Στοματική Υγιεινή: Οι Πολύτιμοι Φίλοι, τα Δόντια μου!

3 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΛΜΥΡΟΥ Στοματική Υγιεινή: Οι Πολύτιμοι Φίλοι, τα Δόντια μου! ΤΑΞΕΙΣ: Β1 Β2 Υπεύθυνες εκπαιδευτικοί: Καραβασίλη Ελένη, Σκλαβούνου Σοφία Σχολική χρονιά 2014 2015 1

1) Εισαγωγή Στα πλαίσια του μαθήματος της Ευέλικτης Ζώνης (Ε.Ζ.) οι μαθητές του Β1 και Β2 κλήθηκαν να διερευνήσουν το θέμα της στοματικής υγιεινής και ειδικότερα τα δόντια (είδη δοντιών, φροντίδα - προστασία, δόντια και διατροφή). Το συγκεκριμένο θέμα άρεσε πολύ στα παιδιά και έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για περισσότερες πληροφορίες. Έκαναν ζωγραφιές και εργασίες ατομικές και ομαδικές, έφεραν οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα, παρέθεσαν παραμύθια και ποιήματα σχετικά με τα δόντια. 2

2) Τα δόντια μας 3

4

Έχουμε 4 είδη δοντιών: Τα τέσσερα δόντια πάνω και τα τέσσερα αντίστοιχα κάτω, που βρίσκονται στο κέντρο του στόματος ονομάζονται κοπτήρες ή τομείς (1). Τα μυτερά δόντια με την ισχυρότερη ρίζα στο στόμα ονομάζονται κυνόδοντες (2). Δύο αριστερά και δύο δεξιά από τους κυνόδοντες, πάνω και κάτω, ονομάζονται προγόμφιοι (3) και τα πίσω πλατιά δόντια με τη μεγαλύτερη επιφάνεια ονομάζονται γομφίοι ή τραπεζίτες (4). 5

6

7

8

9

Από τι αποτελούνται τα δόντια; Όλα τα δόντια είναι επικαλυμμένα με ένα εξωτερικό προστατευτικό στρώμα, την αδαμαντίνη. Κάτω από αυτό είναι η οδοντίνη, που είναι σκληρή και αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του δοντιού μας. Στο κέντρο βρίσκεται ο πολφός που περιέχει νεύρα και αιμοφόρα αγγεία. Σχεδόν τα 2/3 κάθε δοντιού είναι σφηνωμένα βαθιά στο οστό της γνάθου. Το τμήμα του δοντιού, που βρίσκεται πάνω από τα ούλα λέγεται «μύλη», ενώ αυτό που δεν μπορούμε να το δούμε λέγεται «ρίζα». Ανατομία δοντιού 10

3) Η Υγεία των Ούλων Τα σημάδια των Παθήσεων των Ούλων και πώς να τις αντιμετωπίσετε. Πρησμένα ούλα και αίμα στην οδοντόβουρτσα είναι σημάδια πιθανής πάθησης των ούλων. Αυτές οι παθήσεις είναι κατηγοριοποιημένες ανάλογα από τη σοβαρότητά τους. Τα δυο μεγάλα στάδια των παθήσεων των ούλων είναι οι: Ουλίτιδα Περιοδοντίτιδα Υγιή Ούλα: Πάσχοντα Ούλα: 11

4) Η υγιεινή των δοντιών Καθαριότητα των δοντιών α) Κάθε πότε πλένουμε τα δόντια μας. Όταν τρώμε οποιαδήποτε τροφή, παραμένουν υπολείμματά της ανάμεσα στα δόντια και τα ούλα. Τότε ακριβώς είναι η στιγμή που πρέπει να πλύνουμε τα δόντια μας. Με άλλα λόγια, το ιδανικό θα ήταν κάθε φορά που τρώμε κάτι να πλένουμε και τα δόντια, αν θέλουμε να είναι πάντα καθαρά και να μην υπάρχει ποτέ πάνω τους οδοντική πλάκα που προξενεί την καταστροφή. Όμως αυτό πρακτικά δεν είναι δυνατό. Γι αυτό καταλήγουμε σε μια καλή κι εφικτή λύση, η οποία είναι να πλένουμε τα δόντια μας τρεις φορές την ημέρα, μετά από κάθε κύριο γεύμα (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό). Αν κι αυτό είναι δύσκολο, ας τα πλένουμε πρωί + βράδυ ή τέλος τέλος μια φορά την ημέρα, κάθε βράδυ μετά το δείπνο. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν πρέπει να τα αφήνουμε άπλυτα για μέρες ή να τα πλένουμε μόνο όταν αρχίσουν να πονάνε και να ματώνουν τα ούλα μας γιατί η καταστροφή των δοντιών μας, με όλα τα ακόλουθα προβλήματα που συνεπάγεται, θα είναι σίγουρη κι ανεπανόρθωτη. β) Πώς καθαρίζουμε τα δόντια μας. Ένα σύντομο και επιπόλαιο πλύσιμο δεν είναι αρκετό για να καθαρίσουν τα δόντια μας. Για να έχουμε τα αποτελέσματα που πρέπει χρειάζεται να τα πλύνουμε για πέντε λεπτά προσεκτικά και με τον τρόπο που μας υποδεικνύουν οι οδοντίατροι. 12

