ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 12.12.2013 [ ] COM(2013) 871 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονται από τον γενικό προϋπολογισμό Κατάσταση στις 31 Δεκεμβρίου 2012 {SWD(2013) 504 final} EL EL

Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 3 2. Είδη πράξεων που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ... 3 3. Εξελίξεις μετά την τελευταία έκθεση της 30ής Ιουνίου 2012... 4 3.1. Στήριξη ισοζυγίου πληρωμών σε κράτη μέλη που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ.4 3.2. Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή... 4 3.3. Ευρατόμ... 5 3.4. Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης... 5 3.5. Εγγύηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για εξωτερικές χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ... 6 4. Στοιχεία για τους κινδύνους που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ... 6 4.1. Ορισμός του κινδύνου... 6 4.2. Η σύνθεση του κινδύνου... 6 4.3. Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ... 8 4.3.1. Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη... 8 4.3.2. Κίνδυνος που συνδέεται με τις τρίτες χώρες... 9 4.4. Εξέλιξη του κινδύνου... 10 5. Αθετήσεις πληρωμών, ενεργοποίηση εγγυήσεων του προϋπολογισμού της ΕΕ και τόκοι υπερημερίας... 13 5.1. Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα... 13 5.2. Πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ... 13 5.3. Ενεργοποίηση του Ταμείου Εγγυήσεων για εξωτερικές δράσεις... 13 6. Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις... 15 6.1. Ανακτήσεις... 15 6.2. Περιουσιακά στοιχεία... 15 6.3. Ποσό-στόχος... 15 7. Εκτίμηση των κινδύνων: οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση των τρίτων χωρών με το μεγαλύτερο άνοιγμα... 15 7.1. Στόχοι... 15 7.2. Μέθοδοι εκτίμησης των κινδύνων... 16 2

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η παρακολούθηση των πιστωτικών κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ λόγω των εγγυήσεων που παρέχονται και των δανειοδοτικών πράξεων που εκτελούνται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή έμμεσα μέσω της εγγύησης που παρέχεται σε πράξεις χρηματοδότησης της ΕΤΕπ για έργα που πραγματοποιούνται εκτός της Ένωσης. Η παρούσα έκθεση υποβάλλεται βάσει του δημοσιονομικού κανονισμού 1 σύμφωνα με τον οποίο η Επιτροπή διαβιβάζει έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις εγγυήσεις του προϋπολογισμού και τους αντίστοιχους κινδύνους 2. Συμπληρώνεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που περιέχει σειρά αναλυτικών πινάκων και επεξηγηματικών σημειώσεων (εφεξής το «έγγραφο εργασίας»). 2. ΕΙΔΗ ΠΡΑΞΕΩΝ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ Οι κίνδυνοι που καλύπτει ο προϋπολογισμός της ΕΕ (εφεξής ο «προϋπολογισμός ΕΕ») απορρέουν από πλειάδα πράξεων δανειοδότησης και παροχής εγγυήσεων οι οποίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: δάνεια χορηγούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξυπηρέτηση μακροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής («ΜΧΣ») 3 προς τρίτες χώρες, από κοινού με τους οργανισμούς του Bretton Woods, δάνεια για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών («ΣΙΠ») 4 για τη στήριξη ορισμένων κρατών μελών που δεν είναι μέλη της ζώνης του ευρώ και αντιμετωπίζουν δυσχέρειες ως προς το ισοζύγιο πληρωμών τους, δάνεια στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης («ΕΜΧΣ») 5 για τη στήριξη όλων των κρατών μελών τα οποία αντιμετωπίζουν ή διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν σοβαρή οικονομική ή δημοσιονομική διαταραχή, οφειλόμενη σε έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό τους και δάνεια για την εξυπηρέτηση μικροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια της Ευρατόμ και κυρίως χρηματοδοτήσεις πράξεων, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων («ΕΤΕπ»), σε τρίτες χώρες (εφεξής «εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ») που καλύπτονται από εγγυήσεις της ΕΕ 6. 1 2 3 4 5 6 Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 298 της 26.10.2012, σ. 1). Τα έγγραφα COM(2013)211 final και SEC(2013)130 final συναποτελούν την προηγούμενη έκθεση σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονταν από τον προϋπολογισμό στις 30 Ιουνίου 2012. Η ΜΧΣ μπορεί επίσης να προσλάβει τη μορφή μη επιστρεπτέων ενισχύσεων προς τρίτες χώρες. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2002, για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών (ΕΕ L 53 της 23.2.2002, σ. 1). Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 (ΕΕ L 118 της 12.05.2010, σ.1). Οι παραπομπές στις νομικές βάσεις παρατίθενται στον πίνακα A4 του εγγράφου εργασίας. 3

