882,86 Δ Αηζσλίαο Αξγνλαπηψλ 2 ν Λεπηαγσγείν Λ.Ησλίαο Σξ.Πκχξλεο 25 1 167,20 Δ 2ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ Καθξηλίηζεο 23 1 838,518 Γ 6 ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Αγ.Λεθηαξίνπ 3 2 1.989,84 Ε Λ.Ησλίαο 6ν 8ν Γεκνηηθά Πρνιεία Γαιιίαο - 1 2.599,219 Δ Βφινπ Γακβέηα 10ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Λ. Αιηβέξη 1 645,252 Ζ Ησλίαο 11 ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ Ονδνχ 57 3 1.367,17 Δ 12ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Γ. Γήκνπ - 1 2.256,620 Δ Βφινπ Θχπξνπ 13ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ θαη 26ν 6ν Λεπηαγσγεία Βφινπ Ξαγαζψλ - Αλαιήςεσο 3 1.544,431 Γ/Γ/Γ 14ν 19ν Γεκνηηθά Πρνιεία Αζ. Γηάθνπ 141 2 1.850,296 Γ Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 58

Βφινπ 17 ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ Αγ.Ξαξαζθεπή 1 725,97 Γ 18ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Ιαξίζεο 84 1 1.816,612 Βφινπ 29ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ θαη 10ν Γ 32ν Λεπηαγσγεία Βφινπ 21ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Νξκηλίνπ 17 1 1.322,403 Δ Βφινπ 22 ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ Νιπκπηάδνο 20 1 1.738,04 Γ 23ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ θαη 23ν θαη 8ν Λεπηαγσγεία Βφινπ Λεαπφιεσο ηέξκα 1 1.450,183 Δ 24ν 15ν Γεκνηηθά Πρνιεία Βφινπ Γαβάθε ηέξκα 1 1.479,150 Γ 26 ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Αγ.Γεσξγίνπ & 2 764,84 Ε Αγ.Γεσξγίνπ Ησιθνχ 27 ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Βφινπ Αιπθέο 2 759,50 Ε 32ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Γ. Γήκνπ 155-3 1.580,002 Γ Βφινπ θαη 17ν Λεπηαγσγείν Βιαράβα Βφινπ 28 ν Λεπηαγσγείν Βφινπ Γνξγνπνηάκνπ 1 53,92 Ζ 12 34 ν Λεπηαγσγείν Βφινπ Αγ.Γεψξγηνο 1 143,64 Ζ Ησιθνχ 34 1ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Λ. Καηάλδξνπ 36 2 2.044,792 Γ Ησλίαο 2ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Λ. Ι. Δηξήλεο 134 3 2.160,789 Γ/Γ Ησλίαο θαη 12ν Λεπηαγσγείν 3ν 9ν Γεκνηηθά Πρνιεία Σξ. Πκχξλεο 25 1 1.608,535 Δ Λ. Ησλίαο 5ν 11ν Γεκνηηθά Πρνιεία Λ. Ησλίαο Καηάλδξνπ 119 1 1.660,854 Γ 2ν 3ν Λεπηαγσγεία Βφινπ θαη Δηδηθφ Λεπηαγσγείν Βφινπ 9ν Λεπηαγσγείν Βφινπ θαη 9ν Γεκνηηθφ Πρνιείν Δζλ. Αληηζηάζεσο θαη Όγι 1 366,906 Γ Ξπξάζνπ 1 2 1.253,803 Γ Λεπηαγσγείν Ατδηλίνπ Ατδίλη 1 191,81 Ζ Λεπηαγσγείν Κηθξνζεβψλ Κηθξνζήβεο 1 106,59 Γ Δηδηθφ Πρνιείν Αγξηάο Ξαηδφπνιε Αγξηάο 1 341,80 Δ ΥΟΛΔΙΑ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Γπκλάζηα - Λύθεηα 2 ν ΣΔΚ Ν.Ησλίαο & 1 ν ΔΠΑΛ Ν.Ησλίαο Γηεύζπλζε Ξαλαγνχιε ηέξκα - Φπηφθν Αξηζκόο η.κ. Θεξκαηλόκελεο Δλεξγεηαθή Κηηξίσλ Δπηθάλεηαο Κιάζε 5 12.225,90 Δ 3ν Ιχθεην Βφινπ Θχπξνπ 9 1 1.780,941 Δ 5ν Γπκλάζην Βφινπ θαη 1ν 2ν ΔΞΑΙ Θαζζαβέηε 3 2 1510,65 Δ/ Ε 4 ν Γπκλάζην Λεαπφιεσο & 3 4.685,46 Δ Ιχθεην Βφινπ Θνξδηγθηψλνο Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 59

