ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Παιδαγωγικά παιχνίδια Ελεύθερος συνειρμός Το παιχνίδι ρόλων Οραματισμός Ζωγραφική / Σχέδιο Εργασία σε μικρές ομάδες Επισκέπτες ομιλητές Χρήση Βίντεο Ανάθεση εργασιών
Τα παιδαγωγικά παιχνίδια: Βοηθούν στην εξοικείωση των μελών Δημιουργούν ευχάριστο κλίμα Ζεσταίνουν την ατμόσφαιρα Προκαλούν το ενδιαφέρον των μαθητών Εμπνέουν τους μαθητές σε ένα πνεύμα συνεργασίας Προετοιμάζουν με ένα ευχάριστο τρόπο την περαιτέρω επεξεργασία ενός θέματος
Ελεύθερος Συνειρμός Η τεχνική του ελεύθερου συνειρμού: Ενεργοποιεί και ενθαρρύνει τη συμμετοχή των μαθητών στην εκπ/κή διαδικασία της αμάδας Είναι ένας ενδιαφέρον τρόπος εισαγωγής του συντονιστή στο θέμα Επιτρέπει την αυθόρμητη συμμετοχή της πλειοψηφίας των μαθητών Προετοιμάζει την εμβάθυνση και περαιτέρω επεξεργασία του θέματος
Το παιχνίδι των ρόλων Είναι μια εκπαιδευτική τεχνική που επιτρέπει στους μαθητές να εξετάσουν κάποιες πλασματικές καταστάσεις σε πλαίσιο ασφαλές και ελεγχόμενο. Η διδακτική αυτή μέθοδος: Προσφέρει μια δημιουργική και ευχάριστη εμπειρία Πρέπει να γίνεται σε εθελοντική βάση Μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ καλό έναυσμα για συζήτηση Οι μαθητές μπορούν να αυτενεργήσουν και να αυτοσχεδιάσουν Οι μαθητές μπορούν να μπουν καλύτερα στη θέση του άλλου και να προβληματιστούν για τη σχέση τους μαζί του
Οραματισμός Με τον όρο αυτό εννοούμε τη νοερή διεργασία με την οποία ανακαλούμε στη σκέψη μας γεγονότα που έχουν συμβεί ή περιμένουμε να συμβούν. Ο οραματισμός ως παιδαγωγική μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για: τη διαμόρφωση στόχων Την αντιμετώπιση εξελίξεων Τον έλεγχο των συναισθημάτων Την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης
Καλλιτεχνική δημιουργία Μερικές μορφές τέχνης αποτελούν πολύτιμη διδακτική προσέγγιση. Στην περίπτωση αυτή οι μαθητές δε συζητούν απλά ή γράφουν για τις διάφορες κοινωνικές καταστάσεις, αλλά τις απεικονίζουν με τη ζωγραφική. Οι δυνατότητες που παρέχει: Περιφρούρηση της ιδιωτικής ζωής Έκφραση αφηρημένων εννοιών Με την απεικόνιση κοινωνικών καταστάσεων μέσω του σχεδίου και της ζωγραφικής παρέχεται η δυνατότητα στους μαθητές να διερευνήσουν δικές τους κοινωνικές καταστάσεις, σχέσεις και προσωπικά συναισθήματα Αντιμετώπιση δυσκολιών έκφρασης Συζήτηση προσωπικών θεμάτων. Διαμέσου των εικόνων οι μαθητές μπορούν να συζητήσουν αυτά τα θέματα χωρίς να συνδέονται φανερά με τον εαυτό τους
Ομαδική εργασία Στις μικρές ομάδες οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν κάποιες γνώσεις και να τις αξιοποιήσουν στη διαμόρφωση στάσεων και επιλογών. Σημαντικά οφέλη που προκύπτουν από αυτή την μαθησιακή προσέγγιση: επιτρέπει τη μεγαλύτερη συμμετοχή όλων των μαθητών τα παιδιά αναλαμβάνουν ευθύνες όπως το να λειτουργούν ως αρχηγοί μιας ομάδας διευκολύνει τη συμμετοχή των Επιτρέπει <<ντροπαλών μαθητών>> Είναι πιο εύκολο στο μαθητή να ζητήσει διευκρινήσεις Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να αποσαφηνίσουν τις ιδέες τους Η ομαδική εργασία ενισχύει τη δυνατότητα συζήτησης Οι μαθητές μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα Οι μαθητές αποκτούν και εξασκούν νέες δεξιότητες (συνεργασίας, ακούνε τους άλλους κ.α.) Από την επανατροφοδότηση της τάξης από την εργασία σε μικρές ομάδες αναπτύσσεται μία μεγάλη ποικιλία ιδεών
