Μελέτη της συγκαλλιέργειας βίκου-κριθής κριθής και µπιζελιού- βρώµης ως προς τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγόµενης χλωροµάζας Χατζηγεωργίου Ι. 1, Φορτάτος Ε. 1, Τσιµπούκας Κ. 2, Ζέρβας Γ. 1 1 Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής, Τµήµα Επιστήµης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών, Γ.Π.Α. 2 Εργαστήριο Διοίκησης Γεωργικών Επιχειρήσεων και Εκµεταλλεύσεων, Τµήµα Αγροτικής Οικονοµίας και Ανάπτυξης, Γ.Π.Α.
Εισαγωγή ιπλασιασµός της παγκόσµιας ζήτησης για ζωικά προϊόντα τα επόµενα 20 χρόνια (αύξηση τιµής πώλησης διαφόρων ζωοτροφών ) Η Ε.Ε υστερεί στην παραγωγή πρωτεϊνούχων ζωοτροφών ενώ είναι µεγάλος εξαγωγέας σιτηρών Αποκλεισµός χρήσης αλεύρων ζωικής προέλευσης στη διατροφή των ζώων Χρήση εισαγόµενων έχει υψηλό κόστος µεταφοράς Περιβαλλοντική επιβάρυνση Υψηλή µεταβλητότητα διεθνών τιµών - Αβεβαιότητα ποιότητας και ασφάλειας των ζωοτροφών Ρύπανση του περιβάλλοντος από τα αζωτούχα λιπάσµατα Στροφή προς εγχώρια παραγωγή πρωτεϊνούχων χορτονοµών Επιδίωξη αειφορίας: µε ελαχιστοποίηση εισροών, αύξηση αποδοτικότητας των πόρων, διατήρηση αγροτικού τοπίου και προστασία του περιβάλλοντος.
Αζωτούχες ουσίες στις χονδροειδείς ζωοτροφές Η συγκέντρωση των ολικών αζωτούχων ουσιών (Ο.Α.Ο.) κυµαίνεται: 30-270 g/kg Ξ.Ο. (µέση τιµή 140 g/kg Ξ.Ο.) και παραλλάσει ως προς: τα είδη και τις ποικιλίες (ψυχανθή > αγρωστώδη, εύκρατα αγρωστώδη > τροπικά αγρωστώδη) τα µέρη των φυτών (φύλλα > στελέχη) τα στάδια ανάπτυξης των φυτών (µείωση κατά την ωρίµανση) τη γονιµότητα των εδαφών (επαρκή θρεπτικά συστατικά εδάφους) το κλίµα: εποχιακή διακύµανση (πτώση Ο.Α.Ο. το καλοκαίρι), τη θερµοκρασία, την ένταση του φωτός, τη διαθεσιµότητα του νερού τη συντήρηση (απώλειες Ο.Α.Ο κατά τη ξήρανση ή την ενσίρωση)
Σκοπός Έρευνας Σκοπός της εργασίας ήταν η συγκριτική µελέτη, υπό συνθήκες πρακτικής καλλιέργειας, των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών της χλωροµάζας και του κόστους παραγωγής της κατά τη συγκαλλιέργεια αφενός του βίκου (Vicia sativa) µε την κριθή (Hordeum vulgare), και αφετέρου του µπιζελιού (Pisum sativum) µε τη βρώµη (Avena sativa), σε δύο τοποθεσίες µε διαφορετικά παραγωγικά χαρακτηριστικά.
Υλικά και Μέθοδοι Σε δύο αγρούς στην Κωπαΐδα, ένα υψηλής και ένα µέτριας-χαµηλής παραγωγικότητας, καλλιεργήθηκαν βίκος-κριθάρι µε ποσότητα σπόρου 15 kg/στρέµµα και αναλογία 67:33 αντίστοιχα, ενώ για το συνδυασµό µπιζέλιβρώµη τα αντίστοιχα ήταν 18 kg/στρέµµα και αναλογία 75:25. Χρησιµοποιήθηκαν οι ποικιλίες Αλέξανδρος (βίκος), Κολοράντο (κριθάρι), Αρβίκα (µπιζέλι) και Κασσάνδρα (βρώµη) και έγινε λίπανση µε 20 kg/στρέµµα υπερφωσφορικό (0-46-0). Η σπορά πραγµατοποιήθηκε στις 8/12/2013.