Η εγγυημένη εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ, τα δάνεια Ευρατόμ και τα δάνεια ΜΧΣ καλύπτονται, από το 1994, από το Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις (εφεξής «το Ταμείο»), ενώ τα δάνεια ΣΙΠ 7 και ΕΜΧΣ καλύπτονται απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το Ταμείο καλύπτει περιπτώσεις αθέτησης υποχρεώσεων για δάνεια και εγγυήσεις δανείων που χορηγήθηκαν σε τρίτες χώρες ή για έργα σε τρίτες χώρες. Συστάθηκε με σκοπό: την παροχή μιας «εφεδρείας ρευστότητας» για να αποφεύγεται η προσφυγή στον προϋπολογισμό της ΕΕ κάθε φορά που προκύπτει αθέτηση ή καθυστέρηση πληρωμής εγγυημένου δανείου, και τη δημιουργία ενός οργάνου δημοσιονομικής πειθαρχίας με τη διαμόρφωση χρηματοδοτικού πλαισίου για την ανάπτυξη της ενωσιακής πολιτικής σχετικά με τις εγγυήσεις για τα δάνεια που χορηγούν η Επιτροπή και η ΕΤΕπ σε τρίτες χώρες 8. Εάν τρίτες χώρες καταστούν κράτη μέλη, τα δάνεια προς τις χώρες αυτές δεν καλύπτονται πλέον από το Ταμείο και ο κίνδυνος πρέπει να αναληφθεί απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το Ταμείο τροφοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, και οι πόροι του πρέπει να διατηρούνται σε ένα ορισμένο ποσοστό επί του ποσού των εκκρεμών δανείων και εγγυήσεων δανείων που καλύπτονται από το Ταμείο. Αυτό το ποσοστό, γνωστό ως ποσοστό-στόχος, ανέρχεται επί του παρόντος σε 9% 9. Εάν οι πόροι του Ταμείου δεν είναι επαρκείς, τα αναγκαία κεφάλαια θα διατεθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. 3. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ 30ΗΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 3.1. Στήριξη ισοζυγίου πληρωμών σε κράτη μέλη που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2010 δεν πραγματοποιήθηκαν νέες πράξεις. Η προληπτική μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ προς τη Ρουμανία δεν έχει ενεργοποιηθεί. Η ημερομηνία λήξης των αιτήσεων για τη χορήγηση πόρων ήταν η 31η Μαρτίου 2013. 3.2. Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή Κατά την περίοδο αυτή, δεν πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις, αλλά οι δικαιούχες χώρες επέστρεψαν 64,5 εκατ. ευρώ (η Ρουμανία 12,5 εκατ. ευρώ η Βοσνία-Ερζεγοβίνη 2 εκατ. 7 8 9 Κανονισμός (EΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009 για την ίδρυση Ταμείου εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις, (κωδικοποιημένη έκδοση), ο «κανονισμός για το Ταμείο Εγγυήσεων» (ΕΕ L 145 της 10.6.2009, σ. 10). Αν και οι εξωτερικοί κίνδυνοι καλύπτονται τελικά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, το Ταμείο Εγγυήσεων ενεργεί ως μέσο προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ από τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών. Για την τελευταία έκθεση σχετικά με το Ταμείο και τη διαχείρισή του, βλ. COM(2013)661 final, καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2012)217 final). Για συνολική έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του Ταμείου και τον στόχο όσον αφορά το ποσοστό τροφοδότησης, βλ. COM(2010)418 τελικό, καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SEC(2010)968 τελικό). 4

ευρώ, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 5 εκατ. ευρώ, η Σερβία 44,8 εκατ. ευρώ και το Μαυροβούνιο 0,2 εκατ. ευρώ). 3.3. Ευρατόμ Δεν πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις δανείων κατά την περίοδο αναφοράς. Η Βουλγαρία επέστρεψε 6,5 εκατ. ευρώ και η Ουκρανία 4,8 εκατ. ευρώ. 3.4. Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης Οι εκταμιεύσεις προς την Ιρλανδία και την Πορτογαλία ανήλθαν, αντιστοίχως, σε 3,3 δισεκατ. ευρώ και σε 2 δισεκατ. ευρώ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Τα εκκρεμή ποσά στις 31 Δεκεμβρίου 2012 για τις τέσσερις διευκολύνσεις παρουσιάζονται στον πίνακα 1. Πρόσθετες διευκολύνσεις που εφαρμόστηκαν: Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης συγκροτήθηκαν πολλοί άλλοι μηχανισμοί, οι οποίοι, ωστόσο, δεν συνεπάγονται κανένα κίνδυνο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ: - Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) 10 : το ΕΤΧΣ δημιουργήθηκε από τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ κατόπιν των αποφάσεων που ελήφθησαν στις 9 Μαΐου 2010, στο πλαίσιο Συμβουλίου Ecofin. Η εντολή του ΕΤΧΣ είναι να διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ευρώπη με την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής. Το ΕΤΧΣ δημιουργήθηκε ως προσωρινός μηχανισμός διάσωσης και ήταν μέτοχος σε δάνεια που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα (από κοινού με το ΔΝΤ και ορισμένα κράτη μέλη), καθώς και προς την Ιρλανδία και την Πορτογαλία (από κοινού με το ΔΝΤ, ορισμένα κράτη μέλη και το ΕΕ/ΕΜΧΣ) 11. Τον Οκτώβριο του 2010, αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός διάσωσης, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας. - Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) 12 : η Συνθήκη της Λισαβόνας ετέθη σε ισχύ στις 27 Σεπτεμβρίου 2012. Από την ημερομηνία αυτή και μετά, ο ΕΜΣ κατέστη μόνιμος μηχανισμός για την αντιμετώπιση κρίσεων και το κύριο μέσο για τη χρηματοδότηση νέων προγραμμάτων. Παράλληλα με τον ΕΜΣ, το ΕΤΧΣ θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί τα εν εξελίξει προγράμματά του για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Από την 1η Ιουλίου 2013, το ΕΤΧΣ δεν θα μπορεί πλέον να αναλαμβάνει νέες χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων ή να συνάπτει νέες συμφωνίες δανειακής διευκόλυνσης. Ο ΕΜΣ είναι διακυβερνητικός οργανισμός διεθνούς δημοσίου δικαίου, με έδρα το Λουξεμβούργο. Οι μέτοχοί του είναι τα 17 κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Το συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο ανέρχεται σε 700 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων το καταβεβλημένο κεφάλαιο ανέρχεται σε 80 δισεκατ. ευρώ (οι τελευταίες πέντε δόσεις πρέπει να πληρωθούν το πρώτο εξάμηνο του 2014) και το δεσμευμένο καταβλητέο κεφάλαιο ανέρχεται σε 620 δισεκατ. ευρώ. Η πραγματική δανειοδοτική του ικανότητα είναι 500 δισεκατ. ευρώ. 10 11 12 Σχετικά με το ΕΤΧΣ: http://www.efsf.europa.eu Τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της ΕΕ/ΕΜΧΣ είναι εγγυημένα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Σχετικά με τον ΕΜΣ: http://esm.europa.eu 5

