ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΧΕ ΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ * ΤΜΗΜΑ* ΚΥΚΛΟΣ* Τίτλος Μαθήµατος Σύντοµη Περιγραφή Μαθήµατος ΚΔ Όλα (Μάθηµα Κορµού) Κοινή Φάση Σπουδών Η Εθνική ηµόσια ιοίκηση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Επιχειρείται η ανάλυση της ενωσιακής πολιτικής διαδικασίας: α) σε όλες τις φάσεις και τα στάδια ανάπτυξής της, β) στο σύνολο των επιπέδων διοίκησης που συγκροτούν τον ευρωπαϊκό δηµόσιο χώρο (υπερεθνικό, εθνικό, τοπικό) και, γ) των παραγόντων (δηµόσιων και ιδιωτικών), εθνικών και διεθνικών. Η εµβάθυνση αυτή στοχεύει στην αναζήτηση των οργανικών αρµών και λειτουργικών διαδράσεων µεταξύ επιπέδων και δρώντων, µε επίκεντρο τόσο τις τυπικές όσο και τις άτυπες σχέσεις και διαδικασίες. Έµφαση δίνεται στο ζήτηµα της οργάνωσης των εθνικών διοικήσεων για τη διαχείριση της «ευρωπαϊκής» τους πολιτικής σε όλα τα στάδια του πολιτικού κύκλου, των προβληµάτων προσαρµογής και των αλληλεπιδράσεων των ποικίλων διοικητικών παραδόσεων. Συνολικές Ώρες 2 Στόχος Μαθήµατος Στόχος του µαθήµατος είναι η εµβάθυνση στα ζητήµατα οργάνωσης και λειτουργίας του ευρωπαϊκού ενωσιακού πολιτικού και θεσµικού συστήµατος, υπό το πρίσµα των σχέσεων (τυπικών και άτυπων) µεταξύ ενωσιακών και εθνικών κρατικών θεσµών και ιδιαίτερα της κεντρικής διοίκησης τόσο στη λήψη των αποφάσεων όσο και στην υλοποίησή τους Ειδικοί στόχοι: 1. Γνώσεις Εξοικείωση των φοιτητών µε την "πραγµατική" λειτουργία του Ενωσιακού θεσµικού και πολιτικού συστήµατος * Τα πεδία συµπληρώνονται από την ΕΣ Α
2. εξιότητες ιάγνωση των ρόλων των εθνικών διοικήσεων στην ενωσιακή πολιτική διαδικασία. Στάσεις/Συµπεριφορές Ανάδειξη των γνώσεων και δεξιοτήτων των δηµόσιων υπαλλήλων στη διαχείριση των ευρωπαϊκών-ενωσιακών υποθέσεων. Μέθοδοι ιδασκαλίας / Εκπαιδευτικές Τεχνικές Αξιολόγηση Μαθήµατος ιαλέξεις µε χρήση διαφανειών (ppt) Ανοικτές Ερωτήσεις Γνώσεων Μελέτη Περίπτωσης (θεωρητικά µαθήµατα κυρίως) Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής Εκπόνηση ατοµικής εργασίας και παρουσίασης Εκπόνηση οµαδικής εργασίας και παρουσίασης Συνδυασµός των παραπάνω (προσδιορισµός βαθµολόγησης) Προϋποθέσεις Υποδοµών ------------- Απαραίτητα Εκπαιδευτικά Μέσα Projector Απαραίτητο Λογισµικό ------------ Εκπαιδευτικό Υποστηρικτικό Υλικό Άλλη, προσδιορίστε: Σηµειώσεις Εισηγητή Παρουσιάσεις Εισηγητή Μελέτες Περίπτωσης Χ Άρθρα Μελέτες Αποσπάσµατα Θεσµικό Πλαίσιο Νόµοι Πρότυπα Εγχειρίδια Χρήσης Ψηφιακό Υλικό Λογισµικό ιαδικτυακοί Τόποι Σχετική Βιβλιογραφία ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΤΑ Ι ΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ α/α Τίτλος ιδακτικής Ενότητας Αναλυτική Περιγραφή ιδακτικής Ενότητας 1. Γενική εισαγωγή Παρουσίαση του µαθήµατος (περιεχόµενα, στόχοι, µέθοδος, 22/04/2016 χρονοδιάγραµµα, εκπαιδευτικό υλικόβιβλιογραφία) ιάρκεια (ώρες)
