ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Θεσσαλονίκης Πτυχιακή εργασία: Ακτύπης Κωνσταντίνος, A.E.M. 16137 ΘΕΜΑ: «Η αγωνιστική εξέλιξη των Ελλήνων κολυμβητών και κολυμβητριών που γεννήθηκαν το 1992 από την πρώτη αγωνιστική κατηγορία μέχρι την OPEN σε όλα τα αγωνίσματα του ελευθέρου» Επιβλέπων καθηγητής: κ. Λούπος Δημήτρης Θεσσαλονίκη 2017
2017 Ακτύπης Κωνσταντίνος Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο, ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του συγγραφέα.
Η αγωνιστική εξέλιξη των Ελλήνων κολυμβητών και κολυμβητριών που γεννήθηκαν το 1992 από την πρώτη αγωνιστική κατηγορία μέχρι την OPEN σε όλα τα αγωνίσματα του ελευθέρου Ακτύπης Κωνσταντίνος Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Α.Π.Θ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η κολύμβηση είναι ένα πολύ σημαντικό και ενδιαφέρον άθλημα το οποίο συμπεριλήφθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896 και από τότε έγινε αρκετά δημοφιλές και αγαπητό. Είναι μια ευεργετική άσκηση που ωφελεί σώμα και πνεύμα σε όλες τις ηλικίες και ακόμα περισσότερο ωφέλιμη είναι για τα παιδιά στα οποία και τα τελευταία χρόνια έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον. Ένας μεγάλος αριθμός παιδιών ασχολείται με την κολύμβηση και διακρίνεται στην αγωνιστική κατηγορία και συγκεκριμένα στην κατηγορία των Παμπαίδων - Παγκορασίδων Β στα αγωνίσματα του ελευθέρου. Σκοπός της έρευνας είναι να μελετήσει τα ποσοστά που συνεχίζουν να διακρίνονται στις μεγαλύτερες κατηγορίες και πόσοι από τους συγκεκριμένους κολυμβητές εμφανίζονται στην κατηγορία OPEN τη χρονική περίοδο 2005-2016. Για τη μελέτη το δείγμα αποτέλεσαν 255 κολυμβητές από τους οποίους χρησιμοποιήθηκαν οι 60 καθώς η έρευνα εστίασε στη γενιά του 1992. Από τα αποτελέσματα, ένα μικρό ποσοστό κολυμβητών συνέχισε να διακρίνεται. Συγκεκριμένα το 37,2% συνέχισε στη κατηγορία Παίδων - Κορασίδων, το 18,6% στην κατηγορία Εφήβων - Νεανίδων και τέλος στο OPEN το 20,9% των κολυμβητών. Παρατηρήθηκε λοιπόν ότι η απόδοση των αθλητών είτε χειροτέρεψε στις μεγαλύτερες κατηγορίες, είτε εγκατέλειψαν το άθλημα. Σε αυτό το φαινόμενο κυρίαρχος παράγοντας είναι ο κοινωνικός περίγυρος του κολυμβητή καθώς και ο ρόλος του προπονητή που μπορεί με λανθασμένους σχεδιασμούς προγραμμάτων προπόνησης να οδηγήσει τον αθλητή στην εγκατάλειψη. Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι η αγωνιστική διάκριση σε μικρή ηλικία δεν αποτελεί βασική προϋπόθεση για μελλοντική επιτυχία, άρα είναι απαραίτητος. Λέξεις Κλειδιά : Προπόνηση, Επίδοση, Διάκριση
The evolution of the computational performance of Greek male and female swimmers that born in 1992 from the first age group until OPEN category in all distances of the crawl. Aktipis Konstantinos Facalty of Physical Education and Sports Science Aristotle University of Thessaloniki, Greece. ABSTRACT The swimming is a highly important and interesting sport, which was included in the Olympic games in 1896 since when it became quite popular and likeable. It is definitely a beneficial type of exercise which benefits both the body and the spirit at all ages and even more helpful