ΤΟ ΕΛΛΘΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΘΤΟ Ζχει 24 κεφαλαία γράμματα και 24 μικρά!!! Αα Ββ Γγ Δδ Εε Ηη Θθ Θκ Ιι Κκ Λλ Μμ Νν Ξξ Οο Ρπ ρ Σς Ττ Υυ Φφ Χχ Ψψ Ωω
ΦΩΝΘΕΝΤΑ Τα φωνιεντα είναι 7 και φωνάηουν δυνατά!! 1 2 3 4 5 Αα Εε Θθ Ιι Οο 6 7 Υυ Ωω
ΣΥΜΦΩΝΑ Τα ςφμφωνα είναι 17!!! 1 2 3 4 5 6 7 Ββ Γγ Δδ Ηη Θκ Κκ Λλ 8 9 10 11 12 13 14 Μμ Νν Ξξ Ρπ ρ Σς Ττ 15 16 17 Φφ Χχ Ψψ
ΔΙΨΘΦΑ ΦΩΝΘΕΝΤΑ Τα δίψθφα φωνιεντα είναι δφο φωνιεντα μαηί και διαβάηονται με μια φωνι!! 1 2 3 4 Αι αι Ει ει Οι οι Υι υι 5 Ου ου
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ Οι ςυνδυαςμοί είναι δφο φωνιεντα μαηί και διαβάηονται με δφο τρόπουσ!! Αυ αυ Ευ ευ αβ αφ εβ εφ
ΔΙΨΘΦΑ ΣΥΜΦΩΝΑ Τα δίψθφα ςφμφωνα είναι δφο ςφμφωνα μαηί!!! 1 2 3 Μπ μπ Ντ ντ Τς τς 4 5 6 Τη τη Γκ γκ γγ
ΔΙΦΘΟΓΓΟΙ Οι δίφκογγοι είναι 4!! 1 2 3 4 Αϊ αϊ Αθ αθ Οϊ οϊ Οθ οθ Ραραδείγματα Νεράιδα, αθδόνι, ρόιδι, βόθκα
ΟΜΟΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ Δφο όμοια ςφμφωνα ςτθ ςειρά!!! Παραδείγματα κκ ςς ββ κόκκινο κάλαςςα Σάββατο
ψ 2 ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων ΣΥΜΦΩΝΑ ΡΟΥ ΜΕ ΜΡΕΔΕΥΟΥΝ Το ξ και το ψ!!! Το αντίκετο του ςτ είναι το τς Ραράδειγματα:αςτείοσ τςίρκο Το αντίκετο του ςκ είναι το ξ(κς) Ραράδειγματα:ςκφλοσ ξφλο Το αντίκετο του ςπ είναι το ψ(πς) Ραράδειγματα:αςπίδα αψίδα
ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ Στθν ελλθνικι γλϊςςα είναι το ν και το σ!!! Ραραδείγματα: Γιϊργοσ, νάνοσ, κυρωρόσ, ςαν, ςτθν, ςυηθτοφν Ρροςοχι!! Οι λζξεισ που τελειϊνουν με άλλα ςφμφωνα είναι ξζνεσ λζξεισ που τισ ζχουμε δανειςτεί Ραραδείγματα: μπλοκ, αςανςζρ, τηιπ, παηλ
ΣΥΜΦΩΝΙΚΑ ΣΥΜΡΛΕΓΜΑΤΑ Δφο ι περιςςότερα ςφμφωνα ςτθ ςειρά!!! μπρ ρμπ ντρ ρντ πρ ρπ κρ ρκ τρ ρτ μπλ λμπ μπλ ντλ λντ γκλ γγλ
ΣΥΛΛΑΒΕΣ-ΛΕΞΕΙΣ(1) Οι ςυλλαβζσ ζχουν ονόμα!!!! πο δι λα το ΑΧΙΚΘ ΡΟΡΑΑΛΘΓΟΥΣΑ ΡΑΑΛΘΓΟΥΣΑ ΛΘΓΟΥΣΑ 1. ΜΟΝΟΣΥΛΛΑΒΕΣ:Οι λζξεισ που ζχουν μία ςυλλαβι. Ραραδείγματα: που, γκρι, μπλοκ 2. ΔΙΣΥΛΛΑΒΕΣ: Οι λζξεισ που ζχουν δφο ςυλλαβζσ. Ραραδείγματα: κό τα, παί ηω, τϊ ρα 3. ΤΙΣΥΛΛΑΒΕΣ: Οι λεξεισ που ζχουν τρεισ ςυλλαβζσ. Ραράδειγμα: ζ βρε χε 4. ΡΟΛΥΣΥΛΛΑΒΕΣ: Οι λζξεισ που ζχουν περιςςότερεσ από τρεισ ςυλλαβζσ. Ραράδειγμα: πα ρά κυ ρο
