ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ 1.3, 1.4 Μηχανισμοί άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού, AIDS ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση: 1. Εναντίον ενός οποιουδήποτε παθογόνου παράγοντα μπορεί να αντιδράσουν: α. οι μηχανισμοί της μη ειδικής άμυνας β. οι μηχανισμοί της ειδικής άμυνας γ. οι μηχανισμοί και της ειδικής και της μη ειδικής άμυνας δ. μόνο τα φαγοκύτταρα 2. Δεν αποτελεί ουσία αποτροπής της εισόδου παθογόνων παραγόντων στον οργανισμό: α. το ινώδες β. το γαστρικό υγρό γ. το σμήγμα δ. το σάλιο 3. Για τα λευκά αιμοσφαίρια είναι αλήθεια ότι: α. όλα συμβάλουν στην άμυνα του οργανισμού β. διακρίνονται σε φαγοκύτταρα και σε λεμφοκύτταρα γ. ορισμένα παραμένουν στους ιστούς, ενώ άλλα «περιπολούν» στο αίμα δ. όλα τα προηγούμενα 4. Στις αντιμικροβιακές ουσίες που παράγει ο οργανισμός δεν ανήκουν: α. οι ιντερφερόνες β. οι οροί γ. το συμπλήρωμα δ. η προπερδίνη 5. Δεν περιλαμβάνονται στα Τ λεμφοκύτταρα: α. τα βοηθητικά κύτταρα β. τα κύτταρα παραγωγής αντισωμάτων γ. τα κατασταλτικά κύτταρα δ. τα κυτταροτοξικά κύτταρα 6. Τα κυτταροτοξικά κύτταρα δεν νεκρώνουν: α. ιούς β. ξένα κύτταρα γ. καρκινικά κύτταρα δ. μολυσμένα κύτταρα 7. Ένα αυτοάνοσο νόσημα είναι: α. η ρευματοειδής αρθρίτιδα β. το άσθμα γ. η ευλογιά δ. η διφθερίτιδα 8. Αλλεργία ονομάζεται: α. η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε ακίνδυνους παράγοντες β. η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού μηχανισμού με την παραγωγή αυτοαντισωμάτων. γ. η έκκριση ουσιών που αυξάνουν τη ροή του αίματος δ. όλα τα προηγούμενα 9. Ο πυρετός: α. ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων β. ευνοεί τη δράση των φαγοκυττάρων γ. αποτελεί στάδιο φλεγμονής δ. ενεργοποιεί τα ένζυμα των κυττάρων-ξενιστών, ευνοώντας τον πολλαπλασιασμό των ιών 1

10. Η προπερδίνη είναι: α. σύμπλεγμα 20 πρωτεϊνών β. σύμπλεγμα 3 πρωτεϊνών γ. έκκριση του δέρματος δ. ουσία που παράγεται από τα κύτταρα του μυελού των οστών 11. Για την καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών, η προπερδίνη δρα σε συνδυασμό: α. με το συμπλήρωμα β. με τον πυρετό γ. με τις ιντερφερόνες δ. με όλα όσα αναφέρονται στα α, β και γ 12. Τα πρωτογενή λεμφικά όργανα του ανοσοβιολογικού συστήματος είναι: α. οι λεμφαδένες και ο σπλήνας β. οι αμυγδαλές και ο λεμφικός ιστός του γαστρεντερικού σωλήνα γ. το δέρμα και οι βλεννογόνοι δ. ο μυελός των οστών και ο θύμος αδένας 13. Για την αναγνώριση ενός συγκεκριμένου αντιγόνου, κάθε Β-λεμφοκύτταρο φέρει στην επιφάνεια του: α. υποδοχείς-αντισώματα β. μια μεταβλητή περιοχή γ. ορισμένες ιντερφερόνες δ. βαριές και ελαφριές αλυσίδες 14. Ποια λεμφοκύτταρα σταματούν την ανοσοβιολογική απόκριση μετά την καταστροφή των