Πώς καθαρίζουμε τα δόντια μας γ) Ποια είναι η κατάλληλη οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα. Πιο κατάλληλη οδοντόβουρτσα θεωρείται αυτή που είναι μαλακή, έχει νάιλον τρίχες με στρογγυλευμένες άκρες και μικρό κεφάλι για να μπορεί να εισχωρεί σε όλα τα σημεία του στόματος μέχρι τα πίσω δόντια. Η οδοντόβουρτσα πρέπει να αλλάζεται όταν φθείρεται ή κάθε τρεις μήνες. Καταλληλότερη οδοντόκρεμα θεωρείται αυτή που περιέχει fluoride το οποίο είναι φθοριούχο ασβέστιο και είναι η καλύτερη ασπίδα των δοντιών. Βέβαια κυκλοφορούν οδοντόκρεμες που καλύπτουν όλες τις ανάγκες και τις περιπτώσεις, όπως π.χ. πέτρα, ουλίτιδα, τερηδόνα, ευαισθησία κ.α. Αν έχουμε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να συμβουλευτούμε τον οδοντίατρό μας, προτού αποφασίσουμε να πάρουμε κάποια οδοντόκρεμα. 13

5) Σωστή διατροφή Οι διατροφικές μας συνήθειες μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των δοντιών μας. Τροφές με πολλή ζάχαρη και άμυλο βλάπτουν τα δόντια, ενώ τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, φθόριο και βιταμίνες Β και C, τα ωφελούν και αποτελούν τη βάση για μια υγιή οδοντοστοιχία. α) Οι τροφές που βλάπτουν τα δόντια. Στην κατηγορία αυτή μπαίνουν: αναψυκτικά, γλυκά, γκοφρέτες, ζάχαρη, καραμέλες, κρουασάν, μπισκότα, παγωτά, πατατάκια, πίτσες, σοκολάτες, σοκολατούχο γάλα, τούρτες, τσίχλες κ.α. Είναι χαρακτηριστικό ότι σ ένα μπουκάλι αναψυκτικό υπάρχουν 4-6 κουταλιές ζάχαρη. Μια σοκολάτα έχει 7 κουταλιές ζάχαρη. Τα αναψυκτικά με ανθρακικό, όπως η Coca Cola, σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να διαβρώσει την αδαμαντίνη των δοντιών και να τους κάνει σημάδια. Τα σιροπιαστά γλυκά και οι καραμέλες που έχουν διαλυμένη ζάχαρη κάνουν περισσότερο κακό, γιατί η ζάχαρη μένει πολλή ώρα στο στόμα μας. Οι βλαβερές για τα δόντια τροφές προξενούν μεγαλύτερη καταστροφή όταν καταναλώνονται ανάμεσα στα κύρια γεύματα και μετά την κατανάλωσή τους δεν πλένουμε τα δόντια μας. β) Οι τροφές που ωφελούν τα δόντια. Στην κατηγορία αυτή μπαίνουν: Αυγά, γάλα, γιαούρτι, τυρί, δημητριακά, καλαμπόκι, καρύδια, κοτόπουλο, κρέας, λαχανικά, ξηροί καρποί, όσπρια, συκώτι, φρούτα, φυσικοί χυμοί, ψάρια, κ.α. Οι τροφές αυτές δεν περιέχουν ζάχαρη και ορισμένες, όπως π.χ. τα φρούτα και τα λαχανικά βοηθούν στον καθαρισμό των δοντιών γιατί καθώς είναι σκληρές, όταν τις τρώμε, παίζουν το ρόλο της οδοντόβουρτσας και τα δόντια μας αυτοκαθαρίζονται. Είναι καλύτερα, όταν θέλουμε να φάμε κάτι ανάμεσα στα κύρια γεύματα, να τρώμε ξηρούς καρπούς, καλαμπόκι (pop corn) και φρούτα, παρά κάποια από τις τροφές της άλλης κατηγορίας π.χ. κρουασάν, γαριδάκια, πατατάκια κλπ. 14

15

6) Τακτική επίσκεψη στον Οδοντίατρο Ο οδοντίατρος είναι ο ειδικός που παρακολουθεί την κατάσταση των δοντιών μας, μας δίνει τις κατάλληλες οδηγίες για τη σωστή φροντίδα τους και μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και σωστά τα διάφορα προβλήματα, όπως π.χ. σαπίσματα των δοντιών, ασθένειες των ούλων και του περιοδοντίου, ορθοδοντικά προβλήματα από στραβά δόντια, ατυχήματα, ασθένειες του στόματος κ.α. Η επίσκεψή μας στον οδοντίατρο πρέπει να είναι τακτική, δυο φορές το χρόνο, ακόμα κι αν πιστεύουμε πως δεν έχουμε προβλήματα στα δόντια μας. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε μόνοι μας να διαγνώσουμε πιθανά προβλήματα. 16

7) Ποιήματα Ζωγραφιές - Εργασίες Ποιήματα για τα δοντάκια μας! Πόσα δόντια; Είκοσι δόντια Για τα παιδιά, Τριάντα δυο δόντια Για τον μπαμπά. Όποτε χάνω ένα δοντάκι, Νύχτα το παίρνει το ποντικάκι. Είκοσι δόντια προσωρινά, Τη θέση τους δίνουν με τη σειρά Σε τριάντα δυο δόντια γερά, Θα τα χω πάντα και γέρος να γίνω, Η τερηδόνα Στο δόντι μου η τερηδόνα Απρόσκλητη σαν τσαπερδόνα Στρογγυλοκάθησε Τρύπησε την αδαμαντίνη Να φτάσει και στην οδοντίνη Κρυφά προσπάθησε "Πλένε τα δόντια σου" μου λένε "μην τρως πολλά γλυκά, καημένε! Πώς θα σε πείσουμε!" Μα δεν τους άκουσα ποτέ μου. Να μου χαλάνε δε θα τ αφήνω. 17

18

19

20

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ ΝΑ ΒΟΥΡΤΣΙΖΕΤΕ ΤΑ ΔΟΝΤΑΚΙΑ ΣΑΣ!!! 21