ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διάγνωσης των προβλημάτων στον τομέα της ανδρικής γονιμότητας Λεωφ. Κηφισίας 46 115 26 Αθήνα (2ος όροφος) Τηλ: 210 6452 172, 210 6400 626 Fax: 210 6400 626 e-mail: info@spermatologylab.gr www.spermatologylab.gr
Tο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ είναι μία σύγχρονη, εξειδικευμένη μονάδα παροχής επιστημονικών υπηρεσιών στον ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα της Ανδρικής Υπογονιμότητας. Συγκεκριμένα, έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση, ταυτοποίηση και περιγραφή όλων των προβλημάτων, τα οποία συνδέονται με τους λειτουργικούς μηχανισμούς του ανδρικού σπέρματος. Είναι πιστοποιημένο εργαστήριο με βάση τις ποιοτικές αρχές του συστήματος ISO 9001:2008 και έγκριτων διεθνών φορέων, όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE). Συμμετέχει σε σύστημα Εξωτερικού Ποιοτικού Ελέγχου υπό την αιγίδα του Ανδρολογικού Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Karolinska Σουηδίας και του Ανδρολογικού Εργαστηρίου των Kruger και Franken τουtygerberg, South Africa. Στοχεύουμε στην παροχή διαγνωστικών υπηρεσιών, που διέπονται από αξιοπιστία και υψηλή ποιότητα. Όλες οι εργαστηριακές αναλύσεις διενεργούνται στο μικροσκόπιο και όχι με χρήση αυτόματου αναλυτή. Ως εκ τούτου, τα στελέχη του ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ διαθέτουν την επιστημονική γνώση, την εξειδίκευση και την εμπειρία, που διασφαλίζει την παροχή ποιοτικών αποτελεσμάτων. Όλοι οι εργαστηριακοί επιστήμονες του ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ είναι πιστοποιημένοι για τη διενέργεια της ανάλυσης σπέρματος από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE), με πολυετή εμπειρία στο αντικείμενο. Η επιστημονική επίβλεψη διενεργείται από Βιολόγο της Αναπαραγωγής, πιστοποιημένη από την ESHRE ως εκπαιδεύτρια για την εξέταση σπέρματος, με ενεργό συμμετοχή σε διδακτικά σεμινάρια.
Κάθε περιστατικό αντιμετωπίζεται ως εξατομικευμένη περίπτωση, με ιδιαίτερη βαρύτητα στις διαγνωστικές του ανάγκες. Ανάλογα με τις εκάστοτε απαιτήσεις, μπορεί να πραγματοποιηθεί η βασική εξέταση ή ο πλήρης έλεγχος του σπέρματος, υπό τη μορφή 'πακέτου' εξετάσεων. Η βασική ανάλυση σπέρματος αποτελεί τον πρωταρχικό γνώμονα, που θα καθορίσει αν υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση των ευρημάτων. Περιλαμβάνει το Σπερματοδιάγραμμα και την αξιολόγηση Μορφολογίας σπέρματος. Ο πλήρης έλεγχος σπέρματος συνιστά μία ολοκληρωμένη εικόνα για την κατάσταση του σπέρματος, που παρέχει στον κλινικό ιατρό την εμπεριστατωμένη πληροφόρηση πάνω στην οποία θα βασιστεί η θεραπευτική προσέγγιση του υπογόνιμου άνδρα. Περιλαμβάνει τη βασική ανάλυση και επιπλέον, την απομόνωση των καλύτερων σπερματοζωαρίων και μελέτη της μακροβιότητάς τους εντός καλλιεργητικού υλικού για ένα ή περισσότερα 24ωρα. Στο φάσμα των εργαστηριακών αναλύσεων που διενεργούνται στο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ περιλαμβάνονται: Συμβατική ανάλυση σπέρματος (Σπερματοδιάγραμμα) Σύμφωνα με τις προδιαγραφές των διεθνώς αναγνωρισμένων φορέων (Π.Ο.Υ., ESHRE-SIGA), που ακολουθεί το Εργαστήριο, η σωστή διενέργεια της εργαστηριακής εξέτασης του σπέρματος πραγματοποιείται με μικροσκοπική παρατήρηση από έμπειρους, καλά εκπαιδευμένους επιστήμονες, χωρίς τη μεσολάβηση αυτόματων αναλυτών. Η χρήση αυτόματων αναλυτών δεν επιτυγχάνει την ορθή εξέταση και αξιολόγηση των παραμέτρων του σπέρματος. Τα τεχνολογικά τους συστήματα δεν μπορούν να αντιληφθούν με ακρίβεια τη φύση του σπερματικού δείγματος όπως το έμπειρο ανθρώπινο μάτι κατά τη μικροσκοπική παρατήρηση. Σύμφωνα με τις δημοσιευμένες συστάσεις της ESHRE-SIGA (1997, 2010), η χρήση αναλυτών δεν ενδείκνυται στην εργαστηριακή ρουτίνα της αξιολόγησης του ανδρικού σπέρματος.