4ν Γπκλάζην Λ. Κπξηβήιε 1 1 2.770,083 Γ Ησλίαο Γπκλάζην Θάησ Ιερψληα 1 1.061,957 Γ Ιερσλίσλ Γπκλάζην Ησιθνχ Ο. Φεξαίνπ 1 1.403,777 Γ Ξειέσο, Ησιθφο Κνπζηθφ Πρνιείν 54 νπ 2 4.739,82 Γ Βφινπ Ππλη.Διιάο ηέξκα Γεληθφ Ιχθεην Ρξηαληαθχιιν 1 1.184,95 Γ Αγξηάο π 36 - Αγξηά Γεκνηηθά θηίξηα Αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο Κηίξην Γηεύζπλζε Αξηζκόο Κηηξίσλ η.κ. Θεξκαηλόκε λεο Δπηθάλεηαο Δλεξγεηαθή Κιάζε Γεκαξρείν Βφινπ Ξιαηεία Οήγα Φεξαίνπ 1 2.194,6 Ε Γεκαξρείν Λ.Ησλίαο Ιεσθφξνο Δηξήλεο 131 1 1.303,33 Ε Ππίξεξ Κηθξαζηαηψλ 81 2 6.138,7 Δ Κέγαξν Πθελδεξάλε Ρνπάιε 12 1 1.632,66 Γ Θηίξην ΑΛ.Δ.ΒΝ. Ιαραλά 5 Ιήκλνπ 1 522,23 Γ Ξνιηηηζηηθφ Θέληξν Λ. Ησλίαο Πηαδίνπ & Καλδειαξά 1 3.440,02 Γ ΓΗΔΘ Ο. Φεξαίνπ 1 & Σείξσλνο 1 1.732,00 Γ Θέληξν Ρέρλεο ΡΕ.ΛΡΔ Κεηακνξθψζεσο 3 1 1.080,11 Δ ΘΗΟΗΘΝ Κνπζείν Ξφιεο Φεξξψλ 1 1.670,80 Γ Θνπηαξέιηα 111 & 2 1.815,98 Ζ Ξαιηά Ζιεθηξηθή Ο.Φεξαίνπ Γεκνηηθφ Ωδείν Θέληξν Ρέρλεο Κεηακνξθψζεσο 1 1 1.034,52 Δ Θηλεκαηνγξάθνο Αρίιιεην Θαθεηέξηα Θηίξην γξαθείσλ, Γεκνηηθφ Ακαμνζηάζην Θνπκνπλδνχξνπ & 1 1.583,91 Γ Ηάζνλνο Σαηδεπέηξνπ 5 1 547,12 Δ Μελψλεο Ξαλζεζζαιηθφ Ρέξκα Πηαδίνπ 2 2.894,9 Γ Αζελψλ 25, Ξεδίνλ 1 2.172,56 Δ Δθζεζηαθφ Θέληξν Άξεσο Αζιεηηθφ Θέληξν (ΑΠΙΝ) Ρξηαληαθπιιίδε 81 3 1.090,20 Γ Αζιεηηθφ Θέληξν Ο. Φεξαίνπ 1 2.521,28 Γ «Αδακφπνπινο» Γιάδζησλνο Αζιεηηθφ Θέληξν ΘΑΟΑΓΑΡΠ Ρέξκα Θχπξνπ 2 1.978,15 Δ θαη Δγθαηαζηάζεηο Δηθαζηηθψλ Δξγαζηεξίσλ, Θνηλσληθφ Ξαληνπσιείν Β' Ξαηδηθφο ζηαζκφο Λ. Αγίνπ Λεθηαξίνπ 1 419,84 Δ Ησλίαο Γ' Ξαηδηθφο ζηαζκφο Λ.Ησλίαο Ξαπαξξήγα 32 1 525,68 Γ Ξαηδηθφο ζηαζκφο «Αιθπφλε» Αιπθέο 1 455,75 Ε Ξαηδηθφο ζηαζκφο Θαηερψξη 1 318,05 Γ Θαηερσξίνπ Βξεθνλεπηαθφο ζηαζκφο Γήκνπ Γηάλλε 127 1 791,89 Γ Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 60

«Λεθέιε» Ξαηδηθφο ζηαζκφο «Ηάζσλ» Αιεμάλδξαο 269 1 950,86 Γ Ξαηδηθφο ζηαζκφο «Αίνινο» Ρέξκα Κεηακνξθψζεσο 1 539,80 Γ Ξαηδηθφο ζηαζκφο «Αξίσλ» Ρξηαληαθπιιίδε Π. 74 1 1.055,25 Γ Ξαηδηθφο ζηαζκφο «Ξξνθφπηνο» Λ. Αγρηάινπ Λ. Αγρίαινο 1 349,08 Γ Ξαηδηθφο ζηαζκφο «Λεάπνιεο» Ξαληνπσιείν Αγίνπ Ιαπξεληίνπ Θιεηζηφ Θνιπκβεηήξην Γ.Δ. Λ. Ησλίαο Θιεηζηφ Γπκλαζηήξην Γ.Δ. Λ. Ησλίαο Θνηλνηηθφ Θαθελείν Αγίνπ Ιαπξεληίνπ Γεκνηηθφ Θαηάζηεκα ζηε Ξιαηεία Ξαδαξνχιη Γεκνηηθφ Θαηάζηεκα ζην Ξνιηηηζηηθφ Άιζνο Λ. Ησλίαο Ινγνζέηνπ 6 & Αλαγλσζηνπνχινπ 1 539,80 Γ Ξιαηεία Αγίνπ 1 162,69 Ζ Ιαπξεληίνπ Γνμνπνχινπ 35 1 4.290,69 Γ Γνμνπνχινπ 35 1 2.005,47 Γ Ξιαηεία Αγίνπ 1 134,36 Ε Ιαπξεληίνπ Θαηερψξη 1 141,32 Ε Ξνιηηηζηηθφ Άιζνο Λ. Ησλίαο 1 225,00 Γ Μεηαθνξέο θαη βηώζηκε θηλεηηθόηεηα ζηελ πόιε Πηνλ ηνκέα απηφ ηα κέηξα/δξάζεηο αθνξνχλ ηηο εμήο θαηεγνξίεο παξεκβάζεσλ: Γηαρείξηζε ζηφισλ νρεκάησλ Ξξνζθνξά θαη δηαρείξηζε ππεξεζηψλ κεηαθνξάο ζηελ πφιε Γεκηνπξγία θαη δηαρείξηζε ππνδνκψλ κεηαθνξψλ Νη κεηαθνξέο ζηελ πφιε απνηεινχλ ηνλ ηνκέα κε ηηο ηαρχηεξα απμαλφκελεο εθπνκπέο θαη αθνξνχλ ηε κείσζε ησλ κεηαθηλήζεσλ κε ΗΣ, ηελ ελζάξξπλζε ήπησλ κέζσλ θαη ΚΚΚ. Ρα απηνθίλεηα ηνπ δήκνπ θαη θπξίσο ν ζηφινο ησλ απνξξηκκαηνθφξσλ, ηα νπνία είλαη παιαηάο ηερλνινγίαο κε θαχζηκν ην πεηξέιαην, επηβαξχλνπλ κε ξχπνπο ηελ πφιε θαη ζπκβάιινπλ ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Νη ζπλνιηθέο θαηαλαιψζεηο ελέξγεηαο θαη εθπνκπέο ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ γηα ην έηνο βάζεο, ην έηνο ειεθηξνληθήο ππνβνιήο θαη ην έηνο παξαθνινχζεζεο είλαη: Έηνο πλνιηθέο θαηαλαιώζεηο ελέξγεηαο ζε toe πλνιηθέο εθπνκπέο t CO2 eq 2007 38.434 119.388 2013 43.810 134.847 2014 45.322 139.475 2015 44.987 138.018 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 61

Ιακβάλνληαο ππφςε ηα αλαιπηηθά ζηνηρεία πνπ παξνπζηάδνληαη ζην δεχηεξνο κέξνο ηεο παξαθνινχζεζεο ησλ εθπνκπψλ (ΚΔΗ) γηα ηα νρήκαηα δηαπηζηψλεηαη ε αλάγθε ηαθηηθνχ ειέγρνπ ησλ νρεκάησλ θαη νξζνινγηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ, ηεο αλαγθαηφηεηαο χπαξμεο εγθαηάζηαζεο ζπζηήκαηνο νξγάλσζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηεο θίλεζεο ησλ νρεκάησλ, ην νπνίν πξέπεη λα ηνπνζεηεζεί κε ζηφρν ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο ιεηηνπξγίαο ηνπο, ψζηε θαη λα ππάξμεη έιεγρνο ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ θαη παξαθνινχζεζε ηεο δηαδηθαζίαο πξνκήζεηαο θαπζίκσλ. Δηδηθφηεξα ζην Γήκν κε ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ ζπζηήκαηνο νξγάλσζεο θαη παξαθνινχζεζεο ηεο θίλεζεο ησλ νρεκάησλ ε ππεξεζία Θαζαξηφηεηαο & Αλαθχθισζεο ζα θαιχπηεη ηελ αλάγθε ιεπηνκεξνχο θαηαγξαθήο ηνπ αλεθνδηαζκνχ θαη ηεο αζχξκαηεο κέηξεζεο ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ ζε ελ θηλήζεη νρήκαηα (κε θαηάιιειν αηζζεηήξα κέηξεζεο ξνήο) ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, ειέγρνληαο ηνλ αξηζκφ ιίηξσλ θαπζίκσλ πνπ πξνκεζεχεηαη θαη θαηαλαιψλεη ην θάζε φρεκα. Απφ ην 2016 πξνβιέπεηαη ζηαδηαθή αληηθαηάζηαζε ησλ δεκνηηθψλ νρεκάησλ κε νρήκαηα θπζηθνχ αεξίνπ θαη κεηαηξνπή ησλ κεραλψλ ζε φζα απφ ηα ζεκεξηλά κπνξεί απηφ λα γίλεη ιφγσ παιαηφηεηαο ησλ πεξηζζνηέξσλ. Γηαρείξηζε λεξνύ (Ύδξεπζε + Απνρέηεπζε) Έηνο Καηαλαιώζεηο Ύδξεπζεο (KWH) Καηαλαιώζεηο Απνρέηεπζεο (KWH) 2012 10.963.599 6.532.382 2013 9.713.086 7.107.633 2014 10.661.241 6.683.855 2015 11.233.467 6.038.427 Νη παξεκβάζεηο ηνπ ζπζηήκαηνο πδξνδφηεζεο ηεο πφιεο έρνπλ απψηεξν ζηφρν ηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο λεξνχ θαη ηελ άκεζε (αιιαγή Ζ/Κ εμνπιηζκνχ) ή έκκεζε (βειηηζηνπνίεζε ζπζηήκαηνο Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 62