Υλικά και Μέθοδοι Πριν το θερισµό (17/5), πραγµατοποιήθηκαν περιοδικές (ανά δεκαήµερο: 8/4, 16/4, 25/4, 5/5 και 16/5), δειγµατοληψίες της βλάστησης των πειραµατικών αγρών. Προσδιορίστηκε η παραγωγικότητα των µιγµάτων (ποσότητα νωπής και ξηρής ουσίας της χλωροµάζας ανά στρέµµα), η συµµετοχή των δύο ειδών στη νωπή και την ξηρή φυτοµάζα και η χηµική της σύσταση κατά Weende. Συγκεντρώθηκαν στοιχεία κόστους της καλλιέργειας για κάθε περίπτωση και υπολογίστηκε το κόστος της παραγόµενης Ξ.Ο. και των αζωτούχων ουσιών.
Συνδυασµός Θέση Συνδυασµός Χ Θέση Νωπ ό βάρος (kg/στρ) Αποτελέσµατα Ξηρά ουσία (%) Ξηρό βάρος (kg/στρ) Ξηρά ουσία σιτηρού (%) Αζωτούχες ουσίες (%) Αζωτούχες (kg/στρ) Β-Κ 3113,9 21,31 637,9 33,14 15,83 99,10 Μ-Β 3677,3 23,04 788,4 54,08 12,72 97,78 Κτήµα 4325,6 19,14 824,5 53,34 14,32 115,60 Μαυροµάτι 2465,6 25,22 601,8 33,87 14,23 81,28 Β-Κ Κτήµα 4268,4 19,16 815,2 46,42 15,35 124,40 Β-Κ Μαυροµάτι 1959,4 23,46 460,6 19,85 16,31 73,79 Μ-Β Κτήµα 4382,8 19,11 833,8 60,27 13,29 106,81 Μ-Β Μαυροµάτι 2971,8 26,97 734,0 47,88 12,15 88,77 Συνδυασµός Ρ <0,01 ΜΣ Ρ <0,01 Ρ <0,001 Ρ <0,001 ΜΣ Θέση Ρ <0,001 Ρ <0,001 Ρ <0,001 Ρ <0,001 ΜΣ Ρ <0,001 Συνδυασµός Χ θέση Ρ <0,05 ΜΣ Ρ <0,05 ΜΣ ΜΣ Ρ <0,05
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα
Αποτελέσµατα: Πίνακας Υπολογισµού Ετήσιων Δαπανών (Κτήµα 22,5 στρεµ. Β10/Κ5) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγικές Μεταβλητές Σταθερές Εµφανείς Μη εµφανείς 1) Εδαφος α) ενοίκιο ιδιόκτητης γής 450,00 450,00 450,00 β) ενοίκιο ενοικιαζόµενης γής 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 450,00 0,00 450,00 0,00 450,00 2) Εργασία α) αµοιβή οικογενειακής εργασίας 63,00 63,00 63,00 β) αµοιβή ξένης εργασίας 0,00 0,00 0,00 γ) Τόκοι αµοιβής εργασίας (9% για 6 µήνες) 2,84 2,84 2,84 ΣΥΝΟΛΟ 65,84 0,00 65,84 0,00 65,84 3) Κεφάλαιο α) Πάγιο κεφάλαιο 1) αποσβέσεις 300,14 300,14 300,14 2) τόκοι παγίου κεφαλαίου [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) *9%] 153,13 153,13 153,13 3) συντήρηση [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) * 3%] 51,04 51,04 51,04 4) ασφάλιστρα [Μ.Ε.Κ. (εκτός εδάφους) * 0,083%] 14,12 14,12 14,12 5) τόκοι συντήρησης & ασφαλίστρων(9% για 6 µήνες) 2,93 2,93 2,93 ΣΥΝΟΛΟ 521,37 0,00 521,37 365,30 156,06 α) Κυκλοφοριακό κεφάλαιο 1) αναλώσιµα υλικά 1.112,12 1.112,12 1.112,12 2) Ε.Λ.Γ.Α. 57,60 57,60 57,60 3) υπηρεσίες τρίτων 0,00 0,00 0,00 4) γενικές 0,00 0,00 0,00 5) τόκοι κ.κεφαλαίου (8,5% για 6 µήνες) 49,71 49,71 0,00 49,71 ΣΥΝΟΛΟ 1.219,43 1.219,43 0,00 1.169,72 49,71 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΑΠΑΝΩΝ 2.256,63 1.219,43 1.037,20 1.535,02 721,61
