ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ Τμήμα: Νοσηλευτικής Πτυχιακή Εργασία Θέμα: Αφροδίσια νοσήματα και AIDS. Πώς τα αντιμετωπίζουν οι νέοι σήμερα. Υποβληθείσα στον Καθηγητή: Μαλκίδη Θεοφάνη από την σπουδάστρια Μπαξεβάνη Αναστασία ΑΜ:325 από ιδυμότειχο. Έναρξη: 2.6.2014 Παράδοση: 12.11.2014 ιδυμότειχο, 2 Ιουνίου 2014
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εξώφυλλο Περιεχόμενα Κατάλογος συντμήσεων 0 Περίληψη Πρόλογος 0 Εισαγωγή 1 1. Κεφάλαιο 1 2 1.1. Αφροδίσια Νοσήματα Ορισμός 2 1.2. Ιστορία 3 1.3. Κατάταξη Αφροδίσιων Νοσημάτων 5 1.4. Ασθένειες 7 1.4.1. Βακτηριακές Λοιμώξεις 7 1.4.1.1. Μαλακό έλκος 7 1.4.1.2. Χλαμύδα 8 1.4.1.3. Γονόρροια 9 1.4.1.4. Σύφιλη 11 1.4.2. Μυκητιασικές 12 1.4.2.1. Καντιντίαση 12 1.4.3. Ιογενείς 13 1.4.3.1. Ιογενής ηπατίτιδα 13 1.4.3.2. Απλός έρπητας 14 1.4.3.3. Κονδυλώματα ( HPV ) 15 1..4.4. Παράσιτα 16 1.4.4.1. Ψείρα 16 1.4.4.2. Ψώρα 17 1.4.5. Πρωτοζωικές 18 1.4.5.1. Τριχομονάδες 18 1.5. Παθοφυσιολογία 18 1.6. Πρόληψη 21 1.6.1. Εμβόλια 22 1.6.2. Προφυλακτικά 22 1.6.3. Nonoxyno 23
1.7. ιάγνωση 24 1.8. Αντιμετώπιση 25 1.9. Επιδημιολογία 25 2. Κεφάλαιο 2 28 2.1. Η λοίμωξη με τον Ιό HIV και το AIDS 28 2.1.1. Γενική περιγραφή 28 2.1.2. Συμπτώματα 30 2.1.3. Μετάδοση 32 2.1.4. Μη μετάδοση 34 2.1.5. Ο ρόλος του Νοσηλευτή 34 2.1.5.1. Προσωπικό μολυσμένο από HIV 35 2.1.6. Πρόληψη 36 2.1.7. Αντιμετώπιση 38 2.1.7.1. Αντιική θεραπεία 39 2.1.8. Κοινωνική αντιμετώπιση 39 3. Κεφάλαιο 3 41 3.1. Η στάση των νέων σε σχέση με τα αφροδίσια νοσήματα 41 4. Κεφάλαιο 4 46 4.1. Συμπεράσματα Παρατηρήσεις 46 5. Κεφάλαιο 5. 49 5.1. Επίλογος - Προτάσεις 49 Παράρτημα 51 Βιβλιογραφία 52 Καθομολόγηση 55
Κατάλογος Συντμήσεων AIDS ART HAART HIV. HPV PCR ΚΕΕΛΠΝΟ ΜΜΕ ΠΟΥ ΣΜΑ ΣΜΛ ΣΜΝ Acquired Immune Deficiency Syndrome Highly Active Antiretroviral Therapy Human Immunodeficiency Virus Human Pappiloma Virus Polymerase Chain Reaction Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας Αντιρετροϊκή Θεραπεία Αντιρετροϊκά Φάρμακα Υψηλής ραστικότητας Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας Ιός Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (Κονδυλώματα) Τεστ για τον Ιό HIV Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενης Ασθένειες Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενης Λοίμωξης Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα
Περίληψη Πρόλογος Η εργασία αυτή αναφέρεται στα Αφροδίσια νοσήματα, το AIDS και για το πώς τα αντιμετωπίζουν οι νέοι σήμερα. Γίνεται εκτενής αναφορά για το ποια είναι αυτά, πώς μπορούν οι άνθρωποι να προληφθούν, ποιοι οι τρόποι μετάδοσης και ποιοι οι τρόποι αντιμετώπισης, ποιες εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν για να επιτευχθεί η θεραπεία αυτών των νοσημάτων και η σημασία της πρόληψης. Ποιες είναι οι απόψεις των νέων, ο τρόπος αντιμετώπισής τους, αν υπάρχει διαφορά στην αντιμετώπιση ανδρών, γυναικών αλλά και διαφορά ανάμεσα στις ηλικίες. Στις περισσότερες χώρες εμφανίζονται τα αφροδίσια νοσήματα και το AIDS και σε μερικές από αυτές έχει επιδεινωθεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό λόγω του ότι οι άνθρωποι δεν προφυλάσσονται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Η ύπαρξη πολλών και διαφορετικών συντρόφων και ειδικότερα το περιστασιακό σεξ που ενέχει τον κίνδυνο ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και αφροδίσιων νοσημάτων, δηλαδή τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες παθήσεις. Μια ικανοποιητική, σταθερή σχέση αποτελεί σημαντικό μέρος της ανθρώπινης ζωής, αλλά και της αποφυγής περιπετειών σχετιζόμενων με ΣΜΝ. Οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι αφορούν περισσότερο τις νεότερες ηλικίες, όπου η εναλλαγή συντρόφων είναι συχνότερη και η γνώση για προφυλάξεις συχνά ελλιπής.
