ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 20 Ιουνίου 2011 (23.6) (OR. en) 11844/11 SOC 586 EDUC 207 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της : Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου προς : τις αντιπροσωπείες αριθ. προηγ. εγγρ.: 10535/11 SOC 422 EDUC 99 Θέμα : Αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και προαγωγή της καλής διαβίωσης των παιδιών - Συμπεράσματα του Συμβουλίου Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες το οριστικό κείμενο των συμπερασμάτων του Συμβουλίου που ενέκρινε το Συμβούλιο (Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές (EPSCO)) στις 17 Ιουνίου 2011. 11844/11 ΔΑ/γομ 1
Αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και προαγωγή της καλής διαβίωσης των παιδιών Συμπεράσματα του Συμβουλίου ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ: 1. Το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η ΕΕ καταπολεμά τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις διακρίσεις και προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία, την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, 2. Το άρθρο 9 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αναφέρει ότι «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεών της, η Ένωση συνεκτιμά τις απαιτήσεις που συνδέονται με την προαγωγή υψηλού επιπέδου απασχόλησης, με τη διασφάλιση της κατάλληλης κοινωνικής προστασίας, με την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού καθώς και με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, κατάρτισης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας», 3. Το άρθρο 160 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το οποίο ανατίθεται στην Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας το καθήκον να παρακολουθεί την κοινωνική κατάσταση και την εξέλιξη των πολιτικών κοινωνικής προστασίας στα κράτη μέλη και στην Ένωση, 4. Το άρθρο 24 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αναγνωρίζει ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτούνται για την καλή διαβίωσή τους και αποδίδει πρωταρχική σημασία στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού σε όλες τις δράσεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, 11844/11 ΔΑ/γομ 2
ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ 5. ότι τουλάχιστον 20 εκατομμύρια παιδιά, από τα 100 εκατομμύρια που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κινδυνεύουν από φτώχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι τα ορφανά, τα παιδιά από μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες, καθώς και από οικογένειες με συγκεκριμένες αδυναμίες (λ.χ. οικογένειες που περιλαμβάνουν άτομα με αναπηρίες ή/και ανήκουν σε ορισμένες περιθωριοποιημένες κοινότητες, όπως οι Ρομ και άλλες ομάδες εθνικών μειονοτήτων) κινδυνεύουν ιδιαίτερα από τη φτώχεια, 6. ότι η φτώχεια έχει αρνητικό αντίκτυπο στην καλή διαβίωση των παιδιών, λ.χ. στην υγεία τους, στις επιδόσεις τους στην εκπαίδευση και στις ευκαιρίες που θα διαθέτουν στη ζωή τους, με αποτέλεσμα να βλάπτεται το μελλοντικό ανθρώπινο δυναμικό της Ευρώπης, 7. ότι η παιδική φτώχεια, σε συνδυασμό με τη μετάδοση της φτώχειας μεταξύ γενεών, επισύρει υψηλό κοινωνικό και οικονομικό κόστος, 8. ότι η συμμετοχή των γονέων στην αγορά εργασίας και η πρόσβασή τους σε αξιοπρεπή επαγγέλματα, ιδίως των μόνων γονέων, καθώς και η οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών και τα προγράμματα που προσφέρουν εκπαίδευση για μια δεύτερη ευκαιρία και δυνατότητες δια βίου μάθησης αποτελούν βασικούς παράγοντες για τη μείωση του κινδύνου της παιδικής φτώχειας, 9. τη δήλωση του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Έτος για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού: «Συνεργασία για την καταπολέμηση της φτώχειας κατά το 2010 και μετέπειτα» όπου αναφέρεται ότι η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα της ΕΕ και των κρατών μελών της κατά την επόμενη δεκαετία, 10. την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού»: Ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για κοινωνική και εδαφική συνοχή» 1, όπου τονίζεται ότι η Επιτροπή θα υποβάλει το 2012 πρόταση σύστασης για την παιδική φτώχεια, 11. το έργο της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας (ΕΚΠ) και της υποεπιτροπής της για τους δείκτες σε σχέση με την παρακολούθηση της κατάστασης των παιδιών όπως σκιαγραφείται στην έκθεση της ΕΚΠ του 2008 για τη φτώχεια και την καλή διαβίωση των παιδιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 1 Έγγρ. 18111/10. 11844/11 ΔΑ/γομ 3