Το Σπερματοδιάγραμμα διενεργείται με βάση τις οδηγίες του Π.Ο.Υ. (2010) και της ESHRE-SIGA και περιλαμβάνει την αξιολόγηση των εξής παραμέτρων: o Φυσικά χαρακτηριστικά (όψη, χροιά, ρευστοποίηση, ιξώδες, ph) o Ποσοτικά στοιχεία (όγκος σπέρματος, συγκέντρωση και ολικός αριθμός σπερματοζωαρίων) o Κινητικότητα σπερματοζωαρίων σε 4 κατηγορίες (ταχεία προωθητική, νωθρή προωθητική, επιτόπια, ακινησία) o Ζωτικότητα σπερματοζωαρίων o Καταγραφή μικροσκοπικών ευρημάτων (στρογγυλά κύτταρα, επιθηλιακά κύτταρα, ερυθρά, βακτήρια) o Ανοσολογικά στοιχεία (συγκολλήσεις) Αξιολόγηση μορφολογίας σπέρματος Δείκτης τερατοζωοσπερμίας Δείκτης ακροσωμικής ακεραιότητας Η αξιολόγηση πραγματοποιείται με μικροσκοπική παρατήρηση 400 τουλάχιστον σπερματοζωαρίων σε μονιμοποιημένα παρασκευάσματα, κεχρωσμένα με χρώση Παπανικολάου. Καταγράφεται ξεχωριστά η παρουσία τυχόν μεμονωμένων μορφολογικών εκτροπών ενός ή περισσοτέρων τμημάτων του σπερματοζωαρίου (κεφαλής, ενδιαμέσου τμήματος, ουράς ή κυτταροπλασματικών υπολειμμάτων), οι οποίες σηματοδοτούν ενδείξεις συγκεκριμένων παθολογικών διαταραχών. Βιοχημικός έλεγχος σπέρματος mστα σπερματοζωάρια Ακροσίνη Κρεατινική φωσφοκινάση mστο σπερματικό πλάσμα Έλεγχος προστάτη: όξινος φωσφατάση, κιτρικό οξύ, ψευδάργυρος Έλεγχος επιδιδυμίδας: α-γλυκοσιδάση Έλεγχος σπερματοδόχων κύστεων: φρουκτόζη
Έλεγχος αντισπερματικών αντισωμάτων Η παρουσία των αντισπερματικών αντισωμάτων σχετίζεται αιτιολογικά με την υπογονιμότητα σε ένα 9-13% των ζευγαριών που αδυνατούν να τεκνοποιήσουν. Αντισπερματικά αντισώματα μπορούν να εμφανισθούν στον έναν ή και στους δύο συζύγους. Ένας πλήρης ανοσοσολογικός έλεγχος του υπογόνιμου ζευγαριού περιλαμβάνει την εξέταση ανίχνευσης των αντισπερματικών ανοσοσφαιρινών των δύο σημαντικότερων τύπων, IgG και IgA, στα σπερματοζωάρια ή το σπερματικό υγρό και τον ορό αίματος του άνδρα, καθώς επίσης και στην τραχηλική βλέννα και τον ορό αίματος της γυναίκας. Ο βαθμός παρέμβασης των αντισπερματικών αντισωμάτων στη διαδικασία γονιμοποίησης εξαρτάται από: ²Την κλάση των αντισωμάτων ²Τη θέση δέσμευσης των αντισωμάτων στην επιφάνεια των σπερματικών κυττάρων (τύπο συγκόλλησης) ²Τον τίτλο των αντισωμάτων ²Την ύπαρξη σπερματοτοξικών αντισωμάτων Οι μέθοδοι ελέγχου που εφαρμόζονται στο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ περιλαμβάνουν: ²IgG MAR test ²Εξέταση ανεύρεσης αντισπερματικών