- η Δανειακή Διευκόλυνση για την Ελλάδα 13, η οποία χρηματοδοτείται μέσω διμερών δανείων από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, με κεντρική διαχείριση από την Επιτροπή. 3.5. Εγγύηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για εξωτερικές χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ Στο πλαίσιο της εξωτερικής εντολής 2007-2013, οι υπογραφές δανείων αυξήθηκαν κατά 16%, κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του 2012, και το ποσό τους ανήλθε σε 3 163 εκατ. ευρώ. Το ύψος των δανείων που εκταμιεύθηκαν ανήλθε σε 1 736 εκατ. ευρώ (+ 18% σε σύγκριση με τις 30 Ιουνίου 2012). Συνεπώς, το σωρευτικό ποσό των δανείων που έχουν υπογραφεί και των δανείων που έχουν εκταμιευθεί στο πλαίσιο της εντολής ανερχόταν, αντίστοιχα, σε 23 161 εκατ. ευρώ και 11 362 εκατ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου 2012. Για προηγούμενες εξωτερικές εντολές της ΕΤΕπ, βλ. παράρτημα του πίνακα Α1 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ 4.1. Ορισμός του κινδύνου Ο κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ απορρέει από το οφειλόμενο ποσό κεφαλαίου και τόκων για πράξεις που καλύπτονται από εγγύηση. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, δύο είναι οι μέθοδοι που εφαρμόζονται για την εκτίμηση των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ (είτε άμεσα είτε έμμεσα μέσω του Ταμείου): η μέθοδος του «συνολικού καλυπτόμενου κινδύνου» βασίζεται στο συνολικό ποσό των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων για τις εκάστοτε πράξεις σε συγκεκριμένη ημερομηνία, συμπεριλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων 14 ; η δημοσιονομική προσέγγιση η οποία ορίζεται ως «ετήσιος κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ» βασίζεται στον υπολογισμό του ανώτατου ποσού ετήσιων πληρωμών που η ΕΕ θα ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει σε ένα οικονομικό έτος, εάν υποτεθεί ότι όλες οι πληρωμές των εγγυημένων δανείων καθίστανται ληξιπρόθεσμες 15. 4.2. Η σύνθεση του κινδύνου Έως το 2010, ο μέγιστος κίνδυνος από πλευράς συνολικών οφειλόμενων ποσών που καλύπτονταν από εγγυήσεις συνδεόταν κυρίως με δάνεια χορηγούμενα σε τρίτες χώρες. Από το 2011 και μετά, η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε σοβαρά τα δημόσια οικονομικά των κρατών μελών, οδηγώντας σε αύξηση της δανειοδοτικής δραστηριότητας της ΕΕ για τη στήριξη μεγαλύτερων αναγκών χρηματοδότησης του δημόσιου χρέους στα κράτη μέλη. 13 14 15 Σχετικά με τον ΕΜΣ: http://ec.europa.eu/economy_finance/assistance_eu_ms/greek_loan_facility/ Βλ. πίνακα 1 της έκθεσης. Για τον υπολογισμό αυτό γίνεται δεκτό ότι τα δάνεια σε κατάσταση υπερημερίας δεν επισπεύδονται, πράγμα που σημαίνει ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι ληξιπρόθεσμες πληρωμές (βλ. επίσης τους πίνακες 2 και 3 της έκθεσης και τον πίνακα Α2 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής). 6

Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξει η σύνθεση του κινδύνου. Στις 31 Δεκεμβρίου 2012: 72% του συνολικού οφειλόμενου εγγυημένου ποσού αφορούσε δανειοληπτικές δραστηριότητες συνδεόμενες με δάνεια σε κράτη μέλη, οι οποίες καλύπτονταν άμεσα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (σε σύγκριση με το 45% στις 31.12.2010). Ο συνολικός κίνδυνος που βάρυνε τον προϋπολογισμό της ΕΕ στις 31 Δεκεμβρίου 2012 απεικονίζεται στον κατωτέρω πίνακα 1. Πίνακας 1: Συνολικά οφειλόμενα ποσά που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στις 31 Δεκεμβρίου 2012 σε εκατ. ευρώ Εκκρεμείς κεφαλαιακές υποχρεώσεις Δεδουλευμένοι τόκοι Σύνολο % Κράτη μέλη* ΜΧΣ 13 0 13 <1% Ευρατόμ 387 2 389 <1 % ΣΙΠ 11 400 223 11 623 14% ΕΤΕπ*** 2 653 23 2 676 3 % ΕΜΧΣ 43 800 677 44 477 54 % Υποσύνολο Κράτη μέλη 58 253 925 59 178 72 % Τρίτες χώρες** ΜΧΣ 533 4 537 1 % Ευρατόμ 36 0 36 <1 % ΕΤΕπ*** 22 367 159 22 526 27 % Υποσύνολο Τρίτες χώρες 22 936 163 23 099 28 % Σύνολο 81 189 1 088 82 277 100 % * Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Περιλαμβάνονται επίσης τα δάνεια ΜΧΣ, Ευρατόμ και ΕΤΕπ που είχαν χορηγηθεί σε κράτη πριν από την προσχώρησή τους στην ΕΕ. ** Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται από το Ταμείο. ***Περίπου το 82% των δανειοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ (χορήγηση δανείων σε κράτη και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης) καλύπτονται από συνολική εγγύηση, ενώ για τις εναπομένουσες πράξεις η ΕΤΕπ τυγχάνει κάλυψης μόνον για τους πολιτικούς κινδύνους. 7

8

Οι πίνακες A1, A2, A3 και A4 του εγγράφου εργασίας παρέχουν λεπτομερέστερες πληροφορίες για τα οφειλόμενα ποσά, και ιδίως για τα σχετικά ανώτατα όρια, τα εκταμιευθέντα ποσά ή τα ποσοστά εγγύησης. Το συνολικό ποσό των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων και των τόκων που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ εξακολούθησαν να αυξάνονται κυρίως λόγω των ποσών που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ. 4.3. Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Για το 2013, το ανώτατο ποσό που θα έπρεπε να καταβάλει η ΕΕ (απευθείας ή μέσω του Ταμείου) με την παραδοχή ότι όλα τα εγγυημένα δάνεια θα είναι υπερήμερα ανερχόταν σε 1 871 εκατ. ευρώ. Τούτο αντιπροσωπεύει το κεφάλαιο και τις πληρωμές τόκων εγγυημένων δανείων που έληξαν κατά τη διάρκεια του 2013 (από τα συνολικά οφειλόμενα στις 31 Δεκεμβρίου 2012) και με την παραδοχή ότι τα υπερήμερα δάνεια δεν επισπεύδονται (για λεπτομέρειες βλ. πίνακα A2 του εγγράφου εργασίας). 4.3.1. Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη Ο κίνδυνος που συνδέεται με κράτη μέλη αφορά: α) τα δάνεια ΕΤΕπ και/ή τα δάνεια ΜΧΣ και/ή Ευρατόμ που χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση στην ΕΕ, β) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του μηχανισμού ΣΙΠ, και γ) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ. 9

Πίνακας 2: Κατάταξη των κρατών μελών με κριτήριο τον ετήσιο κίνδυνο που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2013 (σε εκατ. ευρώ) Σειρά κατάταξης Χώρα Δάνεια Μέγιστος ετήσιος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του ετήσιου κινδύνου των κρατών μελών (ΚΜ) Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού ετήσιου κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Ιρλανδία γ) 665,5 30,0 % 15,3 % 2 Πορτογαλία γ) 648,3 29,2 % 14,9 % 3 Ρουμανία α)+β) 392,5 17,7 % 9,0 % 4 Ουγγαρία α)+β) 133,3 6,0 % 3,1 % 5 Λετονία α)+β) 96,6 4,4 % 2,2 % 6 Βουλγαρία α) 85,8 3,9 % 2,0 % 7 Πολωνία α) 72,5 3,3 % 1,7 % 8 Τσεχική Δημοκρατία 9 Σλοβακική Δημοκρατία α) 68,4 3,1 % 1,6 % α) 37,2 1,7 % 0,9 % 10 Σλοβενία α) 9,4 0,4 % 0,2 % 11 Λιθουανία α) 5,1 0,2 % 0,1 % 12 Κύπρος α) 5,1 0,2 % 0,1 % 13 Μάλτα α) 0,3 0,0 % 0,0 % Σύνολο 2 219,9 100 % 51,1 % 4.3.2. Κίνδυνος που συνδέεται με τις τρίτες χώρες Το Ταμείο καλύπτει τα εγγυημένα δάνεια που χορηγούνται σε τρίτες χώρες με προθεσμίες λήξης που φθάνουν έως το 2042. Το 2013, το Ταμείο θα επιβαρυνθεί με μέγιστο ετήσιο κίνδυνο σε σχέση με τρίτες χώρες, ύψους 2 127,7 εκατ. ευρώ (49% του συνολικού ετήσιου κινδύνου). 10

