«Escape: Μια εκπαιδευτική Αθλητική Πρόκληση για την

Transcript

1 Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστήμιου Πατρών Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας «Escape: Μια εκπαιδευτική Αθλητική Πρόκληση για την ενίσχυση της αυτογνωσίας των μαθητών». ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ ΑΓΩΝΩΝ ΔΡΟΜΟΥ ΠΑΤΡΑ, 2013

2 Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστήμιου Πατρών Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας «Escape: Μια εκπαιδευτική Αθλητική Πρόκληση για την ενίσχυση της αυτογνωσίας των μαθητών. ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ ΑΓΩΝΩΝ ΔΡΟΜΟΥ Ραφαήλ Μίχος (Α1), Κωνσταντίνα Αρβανίτη (Α1), Μυρτώ Κονδύλη (Β1) ΠΑΤΡΑ, 2013

3 Περιεχόμενα Εισαγωγή... 4 Στόχοι Δύναμη, αντοχή, ευκαμψία, ταχύτητα... 5 α )Τι ρόλο παίζουν;... 5 β) Ποιοι είναι οι στόχοι του fitness; Μυϊκή δύναμη και μυϊκή αντοχή... 6 α ) Πως μετριούνται;... 6 β) Πως βοηθούν στο να διατηρούμαστε υγιείς; Ικανότητα κινητικής μάθησης... 6 α) Τι σημαίνει; Αερόβια και αναερόβια ικανότητα... 6 α) Τι σημαίνει; Τεστ αξιολόγησης ικανοτήτων υγείας και αερόβιας ικανότητας ενός ανθρώπου και ενός αθλητή Τι περιλαμβάνει;... 7 Συμπεράσματα Επίλογος... 9 Παράρτημα Ερωτηματολόγιο αθλητών και προπονητών Πηγές... 11

4 Εισαγωγή Κατά το σχολικό έτος , οι μαθητές του προγράμματος Αγωγής Σταδιοδρομίας με τίτλο «ESCAPE: Μία εκπαιδευτική Αθλητική Πρόκληση για την ενίσχυση της αυτογνωσίας των μαθητών», συνεργάστηκαν ομαδικά για την ολοκλήρωση της εργασίας με θέμα "Υγεία και Αθλητής Αγώνων Δρόμου". Οι μαθητές της ομάδας: Αρβανίτη Κωνσταντίνα, Κονδύλη Μυρτώ, Μίχος Ραφαήλ, συνέλεξαν τις πληροφορίες από διάφορες διαδικτυακές και βιβλιογραφικές πηγές. Επίσης, πολλά ερωτήματά τους σε θέματα διατροφής αθλητών, απαντήθηκαν από την Ελληνίδα μαραθωνοδρόμο αθλήτρια Σοφία Ρήγα, και τον προπονητή της Γιάννη Δαγκόγλου, κατόπιν σύνταξης ερωτηματολογίου. Στόχοι Στην παρούσα εργασία οι μαθητές θέλησαν να απαντήσουν διάφορα ερωτήματα που αφορούν σε θέματα υγείας των αθλητών αγώνων δρόμου. Πιο συγκεκριμένα ασχολήθηκαν με την επεξήγηση και την κατανόηση της έννοιας fitness αλλά και με την ανάλυση των διαφόρων παραγόντων που συνδέουν την καλή υγεία.

5 1. Δύναμη, αντοχή, ευκαμψία, ταχύτητα α )Τι ρόλο παίζουν; Ως αντοχή ορίζουμε την ικανότητα του ατόμου να πραγματοποιεί για μεγάλο χρονικό διάστημα μια οποιαδήποτε δραστηριότητα χωρίς να μειώνεται η φυσική του κατάσταση. ραστηριότητες αντοχής είναι η αεροβική άσκηση που σας κάνει να αναπνεύσετε βαθύτερα, να κτυπήσει η καρδιά σας γρηγορότερα, και να σας κάνει να ιδρώσετε. ραστηριότητες ευελιξίας είναι τα τεντώµατα που βοηθούν να χαλαρώσουν οι µυς σας και να ελευθερώσουν την κίνηση των αρθρώσεών σας. ραστηριότητες δύναµης είναι ασκήσεις που βοηθούν να χτίσετε γερά τους µυς και τα κόκκαλά σας. Πετυχαίνουν να βελτιώσουν την, καθημερινότητα μας, αποκτώντας ευεξία και γενικότερα θωρακίζουν την φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Είναι απαραίτητο από μικρή ηλικία να τις βελτιώνουμε. β) Ποιοι είναι οι στόχοι του fitness; Fitness είναι γυμναστική; Η απάντηση είναι απλή, το Fitness είναι κάτι πιο σύνθετο και πιο πολύπλοκο από την κλασσική γυμναστική που εκτελούν οι περισσότεροι θαμώνες των γυμναστηρίων. Το Fitness συνδυάζει προπόνηση με βάρη, σοβαρή καρδιοαναπνευστική αντοχή, υποστηρικτική διατροφή και μια δυναμική προσωπικότητα ενός ανθρώπου. Βασικότερος στόχος είναι ο στόχος της υγείας, από εκεί και πέρα το fitness προάγει ευεξία και γενικότερα πιο σωστή εμφάνιση του ανθρώπινου σώματος.

