THE G C SCHOOL OF CAREERS ΔΕΙΓΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ Δ ΤΑΞΗ Χρόνος: 40 λεπτά Αυτό το γραπτό αποτελείται από 6 σελίδες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής. Να απαντήσεις σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις, στο χώρο που σου δίνεται σε κάθε ερώτηση. Να γράφεις καθαρά τις απαντήσεις σου. 1
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ (30 μονάδες) Διαβάζω αργά και προσεκτικά το πιο κάτω κείμενο και μετά απαντώ στις ερωτήσεις που το ακολουθούν. Προτού γράψω οτιδήποτε, προβληματίζομαι για το τι ζητά η κάθε ερώτηση! Από το αεροπλάνο Αγαπητά μου ανίψια, Σας είχα τάξει, την τελευταία φορά, να σας μιλήσω για το αεροπορικό μου ταξίδι στα Γιάννενα. Είναι συνταρακτικό ένα αεροπορικό ταξίδι, όταν το κάνεις για πρώτη φορά. Νόμισα πως θα φοβηθώ πολύ και σας αποχαιρέτησα με τη σκέψη ένα ένα, ανιψάκια. Τι τα θες, άλλο είναι να νιώθεις τη γη στέρεη από κάτω σου, κι άλλο να γίνεσαι πουλί. Έλα όμως που είχα και τόση περιέργεια, να δω πως θα ναι αυτό το περίφημο ταξίδι. Όλα ήταν για μένα καινούργια: το αεροδρόμιο, η αεροσυνοδός, το κλείσιμο μέσα στο μεγάλο κουτί, ύστερα που σου λένε να δέσεις τη ζώνη (εκεί δα μετανόησα λιγάκι που είχα μπει), ύστερα το τρέξιμο του αεροπλάνου μέσα στο διάδρομο απογειώσεως και το ελάχιστο διάστημα που σταματάει, να πάρει λες ανάσα για τη μεγάλη στιγμή που θα ξεκολλήσει από τη γη. Εκείνη την ώρα σού φαίνεται σαν ζωντανό πλάσμα που μαζεύει τη δύναμή του, και άθελά σου μαζεύεις κι εσύ τη δύναμή σου για να μοιραστείτε την προσπάθεια. Η προσπάθεια σε ανεβάζει τώρα όλο και πιο πάνω, κι η γη πλαταίνει στα πόδια σου. Βλέπεις τους ανθρώπους που κάνουν μπάνιο στη Γλυφάδα, τ αυτοκίνητα, πιο μικρά, πιο μικρά και τώρα πια έχεις κάτω σου έναν ωραίο ανάγλυφο χάρτη, με στρωτή γαλάζια θάλασσα, κιτρινωπά βουνά, πράσινους λεκέδες από βλάστηση. Νά ο Ισθμός της Κορίνθου, νά ο Κορινθιακός, κι οι ακτές της Ρούμελης με τις αμέτρητες πτυχές εδώ, μας λένε, είναι το Αιγαίο, κάτω στο βάθος το Μεσολόγγι. Ύστερα η Ακαρνανία με τις λίμνες Βουνά, βουνά, χάνεις το νου σου από την κακοτράχαλη γη, όλο πέτρα. Λιγοστά τα δάση στις πλαγιές, μικρά τα χωριουδάκια κι η πρασινάδα γύρω τους φτωχή, καταλαβαίνεις με τι μόχθο κάνουν τούτοι οι άνθρωποι τη γη να δώσει τον καρπό της. Κι όμως παντού, στις κοιλάδες, στις πλαγιές, στα ριζά των βράχων, χαραγμένα με υπομονή τ αμέτρητα δρομάκια και μονοπάτια που ενώνουν τους ανθρώπους. Θυμήθηκα κάτι που είχα διαβάσει σ ένα βιβλίο που αγαπούσα πολύ στα νιάτα μου, τα Ψηλά Βουνά του Παπαντωνίου: 2