is for the children who have been lately stimulated. Hence, a great number of children deal with swimming and achieve distinctions at even before their adolescence and particularly at the categories of thirteen concerning the free style events. The intention of this survey is to study the percentages that continue to gain distinctions at the biggest categories and finally find out how many of the specific swimmers appear at the OPEN category during the period of 2005 through 2016. For this study the specimen was based on 255 swimmers, 60 of whom were used, since the study focused in the 1992 generation. The results were rather worrying, as a very small percentage of swimmers kept on gaining distinctions. More specifically 37,2% move on to the next category in fifteen years old and 18,6% at the Teenagers category and lastly 20,9% of the swimmers at the OPEN category. Consequently it has been noticed that either the performance of the athletes in higher categories has deteriorated or they abandon the sport. For this phenomenon the dominating factor is the social surrounding of the athlete or the role of the instructor who possibly with wrong training programs can lead the swimmers to abandonment or even destroy them. To conclude, it has been certified that the racing distinction in early ages does not constitute a basic requirement for a future success. Keywords: training, performance, distinction
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Κολύμβηση είναι άθλημα κίνησης μέσα στο νερό. Ως οργανωμένο άθλημα, η κολύμβηση είναι επινόηση των νεώτερων χρόνων. Ως μέσο ψυχαγωγίας συναντάται μεταξύ των πρώτων δραστηριοτήτων που δοκίμασε ο άνθρωπος επάνω στη γη. Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν πολύ προσοχή στην κολύμβηση. Στους Oλυμπιακούς Αγώνες του 1896 περιλήφθηκε ως ιδιαίτερο άθλημα και το κολύμπι κι από τότε έγινε ένα από τα πιο αγαπητά αγωνίσματα. Σύμφωνα με τους Γιάτσης & Σαμπάνης (1993). Η κολύμβηση είναι ένα από τα ωραιότερα αγωνίσματα όπου μπορεί κάποιος να αθληθεί με ασφάλεια. Είναι μια ευεργετική άσκηση που ωφελεί το σώμα και το πνεύμα. H κολύμβηση είναι μια δραστηριότητα, που μπορεί να γίνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας και τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία, είναι αναρίθμητα (Γιατζίδης, 2016). Ενεργοποιούνται όλοι οι μύες του σώματος. Το κολύμπι βελτιώνει τη γενική δύναμη ενός ατόμου, την καρδιαγγειακή λειτουργία και την αντοχή. Βέβαια σε αντίθεση με παλαιότερες αναφορές, δε συμβάλει στην αύξηση της οστικής πυκνότητας, αλλά βοηθά σε όλες τις άλλες παθήσεις και ενδείκνυται για την αύξηση της φυσικής κατάστασης. Τα παιδιά από μικρή ηλικία εκτελούν αντανακλαστικές, κολυμβητικές κινήσεις και αντανακλαστικό κράτημα της αναπνοής, όταν βρίσκονται κάτω από το νερό. Αν οι αντανακλαστικές κινήσεις καλλιεργηθούν σωστά, μπορούν να γίνουν εκούσιες κολυμβητικές κινήσεις μέσω των κατάλληλων ερεθισμάτων και της σωστής κολυμβητικής καθοδήγησης. Για να ασχοληθεί όμως κανείς με την αγωνιστική κολύμβηση είναι αναγκαία η προσαρμογή του στις ιδιότητες του νερού και η ύπαρξη κάποιων ιδιαίτερων ικανοτήτων (Maglischo, 2003). Η κολύμβηση είναι η καλύτερη μορφή άσκησης για όλους και ειδικά για τα παιδιά. Στις μικρές ηλικίες όμως η αναψυχή των παιδιών παίζει σημαντικό ρόλο. Τα παιδιά πρέπει να ευχαριστιούνται και να παίζουν μέσω ασφαλών και ευχάριστων δραστηριοτήτων στην πισίνα. Αυτός είναι ο