ΣΥΛΛΑΒΕΣ-ΛΕΞΕΙΣ(2) 1. ΟΞΥΤΟΝΘ: Θ λζξθ που τονίηεται ςτθ λιγουςα. Ραραδείγματα: παιδί, εγϊ, νερό 2. ΡΑΟΞΥΤΟΝΘ: Θ λζξθ που τονίηεται ςτθν παραλιγουςα. Ραραδείγματα: κότα, παίηω, τϊρα 3. ΡΟΡΑΟΞΥΤΟΝΘ: Θ λζξθ που τονίηεται ςτθν προπαραλιγουςα. Ραράδειγμα: ζβρεχε, άλογο,άνκρωποσ ΡΟΣΟΧΘ! Οι μονοςφλλαβεσ λζξεισ δεν παίρνουν τόνο. Ραραδείγματα: που, γκρι, ωσ, αν, δεν, μπλοκ, τι, ποιοσ
ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΥ 1. Το ςφμφωνο ανάμεςα ςε δφο φωνιεντα κάνει ςυλλαβι με το δεφτερο φωνιεν. Ραραδείγματα: α πό, ζ λα. 2. Λζξεισ που αρχίηουν από ςφμφωνο και ακολουκεί φωνιεν και πάλι ςφμφωνο και πάλι φωνιεν, οι ςυλλαβζσ είναι ηευγάρια, ςφμφωνο φωνιεν. Ραραδείγματα: κό τα, πο δι λα το 3. Τα δφο ςφμφωνα δεν τα χωρίηουμε, όταν από αυτά αρχίηει ελλθνικι λζξθ. Ραράδειγμα ζ βρε χε : από βρ αρχίηει θ λζξθ βρζχω 4. Τα δφο ςφμφωνα τα χωρίηουμε, όταν από αυτά δεν αρχίηει ελλθνικι λζξθ. Ραράδειγμα: αρ χι : από ρχ δεν αρχίηει λζξθ. 5. Τα τρία ςφμφωνα τα χωρίηουμε, όταν δεν αρχίηει από αυτά λζξθ. Ραράδειγμα: άν κρω ποσ : από νκρ δεν αρχίηει λζξθ, επομζνωσ το πρϊτο (ν)κα πάει με τθν προθγοφμενθ ςυλλαβι. 6. Τα τρία ςφμφωνα δεν τα χωρίηουμε, όταν από αυτά ι από τα δφο πρϊτα αρχίηει λζξθ. Ραράδειγμα: ε χκρόσ : από χκ αρχίηει θ λζξθ χκεςινόσ. 7. Δφο όμοια ςφμφωνα τα χωρίηουμε. Ραραδείγματα κόκ κι νοσ, κάλ λα ςα 8. Τα δίψθφα ςφμφωνα δε χωρίηονται. Ραραδείγματα: ζ ντε κα, μπά λα 9.Τα δίψθφα φωνιεντα, οι δίφκογγοι και οι ςυνδυαςμοί, λογαριάηονται ςαν ζνα φωνιεν. Ραραδείγματα: αί κου ςα, αθ δό νι, πεφ κο, παι δι κόσ 10. Οι ςφνκετεσ λζξεισ ακολουκοφν τουσ ίδιουσ κανόνεσ. Ραραδείγματα: αυ λό γυ ροσ, ντο μα τό ςου πα
ΑΘΑ Είναι οι μικρζσ λεξοφλεσ που μπαίνουν πριν τα ουςιαςτικα 1.ΟΙΣΤΙΚΟ ΑΘΟ:Πταν μιλάμε για κάτι ςυγκεκριμζνο Ραραδείγματα: ο ςκφλοσ του Γιάννθ, θ Ελζνθ θ ςυμμακιτριά μου, το ποδιλατό μου Αρςενικό κθλυκό ουδζτερο ο θ το 2.ΑΟΙΣΤΟ ΑΘΟ:Πταν μιλάμε για κάτι γενικό και αόριςτο Ραραδείγματα: ζνασ ςκφλοσ που είδα ςτον δρόμο, μία φίλθ του Χριςτου, ζνα ποδιλατο ςτθν είςοδο τθσ πολυκατοικίασ Αρςενικό κθλυκό ουδζτερο ζνασ μία ζνα
ΚΛΙΣΘ ΟΙΣΤΙΚΟΥ ΑΘΟΥ Πτώςεισ Ενικόσ Αριθμόσ Πληθυντικόσ αριθμόσ Ονομαςτική ο θ το οι οι τα Γενική του τθσ του των των των Αιτιατική το(ν) τθ(ν) το τουσ τισ τα Κλητική - - - - - - ΚΛΙΣΘ ΑΟΙΣΤΟΥ ΑΘΟΥ Προσοχή: Το αόριζηο άρθρο δεν έχει πληθυνηικό. Πτώςεισ Ενικόσ Αριθμόσ Ονομαςτική ζνασ μια ζνα Γενική ενόσ μιασ ενόσ Αιτιατική ζνα(ν) μια ζνα Κλητική - - -