Αποτελέσµατα: Πίνακας Υπολογισµού Ετήσιων Δαπανών (Κτήµα 22,5 στρεµ. Μ14/Β4) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγικές Μεταβλητές Σταθερές Εµφανείς Μη εµφανείς 1) Εδαφος α) ενοίκιο ιδιόκτητης γής 450,00 450,00 450,00 β) ενοίκιο ενοικιαζόµενης γής 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 450,00 0,00 450,00 0,00 450,00 2) Εργασία α) αµοιβή οικογενειακής εργασίας 63,00 63,00 63,00 β) αµοιβή ξένης εργασίας 0,00 0,00 0,00 γ) Τόκοι αµοιβής εργασίας (9% για 6 µήνες) 2,84 2,84 2,84 ΣΥΝΟΛΟ 65,84 0,00 65,84 0,00 65,84 3) Κεφάλαιο α) Πάγιο κεφάλαιο 1) αποσβέσεις 300,14 300,14 300,14 2) τόκοι παγίου κεφαλαίου [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) *9%] 153,13 153,13 153,13 3) συντήρηση [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) * 3%] 51,04 51,04 51,04 4) ασφάλιστρα [Μ.Ε.Κ. (εκτός εδάφους) * 0,083%] 14,12 14,12 14,12 5) τόκοι συντήρησης & ασφαλίστρων(9% για 6 µήνες) 2,93 2,93 2,93 ΣΥΝΟΛΟ 521,37 0,00 521,37 365,30 156,06 α) Κυκλοφοριακό κεφάλαιο 1) αναλώσιµα υλικά 1.152,62 1.152,62 1.152,62 2) Ε.Λ.Γ.Α. 57,60 57,60 57,60 3) υπηρεσίες τρίτων 0,00 0,00 0,00 4) γενικές 0,00 0,00 0,00 5) τόκοι κ.κεφαλαίου (8,5% για 6 µήνες) 51,43 51,43 0,00 51,43 ΣΥΝΟΛΟ 1.261,65 1.261,65 0,00 1.210,22 51,43 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΑΠΑΝΩΝ 2.298,86 1.261,65 1.037,20 1.575,52 723,33
Αποτελέσµατα: Πίνακας Υπολογισµού Ετήσιων Δαπανών (Μαυροµάτι 30 στρεµ. Β10/Κ5) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγικές Μεταβλητές Σταθερές Εµφανείς Μη εµφανείς 1) Εδαφος α) ενοίκιο ιδιόκτητης γής 600,00 600,00 600,00 β) ενοίκιο ενοικιαζόµενης γής 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 600,00 0,00 600,00 0,00 600,00 2) Εργασία α) αµοιβή οικογενειακής εργασίας 75,60 75,60 75,60 β) αµοιβή ξένης εργασίας 0,00 0,00 0,00 γ) Τόκοι αµοιβής εργασίας (9% για 6 µήνες) 3,40 3,40 3,40 ΣΥΝΟΛΟ 79,00 0,00 79,00 0,00 79,00 3) Κεφάλαιο α) Πάγιο κεφάλαιο 1) αποσβέσεις 398,46 398,46 398,46 2) τόκοι παγίου κεφαλαίου [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) *9%] 200,09 200,09 200,09 3) συντήρηση [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) * 3%] 66,70 66,70 66,70 4) ασφάλιστρα [Μ.Ε.Κ. (εκτός εδάφους) * 0,083%] 18,45 18,45 18,45 5) τόκοι συντήρησης & ασφαλίστρων (9% για 6 µήνες) 3,83 3,83 3,83 ΣΥΝΟΛΟ 687,53 0,00 687,53 483,61 203,93 α) Κυκλοφοριακό κεφάλαιο 1) αναλώσιµα υλικά 1.510,29 1.510,29 1.510,29 2) Ε.Λ.Γ.Α. 76,80 76,80 76,80 3) υπηρεσίες τρίτων 0,00 0,00 0,00 4) γενικές 0,00 0,00 0,00 5) τόκοι κ.κεφαλαίου (8,5% για 6 µήνες) 67,45 67,45 0,00 67,45 ΣΥΝΟΛΟ 1.654,54 1.654,54 0,00 1.587,09 67,45 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΑΠΑΝΩΝ 3.021,08 1.654,54 1.366,54 2.070,70 950,38
