Κτισμένη στις όχθες της λίμνης Παμβώτιδας, η πόλη των Ιωαννίνων, και πρωτεύουσα της Ηπείρου, είναι μια γραφική πόλη, που συμπλέει με τον πολιτισμό και συνδυάζει μια μακραίωνη ιστορία αλλά και μια κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική δραστηριότητα και άνθηση. Αποτελεί πόλο έλξης και σημείο αναφοράς πολλών επισκεπτών. Όχι τυχαία, φέρει την προσωνυμία «Πόλη των Γραμμάτων και των Τεχνών», αφού ανέδειξε μεγάλες μορφές και στα γράμματα και στις τέχνες, με πανελλήνια, και όχι μόνο, εμβέλεια. Η συμβολή τους, δε, στην αναγέννηση της χώρας μας ήταν τεράστια. Διεύρυναν τους πνευματικούς και πολιτιστικούς ορίζοντες, επέδρασαν καταλυτικά στη διαμόρφωση ιδεών και τάσεων και συντέλεσαν στην ανάπτυξη και εδραίωση του ελληνικού αλλά και πολλές φορές του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Τα παραδοσιακά κτίσματα, τα μουσεία, το Κάστρο, το υπαίθριο θέατρο Φρόντζου, μέσα στο αισθητικό δάσ της πόλης και ένας μεγάλ αριθμός σημείων της πόλης, με έντονη ιστορική και πολιτιστική αξία αποτελούν εξαίρετα δείγματα της ηπειρωτικής αρχιτεκτονικής. Το νησάκι της λίμνης Παμβώτιδας, που μέχρι και σήμερα κατοικείται, φαινόμενο σπάνιο παγκοσμίως, είναι ολόκληρο ένα αξιοθέατο με τις εκκλησίες του και ό,τι απέμεινε από το σεράι του Αλή Πασά. Το Πανεπιστήμιο, από τα καλύτερα της Ευρώπης, τα Νοσοκομεία, το ναυταθλητικό κέντρο και μια πληθώρα άλλων κτηρίων που φιλοξενούν αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις όλο το χρόνο μαρτυρούν την εξέλιξη της πόλης στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας αλλά και την προσπάθειά της να καταστεί κοιτίδα ανάπτυξης και ζωντάνιας, συγκεράζοντας το παλαιό με το νέο, το παραδοσιακό με το σύγχρονο. 1 / 6
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 6 αιώνας 6 1082 1082 1185 1204 1265 1282 1296 1318 1319-1339 1339 1359 1367 1380 1384 1385 1390 1401 1408 1416 1431 15 αιώνας 1611 17 αιώνας 17 αιώνας 1769 1787 1816 1820 1822 1822-1830 1830 1854 1869 1838 1870 1913 1917 1941 1944 1944 έως σήμερα ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ 6 αιώνας ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ Η ίδρυση της πόλεως των Ιωαννίνων, αποδίδεται στον Ιουστινιανό, τον 6ο αιώνα μ.χ., με μετοικεσία 6 1082 ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Κατά την Βυζαντινή περίοδο και για πολύ ακόμα χρονικό διάστημα, η πόλη των Ιωαννίνων φέρεται ό 1082Tα Ιωάννινα καταλαμβάνονται από τον Βοημούνδο, γιο του Ροβέρτου Γυισκάρδου. 1185 Πιθανολογείται καταστροφή των Ιωαννίνων, από το Νορμανδικό πεζικό, υ 2 / 6
1204ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ Κατάληψη από τον Μιχαήλ Άγγελο Κομνηνό, ο οποί εγκαθιδρύει έτσι την δυναστεία των δεσποτώ Έκτοτε, τα Ιωάννινα θ' ακολουθήσουν τις ιστορικές εξελίξεις του Δεσποτάτου της Ηπείρου, το οποί Επί των ημερών του Μιχαήλ Α' του Αγγέλου, τα Ιωάννινα φέρονται να αναπτύσσονται και να ευημερ 1265 Τα Ιωάννινα παραχωρούνται, από τον Νικηφόρο Α' Άγγελο Κομνηνό, στον 1282Μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου, τα Ιωάννινα