Οι χώρες που καταλαμβάνουν τις δέκα πρώτες θέσεις (επί συνόλου σαράντα έξι) κατατάσσονται κατωτέρω ανάλογα με το συνολικό οφειλόμενο ποσό. Οι χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν 1 642 εκατ. ευρώ ή το 77,2 % του ετήσιου κινδύνου που βαρύνει το Ταμείο. Η οικονομική κατάσταση των χωρών αυτών αναλύεται και σχολιάζεται στο σημείο 3 του εγγράφου εργασίας. Στον πίνακα για κάθε χώρα αναφέρεται επίσης η πιστοληπτική ικανότητα, όπως αξιολογείται από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Ο κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες αφορά τα δάνεια ΕΤΕπ και/ή τα δάνεια ΜΧΣ και/ή Ευρατόμ (λεπτομέρειες περιλαμβάνονται στους πίνακες A3β και A4 του εγγράφου εργασίας). Πίνακας 3: Κατάταξη των 10 σημαντικότερων τρίτων χωρών με κριτήριο τον ετήσιο κίνδυνο που βαρύνει το Ταμείο το 2013 (σε εκατ. ευρώ). Σειρά κατάταξης Χώρα Μέγιστο ς ετήσιος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του ετήσιου κινδύνου των τρίτων χωρών Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού ετήσιου κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Τουρκία 483,4 22,7 % 11,1 % 2 Τυνησία 209,3 9,8 % 4,8 % 3 Αίγυπτος 204,8 9,6 % 4,7 % 4 Μαρόκο 192,2 9,0 % 4,4 % 5 Σερβία 167,5 7,9 % 3,9 % 6 Λίβανος 89,5 4,2 % 2,1 % 7 Νότια Αφρική 88,8 4,2 % 2,0 % 8 Συρία 77,7 3,7 % 1,8 % 9 Βραζιλία 71,4 3,4 % 1,6 % 10 Βοσνία-Ερζεγοβίνη 57,0 2,7 % 1,3 % Σύνολο των 10 χωρών 1 641,6 77,2 % 37,8 % 4.4. Εξέλιξη του κινδύνου Στις χρηματοπιστωτικές αγορές, το 2012 διαπιστώθηκε κλιμάκωση της κρίσης των κρατικών ομολόγων των περιφερειακών κρατών, καθώς και μεγάλη αστάθεια στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ανησυχίες όσον αφορά τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της ζώνης του ευρώ και το μέλλον της νομισματικής ένωσης ή τον «κίνδυνο μετατροπής της ονομαστικής αξίας τίτλων» αναζωπυρώθηκαν. Η επιδείνωση αυτή ανάγκασε τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής να αναγγείλουν, από τα τέλη Ιουνίου, πολλά σημαντικά μέτρα, μεταξύ των οποίων, την εφαρμογή ενός κοινού τραπεζικού κανονιστικού 11

καθεστώτος (η «τραπεζική ένωση») που δίνει στην ΕΚΤ τον ρόλο ανώτερης εποπτικής αρχής, και ενός νέου προγράμματος αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ (το πρόγραμμα «οριστικών νομισματικών συναλλαγών» ή ΟΝΣ) βάσει του οποίου η ΕΚΤ μπορούσε να παρεμβαίνει απεριόριστα στις χρηματοπιστωτικές αγορές, με αποτέλεσμα να μειωθεί δραστικά η πίεση επί των ομολόγων περιφερειακών κρατών. Επιπλέον, ο ΕΜΣ άρχισε να λειτουργεί τον Οκτώβριο με νέα δανειοδοτική ικανότητα ύψους 500 δισεκατ. ευρώ. Εν πάση περιπτώσει, το επίπεδο αβεβαιότητας παραμένει υψηλό καθώς η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση εξακολουθεί να επηρεάζει την οικονομική ανάκαμψη στην ΕΕ και την παγκόσμια ανάπτυξη. Οι γεωπολιτικές εντάσεις που πλήττουν ορισμένες χώρες της Νότιας Μεσογείου ενίσχυσαν επίσης την αβεβαιότητα όσον αφορά την οικονομική ανάκαμψη σε ορισμένες τρίτες χώρες. Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών Η ΕΕ ενεργοποίησε εκ νέου τη μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του μηχανισμού ΣΙΠ ενεργοποιήθηκε εκ νέου, τον Νοέμβριο του 2008, για την παροχή βοήθειας στην Ουγγαρία και στη συνέχεια, τον Ιανουάριο και τον Μάιο του 2009, για να βοηθηθούν η Λετονία και η Ρουμανία προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών στα κράτη αυτά, με συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 14,6 δισεκατ. ευρώ. Ποσό 1,2 δισεκατ. ευρώ δεν θα εκταμιευθεί, επειδή έχει λήξει η προθεσμία εκταμίευσης. Επιπλέον των 5 δισεκατ. ευρώ συνδρομής ΣΙΠ για τη Ρουμανία, που ήδη χορηγήθηκαν, το Συμβούλιο αποφάσισε, στις 12 Μαΐου 2011, να χορηγήσει προληπτική χρηματοδοτική συνδρομή στη χώρα αυτή, ύψους έως 1,4 δισεκατ. ευρώ 16. Ωστόσο, δεν πραγματοποιήθηκε καμία εκταμίευση και ο μηχανισμός έληξε στις 31 Μαρτίου 2013. Ο μηχανισμός ΣΙΠ, με το συνολικό ανώτατο όριο των 50 δισεκατ. ευρώ που διέθετε στις 31 Δεκεμβρίου 2012, έχει εναπομένουσα δυναμικότητα ύψους 37,2 δισεκατ. ευρώ για την παροχή περαιτέρω συνδρομής ΣΙΠ, εφόσον απαιτηθεί. Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ) Ως αποτέλεσμα των μέτρων που ελήφθησαν από τους φορείς χάραξης πολιτικής, οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν σχετικά ηρεμήσει από τους τελευταίους μήνες του 2012 και μετά. Ωστόσο, παραμένουν μη αμελητέοι κίνδυνοι στο πολιτικό, οικονομικό και χρηματοπιστωτικό επίπεδο που ενδέχεται να εμποδίσουν τις κυβερνήσεις ορισμένων κρατών μελών να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες αναχρηματοδότησης τους εντός των προσεχών μηνών και ετών. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Ecofin καθορίζεται το ανώτατο ποσό του μηχανισμού στα 60 δισεκατ 17. ευρώ, για τον οποίο το νόμιμο όριο ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, ο οποίος περιορίζει το εναπομένον ποσό στο διαθέσιμο περιθώριο μέχρι το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων. 16 17 Απόφαση 2011/288/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Μαΐου 2011, για χορήγηση προληπτικής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής από την ΕΕ στη Ρουμανία (ΕΕ L 132 της 19.5.2011, σ. 15). Βλ. ανακοινωθέν Τύπου σχετικά με το έκτακτο Συμβούλιο Ecofin της 9ης-10ης Μαΐου 2010 (http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ecofin/114324.pdf) 12