Αποτελέσµατα: Πίνακας Υπολογισµού Ετήσιων Δαπανών (Μαυροµάτι 30 στρεµ. Μ14/Β4) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγικές Μεταβλητές Σταθερές Εµφανείς Μη εµφανείς 1) Εδαφος α) ενοίκιο ιδιόκτητης γής 600,00 600,00 600,00 β) ενοίκιο ενοικιαζόµενης γής 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 600,00 0,00 600,00 0,00 600,00 2) Εργασία α) αµοιβή οικογενειακής εργασίας 75,60 75,60 75,60 β) αµοιβή ξένης εργασίας 0,00 0,00 0,00 γ) Τόκοι αµοιβής εργασίας (9% για 6 µήνες) 3,40 3,40 3,40 ΣΥΝΟΛΟ 79,00 0,00 79,00 0,00 79,00 3) Κεφάλαιο α) Πάγιο κεφάλαιο 1) αποσβέσεις 398,46 398,46 398,46 2) τόκοι παγίου κεφαλαίου [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) *9%] 200,09 200,09 200,09 3) συντήρηση [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) * 3%] 66,70 66,70 66,70 4) ασφάλιστρα [Μ.Ε.Κ. (εκτός εδάφους) * 0,083%] 18,45 18,45 18,45 5) τόκοι συντήρησης & ασφαλίστρων(9% για 6 µήνες) 3,83 3,83 3,83 ΣΥΝΟΛΟ 687,53 0,00 687,53 483,61 203,93 α) Κυκλοφοριακό κεφάλαιο 1) αναλώσιµα υλικά 1.564,29 1.564,29 1.564,29 2) Ε.Λ.Γ.Α. 76,80 76,80 76,80 3) υπηρεσίες τρίτων 0,00 0,00 0,00 4) γενικές 0,00 0,00 0,00 5) τόκοι κ.κεφαλαίου (8,5% για 6 µήνες) 69,75 69,75 0,00 69,75 ΣΥΝΟΛΟ 1.710,84 1.710,84 0,00 1.641,09 69,75 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΑΠΑΝΩΝ 3.077,37 1.710,84 1.366,54 2.124,70 952,67
Ολικό Κόστος παραγωγής ανά kg Σανός ( /kg) Ξηρά ουσία χόρτου ( /kg) Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) Βίκος-Κριθή (κτήµα) 0,0702 0,0780 0,5039 Μπιζέλι-Βρώµη (κτήµα) 0,0788 0,0875 0,6652 Βίκος-Κριθή (Μαυροµάτι) 0,1377 0,1530 1,0100 Μπιζέλι-Βρώµη (Μαυροµάτι) 0,1104 0,1227 0,9814 Καταβαλλόµενες ανά kg Σανός ( /kg) Ξηρά ουσία χόρτου ( /kg) Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) Βίκος-Κριθή (κτήµα) 0,0339 0,0404 0,2607 Μπιζέλι-Βρώµη (κτήµα) 0,0415 0,0461 0,3501 Βίκος-Κριθή (Μαυροµάτι) 0,0723 0,0804 0,5306 Μπιζέλι-Βρώµη (Μαυροµάτι) 0,0588 0,0654 0,5231
Συµπεράσµατα Η συγκαλλιέργεια του βίκου µε το κριθάρι ή του µπιζελιού µε τη βρώµη αποτελεί καλή λύση για την αξιοποίηση ξηρικών χωραφιών, αλλά και των ποτιστικών κατά τη χειµερινή περίοδο. Η παραγωγή χλωροµάζας βικου-κριθής και µπιζελιού-βρώµης παρουσιάζει ικανοποιητικό περιεχόµενο αζωτούχων ουσιών που προσεγγίζει εκείνο του σανού µηδικής. Η παραγωγή αζωτούχων ουσιών από τη χλωροµάζα βικου-κριθής ή µπιζελιού-βρώµης είναι σηµαντική και το κόστος παραγωγής τους είναι σηµαντικά χαµηλότερο από εκείνο της αγοράς τους µε την προµήθεια σογιάλευρου (1,1 /kg) ή σανού µηδικής (1,06 /kg). Οι συνδυασµοί που δοκιµάσθηκαν αναµένεται να έχουν ευνοϊκή αντιµετώπιση από το Κοινοτικό καθεστώς ενισχύσεων, στη νέα περίοδο, λόγω της υψηλής συµµετοχής των ψυχανθών.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!! Ευχαριστίες εκφράζονται από την οµάδα έργου προς τη γαλακτοβιοµηχανία ΔΕΛΤΑ για τη συµµετοχή και την οικονοµική στήριξη της έρευνας.