ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΊΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΊΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εμπορίου 27.9.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τον αντίκτυπο των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εμπορίου Συνεισηγητές: Ousmane Kaba (Γουινέα) Theodor Dumitru Stolojan (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) ΜΕΡΟΣ A: ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ DR\1105126.docx AP102.060v01-00
DR_Assemblies ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ...3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ...4 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ (δημοσιεύεται χωριστά) AP102.060v01-00 2/9 DR\1105126.docx
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Στη συνεδρίασή του της 7ης Δεκεμβρίου 2015 στις Βρυξέλλες (Βέλγιο), το Προεδρείο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-EE ανέθεσε στην Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών Θεμάτων και Εμπορίου να συντάξει έκθεση, σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 8 του Κανονισμού του, σχετικά με τον αντίκτυπο των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης. Στη συνεδρίασή της στις 17 και 18 Μαρτίου 2016, η Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εμπορίου όρισε συνεισηγητές τους Ousmane Kaba (Γουινέα) και Theodor Dumitru Stolojan (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο). Η Επιτροπή Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών Θεμάτων και Εμπορίου εξέτασε το σχέδιο έκθεσης στις συνεδριάσεις της στις... Κατά την τελευταία συνεδρίαση ενέκρινε το συνοδευτικό σχέδιο πρότασης ψηφίσματος. Στην ψηφοφορία ήταν παρόντες οι βουλευτές:... Το ψήφισμα κατατέθηκε προς έγκριση στις DR\1105126.docx 3/9 AP102.060v01-00
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τον αντίκτυπο των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ, στη συνεδρίαση στο Ναϊρόμπι (Κένυα) από τις 19 έως τις 21 Δεκεμβρίου 2016, έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, που υπογράφηκε στο Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000 (Συμφωνία του Κοτονού) 1, ιδίως το άρθρο 21, και τις αναθεωρήσεις της Συμφωνίας του Κοτονού που πραγματοποιήθηκαν το 2005 και 2010 2, έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Ιουνίου 2015 3 σχετικά με τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή ως προκλήσεις για τη διακυβέρνηση, την κοινωνική προστασία και την ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες χώρες, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την έκθεση της ΕΕ του 2013 για τη συνοχή της αναπτυξιακής πολιτικής 4, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την προώθηση της ανάπτυξης μέσω υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου της εξορυκτικής βιομηχανίας στις αναπτυσσόμενες χώρες 5, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 8ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με τη διαφθορά στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα σε τρίτες χώρες 6, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 18ης Μαρτίου 2015, σχετικά με τη φορολογική διαφάνεια για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής 7, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Φεβρουαρίου 2015, με τίτλο «Παγκόσμια εταιρική σχέση για την Εξάλειψη της Φτώχειας και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη μετά το 2015» 8, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2010, με τίτλο «Φορολογία και Ανάπτυξη - Συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες για την 1 ΕΕ L 317, 15.12.2000, σ. 3. 2 ΕΕ L 287, 4.11.2010, σ. 3. 3 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0265. 4 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0251. 5 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0163. 6 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0394. 7 COM(2015)0136 8 COM(2015)0044 AP102.060v01-00 4/9 DR\1105126.docx
προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα» 1, έχοντας υπόψη το έγγραφο της Επιτροπής του Οκτωβρίου του 2015, με τίτλο «Collect more spend better for achieving development in an inclusive and sustainable way» (Περισσότερες εισπράξεις καλύτερες δαπάνες για την επίτευξη ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς και με βιώσιμο τρόπο), έχοντας υπόψη την έκθεση του 2015 της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές (ΠΧΡ) από την Αφρική, η οποία τελεί υπό την προεδρία του Thabo Mbeki, έχοντας υπόψη τη θέση της ομάδας κρατών ΑΚΕ της 10ης Ιουλίου 2015 σχετικά με την Τρίτη Διεθνή Διάσκεψη για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, έχοντας υπόψη το τελικό έγγραφο του θεματολογίου για την ανάπτυξη μετά το 2015 με τίτλο «Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη», το οποίο εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 2015, έχοντας υπόψη την Τρίτη Διεθνή Διάσκεψη για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 13-16 Ιουλίου 2015 στην Αντίς Αμπέμπα, έχοντας υπόψη την έκθεση της εναρκτήριας συνόδου του φόρουμ του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου σχετικά με την παρακολούθηση της χρηματοδότησης της ανάπτυξης της 18ης Μαΐου 2016, έχοντας υπόψη τις εργασίες της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Συνεργασία σε Φορολογικά θέματα, έχοντας υπόψη το υπόδειγμα σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών περί διπλής φορολόγησης μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, έχοντας υπόψη τη δήλωση του Μοντερέι (2002), τη διάσκεψη για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στη Ντόχα (2008), τη δήλωση του Παρισιού (2005) και το σχέδιο δράσης της Άκκρα (2008), έχοντας υπόψη τη σύμβαση περί αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής σε φορολογικά θέματα (ΟΟΣΑ), έχοντας υπόψη το παγκόσμιο φόρουμ για την διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς λόγους (ΟΟΣΑ), έχοντας υπόψη την Πρωτοβουλία Διαφάνειας για τις Εξορυκτικές Βιομηχανίες (ΠΔΕΒ), έχοντας υπόψη τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς, έχοντας υπόψη την επιτροπή εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη διεθνή 1 COM(2010)0163 DR\1105126.docx 5/9 AP102.060v01-00
συνεργασία σε φορολογικά θέματα και το αφρικανικό φόρουμ για τη φορολογική διοίκηση, έχοντας υπόψη τη σύμπραξη του Μπουσάν για αποτελεσματική αναπτυξιακή συνεργασία, έχοντας υπόψη το άρθρο 18 παράγραφος 1 του Κανονισμού της, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής Ανάπτυξης, Οικονομικών Θεμάτων και Εμπορίου (ΑΚΕ-ΕΕ/xxxxxx), Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι απώλειες των φορολογικών εσόδων στις αναπτυσσόμενες χώρες εκτιμώνται ετησίως στα 189 δισ. δολάρια ΗΠΑ ποσό που υπερβαίνει την παγκόσμια επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (131 δισ. δολάρια ΗΠΑ το 2015) και στο 1 τρισ. δολάρια ΗΠΑ εκτιμώνται οι απώλειες λόγω των παράνομων ροών κεφαλαίων λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι εκροές κεφαλαίων προκαλούν μείωση της οικονομικής ανάπτυξης κατά περίπου 5%, εμποδίζοντας έτσι την εξάλειψη της φτώχειας Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΠΧΡ προέρχονται από τρεις πηγές: i) φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή, ii) παραποίηση τιμολογίων στο διεθνές εμπόριο και στις διεθνείς συναλλαγές, και καταχρηστικές τιμές μεταβίβασης, iii) εγκληματικές δραστηριότητες όπως εμπόριο ναρκωτικών, πορνεία, εμπόριο όπλων και ενεργητική δωροδοκία Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΠΧΡ είναι κεφάλαια που αποκτώνται, μεταβιβάζονται ή χρησιμοποιούνται παράνομα για αποφυγή της φορολόγησης και ότι θα πρέπει να διαχωρίζονται από τη διαρροή κεφαλαίων, που μπορεί να είναι μια νόμιμη αντίδραση των επενδυτών σε οικονομικούς, πολιτικούς ή κοινωνικούς κινδύνους, ή σε δυσμενείς μακροοικονομικές