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Είναι όλα τα πρόςωπα, τα ηϊα και τα πράγματα Ραραδείγματα: Γιάννθσ, ντομάτα, ποδιλατο 1.ΑΣΕΝΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Ραίρνουν μπροςτά το ο παράδειγμα: ο Γιάννθσ 2.ΘΘΛΥΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Ραίρνουν μπροςτά το θ παράδειγμα: θ ντομάτα 3.ΟΥΔΕΤΕΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Ραίρνουν μπροςτά το το παράδειγμα: το ποδιλατο Τα ουςιαςτικά ζχουν ενικό και πλθκυντικό αρικμό,δθλαδι είναι είτε ζνα, είτε πολλά. Ραραδείγματα: ο ςκφλοσ οι ςκφλοι θ καρζκλα οι καρζκλεσ το ποτιρι τα ποτιρια
ΚΟΙΝΑ ΚΑΙ ΚΥΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Κοινά είναι όλα τα ουςιαςτικά του ίδιου είδουσ και γράφονται με μικρό το αρχικό γράμμα. Με κεφαλαίο γράφονται τα κφρια ουςιαςτικά είναι τα εξισ: Τα ονοματεπϊνυμα : Θεόδωροσ Αρβανιτίδθσ Τα εκνικά : Ζλλθνασ, Γάλλοσ, Αλεξανδρινόσ, Ακθναίοσ. Τα ονόματα των θμερϊν και των μθνϊν : Δευτζρα, Μάρτθσ. Τα ονόματα των λιμνϊν ( Ρρζςπα ), των ποταμϊν ( Αλιάκμονασ ), των βουνϊν ( Πλυμποσ ) και γενικά όλεσ οι γεωγραφικζσ ονομαςίεσ. Τα ονόματα των κρατϊν : Ελλάδα, Γαλλία, τα ονόματα των πόλεων ( Ακινα), των χωριϊν ( Κορυφι ). Τα ονόματα των λογοτεχνικϊν ζργων ( Οδφςςεια ), των ζργων τζχνθσ ( Λευκόσ Ρφργοσ ). Οι λζξεισ Θεόσ, Χριςτόσ, Ραναγία και τα ςυνϊνυμά τουσ. Οι τιμθτικοί τίτλοι : Εξοχότατε, Σεβαςμιότατε. Τα ονόματα των εορτϊν : Χριςτοφγεννα, Ράςχα
ΕΡΙΘΕΤΑ Οι λζξεισ που φανερϊνουν ποια ποιότθτα ι ποια ιδιότθτα ζχουν τα ουςιαςτικά, λζγονται επίκετα. Ραραδείγματα: λεπτόσ, ψθλι, ξφλινο Ζχουν τρία γζνθ όπωσ τα ουςιςτικά δθλαδι: ΑΣΕΝΙΚΑ -ΘΘΛΥΚΑ -ΟΥΔΕΤΕΑ Τα επίκετα ζχουν ενικό και πλθκυντικό αρικμό,δθλαδι είναι είτε ζνα, είτε πολλά. Ραραδείγματα: ο λεπτόσ, θ λεπτι, το λεπτό οι λεπτοί, οι λεπτζσ, τα λεπτά ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΡΙΘΕΤΑ Ζχουν (αντίκετθ) διαφορετικι ςθμαςία. Ραράδειγμα:όρκιοσ =κακιςτόσ, μονόχρωμοσ=πολφχρωμοσ ΣΥΝΩΝΥΜΑ ΕΡΙΘΕΤΑ Ζχουν περίπου τθν ίδια ςθμαςία. Ραράδειγμα:λεπτόσ=αδφνατοσ, χοντρόσ=παχουλόσ ΡΑΟΜΟΙΩΣΘ Πταν χρθςιμοποιοφμε το ςαν για να ποφμε με τι μοιάηει. Ραράδειγμα: Είναι ψθλόσ ςαν κυπαρίςςι.