λόγος που η εκμάθηση στις μικρές ηλικίες πρέπει να στηρίζεται στις παιδαγωγικές αρχές, στη δημιουργία θετικού κλίματος χωρίς πίεση και στον παιγνιώδη τρόπο εκμάθησης. Με την κολύμβηση τα παιδιά αποκτούν προσαρμοστικότητα στα ερεθίσματα, θάρρος και υψηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης στον εαυτό τους. Η συμμετοχή των γονέων ενδυναμώνει τη σχέση μεταξύ γονέα-παιδιού και διαμέσου της επαφής με τα άλλα παιδιά αναπτύσσεται η προσωπικότητά του. Το άθλημα που θα στραφεί και θα ακολουθήσει ένα παιδί πολλές φορές, καθορίζεται από του γονείς του, καθώς αυτοί παρέχουν στο παιδί τον εξοπλισμό, φροντίζουν για τις μετακινήσεις του και την γενικότερη υποστήριξη που χρειάζεται όταν αθλείται (Wiersma & Fifer, 2008). Τα παιδιά για να αγαπήσουν την κολύμβηση θα πρέπει να αναπτύξουν εμπιστοσύνη προς το νερό και να νιώσουν ασφάλεια. Ένας ιδιαίτερος παράγοντας που συμβάλει για τη διάκριση στην κολύμβηση είναι τα κίνητρα τα οποία είναι κατά τους Salguero, Gonzalez-Boto, Tuero, Marquez (2004) τα εξής: η διασκέδαση, οι παρέες, το κλίμα που επικρατεί στην ομάδα, η υγεία και η αθλητική καταξίωση. Οι ανωτέρω σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησαν το 2004 έχοντας ως δείγμα 428 κολυμβητές (204 αγόρια και 224 κορίτσια ηλικιών 8 22 ετών) βρήκαν ότι τα κίνητρα αλλάζουν ανάλογα την ηλικία και την αντιληπτή φυσική ικανότητα οπότε οι προπονητές πρέπει να αντιλαμβάνονται τις ικανότητες των κολυμβητών τους για την καλύτερη διάρθρωση του κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν οι κολυμβητές. Ο χρόνος εκμάθησης σε κάθε παιδί είναι διαφορετικός και αυτό έγκειται στην ιδιαιτερότητα της προσωπικότητας του κάθε παιδιού, στις ικανότητές του αλλά και στην εξοικείωσή του με το νερό. Πολλά είναι τα οφέλη που αποκομίζουν οι μικροί κολυμβητές. Αυτά αναφέρονται και στο σώμα αλλά και στην ψυχική ισορροπία τους. Ισχυροποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα, σχηματίζουν ομορφότερο σώμα ενώ παράλληλα γίνονται πιο κοινωνικά και μαθαίνουν να μοιράζονται εμπειρίες (Jeanelle & Ankeney, 1979).
Το νερό στην πισίνα είναι μέσο ψυχαγωγίας, χαλάρωσης και θεραπείας. Η άσκηση μέσα στο νερό απευθύνεται ακόμη και σε ειδικές ομάδες ατόμων. Το κολύμπι είναι προσιτό σε όλους και διακρίνεται σε ψυχαγωγικό και αγωνιστικό που χρειάζεται ειδική προετοιμασία, στην κατηγορία αυτή ανήκει και ο πρωταθλητισμός (Wilkie & Juba, 1986). Από τη νεαρή ηλικία πρέπει η άσκηση να έχει καθημερινό προγραμματισμό. Επομένως χρειάζεται τη θέληση και τη γνώση πως η άσκηση αφορά όλους τους ανθρώπους. Ωστόσο, πολλοί κολυμβητές φαίνεται να σταματούν τον αγωνιστικό αθλητισμό για λόγους όπως: μείωση ενδιαφέροντος για το άθλημα ή ενασχόληση με διαφορετικές δραστηριότητες, κακή σχέση με τον προπονητή, μεγάλος όγκος και δυσκολία στην προπόνηση και στασιμότητα στην απόδοσή τους (Salguero, Gonzalez-Boto, Tuero & Marquez, 2003). Πιο συγκεκριμένα ύστερα από έρευνα που έκαναν οι προαναφερθέντες αρθρογράφοι το 2003 έχοντας ως δείγμα 62 κολυμβητές (40 άντρες και 22 γυναίκες) υποστήριξαν την πολύ μεγάλη σημασία των αρνητικών παραγόντων που σχετίζονται με τις πτυχές του αθλητικού περιβάλλοντος τα οποία και οδηγούν πολλές φορές στην διακοπή της αγωνιστικής κολύμβησης. ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της εργασίας είναι να αναδείξει τα ποσοστά των κολυμβητών και κολυμβητριών στην Ελλάδα πιο συγκεκριμένα της γενιάς του 1992 από το 2005 μέχρι και το 2016 που είχαν διακριθεί (πρώτη οχτάδα) σε όλα τα αγωνίσματα του ελευθέρου στην κατηγορία των Παμπαίδων - Παγκορασίδων Β και κατά πόσο συνέχισαν να διακρίνονται στις επόμενες κατηγορίες. Επίσης, κατά πόσο μειώνεται μια ηλικία μέχρι να φτάσει στην OPEN και σε τι ποσοστό γίνεται η σταδιακή μείωση από κατηγορία σε κατηγορία. Ακόμα, θα διερευνηθεί ποιες είναι οι αιτίες εγκατάλειψης του αθλήματος και αν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες. Τα αποτελέσματα της έρευνας
δίνουν ικανοποιητικές πληροφορίες και βασίζονται σε πρωτογενείς έρευνες που έχουν γίνει. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 255 κολυμβητές (134 αγόρια και 121 κορίτσια), οι οποίοι διακρίθηκαν στην πρώτη οχτάδα στα πανελλήνια πρωταθλήματα από το 2005 μέχρι το 2016 σε όλα τα αγωνίσματα του ελευθέρου. Ωστόσο η έρευνα είναι επικεντρωμένη στη γενιά του 1992 όπου διακρίθηκαν 60 κολυμβητές (32 άνδρες και 28 γυναίκες) και από αυτούς οι 43 (19 άνδρες και 24 γυναίκες ) διακρίθηκαν σε όλα τα αγωνίσματα το 2005. Για τη συλλογή των διακριθέντων κολυμβητών χρησιμοποιήθηκε το ιστορικό της επίσημης ιστοσελίδας της ΚΟΕ καθώς επίσης και της σελίδας www.swimnews.gr. Επιπλέον, για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε η περιγραφική στατιστική με τη χρήση του Microsoft excel. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από τα αποτελέσματα στο διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό των κολυμβητών της γενιάς του 1992 που συνέχισαν να διακρίνονται στο αγώνισμα των 50m ελεύθερου είναι 37,5% στην κατηγορία των Παίδων - Κορασίδων, 25% στην Έφηβων - Νεανίδων και τελικά στην OPEN 37,5% των κολυμβητών διακρίθηκαν (Γράφημα 1).
Γράφημα 1: 50μ Ελεύθερο Στην συνέχεια στο Γράφημα 2 βλέπουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό 62,5% στο αγώνισμα των 100m ελεύθερο συνέχισαν να διακρίνονται στην κατηγορία Παίδες-Κορασίδες ενώ το 25% διακρίθηκε στην Εφήβων - Νεανίδων όπως και στην OPEN το 25% των κολυμβητών.
Γράφημα 2: 100μ Ελεύθερο Στο Γράφημα 3 βλέπουμε ότι από τις γυναίκες πολύ μικρό ποσοστό συνέχισε να διακρίνεται από τη γενιά του 1992 σε όλες τις κατηγορίες στο αγώνισμα των 200m ελεύθερο. Ωστόσο συνολικά 37,5 % των κολυμβητών διακρίθηκαν στην κατηγορία των Παίδων-Κορασίδων, το 25% στην Εφήβων - Νεανίδων και στην OPEN μόνο το 12,5%.
Γράφημα 3: 200μ Ελεύθερο Στο Γράφημα 4 ερευνήθηκε το αγώνισμα των 400m ελεύθερο το 62,5% διακρίθηκε στην κατηγορία των Παίδων - Κορασίδων, το 25% στην κατηγορία των Εφήβων - Νεανίδων και το χαμηλό ποσοστό του 12,5% στην κατηγορία OPEN.