Εισαγωγή Με τον όρο Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζουμε τα νοσήματα που μπορούν να μεταδοθούν μετά από σεξουαλική επαφή (κολπική, πρωκτική, στοματική). υστυχώς, ορισμένα από τα αφροδίσια νοσήματα είναι ιδιαίτερα συχνά στις μέρες μας. Μερικά από αυτά μεταδίδονται σε περίοδο που ο ασθενής δεν εμφανίζει συμπτώματα παρά τη μόλυνση του. Επίσης όταν κάποιος γνωρίζει ότι έχει κάποιο αφροδίσιο νόσημα είναι πιθανόν να μην το αναφέρει στον/στην σύντροφό του. Όλοι, ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, ηλικίας ή οικονομικής κατάστασης, είναι δυνατόν να μολυνθούν από τα αφροδίσια νοσήματα. Αν και υπάρχουν πάνω από 20 διαφορετικά είδη Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα, τα πλέον συχνά θεωρούνται ο έρπητας των γεννητικών οργάνων, τα οξυτενή κονδυλώματα, τα χλαμύδια, η βλεννόρροια, η σύφιλη. 1 Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο γυναικολόγος Θ. Φυτρόπουλος αισθανόμαστε άβολα πολλές φορές ακόμη και να διαβάσουμε για ένα τέτοιο θέμα υγείας. Όμως πρέπει να ξέρουμε πως τα ΣΜΝ μπορούν μακροπρόθεσμα να οδηγήσουν σε υπογονιμότητα, καρκίνο, ακόμη και θάνατο. Το Α και το Ω λοιπόν εκτός από τη σωστή ενημέρωση είναι η ΠΡΟΛΗΨΗ! "Πρέπει να είστε εγκρατής. Είναι πιθανό να αποκτήσετε ένα τέτοιο νόσημα με την επιδερμική επαφή και μόνο. εν είναι απαραίτητη η διείσδυση. Μην ξεχνάτε το προφυλακτικό για οποιαδήποτε σεξουαλική επαφή (κολπική, στοματική ή πρωκτική) και από την αρχή ως το τέλος αυτής, καθώς και τις εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα. Είναι ευκολότερο να προλάβετε ένα ΣΜΝ από το να το θεραπεύσετε. Ακόμη κι αν έχετε μόνιμο σύντροφο, ενδέχεται να κινδυνεύετε από τον αριθμό των ερωτικών συντρόφων που είχε ο καθένας σας στο παρελθόν. 2 Τα ΣΜΝ αναφέρονται από την αρχαιότητα. Το πιο σύγχρονο και πιο επικίνδυνο είναι το AIDS. Τα περισσότερα αφροδίσια είναι θεραπεύσιμα. Άλλα, όπως ο έρπης, το AIDS και τα κονδυλώματα -όλα προκαλούνται από ιούς- δεν έχουν ριζική και αιτιολογική θεραπεία. 1 www.derm.gr/afrodisia.php 2 Φυτρόπουλος, Θ., από www.tlife.gr
1. Κεφάλαιο 1 1.1. Αφροδίσια Νοσήματα Ορισμός Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις οι οποίες μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της ανθρώπινης σεξουαλικής συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένων του σεξ. Ενώ στο παρελθόν αυτές οι ασθένειες συνήθως αναφέρονταν ως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή αφροδίσια νοσήματα, τα τελευταία χρόνια ο όρος σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις προτιμάται, καθώς έχει ένα ευρύτερο φάσμα εννοιών: ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί και μπορεί να μολύνει άλλους δυνητικά, χωρίς να έχει μια ασθένεια. Μερικά ΣΜΝ μπορούν να μεταδίδονται και μέσω της χρήσης βελονών μετά τη χρήση τους από ένα μολυσμένο άτομο, καθώς και μέσω της γέννας ή του θηλασμού. Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις είναι γνωστές εδώ και εκατοντάδες χρόνια. 3 Η ύπαρξη των περισσοτέρων είναι γνωστή από χιλιάδων ετών, αλλά το πλέον επικίνδυνο, το AIDS, αναγνωρίσθηκε μόλις το 1984. Τα περισσότερα αφροδίσια είναι θεραπεύσιμα. Άλλα, όπως ο έρπης, το AIDS και τα κονδυλώματα -όλα προκαλούνται από ιούς- δεν έχουν ριζική και αιτιολογική θεραπεία. 4 Σύμφωνα με τον γυναικολόγο Βασιλιγιαννακόπουλου Α., δεν υπάρχει απόλυτα ασφαλές σεξ. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ασφαλές το σεξ στο πλαίσιο μιας μονογαμικής σχέσεως όπου κανένας σύντροφος δεν είναι μολυσμένος. υστυχώς νοσήματα όπως η σύφιλης ή ο έρπης μπορούν να μεταδοθούν και με το φιλί. Όλες οι μορφές σεξουαλικής δραστηριότητας ενέχουν κάποιο βαθμό κινδύνου. Τα προφυλακτικά προφυλάσσουν έναντι των σεξουαλικά μεταδιδομένων νοσημάτων, αλλά και αυτό δεν είναι απόλυτο. 5 3 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα 4 Βασιλιγιαννακόπουλου Αντώνη στο http://www.care.gr 5 Βασιλιγιαννακόπουλου Αντώνη στο http://www.care.gr