επανέρχονται στο Δεσποτάτο της 1296 Με τον θάνατο του Νικηφόρου Α' Αγγέλου Κομνηνού, αναλαμβάνει την εξο 1318Με την δολοφονία του Θωμά Α', τελευταίου της δυναστείας των δεσποτών της Ηπείρου, Αγγέ 1319-1339 ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ Κατ αυτήν την περίοδο, ανέλαβαν την εξουσία στα Ιωάννινα διαδοχικά, ο Νικόλα Ορσίνι, επονομα 1339ΣΕΡΒΟΚΡΑΤΙΑ Η Βυζαντινή κυριαρχία στα Ιωάννινα, διακόπτεται λόγω καταλήψεώς της από τους Σέρβους. Ήπειρο 1359 ΗΤΤΑ ΣΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ Ο Νικηφόρ Β' (1356-1359), γιός του δεσπότη της Ηπείρου Ιωάννη Β -Δούκα Ορσίνι, μετά τον θάν 1367Παραχώρηση των Ιωαννίνων από τον νέο Σέρβο ηγεμόνα Συμεών Ούρεση, στον γαμπρό του - Έναντι αυτού του στυγνού καθεστώτ, οι Αλβανοί Ιωαννίτες φέρονται, κατά πληροφορία, ότι ζήτη 1380 Οι Αλβανικές επιδρομές και η εμφάνιση των Οθωμανών στον Ελλαδικό χώ 1384Η τυραννική δεσποτεία του Θωμά Πρελούμποβιτς λήγει με την δολοφονία του και αναλαμβάνε 1385 Η ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΒΕΝΕΤΙΑ Για να αντιμετωπισθεί η απειλή των επιδρομών των Αλβανών φυλάρχων, γίνεται δεσπότης της πόλ Ο νέ ηγεμόνας, επαναφέρει τη μητρόπολη στην έδρα της και εφαρμόζει συνετή διοίκηση απέναντ 1390Σημειώνονται οι πρώτες Οθωμανικές εισβολές στην Ήπειρο. 1401 Οι Βενετοί κυριεύουν την Πάργα και σταδιακά, πολλά καίρια σημεία της Η 1408 Με τον θάνατο του Μπουοντελμόντι, κατά το 1408/9, την εξουσία αναλαμ 1416 Ο Κάρολ Α Τόκκ, πραγματοποιεί επιτυχή εκστρατεία στην Άρτα (14 Τον Κάρολο Α Τόκκο διαδέχεται ο Κάρολ Β Τόκκ (1429-1448). 1431 ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ Η σύγκρουση με τους αλβανούς και οι ανταγωνισμοί των αρχοντικών οίκων της Ηπείρου που συχνά Τα Ιωάννινα καταλαμβάνονται ειρηνικά από τους Οθωμανούς (1431), υπό τον Σινάν Πασά και εγκαθ 3 / 6
Οι Οθωμανοί δίνουν στους Γιαννιώτες μεγάλα προνόμια: να κατοικούν μέσα στο κάστρο και να ελέγ Επίσης σημαντικό, ήταν και το προνόμιο που επέτρεπε στους χριστιανούς γαιοκτήμονες να κρατήσ 15 αιώνας Μετά την πλήρη επικράτησ 1611 ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ Σημειώνεται το επαναστατικό κίνημα του μητροπολίτη Λαρίσης-Τρίκης Διονυσίου του επονομαζομέ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οι Οθωμανοί, σε αντίποινα για την εξέγερση του Διονυσίου, καταργούν τα προνόμια των Γιαννιωτώ Η υπαίθρια Ήπειρ -περισσότερο, γνωρίζει την Τουρκική βαρβαρότητα σε όλο της το μεγαλείο, καθ Η λύση για τους Ηπειρώτες για να ξεφύγουν από την μανία των Οθωμανών, είναι είτε να μετοικήσο Η αλλαγή τρόπου της Οθωμανικής διακυβερνήσεως, επιτρέπει την επανεμφάνιση Αλβανών εποίκων 17 αιώνας Ο 17 αιώνας αποτελεί τη Η ανάπτυξη αυτή οδηγεί σε σημαντική πληθυσμιακή αστική συγκέντρωση. Επίσης, τα Ιωάννινα παρουσιάζουν και λαμπρή πνευματική παράδοση αιώνων. Ήδη από το 1206 χρο Από τα μέσα του 17ου αιώνα, οι φιλογενείς Ιωαννίτες, επηρεασμένοι από τον ευρωπαϊκό διαφωτισμ 17 αιώνας Κατά τον 18ο αιώνα, τα Ιω Η εμφάνιση του Κοσμά του Αιτωλού (1775-1778) και οι περιοδείες του (και από τα Ιωάννινα), με