6 2. Μυϊκή δύναμη και μυϊκή αντοχή α ) Πως μετριούνται; Η μυϊκή δύναμη μπορεί να μετρηθεί κάνοντας κάποιο τεστ μέγιστης δύναμης, το οποίο γίνεται με την βοήθεια και με χρήση εξωτερικής επιβάρυνσης κυρίως με κάποια μπάρα και βαράκια, υπάρχουν επίσης τα δυναμόμετρα και η μυϊκή αντοχή μπορεί να μετρηθεί κυρίως με τεστ μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου. β) Πως βοηθούν στο να διατηρούμαστε υγιείς; Οι περισσότεροι επιστημονικοί οργανισμοί προτείνουν την προπόνηση δύναμης ως βασική συνιστώσα κάθε ολοκληρωμένου προγράμματος φυσικής κατάστασης που απευθύνεται σε άτομα αναπτυξιακών ηλικιών και στοχεύει στην αύξηση της μυϊκής δύναμης, τη μείωση του κινδύνου τραυματισμών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. 3. Ικανότητα κινητικής μάθησης α) Τι σημαίνει; Ικανότητα κινητικής μάθησης είναι η ικανότητα του κατά ποσό μπορεί ο ασκούμενος να καθοδηγεί το μυοσκελετικό του σύστημα βάση μιας εξωτερικής εντολής. 4. Αερόβια και αναερόβια ικανότητα α) Τι σημαίνει; Αερόβια σημαίνει με αέρα, δηλαδή με οξυγόνο. Στις χαμηλές και μέτριες εντάσεις που χαρακτηρίζουν την αερόβια άσκηση υπάρχει άνεση στην πρόσληψη οξυγόνου και οι μύες μπορούν να κινούνται χωρίς μεγάλη κόπωση για αρκετά εκτεταμένες χρονικές περιόδους. Τα λίπη-που καίγονται εύκολα και πλήρως παρουσία οξυγόνουαποτελούν την προτιμητέα ενεργειακή πηγή κατά την αερόβια άσκηση.

7 Αναερόβια, τώρα, σημαίνει χωρίς αέρα δηλαδή χωρίς οξυγόνο. Η αναερόβια άσκηση είναι ταυτισμένη με τις μεγάλες εντάσεις όπου η πρόσληψη οξυγόνου δεν επαρκεί για το μεταβολισμό των λιπών και έτσι έχουμε στροφή προς το κάψιμο κυρίως υδατανθράκων μέσω αναερόβιων μεταβολικών μονοπατιών. Λόγω της μεγάλης έντασης και του σχηματισμού καματογόνων παραπροϊόντων-αποτέλεσμα της ατελούς καύσης- η αναερόβια άσκηση έχει μικρή διάρκεια (συνήθως μικρότερη των 2 ). Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει καθαρά αερόβια ή αναερόβια άσκηση! Θα πρέπει μάλλον να δούμε τους όρους σαν μεταβατικά μεταβολικά στάδια όπου τα ποσοστά του αερόβιου και αναερόβιου μεταβολισμού αλλάζουν ανάλογα με την ένταση της σωματικής άσκησης. Τυπικά είδη αερόβιας άσκησης είναι το βάδισμα, το τρέξιμο και το κολύμπι κάτω από το αναερόβιο κατώφλι. Συνηθισμένα είδη αναερόβιας άσκησης είναι τα βάρη και τα σπριντ. 5. Τεστ αξιολόγησης ικανοτήτων υγείας και αερόβιας ικανότητας ενός ανθρώπου και ενός αθλητή. Τι περιλαμβάνει; Η αθλητική απόδοση εξαρτάται από 3 καθοριστικούς παράγοντες: Φυσική κατάσταση Τεχνική Ψυχολογική ετοιμότητα Ως φυσική κατάσταση ορίζεται η φυσιολογική ετοιμότητα του οργανισμού, δηλαδή πόσο πολύ ενέργεια μπορεί να παραχθεί και πόσο γρήγορα μπορεί να διοχετευθεί στο μυϊκό σύστημα, ώστε ο οργανισμός να προσαρμοσθεί το ταχύτερο δυνατόν στις απαιτήσεις που του θέτει η εκτέλεση ενός συγκεκριμένου μυϊκού έργου. Η καλή φυσική κατάσταση προϋποθέτει τακτική άσκηση, δηλαδή προπόνηση. Τα πιο σημαντικά στοιχεία φυσικής κατάστασης, ως προς την αθλητική

