Παρατηρητήριο για την Πρόληψη της Σχολικής βίας και εκφοβισμού Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας Ομάδα Υποστήριξης Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς
Σύγχρονα χαρακτηριστικά Κοινωνικής και Σχολικής Πραγματικότητας Παγκοσμιοποίηση μετανάστευση οικονομική κρίση και βίαιη ρίξη κοινωνικών θεσμών και αξιών Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα -δυστυχώς- παραμένει γνωσιοκεντρικό Επιβάλλεται ο επαναστατικός επαναπροσδιορισμός του. Διαρκές ζητούμενο η ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών, ώστε, ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή, να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά (Ν.1566/1985).
Στη σύγχρονη κοινωνία, που βρίσκεται σε συνεχή δυναμική εξέλιξη, το σχολείο δεν μπορεί να συνεχίζει τον παραδοσιακό νοησιαρχικό ρόλο του. Το σχολείο οφείλει να εφοδιάζει κάθε άνθρωπο με όλες εκείνες τις ικανότητες που θα του επιτρέπουν να διευρύνει τις γνώσεις του, να αναπτύσσει τις γνωστικές και κοινωνικές του δεξιότητές, να αναπροσαρμόζει τις στάσεις του και να προσαρμόζεται σε διαρκώς μεταβαλλόμενα, πολύπλοκα και αλληλεξαρτώμενα περιβάλλοντα. Έτσι, στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ακόμα και αν κάποιος έχει ολοκληρώσει υψηλού επιπέδου σπουδές, ενδέχεται να μην είναι σε θέση να ανταποκριθεί σε απλές καταστάσεις που αφορούν την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, την παρουσία του σε κοινωνικές περιστάσεις, τη διαχείριση των σχέσεών του με τους άλλους (η ευαισθησία, η ανεκτικότητα, η διαπροσωπική επικοινωνία, η συνεργασία, η αλληλεγγύη, η υπευθυνότητα, η επίλυση συγκρούσεων και η καλόπιστη και εποικοδομητική κριτική, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στους θεμελιώδεις σκοπούς της εκπαίδευσης). Άρα ταυτόχρονα με τον όποιο σχεδιασμό αντιμετώπισης κοινωνικών φαινομένων, όπως η σχολική βία και ο εκφοβισμός θα πρέπει να μη μας διαφεύγει το σημαντικότερο που είναι ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας της σχολικής επίδοσης. Η αντίληψη μιας ατομικής σχολικής εργασίας που προσανατολίζεται στατικά στο αποτέλεσμα είναι ανάγκη να αντικατασταθεί από μια νέα αντίληψη που προσβλέπει σε μια επίδοση στηριγμένη στη συνεργασία και την αλληλεγγύη των μαθητών και αξιολογείται θετικά στο βαθμό που συμβάλλει στην πρόοδο όλων των μελών της ομάδας, στην προώθηση της κοινωνικής μάθησης και στην επιτυχία της κοινής δράσης.
Στο πλαίσιο του επαναπροσδιορισμού του ρόλου του Σχολείου Σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία για συνεργασία και αλληλεπίδραση Σχολική κοινότητα, Εκκλησία, Τοπική αυτοδιοίκηση, Μ.Μ.Ε., Κρατικοί και κοινωνικοί θεσμοί, γονείς σε διαλεκτική και συνθετική λειτουργία μπορούν να ευαισθητοποιήσουν, να προλάβουν -και όπου χρειαστεί- να αντιμετωπίσουν τα φαινόμενα της σχολικής βίας και εκφοβισμού. Εξάλλου και το φαινόμενο της σχολικής βίας και του εκφοβισμού άπτεται της καλλιέργειας κοινωνικών δεξιοτήτων και προσανατολισμού. Οι αξίες βιώνονται και διαμορφώνονται μακροπρόθεσμα ως στάσεις ζωής -συνειδητά ή ανεπίγνωστα- μέσα από την καθημερινή εμπλοκή μας σε συγκεκριμένες καταστάσεις και χώρους δράσης και μέσα από την επικοινωνία μας και τη συνύπαρξή μας με άλλους συνανθρώπους μας.