1.2. Ιστορία Τα πρώτα καταγεγραμμένα ευρωπαϊκά ξεσπάσματα της ασθένειας που είναι γνωστή ως σύφιλη εμφανίστηκαν το 1494, όταν ξέσπασε μεταξύ γαλλικών στρατευμάτων που πολιορκούσαν τη Νάπολη. Η νόσος σάρωσε ολόκληρη την Ευρώπη, σκοτώνοντας περισσότερους από πέντε εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως ο Jared Diamond περιγράφει: "Όταν η σύφιλη για πρώτη φορά σίγουρα καταγράφηκε στην Ευρώπη το 1495, οι φλύκταινές κάλυπταν συχνά το σώμα από το κεφάλι μέχρι τα γόνατα και είχε σαν αποτέλεσμα η σάρκα να πέφτει από πρόσωπα των ανθρώπων και οδήγησε στο θάνατο μέσα σε λίγους μήνες", πράγμα που την καθιστά πολύ πιο θανατηφόρα από ό, τι είναι σήμερα. Ο Diamond καταλήγει: «Μέχρι το 1546, η νόσος είχε εξελιχθεί στην ασθένεια με τα συμπτώματα που είναι τόσο γνωστά σε μας σήμερα». 6 Πριν από την εφεύρεση των σύγχρονων φαρμάκων, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ήταν γενικά ανίατα και η θεραπεία περιοριζόταν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου. Το πρώτο εθελοντικό νοσοκομείο για αφροδίσια νοσήματα ιδρύθηκε το 1746 και ονομαζόταν London Lock Hospital. Η θεραπεία δεν ήταν πάντα εθελοντική: κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, το ιάταγμα Μεταδοτικών Ασθενειών τέθηκε σε ισχύ για τη σύλληψη ύποπτων ιερόδουλων. Η πρώτη αποτελεσματική θεραπεία για μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια ήταν η Salvarsan, μια θεραπεία για σύφιλη. Με την ανακάλυψη των αντιβιοτικών, ένας μεγάλος αριθμός των σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών έγιναν εύκολα ιάσιμες, και αυτό, σε συνδυασμό με αποτελεσματικές εκστρατείες δημόσιας υγείας, οδήγησε στην εντύπωση στο κοινό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60 και του '70 ότι έχουν πάψει να είναι μια σοβαρή ιατρική απειλή. Κατά την περίοδο αυτή, η σημασία της ανίχνευσης των επαφών για τη θεραπεία σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων είχε αναγνωριστεί. Με τον εντοπισμό των σεξουαλικών συντρόφων των μολυσμένων ατόμων, τον έλεγχο τους για λοίμωξη, τη 6 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα
θεραπεία του μολυσμένου και τον εντοπισμό των επαφών τους με τη σειρά του, οι κλινικές ΣΜΝ θα μπορούσαν να είναι πολύ αποτελεσματικές στην καταστολή λοιμώξεων στο γενικό πληθυσμό. 7 Στη δεκαετία του '80, πρώτα ο έρπης των γεννητικών οργάνων και στη συνέχεια το AIDS εμφανίστηκαν στην συνείδηση του κοινού ως σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες που δεν θα μπορούσαν να θεραπευτούν από τη σύγχρονη ιατρική. Το AIDS συγκεκριμένα έχει μια μακρά ασυμπτωματική περίοδο, διάστημα κατά το οποίο ο HIV μπορεί να αναπαράγεται και η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους - ακολουθούμενη από μια συμπτωματική περίοδο, η οποία οδηγεί γρήγορα στο θάνατο εάν δεν θεραπευθεί. 8 7 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα 8 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα
1.3. Κατάταξη Αφροδίσιων Νοσημάτων Μέχρι τη δεκαετία του 1990, τα ΣΜΝ ήταν ευρέως γνωστά ως αφροδίσια νοσήματα (Venereal diseases). Το επίθετο "αφροδίσιος" προέρχεται από το όνομα Αφροδίτη (Venereal από το λατινικό Venus), που ήταν η αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή θεά του έρωτα. Κοινωνική νόσος ήταν ένας άλλος ευφημισμός. Σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη είναι ένας ευρύτερος όρος απ' ό, τι το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Μια λοίμωξη είναι μια αποίκιση από ένα παρασιτικό είδος, το οποίο μπορεί να μην έχει αρνητικές επιπτώσεις. Σε μια ασθένεια η λοίμωξη οδηγεί σε μειωμένη ή μη φυσιολογική λειτουργία. Και στις δύο περιπτώσεις η κατάσταση μπορεί να μην παρουσιάζει σημάδια ή συμπτώματα. Αυξημένη κατανόηση των λοιμώξεων, όπως η HPV, οι οποίες μολύνουν τα περισσότερα σεξουαλικά ενεργά άτομα, αλλά προκαλούν ασθένειες μόνο σε λίγα, έχει οδηγήσει σε αυξημένη χρήση του όρου STI. Οι υπάλληλοι δημόσιας υγείας αρχικά εισήγαγαν τον όρο σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη, τον οποίο οι κλινικοί γιατροί χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο παράλληλα με τον όρο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, για να το διακρίνουν από το πρώτο. 