«Ο δρόμος δε γίνεται μόνο για λίγους ανθρώπους. Τον φτιάνουν λίγοι και τον χαίρονται πολλοί». Ο δρόμος είναι για όλο τον κόσμο. Είναι για τον πλούσιο και το φτωχό, για τον άρχοντα και το ζητιάνο. «Με το δρόμο, ένα βουνό ανταμώνει με το άλλο βουνό, μια πολιτεία δίνει το χέρι στην άλλη» Έτσι όπως τους βλέπεις ολοκάθαρα από κει πάνω τους δρόμους, πυκνό δίχτυ που ζώνει τα βουνά και τους κάμπους, σε κάνουν ν αγαπάς και να θαυμάζεις τον άνθρωπο. Που μικρός σαν μυρμήγκι, αθέατος από κει ψηλά, κατόρθωσε να χαράξει με αναλλοίωτα σημάδια στο πρόσωπο της γης την ανάγκη του για επικοινωνία, για συνεννόηση, για φιλία με τους άλλους ανθρώπους. Αυτή μου φαίνεται είναι η πιο ζωηρή εντύπωση που κράτησα από το ταξίδι μου. Σας φιλώ, ανιψάκια Η θεία Νεραντζούλα Λίνα Κάσδαγλη ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Δίνω, με δικά μου λόγια, την περίληψη του πιο πάνω κειμένου, σε 60 περίπου λέξεις. 3
2. Πως χαρακτηρίζει η θεία το ταξίδι της και γιατί; 3. Βρες τη φράση μέσα στο κείμενο που δηλώνει παρομοίωση και εξήγησε τι εννοεί: Β. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ (20 μονάδες) Η οικογένειά μου πρέπει να μετακομίσει σε μια άλλη πόλη. Σκέφτομαι και γράφω, μέχρι 60 λέξεις, με ποιον τρόπο θα πλησιάσω τους καινούριους μου φίλους για να με γνωρίσουν καλύτερα. 4
Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (50 μονάδες) 1. Γράφω τα ρήματα της παρένθεσης στο σωστό χρόνο. Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο (πηγαίνω) στο εξοχικό της γιαγιάς και του παππού. (είναι) ένα πανέμορφο ξύλινο σπιτάκι σε ένα λόφο με πολλά καταπράσινα δέντρα και πολύχρωμα λουλούδια. Η μέρα (είναι) ηλιόλουστη και έτσι χαρήκαμε το ταξίδι! Ο παππούς μου ήταν ναυτικός, γι αυτό (ταξιδεύω) πολύ όταν ήταν νέος. Το βράδυ, αν και ο παππούς ήταν κουρασμένος, μου (λέω) ιστορίες που (ακούω) πριν από πολλά χρόνια. Αυτό που μου αρέσει περισσότερο όμως κάθε φορά που (πηγαίνω) όλη η οικογένεια στο εξοχικό (είναι) όταν μου (διηγούμαι) η γιαγιά παραμύθια. Το επόμενο σαββατοκύριακο (λέω) στη γιαγιά να μου διηγηθεί ένα παραμύθι πριν κοιμηθώ. 2. Γράφω δίπλα από κάθε λέξη τη συνώνυμή της: - βλαβερό - νόστιμο - υγιεινό - δυνατός - παχαίνω 3. Γράφω τις ενεργητικές μετοχές που παράγονται από τα πιο κάτω ρήματα. - προσέχω - αντέχω - γελώ - αγαπώ - διαβάζω 5
4. Στις πιο κάτω προτάσεις υπογραμμίζω τις προσωπικές αντωνυμίες και κυκλώνω τις κτητικές αντωνυμίες. - Μου έφερες το βιβλίο σου που σου ζήτησα χτες; - Ο συγγραφέας του παραμυθιού άφησε ατέλειωτο το τέλος του παραμυθιού του. - Μου αρέσει όταν εργαζόμαστε με τις ομάδες μας χωρίς να τσακωνόμαστε. - Η δασκάλα σας, σας διάβασε σήμερα μια απίθανη ιστορία. - Στον κήπο σας υπάρχουν όλων των ειδών λουλούδια και ξέρω ότι τα φροντίζετε καθημερινά! - Εσένα σου αρέσει το παιχνίδι αλλά όταν πρέπει να διαβάσεις δεν το κάνεις. - Οι γονείς μου με άφησαν υπεύθυνο στο σπίτι να προσέχω τα αδέρφια μου για όσο θα λείπουν. 5. Μετατρέπω τον πλάγιο λόγο των παρακάτω προτάσεων σε ευθύ λόγο. Η Χριστίνα είπε ότι θα επιστρέψει αύριο από τις διακοπές. Μας ρώτησαν πού θα πάμε για φαγητό. Ο δάσκαλος ρώτησε τον μαθητή γιατί δεν διάβασε τα μαθήματά του. Η γιαγιά φώναξε στα παιδιά να έρθουν για φαγητό. Ο Γιάννης με ρώτησε αν θέλω να πάμε βόλτα και ν αγοράσουμε παγωτό. ΤΕΛΟΣ 6