ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 8 Nοεμβρίου 2011 (10.11) (OR. en) 16102/11 CADREFIN 111 POLGEN 166 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Της: Προεδρίας προς: την Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / το Συμβούλιο Θέμα: Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (2014-2020) - Ερωτηματολόγιο σχετικά με την οικονομική, την κοινωνική και την εδαφική συνοχή, τη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», την Κοινή Γεωργική Πολιτική και την Κοινή Αλιευτική Πολιτική. Διαβιβάζεται για τις αντιπροσωπείες το ερωτηματολόγιο σχετικά με την οικονομική, την κοινωνική και την εδαφική συνοχή, τη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», την Κοινή Γεωργική Πολιτική και την Κοινή Αλιευτική Πολιτική, το οποίο κατάρτισε η Προεδρία εν όψει της συνόδου του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 15 Νοεμβρίου 2011. Οι συζητήσεις του Συμβουλίου θα αποτυπωθούν στην έκθεση που θα υποβληθεί το Δεκέμβριο στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων. 16102/11 ΔΑ/μκ 1
Ι. Οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή 1 Στη νομοθετική δέσμη για την πολιτική για τη συνοχή, η Επιτροπή πρότεινε να εισαχθούν διατάξεις σχετικά με τις προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των μακροοικονομικών δημοσιονομικών όρων. Στόχος είναι να διασφαλισθεί ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ θα δώσει ισχυρά κίνητρα στα κράτη μέλη προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους για την Ευρώπη 2020. α) Εκ των προτέρων όροι και πλαίσιο επιδόσεων και αποθεματικό επίδοσης Προτείνεται οι προϋποθέσεις να έχουν τη μορφή τόσο εκ των προτέρων όρων που θα πρέπει να πληρούνται πριν από την εκταμίευση των κεφαλαίων, όσο και πλαισίου επιδόσεων βάσει των οποίων η διάθεση συμπληρωματικών κεφαλαίων θα εξαρτάται από τις επιδόσεις. Σκοπός της επιβολής αυστηρότερων εκ των προτέρων όρων για τα εν λόγω Ταμεία είναι να διασφαλιστεί η πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την πραγματική τους στήριξη. Οι όροι περί των επιδόσεων θα ενισχύσουν την επικέντρωση στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Θα βασίζονται στην επίτευξη των ορόσημων που συνδέονται με τους στόχους για τις εκροές και τα αποτελέσματα σε σχέση με τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για τα προγράμματα στη σύμβαση εταιρικής σχέσης. Το 5% του προϋπολογισμού των σχετικών κονδυλίων ανά Ταμείο ΚΣΠ, ανά κράτος μέλος και ανά κατηγορία περιφέρειας θα φυλαχθεί και θα διατεθεί κατά την ενδιάμεση εξέταση της επίδοσης, στα κράτη μέλη τα προγράμματα των οποίων θα έχουν επιτύχει τα ορόσημά τους. Εκτός από το αποθεματικό επίδοσης, η μη επίτευξη των ορόσημων μπορεί να επισύρει την αναστολή εκταμίευσης των κεφαλαίων και η σοβαρή υστέρηση ως προς την επίτευξη των στόχων ενός προγράμματος ενδέχεται να προκαλεί ακύρωση των κεφαλαίων. β) Μακροοικονομικοί δημοσιονομικοί όροι Για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπονομευθεί η αποτελεσματικότητα των κεφαλαίων από μη βιώσιμες μακροοικονομικές δημοσιονομικές πολιτικές, η Επιτροπή προτείνει αυστηρότερους κανόνες του Ταμείου Συνοχής σχετικά με τις μακροοικονομικούς δημοσιονομικούς όρους και την ευθυγράμμισή τους με τα νέα μέτρα επιβολής του Συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης που θα εγκριθούν στο πλαίσιο της έκτης δέσμης οικονομικής διακυβέρνησης. 16102/11 ΔΑ/μκ 2