Κατόπιν των αποφάσεων του Συμβουλίου για την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία 18 (μέχρι 22,5 δισεκατ. ευρώ) και στην Πορτογαλία 19 (μέχρι 26 δισεκατ. ευρώ), οι εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 21,7 δισεκατ. ευρώ προς την Ιρλανδία και σε 22,1 δισεκατ. ευρώ προς την Πορτογαλία. Από το μέγιστο ποσό των 60 δισεκατ. ευρώ, ο ΕΜΧΣ διέθετε - στις 31 Δεκεμβρίου 2012 - εναπομένουσα ικανότητα 11,5 δισεκατ. ευρώ για την παροχή περαιτέρω συνδρομής, σε περίπτωση ανάγκης 20. Δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής Αφότου ετέθη σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, οι αποφάσεις για τη ΜΧΣ δεν λαμβάνονται πλέον μόνον από το Συμβούλιο, αλλά σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (συναπόφαση). Μια νέα νομοθετική πρόταση κανονισμού-πλαισίου ΜΧΣ είχε εγκριθεί από την Επιτροπή στις 4.7.2011 για τη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων δυνάμει της Συνθήκης της Λισαβόνας 21, ώστε να επιτευχθεί η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διαδικασία λήψης αποφάσεων και να εναρμονιστεί με αυτήν που ισχύει και για τα άλλα μέσα εξωτερικής χρηματοδότησης. Ωστόσο, ύστερα από διεξοδικές συζητήσεις με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, η Επιτροπή αποφάσισε, στις 8 Μαΐου 2013, να αποσύρει την πρότασή της. Το εκκρεμές ποσό των δανείων ΜΧΣ έχει μειωθεί για την περίοδο αναφοράς από 610 εκατ. ευρώ σε 545,5 εκατ. ευρώ. Δάνεια Ευρατόμ Τα δάνεια της Ευρατόμ προς κράτη μέλη ή προς ορισμένες επιλέξιμες τρίτες χώρες (Ρωσική Ομοσπονδία, Αρμενία, Ουκρανία) υπόκεινται στο ανώτατο όριο των 4 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων έχει ήδη χρησιμοποιηθεί περίπου το 85%. Τα εναπομένοντα κατά προσέγγιση 600 εκατ. ευρώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση νέων έργων. Το 2012, οι συζητήσεις ήταν εν εξελίξει για δάνειο ύψους 300 εκατ. ευρώ που χορηγήθηκε στην Ουκρανία με στόχο την αναβάθμιση των υφιστάμενων πυρηνικών εγκαταστάσεων. Το δάνειο χορηγήθηκε στις 7 Αυγούστου 2013. Δάνεια της ΕΤΕπ Στο πλαίσιο της γενικής εντολής της ΕΤΕπ που καλύπτει την περίοδο 2007-2013, υπεγράφησαν στις 31 Δεκεμβρίου 2012 δάνεια συνολικού ύψους 23 161 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό είχαν εκταμιευθεί 11 362 εκατ. ευρώ κατά την εν λόγω ημερομηνία (βλ. τον 18 19 20 21 Εκτελεστική απόφαση 2011/77/EE του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία (ΕΕ L 30 της 4.2.2011, σ. 348). Εκτελεστική απόφαση 2011/344/ΕΕ του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2011, για τη χορήγηση ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Πορτογαλία (ΕΕ L 159 της 17.6.2011, σ. 88) και διορθωτικό στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 2011, για τη χορήγηση ενωσιακής χρηματοδοτικής ενίσχυσης στην Πορτογαλία (ΕΕ L 178 της 10.7.2012, σ. 15). Για περαιτέρω πληροφορίες όσον αφορά τον ΕΜΧΣ βλ. επίσης την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2012, COM(2013)752 final) [επρόκειτο να εκδοθεί στις 31 Οκτωβρίου]. COM(2011)396 τελικό. 13