αντιγόνων; α. Τα πλασματοκύτταρα. β. Τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα. γ. Τα κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα. δ. Τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης. 15. Η μεταβλητή περιοχή ενός αντισώματος, ανάλογα με την αλληλουχία των αμινοξέων, έχει διαφορετικό σχήμα και είναι αυτή που καθιστά ικανό το αντίσωμα: α. να συνδέεται με ένα συγκεκριμένο αντιγόνο β. να ενώνεται με τη σταθερή περιοχή του αντισώματος γ. να συνδέει με ομοιοπολικούς δεσμούς τις βαριές αλυσίδες δ. να δίνει το χαρακτηριστικό σχήμα Υ στο αντίσωμα 16. Η λυσοζύμη είναι ένα ένζυμο που καταστρέφει το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων και περιέχεται: α. στον ιδρώτα, στα δάκρυα και στο σάλιο β. στο σμήγμα και στον ιδρώτα γ. σε όλους τους βλεννογόνους δ. στην κεράτινη στιβάδα της επιδερμίδας 17. Ποια κατηγορία λευκών αιμοσφαιρίων, αφού διαφοροποιηθεί σε μακροφάγα, εγκαθίσταται στους ιστούς; α. Τα ουδετερόφιλα. β. Τα μονοκύτταρα. γ. Τα Τ-λεμφοκύτταρα. δ. Τα Β-λεμφοκύπαρα. 18. Τα Τ - λεμφοκύτταρα και τα Β - λεμφοκύτταρα: α. παράγονται στον μυελό των οστών β. διαφοροποιούνται στον μυελό των οστών γ. ωριμάζουν στον μυελό των οστών δ. κάνουν όλα τα προηγούμενα 2

19. Τα βοηθητικά Τ - λεμφοκύτταρα: α. ενεργοποιούνται από τα μακροφάγα και ενεργοποιούν τα άλλα λεμφοκύτταρα β. ενεργοποιούν τα μακροφάγα αλλά και τα υπόλοιπα λεμφοκύτταρα γ. ενεργοποιούνται από τα άλλα λεμφοκύτταρα και ενεργοποιούν τα μακροφάγα δ. ενεργοποιούνται από τα μακροφάγα αλλά και από τα υπόλοιπα λεμφοκύτταρα 20. Τα κυτταροτοξικά Τ - λεμφοκύτταρα: α. καταστρέφουν τους παράγοντες που προκαλούν καρκίνο και τους ιούς β. καταστρέφουν κύτταρα καρκινικά ή μολυσμένα από ιό γ. αδρανοποιούν τις τοξικές ουσίες που εκκρίνονται από τα κύτταρα δ. αδρανοποιούν τα κύτταρα που δέχονται τοξικές ουσίες 21. Τα Τ - λεμφοκύτταρα μνήμης: α. είναι ειδικά για κάθε αντιγόνο β. δημιουργούνται αφού εκτεθεί ο οργανισμός σε κάποιο αντιγόνο γ. εξασφαλίζουν την επιτάχυνση της ανοσοβιολογικής απόκρισης σε επόμενη επαφή με το ίδιο αντιγόνο δ. έχουν όλα τα προηγούμενα χαρακτηριστικά 22. Τα κατασταλτικά Τ - λεμφοκύτταρα σταματούν την ανοσοβιολογική απόκριση: α. όταν στο περιβάλλον δεν υπάρχουν πλέον μικροοργανισμοί β. όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιο αντιγόνο γ. όταν αντιμετωπιστεί επιτυχώς ένα αντιγόνο δ. σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις 23. Τα Β - λεμφοκύτταρα παράγουν: α. ουσίες που αναγνωρίζουν ένα συγκεκριμένο αντιγόνο κάθε φορά β. ουσίες που μπορούν να αναγνωρίσουν οποιοδήποτε αντιγόνο γ. ουσίες που διεγείρουν τη δράση άλλων λεμφοκυττάρων δ. όλα τα προηγούμενα είδη ουσιών 24. Το πύον είναι ένα παχύρρευστο κιτρινωπό υγρό το οποίο συνίσταται: α. από νεκρά μακροφάγα και νεκρά λεμφοκύτταρα β. από νεκρά λεμφοκύτταρα και νεκρούς παθογόνους μικροοργανισμούς γ. από νεκρούς παθογόνους μικροοργανισμούς και νεκρά φαγοκύτταρα δ. από νεκρά λεμφοκύτταρα και νεκρά φαγοκύτταρα 25. Το ινώδες, που σχηματίζεται στην περιοχή ενός τραύματος, σταματά την αιμορραγία, εμποδίζει την είσοδο άλλων μικροβίων και είναι: α. ένα πλέγμα πρωτεϊνικής σύστασης β. τοπικό πρήξιμο λόγω διάχυσης του πλάσματος του αίματος γ. ένα σύνολο τραυματισμένων κυττάρων δ. κοκκίνισμα της περιοχής εξαιτίας της διαστολής των αιμοφόρων αγγείων 26. Ο πυρετός είναι η μη φυσιολογική υψηλή θερμοκρασία του σώματος και: α. παρεμποδίζει την αύξηση και τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων β. αναστέλλει τη λειτουργία των ενζύμων των κυττάρων γ. ενισχύει τη δράση των φαγοκυττάρων δ. πραγματοποιεί όλες τις διαδικασίες που αναφέρονται στα α, β και γ 27. Τα είδη κυττάρων που προσβάλλει ο HIV είναι: α. τα κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα, τα πλασματοκύτταρα και τα μακροφάγα β. τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης και τα Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης γ. τα νευρικά κύτταρα, τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα και τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα δ. αυτά που αναφέρονται στα α, β και γ 28. Σε ποια υγρά του σώματος ανιχνεύεται ο HIV σε μεγάλες συγκεντρώσεις; α. Στο αίμα, στο σπέρμα και στις κολπικές εκκρίσεις. β. Στο σάλιο, στον ιδρώτα και στα δάκρυα. γ. Στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και στο μητρικό γάλα. δ. Στα ούρα, στη λέμφο και στο γαστρικό υγρό. 3

29. Ο κίνδυνος μετάδοσης του AIDS περιορίζεται αν: α. ελέγχεται το αίμα που χρησιμοποιείται για μετάγγιση β. χρησιμοποιούνται σύριγγες μίας χρήσης και μόνο μία φορά γ. αποστειρώνονται πλήρως τα ιατρικά εργαλεία δ. εφαρμόζονται όλα τα προηγούμενα μετρά 30. Η διάγνωση της μόλυνσης ενός ατόμου από τον HIV γίνεται: α. με ανίχνευση του RΝΑ του ΗΙV β. με ανίχνευση των αντισωμάτων του ατόμου κατά του ΗIV γ. με ανίχνευση είτε του γενετικού υλικού του HIV είτε των εναντίον του αντισωμάτων του ατόμου με ανίχνευση 31. Αφού ο HIV μολύνει ένα κύτταρο - ξενιστή, αρχικά: α. ενσωματώνει το γενετικό υλικό του σε αυτό του κυττάρου β. συνθέτει ένα δίκλωνο μόριο DNA γ. συνθέτει ένα μονόκλωνο μόριο DNA δ. συνθέτει ένα δίκλωνο μόριο RNA 32. H αναπαραγωγή του ΗΙV γίνεται: α. από το ενσωματωμένο στο DNA του κυττάρου δικό του DNA β. από το DNA του που μένει ελεύθερο στο κύτταρο - ξενιστή γ. από το DNA του, ανεξάρτητα από το αν είναι ενσωματωμένο ή ελεύθερο δ. με έναν τρόπο που είναι εντελώς άγνωστος 33. Γιατί με τη δράση του HIV εξασθενεί σταδιακά η λειτουργία του ανοσοβιολογικού συστήματος; α. διότι ο ιός σταδιακά προσβάλλει όλο και πιο πολλά βοηθητικά Τ - λεμφοκύτταρα. β. διότι η αρχική μορφή του ιού είναι εξασθενημένη. γ. διότι πρέπει να είναι κάποιας προχωρημένης ηλικίας το άτομο που μολύνεται. δ. διότι ισχύουν όλα τα προηγούμενα. 