Γράφημα 4: 400μ Ελεύθερο Στην συνέχεια ερευνήθηκαν συνολικά τα ποσοστά των κολυμβητών που διακρίθηκαν σε όλα τα αγωνίσματα για κάθε κατηγορία ξεχωριστά. Αρχικά στην Πίτα 1 διαπιστώθηκε ότι το 37,2 % διακρίθηκε στην κατηγορία των Παίδων - Κορασίδων δηλαδή 16 κολυμβητές από τους 43 που διακρίθηκαν συνολικά σε όλα τα αγωνίσματα του ελευθέρου στην πρώτη αγωνιστική κατηγορία. Πίτα 1: Παίδων - Κορασίδων
Επιπλέον στην Πίτα 2 βρέθηκε ότι μόνο το 18,6% των κολυμβητών διακρίθηκε στην κατηγορία των Εφήβων - Νεανίδων με το συνολικό αριθμό των 8 κολυμβητών από τους 43. Πίτα 2: Εφήβων-Νεανίδων Τέλος στην Πίτα 3 το αποτέλεσμα ήταν πάλι δυσάρεστο καθώς μόνο 9 κολυμβητές της γενιάς του 1992 διακρίθηκαν στην κατηγορία OPEN δηλαδή 20,9% του συνολικού αριθμού των κολυμβητών σε όλα τα αγωνίσματα
Πίτα 3: Ανδρών - Γυναικών Στην συνέχεια στην Πίτα 4 ερευνήθηκαν τα ποσοστά που συνέχισαν από την κατηγορία των Παίδων-Κορασίδων σε αυτήν των Εφήβων - Νεανίδων σε όλα τα αγωνίσματα όπου από τους 27 κολυμβητές που διακρίθηκαν στην κατηγορία των Παίδων - Κορασίδων συνέχισαν οι 14 στην επόμενη δηλαδή το 51,8%
Πίτα 4: Από Παίδων-Κορασίδων προς Εφήβων-Νεανίδων Τέλος στην Πίτα 5 μελετήθηκε το ποσοστό που συνέχισε από την κατηγορία των Εφήβων - Νεανίδων στων Ανδρών - Γυναικών όπου διαπιστώθηκε ότι συνέχισε να διακρίνεται το 63,6% των κολυμβητών δηλαδή οι 14 από τους 22. Πίτα 5: Από Εφήβων - Νεανίδων προς Ανδρών - Γυναικών
ΣΥΖΗΤΗΣΗ Στην παρούσα μελέτη διερευνήθηκε η αγωνιστική εξέλιξη των κολυμβητών της γενιάς του 1992 με βάση τη διάκριση τους στην πρώτη αγωνιστική κατηγορία και αν αυτή αποτελεί προϋπόθεση μεγαλύτερων διακρίσεων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ένας πολύ μικρός αριθμός κολυμβητών συνέχισε να διακρίνεται στις επόμενες κατηγορίες και ακόμα μικρότερος διακρίθηκε στην κατηγορία OPEN και αυτό δημιουργεί πολλά ερωτήματα. Για την ακρίβεια διαπιστώθηκε ότι στην κατηγορία Παίδων - Κορασίδων διακρίθηκε το 37,2% δηλαδή από τους 43 κολυμβητές συνέχισαν οι 16 όπου και υπήρχε η μεγαλύτερη συμμετοχή.στην συνέχεια στην κατηγορία των Εφήβων - Νεανίδων βρέθηκε ότι διακρίθηκαν οι λιγότεροι κολυμβητές της γενιάς του 1992 με συμμετοχή 8 κολυμβητών δηλαδή μόνο το 18,6% του συνολικού αριθμού των κολυμβητών. Ένα εξίσου μικρό ποσοστό διαπιστώθηκε και στην κατηγορία OPEN αφού συνέχισαν 9 κολυμβητές δηλαδή το 20,9%. Τέλος από την κατηγορία Παίδων-Κορασίδων όπου συνολικά διακρίθηκαν 27 κολυμβητές βρέθηκε ότι συνέχισε στην Εφήβων-Νεανίδων το 51,8% δηλαδή οι 14 όπως και από την Εφήβων - Νεανίδων όπου συνολικά διακρίθηκαν 22 κολυμβητές συνέχισαν στην OPEN οι 14 δηλαδή το 63,6%. Στην προεφηβική ηλικία ο κυριότερος παράγοντας που κάνει την διαφορά είναι ο βιολογικός αφού οι κατηγορίες χωρίζονται με βάση τη χρονολογική τους ηλικία. Παρατηρείται λοιπόν ότι κολυμβητές με περισσότερο ανεπτυγμένα ανθρωπομετρικά και κινητικά χαρακτηριστικά κάνουν τη διαφορά και διακρίνονται στα αγωνίσματα δηλαδή συναντάται μεγάλη ανομοιογένεια στη σωματική ανάπτυξη αθλητών ίδιας ηλικίας (Sherar, Baxter - Jones, Faulkner & Russell, 2007). Επομένως σε αυτή την ηλικία μπορεί να βοηθήσει η σωματοδομή ορισμένων κολυμβητών ώστε να διακριθούν με μετάλλια ή και γενικότερα στην πρώτη οχτάδα, ωστόσο δεν σημαίνει ότι υπόσχεται και διακρίσεις στο μέλλον αφού μετά από κάποια ηλικία και νέοι παράμετροι όπως