χδξεπζεο) εμνηθνλφκεζε ηεο ελέξεγηαο. Πεκεηψλεηαη φηη ε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο λεξνχ πξνζαξκφδεη ηελ πφιε ζηηο επηπηψζεηο ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ, δεδνκέλνπ φηη κηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο επηπηψζεηο πνπ αλακέλεηαη ζηελ πεξηνρή ηεο Κεζνγείνπ είλαη ε κείσζε ησλ βξνρνπηψζεσλ θαη επνκέλσο, ησλ απνζεκάησλ πφζηκνπ λεξνχ. Για ηα μέηπα/δπάζειρ πος πποβλέπονηαι ζηο ΣΓΑΔ γίνει οι εξήρ ενέπγειερ: έσοςν Δίλαη έηνηκε ε πξνθήξπμε γηα ηε ζχληαμε κειέηεο γηα ηελ νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ηνπ πδάηηλνπ δπλακηθνχ ηεο πεξηνρήο, κε έκθαζε ζηελ αεηθφξν δηαρείξηζε. Πρεηηθά κε ηε βειηηζηνπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο χδξεπζεο κέζσ ηεο απηνκαηνπνίεζεο ηνπ δηθηχνπ, έρνπλ ηνπνζεηεζεί νξηζκέλνη ειεθηξνκαγλεηηθνί πδξνκεηξεηέο επζείαο αλάγλσζεο, νη νπνίνη κέζσ ηνπ δηθηχνπ απηνκαηηζκνχ ηεο Δπηρείξεζεο ειέγρνληαη απ επζείαο απφ ην Θέληξν Διέγρνπ ηεο ΓΔΑΚΒ κε ζηφρν ηελ πξφιεςε δηαξξνψλ λεξνχ πνπ θζάλνπλ ην 40%. Ξξνθεξχρηεθε κειέηε γηα ηελ αμηνιφγεζε ηνπ ελεξγεηαθνχ δπλακηθνχ ηεο Δπηρείξεζεο, κε ζηφρν ηελ κείσζε ηεο θαηαλάισζεο. Ππλέπεηα απηνχ είλαη ε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ειεθηξηζκνχ γηα ηελ παξαγσγή ηνπ εμνηθνλνκνχκελνπ λεξνχ. Πηφρν απνηειεί ε εμνηθνλφκεζε πεξίπνπ 2.500 m³ λεξνχ εκεξεζίσο. Γηα ηελ αιιαγή ηνπ Ζ/Κ εμνπιηζκνχ ζε αληιηνζηάζηα αλχςσζεο θαη κεηαθνξάο ιπκάησλ νινθιεξψζεθε ε εγθαηάζηαζε ηνπ αληιηνζηαζίνπ ζηελ πεξηνρή ησλ Αιπθψλ. Δπίζεο έγηλε ε αγνξά γηα ηελ αληηθαηάζηαζε ελφο παιαηνχ Κ/Π 1000 KVA εληφο ηεο Κνλάδαο Δπεμεξγαζίαο Ιπκάησλ κε λέν θαη αλακέλεηαη ε εγθαηάζηαζε ηνπ. Ζ εμνηθνλφκεζε πνπ ζα πξνθχςεη ζα είλαη 2% επί ηεο θαηαλάισζεο ηεο κνλάδαο, δειαδή πεξίπνπ 1% επί ηεο ζπλνιηθήο ειεθηξηθήο θαηαλάισζεο ηεο ΓΔΑΚΒ. Ξαξάιιεια πξνσζείηαη κειέηε γηα ηελ αλαβάζκηζε ηεο κνλάδαο. πάξρεη κειέηε πνπ απνζθνπεί ζηελ δηεξεχλεζε ηεο βέιηηζηεο κεζφδνπ (ελεξγεηαθά απνδνηηθήο) μήξαλζεο ηνπ νξγαληθνχ ιχκαηνο θαη πεξαηηέξσ δηάζεζήο ηνπ. Ζ δηαδηθαζία μήξαλζεο είλαη ελεξγνβφξα θαη ε δηεξεχλεζε ηξφπνπ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 63

ζπλδπαζκφ κε ηελ κείσζε ηεο ηιχνο πνπ θαηαιήγεη ζην ρψξν πγεηνλνκηθήο ηαθήο (ΣΡΑ) ζα είλαη ζεκαληηθφ φθεινο ηφζν γηα ηελ Δπηρείξεζε, φζν θαη γηα ην πεξηβάιινλ. Έρεη μεθηλήζεη γηα ηηο Γεκνηηθέο Δλφηεηεο Ησιθνχ - Αγξηάο - Λ. Αγρηάινπ - Ιερσλίσλ θαη πξφθεηηαη κέρξη ην ηέινο ηνπ 2015 λα θαηαζθεπαζηεί ζε κεγάιν πνζνζηφ ην δίθηπν αθαζάξησλ. Γηαρείξηζε Αζηηθώλ ηεξεώλ Απνβιήησλ Ν Σ..Ρ.Α. Βφινπ, είλαη ν κεγαιχηεξνο ηνπ Λνκνχ. Βξίζθεηαη ζηε Γεκνηηθή Δλφηεηα ζηε ζέζε Θάθθαβνο θαη δέρεηαη ηα απνξξίκκαηα ηνπ εληαίνπ Γήκνπ Βφινπ θαζψο θαη άιισλ 3 θαιιηθξαηηθψλ δήκσλ ηνπ λνκνχ Καγλεζίαο (Γήκνο Οήγα Φεξαίνπ, Γήκνο Αικπξνχ θαη κέξνο ηνπ Γήκνπ Εαγνξάο-Κνπξεζίνπ) κε ζπλνιηθφ εμππεξεηνχκελν πιεζπζκφ 175.353 θαηνίθνπο θαζψο θαη ηα κε επηθίλδπλα απνξξίκκαηα ησλ δχν ΒΗΞΔ. Νη πνζφηεηεο ησλ απνξξηκκάησλ θαη απνβιήησλ ηνπ Σ..Ρ.Α. Ξ.Π. Βφινπ γηα ην έηνο βάζεο, ην έηνο ειεθηξνληθήο ππνβνιήο θαη ηε δηεηία παξαθνινχζεζεο είλαη: ΔΣΟ 2007 2013 2014 2015 Ξνζφηεηα Απνξξηκκά ησλ ζε t 110.569 98.213 88.904 80.809 ΔΣΟ 2007 2013 2014 2015 Ξνζφηεηα Απνβιήησλ 7.044 18.613 26.982 27.050 ζε m 3 Ζ πγεηνλνκηθή ηαθή γίλεηαη ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο πνπ πξνβιέπνληαη ζηελ ειιεληθή λνκνζεζία ψζηε λα ειαρηζηνπνηνχληαη νη εθπνκπέο CO 2. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 64

