Αντικειμενοστρεφής Προγραμματισμός Ενότητα 3: Constructors και destructors Επικ. Καθηγητής Συνδουκάς Δημήτριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί Ενότητας Κατανόηση των εννοιών Constructors (default και μη) και Destructors Κατανόηση της έννοιας της υπερφόρτωσης συναρτήσεων 4
Περιεχόμενα Constructors (default και μη) Destructors Υπερφόρτωση συναρτήσεων Παραδείγματα 5
Μέθοδοι δόμησης/κατασκευής (constructors) Μια μέθοδος δόμησης ή κατασκευής σε κλάση χρησιμεύει στο να αρχικοποιεί μεταβλητές της, να δεσμεύει δυναμικά μνήμη και γενικά να εκτελεί ενέργειες που απαιτούνται κατά τη δημιουργία κάθε αντικειμένου. Καλείται αυτόματα κατά τη δημιουργία (δήλωση) κάθε αντικειμένου της κλάσης. Απαραίτητα έχει ίδιο όνομα με την κλάση. Μπορεί να έχει καμία ή περισσότερες παραμέτρους. Μια κλάση μπορεί να έχει πολλές μεθόδους δόμησης (υπερφόρτωση συνάρτησης). Δεν έχει τύπο επιστροφής, ούτε void. Απαραίτητα πρέπει να είναι δημόσια (public). Μια κλάση δεν είναι απαραίτητο να έχει δηλωμένη μέθοδο δόμησης από τον προγραμματιστή. 6
Μέθοδος αποδόμησης/καταστροφής (destructor) (1) Μια μέθοδος αποδόμησης ή καταστροφής σε κλάση χρησιμεύει στο να αποδεσμεύει δυναμικά μνήμη και γενικά να εκτελεί ενέργειες που απαιτούνται κατά το σβήσιμο από την μνήμη κάθε αντικειμένου. Καλείται αυτόματα κατά την καταστροφή κάθε αντικειμένου της κλάσης, δηλαδή όταν λήξει ο χώρος εμβέλειάς του. Απαραίτητα έχει ίδιο όνομα με την κλάση, αλλά με το σύμβολο ~ πριν το όνομά της. Δεν επιτρέπεται να έχει παραμέτρους. 7
Μέθοδος αποδόμησης/καταστροφής (destructor) (2) Μια κλάση μπορεί να έχει μόνο μία μέθοδο αποδόμησης. Δεν έχει τύπο επιστροφής, ούτε void. Απαραίτητα πρέπει να είναι δημόσια (public). Μια κλάση δεν είναι απαραίτητο να έχει δηλωμένη μέθοδο αποδόμησης από τον προγραμματιστή. Όπως κάθε συνάρτηση της C++, έτσι και οι μέθοδοι μιας κλάσης μπορούν να έχουν προκαθορισμένες τιμές. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τις μεθόδους δόμησης. 8
Private και public μεταβλητές και συναρτήσεις Τα μέλη μιας κλάσης μπορεί να είναι δημόσια ή ιδιωτικά (θα δούμε και το προσδιοριστικό προστατευμένα (protected) στην κληρονομικότητα). Στα δημόσια υπάρχει πρόσβαση και από συναρτήσεις που δεν είναι μέλη της κλάσης. Τα δημόσια δηλώνονται κάτω από το προσδιοριστικό: public. Στα ιδιωτικά επιτρέπεται πρόσβαση μόνο από τις συναρτήσεις-μέλη της κλάσης. Τα ιδιωτικά δηλώνονται κάτω από το προσδιοριστικό: private. 9
Βιβλιογραφία Δημήτρης Συνδουκάς 2007, Αντικειμενοστρεφής προγραμματισμός με C++ - Ασκήσεις, Εσωτερική έκδοση του ΤΕΙ Νίκος Μ. Χατζηγιαννάκης 2008, Η Γλώσσα C++ σε βάθος (1η έκδοση), ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ, Αθήνα [ISBN: 978-960-461-143-0] Walter Savitch. 2011, Πλήρης C++ (1η έκδοση), Α. ΤΖΙΟΛΑ & ΥΙΟΙ Ο.Ε., Αθήνα, [ISBN: 978-960-418-358-6] Herbert Schildt 2005, C++ Βήμα προς Βήμα (2η έκδοση), Α. ΤΖΙΟΛΑ & ΥΙΟΙ Ο.Ε., Αθήνα, [ISBN: 960-512-449-1] Harvey M.Deitel, Paul J. Deitel, 2011, C++ Προγραμματισμός (6η έκδοση), Γκιούρδας Μ., Αθήνα, [ISBN: 978-960-512-5912] Jesse Liberty 2006, Πλήρες Εγχειρίδιο της C++ (Πέμπτη έκδοση), Γκιούρδας Μ., Αθήνα, [ISBN: 978-960-512-318-5] Deitel Paul J.,Deitel Harvey M., Java Προγραμματισμός, 8 η έκδοση, Εκδόσεις Χ. Γκιούρδα και ΣΙΑ, 2008, ISBN: 978-960-512-592-9. Savitch Walter, Java, 4 η έκδοση, 2007, Εκδόσεις Α. Τζιόλα και Υιοί, ISBN: 978-960-418-147-6. 10
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 12
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 13