Για άμεση παρέμβαση απαιτούνται: Συλλογικότητα, συνεργασία, ελευθερία Γονείς με πρόθεση για ειλικρινή συνεργασία και συντονισμό δράσεων που θα στηρίζονται στη θεωρία και τα πορίσματα της σύγχρονης παιδαγωγικής επιστήμης αλλά και στα συμπεράσματα ερευνών της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας. Εκπαιδευτικοί ελεύθεροι και όχι φοβισμένοι και τρομοκρατημένοι από μερίδα γονέων οι οποίοι αντιλαμβάνονται με τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο την παιδαγωγική επιστήμη. Γονείς οι οποίοι θα μπορούν να κατανοήσουν ότι, ως παιδαγωγοί, ενδιαφερόμαστε όχι μόνο για το θύμα της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού αλλά και για το θύτη. Ενδιαφερόμαστε πρωτίστως- να παρέμβουμε με συνέργειες και φυσικά αποτελεσματικά και όχι να μεταφέρουμε σε άλλη σχολική μονάδα το πρόβλημα.
Ελευθερία και δημιουργικότητα Οι εκπαιδευτικοί σήμερα καλούνται να λειτουργήσουν περισσότερο ως διαχειριστές σχέσεων, ψυχοθεραπευτές, οδηγοί και πρότυπα του ηθικού βίου, υποστηρικτές και προστάτες των μαθητών και λιγότερο ως διαμεσολαβητές της γνώσης. Ο εκπαιδευτικός δεν πρέπει να φοβάται κανένα από τα εμπλεκόμενα, στην εκπαιδευτική διαδικασία, πρόσωπα. Όπως δεν πρέπει να φοβάται και την εκπαιδευτική διαδικασία καταγραφής, σχεδιασμού και αποτίμησης του έργου του από τον ίδιο τόσο προς χρήση του ιδίου όσο και της σχολικής μονάδας στο σύνολό της. Η γνωστή και ως αυτοαξιολόγηση κινητοποιεί όλους τους παράγοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας, ενισχύει τις σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας μεταξύ τους, προωθεί την αλλαγή της κουλτούρας του σχολείου και συνδέεται με την εισαγωγή, την προώθηση και την εδραίωση ενός «πολιτισμού εμπιστοσύνης», που βασίζεται στην ανάπτυξη σχέσεων ευθύνης και συνεργασίας στο σχολείο και στην εκπαιδευτική κοινότητα. Περίπτωση μαθητή που τραυματίστηκε σοβαρά στη μέση από συμμαθητή του στην Ε Τάξη.
Σε σχετική ερώτηση στο ερωτηματολόγιο της έρευνας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, σχετικά με το, σε ποιον απευθύνεται ο μαθητής, όταν γίνεται θύμα μιας επίθεσης, οι απαντήσεις είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες (οι μαθητές δίνουν περισσότερες από μία απαντήσεις). Στο δημοτικό σχολείο 23.0% απευθύνονται στο δάσκαλο διευθυντή 76,7% απευθύνονται στους γονείς 15.9% απευθύνονται στους φίλους 8.4% σε κανέναν 1.0% άλλο Στο Γυμνάσιο 22.7% στους καθηγητές 28.2% στο διευθυντή 75.1% στους γονείς 64,5% στους φίλους 5,0% άλλο 22.9% σε κανέναν Στο Λύκειο 13,2% στους καθηγητές 14.6% στο διευθυντή 64,8% στους γονείς 71,5% στους φίλους 9,5% άλλο 22,6% σε κανέναν
Ομάδα Υποστήριξης Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς Α/Α ΦΟΡΕΑΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ 1. Δ/ντής ΔΙ.Δ.Ε. Κιλκίς Γεώργιος Ν. Κωνσταντινίδης 2. Δ/ντης ΔΙ.Π.Ε. Κιλκίς Κωνσταντίνος Ραμπίδης 3. Σχολικός Σύμβουλος ΔΙ.Δ.Ε. Μανωλίδης Γεώργιος 4. Σχολικός Σύμβουλος ΔΙ.Δ.Ε Θωμαϊδης Ιωάννης 5. Σχολική Σύμβουλος ΔΙ.Δ.Ε. Μιχαλοπούλου Ελένη 6. Σχολικός Σύμβουλος ΔΙ.Π.Ε. Τρικαλιώτης Ιωάννης 7. Σχολική Σύμβουλος ΔΙ.Π.