Συμφωνούν οι αντιπροσωπείες ότι οι προτεινόμενοι όροι (εκ των προτέρων, επιδόσεων και μακροοικονομικοί δημοσιονομικοί) αποτελούν επαρκές μέσο προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η αποτελεσματικότητα των δαπανών για την πολιτική συνοχής; Συμφωνούν οι αντιπροσωπείες σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για τους μακροοικονομικούς δημοσιονομικούς όρους; 2. Η Επιτροπή πρότεινε το ακόλουθο γεωγραφικό πεδίο παρέμβασης (κατηγορίες περιφερειών) για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο: Λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: Για τις περιφέρειες με κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ χαμηλότερο του 75% της ΕΕ-27 (η προτεινόμενη χορήγηση ανέρχεται σε 162,6 δισεκατομμύρια ευρώ [όλα τα στοιχεία εκφράζονται σε σταθερές τιμές 2011]), Περιφέρειες μετάβασης: Για τις περιφέρειες με κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ κυμαινόμενο μεταξύ 75% και 90% του μέσου ΑΕγχΠ της ΕΕ-27 (η προτεινόμενη χορήγηση ανέρχεται σε 38,9 δισεκατομμύρια ευρώ), Περισσότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: Για τις περιφέρειες με κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ υψηλότερο του 90% του μέσου ΑΕγχΠ της ΕΕ-27 (η προτεινόμενη χορήγηση ανέρχεται σε 53,1 δισεκατομμύρια ευρώ). Όλες οι περιφέρειες, το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ των οποίων για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 ήταν χαμηλότερο του 75% του μέσου όρου της ΕΕ-25 για την περίοδο αναφοράς αλλά των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ υπερέβη το 75 % του μέσου όρου της ΕΕ-27 θα λάβουν τα δύο τρίτα της χορήγησης που τους αναλογεί για την περίοδο 2007-2013. Το Ταμείο Συνοχής θα στηρίξει τα κράτη μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΕ κατώτερο του 90% του μέσου ΑΕΕ της ΕΕ-27 προκειμένου να επενδύσουν στα δίκτυα μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) και στο περιβάλλον (η προτεινόμενη χορήγηση ανέρχεται σε 68,7 δισεκατομμύρια ευρώ). Ο συνολικός προϋπολογισμός της Πολιτικής συνοχής θα ανέλθει σε 336 δισεκατομμύρια ευρώ, σε σχέση με 354,8 δισεκατομμύρια ευρώ στο τρέχον Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Οι αντιπροσωπείες συμφωνούν με τη γεωγραφική προσέγγιση της Επιτροπής και τα προτεινόμενα ποσά; 16102/11 ΔΑ/μκ 3
3. Η Επιτροπή εκτιμά ότι για να αντιμετωπισθεί το θέμα της απορρόφησης της χρηματοδότησης, πρέπει να ληφθούν ορισμένα μέτρα στην πολιτική συνοχής: - να καθοριστούν οι συντελεστές προσαρμογής για τις πιστώσεις της συνοχής στο 2,5% του ΑΕγχΠ, - να προσαρμοστούν τα ποσοστά συγχρηματοδότησης στο επίπεδο κάθε άξονα προτεραιότητας εντός των επιχειρησιακών προγραμμάτων στο 85% στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες (ή σε ορισμένες περιπτώσεις, 80 % και 75 %) και στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, στο 60% στις περιφέρειες μετάβασης και στο 50% στις περισσότερο αναπτυγμένες περιφέρειες, - να συμπεριληφθούν στις συμβάσεις εταιρικής σχέσης ορισμένοι όροι σχετικά με τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας, - να καταστεί δυνατή η κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες αύξηση, πέραν του εφαρμοζόμενου συντελεστή συγχρηματοδότησης, των πληρωμών προς τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές δυσκολίες (για τα κράτη μέλη που λαμβάνουν χρηματοοικονομική ενίσχυση σύμφωνα με τα άρθρα 136 και 143 της ΣΛΕΕ). Συμφωνούν οι αντιπροσωπείες με τα παραπάνω στοιχεία που προτείνει η Επιτροπή; ΙΙ. Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» 4. Η Επιτροπή αποφάσισε να προτείνει τη δημιουργία της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» ώστε να επιταχύνει την ανάπτυξη των υποδομών που έχει ανάγκη η ΕΕ. Προτείνεται η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» να χρηματοδοτεί υποδομές προτεραιότητας που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ΕΕ στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ΤΠΕ, καθώς και υλικές υποδομές και υποδομές στον τομέα της τεχνολογίας της πληροφορίας, που συνάδουν με τα κριτήρια της βιώσιμης ανάπτυξης. Τα σχέδια θα επιλέγονται βάσει των ανταγωνιστικών τους πλεονεκτημάτων από την Επιτροπή μετά από προσκλήσεις για υποβολή προσφορών χωρίς εθνικά κονδύλια. Τα προτεινόμενα ποσά στο πλαίσιο της ΔΣΕ είναι τα εξής: 31,7 δισεκατομμύρια ευρώ για τις μεταφορές (συμπεριλαμβανομένων 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Συνοχής), 9,2 δισεκατομμύρια ευρώ για τις ευρυζωνικές και ψηφιακές υπηρεσίες, 9,1 δισεκατομμύρια ευρώ για την ενέργεια (τιμές 2011). Συμφωνούν οι αντιπροσωπείες για τη σύσταση της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» και τα προτεινόμενα ποσά; 16102/11 ΔΑ/μκ 4
5. Η διαχείριση της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα επιτελείται κεντρικά και θα μεταβιβασθούν ποσά του Ταμείου Συνοχής που έχουν προβλεφθεί ειδικά για υποδομές μεταφορών (10 δισεκατομμύρια ευρώ σε τιμές του 2011). Στην κατανομή των 10 δισεκατομμυρίων. ευρώ, τη μεγαλύτερη δυνατή προτεραιότητα θα έχουν τα έργα που ανταποκρίνονται στις εθνικές επιχορηγήσεις από το Ταμείο Συνοχής. Επιπλέον, αυτά τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ θα είναι δεσμευμένα για τα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής, και τα ποσοστά συγχρηματοδότησης θα καθορισθούν σε ύψος ίσο με εκείνα του Ταμείου Συνοχής. Όσον αφορά τη σχέση με το Ταμείο Συνοχής και τα Διαρθρωτικά Ταμεία, το Κοινό στρατηγικό πλαίσιο για την πολιτική συνοχής και η σύναψη συμβάσεων εταιρικής σχέσης με κράτη μέλη θα συντονίζονται στενά με τα πλαίσια πολιτικής στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών. Συμφωνούν οι αντιπροσωπείες με την προτεινόμενη διασύνδεση μεταξύ της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» και των Ταμείων στον τομέα της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, ειδικότερα τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε τιμές 2011 που προβλέπονται ειδικά για τις μεταφορές στο Ταμείο Συνοχής; 6. Στην πρότασή της για τη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», η Επιτροπή πρότεινε να γίνει συστηματικότερη χρήση των καινοτόμων χρηματοοικονομικών μέσων, ως εναλλακτική λύση στη συνήθη χρηματοδότηση μέσω επιχορηγήσεων και για την κάλυψη των χρηματοδοτικών κενών σε στρατηγικές επενδύσεις. Η Επιτροπή εκτιμά ότι σημαντικό χαρακτηριστικό των καινοτόμων χρηματοοικονομικών μέσων είναι ότι έχουν μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, διότι διευκολύνουν και προσελκύουν επιπλέον δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για έργα που