9 Το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ) μπορεί να αναφέρεται μόνο σε λοιμώξεις που προκαλούν ασθένειες ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο χαλαρά ως συνώνυμο της σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης (ΣΜΛ). Επειδή οι περισσότεροι από τους ανθρώπους δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί από ένα ΣΜΝ μέχρι να εξεταστούν ή να αρχίσουν να εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου, οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τον όρο ΣΜΝ, ακόμα κι αν ο όρος ΣΜΛ είναι επίσης σωστός σε πολλές περιπτώσεις. Επιπλέον, ο όρος σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μερικές φορές χρησιμοποιείται δεδομένου ότι είναι λιγότερο περιοριστικός όσο αφορά άλλους παράγοντες ή τρόπους μετάδοσης. Για παράδειγμα, η μηνιγγίτιδα μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής αλλά δεν είναι χαρακτηρισμένη ως ένα ΣΜΝ, επειδή η σεξουαλική επαφή δεν είναι το κύριο μέσο μετάδοσης για τα παθογόνα που προκαλούν μηνιγγίτιδα. 9 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα
Η διαφορά αυτή αντιμετωπίζεται από την πιθανότητα μόλυνσης με άλλα μέσα εκτός της σεξουαλικής επαφής. Σε γενικές γραμμές, ένα ΣΜΝ είναι μια μόλυνση που έχει αμελητέα πιθανότητα μετάδοσης με άλλα μέσα εκτός της σεξουαλικής επαφής, αλλά έχει ένα ρεαλιστικό μέσο μετάδοσης με τη σεξουαλική επαφή (Πιο εξελιγμένα μέσα-μετάγγιση αίματος, κοινή χρήση υποδερμικών βελονών-δεν λαμβάνονται υπόψη). Έτσι, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι, αν ένα άτομο έχει προσβληθεί από ένα ΣΜΝ, π.χ. χλαμύδια, γονόρροια, έρπητα των γεννητικών οργάνων, τότε αυτά διαβιβάστηκαν σε αυτό μέσω της σεξουαλικής επαφής. Οι ασθένειες σε αυτόν τον κατάλογο πιο συχνά μεταδίδονται αποκλειστικά και μόνο από τη σεξουαλική δραστηριότητα. Πολλές μολυσματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του κοινού κρυολογήματος, της γρίπης, της πνευμονίας, και οι περισσότερες άλλες που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο, μπορούν επίσης να μεταδοθούν κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, εάν ένα άτομο έχει μολυνθεί, λόγω της στενής επαφής που υπάρχει. Ωστόσο, ακόμη και αν αυτές τις ασθένειες μπορούν να μεταδοθούν κατά τη διάρκεια του σεξ, δεν θεωρούνται ΣΜΝ. 10 10 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα
1.4. Ασθένειες Ιοί, βακτήρια, ζωύφια ή παράσιτα είναι οι αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση ενός ΣΜΝ. Η ιατρική επιστήμη χωρίζει, ανάλογα με το αιτία της δημιουργίας, τις ΣΜΑ σε Πρωτοζωικές, Μυκητιασικές, Ιογενείς, Παράσιτα και Βακτηριακές. Στις Βακτηριακές ανήκουνε το Μαλακό έλκος, Η Σύφιλη, το Κοκκίωμα βουβωνικό, η Γονόρροια και η Χλαμύδα. 1.4.1. Βακτηριακές Λοιμώξεις 1.4.1.1. Μαλακό έλκος Το Μαλακό έλκος είναι βασικά μια αφροδίσια λοίμωξη με έλκος των γεννητικών κυττάρων, που συνοδεύεται από ετερόπλευρη λεμφαδενοπάθεια. Με αίτιο της λοίμωξης ένας μικρός Gram-αρνητικός βάκιλλος, ο βάκιλλος του Haemophilus ducreyi. Είναι νόσος εντοπισμένη, μολυσματική των γεννητικών οργάνων. Είναι πολύ διαδεδομένη σε θερμές και υγρές χώρες ιδιαίτερα στην Αφρική, στην Ασία και Άπω Ανατολή. Εάν δεν θεραπευτεί μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή μέσω εκδορών ή τραυμάτων. Η Κλινική εικόνα και η διάγνωση είναι: Η επωαστική περίοδος μέχρι την εκδήλωση της λοίμωξης είναι 1-4 ημέρες ή το πολύ μια εβδομάδα. Η νόσος εμφανίζεται στην αρχή με τη μορφή βλατίδων, που γρήγορα εξελίσσονται σε επώδυνα έλκη συνήθως πολλαπλά, με υποσκαμμένα ρακώδη χείλη και με βάση κοκκιωματώδη και διαπυημένη. Θεραπευτικώς διενεργείται με παρακέντηση λεμφαδένων. Η πάθηση απαντά στα διάφορα αντιβιοτικά χορηγούμενο από το στόμα ή τοπικά όπως στην ερυθρομυκίνη ή στην τετρακυκλίνη και επιτυχέστερα στις σουλφοναμίδες.
1.4.1.2. Χλαμύδα Η Χλαμύδα ή χλαμυδιακή λοίμωξη (λευκόρροια), είναι μικροβιακή λοίμωξη που μοιάζει με την γονόρροια στον τρόπο μεταδόσεως και τα συμπτώματα. Προκαλεί μη γονοκοκκική και μεταγονοκικκή ουρηθρίτιδα. Συχνά συνυπάρχει με την γονόρροια. Η διάγνωσή της είναι δυσκολότερη, όμως υπάρχουν αρκετά αντιβιοτικά για την θεραπεία της. Εάν δεν θεραπευτεί μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως επιδιδυμίτιδα στον άνδρα και φλεγμονώδη πυελική νόσο, ακόμα και στείρωση στις γυναίκες. Η πρόληψή της είναι όπως και στη γονόρροια το προφυλακτικό. 11 Σύμφωνα με τον γυναικολόγο Φυτρόπουλο Θ., είναι από τα πιο συνηθισμένα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, που ευτυχώς μπορεί να θεραπευτεί. Αν μετά από εξέταση διαγνωσθείς με χλαμύδια είναι πολύ σημαντικό να ενημερώσεις και τον ερωτικό σου σύντροφο έτσι ώστε να κάνει κι αυτός θεραπεία. 12 11 Βασιλιγιαννακόπουλος, Α., στο http://www.care.gr/ 12 Φυτρόπουλος, Θ., από http://www.tlife.gr/