34. Τα κύτταρα που παράγουν ιντερφερόνες έχουν μολυνθεί από: α. βακτήρια β. ιούς γ. πλασμώδια δ. πρωτόζωα ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ ΟΡΩΝ 1. Αντιστοιχίστε τους όρους της στήλης Ι με κάποιον της στήλης ΙΙ: Ι ΙΙ Αυτοανοσία Παρεμπόδιση εξάπλωσης ιών Οίδημα Ανοσοσφαιρίνες Συμπλήρωμα Ενεργοποίηση Τ λεμφοκυττάρων Ιντερφερόνες Φλεγμονή Μακροφάγα Καταστροφή μικροοργανισμών Αντισώματα Σκλήρυνση κατά πλάκας 2. Να αντιστοιχίσετε το είδος του κυττάρου με την αμυντική τους δράση: Α Β Ορισμένα Τ λεμφοκύτταρα Εγκλωβισμός μικροβίων Ορισμένα Β λεμφοκύτταρα Έκκριση αντισωμάτων Μακροφάγα Καταστροφή ξένων κυττάρων Παραγωγή ορού 3. Αντιστοιχίστε τους τύπους των λεμφοκυττάρων με τις κατηγορίες τους: Α Β Β λεμφοκύτταρα Βοηθητικά Τ λεμφοκύτταρα Εκκρίνουν αντισώματα Κατασταλτικά Κυτταροτοξικά μνήμης 4

4. Αντιστοιχίστε τα κύττατρα της στήλης Α με τις προτάσεις της στήλης Β, ανάλογα με την ευπάθειά τους στον ιό του AIDS: Α Β Α. βοηθητικά Τ - λεμφοκύτταρα 1. δεν αναφέρεται ευπάθεια Β. κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα 2. δευτερεύοντες ξενιστές Γ. κυτταροτοξικά T- λεμφοκύτταρα 3. κύριοι ξενιστές Δ. νευρικά κύτταρα ΣΩΣΤΟ ΛΑΘΟΣ: Χαρακτηρίστε με το γράμμα Σ τις σωστές και με το Λ τις λανθασμένες: 1. Ο ιδρώτας οφείλει την αντιμικροβιακή του δράση στην παρουσία μέσα του HCl. 2. Τα αντισώματα είναι μικρά πρωτεϊνικά μόρια που αποτελούνται από τέσσερις αλυσίδες που συνδέονται μεταξύ τους με διεστερικούς δεσμούς 3. Τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας είναι όμοια στα λευκά αιμοσφαίρια όλων των ανθρώπων 4. Τα μακροφάγα έχουν ως ρόλο τόσο τη λύση των μικροοργανισμών όσο και την ενεργοποίηση των Τ λεμφοκυττάρων. 5. Με τη φλεγμονή, όπως και με τις ιντερφερόνες, ο οργανισμός προσπαθεί, μεταξύ άλλων, να εμποδίσει την εξάπλωση των ιών σε άλλους, υγιείς ιστούς. 6. Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί μηχανισμό φυσικής ενεργητικής ανοσίας. 7. Η λυσοζύμη είναι ένα είδος αυτοαντισώματος 8. Τα λεμφοκύτταρα μνήμης ενεργοποιούνται ήδη από την πρώτη προσβολή του οργανισμού από έναν μικροοργανισμό. 9. Υπάρχουν τόσο Β, όσο και Τ κύτταρα μνήμης. 10. Τα ουδετερόφιλα και τα μονοκύτταρα είναι λευκά αιμοσφαίρια τα οποία διαφοροποιούνται και κατόπιν εγκαθίστανται στους ιστούς του οργανισμού. 11. Πόνος προκαλείται κατά τη φλεγμονώδη αντίδραση, επειδή τραυματίζονται οι νευρικές απολήξεις και δρουν σε αυτές οι τοξίνες των παθογόνων μικροοργανισμών. 