Επισκέπτες - ομιλητές Η συμμετοχή επισκεπτών στην παιδαγωγική διαδικασία μπορεί να είναι πολύτιμη αρκεί να οργανωθεί σωστά, να είναι προσχεδιασμένη, να υπάρχει χρόνος για ερωτήσεις και συζήτηση. Υπάρχουν πλεονεκτήματα όταν οι επισκέψεις εντάσσονται σε ένα πρόγραμμα: Η οργάνωση μίας επίσκεψης από τους ίδιους τους μαθητές τους βοηθά να αναπτύξουν οργανωτικές ικανότητες και δεξιότητες επικοινωνίας Ένα νέο πρόσωπο ανανεώνει το ενδιαφέρον της τάξης Η γνωριμία με ένα ειδικό αυξάνει τις γνώσεις των μαθητών και αποτελεί κίνητρο να ερευνηθεί σε βάθος κάποιο θέμα ή να συνεχιστούν οι επαφές με άλλους ειδικούς Πριν προχωρήσουμε στην οργάνωση μίας επίσκεψης πρέπει να αναρωτηθούμε:ποιον καλούμε, γιατί, για ποιο θέμα, πως θα συμμετέχουν όλοι οι μαθητές, πότε και που θα γίνει, ποιος στέλνει την πρόσκληση καθώς θα πρέπει να ενημερωθεί ο επισκέπτης ομιλητής για το τι ακριβώς καλείται να κάνει
Χρήση του βίντεο Σε πολλές χώρες του κόσμου το βίντεο αποτελεί δημοφιλές μέσο διδασκαλίας. Είναι μια βοηθητική μέθοδος διδασκαλίας και ενισχύει τη μάθηση παρουσιάζοντας πραγματικές καταστάσεις. Για να μην είναι παθητική προβολή και για να έχουμε ενεργητική συμμετοχή των μαθητών πρέπει: να προβάλλετε την ταινία μία φορά και να παρατηρήσετε τις αντιδράσεις των μαθητών σε μία δεύτερη προβολή, επικεντρωθείτε σε κάποιο σημείο ή θέμα που θέλετε να τονίσετε Προβάλετε την ταινία χωρίς ήχο ώστε να επικεντρωθεί η προσοχή στα μη λεκτικά μηνύματα Διακόψτε την προβολή πριν το τέλος, δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές να ολοκληρώσουν την υπόθεση όπως οι ίδιοι νομίζουν Διακόπτετε την προβολή σε κατάλληλα σημεία για συζήτηση Να θυμάστε ότι η προβολή είναι ΜΕΣΟ και όχι ΑΥΤΟΣΚΟΠΟΣ
Εργασίες Σε πολλά θέματα χρησιμοποιείται η μέθοδος ανάθεσης εργασιών όπου οι μαθητές μαθαίνουν να δουλεύουν ως ομάδα, να λειτουργούν ως μέλη μίας ομάδας, να σέβονται και να αντιμετωπίζουν τυχόν διαφωνίες. Οι εργασίες μπορούν να χρησιμεύουν για: Εκμάθηση και εξάσκηση δεξιοτήτων επικοινωνίας, ομαδικότητας και αποφασιστικότητας Εναλλαγή της εργασίας στην τάξη Την εμπλοκή των μαθητών σε διάφορα θέματα προβλήματα που τους ενδιαφέρουν Να προσφέρουν στους μαθητές πρακτική και συγκεκριμένη εργασία
Μικρά μυστικά Ο ιδανικός χώρος για ομαδική συζήτηση είναι η σχολική αίθουσα χωρίς θρανία. Η διάταξη των θέσεων σε κύκλο είναι η πιο κατάλληλη Το μέγεθος της ομάδας να μην υπερβαίνει τα 20 άτομα Για να αναπτυχθεί κλίμα συνεργασίας και επικοινωνίας είναι αναγκαίο να καθοριστεί από τους συμμετέχοντες ( μαθητές και εκπαιδευτικό ) ένα συγκεκριμένο πλαίσιο λειτουργίας. Όλοι μαζί θέτουν όρους συνύπαρξης και συντάσσουν ένα <<Συμβόλαιο>> Ο ρόλος του καθηγητή - συντονιστή είναι να προσπαθήσει να δημιουργήσει κλίμα ελευθερίας και αμοιβαίας κατανόησης στην ομάδα. Στόχος του είναι να μειώσει τα συναισθήματα ενοχής τις τάσεις για αμυντική επιθετικότητα, τους φόβους για απόρριψη και αποδοκιμασία. Αλλά ταυτόχρονα να αποπνέει θετική συναισθηματική διαθεσιμότητα, να δείχνει ενδιαφέρον, κατανόηση, ευγένεια, επικοινωνία
Προγράμματα Η συμμετοχή στα προγράμματα είναι μία πρόκληση για τον καθηγητή: να εξασκηθεί σε ένα διαφορετικό ρόλο Να ανακαλύψει τις συναισθηματικές πλευρές της μάθησης Να ανακαλύψει τα όρια και τις κρυμμένες δυνατότητες, τόσο τις δικές του, όσο και των μαθητών του
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΕ.ΣΥ.Π. ΜΑΡΙΑ ΝΕΟΝΑΚΗ