1.4.1.3. Γονόρροια Η Γονόρροια, γνωστή και ως «βλεννόρροια», είναι μικροβιακή λοίμωξη, προκαλείται από έναν αρνητικό κατά gram διπλόκοκκο, τη Ναϊσέρια γονόρροιας. Οι διπλόκοκκοι προσβάλλουν το κυλινδρικό εκκριτικό επιθήλιο, ενώ το πλακώδες επιθήλιο του κόλπου είναι σχετικά ανθεκτικό. Οι μολυσματικοί γονόκοκκοι φέρουν στην επιφάνειά τους προσεκβολές, οι οποίες πιστεύεται ότι καθιστούν ικανούς τους γονόκοκκους να παραμένουν προσκολλημένοι στα κύτταρα του ξενιστή. Οι προσεκβολές αυτές είναι πιθανό ότι προστατεύουν τους γονόκοκκους από φαγοκυττάρωση από τα λευκά αιμοσφαίρια. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι οι γονόκοκκοι εκκρίνουν ένα ένζυμο που εξουδετερώνει την IgA, αντίσωμα που εκκρίνεται από το βλεννογόνο και έτσι παρεμβαίνουν στον ενδεχόμενο αμυντικό μηχανισμό κατά της λοίμωξης. Η Λοίμωξη μεταδίδεται σχεδόν αποκλειστικά με τη συνουσία κι όχι από τις τουαλέτες ή τις χειρολαβές. Συχνά συνυπάρχει με άλλα αφροδίσια νοσήματα. Τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο έκδηλα στους άνδρες, ενώ το 60% των γυναικών με οξεία λοίμωξη είναι ασυμπτωματικές. Στους άνδρες εκδηλώνεται με έκκριση πύου από την ουρήθρα, παρουσιάζεται αίσθημα καύσου κατά την ούρηση, συχνουρία και δυσουρία. Στις γυναίκες, η γονοκοκκική λοίμωξη μπορεί αρχικά να περιορίζεται στο αιδοίο και τα συμπτώματα εμφανίζονται μία έως αρκετές ημέρες μετά την επαφή. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κνησμό, αίσθημα καύσου, συχνουρία και πυώδη έκκριση. Συνήθως η λοίμωξη περιορίζεται στα έξω γεννητικά όργανα, στους παραουρηθρικούς αδένες του Skene, με αποτέλεσμα τη δημιουργία αποστημάτων, που είναι μια από τις τυπικές εκδηλώσεις της νόσου. Μετά την προσβολή του τραχήλου, η γονόρροια μπορεί να επεκταθεί και στο ενδομήτριο κατά τη διάρκεια ή μετά την έμμηνη ρύση, έκτρωση ή τον τοκετό. Η γονόρροια μπορεί να προσβάλει τον επιπεφυκότα των ματιών του νεογνού όταν η μητέρα πάσχει από γονοκοκκική λοίμωξη. Νιτρικός άργυρος ή αντιβιοτικά ενσταλάζονται προφυλακτικά στα μάτια όλων των νεογέννητων για πρόληψη της νεογνικής οφθαλμίας, που μπορεί να οδηγήσει στην τύφλωση. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία η γονοκοκκική λοίμωξη σε άνδρες και γυναίκες, προκαλεί σοβαρές επιπλοκές στην υγεία. Στο παρελθόν για τη θεραπεία της
αρκούσε μια ένεση πενικιλίνης, όμως η βαθμιαία ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων αχρήστευσε την μέθοδο αυτή. Η θεραπεία της γονόρροιας είναι σχετικά εύκολη και σήμερα με άλλα φάρμακα. Η πρόληψή της γίνεται με τη χρήση προφυλακτικών. 13 Ανήκει στα ΣΜΝ των οποίων η θεραπεία είναι επίσης σχετικά απλή. Η βλεννόρροια μπορεί να ιαθεί με τη χρήση κατάλληλων αντιβιοτικών, ύστερα από συνταγή γιατρού. Μπορεί να επικαθίσει στις σάλπιγγες και να προκαλέσει ακόμη και στείρωση. 14 Σκοποί της Φροντίδας: 1. Άμεσοι, Ελάττωση δυσφορίας κατά την ούρηση, τοπικής ευαισθησίας και τραχηλικής έκκρισης. 2.Μακροπρόθεσμοι, α) Πρόληψη υποτροπής και επέκτασης της νόσου, β) Πρόληψη δημιουργίας σεξουαλικών προβλημάτων και προαγωγή της αυτοεκτίμησης του αρρώστου. 13 Βασιλιγιαννακόπουλος, Α., στο http://www.care.gr/ 14 Φυτρόπουλος, Θ., από http://www.tlife.gr/ Παθολογική και Χειρουργική Νοσηλευτική, Αθήνα1997, Εκδόσεις ΒΗΤΑ medical arts, Σελ.445-447
1.4.1.4. Σύφιλη Η σύφιλη είναι μικροβιακή λοίμωξη, γνωστή από αιώνες που προκαλείται από την ωχρά σπειροχαίτη ή τρεπόνημα το ωχρό (Treponema Pallidum). Η Σύφιλη σχεδόν αμετάβλητα μεταδίδεται στην ενήλικη γυναίκα κατά τη σεξουαλική επαφή από το πρωτοπαθές έλκος και τις εκκρίσεις των δευτεροπαθών βλαβών που είναι εξαιρετικά μολυσματικές, μέσω των ευπρόσβλητων βλεννογόνων των γεννητικών οργάνων, της περιπρωκτικής περιοχής και του στόματος ή των δερματικών επιφανειών. Η παρουσία του έλκους αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV και αυτό εξηγεί κατά ένα μέτρο τη συνύπαρξη της σύφιλης με το AIDS. Η Μετάδοση μπορεί επίσης να γίνει με βελόνες μολυσμένες από αίμα συφιλιδικού