12. Ένα κύτταρο που έχει μολυνθεί από ιό παράγει ιντερφερόνες, οι οποίες είναι πρωτεΐνες που καταστρέφουν τον ιό. 13. Τα χαρακτηριστικά των μηχανισμών της ειδικής άμυνας είναι η εξειδίκευση και η μνήμη. 14. Τα πλασματοκύτταρα φέρουν στην επιφάνεια τους πολλούς υποδοχείς-αντισώματα, που ενεργοποιούνται μετά την επόμενη έκθεση του οργανισμού στο ίδιο αντιγόνο. 15. Κάθε αντίσωμα αποτελείται από τέσσερις πολυπεπτιδικές αλυσίδες. Οι δύο αποτελούν τη μεταβλητή περιοχή και οι άλλες δύο τη σταθερή περιοχή. 16. Η κυτταρική ανοσία χαρακτηρίζεται από τη δράση των αντισωμάτων, των κυτταροτοξικών Τ- λεμφοκυττάρων και των βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων. 17. Η ανοσοβιολογική απόκριση σταματά με τη δράση προϊόντων της ίδιας της ανοσοβιολογικής απόκρισης, αλλά και με τη βοήθεια των βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων. 18. Στους ενήλικες μπορούμε να επιτύχουμε τεχνητά φυσική ανοσία με τη χορήγηση εμβολίου με έτοιμα αντισώματα που έχουν παραχθεί σε κάποιο ζώο. 19. Τα αυτοαντισώματα είναι αντισώματα τα οποία στρέφονται κατά των συστατικών του ίδιου του οργανισμού. 20. Όταν τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας, των ιστών ή των οργάνων, του δέκτη παρουσιάζουν διαφορές με αυτά του δότη, τότε ο οργανισμός του δότη απορρίπτει το μόσχευμα. 21. Στα άτομα που πάσχουν από AIDS ο θάνατος προκαλείται από ευκαιριακές λοιμώξεις και όχι από τον ΗΙV. 22. Μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί φάρμακα τα οποία να παρεμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό του HIV 23. Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης του HIV είναι το εμβόλιο που έχει παρασκευαστεί πρόσφατα. 5

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΚΕΝΩΝ Να συμπληρωθούν τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: 1. Οι παράγοντες της μη ειδικής άμυνας έχουν τη δυνατότητα να μας προστατεύουν από.. παθογόνο παράγοντα. 2. Οι δύο μεγαλύτερες αλυσίδες ενός αντισώματος ονομάζονται.. αλυσίδες, ενώ οι άλλες δύο, οι μικρότερες, αλυσίδες. 3. Με την εμφάνιση ενός αντιγόνου, τα κύτταρα που ενεργοποιούνται πρώτα είναι τα.. ενώ στη συνέχεια ενεργοποιούνται τα.. 4. Η ανοσία που προέρχεται από ορούς λέγεται.. 5. Με τη δράση των λεμφοκυττάρων διακόπτεται η δράση του ανοσοποιητικού συστήματος. 6. Χαρακτηριστική πρωτεΐνη των λευκών αιμοσφαιρίων αποτελούν τα. 7. Όταν ενεργοποιηθούν τα Β λεμφοκύτταρα, πολλαπλασιάζονται δημιουργώντας ένα. κυττάρων. 8. Τα αντισώματα λέγονται και.. 9. Τα Τ λεμφοκύτταρα παράγονται στον. των.. και διαφοροποιούνται στον.. αδένα. 10. Σε μια τυπική αλλεργική αντίδραση ειδικά κύτταρα (ιστιοκύτταρα) εκκρίνουν και άλλες ουσίες. 