Το Διαδίκτυο (Internet) και ο Παγκόσμιος Ιστός (WWW) Εργαστήριο του Μαθήματος: ΕΠΛ 001 Ενότητα 2 Το Διαδίκτυο, ο Παγκόσμιος Ιστός και το Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο Το διαδίκτυο είναι ένας όρος που περιγράφει ένα δίκτυο υπολογιστών που συνδέονται μεταξύ τους δημιουργώντας έναν ιστό από συνδέσεις ανά τον κόσμο Ουσιαστικά είναι το δίκτυο των δικτύων, αφού αποτελείται από πολλά μικρότερα δίκτυα Μπορεί κάποιος να κάνει έρευνα, να ψωνίσει για διάφορες υπηρεσίες και προϊόντα, να δει καιρικούς χάρτες, να πάρει φωτογραφίες, ταινίες, και διάφορες άλλες πληροφορίες που βρίσκονται αποθηκευμένες σε όλο τον κόσμο ή να συζητήσει με ανθρώπους από όλο τον κόσμο 2 Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web ή απλώς Web ή WWW) Είναι ένα τυποποιημένο περιβάλλον επικοινωνίας μεταξύ του χρήστη και του διαδικτύου για τη διανομή των ιστοσελίδων που υπάρχουν σε αυτό Για να αποκτήσουμε πρόσβαση χρειαζόμαστε κάποιο λογισμικά περιήγησης στον ιστό, όπως Internet Explorer ή Mozilla Firefox Μια ιστοσελίδα περιέχει hypermedia και hypertext link(s) Το WWW είναι η δομή που μας επιτρέπει να ανακαλέσουμε μια ιστοσελίδα (ή κάποιο αρχείο) του διαδικτύου η κόλλα που ενώνει το διαδίκτυο Hypermedia Είναι η μορφή που παρουσιάζονται τα πολυμέσα (multimedia) στο διαδίκτυο Multimedia: κείμενο, γραφικά, εικόνες, ήχο, βίντεο και άλλα Έχουμε πρόσβαση στα hypermedia μέσω ενός υπερσυνδέσμου (hypertext link) ή απλώς συνδέσμου (link) Hypertext Link: Είναι ένας δείκτης που δείχνει στην τοποθεσία του υπολογιστή που είναι αποθηκευμένα τα hypermedia καθώς και στα ίδια τα hypermedia 3 4 Βασική ορολογία του Διαδικτύου (1/3) Ιστοσελίδα ή Σελίδα (WebPage): Είναι ένα αρχείο το οποίο χρησιμοποιείται για να παρουσιάσουμε/αποθηκεύσουμε hypermedia ή/και hypertext link(s) Κάθε ιστοσελίδα έχει τη δική της διεύθυνση για να ξεχωρίζει από τις άλλες ιστοσελίδες στο Internet Οικοσελίδα (Home Page) : Είναι η ιστοσελίδα που θεωρείται η αρχική σελίδα ενός Διαδικτυακού τόπου (Web site) Αρχική σελίδα (Start Page): Είναι η ιστοσελίδα που βλέπει κάποιος μόλις ξεκινήσει κάποιο πρόγραμμα πλοήγησης Διαδικτύου 5 Βασική ορολογία του Διαδικτύου (2/3) Φυλλομετρητής (Web Browser): Είναι η κατηγορία προγραμμάτων που μας βοηθά να πλοηγηθούμε στο Διαδίκτυο, καθώς και να δούμε ιστοσελίδες Mozilla Firefox, Internet Explorer, Safari, Opera, GoogleChrome Εξυπηρετητής Δικτύου (Web Server): Είναι η κατηγορία προγραμμάτων που κάνει τις ιστοσελίδες (Web pages) διαθέσιμες προς τους φυλλομετρητές Διαδικτυακός τόπος (Web Site): Ένα Web Site αποτελείται από ένα σύνολο ιστοσελίδων οι οποίες παρουσιάζουν πληροφορίες για κάποιο συγκεκριμένο θέμα, εταιρία ή οργανισμό 6 1