ΔΙΑΛΥΤΙΚΑ Τα ςθμαδάκια που μπαίνουν πάνω από οριςμζνα γράμματα τα λζμε διαλυτικά. Τα ςθμαδάκια αυτά μασ λζνε να διαβάηουμε το ει ςαν ι, το αι ςαν ε και το οι ςαν ι, αλλά να τα διαλφουμε, να τα χωρίηουμε ςε δφο ιχουσ: εϊ, αϊ, οϊ. Ραραδείγματα: Ειρινθ κεϊκόσ παιδιά γαϊδοφρια Οικογζνεια κοροϊδεφω αυλι αχπνία ΕΝΩΤΙΚΟ Το λζμε ενωτικό, επειδι ενϊνει τισ λζξεισ όπωσ αϊ-, γερόκυρά- με άλλεσ που ακολουκοφν. Είναι ζτςι : - Ραραδείγματα: Κυρα-Ελζνθ, μπαρμπα-γιάννθσ, Αϊ-Βαςίλθσ, γερο-θωμάσ
ΑΡΟΣΤΟΦΟΣ Ρολλζσ φορζσ, για να διαβάηουμε πιο εφκολα, κόβουμε κάποια γράμματα από τισ λζξεισ. Ρροςοχι όμωσ! Υπάρχουν κανόνεσ. Για παράδειγμα, μποροφμε να ποφμε «τ' αεροπλάνα» για να μθν λζμε πολλά ααα! Το ίδιο μποροφμε να κάνουμε με τα φωνιεντα ε και ο και με το δίψθφο φωνιεν ου. Πταν αφαιροφμε ζνα φωνιεν, το ςθμαδάκι που βάηουμε ςτθ κζςθ του είναι θ απόςτροφοσ '.. Ραραδείγματα: το όνειρό μου τϋόνειρό μου κα ανζβεισ κϋανζβεισ με ακοφσ μϋακοφσ με ζφερε με ϋφερε
ΑΚΤΙΚΟΛΕΞΑ- ΣΥΝΤΟΜΟΓΑΦΙΕΣ Σχθματίηονται από τα αρχικά γράμματα ι τισ ςυλλαβζσ λζξεων οργανιςμϊν, υπθρεςιϊν, ιδρυμάτων, επιχειριςεων κλπ. Γράφουμε τα γράμματα με κεφαλαίο και βάηουμε ανάμεςά τουσ τελεία!ραραδείγματα: Κδρυμα Κοινωνικϊν Αςφαλίςεων Ι. Κ. Α. Οργανιςμόσ Τθλεπικοινωνιϊν Ελλάδασ Ο.Τ.Ε. Ελλθνικά Ταχυδρομεία ΕΛ. ΤΑ. ΑΧΩΙΣΤΑ ΜΟΙΑ Ρροςοχι: Οι μονοςφλλαβεσ ι διςφλλαβεσ λζξεισ που δε γράφονται ποτζ μόνεσ τουσ αλλά πάντοτε ωσ πρϊτο ςυνκετικό ςε μία ςφνκετθ λζξθ λζγονται αχϊριςτα μόρια. Το α- (αν-) το ςτερθτικό που δθλϊνει ςτζρθςθ. Ρ.χ.: άτυχοσ, άκαρδοσ, ανιςυχοσ, ανάξιοσ Το ανά- που ςθμαίνει πάνω ι πάλι. Ρ.χ.: αναπθδϊ, ανακαλϊ, αναςθκϊνω Το ξε- που ςθμαίνει ζξω, πολφ, εντελϊσ ι δθλϊνει ςτζρθςθ. Ρ.χ.: ξεπροβάλλω, ξεπουλϊ, ξεκουράηομαι
ΤΕΛΕΙΑ. ΚΟΜΜΑ, ΕΩΤΘΜΑΤΙΚΟ ; ΘΑΥΜΑΣΤΙΚΟ! ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΡΑΥΛΑ - ΑΝΩ-ΚΑΤΩ ΤΕΛΕΙΑ : ΑΡΟΣΙΩΡΘΤΙΚΑ... ΣΘΜΕΙΑ ΣΤΙΞΘΣ Μπαίνει ςτο τζλοσ τθσ πρόταςθσ. Σταματοφμε για λίγο μζςα ςτθν πρόταςθ. Μπαίνει ςτο τζλοσ τθσ πρόταςθσ που ρωτά. Δείχνει τθν ζκπλθξθ ι το καυμαςμό. Μζςα ςε αυτά μπαίνει ό,τι λζει κάποιοσ. Δείχνει ότι κάποιοσ αρχίηει και μιλά. Σταματοφμε, πριν γράψουμε τα λόγια κάποιου ι πριν εξθγιςουμε κάτι. Μπαίνει αντί για κάτι που δε κζλουμε να γράψουμε.
Όχι, δεν και μη!! Όταν θζλω να αρνηθώ, λζξεισ χρηςιμοποιώ όπωσ όχι, δεν και μθ, οφτε, μιτε, επ' ουδενί, αποκλείεται, κανζνασ, τίποτε, ποτζ, ουδζν!
Το ριμα είμαι Εγϊ είμαι Εςφ είςαι Αυτόσ/αυτι/αυτό είναι Εμείσ είμαςτε Εςείσ είςτε Αυτοί/αυτζσ/αυτά είναι