8 απόδοση, είναι η αερόβια και η αναερόβια ικανότητα για τα οποία αναφερθήκαμε παραπάνω. Η αξιολόγηση των αθλητικών ικανοτήτων μπορεί να γίνει τόσο με στανταρισμένα tests στο εργαστήριο, όσο και με tests στον αγωνιστικό χώρο. Τα tests αξιολόγησης είναι εξειδικευμένα κατά άθλημα και αξιολογούν τα σημαντικότερα στοιχεία φυσικής κατάστασης όπως καρδιοαναπνευστική και μυϊκή αντοχή και μυϊκή ισχύ. Είναι γεγονός ότι η κληρονομικότητα επηρεάζει την αθλητική απόδοση επιδρώντας σε συγκεκριμένες φυσιολογικές παραμέτρους που παίζουν ρόλο, αφ ενός μεν στην αθλητική ικανότητα, αφ ετέρου δε, στην ατομική ικανότητα αποδοχής του προπονητικού ερεθίσματος.

9 Συμπεράσματα Επίλογος Ολοκληρώνοντας την εργασία αυτή οι μαθητές κατάφεραν να ενημερωθούν αλλά και να ευαισθητοποιηθούν πάνω σε θέματα που αφορούν τα οφέλη της άσκησης στην καλή υγεία του ανθρώπου. Μέσα από τις συζητήσεις με την αθλήτρια (μαραθωνοδρόμο) Σοφία Ρήγα διέκριναν τη διαφορά της άσκησης από τον αθλητισμό, κατάλαβαν δηλαδή ότι η άσκηση μπορεί να είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα που βελτιώνει τη διάθεση και έχει μακροπρόθεσμα οφέλη στην φυσική κατάσταση και υγεία του ατόμου. Αντίθετα ο αθλητισμός είναι κάθε αυστηρά δομημένη φυσική δραστηριότητα με αυστηρούς κανόνες, υψηλό πολλές φορές ανταγωνισμό και εξειδίκευση, με βασικό σκοπό τη μεγιστοποίηση της σωματικής απόδοσης.

10 Παράρτημα Ερωτηματολόγιο αθλητών και προπονητών 1. Το άθλημα που κάνετε είναι αερόβιο ή αναερόβιο; Αν ναι σε τι ποσοστό; 2. Τι ρόλο παίζει η δύναμη και η ταχύτητα στον ανθρώπινο οργανισμό και ειδικά σε έναν αθλητή; 3. Τι σημαίνει «ικανότητα κινητικής μάθησης»; 4. Τι κάνετε για να διατηρήσετε την υγεία σας; 5. Πως μετριέται η μυϊκή δύναμη και η μυϊκή αντοχή ; 6. Όταν είστε άρρωστοι κάνετε προπόνηση; 7. Πως η μυϊκή αντοχή και η μυϊκή δύναμη βοηθάει ώστε να διατηρούμαστε υγιής; 8. Πόση ώρα κάνετε προπόνηση την εβδομάδα; 9. Από πια ηλικία αρχίσατε να ασχολείστε να ασχολείστε με το συγκεκριμένο άθλημα και γιατί το επιλέξατε; 10. Τι χρειάστηκε να κάνετε για να φτάσετε σε αυτό το επίπεδο;

11 Πηγές Βιβλία Διατροφή και Υγεία για μαθητές Λυκείου, 2000, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο Διατροφή και Υγεία, Οδηγός για εκπαιδευτικούς Α/βαθμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης, 2000, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο Διαδίκτυο das_agogis_ygeias_09_10.pdf ew=article&id=201: &catid=8: &itemid=9