Βασική ορολογία του Διαδικτύου (3/3) HTTP - Πρωτόκολλο Μεταφοράς Υπερκειμένου (HyperText Transfer Protocol): Είναι η «γλώσσα» που χρησιμοποιεί ο φυλλομετρητής για συνδεθεί με τον υπολογιστή που είναι αποθηκευμένη μια ιστοσελίδα και να ανακτήσει τα περιεχόμενα της URL - Ενιαίος Κώδικας Αναζήτησης (Uniform Resource Locator): Είναι η διεύθυνση μιας ιστοσελίδας Αποτελεί και την ταυτότητα της εν λόγω ιστοσελίδας ISP - Παροχέας Υπηρεσιών Διαδικτύου (Internet Service Provider): Μια εταιρεία ή οργανισμός που παρέχει στο χρήστη σύνδεση με το Διαδίκτυο 7 Διαδίκτυο (1/3) Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (E-mail) Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο παρέχει το ταχύτερο σύστημα αποστολής και παραλαβής μηνυμάτων Φωτογραφίες, ήχος, ακόμα και ολόκληρα προγράμματα μπορούν να συνοδεύουν ένα μήνυμα Μεταφορά Αρχείων (FTP) Το πρωτόκολλο FTP (File Transfer Protocol) μας επιτρέπει να μεταφέρουμε αρχεία μέσω του Διαδικτύου προς/από κάποιον άλλο υπολογιστή Μπορούμε να μεταφέρουμε προγράμματα, φωτογραφίες, κείμενα, μουσική και γενικότερα αρχεία οποιοδήποτε τύπου 8 Διαδίκτυο (2/3) Αναζήτηση και ανάληψη πληροφοριών (Browsing) Το Διαδίκτυο μπορεί να χαρακτηριστεί σαν η μεγαλύτερη ηλεκτρονική βιβλιοθήκη στον κόσμο Μέσω των προγραμμάτων φυλλομετρητών μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στις ιστοσελίδες που περιέχουν όλη αυτή την πληροφορία Στο Διαδίκτυο υπάρχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες/ιστοσελίδες που μας δίνουν την δυνατότητα αναζήτησης για συγκεκριμένες ιστοσελίδες οι λεγόμενες μηχανές αναζήτησης και κατάλογοι αναζήτησης 9 Διαδίκτυο (3/3) Ηλεκτρονικές συζητήσεις (Usenet Newsgroups) Ο κάθε χρήστης μπορεί να γίνει μέλος σε ομάδες συζητήσεων που καλύπτουν διάφορα θέματα όπως πολιτικά, παιγνίδια, ποδόσφαιρο, θρησκεία, κτλ. Σύνδεση με άλλους Η/Υ (Telnet) Η εφαρμογή Telnet επιτρέπει την άμεση σύνδεση των χρηστών του Διαδικτύου σε απομακρυσμένους υπολογιστές επιτρέποντας στον υπολογιστή του χρήστη να λειτουργεί σαν ένα τερματικό του κεντρικού αυτού υπολογιστή Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να τρέξουμε προγράμματα στον απομακρυσμένο υπολογιστή αλλά να βλέπουμε τα αποτελέσματα του προγράμματος στην οθόνη του δικού μας υπολογιστή 10 Title bar Internet Explorer 7 Menu bar, Toolbar, Address bar Application area Κουμπιά Πλοήγησης Το κουμπί Back παρουσιάζει την προηγούμενη σελίδα που επισκεφθήκαμε Το κουμπί Forward παρουσιάζει την επόμενη σελίδα εάν έχουμε πρώτα μετακινηθεί προς τα πίσω Το κουμπί Stop ακυρώνει τη φόρτωση μια ιστοσελίδας Το κουμπί Refresh φορτώνει ξανά την ιστοσελίδα που βλέπουμε Το κουμπί Home μας παίρνει στην Αρχική σελίδα που καθορίζεται στις ρυθμίσεις του Internet Explorer Status bar 11 12 2