2. Βασικά στοιχεία του δικαίου και τα οικονοµικά της Ένωσης 06/05/2016. Θεσµικό σύστηµα της ΕΕ 1/05/2016 4. Θεσµικό σύστηµα της ΕΕ (συνέχεια) 20/05/2016 5. Η ενωσιακή πολιτική διαδικασία και ο ρόλος των εθνικών διοικήσεων 27/05/2016 Ιστορικά προλεγόµενα Συνθήκες/διευρύνσεις Αρχές και αξίες της Ένωσης Το ίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πράξεις των οργάνων Οι αρµοδιότητες της Ε Η αναθεώρηση των Συνθηκών Οι πόροι και ο Προϋπολογισµός Εµβάθυνση στην οργάνωση και λειτουργία των Ενωσιακών θεσµών που µετέχουν στην πολιτική και νοµοπαραγωγικη διαδικασία Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Συµβούλιο της Ένωσης Εµβάθυνση στην οργάνωση και λειτουργία των Ενωσιακών θεσµών που µετέχουν στην πολιτική και νοµοπαραγωγικη διαδικασία Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ελεγκτικό Συνέδριο ΟΚΕ, ΕΠ Σχέσεις κράτους και ΕΕ (θεσµική αυτονοµία, ενωσιακή αρµοδιότητα) Χαρακτηριστικά του Ενωσιακού θεσµικού και πολιτικού συστήµατος Χαρακτηριστικά της Ενωσιακής πολιτικής διαδικασίας Επιπτώσεις στην οργάνωση και λειτουργία του κράτους (σε επίπεδο α. πολιτικού και β. διοικητικού συστήµατος) Το ζήτηµα του συντονισµού Το προφίλ των χειριστών / εµπειρογνωµόνων 6. Η διαµόρφωση της πολιτικής: προνοµοθετική φάση 0/06/2016 Προνοµοθετική φάση (διαµόρφωση της ηµερήσιας διάταξης) Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (διαβουλεύσεις, επιτροπές εµπειρογνωµόνων κ.ά.) Ο ρόλος των εθνικών διοικήσεων (τυπικές και άτυπες διαστάσεις) 7. Η λήψη της απόφασης Νοµοθετική φάση και λήψη της απόφασης,
10/06/2016 Το Συµβούλιο ως ιδιότυπος νοµοθέτης Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η ιδιαιτερότητα της «συνήθους νοµοθετικής διαδικασίας» και ο ρόλος των εθνικών διοικήσεων (πρώιµες συµφωνίες, τρίλογοι κ.ά.) Ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων 8. Η υλοποίησης των πολιτικών: το Ενωσιακό Επίπεδο 17/06/2014 9 Η ενσωµάτωση και εφαρµογή του ενωσιακού δικαίου στην Ελλάδα: νοµικές και διοικητικές διαστάσεις 24/06/2014 10. Κοινές συνισταµένες και στόχοι των εθνικών οργανωτικών διευθετήσεων και το Ελληνικό παράδειγµα 01/07/2016 11. Εξετάσεις 01/07/2016 Η έννοια της υλοποίησης της πολιτικής και η σηµασία του συντονισµού Η υλοποίηση πολιτικής στην ΕΕ: αρχή της έµµεσης διοίκησης, το φαινόµενο της Επιτροπολογίας και η µετά τη Λισσαβόνα εξέλιξη (κατ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις των άρθρων 290 /291 ΣΛΕΕ) Το «έλλειµµα υλοποίησης» των πολιτικών στην ΕΕ και οι αιτίες ύπαρξής του. Οι επιλογές του Έλληνα νοµοθέτη Οι επιδόσεις της Ελλάδας Το ικαστήριο της Ένωσης και οι τριβές ενωσιακού και εθνικού δικαίου Το σύστηµα διοίκησης της ενσωµάτωσης του ενωσιακού δικαίου στην Ελλάδα Ο Ευρωπαϊκός ιοικητικός Χώρος. Κοινές θεσµικές και οργανωτικές συνισταµένες και στόχοι των εθνικών οργανωτικών διευθετήσεων στη διαχείριση της «ενωσιακής» πολιτικής Η περίπτωση της Ελληνικής ηµόσιας ιοίκησης ---------------------------------------- 2 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Bostock, D. (2002), COREPER Revisited, Journal of Common Market Studies, 40 (2), σελ. 215-24. Bulmer, S. and Lesquesne, C. (2005) (επιµ.), The Member States and the European Union, Oxford, Oxford University Press. Burns, C., Rasmussen, A. and Reh, C. (201), Legislative codecision and its impact on the political system of the European Union, Journal of European Public Policy, 20 (7), σελ. 941-952 *Γενική Γραµµατεία της Κυβέρνησης (201), Το Ευρωπαϊκό ίκαιο στην Ελλάδα Εγχειρίδιο εναρµόνισης, Αθήνα, Εθνικό Τυπογραφείο.
