ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 1 Εισαγωγικά σχόλια και επεξηγήσεις... 3 Μέρος Ι Εισαγωγή 9 1. 1 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ... 9 1.1.1 Προσδιορισμός του αντικειμενικού θεραπευτικού στόχου...11 1.1.2 Η καταγραφή όλων των πιθανών θεραπειών...11 1.1.3 Επιλογή της Π θεραπείας (δραστικότητα, ασφάλεια, καταλληλότητα και κόστος)...12 1.2 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ...15 1.3 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ...20 Μέρος ΙΙ Επιλέγοντας τα Π(ροσωπικά) φάρμακα 23 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...23 2.2 Π ΦΑΡΜΑΚΑ, ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ/ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ...24 2.3 Π ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ Π ΘΕΡΑΠΕΙΑ...25 2.3.1 Τι πρέπει να αποφεύγεται κατά τη σύνταξη του καταλόγου των Π φαρμάκων...25 2.4 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ Π ΦΑΡΜΑΚΩΝ...41 2.5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ...65 Μέρος ΙΙΙ Θεραπεύοντας τους ασθενείς 67 3.1 ΕΥΡΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ...67 3.2 ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ...76 3.3 ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Π ΦΑΡΜΑΚΟΥ...81
3.3.1 Είναι τα δραστικά συστατικά και το δοσολογικό σχήμα κατάλληλα για τον ασθενή;...83 3.3.2 Είναι το καθορισμένο δοσολογικό σχήμα κατάλληλο για τον συγκεκριμένο ασθενή;...89 3.3.3 Χρονική διάρκεια της θεραπείας για τον συγκεκριμένο ασθενή...99 3.4 ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ...110 3.5 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ...122 3.6 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ (ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΠΗ;) ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ...138 Μέρος ΙV Ενημέρωση για τα φάρμακα και τις φαρμακοθεραπείες 149 4.1 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ...149 4.2 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ...150 4.2.1 Διδακτικά βιβλία...151 4.2.2 Επιτομή φαρμάκων...152 4.2.3 Εθνικός κατάλογος βασικών φαρμάκων και κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας...153 4.2.4 Συνταγολόγια φαρμάκων...154 4.2.5 Δελτία/εκδόσεις φαρμάκων...155 4.2.6 Ιατρικές εφημερίδες/περιοδικά...156 4.2.7 Γενικές πληροφορίες...158 4.2.8 Κέντρα πληροφόρησης για τα φάρμακα...159 4.2.9 Μηχανογραφημένες πληροφορίες...160 4.2.10 Πηγές πληροφοριών από φαρμακευτικές βιομηχανίες...161 4.3 ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΗΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ...166 4.4 ΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ...167 4.4.1 Άρθρα...167 4.4.2 Κλινικές δοκιμές...169 4.5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ...171
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 173 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ KΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ...173 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ...199 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΦΑΡΜΑΚΟΜΟΡΦΩΝ...204 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΕ ΕΝΕΣΗ...216 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΚΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ...226 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ...228 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙ ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ...231
Πρόλογος Αν εξαιρέσει κανείς από τη δουλειά του γιατρού τη θεραπεία, τότε ο αυτός θα ήταν ένας επιστήμονας της γήινης βιολογίας, εξειδικευμένος στο να παρακολουθεί τον ανθρώπινο οργανισμό στα καλά και τα κακά του. Ένας τέτοιος επιστήμονας θα πληροφορούσε τον ασθενή για το αν άλλοι με το ίδιο πρόβλημα επιβίωσαν ή όχι, και επίσης θα προσδιόριζε με μια στατιστική επιστημονικότητα το χρόνο θανάτου ή αποδρομής της νόσου. Αυτές οι πληροφορίες είναι εξαιρετικά σημαντικές για κάποιους που θα ήθελαν να εξομολογηθούν πριν το θάνατό τους ή να συντάξουν τη διαθήκη τους, αλλά για τους περισσότερους ανθρώπους τέτοιες πληροφορίες θα προκαλούσαν άγχος και θυμό. Ο πτυχιούχος λοιπόν Ιατρικής που είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται τα πάντα σε σχέση για τον ασθενή, να κάνει καταπληκτικές διαγνώσεις, να διαθέτει εξαιρετική ικανότητα επικοινωνίας και φυσικά να γνωρίζει όλες τις τεχνικές και δεξιότητες της ιατρικής πρακτικής, αν δεν είναι σε θέση τελικώς να χορηγήσει ή να μη χορηγήσει το κατάλληλο φάρμακο για να επιτύχει θεραπεία δεν είναι Γιατρός. Η αδυναμία δε της επιλογής και εφαρμογής επιτυχούς φαρμακευτικής θεραπείας, πραγματικά γεμίζει το νέο γιατρό με άγχος το οποίο με τον καιρό συχνά καλύπτεται από αδιαφορία ή/και ψευδαίσθηση γνώσης. Θερμές ευχαριστίες θα ήθελα να απευθύνω στην ερευνητική ομάδα που με πλαισιώνει και τον Εκδότη 1
και κάτι πάνω από φίλο κύριο Β. Τσαχουρίδη για την επιμελημένη έκδοση. Επίσης ευχαριστώ όλους τους ασθενείς που είχα την τύχη και τη χαρά να τους συνδράμω και να μάθω από τα προβλήματά τους, καθώς και όλους τους φοιτητές και φίλους για την ιδέα και ευκαιρία που μου έδωσαν να αναπτύξω αυτό το πεδίο διδασκαλίας. Τέλος, ευχαριστώ θερμά τη σύζυγο και τα παιδιά μου Αντωνία, Αλέξη και Ζωή για τις ώρες συντροφικής διασκέδασης που τους στέρησα μελετώντας και συγγράφοντας. 2