Ρν βαζηθφηεξν πξφβιεκα ηεο δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ είλαη ην νξηαθφ ζεκείν ζην νπνίν βξίζθεηαη ν Σ..Ρ.Α. απφ πιεπξάο δηαζέζηκνπ ρψξνπ γηα ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή ησλ απνβιήησλ, αθφκε θαη αλ απηά κπνξνχζαλ άκεζα λα κεησζνχλ δξαζηηθά ζε επίπεδν ππνιείκκαηνο (ε ππνιεηπφκελε δηάξθεηα δσήο εθηηκάηαη φηη δελ ζα ππεξβεί ηα πέληε έηε). Ρν ζχζηεκα θαη ε ιεηηνπξγία ησλ ππνγείσλ θάδσλ μεθίλεζε λα αλαπηχζζεηαη απφ ην 2013 γηα ηηο Γ.Δ. Βφινπ θαη Λ. Ησλίαο. Ζ ζπιινγή ησλ απνβιήησλ απφ ηνπο θάδνπο απηνχο γίλεηαη κε ηε βνήζεηα απνξξηκκαηνθφξνπ κε πξνζζήθε εηδηθνχ γεξαλνχ. Γηα ην 2014 πινπνηήζεθε: η ππομήθεια και εγκαηάζηαζη 11 ηεμασίων ςπόγειων κάδων σωπηηικόηηηαρ 3 m 3 κόζηοςρ: 161.438 γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ πξνγξάκκαηνο ελαιιαθηηθνχ ζπζηήκαηνο απνξξηκκάησλ (νηθηαθψλ & αλαθπθιψζηκσλ) ψζηε λα θαιπθζνχλ νη αλάγθεο πγηεηλήο απνζήθεπζεο ηνπο ζε ζεκεία ηεο πφιεο πνπ παξνπζηάδνπλ ρσξνηαμηθέο δπζθνιίεο κε ρξήζε ηππνπνηεκέλσλ ηξνρήιαησλ θάδσλ ή ζε ζεκεία πνπ απαηηνχλ αηζζεηηθή θαη αξρηηεθηνληθή αλαβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληα ρψξνπ. Ζ κνλάδα θνκπνζηνπνίεζεο νξγαληθψλ ππνιεηκκάησλ απφ θιαδέκαηα θήπσλ θαη πάξθσλ ε νπνία νινθιεξψζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ επξσπατθνχ πξνγξάκκαηνο LIFE+07 ENV/GR/000282 «Αλάπηπμε ηνπηθψλ ζρεδίσλ δξάζεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο κέρξη ην 2020» ππνιεηηνπξγεί ιφγσ δηαθφξσλ δπζθνιηψλ θαη πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδνπλ νη ππεξεζίεο Ξξαζίλνπ θαη Θαζαξηφηεηαο - Αλαθχθισζεο κε απνηέιεζκα λα επηβαξχλεηαη νηθνλνκηθά ν Γήκνο κε ηελ απφξξηςε ησλ νξγαληθψλ πιηθψλ ζην Σ..Ρ.Α. αιιά θαη λα κεηψλεηαη ν ρξφλνο δσήο ηνπ Σψξνπ γεηνλνκηθήο Ραθήο Απνξξηκκάησλ. Ξαξάιιεια πξνσζείηαη ην πξόγξακκα ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο, ελψ βξίζθεηαη ζε δηαδηθαζία πινπνίεζεο ε νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεώλ απνβιήησλ κε έκθαζε ζηε δηαινγή ζηελ πεγή, ζηελ θνκπνζηνπνίεζε θαη ηελ αλαθχθισζε νηθηαθψλ θαη δεκνηηθψλ απνβιήησλ, θήπσλ θαη πάξθσλ ζε φιε ηελ έθηαζε ηνπ δήκνπ θαη ελίζρπζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο ππάξρνπζαο κνλάδαο θνκπνζηνπνίεζεο. Ξεξηιακβάλεη ην ζξπκκαηηζκφ ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ πξαζίλνπ (θχιια, ρφξηα, θιαδηά) ζηελ πεγή παξαγσγήο ηνπο, δειαδή ζηνπο δηάθνξνπο ρψξνπο πξαζίλνπ Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 65