11. Το βασικό χαρακτηριστικό της...... είναι η αντιμετώπιση οποιουδήποτε παθογόνου μικροοργανισμού, ενώ τα χαρακτηριστικά των μηχανισμών...... είναι η εξειδίκευση και η μνήμη. 12. Στην... γραμμή άμυνας βρίσκονται... και οι βλεννογόνοι, που αποτελούν τους φυσικούς φραγμούς, εμποδίζοντας τους παθογόνους μικροοργανισμούς να εισέλθουν στον οργανισμό του ανθρώπου. 13. Οι...... εκκρίνουν τον ιδρώτα, ο οποίος περιέχει...... και λυσοζύμη, ενώ οι σμηγματογόνοι αδένες εκκρίνουν.,..., το οποίο περιέχει λιπαρά οξέα, ουσίες οι οποίες δημιουργούν δυσμενές περιβάλλον για τα μικρόβια. 14. Μια κατηγορία... αιμοσφαιρίων είναι και τα φαγοκύτταρα. 15. Τα φαγοκύτταρα διακρίνονται σε... και..., τα οποία διαφοροποιούνται σε μακροφάγα και εγκαθίστανται στους ιστούς. 16. Τα μακροφάγα, αφού καταστρέψουν τον παθογόνο μικροοργανισμό, εκθέτουν στην επιφάνειά τους τμήματα του και γι' αυτό ονομάζονται...... κύτταρα. 17. Κάθε τμήμα του μικροοργανισμού που εκτίθεται στην επιφάνεια του μακροφά-γου είναι συνδεδεμένο με μια πρωτεΐνη, το αντιγόνο.... 18. Όταν έχουμε κάποιον τραυματισμό, δηλαδή διακοπή της συνέχειας..., η περιοχή αυτή κοκκινίζει, πρήζεται και προκαλείται πόνος. Το κοκκίνισμα οφείλεται στη τοπική διαστολή... αγγείων και στη συγκέντρωση περισσότερου αίματος. Το πρήξιμο προκαλείται εξαιτίας της διαστολής των αγγείων και της διάχυσης.... του αίματος στους γύρω ιστούς. Ο πόνος οφείλεται στις τραυματισμένες... των νευρικών κυττάρων και στην προσβολή τους από...... των παθογόνων μικροοργανισμών. 19. Κάθε μόριο αντισώματος δομείται από τέσσερις... αλυσίδες, οι οποίες συνδέονται με... δεσμούς. Οι δύο από αυτές τις αλυσίδες είναι μεγάλες και ονομάζονται..., ενώ οι άλλες είναι μικρές και ονομάζονται....η περιοχή του αντισώματος που συνδέεται με... είναι η μεταβλητή περιοχή του αντισώματος, ενώ το υπόλοιπο μόριο αποτελεί... περιοχή. 20. Ο HIV εξασθενεί το ανοσοβιολογικό, διότι μολύνει τα... 21. Ακόμα και όταν το DNA του ιού παραμένει ανενεργό, ενσωματωμένο στο DNA του κυττάρου - ξενιστή, το άτομο θεωρείται... 22. Ο ιός... προκαλεί το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοβιολογικής Ανεπάρκειας. 23. Την ανάπτυξη του ιού καθυστερούν φάρμακα όπως το... και το... 6

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΟΜΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ: 1. Να περιγράψετε τη δομή των αντισωμάτων. Ποια περιοχή ονομάζεται σταθερή και ποια μεταβλητή σε ένα αντίσωμα; 2. Πώς προκαλείται η παραγωγή ενός αντισώματος και ποιος είναι ο τρόπος δράσης του; 3. Ποια είναι και ποιος ο ρόλος των αντιγονοπαρουσιαστικών κυττάρων; Ποια είναι τα κύτταρα που θα ενεργοποιηθούν αμέσως μετά την παρουσίαση του αντιγόνου από τα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα; 4. Τι ονομάζουμε χυμική ανοσία και τι κυτταρική ανοσία; Ποια κύτταρα συμμετέχουν