τις 1769 Η ολοκληρωτική καταστροφή της Μοσχοπόλεως (2 Σεπτεμβρίου) και ο γε Όσα συνετελέσθησαν επί δυο αιώνες στα Ιωάννινα, επέδρασαν στο ιδεολογικό υπόβαθρο των Ιωανν 1787 ΑΛΗ ΠΑΣΑΣ Ο Αλή -ο Τεπελενλής, γίνεται μουτεσαρίφης των Ιωαννίνων, και για να εδραιώσει την θέση του, μετ Επί της εποχής του, κορυφώνεται η αστικοποίηση της πόλεως και τα Ιωάννινα εξελίσσονται στο με Ειδικότερα, ο Αλή Πασάς για δική του ασφάλεια και πλουτισμό, περιορίζει αρχικά και κατόπιν διώκ Πάντως, τα θετικά σημεία της πολιτικής του Αλή Πασά πρ τους υπόδουλους, όπως η ανεξιθρησκε Τελικώς, αυτός ο πρώην λήσταρχ και ανταγωνιστής των Αλβανών και Τούρκων τοπαρχών, αναδε 1816 Φοβερή επιδημία πανώλης πλήττει την Ήπειρο, πλήττει και τα Ιωάννινα π 1820 Ο Αλή Πασάς, πυρπολεί την πόλη στις 25 Αυγούστου και όλα τα σπίτια 1822 Οι συνεχείς πολιτικές ερωτοτροπίες του Αλή Πασά με τις Μεγάλες Δυνά Η πόλη των Ιωαννίνων, υποφέρει από την πολύμηνη (17μήνες) πολιορκία και υφίσταται αρκετές κατ 4 / 6
1822-1830 Η πτώση του Αλή Πασά, σηματοδοτεί μία περίοδο παρακμής για τα μισο- Κατά την περίοδο της Ελληνικής επαναστάσεως, οι Ιωαννίτες δεν δύνανται να συμμετάσχουν στην 1830 Η επικράτηση της Ελληνικής επαναστάσεως και η δημιουργία ελεύθερου Επίσης, αρχίζει να αφυπνίζεται ο Αλβανικός εθνικισμός και οι συνεχείς στάσεις, εξεγέρσεις και επα Από τον συνεχή χαμηλής εντάσεως πόλεμο που διεξάγεται κατά τόπους στην Ήπειρο αυτήν την π Λόγω της στρατηγικής και οικονομικής σπουδαιότητας της πόλεως, η αποκατάσταση των πολεμικώ 1854 Επαναστατικό κίνημα Ηπειρωτών καταπνίγεται στο αίμα από τους Οθωμ 1869 Μεγάλη πυρκαγιά προξενεί σημαντικές καταστροφές, όμως η πόλη ανοικ 1838 Ο απαγχονισμός του νεομάρτυρ Γεωργίου. 1870 Έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα που όμως εκτός της Μακεδονίας- διεξά Η Ηπειρωτική Εταιρεία προετοίμασε καθοριστικά το έδαφ για την νικηφόρα προέλαση του Ελλην 1913 Απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον Ελληνικό Στρατό 21 Φεβρουαρίου Η Τουρκική κατοχή των Ιωαννίνων τελειώνει μετά από 483 χρόνια. Αποχώρηση από την πόλη των Τουρκογιαννιωτών (Τούρκοι-μουσουλμάνοι, με μητρική γλώσσα την ε 1917 ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Στα πλαίσια του Α Παγκοσμίου Πολέμου, η πολυεθνική δύναμη του Γάλλου Στρατηγού Σαράϋ είχε ε Η Ιταλική κατοχή των Ιωαννίνων, λήγει στις 28 Σεπτεμβρίου του 1917. 1940 ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Τα Ιωάννινα υφίστανται βομβαρδισμούς από την Ιταλική Αεροπορία και τα γενικότερα δεινά του πολ 1941 ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ Μετά την κατάληψη της Ελλάδ από τους Γερμανούς, τα Ιωάννινα και η Ήπειρ δίδονται στην Ιτα 1944 25 ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟ ΕΒΡΑΙΚΟ «ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ» ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Οι Γερμανικές κατοχικές αρχές, συγκεντρώνουν ένα μεγάλο τμήμα του Εβραϊκού πληθυσμού (1.850 1944 έως σήμερα Η Ιστορία των Ιωαννίνων και της Ηπείρου συμβαδίζει με την Ιστορία της υ 5 / 6
6 / 6