κοινωνικοί και ψυχολογικοί μπορούν να επηρεάσουν την επιτυχία των αθλητών (Durand-Bush & Salmela, 2001). Στην μεγαλύτερη λοιπόν ηλικία όταν το παιδί μπαίνει στην εφηβεία παρατηρείται ότι επηρεάζεται περισσότερο από το περιβάλλον γύρω του δηλαδή από τους φορείς κοινωνικοποίησης. Δεν έχει αναπτύξει ακόμα την προσωπική του κρίση και τουλάχιστον στην Ελλάδα ασκείται μεγάλη πίεση από τους γονείς χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι ανάγκες του παιδιού με αποτέλεσμα να αγχώνεται υπερβολικά, επηρεάζοντας την αγωνιστική του απόδοση, να οδηγείται σε κάποιο άλλο άθλημα ή να εγκαταλείπουν τον αθλητισμό (Lee & MacLean,1997). Στην αντίθετη περίπτωση βέβαια σύμφωνα με έρευνα των Πετράκη, Δέρρη, Γκαϊντατζής & Αγγελούσης (2006), διαπιστώθηκε ότι στις οικογένειες όπου οι γονείς ασχολούνται ενεργά με τον αθλητισμό και τον ενσωματώνουν μέσα στην ζωή τους επηρεάζουν θετικά και τα παιδιά τους. Η ψυχολογική υποστήριξη λοιπόν που δέχονται από τους γονείς σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ σημαντική και συνήθως τους βοηθάει να ασχοληθούν και να παραμείνουν στον αθλητισμό. Βέβαια δεν ισχύει το ίδιο στις περιπτώσεις γονέων που ανεξάρτητα με τις επιθυμίες των παιδιών τα πιέζουν ώστε να ακολουθήσουν το άθλημα που αυτοί προτιμούν ή είναι πιο κοντά. Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τα παιδιά στην εφηβική ηλικία όπως προαναφέρθηκε σύμφωνα με τους Salguero, Gonzalez-Boto, Tuero, Marquez, (2004) είναι τα κίνητρα που είναι σημαντικά για τη συμμετοχή τους στην ομάδα. Κίνητρα όπως η διασκέδαση, οι παρέες, το κλίμα της ομάδας και η υγεία. Είναι γνωστό ότι σε αυτή την ηλικία τα παιδιά προτιμούν να παίζουν και να διασκεδάζουν, βλέπουν ότι αυτό το πετυχαίνουν με τη παρέα τους και επηρεάζονται από τις επιθυμίες των άλλων. Έτσι λοιπόν, απομακρύνονται και από την κολύμβηση που είναι ατομικό άθλημα και δεν βοηθάει ιδιαίτερα στην κοινωνικοποίηση τους αφού δεν συμπεριλαμβάνεται η ομαδικότητα. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο για την παρακίνηση και την παραμονή τους
στην κολύμβηση έχει και η υγιεινή των εγκαταστάσεων που προπονείται η ομάδα. Στα κίνητρα συμμετοχής είναι άξια να αναφερθεί επίσης η θεωρία της επάρκειας που ασχολείται με τον αθλητή, ο οποίος παρακινείται επειδή επιθυμεί να επιδείξει την ικανότητα του και για το λόγο αυτό επιχειρεί να επιδείξει τις επιδεξιότητες που κατακτά. Κατά συνέπεια, ο αθλητής αισθάνεται θετικά και ευχάριστα όταν είναι επιτυχημένος και για το λόγο αυτό συνεχίζει να συμμετέχει, ενώ όταν αισθάνεται ότι έχει περιορισμένες προοπτικές να επιδείξει επάρκεια δεν επιμένει πολύ στη δραστηριότητα με συνέπεια να εγκαταλείψει. Οι αιτίες εγκατάλειψης στο νεανικό αθλητισμό διαφέρουν από άθλημα σε άθλημα ωστόσο πάντα τα παιδιά αποσύρονται για συγκεκριμένους λόγους που συνήθως είναι συνέπεια συνδυασμού ορισμένων παραγόντων. Συμφωνά με τον Δογάνη (2010) βρέθηκε ότι οι Έλληνες αθλητές, ως βασική αιτία εγκατάλειψης, θεωρούν τα άτομα του προπονητικού περιβάλλοντος. Ο παράγοντας αυτός ονομάσθηκε φταίνε άλλοι και υποδηλώνει ότι οι αθλητές δε θεωρούν τους εαυτούς τους υπεύθυνους για την απόφαση τους να εγκαταλείψουν. Ωστόσο οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αθλητές (15-17) απέδωσαν σε μεγαλύτερο βαθμό την