Tabs και Ένδειξη Ασφαλής Σύνδεσης Μηχανές Αναζήτησης Για την αναζήτηση πληροφοριών στο Web, όταν δε γνωρίζουμε την ακριβή διεύθυνση που μας ενδιαφέρει Με τον όρο ασφαλής σύνδεση, ορίζεται η ασφαλής πρόσβαση σε ιστοσελίδες δικτυακών τόπων που πιστοποιούνται από κάποια Αρχή Πιστοποίησης για την ακρίβεια των στοιχείων του εξυπηρετητή όπου στεγάζονται οι ιστοσελίδες, και συνεπώς για την αληθινή ταυτότητα του υπευθύνου φορέα Microsoft Live Search (πρώην MSN Search) (http://www.live.com/) Google (http://www.google.com/) Yahoo! (http://www.yahoo.com/) Επιπλέον, οι ασφαλείς ιστοσελίδες διασφαλίζουν το απόρρητο της διακίνησης δεδομένων μέσω αυτών 13 14 Σελιδοδείκτες Bookmarks (1/3) Οι σελιδοδείκτες (Bookmarks) στους φυλλομετρητές έχουν την ίδια χρήση που έχουν και στα βιβλία: να μας θυμίζουν σε ποια σελίδα ήμασταν πριν κλείσουμε το βιβλίο! Ένας σελιδοδείκτης (bookmark) αποτελείται από ένα όνομα και μια διεύθυνση ιστοσελίδας (URL) Το όνομα μπορεί να είναι το όνομα της ιστοσελίδας που αντιστοιχεί στο URL ή ένα όνομα που δίνουμε εμείς για να θυμόμαστε πιο εύκολα που δείχνει ο σελιδοδείκτης Δημιουργώντας ένα σελιδοδείκτη για κάποια ιστοσελίδα, την επόμενη φορά που θέλουμε να επισκεφτούμε την ίδια σελίδα δεν χρειάζεται να θυμόμαστε την διεύθυνση της αλλά ούτε και να την ξαναβρούμε μέσω μια μηχανής αναζήτησης Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να επιλέξουμε τον αντίστοιχο σελιδοδείκτη Στον Internet Explorer οι σελιδοδείκτες ονομάζονται Favorites 15 Σελιδοδείκτες Bookmarks (2/3) 16 Σελιδοδείκτες Bookmarks (3/3) Πολυμέσα (Multimedia) Ήχος WAV sound (audio/x-wav) MPEG sound (audio/x-mpeg MIDI sound (audio/midi) Παράδειγμα : RealAudio Player 17 Ταινίες MPEG (video/mpeg) QuickTime (video/quicktime) - aποθηκεύεται σε *.mov και σε *.qt files Windows (*.avi) Παράδειγμα: με χρήση του Quick Time PLUG-IN 18 3
Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο Είναι μια υπηρεσία του διαδικτύου η οποία μας δίνει τη δυνατότητα για συγγραφή, αποστολή, λήψη και αποθήκευση μηνυμάτων με χρήση του Η.Υ. Ηλεκτρονική Διεύθυνση epl001i5@ucy.ac.cy Για να στείλουμε ένα μήνυμα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου πρέπει να έχουμε λογαριασμό e-mail Το όνομα ή ψευδώνυμο του χρήστη Το όνομα του τομέα που μας παρέχει την ηλεκτρονική διεύθυνση (domain name) 19 Το διαχωριστικό μεταξύ ονόματος και τομέα at ή παπάκι 20 Πεδία e-mail (1/2) Πεδία e-mail (2/2) From : Η διεύθυνση του αποστολέα του e-mail To : Το πεδίο αυτό χρησιμοποιείται για να γράψουμε τη διεύθυνση του παραλήπτη του e-mail (καθορίζει που θα στείλουμε το e-mail) Αν θέλουμε να στείλουμε το ίδιο e-mail σε περισσότερα από ένα άτομα μπορούμε να βάλουμε στο πεδίο To παραπάνω από μια διεύθυνση Subject : Το θέμα του e-mail μας Tο κυρίως τμήμα του e-mail στο οποίο γράφουμε το μήνυμα μας 21 CC : Το πεδίο αυτό έχει παρόμοια λειτουργία με το πεδίο To Μπορούμε να βάλουμε διευθύνσεις e-mail στις οποίες θα αποσταλεί το μήνυμα που αποστέλλουμε To πεδίο CC έχει την έννοια της κοινοποίησης Δηλαδή στο πεδίο αυτό βάζουμε όλους τους παραλήπτες στους οποίους θέλουμε να γνωστοποιήσουμε το συγκεκριμένο e-mail χωρίς όμως αυτοί να είναι