πίνακα A6 του εγγράφου εργασίας). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις χώρες που καλύπτονται από τις εντολές της ΕΤΕπ, βλ. πίνακες Α1 και Α2 του εγγράφου εργασίας. Η ΕΤΕπ άρχισε να αντιμετωπίζει αθετήσεις πληρωμών ορισμένων τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση από τα τέλη του 2011 (βλ. σημείο 5.3 κατωτέρω). 5. ΑΘΕΤΗΣΕΙΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ, ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΤΟΚΟΙ ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑΣ 5.1. Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Η Επιτροπή αντλεί από τα ταμειακά διαθέσιμά της για να αποφεύγει τις καθυστερήσεις και τα συναφή έξοδα κατά την εξυπηρέτηση των δανειοληπτικών της πράξεων, οσάκις ο οφειλέτης καθυστερεί να καταβάλει τα προβλεπόμενα ποσά στην ΕΕ 22. 5.2. Πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Δεδομένου ότι δεν υπήρξε καμία περίπτωση αθέτησης πληρωμής από τα κράτη μέλη το δεύτερο εξάμηνο του 2012, δεν ζητήθηκε πίστωση από τις γραμμές p.m (προς υπόμνηση) του άρθρου 01 04 01 του προϋπολογισμού της ΕΕ «Εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δανειοληπτικές πράξεις της Ένωσης και της Ευρατόμ και δανειοδοτικές πράξεις της ΕΤΕπ». 5.3. Ενεργοποίηση του Ταμείου Εγγυήσεων για εξωτερικές δράσεις Σε περίπτωση καθυστερημένης εξόφλησης από τον δικαιούχο ενός δανείου σε τρίτη χώρα το οποίο έχει χορηγηθεί από την ΕΕ ή καλύπτεται με εγγύηση της ΕΕ, το Ταμείο καλείται να καλύψει την αθέτηση πληρωμής εντός τριμήνου από την ημερομηνία της αίτησης 23. Η ΕΤΕπ αντιμετώπισε αθετήσεις πληρωμών ορισμένων τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση. Επειδή οι επίσημες αιτήσεις πληρωμής παρέμειναν χωρίς ανταπόκριση, η ΕΤΕπ κινητοποίησε το Ταμείο Εγγυήσεων το Μάιο του 2012. Στις 31 Δεκεμβρίου 2012, η ΕΤΕπ υπέβαλε τέσσερις αιτήσεις πληρωμής για συνολικό ποσό ύψους 42 εκατ. ευρώ. Δύο καταβλήθηκαν το 2012 για το ποσό των 24 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων 2,1 εκατ. ευρώ έχουν ήδη ανακτηθεί από την Τράπεζα τον Αύγουστο του 2012). Καθώς η κατάσταση της χώρας δεν έχει βελτιωθεί, η Τράπεζα κινητοποίησε επίσης το Ταμείο επανειλημμένως το 2013, όπως περιγράφεται στον κατωτέρω πίνακα. 22 23 Βλ. άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 94/728/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της 31.5.2000, σ. 11). Από τη σύστασή του το 1994, το Ταμείο έχει παρέμβει, κατά την ημερομηνία κοινοποίησης, για συνολικό ποσό 502 εκατ. ευρώ. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. τμήμα 2.5.4. του εγγράφου εργασίας. 14

Πίνακας 4: Κινητοποιήσεις του Ταμείου Εγγυήσεων για τα υπερήμερα δάνεια στη Συρία Αριθ. κινητοποί ησης Κινητοποιήθ ηκε στις Καταβλήθηκε/ θα καταβληθεί στις Ποσό που κινητοποιήθηκ ε σε εκατ. ευρώ Κυρώσεις και δεδουλευμένοι τόκοι σε εκατ. ευρώ (1) Εισπραχ θέν ποσό Σύνολο 1 10/05/2012 10/08/2012 15,45 n.a. 2,15 13,30 2 27/08/2012 27/11/2012 8,57 n.a. 8,57 3 18/10/2012 18/01/2013 2,60 0,01 2,61 4 12/11/2012 12/02/2013 14,96 0,40 15,36 5 15/01/2013 15/04/2013 3,18 n.a. 3,18 6 21/02/2013 21/05/2013 8,13 0,18 8,31 7 15/04/2013 15/07/2013 4,89 0,01 4,90 8 15/05/2013 15/08/2013 14,53 0,39 14,92 9 24/06/2013 24/09/2013 3,18 0,10 3,29 Σύνολο 75,49 1,20 2,15 74,54 (1) Οι κυρώσεις και οι δεδουλευμένοι τόκοι καταλογίζονται από την Τράπεζα μόνο με τη δεύτερη αίτηση πληρωμής κάθε μεμονωμένου δανείου και υπολογίζονται από την ημερομηνία αθέτησης έως την ημερομηνία πληρωμής από το Ταμείο Εγγυήσεων. Τα ποσά που κινητοποιεί η Τράπεζα αποσύρονται από τον λογαριασμό του Ταμείου Εγγυήσεων κατόπιν εγκρίσεως από τις υπηρεσίες της Επιτροπής και βάσει δικαιολογητικών εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων που αποδεικνύουν ότι η Τράπεζα ζήτησε τα υπερήμερα ποσά από τον δανειολήπτη, βάσει της εγγυητικής συμφωνίας που αναφέρεται στο άρθρο 14 της απόφασης αριθ. 1080/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, για τη χορήγηση εγγύησης της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την κάλυψη ζημιών από δάνεια και εγγυήσεις δανείων για έργα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 633/2009/ΕΚ 24. Το σύνολο των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων των εγγυημένων δανείων που αφορούν τη Συρία ανέρχεται σε 551 εκατ. ευρώ, με τελική προθεσμία εξόφλησης το 2030. Στο πλαίσιο 24 ΕΕ L 280 της 27.10.2011, σ. 1. 15