αντισωμάτων με ανοσοσφαιρίδια απ'ευθείας στα σπερματοζωάρια ²Έμμεση εξέταση ανεύρεσης αντισπερματικών αντισωμάτων στο σπέρμα με ανοσοσφαιρίδια ²Ανίχνευση αντισπερματικών αντισωμάτων στην τραχηλική βλέννα ²Μέτρηση τίτλου αντισπερματικών αντισωμάτων που προκαλούν συγκολλήσεις (Friberg test) ²Ανίχνευση σπερματοτοξικών αντισωμάτων Μέθοδοι αντιμετώπισης αντισπερματικών αντισωμάτων: ²Περιστολή της σύνδεσης των αντισπερματικών αντισωμάτων με τα σπερματοζωάρια ²Απομάκρυνση των αντισπερματικών αντισωμάτων από τη σπερματική επιφάνεια
Έλεγχοι μετακίνησης σπερματοζωαρίων στην τραχηλική βλέννα Μία από τις σημαντικές λειτουργικές ιδιότητες του σπέρματος είναι η διείσδυση στην τραχηλική βλέννα, η οποία εξαρτάται άμεσα από την κινητικότητα ή/και τη μορφολογία, καθώς και κάποιες κινηματικές παραμέτρους. Τα αποτελέσματα των δοκιμασιών διείσδυσης παρέχουν: Μία άμεση ένδειξη της ικανότητας του σπέρματος να εισχωρήσει στο φράγμα του τραχήλου, το πρώτο βήμα κατά την πορεία του προς τη γονιμοποίηση του ωαρίου και κατά συνέπεια μια εκτίμηση της πιθανότητας επίτευξης φυσιολογικής σύλληψης Μία έμμεση ένδειξη της γονιμοποιητικής του δυναμικότητας, λόγω της σημαντικής συσχέτισης της ικανότητας διείσδυσης στην τραχηλική βλέννα με την ικανότητα γονιμοποίησης των ωαρίων Η αδυναμία του σπέρματος να διεισδύσει στην τραχηλική βλέννα αποτελεί αιτία υπογονιμότητας που μπορεί να προκαλείται από: 1. διαταραχές που σχετίζονται με την κινητικότητα ή/και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων 2. την παρουσία ανοσολογικού παράγοντα, δηλ. αντισπερματικών αντισωμάτων 3. την κακή ποιότητα της τραχηλικής βλέννας Οι συναφείς εργαστηριακές εξετάσεις, οι οποίες διενεργούνται στο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ περιλαμβάνουν: Εκτίμηση της ποιότητας της τραχηλικής βλέννας κατά Π.Ο.Υ. In vivo έλεγχο της διεισδυτικής ικανότητας του σπέρματος στην τραχηλική βλέννα μετά από επαφή (Sims-Huhner test) In vitro έλεγχο της διεισδυτικής ικανότητας του σπέρματος στην τραχηλική βλέννα Μέθοδο αντικειμενοφόρου πλακός (Kurzrok-Miller test) Έλεγχο επαφής σπέρματος-τραχηλικής βλέννας Μέθοδο τριχοειδούς σωλήνα (Kremer test) Η επιλογή των κατάλληλων κατά περίπτωση εργαστηριακών ελέγχων αλληλεπίδρασης σπέρματος-τραχηλικής βλέννας πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό. Προετοιμασία σπερματοζωαρίων για ενδομήτρια σπερματέγχυση