σε κάθε περίπτωση; 5. Σε ποια περίπτωση μπορεί ένα άτομο να ασθενήσει, στην πρωτογενή ή στη δευτερογενή ανοσοβιολογική απάντηση; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 6. Τι είναι η ανοσία; Με ποιον τρόπο μπορούμε να επιτύχουμε ενεργητική και με ποιον παθητική ανοσία; 7. Πότε ο οργανισμός μας παράγει αυτοαντισώματα; Να αναφέρετε περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων; 8. Τι είναι η αλλεργία και πώς ονομάζονται οι παράγοντες που την προκαλούν; 9. Ποιες ουσίες του οργανισμού μας μπορεί να μας δημιουργήσουν πρόβλημα σε ενδεχόμενη μεταμόσχευση ιστού ή οργάνου και ποιο μπορεί να είναι αυτό το πρόβλημα; Μπορούμε σήμερα να πραγματοποιήσουμε επιτυχείς μεταμοσχεύσεις; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. 10. Ποιοι είναι οι μηχανισμοί που αντιμετωπίζουν τους μικροοργανισμούς μετά την είσοδο τους στον ανθρώπινο οργανισμό; 11. Να περιγράψετε τον τρόπο με τον οποίο καθένας από τους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας αντιμετωπίζει τους μικροοργανισμούς μετά την είσοδό τους στο σώμα μας. 12. Πότε ενεργοποιούνται τα φαγοκύτταρα; 13. Η φαγοκυττάρωση μπορούμε να πούμε ότι υπάγεται αποκλειστικά στη μη ειδική άμυνα του οργανισμού; 14. Ποια είναι τα συμπτώματα που συνοδεύουν μια φλεγμονή; Πού οφείλεται το οίδημα που παρατηρείται σε μια φλεγμονή και πού ο πόνος στην περιοχή τραυματισμού του σώματος; 15. Τι είναι ο πυρετός και τι εξυπηρετεί; Πώς η διαταραχή μιας ομοιοστατικής λειτουργίας του οργανισμού μας εξυπηρετεί την άμυνα μας εναντίον των μικροβίων; 16. Να αναφέρετε τις ουσίες με αντιμικροβιακή δράση και να περιγράψετε τον τρόπο δράσης τους. 17. Τι ονομάζεται ανοσία και τι αντιγόνο; Ποιες ουσίες μπορούν να δράσουν ως αντιγόνα; 18. Από ποια όργανα αποτελείται το ανοσοβιολογικό σύστημα και ποια κύτταρα το απαρτίζουν; 19. Σε ποιες κατηγορίες κυττάρων διακρίνονται τα λεμφοκύτταρα και ποιες οι μεταξύ τους διαφορές; 20. Ποια είναι τα συμπτώματα ενός ατόμου που έχει μολυνθεί από τον ΗΙV και πως καταπολεμούνται αυτά; 21. Με ποιους τρόπους μεταδίδεται το AIDS; 22. Να ορίσετε το φαινόμενο της αλλεργίας 7

23. Ένας άνθρωπος μολύνεται από έναν ιό για πρώτη φορά. Το παρακάτω διάγραμμα απεικονίζει τις συγκεντρώσεις αντιγόνων και αντισωμάτων αυτού του ανθρώπου κατά τη διάρκεια της λοίμωξης. σ υ γ κ έ ν τ ρ ω σ η Α Β 5 10 15 20 25 30 35 40 Μόλυνση Ημέρες 1. Ποια καμπύλη αντιστοιχεί στα αντιγόνα και ποια στα αντισώματα; Να εξηγήσετε την απάντησή σας 2. Πως συμβάλλει ο πυρετός στην καταπολέμηση του ιού από τον οποίο μολύνθηκε ο συγκεκριμένως άνθρωπος; 3. Στην περίπτωση που ο άνθρωπος αυτός μολυνθεί για δεύτερη φορά από τον ίδιο ιό, να αναφέρετε ποια κύτταρα του ανοσοβιολογικού του μηχανισμού θα ενεργοποιηθούν; 8