Christiansen, Th. και Larsson, T. (επιµ.) (2007), The Role of Committees in the Policy-Process of the European Union Legislation, Implementation and Deliberation, Cheltenham, Edward Elgar. Dehousse, R. (επιµ.) (2011), The community method : obstinate or obsolete? Basingstoke, Palgrave Macmillan. Dimitrakopoulos, D. and Richardson, J. (2001), Implementing EU public policy, στο Richardson, J.(επιµ.) European Union. Power and policy-making, London, Routledge. Dimitrakopoulos, D. (2001), The Transposition of EU Law: Post-decisional Politics and Institutional Autonomy, European Law Journal, 7(4), σελ. 442-458. Dimitrakopoulos, D. (2007), Institutions and the implementation of EU public policy in Greece: the case of public procurement, GreeSE Paper No2, Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe. Dimitrakopoulos, D. (2008), The Power of the Centre: Central Governments and the Macro- Implementation of EU Public Policy, Manchester, Manchester University Press. Dimitrakopoulos, D. και Passas, A. (2012), International Organizations and Domestic Administrative Reform, στο Peters, G. και Pierre, J. (επιµ.), Handbook of Public Administration, 2 η έκδοση, London, Sage, σελ.52-544. Dimitrakopoulos, D. and Passas, A. (επιµ.) (2004), Greece in the European Union, London, Routledge. * ιοργανική συµφωνία για τη βελτίωση της νοµοθεσίας, µεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2016) Egeberg, M. (επιµ.) (2006), Multilevel Union Administration. The Transformation of Executive Politics in Europe, Basingstoke, Palgrave Macmillan. *Ενοποιηµένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΕ 2010/C 8/01. *Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2010), Εσωτερικός κανονισµός, ΕΕ 2010/L 55/60. *Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2014), Η Ευρωπαϊκή Ένωση µε απλά λόγια: Πώς λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας Ενηµέρωση πολιτών, Λουξεµβούργο. Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης *Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2015), Κανονισµός, 8η κοινοβουλευτική περίοδος, Ιανουάριος. General Secretariat of the Council (2011), Comments on the Council s Rules of Procedure Luxembourg, Publications Office of the European Union. *Goetz, K. H. and Meyer-Sahling J.-H. (2008), The Europeanisation of national political systems: Parliaments and executives, Living Reviews in European Governance, (2). Gornitzka, Α. and Sverdrup U. (2008), Who consults? The Configuration of Expert Groups in the European Union, West European Politics, 1 (4), σελ. 725-750. Gornitzka, A. and Sverdrup, U. (2011), Access of Experts: Information and EU Decision-making, West European Politics, 4 (1), σελ. 48-70. Häge, F. M. (2008), Who Decides in the Council of the European Union? Journal of Common Market Studies, 46 (), σελ. 5-588. Häge, F. M. and Naurin, D. (201), The effect of codecision on Council decision-making: informalization, politicization and power, Journal of European Public Policy, 20 (7), σελ. 95-971 Heisenberg D. (2005), The Institution of Consensus in the European Union: Formal Versus Informal Decision-making in the Council, European Journal of Political Research, 44, σελ. 65-90. Héritier, A. Moury, C. (2011), Contested Delegation: The Impact of Co-decision on Comitology, West European Politics, 4 (1), σελ. 145-166. * Hix, S. (2009), Το Πολιτικό Σύστηµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αθήνα: Μεταίχµιο. Hix, S. Høyland, B. (2011), The Political System of the European Union, Basingstoke, Palgrave Macmillan. Hofman, H. and Türk, A. (2007), The Development of Integrated Administration in the EU and its Consequences, European Law Journal, 1 (2), σελ. 25-271. Hönnige, C. and Panke, D. (201) The Committee of the Regions and the European Economic and Social Committee: How Influential Are Consultative Committees in the European Union?