12. τη δήλωση της προεδρικής τρόικας κατά τη διάσκεψη με θέμα «Οδικός χάρτης για μια σύσταση σχετικά με την παιδική φτώχεια και την καλή διαβίωση των παιδιών» στο Marcheen-Fammenne στις 2-3 Σεπτεμβρίου 2010 όπου η ισπανική, η βελγική και η ουγγρική Προεδρία παρουσίασαν ορισμένες συστάσεις για την ανάληψη δράσης στο μέλλον, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ 13. ότι η παιδική φτώχεια και η καλή διαβίωση των παιδιών αποτελεί πολυδιάστατο φαινόμενο συνεπώς για την αντιμετώπισή του απαιτείται μια συνολική προσέγγιση που θα συνδυάζει εργασία για της γονείς, υποστήριξη εισοδήματος και πρόσβαση της κοινωνικές υπηρεσίες, λ.χ. για τη φροντίδα των παιδιών, καθώς και σε υπηρεσίες περίθαλψης και εκπαίδευσης, 14. ότι μια τέτοια συνολική προσέγγιση περιλαμβάνει και τη χρήση επαρκών ανθρώπινων και οικονομικών πόρων, ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 15. να τονίζουν επαρκώς της πτυχές της παιδικής φτώχειας της εθνικές πολιτικές της, να της λαμβάνουν υπόψη κατά το σχεδιασμό εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων και να προσφέρουν στήριξη με κατάλληλους στόχους όπου χρειάζεται, καθώς και με πόρους, και με ρυθμίσεις για την παρακολούθηση και αξιολόγηση, 16. να εξασφαλίζουν η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και η προαγωγή της καλής διαβίωσης συνεκτιμώνται σε όλους της τομείς πολιτικής και αναλαμβάνονται στοχοθετημένες δράσεις, όπου χρειάζεται, έχοντας κατά νου τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του προβλήματος να ενθαρρύνουν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ιδίως της περιοχές που μειονεκτούν περισσότερο, 17. να έχουν υπόψη ότι η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας δεν μπορεί να διαχωρίζεται από την κατάσταση των οικογενειών: ζητήματα κρίσιμης σημασίας αποτελούν οι ευκαιρίες αξιοπρεπούς επαγγελματικής απασχόλησης για της γονείς, τα επαρκή οικογενειακά επιδόματα και η υποστήριξη εισοδήματος, οι ρυθμίσεις για το συνδυασμό εργασίας και οικογενειακής ζωής και οι υπηρεσίες υποστήριξης των γονέων, 11844/11 ΔΑ/γομ 4
18. να βελτιώνουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες ποιότητας, ιδίως για την ανάπτυξη κατά την προσχολική ηλικία, και σε υπηρεσίες πρόνοιας από την πιο νεαρή ηλικία, και να προβλέπουν την παροχή κατάλληλης στέγασης, ώστε να εξασφαλίζεται η πρόσβαση στην εκπαίδευση ποιότητας κατά τη διάρκεια ολόκληρου του κύκλου της παιδικής ηλικίας να καταπολεμούν μεταξύ άλλων την πρώιμη εγκατάλειψη της εκπαίδευσης και να παρέχουν ποιοτική υγειονομική περίθαλψη, επαρκή προστασία και υποστήριξη, ιδίως για παιδιά χωρίς γονική φροντίδα, 19. να προάγουν τη στενή συνεργασία μεταξύ δημοσίων αρχών σε όλα τα επίπεδα, κοινωνικών εταίρων, τοπικών κοινοτήτων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, λ.χ. μέσω κοινωνικών καινοτομιών με σκοπό τη δημιουργία ποιοτικού περιβάλλοντος για όλα τα παιδιά (ιδίως εκείνα που δοκιμάζονται από τον κοινωνικό αποκλεισμό), 20. να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τα διαρθρωτικά ταμεία και της διαθέσιμους οικονομικούς πόρους της ΕΕ, με σκοπό τη συμβολή στην εξάλειψη της παιδικής φτώχειας και την προαγωγή της καλής διαβίωσης των παιδιών, χωρίς να θίγονται οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις σχετικά με το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 21. να κατατάξει την παιδική φτώχεια και την καλή διαβίωση των παιδιών μεταξύ των προτεραιοτήτων της κοινωνικής διάστασης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» στα πλαίσια της παρακολούθησης και αξιολόγησης των εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων και των εκτιμήσεων σχετικά με τον κοινωνικό αντίκτυπο, 22. να υποβάλει εντός του 2012 -της ορίζεται στην Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού- μια σύσταση για την παιδική φτώχεια και την καλή διαβίωση των παιδιών, όπου θα προβλέπονται κοινές αρχές και αποτελεσματική παρακολούθηση, καθώς και εργαλεία αξιολόγησης, με σκοπό την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας η σύσταση αυτή θα μπορούσε να ακολουθεί μια προσέγγιση με ευρύτητα πνεύματος, η οποία θα περιλαμβάνει την πρόβλεψη επαρκών πόρων για οικογένειες με παιδιά, την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες (ιδίως για της πλέον ευάλωτους), ρυθμίσεις για το συνδυασμό της εργασίας με την οικογενειακή ζωή και συνεκτίμηση της σημασίας της συμμετοχής των παιδιών και των νέων σε αποφάσεις που έχουν επιπτώσεις στη ζωή της, 23. να συνεχίσουν να προάγουν μεταξύ των κρατών μελών την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για αποτελεσματικές πολιτικές καταπολέμησης της παιδικής φτώχειας και την προαγωγή της καλής διαβίωσης των παιδιών, 11844/11 ΔΑ/γομ 5
ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 24. να εξασφαλίζουν ότι το έργο για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και την καλή διαβίωση των παιδιών βασίζεται στη προσέγγιση των δικαιωμάτων των παιδιών σύμφωνα με της συνθήκες, το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNCRC), ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 25. να συμβάλει ενεργά στην προετοιμασία της σύστασης για την παιδική φτώχεια και την καλή διαβίωση των παιδιών, 26. να συνεχίσει το έργο της σχετικά με της τρέχοντες δείκτες στην ΕΕ, να εξετάσει την ανάγκη πρόβλεψης νέων δεικτών της ΕΕ για την παιδική φτώχεια και την καλή διαβίωση των παιδιών και να βελτιώσει την εγκυρότητα των δεδομένων. 11844/11 ΔΑ/γομ 6