εγκατάλειψη στη συμπεριφορά των σημαντικών άλλων, απ ότι οι αθλητές μικρότερης ηλικίας (12-14). Επιπλέον, τα παιδιά στις μεγαλύτερες ηλικίες (17-19) που στην συγκεκριμένη έρευνα ξεκινάει η περίοδος που αγωνίζονται στην OPEN κατηγορία παραμελούν τον αθλητισμό ή τον εγκαταλείπουν. Τα παιδιά πλέον βαδίζουν προς την ενηλικίωση και βρίσκουν ενδιαφέροντα σε διαφορετικές ασχολίες που απέχουν από τον αθλητισμό όπως το άλλο φύλο. Ωστόσο πολλές φορές λόγω του εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα τα παιδιά αναγκάζονται να παραμελούν τον αθλητισμό γιατί δεν προλαβαίνουν έχοντας κατά τη διάρκεια της ημέρας σχολείο, διάβασμα και φροντιστήριο. Το ίδιο συμβαίνει και κατά τη διάρκεια των φοιτητικών χρόνων τα παιδιά λόγω εξετάσεων και της πολυαναμενόμενης φοιτητικής ζωής συνήθως εγκαταλείπουν ή παραμερίζουν τον
αθλητισμό βάζοντάς τον σε δεύτερη μοίρα που έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της απόδοσης. Ακόμη, η υπερπροπόνηση φαίνεται να σχετίζεται με αλλαγές στις λειτουργίες του νευρομυϊκού, ορμονικού, και ανοσοποιητικού συστήματος που μειώνουν την ικανότητα του αθλητή να ανταποκριθεί στην προπόνηση έχοντας άμεση επίδραση στην απόδοση (Maglischo, 2003). Η υπερπροπόνηση συνδυασμένη με την ταχεία σωματική ανάπτυξη των εφήβων μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς υπέρχρησης που οδηγούν είτε σε μακροχρόνια αποχή από την προπόνηση που επηρεάζει την απόδοση είτε σε πλήρη απομάκρυνση από τους αθλητικούς στίβους (Naughton, Farpour-Lambert, Carlson, Bradney & Praagh, 2000). Επίσης, εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι και η αναποτελεσματική προπόνηση χωρίς σωστό και μακροχρόνιο σχεδιασμό από τους προπονητές και χωρίς τις σωστές οδηγίες διατροφής ή ακόμα και τη παραμέληση του κολυμβητή. Επιπλέον παρατηρείται και διαφορά στο φύλο, περισσότεροι άντρες της γενιάς του 1992 διακρίθηκαν το χρονικό διάστημα 2005-2016 παρά γυναίκες χωρίς βέβαια να είναι μεγάλη η διαφορά αλλά είναι άξιο να αναφερθεί. Οι μεταβολές αρχίζουν από την περίοδο της εφηβείας, όπου οι ενδοκρινείς αδένες είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου με την ενέργεια των ορμονών του φύλου (γοναδοτροπίνες: οιστρογόνα και ανδρογόνα στεροειδή). Με την ανάπτυξη και δράση των ορμονών του φύλου, οι διαφορές πλέον μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι τόσο εξωτερικές, όσο και βιολογικές και έχουν αντίκτυπο σε πολλά συστήματα του οργανισμού (Δεληγιάννης 1997). Οι βιολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων επιφέρουν, όπως είναι αναμενόμενο διαφορές σε σχέση με την απόδοση στις φυσικές δραστηριότητες και τον αθλητισμό. Στη σύνθεση και στις μεταβολικές ικανότητες των μυϊκών ινών δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφορές. Όπως επίσης και ο κοινωνικός ρατσισμός που επικρατούσε απέναντι στις γυναίκες που ασχολούνται με τον αθλητισμό