της εγγυητικής συμφωνίας, όταν η ΕΕ καταβάλλει πληρωμή βάσει της εγγύησης της ΕΕ, υποκαθιστά την ΕΤΕπ στα δικαιώματα και τα μέσα επανόρθωσης. Οι διαδικασίες ανάκτησης των ποσών για τα οποία υπήρξε υποκατάσταση κινούνται από την ΕΤΕπ. 6. ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 6.1. Ανακτήσεις 25 Στις 31 Δεκεμβρίου 2012, το Ταμείο έπρεπε να ανακτήσει τόκους υπερημερίας ύψους 21,87 εκατ. ευρώ. 6.2. Περιουσιακά στοιχεία Στις 31 Δεκεμβρίου 2012, το καθαρό ενεργητικό 26 του Ταμείου ανερχόταν σε 2 020,49 εκατ. ευρώ. 6.3. Ποσό-στόχος Το Ταμείο οφείλει να επιτύχει ένα κατάλληλο επίπεδο (το ποσό-στόχο), το οποίο ορίζεται στο 9% των συνολικών τρεχουσών κεφαλαιακών υποχρεώσεων που απορρέουν από κάθε πράξη, συν τους δεδουλευμένους τόκους. Στις 31 Δεκεμβρίου 2012, η αναλογία μεταξύ των πόρων του Ταμείου (2 020,49 εκατ. ευρώ) και των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων 27 (23 099,15 εκατ. ευρώ), κατά την έννοια του κανονισμού περί του Ταμείου Εγγυήσεων, ήταν μικρότερη από το ποσό-στόχο. Κατά συνέπεια, προστέθηκε κονδύλιο 58,43 εκατ. ευρώ στο σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2014. Τον Φεβρουάριο του 2012, ο προϋπολογισμός της ΕΕ κατέβαλε 260,17 εκατ. ευρώ στο Ταμείο, όπως είχε προβλεφθεί στο σχέδιο προϋπολογισμού 2012 της ΕΕ και σύμφωνα με τον κανονισμό περί του Ταμείου Εγγυήσεων (το ποσό-στόχο 9%). 7. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΝΟΙΓΜΑ 7.1. Στόχοι Στις προηγούμενες ενότητες της παρούσας έκθεσης παρατίθενται στοιχεία για ποσοτικές πτυχές των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το τμήμα 3 του εγγράφου εργασίας περιλαμβάνει μακροοικονομική ανάλυση των τρίτων χωρών με το μεγαλύτερο άνοιγμα στο Ταμείο Εγγυήσεων (και εντέλει στον προϋπολογισμό της ΕΕ) ή οι οποίες 25 26 27 Από τη σύστασή του το 1994, οι συνολικές ανακτήσεις από το Ταμείο, κατά την ημερομηνία κοινοποίησης, ανέρχονται σε 579 εκατ. ευρώ (περιλαμβάνεται το ποσό του αποπληρωθέντος κεφαλαίου και των τόκων, καθώς και οι τόκοι ποινής για καθυστερημένη αποπληρωμή, συν τα πραγματοποιηθέντα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες). Σύνολο ενεργητικού του Ταμείου μείον δεδουλευμένα πληρωτέα ποσά (έξοδα ΕΤΕπ και έξοδα λογιστικού ελέγχου). Περιλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων. 16

επωφελούνται από τις δανειοδοτικές διευκολύνσεις της ΕΕ (δάνεια ΜΧΣ και δάνεια Ευρατόμ). 7.2. Μέθοδοι εκτίμησης των κινδύνων Η εκτίμηση κινδύνων που παρουσιάζεται στο έγγραφο εργασίας βασίζεται στις πληροφορίες για την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση, τις βαθμολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και άλλα γνωστά στοιχεία για τις χώρες που έχουν λάβει εγγυημένα δάνεια. Η παρούσα εκτίμηση των κινδύνων δεν περιλαμβάνει αποτιμήσεις των αναμενόμενων ζημιών και ανακτήσεων που αναπόφευκτα παρουσιάζουν υψηλή αβεβαιότητα. 17