ή διοικητικές συνθήκες Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο της μειούμενης αναπτυξιακής βοήθειας και της ανάγκης για μεγαλύτερη κινητοποίηση των εγχώριων χρηματοδοτικών πόρων, οι μαζικές εκροές κεφαλαίων από τις χώρες ΑΚΕ συνιστούν σημαντικό εμπόδιο στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκροές κεφαλαίων μειώνουν τους εγχώριους πόρους και τα φορολογικά έσοδα που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων μείωσης της φτώχειας στις χώρες ΑΚΕ, ιδίως όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, το πόσιμο νερό, τη στέγαση και την αποχέτευση και, ως εκ τούτου, εμποδίζουν την εξάλειψη της φτώχειας ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φορολογία αποτελεί αξιόπιστη και σταθερή πηγή εσόδων στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς τα αποτελεσματικά και διαφανή φορολογικά καθεστώτα εξασφαλίζουν ζωτική χρηματοδότηση που εγγυάται την πρόσβαση σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες, τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και τη στήριξη της μακροοικονομικής σταθερότητας Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΠΧΡ συγκαταλέγονται σε ένα σύνολο παγκόσμιων AP102.060v01-00 6/9 DR\1105126.docx
προκλήσεων, όπως είναι η ανεπάρκεια των εθνικών νομικών πλαισίων, οι ελλείψεις τεχνικού και πολιτικού χαρακτήρα σε επίπεδο εθνικών και περιφερειακών ικανοτήτων, η αδυναμία της παγκόσμιας διάρθρωσης όσον αφορά την καταπολέμηση των ΠΧΡ και η αδιαφάνεια των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών συναλλαγών Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ήδη δρομολογηθεί πολλές προσπάθειες και πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπεδο, όπως η πολυμερής σύμβαση για την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά θέματα (ΟΟΣΑ), το παγκόσμιο φόρουμ για τη διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς λόγους (ΟΟΣΑ), η πρωτοβουλία για τη διαφάνεια των εξορυκτικών βιομηχανιών (ΠΔΕΒ), η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών για τη διεθνή συνεργασία σε φορολογικά θέματα και το αφρικανικό φόρουμ για τη φορολογική διοίκηση Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού των νέων, που θα μετατρέψει την Αφρική στην πολυπληθέστερη περιφέρεια σε λίγα χρόνια, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ανεργία και σε κοινωνικοοικονομική αστάθεια 1. πιστεύει ακράδαντα ότι οι προσπάθειες για την καταπολέμηση των ΠΧΡ πρέπει πρωτίστως να είναι πολιτικού χαρακτήρα πιστεύει επίσης ότι η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και της διαφθοράς πρέπει να παραμείνει στην κορυφή της διεθνούς ατζέντας καθώς προκαλεί σοβαρότατες ανησυχίες, ενόψει των χαμηλών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης σε ορισμένες χώρες ΑΚΕ, των υψηλών ποσοστών φτώχειας και της αυξανόμενης ανάγκης για πόρους στο πλαίσιο της μειούμενης δημόσιας ενίσχυσης 2. υπενθυμίζει ότι τα μέτρα κατά των ΠΧΡ απαιτούν ισχυρή διεθνή συνεργασία και την ταυτόχρονη συμμετοχή όλων των εθνικών και διεθνών παραγόντων: ήτοι των κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών, των κρατικών φορέων, του ιδιωτικού τομέα, των περιφερειακών και διεθνών οργανισμών και της κοινωνίας των πολιτών 3. αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται σε διεθνές επίπεδο για την καταπολέμηση των ΠΧΡ, αλλά εκφράζει λύπη για το γεγονός ότι αυτές οι πρωτοβουλίες συχνά παρουσιάζουν έλλειψη συντονισμού και συνοχής παρόλο που υποστηρίζονται από τα μέτρα για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας και τις επακόλουθες προσπάθειες για τον έλεγχο της χρηματοδότησής της 4. υπογραμμίζει με έμφαση ότι η εξάλειψη των ΠΧΡ όλων των μορφών έχει θεμελιώδη σημασία για την επίτευξη των οικονομικών και κοινωνικών στόχων του νέου θεματολογίου για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 5. παροτρύνει τη διεθνή κοινότητα να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εφαρμογή αποτελεσματικών και διαφανών φορολογικών και εμπορικών πολιτικών, και να λάβει υπόψη τον ΟΟΣΑ, την G20, την G8, την G77, την Αφρικανική Ένωση, την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ, την ADB και τον καθοριστικό ρόλο των ιδιωτικών τραπεζών στη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής διαφάνειας στις χώρες ΑΚΕ και σε όλο τον κόσμο τονίζει περαιτέρω την ανάγκη για μεγαλύτερη συμμετοχή των αναπτυσσομένων DR\1105126.docx 7/9 AP102.060v01-00