οι κύριοι παραλήπτες BCC : Το πεδίο αυτό είναι το ίδιο με το πεδίο CC με τη διαφορά ότι το πεδίο BCC δεν το βλέπουν οι παραλήπτες e-mail Oι παραλήπτες του μηνύματος που καθορίζονται στο Bcc είναι "αόρατοι" στους υπόλοιπους παραλήπτες Παράδειγμα: Αν στείλουμε ένα e-mail με Cc στον χρήστη user1@pathfinder.gr και με Bcc στον χρήστη user2@pathfinder.gr, ο πρώτος χρήστης βλέπει τον εαυτό του ως το μόνο παραλήπτη του μηνύματος Από την άλλη μεριά, ο δεύτερος χρήστης γνωρίζει ότι στείλατε το e-mail στον πρώτο και ότι το προωθήσατε και στον ίδιο 22 Βασικές Λειτουργίες e-mail To Webmail του Πανεπιστημίου Κύπρου Όσον αφορά το τι μπορούμε να κάνουμε με ένα e-mail που έχουμε παραλάβει υπάρχουν τρεις βασικές λειτουργίες: Να απαντήσουμε στον αποστολέα του e-mail ( Reply ) Να απαντήσουμε στον αποστολέα του e-mail καθώς επίσης και σε όλες τις διευθύνσεις που υπήρχαν στα πεδία To και CC του αρχικού e-mail ( Reply All ) Να προωθήσουμε το e-mail όπως το πήραμε, συμπεριλαμβανομένων και τυχών επισυναπτομένων αρχείων ( Forward ) 23 24 4
To Webmail του Πανεπιστημίου Κύπρου Για να στείλουμε ένα e-mail πατάμε το κουμπί Compose Το πεδίο From το συμπληρώνει αυτόματα το σύστημα του Webmail με τη δικιά μας διεύθυνση 25 To Webmail του Πανεπιστημίου Κύπρου Αφού έχουμε γράψει το e-mail μας μπορούμε να πατήσουμε το κουμπί Send για να το στείλουμε Η διαδικασία αυτή δεν είναι αναστρέψιμη! Από τη στιγμή που πατήσουμε το Send το e-mail μας θα φύγει χωρίς να μπορούμε να το ακυρώσουμε Αν θέλουμε να επισυνάψουμε ένα αρχείο στο e-mail μας τότε μέσω του κουμπιού Attach εμφανίζεται ένα νέο παράθυρο που μας δίνει την δυνατότητα να πλοηγηθούμε στον υπολογιστή μας και να βρούμε το αρχείο που θέλουμε (πατώντας το κουμπί Browse) Αφού βρούμε το αρχείο που θέλουμε πατάμε το κουμπί Add για προστεθεί στη λίστα αρχείων προς επισύναψη και μετά το κουμπί Attach 26 Άσκηση για εξάσκηση - Internet Ανοίξτε τον Internet Explorer Γράψτε στο address bar μια από τις προαναφερθείσες μηχανές αναζήτησης (google, yahoo, ) Βρέστε μια ιστοσελίδα κυπριακής εφημερίδας της δικής σας προτίμησης Προσθέστε την στις αγαπημένες σας ιστοσελίδες (favorites) Καταγράψτε το URL της ιστοσελίδας σε ένα αρχείο Notepad 27 Άσκηση για εξάσκηση - Email Ανοίξτε τον Internet Explorer Μπείτε στο Webmail του Πανεπιστημίου Κύπρου Κάντε log in με τα account που σας έχουν δοθεί Στείλτε ένα email στο διπλανό (1) σας με τα ακόλουθα στοιχεία: 1. Subject: [EPL001][test] 2. CC: Βάλτε το email κάποιου άλλου διπλανού (2) σας 3. BCC: Βάλτε το δικό σας email 4. Γράψτε ένα σύντομο μήνυμα και στείλτε το Αφού πάρετε τώρα το email που σας έχει στείλει ο διπλανός σας, απαντήστε προς όλους τους παραλήπτες ότι παραλάβατε το email 28 Για το επόμενο μάθημα Η εργασία έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του μαθήματος Έχετε μια βδομάδα για την ολοκλήρωσή της Καλή βδομάδα! 29 5