Ε. Παπαδοπούλου Μαρία 8. Εκπρόσωπος Μητρόπολης Αιδεσιμολογιότατο πατέρα Γεώργιο 9. Δ/ντρια ΓΕΛ Αξιούπολης Συμεωνίδου Κωνσταντίνα 10. Δ/ντής Γυμνασίου Καμπάνη Αλατζόγλου Αθανάσιος 11. ΚΕΔΔΥ Κιλκίς Ευαγγελοπούλου Ειρήνη, Προϊσταμένη 12. ΚΕΣΥΠ Κιλκίς Κατσιούλα Παναγιώτα, Υπεύθυνη Σ.Ε.Π. Σιάνου Χατζηκαμάρη Παναγιώτα,Υπεύθυνη Σ.Ε.Π. 13. Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων Καρολίδου Σωτηρία 14. Υπεύθ. Σχολ. Δραστηριοτήτων ΔΙ.Δ.Ε. Λιναρδάκης Ιωάννης 15. Υπεύθ. Σχολ. Δραστηριοτήτων ΔΙ.Π.Ε. Μπλάτση Γεωργία 16. ΝΗΡΕΑΣ Κιλκίς Τζούρα Ευθυμία, Ψυχίατρος 17. Δήμος Κιλκίς Κεσίδου Σοφία 18. Πρώτη Σελίδα Φλωρίδης Παναγιώτης 19. Εκπρ. Γονέων 2ου Γυμνασίου Κιλκίς Τριαρίδης Παναγιώτης 20. Σχολή Γονέων Ν. Κιλκίς Καρατζά Χαρούλα, Ψυχολόγος, Μπαβέλης Ιωάννης, Σχολικός Ψυχολόγος
Από τους Σχολικούς Συμβούλους (1 ης, 2 ης, 3 ης Περιφερειών Δημοτικής και 38 ης Προσχολικής ) και τη Διεύθυνση ΠΕ Κιλκίς (Υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων) 1. Σεμινάρια από εξειδικευμένους επιμορφωτές, το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. 2. Ενημέρωση, υποστήριξη και ενθάρρυνση των Διευθυντών και Εκπαιδευτικών για την ανάπτυξη σχεδίων εργασίας στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης και των Καινοτόμων Προγραμμάτων με προτεραιότητα σε θέματα πρόληψης σχολικής βίας και εκφοβισμού. 3. Αποστολή ηλεκτρονικού υλικού για την υποστήριξη της ανάπτυξης των παραπάνω θεμάτων σε όλους τους εκπαιδευτικούς. 4. Εφαρμογή θεατρικών πρακτικών με θέμα: Γνωρίζω τον άλλο μέσα από τον εαυτό μου με στόχο την πρόληψη φαινομένων ενδοσχολικής βίας και διαχείρισης των συγκρούσεων σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, μέσα από την ανάπτυξη δεξιοτήτων για αποτελεσματική επικοινωνία κι έκφραση των συναισθημάτων. Οι θεατρικές πρακτικές εφαρμόστηκαν με την εθελοντική προσφορά του συνταξιούχου συναδέλφου Κου Σαριγιαννίδη Παναγιώτη. 5. Αντιμετώπιση περιστατικών εκδήλωσης ενδοσχολικής βίας άμεσα με τη συνεργασία των επιστημόνων του ΚΕΔΔΥ τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών & μαθητριών και τους συλλόγους διδασκόντων των σχολείων. 6. Οργάνωση ενδοσχολικών παιδαγωγικών συναντήσεων. 7. Οργάνωση ενημερωτικών και επιμορφωτικών συναντήσεων, με τη συνεργασία συλλόγων διδασκόντων και συλλόγων γονέων,για ομάδες γονέων και μικτές (εκπαιδευτικών και γονέων) 8. Συνεργασία με τα μέλη φορείς του Τοπικού δικτύου (Νηρέα, Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας ΠΕ Κιλκίς, Τμήματος Ασφάλειας Κιλκίς, Δ/νση Β/μιας Εκπ/σης, γονείς, κ.ά. και για την υλοποίηση: α) Ανοιχτών εκδηλώσεων για εκπαιδευτικούς, γονείς και τοπικούς φορείς, β) Επιμορφωτικών σεμιναρίων για εκπαιδευτικούς, γ) Επιμορφωτικών σεμιναρίων για γονείς και δ) Εκπαιδευτικών παρεμβάσεων
Χρήσιμοι ιστότοποι Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων http://paratiritirio.minedu.gov.gr/
Χρήσιμοι ιστότοποι Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε) http://epsype.blogspot.gr/
Χρήσιμοι ιστότοποι Το χαμόγελο του παιδιού http://www.hamogelo.gr/
Χρήσιμοι ιστότοποι Συνήγορος του παιδιού http://www.0-18.gr/
Με αγάπη, ειλικρίνεια και συνεργασία θα έχουμε απτά αποτελέσματα