Journal of Common Market Studies, 51 (), σελ. 452-471. Hönnige, C. and Panke, D. (2016) Is anybody listening? The Committee of the Regions and the European Economic and Social Committee and their quest for awareness, Journal of European Public Policy, 2:4, σελ. 624-642. Huber, K. and Shachleton, M. (201), Codecision: A Practitioner's View From Inside the Parliament, Journal of European Public Policy, 20 (7), σελ. 1040-1055 Jensen, MD and Martinsen, D. (2015), Out of Time? National Parliaments and Early Decision- Making in the European Union, Government and Opposition, 50, σελ. 240-270 Ιωακειµίδης, Π. (1998), Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελληνικό Κράτος, Αθήνα, Θεµέλιο. Ιωακειµίδης, Π. (2010), Η Συνθήκη της Λισσαβώνας. Παρουσίαση, ανάλυση, αξιολόγηση, β έκδοση συµπληρωµένη, Θεµέλιο, Αθήνα. Kassim, H., Peters, B.G, και Wright, V. (ed.) (2000), The National Co-ordination of EU Policy. The Domestic Level, Oxford, Oxford University Press. Kassim H., Menon, A., Peters, B.G., και Wright, V. (ed.) (2001), The National Co-ordination of EU Policy. The European Level, Oxford, Oxford University Press. Knill, C. (2001), The Europeanisation of National Administrations. Patterns of Institutional Change and Persistence, Cambridge, Cambridge University Press. Κουταλάκης, Χ. (2012), Γιατί δεν εφαρµόζονται οι νόµοι; Θεωρία και πρακτική της περιβαλλοντικής συµµόρφωσης στην Ελλάδα, Αθήνα, Gutenberg. Lewis, J. (2005), The Janus Face of Brussels: Socialization and Everyday Decision Making in the European Union, International Organization, 59 (4), σελ. 97-971. Lewis, J. (2010), How institutional environments facilitate co-operative negotiation styles in EU decision-making, Journal of European Public Policy, 17 (5), σελ. 648-664 Naurin, D. and H. Wallace (επιµ.) (2010), Unveiling the Council of the European Union. Games Governments Play in Brussels, Basingstoke, Palgrave Macmillan. Novak, S. (201), The Silence of Ministers: Consensus and Blame Avoidance in the Council of the European Union, Journal of Common Market Studies, 51 (6), σελ. 1091 1107. *Nugent, N. (2012), Πολιτική και ιακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Αθήνα, Σαβάλλας. Παπαδοπούλου, Π.-Ε. (2008), Τα εθνικά κοινοβούλια στο θεσµικό σύστηµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης µετά τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, Ευρωπαίων Πολιτεία, 1, σελ. 17-154. Πασσάς, Α. Γ. (2011), Τα εθνικά Κοινοβούλια στην Ενωσιακή πολιτική διαδικασία: από την τυπική αρµοδιότητα στον πολιτικό ρόλο. Η περίπτωση της Βουλής των Ελλήνων, σε Ξ. Κοντιάδης, Φ. Σπυρόπουλος (επιµ.), Το Μέλλον του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Συνταγµατικές και Πολιτικές ιαστάσεις, Αθήνα, Σιδέρης, σελ. 25-286. *Πασσάς, Α. Γ. (2012), Η εθνική δηµόσια διοίκηση στην Ευρωπαϊκή Ενωσιακή πολιτική διαδικασία, Αθήνα, Παπαζήσης. Πασσάς, Α. Γ. και Τσέκος, Θ. Ν. (2004), Η Επαγγελµατική Εκπαίδευση των ηµοσίων Υπαλλήλων. Ευρωπαϊκή και Ελληνική Εµπειρία, στο Μελέτες, 20, Αθήνα; Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ- Α Ε Υ. *Πασσάς, Α. Γ. και Τσέκος, Θ. Ν. (επιµ.) (2009), Εθνική ιοίκηση και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. Η Ελληνική εµπειρία, Αθήνα: Παπαζήσης και ιδιαίτερα τα κεφάλαια: 2. Τσέκος, Θ., Ευρωπαϊκοί ρυθµοί και Ελληνικοί τρόποι: η (αβέβαιη) ελληνική πορεία προς τον (ασαφή) Ευρωπαϊκό ιοικητικό Χώρο. Πασσάς, Α., Πετράκη, Ε., Η Ελληνική ιοίκηση στην Eνωσιακή πολιτική διαδικασία 4. Γιοµπρέ- ηµητρίου, Α., Καπιτσίνα, Ε., Η ενσωµάτωση του κοινοτικού δικαίου στην εσωτερική έννοµη τάξη. Νοµικές και διοικητικές διαστάσεις 5. Πασσάς, Α, Το Υπουργείο Εξωτερικών στο µεταβαλλόµενο Ενωσιακό θεσµικό και πολιτικό σύστηµα Princen, S. (2011): Agenda-setting strategies in EU policy processes, Journal of European Public Policy, 18 (7), σελ. 927-94 Raunio, T. (2011), The Gatekeepers of European Integration? The Functions of National Parliaments in the EU Political System, Journal of European Integration, (), σελ. 0-21. Roederer-Rynning, C. and Greenwood, J. (2015), The culture of trilogies, Journal of European