ενδιαφέρουν την ΕΕ. Στηριζόμενη στην πείρα των χρηματοοικονομικών μέσων που έχουν δημιουργηθεί με βάση το ισχύον δημοσιονομικό πλαίσιο σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), όπως ο μηχανισμός δανειακών εγγυήσεων για έργα των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (εφεξής LGTT), η Επιτροπή προτείνει μέρος των ενταγμένων στη Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» παρεμβάσεών της να υλοποιηθεί μέσω χρηματοοικονομικών μέσων. Η Επιτροπή προτίθεται να μεταφέρει 2 δισεκατομμύρια ευρώ για τις μεταφορές, 1 δισεκατομμύριο ευρώ για την ενέργεια και ένα ελαφρώς υψηλότερο ποσό για ΤΠΕ με αναμενόμενη μόχλευση συνολικά για τους τρεις τομείς που θα φθάνει το 1:15-1:20. Συγκεκριμένα, προτείνεται να αξιοποιηθεί η Πρωτοβουλία για ομόλογα χρηματοδότησης έργων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ώστε να εξασφαλισθούν επενδυτικοί πόροι για έργα υποδομών υψηλού στρατηγικού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. 16102/11 ΔΑ/μκ 5
Συμφωνούν οι αντιπροσωπείες σχετικά με την προτεινόμενη χρήση καινοτόμων χρηματοοικονομικών μέσων για να εφαρμοσθεί μέρος των παρεμβάσεων στο πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη»; ΙΙΙ. Κοινή Γεωργική Πολιτική 7. Το κύριο σκεπτικό της Επιτροπής όσον αφορά τις προτάσεις σχετικά με την Κοινή Γεωργική Πολιτική είναι να την εντάξει περισσότερο στην στρατηγική για την Ευρώπη 2020, διασφαλίζοντας σταθερά εισοδηματικά επίπεδα για τους Ευρωπαίους αγρότες. Η Επιτροπή προτείνει να παγώσει ο προϋπολογισμός του πρώτου πυλώνα της ΚΓΠ στα επίπεδα του 2013 σε ονομαστικές τιμές, με αποτέλεσμα προϋπολογισμό 281,8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να μεταφερθούν ορισμένες σχετικές με τη γεωργία δαπάνες σε άλλους τομείς (πλέον άπορα άτομα [2,5 δισεκατομμύρια ευρώ] στον τομέα 1, γεωργική Ε&Α [4,5 δισεκατομμύρια ευρώ] στον Ορίζοντα 2020, επισιτιστική ασφάλεια [2,2 δισεκατομμύρια ευρώ] στον τομέα 3) ή εκτός του ΠΔΠ (αποθεματικό για την αντιμετώπιση κρίσεων 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ, παρεμβάσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση στο γεωργικό τομέα μέχρι 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ). Βάσει των προαναφερόμενων, η Επιτροπή πρότεινε ορισμένα νέα στοιχεία προκειμένου να οδηγήσουν σε ένα πιο δίκαιο και ισότιμο σύστημα στήριξης σε ολόκληρη την ΕΕ, το οποίο θα συνδέει την πολιτική γεωργίας και περιβάλλοντος με τη βιώσιμη διαχείριση της υπαίθρου και θα διασφαλίζει ότι η γεωργία εξακολουθεί να συμβάλλει σε μια σφύζουσα αγροτική οικονομία. Τα νέα αυτά στοιχεία είναι τα εξής: - Σύγκλιση άμεσων πληρωμών: Για να διασφαλισθεί η δικαιότερη κατανομή της άμεσης στήριξης, τα επίπεδα της ανά εκτάριο άμεσης στήριξης θα προσαρμοσθούν προοδευτικά, - Περιβαλλοντικός προσανατολισμός των άμεσων πληρωμών: προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΚΓΠ βοηθά την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της στους τομείς του περιβάλλοντος και της κλιματικής δράσης, πέραν των απαιτήσεων πολλαπλής συμμόρφωσης της ισχύουσας νομοθεσίας, η χορήγηση του 30 % των άμεσων πληρωμών θα εξαρτάται από τον «περιβαλλοντικό προσανατολισμό», 16102/11 ΔΑ/μκ 6