ατόμου και κατά την εγκυμοσύνη(συγγενής σύφιλη), επειδή η σπειροχαίτη διαπερνά τον πλακούντα. Υπάρχουν τρία στάδια της νόσου: το πρωτογενές, το δευτερογενές και το τριτογενές στάδιο. Η δημιουργία έλκους στα γεννητικά όργανα είναι το πρώτο στάδιο, που είναι πολύ μεταδοτικό και μπορεί να κρατήσει από 1-5 εβδομάδες. Ακόμη και χωρίς θεραπεία το στάδιο αυτό συνήθως υποχωρεί. Όμως 25% των μολυσθέντων θα προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο, τη δευτερογενή σύφιλη. Αυτό το στάδιο παρουσιάζει χαρακτηριστικό εξάνθημα, πυρετό κ. ά. Και σ' αυτό το στάδιο η μεταδοτικότητα της νόσου είναι μεγάλη. Στο τρίτο στάδιο (παραμελημένες περιπτώσεις που σπάνια συναντάμε σήμερα) η νόσος προσβάλει το νευρικό σύστημα και την καρδιά, δεν είναι συνήθως μεταδοτική και μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. 15 15 Βασιλιγιαννακόπουλος, Α., στο http://www.care.gr
1.4.2. Μυκητιασικές 1.4.2.1. Καντιντίαση (μυκητίαση) Η Καντιντίαση του δέρματος και των βλεννογόνων είναι συνηθισμένο και σταθερό φαινόμενο της νόσου και ιδιαίτερα η καντιντίαση της γλώσσας υποδηλώνει κακή πρόγνωση. Καντιντίαση έχει παρατηρηθεί στη γλώσσα, στο ρινοφάρυγγα, στον οισοφάγο και στους βρόγχους γενικά, σε άτομα με μεγάλη ανοσοκαταστολή. Ωστόσο, οι βλάβες στο AIDS είναι βαρειές και εκτεταμένες με ενδείξεις εντοπισμού στο έντερο και σε όλες τις πτυχές του δέρματος. Από κλινικής πλευράς η βαριά καντιντίαση του στόματος και ιδιαίτερα της γλώσσας αποτελεί κακή παθογνωμική ένδειξη. 16 16 AIDS,Αθήνα 1989 Εκδόσεις ΒΗΤΑ medical arts, σελ: 44-45
1.4.3. Ιογενείς 1.4.3.1. Ιογενής ηπατίτιδα Η Ιογενής ηπατίτιδα Προκαλείται από ιούς, οι οποίοι είναι δυνατόν μετά την οξεία φάση να παραμείνουν στον οργανισμό, με αποτέλεσμα η πάθηση να περάσει σε μία χρόνια φάση, που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη με σοβαρές βλάβες στο ήπαρ (κίρρωση, καρκίνος), οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στον θάνατο.17 Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης της ηπατίτιδας Β & C είναι αδιαμφισβήτητη, καθώς περιορίζει τη μετάδοση, αλλά και προλαμβάνει πολύ σοβαρές επιπλοκές της νόσου, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στον θάνατο.18 Η μετάδοση γίνεται μέσω του αίματος, κυρίως με τη σεξουαλική επαφή και ο ιός της ηπατίτιδας Β είναι 100 φορές πιο μολυσματικός από αυτόν του AIDS. Μετά το 1990 το πρόβλημα στη χώρα μας είναι πολύ σοβαρό και ειδικά σε κάποιες πληθυσμιακές ομάδες. Στην Ελλάδα οι ασθενείς με ηπατίτιδα Β και C υπολογίζονται να έχουν ξεπεράσει τις 400.000. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπολογίζεται ότι μετά το 2010 οι θάνατοι από ηπατίτιδα C θα είναι περισσότεροι από εκείνους που οφείλονται στον ιό του AIDS. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από τη νόσο δεν το γνωρίζουν μεταδίδοντάς τη στους συνανθρώπους τους και θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. 19 17 http://www.iatronet.gr/ 18 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα 19 http://www.iatronet.gr/
1.4.3.2. Απλός έρπητας Είναι μια ιογενής λοίμωξη μεταδιδόμενη σεξουαλικά. Συνήθως τα συμπτώματα ξεκινούν με κνησμό («φαγούρα») που είναι έντονος στα γεννητικά όργανα, που ακολουθείται από ερυθρότητα, φυσαλίδες και επώδυνα έλκη. (με τον όρο «έλκη» εννοούμε μικρές «πληγές»). Μερικές φορές δεν υπάρχουν συμπτώματα κυρίως σε γυναίκες. Ο νόσος είναι μεταδοτική όλη αύτη την περίοδο. Μετά την εξαφάνιση των ελκών παύει να είναι μεταδοτική. Αν και δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τον έρπητα υπάρχουν θεραπείες για τις εξάρσεις της νόσου. Ο έρπης των γεννητικών οργάνων μπορεί να μεταδοθεί και σε άλλα σημεία του σώματος (π.χ. μάτια) γι αυτό συνιστάται η σχολαστική τήρηση των κανόνων υγιεινής. Ζευγάρια που θέλουν να μειώσουν την πιθανότητα μετάδοσης όταν ο ένας είναι μολυσμένος πρέπει να χρησιμοποιούν πάντα προφυλακτικό, καθώς και να αποφεύγουν κάθε σεξουαλική εκδήλωση κατά την περίοδο της έξαρσης. 20 Ο έρπης γεννητικών οργάνων(hsv-2) ανήκει στην κατηγορία των ΣΜΝ που δεν θεραπεύονται πλήρως. Ο γιατρός σου καθορίζει την αγωγή, χορηγώντας κατά κύριο λόγο ειδικά αντιϊκά (αντιβιοτικά) τις περιόδους που ο έρπης παρουσιάζει έξαρση. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις πως πρόκειται για πάθηση που μπορεί να μεταδοθεί, ακόμη και αν έχει γίνει χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική πράξη. 21 20 Φυτρόπουλος, Θ., από http://www.tlife.gr/ 21 Βασιλιγιαννακόπουλος, Α., στο http://www.care.gr/