ηνπ δήκνπ ζε φιεο ηηο δεκνηηθέο ελφηεηεο θαη κεηαθνξά ηνπο ζηε κνλάδα θνκπνζηνπνίεζεο. Ρν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηα πξάζηλα απφβιεηα πνπ παξάγνληαη απφ ηνπο θαηνίθνπο ηνπ δήκνπ, ηδηαίηεξα απηνχο πνπ θαηνηθνχλ ζηηο πην αγξνηηθέο πεξηνρέο ηνπ δήκνπ, ηα νπνία ζα ζξπκκαηίδνληαη θαη ζα κεηαθέξνληαη ζηε κνλάδα θνκπνζηνπνίεζεο αληί λα θαηαιήγνπλ ζην ΣΡΑ. Ν Γήκνο Βφινπ ππνζηεξίδεη ηε ιεηηνπξγία ηεο κνλάδαο ελεξγεηαθήο αμηνπνίεζεο βηναεξίνπ απφ ηνλ ΣΡΑ ηνπ Ξ.Π. Βφινπ, κηα απφ ηηο ειάρηζηεο επελδχζεηο ζηελ Διιάδα παξαγσγήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο απφ ηα απνξξίκκαηα. Λεηηνπξγία ηεο Πόιεο (θσηηζκόο θνηλνρξήζησλ ρώξσλ θιπ) Πε απηφλ ηνλ ηνκέα εληάζζνληαη ν δεκφζηνο θσηηζκφο θαη ε δελδξνθχηεπζε & δεκηνπξγία ρψξσλ πξαζίλνπ (κέηξν αληηζηάζκηζεο) θ.α.. Νη θαηαλαιψζεηο ελέξγεηαο γηα ηνλ νδνθσηηζκφο ηεο πφιεο γηα ην έηνο βάζεο, ην έηνο ειεθηξνληθήο ππνβνιήο θαη ην έηνο παξαθνινχζεζεο είλαη: Έηνο Καηαλαιώζεηο ελέξγεηαο ζε toe 2007 1.561 2013 898 2014 945 2015 945 Ζ ππεξεζία εδψ θαη 15 ρξφληα έρεη μεθηλήζεη ηελ αληηθαηάζηαζε Φαλψλ θπθινθνξίαο κε ιάκπεο ππξάθησζεο απφ Φαλνχο λέαο ηερλνινγίαο ηχπνπ LED πνπ κεηψλνπλ ζεκαληηθά ηε δαπάλε θαη βέβαηα ηελ θαηαλαιηζθφκελε ελέξγεηα.. Έσο θαη ζήκεξα απφ ηνπο 1281 θαλνχο έρνπλ αιιαρηεί πεξίπνπ 500. Πχκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ ηκήκαηνο ηνπ Ρκήκαηνο Ζιεθηξηζκνχ θαη Φσηεηλήο Πεκαηνδφηεζεο ηεο Γ/λζεο Ρερληθψλ πεξεζηψλ έγηλαλ νη εμήο ελέξγεηεο γηα ηε δηεηία παξαθνινχζεζεο 2014 2016 Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 66

αληηθαηαζηάζεθαλ 30.000 ιακπηήξεο παιηάο ηερλνινγίαο θαη 7000 θσηηζηηθά ζψκαηα, ζχκθσλα κε ηηο αξρηθέο πξνβιέςεηο ηνπ ΠΓΑΔ. Γίλεηαη πποεηοιμαζία για ζύνηαξη θωηοηεσνικών μελεηών γηα έλα ζχγρξνλν θαη νκνηφκνξθν θσηηζκφ ζε φιε ηελ έθηαζε ηνπ Γήκνπ, ζχκθσλα κε ηηο δηεζλείο πξνδηαγξαθέο. Αλ θαη ε δελδξνθχηεπζε δελ κεηψλεη ηηο εθπνκπέο, ηα δέληξα απνξξνθνχλ δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη επνκέλσο αληηζηαζκίδνπλ ηηο εθπνκπέο. Θαηά ηε δηάξθεηα ελφο ρξφλνπ έλα δέληξν απνξξνθά 4 200 θηιά δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ζχκθσλα κε δηεζλείο επηζηεκνληθέο εθζέζεηο. Ν εκπινπηηζκφο θαη ε αλάδεημε ηνπ πξαζίλνπ ζηελ πφιε ζα έρεη πνιιαπιαζηαζηηθά νθέιε κε θχξηα ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο αηκφζθαηξαο θαη ηε κείσζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο ζεξκηθήο λεζίδαο θαη επφκελα ηε κείσζε ησλ αλαγθψλ δξνζηζκνχ ηνπο θαινθαηξηλνχο κήλεο. Ζ αλαβάζκηζε ηνπ πξαζίλνπ, παξάιιεια, ζεκαίλεη αλαβάζκηζε ηνπ αζηηθνχ πεξηβάιινληνο, βειηίσζεο ηεο ειθπζηηθφηεηαο θαη ηεο επηζθεςηκφηεηαο κηαο πεξηνρήο. Ρν κέηξν δξα ζπλεξγαηηθά κε ηελ αχμεζε πξαζίλνπ ζηα ζρνιεία θαη ηνπο ρψξνπο αλαςπρήο, αιιά θαη ηελ αλάδεημε κε δηακνξθσκέλσλ ρψξσλ πνπ απνηεινχλ ελ δπλάκεη πνιχηηκνπο ρψξνπο πξνο θχηεπζε, πηζαλέο αζηηθέο αλαπιάζεηο θαη κεγάια έξγα ζηελ πφιε. Έπγα αζηικών αναπλάζεων για ηα οποία έσει ολοκληπωθεί ηο θςζικό ανηικείμενο και εκκπεμεί η αποπληπωμή ηοςρ: 1) Πλαηεία ζηον Κοινόσπηζηο Φώπο πος βπίζκεηαι ζηο Ο.