αφού θεωρούνταν κατώτερες και όχι ισάξιες με τους άντρες κάτι που πλέον έχει σχεδόν εξαλειφθεί. Όλοι αυτοί οι παράγοντες φαίνονται ότι επαληθεύονται από τα μικρά ποσοστά των αθλητών που συνεχίζουν να διακρίνονται αλλά και από το μεγαλύτερο μέρος των αθλητών οι οποίοι διακρίθηκαν δύο ή ακόμα και μία φορά στις πρώτες οχτάδες όλων των αγωνισμάτων στο ελεύθερο και δεν εμφανίστηκαν ξανά σε κανένα αγώνισμα και καμία κατηγορία. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Συμπερασματικά μέσω της έρευνας που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε ότι οι διακρίσεις που μπορεί να έχουν οι κολυμβητές στις μικρές ηλικίες δεν αποτελεί προϋπόθεση για σίγουρες επιτυχίες στο μέλλον. Κυριότερο ρόλο για την αγωνιστική πορεία του αθλητή έχει ο προπονητής ο οποίος καλείται αρχικά στις μικρές ηλικίες να αποτελεί μεγάλο μέρος των προπονήσεων η εκμάθηση της τεχνικής μιας και είναι σημαντικότερος παράγοντας για την μελλοντική πορεία του κολυμβητή και στη συνέχεια να ετοιμάσει και να σχεδιάσει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο προπόνησης και να το προσαρμόσει σωστά σε κάθε αθλητή ώστε να υπάρξουν μελλοντικά αποτελέσματα. Βέβαια και το κοινωνικό περιβάλλον του κολυμβητή είναι πολύ σημαντική παράμετρος όπως προαναφέρθηκε που τον επηρεάζει, στο οποίο πρέπει να υπάρχει στήριξη και σωστή καθοδήγηση.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γιατζίδης Αλέξανδρος,M.D. (2016). Το κολύμπι είναι υγεία. Η κολύμβηση κάνει καλό στην καρδιά, στους πνεύμονες, στους μυς, μειώνει το άγχος, δροσίζει. www.medlabnews.gr Γιάτσης Γ. Σωτήρης Σαμπάνης Α. Μιχάλης (1993). Η Κολύμβηση, (15), 345-352, Θεσσαλονίκη: Salto Δεληγιάννης, Α. (1997). Ιατρική της Άσκησης: Από τη Θεωρία στην Πράξη. Θεσσαλονίκη: University StudioPress. Δογάνης Κ. Γιώργος (2010) Αθλητική Ψυχολογία, 5, 307-312, Θεσσαλονίκη: Χριστοδουλίδη Πετράκη, Χ., Δέρρη, Β., Γκαϊντατζής, Σ. & Αγγελούσης, Ν. (2006). Σχέση φυσικής δραστηριότητας γονέων και παιδιών σε αστικές περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Αναζητήσεις στη φυσική αγωγή & τον αθλητισμό, 4(1), 1 10. Durand-Bush, N. & Salmela, J. (2001).The development of talent in sport. In R.N. Singer, H.A. Hausenblas and C.M. Janelle (ed.). Handbook of sport psychology, 2 nd ed. (pp. 69 289). New York: Wiley. Ernest W. Maglischo (2003). Swimming Fastest Jeanelle Ankeney (1979). Any Child can swim, A joyful method of teaching swimming to preschoolers from infancy on, (2), 9-24 Lee, M., MacLean S. (1997).Sources of parental pressure among age group swimmers.european journal of physical education, 2, 167-177. Naughton, G., N.J. Farpour-Lambert, J. Carlson, M. Bradney, and E. Van Praagh.(2000) Physiological issues surrounding the performance of adolescent athletes. Sports Medicine 30(5):309-325
Salguero, A., Gonzalez-Boto,R.,Tuero, C.,Marquez, S. (2003).Identification of dropout reasons in young competitive swimmers.journal of sports medicine and physical fitness, 43(4), 530-535. Salguero, A., Gonzalez-Boto, R.,Tuero, C., Marquez, S. (2004). Relationship between perceived physical ability and sport participation motives in young competitive swimmers. Journal of sports medicine and physical fitness, 44(3), 294-306. Sherar, L. B., Baxter-Jones, A. D. G., Faulkner, R. A. and Russell, K. W. (2007). Do physical maturity and birth date predict talent in male youth ice hockey players? Journal of sports sciences, 25(8), 879 886. Wiersma, L. D., Fifer, A.M. (2008). The schedule has been tough but we think it's worth it: The Joys, challenges, and recommendations of youth sport parents. Journal of leisure research, 40(4), 505-526. Wilkie D. -Juba K. (1986). The handbook of swimming, Pelham Books, London