1.4.3.3. Κονδυλώματα (HPV ) Πρόκειται για πάθηση που εμφανίζει ιδιαίτερη έξαρση τα τελευταία χρόνια. Αποτελούν μία από τις πιο βασικές αιτίες εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. 22 Προκαλούνται από τους ιούς του ανθρωπίνου θηλώματος (HPV) που επίσης είναι το αίτιο των «μυρμηγκιών». Οι ιοί που προκαλούν κονδυλώματα μεταδίδονται με την σεξουαλική επαφή. Είναι το συχνότερο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα στις ΗΠΑ σήμερα. Η πρόληψη της μετάδοσης είναι δύσκολη. Τα προφυλακτικά δεν προστατεύουν κατά απόλυτο τρόπο. Οι περισσότεροι άνθρωποι μολυσμένοι με HPV δεν έχουν συμπτώματα και αγνοούν ότι έχουν την λοίμωξη. Η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει κνησμό και πόνο αλλά προδιαθέτει τις γυναίκες για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Οι υπάρχουσες θεραπείες στοχεύουν στην αφαίρεση των εμφανών κονδυλωμάτων και την θεραπεία προκαρκινικών καταστάσεων. 23 Τύποι «υψηλού κινδύνου» του ιού HPV προκαλούν όλες σχεδόν τις μορφές καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, καθώς και ορισμένες του πρωκτού, του πέους, και του αιδοίου. Κάποιοι άλλοι τύποι του ιού HPV προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. 24 Ο γυναικολόγος, με την κατάλληλη εξέταση μπορεί να διαγνώσει τα κονδυλώματα. εν υπάρχει θεραπεία, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με καυτηρίαση και θεραπευτική αγωγή. 25 Είναι μεταδοτική με ή χωρίς ορατές φουσκάλες. 26 Σύμφωνα με τη γιατρό κυτταρολόγο Λαϊνη Ε. 27, για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων δεν υπάρχει καμία ιατρική θεραπεία για την εκρίζωση του HPV, υπάρχουν επιλογές αντιμετώπισης των συμπτωμάτων του. Ο στόχος οποιασδήποτε θεραπείας είναι να αφαιρεθούν τα κονδυλώματα για να φύγουν τα ενοχλητικά συμπτώματα. Μερικές θεραπείες γίνονται στο ιατρείο και άλλες 22 Φυτρόπουλος, Θ., από http://www.tlife.gr/ 23 Βασιλιγιαννακόπουλος, Α., στο http://www.care.gr/ 24 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα 25 Φυτρόπουλος, Θ., από http://www.tlife.gr/ 26 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα 27 Λαϊνη, Ε. από http://www.testpap.gr
είναι κρέμες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σπίτι για πολλές εβδομάδες: Podophyllin (μια χημική ένωση που πρέπει να εφαρμοστεί από γιατρό). Αυτή είναι μια παλαιότερη θεραπεία και δεν χρησιμοποιείται σήμερα. Καυτηριασμός (που καίει τα κονδυλώματα με διαθερμία) Θεραπεία λέιζερ (που χρησιμοποιεί ένα έντονο φως για να καταστρέψει τα κονδυλώματα). Αυτό χρησιμοποιείται για μεγαλύτερα ή εκτενή κονδυλώματα. Οποιοσδήποτε είναι σεξουαλικά ενεργός μπορεί να κολλήσει τυχαία αυτόν τον κοινό ιό. Ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί ο κίνδυνος της εμφάνισης κονδυλωμάτων είναι α). Μη ερχόμενος σε σεξουαλική επαφή, β). Ερχόμενος σε σεξουαλική επαφή μόνο με ένα σύντροφο που έρχεται σε σεξουαλική επαφή μόνο με αυτόν. 28. 1.4.4. Παράσιτα 1.4.4.1. Ψείρα Ηβικές ψείρες είναι μικρά ζωύφια που εμφανίζονται στην ηβική περιοχή. Ανήκει στα ΣΜΝ, καθώς οι ψείρες μεταφέρονται από τον ένα στον άλλο κατά τη διάρκεια του σεξ. Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή που βοηθάει στην απαλλαγεί από τις ψείρες, θα πρέπει να απολυμαίνονται σεντόνια και κλινοσκεπάσματα στα οποία μπορεί να βρίσκονται και να ξανά προσβάλουν. 29 28 Λαϊνη, Ε. από http://www.testpap.gr 29 Φυτρόπουλος, Θ., από http://www.tlife.gr/