Τ. Γ686 ζηην πεπιοσή ζηο Νέο Γέληα Νέαρ Ιωνίαρ Γήμος Βόλος, χςνπο: 297.231,39. πνβιήζεθε πξνο ρξεκαηνδφηεζε ζηελ πξφζθιεζε 44 ΞΔΞ ΘΔΠΠΑΙΗΑΠ ζηηο 9/11/2011. Δληάρζεθε ζηηο 13/1/2012. Νη εξγαζίεο νινθιεξψζεθαλ θαηά ην πξψην εμάκελν ηνπ 2014. Ρν έξγν αθνξά ηελ ηνπνζέηεζε θσηηζηηθψλ ζσκάησλ κε ρξήζε θσηνβνιηατθψλ ζηνηρείσλ. Γηα ην έηνο 2014 θόζηνο: 72.846,04. Έρνπλ νινθιεξσζεί νη εξγαζίεο εθηέιεζεο ηνπ έξγνπ. Αλακέλεηαη ε δηαδηθαζία δηνηθεηηθήο παξαιαβήο ηνπ έξγνπ. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 67

2) Πεξηβαιινληηθή αλαβάζκηζε θνηλνρξήζησλ ρώξσλ ζηα ΓΓ Βόινπ θαη Ν. Ισλίαο κε ρξήζεηο νηθνινγηθώλ ζηνηρείσλ - Υποέπγο 1 Γιαμόπθωζη κοινοσπήζηων σώπων Βόλος Ο.Τ. 3058 πεπιοσή Αγ. Ππαζκεςήρ & Ο.Τ. 1424-1444 πεπιοσή Κάπαγαηρ. Ζ ζπλνιηθή δαπάλε ηνπ έξγνπ αλέξρεηαη ζε 443.595,01 θαη ρξεκαηνδνηήζεθε απφ ηνπο πφξνπο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ πξνγξάκκαηνο Θεζζαιίαο Πηεξεάο Διιάδαο Ζπείξνπ 2007-2013 ηνπ ΔΠΞΑ. Πηελ Αγία Παξαζθεπή δεκηνπξγήζεθαλ δχν θάζεηνη θαη δχν νξηδφληηνη δηάδξνκνη πξφζβαζεο, ελψ ζην θέληξν ηεο πιαηείαο έλα κεγάιν θαζηζηηθφ θαη ε θαηαζθεπή ησλ πεξηκεηξηθψλ πεδνδξνκίσλ κε δεκηνπξγία ξακπψλ γηα πξφζβαζε ΑΚΔΑ. Ππλνιηθά ν άπιεηνο θσηηζκφο θαη ε αλάπηπμε ηνπ πξαζίλνπ κε ςπρξά πιηθά (20 ζάκλνη) θαη ηελ ηνπνζέηεζε ριννηάπεηα 1,35 ζηξ. δεκηνπξγνχλ έλα ρψξν θηιηθφ θαη επηζθέςηκν ηελ εκέξα θαη ηε λχρηα. Πηελ πεξηνρή ηνπ Κάξαγαηο, δεκηνπξγήζεθε κηα λέα πιαηεία αθξηβψο απέλαληη απφ ηελ εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Αλησλίνπ, ζηε δηαζηαχξσζε ησλ νδψλ Λέδεξ θαη Καβίιε, ζπλνιηθήο έθηαζεο 1.780 η.κ.. Ξξφθεηηαη γηα κία ήπηα παξέκβαζε κε ηε δηακφξθσζε πεξηκεηξηθνχ δηαδξφκνπ θαζψο θαη ελφο θεληξηθνχ δξφκνπ θαζηζηηθψλ. Ζ πξφηαζε αθνινπζεί ηελ πθηζηάκελε εδαθηθή θιήζε, θαη ζην ηκήκα πνπ εθάπηεηαη ησλ παξαθείκελσλ ηδηνθηεζηψλ ρξεζηκνπνηήζεθε θπβφιηζνο. Δπίζεο έγηλε ε ηνπνζέηεζε θαζηζηηθψλ θαη θσηηζηηθψλ ζσκάησλ. Ρν 2014 νινθιεξψζεθε ην θπζηθφ αληηθείκελν θαη αλακέλνληαη νη δηαδηθαζίεο γηα ηελ πξνζσξηλή παξαιαβή ηνπ έξγνπ, θόζηνο: 201.320. Έπγο ςποδομήρ με σπήζη θωηοβοληαϊκών ζηοισείων ζηο οποίο έσει ολοκληπωθεί ηο θςζικό ανηικείμενο και εκκπεμεί ηο οικονομικό (ζηάδιο αποπληπωμήρ) για ηο 2014 : Δπέθηαζε δηθηχνπ πνδειαηνδξφκνπ ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ θαη ηνπηθέο παξεκβάζεηο θαηά κήθνο ηεο δηαδξνκήο, θόζηνπο 2014: 50.000. Ρν έξγν ππνβιήζεθε γηα ρξεκαηνδφηεζε ζην ΞΔΞ Θεζζαιίαο ζηηο 3/6/2010 θαη εληάρζεθε ζηηο 9/8/2011. Το ζκέλορ όπος αθοπά ηην εξοικονόμηζη ενέπγειαρ είναι ωρ ππορ ηην ηοποθέηηζη θωηιζηικών ζωμάηων LED ηος 1 W, με Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 68