χωρών στην παγκόσμια φορολογική διακυβέρνηση 6. υπογραμμίζει ότι οι χώρες ΑΚΕ συχνά αντιμετωπίζουν μείζονες πολιτικούς, νομικούς και διοικητικούς περιορισμούς στη συγκέντρωση φορολογικών εσόδων πιστεύει, επομένως, ότι η αναπτυξιακή βοήθεια θα πρέπει να εστιάζει στη θέσπιση του κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου και στην ενίσχυση της θέσης των φορολογικών διοικήσεων, καθώς και των θεσμικών οργάνων που είναι αρμόδια για την καταπολέμηση των ΠΧΡ, μέσω της παροχής τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης σχετικά με τη διαχείριση πόρων, τις χρηματοοικονομικές πληροφορίες και τη νομοθεσία κατά της διαφθοράς, ιδίως όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, το οργανωμένο έγκλημα και την παράνομη εμπορία, καθώς και την επιστροφή περιουσιακών στοιχείων που έχουν κλαπεί από τις χώρες 7. τονίζει ότι τα διεθνή και περιφερειακά ιδρύματα αναπτυξιακής χρηματοδότησης και οι τράπεζες πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο και ότι η συνεργασία θα πρέπει να αποβλέπει στην ενίσχυση της χρηστής διακυβέρνησης και στη συγκρότηση του κράτους προκειμένου να είναι δυνατή η αξιόπιστη και υπεύθυνη χρήση των δημοσίων εσόδων στις χώρες ΑΚΕ 8. επιμένει ότι είναι αναγκαίο να καταπολεμηθεί, μέσω της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών, η διάβρωση της φορολογικής βάσης και η μετατόπιση κερδών σε φορολογικούς παραδείσους και σε τράπεζες που εφαρμόζουν το τραπεζικό απόρρητο καλεί επιπλέον όλα τα κράτη και τις δικαιοδοσίες να υιοθετήσουν τα κοινά παγκόσμια πρότυπα για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς 9. ζητεί οι πληροφορίες για την πραγματική κυριότητα εταιρειών να καθίστανται διαθέσιμες για όλες τις εταιρικές δομές, συμπεριλαμβανομένων των καταπιστευμάτων («trusts»), των ιδρυμάτων και των εικονικών εταιρειών, και καλεί όλες τις πολυεθνικές εταιρείες να υιοθετήσουν την πρακτική της υποβολής εκθέσεων ανά χώρα με σκοπό την εξάλειψη της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και της μετατόπισης κερδών, βάσει των μοντέλων της G20 και του ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι τα κέρδη των πολυεθνικών εταιρειών θα πρέπει να φορολογούνται στη χώρα στην οποία δημιουργήθηκαν 10. υπενθυμίζει ότι η συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών πληροφοριών είναι καίριας σημασίας και, επομένως, ζητεί την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας για να καταρτιστεί από κοινού ένα υπόδειγμα σύμβασης διπλής φορολόγησης ούτως ώστε να αποτρέπονται οι καταχρήσεις 11. παροτρύνει τα υπεράκτια χρηματοπιστωτικά κέντρα με υψηλό επίπεδο μυστικότητας να συμβάλουν στον παγκόσμιο αγώνα κατά των ΠΧΡ και να συμμορφωθούν με τα διεθνώς συμφωνημένα πρότυπα διαφάνειας, και πιστεύει ότι θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο κυρώσεων σε περίπτωση που δεν συνεργάζονται οι φορολογικοί παράδεισοι 12. καλεί όλα τα κράτη ΑΚΕ να διασφαλίσουν την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες που αφορούν τους προϋπολογισμούς του κράτους και των τοπικών αρχών ως μέσο αποτροπής της εκροής ΠΧΡ από τα δημόσια ταμεία AP102.060v01-00 8/9 DR\1105126.docx
13. αναθέτει στους συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο Υπουργών ΑΚΕ-ΕΕ, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στην Αφρικανική Ένωση, στο Παναφρικανικό Κοινοβούλιο, στα περιφερειακά και εθνικά κοινοβούλια, στους περιφερειακούς οργανισμούς των χωρών ΑΚΕ και στην ΕΤΕπ. DR\1105126.docx 9/9 AP102.060v01-00