1.4.4.2. Ψώρα Η ψώρα είναι παρασίτωση του δέρµατος που προκαλείται από το άκαρι (εκτοπαράσιτο) της ψώρας (Sarcoptes scabiei var. hominis). Τα μικροσκοπικά ακάρεα διανοίγουν σήραγγες στην επιδερμίδα, όπου ζουν και εναποθέτουν τα αυγά τους. Το χαρακτηριστικό σύµπτωµα είναι ο έντονος και επίµονος κνησµός (φαγούρα), ιδιαίτερα κατά τις νυχτερινές ώρες. Οι δερµατικές βλάβες είναι συνήθως ερυθηµατώδεις βλατίδες. 30 Η νόσος έχει παγκόσμια εξάπλωση και προσβάλλει ανθρώπους όλων των φυλών και κοινωνικών οµάδων. Μπορεί να µμεταδοθεί εύκολα σε συνθήκες συνωστισμού, όπου υπάρχει στενή επαφή. Από τη στιγµή της µμόλυνσης μέχρι την εµφάνιση του κνησµού μεσολαβούν 2-6 εβδομάδες, ενώ αν πρόκειται για επαναµόλυνση, ο κνησµός εµφανίζεται συντομότερα, εντός 1-4 ηµερών. Η περίοδος μεταδοτικότητας διαρκεί από τη στιγµή της μόλυνσης μέχρι την καταστροφή των ενηλίκων παρασίτων και αυγών, συνήθως 24 ώρες μετά την εφαρμογή της πρώτης θεραπείας. Η θεραπεία γίνεται συνήθως µε τοπική επάλειψη παρασιτοκτόνων σκευασμάτων. Εάν ο κνησµός επιµένει για διάστηµα >2-4 εβδομάδες μετά τη θεραπεία ή εάν εµφανιστούν νέες δερµατικές βλάβες, θα χρειαστεί ιατρική συμβουλή και πιθανόν επανάληψη της θεραπείας. 31 30 http://www.keelpno.gr/portals 31 http://www.keelpno.gr/portals
1.4.5. Πρωτοζωικές 1.4.5.1. Τριχομονάδες Τα παράσιτα που αποκαλούνται τριχομονάδες μεταδίδονται πολύ εύκολα και εκτός από τη σεξουαλική επαφή, μπορούν να μεταδοθούν από άνθρωπο σε άνθρωπο και από τα ρούχα (ακόμη και πλυμένα) ή μαγιό. 32 1.5. Παθοφυσιολογία Τα ΣΜΝ μεταδίδονται με πολλούς τρόπους. Πολλά ΣΜΝ μεταδίδονται (πιο εύκολα) μέσω των βλεννογόνων του πέους, του αιδοίου, του ορθού, του ουροποιητικού συστήματος και (λιγότερο συχνάανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης) από το βλεννογόνο του στόματος, του λαιμού, του αναπνευστικού συστήματος και από τα μάτια. Η ορατή μεμβράνη που καλύπτει το κεφάλι του πέους είναι μια βλεννογόνος, αν και δεν παράγει βλέννα (παρόμοια με τα χείλη του στόματος). Οι βλεννώδεις μεμβράνες διαφέρουν από το δέρμα στο ότι επιτρέπουν ορισμένα παθογόνα στο σώμα. Τα παθογόνα είναι επίσης σε θέση να περάσουν μέσα από ασυνέχειες ή εκδορές του δέρματος, ακόμη και πολύ μικρές. 33 Το σώμα του πέους είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο λόγω της τριβής που προκαλείται κατά τη διάρκεια του διεισδυτικού σεξ. Οι κύριες πηγές μόλυνσης σε αύξουσα σειρά είναι: τα αφροδίσια υγρά το σάλιο ο βλεννογόνος το δέρμα (ιδιαίτερα του πέους) ενώ λοιμώξεις μπορούν επίσης να μεταδοθούν από τα περιττώματα, τα ούρα και τον ιδρώτα. 34 32 Φυτρόπουλος, Θ., από http://www.tlife.gr/ 33 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα 34 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα
Το ποσό της επαφής με μολυσματικές πηγές που προκαλούν λοίμωξη διαφέρει σε κάθε παθογόνο, αλλά σε όλες τις περιπτώσεις μία ασθένεια μπορεί να είναι αποτέλεσμα ακόμη και μικρής επαφή με το υγρό των μεταφορέων, όπως τα αφροδίσια υγρά, σε ένα βλεννογόνο. Αυτός είναι ένας λόγος που η πιθανότητα μετάδοσης πολλών λοιμώξεων είναι πολύ υψηλότερη με το σεξ, παρά με πιο περιστασιακό τρόπο μετάδοσης, όπως η μη-σεξουαλική επαφή-άγγιγμα, αγκάλιασμα, χειραψία-, αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος. Αν και βλεννογόνοι υπάρχουν στο στόμα, όπως και στα γεννητικά όργανα, πολλά ΣΜΝ φαίνεται να είναι ευκολότερο να μεταδοθούν μέσω του στοματικού σεξ. Πολλές λοιμώξεις που μεταδίδονται εύκολα από το στόμα στα γεννητικά όργανα ή από τα γεννητικά όργανα στο στόμα, είναι πολύ πιο δύσκολο να μεταδοθούν από στοματικέ επαφή μόνο. Στην περίπτωση του ιού HIV, τα υγρά των γεννητικών οργάνων τυχαίνει να περιέχουν πολύ μεγαλύτερη ποσότητα του παθογόνου παράγοντα από ό, τι το σάλιο. Ορισμένες λοιμώξεις που επισημαίνονται ως STI μπορούν να μεταδοθούν μέσω άμεσης επαφής με το δέρμα. Ο απλός έρπητας και ο HPV είναι δύο παραδείγματα. Το KSHV, από την άλλη, μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και με στοματική επαφή, αλλά και από το σάλιο, όταν χρησιμοποιείται ως σεξουαλικό λιπαντικό. 35 Ανάλογα με το ΣΜΝ, ένα άτομο μπορεί ακόμα να είναι σε θέση να μεταδώσει μια μόλυνση, ακόμα και εάν δεν υπάρχουν ενδείξεις της νόσου. Ωστόσο ένα άτομο μπορεί να μεταδώσει τον ιό HIV (ΣΜΝ) ανά πάσα στιγμή, ακόμη και αν αυτός δεν έχει αναπτύξει τα συμπτώματα του AIDS (ΣΜΝ). Όλες οι σεξουαλικές συμπεριφορές που περιλαμβάνουν επαφή με τα σωματικά υγρά ενός άλλου προσώπου θα πρέπει να θεωρείται ότι εμπεριέχουν κάποιο κίνδυνο μετάδοσης των σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Η περισσότερη προσοχή έχει δοθεί στον έλεγχο του HIV, που προκαλεί το AIDS, αλλά κάθε ΣΜΝ παρουσιάζει μια διαφορετική κατάσταση. 36 35 http://el.wikipedia.org/wiki/σεξουαλικώς_μεταδιδόμενο_νόσημα 36 http://www.iatronet.gr/