σπήζη θωηοβοληαϊκών ζηοισείων. Αθνξά ηελ ηνπνζέηεζε ζηνλ πεδφδξνκν - πνδειαηφδξνκν ηεο πεξηνρήο ησλ Αιπθψλ ειηαθνχ θσηηζηηθνχ, δίθσηνπ, επί ηζηνχ 7.00 m, ηξνθνδνηνχκελνπ απφ 2 Φ/Β πιαίζηα κνλνθξπζηαιιηθνχ ηχπνπ, ηζρχνο 125 Wp, 12V ην θαζέλα. Ρν έλα θσηηζηηθφ ηνπνζεηήζεθε απφ ηελ πιεπξά ηνπ πνδειαηφδξνκνπ θαη ζε χςνο 6 m κε ιακπηήξα LED ηζρχνο 30W κε 30 LED απφδνζεο 1001m/W θαη ην άιιν απφ ηελ πιεπξά ηεο παξαιίαο ζε χςνο 4,5 m κε ιακπηήξα LED ηζρχνο 30W κε 20 LED απφδνζεο 1001m/W. Πξνώζεζε & παξαγσγή Δλέξγεηαο από ΑΠΔ Ζ Δ.Δ., έρεη ζέζεη ζηφρν γηα ηελ παξαγσγή απφ Αλαλεψζηκεο Ξεγέο Δλέξγεηαο ψζηε απηή λα θαιχπηεη ην 20% ηεο θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο έσο ην 2020. Πηελ Διιάδα, ην πιαίζην γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο απφ ΑΞΔ νξίδεηαη απφ ηνπο Λφκνπο 3468/2006 γηα ηελ «Ξαξαγσγή Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο απφ ΑΞΔ θαη ΠΖΘΑ», 3734/2009 γηα ηελ «Ξξνψζεζε ηεο ζπκπαξαγσγήο δχν ή πεξηζζφηεξσλ ρξήζηκσλ κνξθψλ ελέξγεηαο», 3851/2010 γηα ηελ «Δπηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο ησλ Αλαλεψζηκσλ Ξεγψλ Δλέξγεηαο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο» θαη 3889/2010 «Σξεκαηνδφηεζε Ξεξηβαιινληηθψλ Ξαξεκβάζεσλ, Ξξάζηλν Ρακείν, Θχξσζε Γαζηθψλ Σαξηψλ». Φωηοβοληαϊκά εκηόρ αζηικού ιζηού Δθηφο ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Οπζκηζηηθήο Αξρήο Δλέξγεηαο (ΟΑΔ) πνπ επηβιέπεη ηελ αδεηνδφηεζε ησλ έξγσλ ΑΞΔ, έρνπλ ιάβεη άδεηα, εμαίξεζε απφ άδεηα, ή εθθξεκεί ν θάθεινο αδεηνδφηεζεο έξγσλ παξαγσγήο βηνκάδαο, θσηνβνιηατθψλ θαη κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ ζηα φξηα ηνπ Γήκνπ Βφινπ πνπ πξνζκεηξνχληαη ζην ΠΓΑΔ, ηζρχνο χςνπο: 16,97 MW. Πηε ζπλέρεηα παξαηίζεηαη απφζπαζκα ηνπ γεσπιεξνθνξηθνχ ράξηε απφ ηε Ο.Α.Δ., θαη αλαιπηηθφο πίλαθαο κε ηηο ηζρχνπζεο άδεηεο ησλ εηαηξεηψλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην Γήκν Βφινπ. Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 69

ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΗΜ/ΝΙΑ ΘΔΗ Ιζρύο ΣΔΥΝΟΛΟΓΙ Αλακελόκελ ΔΚΓ. ΑΓ. (MW) Α ε κείσζε (t ΠΑΡΑΓΩ CO2) ΓΗ ΒΗΝΔΛΔΟΓΔΗΑ 08/06/05 Πην ρψξν δηάζεζεο απνξξηκκάησλ ηνπ πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο Βφινπ ζηε ζέζε Θάθθαβνο Γ.Γ. Γηκελίνπ 1,72 Βηνκάδα 5.000 ΡΔΘΝΚ ΑΛΩΛΚΖ ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΘΖ ΛEOVENT ΑΛΩΛΚΝΠ ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΘΖ ΘΑΗ ΔΚΞΝΟΗΘΖ ΔΡΑΗΟΔΗΑ ΘΙΗΚΑΡΗΠΚΝ ΡΔΝΘΑΟ ΑΒΔΔ ΔΙΙΖΛΗΘΖ ΒΗΝΚΖΣΑΛΗΑ ΘΑΡΔΟΓΑΠΗΑΠ ΣΑΙΒΝΠ ΑΔ (Γ.Ρ. "SERVISTEEL AE") ΓΖΚΝΡΗΘΖ ΔΞΗΣΔΗΟΖΠΖ ΓΟΔΠΖΠ ΑΞΝΣΔΡΔΠΖΠ ΚΔΗΕΝΛΝΠ ΒΝΙΝ 30/05/07 Πηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ εξγνζηαζίνπ ηεο Ρ ΡΔΘΝΚ ΑΒΔΡΔ ζηελ ΒΗ.ΞΔ ΒΝΙΝ Ξαξαθνινχζεζε Πρεδίνπ Γξάζεο Αεηθφξνπ Δλέξγεηαο Γήκνπ Βφινπ Γηεηήο Αλαθνξά 2014-2016 70 1,95 15/12/09 ΒΗΞΔ ΒΝΙΝ 1,37 15/12/09 Πηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ εξγνζηαζίνπ ηεο ΡΔΝΘΑΟ ΑΒΔΔ ΠΡΖΛ ΒΗ.ΞΔ ΒΝΙΝ 1,95 15/12/09 Γηκήλη Α' ΒΗ.ΞΔ Βφινπ 2,50 18/06/01 Παξαθελφο 0,75 Φσηνβνιηατθ ά Φσηνβνιηατθ ά Φσηνβνιηατθ ά Φσηνβνιηατθ ά Κηθξά δξνειεθηξη θά 2.500 1.800 2.500 3.250 4.500