- Καθορισμός του ανώτατου επιπέδου άμεσων πληρωμών μέσω του περιορισμού του βασικού επιπέδου άμεσης εισοδηματικής στήριξης που μπορούν να λαμβάνουν οι μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις οικονομίες κλίμακας μεγαλύτερων δομών και την άμεση απασχόληση που παράγουν οι δομές αυτές. Συμφωνούν οι αντιπροσωπείες σχετικά με την επάρκεια των νέων στοιχείων και τα ποσά που προτείνει η Επιτροπή; 8. Η Επιτροπή πρότεινε ο δεύτερος πυλώνας της ΚΓΠ (προτεινόμενος προϋπολογισμός 89,9 δισεκατομμυρίων ευρώ), ο οποίος καλύπτει την αγροτική ανάπτυξη, να συνεχίσει να συνεισφέρει στις ειδικές εθνικές και/ή περιφερειακές ανάγκες, και παράλληλα να αντανακλά τις προτεραιότητες της ΕΕ και να υπόκειται στις ίδιες, βασιζόμενες στις επιδόσεις, διατάξεις όσον αφορά τις προϋποθέσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» όπως και τα άλλα διαρθρωτικά ταμεία. Προτείνεται το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) να συμπεριληφθεί στο Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο (ΚΣΠ) για όλα τα διαρθρωτικά ταμεία με κοινούς κανόνες για όλα τα ταμεία και τις συμβάσεις που προβλέπονται με όλα τα κράτη μέλη. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή προτείνει να αναβληθεί η τελική απόφαση σχετικά με την ετήσια ανά κράτος μέλος κατανομή των ποσών για αγροτική ανάπτυξη και πρότεινε να γίνει από την Επιτροπή με εκτελεστική πράξη. Οι αντιπροσωπείες συμμερίζονται την προσέγγιση της Επιτροπής όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένου του συνολικού ποσού και του τρόπου εκπόνησης της ετήσιας κατανομής των ποσών; 16102/11 ΔΑ/μκ 7
ΙV. Κοινή Αλιευτική Πολιτική 9. Στην ανακοίνωσή της με ημερομηνία 29 Ιουνίου, η Επιτροπή ανέφερε ότι η μεταρρυθμισμένη πολιτική για τις θαλάσσιες υποθέσεις και την αλιεία θα επικεντρωθεί σε ένα νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), με προϋπολογισμό 6,2 δισεκατομμύρια ευρώ, κατανεμόμενου σε 4 πυλώνες: Έξυπνη, οικολογική αλιεία (από κοινού διαχείριση) για να ενισχυθεί η μετάβαση σε βιώσιμη αλιεία και να δοθεί στήριξη επικεντρωμένη στην καινοτομία και την προστιθέμενη αξία, καθιστώντας τον αλιευτικό τομέα βιώσιμο από οικονομική άποψη και ανθεκτικό σε εξωτερικούς κραδασμούς και στον ανταγωνισμό των τρίτων χωρών, Έξυπνη, οικολογική υδατοκαλλιέργεια (από κοινού διαχείριση) για να επιτευχθεί οικονομικά βιώσιμη, ανταγωνιστική και οικολογική υδατοκαλλιέργεια, ικανή να αντιμετωπίζει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και να παρέχει στους καταναλωτές της ΕΕ προϊόντα υψηλής θρεπτικής αξίας. Αειφόρος και χωρίς αποκλεισμούς εδαφική ανάπτυξη (από κοινού διαχείριση) προκειμένου να αναστραφεί η παρακμή πολλών παράκτιων και μεσόγειων κοινοτήτων που εξαρτώνται από την αλιεία, Ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική (άμεση κεντρική διαχείριση) για να υλοποιηθούν οι οριζόντιες προτεραιότητες που διαθέτουν πραγματικό δυναμικό εξοικονομήσεων και ανάπτυξης, όπως γνώση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, ναυτιλιακός χωροταξικός σχεδιασμός, ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης και ολοκληρωμένη θαλάσσια επίβλεψη και προσαρμογή στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις παράκτιες περιοχές. Παρότι οι τομεακές προτάσεις δεν έχουν ακόμη εγκριθεί από την Επιτροπή, πιστεύουν οι αντιπροσωπείες ότι το γενικό πλαίσιο (συμπεριλαμβανομένου του κονδυλίου) του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας ανταποκρίνεται στις προκλήσεις στον τομέα αυτό; 16102/11 ΔΑ/μκ 8