Public Policy, 22 (8), σ. 1148-1165. Σκανδάµης, Ν. (1990), Η κοινοτική λειτουργία της εθνικής διοίκησης, Αθήνα-Κοµοτηνή, Α. Ν. Σάκκουλας. *Σπανού, Κ. (2001), Ελληνική ιοίκηση και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, Αθήνα, Παπαζήσης. *Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2009). Εσωτερικός κανονισµός του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου/Εσωτερικός κανονισµός του Συµβουλίου, Βρυξέλλες, Γενική Γραµµατεία του Συµβουλίου. Σωτηρόπουλος,. Α. (2007), Κράτος και Μεταρρύθµιση στη Σύγχρονη Νότια Ευρώπη: Ελλάδα- Ισπανία-Ιταλία-Πορτογαλία, Αθήνα, Ποταµός. Vassalos, Y. (2008), Secrecy and Corporate Dominance. A Study on European Commission Expert Groups, Alter EU, Bruxelles, διαθέσιµο στο, www.alter.eu.org. Vassalos, Y. (2010), Expert groups letting corporate interests set the agenda? σε Bursting the Brussels bubble. Τhe battle to expose corporate lobbying at the heart of the EU, ALTER EU, Brussels, σελ. 76-86, διαθέσιµο στο www.alter-eu.org/book/bursting-the-brussels-bubble. Versluis, E. van Keulen, M. and Stephenson P (2011), Analyzing the European Union Policy Process, Basingstoke, Palgrave Macmillan. Με αστερίσκο (*) σηµειώνονται τα κείµενα βάσης τα οποία και συγκροτούν τις κύριες πηγές του µαθήµατος. Η πλειονότητα των άλλων κειµένων και κυρίως των άρθρων, είναι στη διάθεση των σπουδαστών και αποτελούν πρόσθετες πηγές εµβάθυνσης στη θεµατική του µαθήµατος ιαδικτυακοί Τόποι Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο/νοµοθετική διαδικασία Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο/Conciliations and Codecision Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο/Νοµοθετικό Παρατηρητήριο Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Συµβούλιο της Ένωσης Συµβούλιο της Ένωσης/συνθέσεις Συµβούλιο της Ένωσης/προπαρασκευαστικά όργανα Συµβούλιο της Ένωσης/Προεδρία Συµβούλιο της Ένωσης/πολιτικές Συµβούλιο της Ένωσης/διαδικασία λήψης των αποφάσεων Συµβούλιο της Ένωσης/ψηφοµετρητής Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής ράσης (ΕΥΕ ) Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επί το έργον Ευρωπαϊκή Επιτροπή/ The 2016 Work Programme Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Ανοιχτές ιαβουλεύσεις Ευρωπαϊκή Επιτροπή/νοµοθεσία Ευρωπαϊκή Επιτροπή/έξυπνη νοµοθεσία-refit Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Μελέτη επιπτώσεων των νοµοθετικών ρυθµίσεων Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Τµήµατα (Γενικές ιευθύνσεις) και υπηρεσίες
Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Register of Commission expert groups Ευρωπαϊκή Επιτροπή/ European Political Strategy Centre-EPSC Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Μητρώο Επιτροπολογίας Ευρωπαϊκή Επιτροπή/διαφάνεια/πρόσβαση στα έγγραφα Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Έλεγχος της εφαρµογής του δικαίου της Ένωσης Eur-lex/Η πρόσβαση στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Prelex/Παρακολούθηση διοργανικών διαδικασιών Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Επιλογής Προσωπικού Ευρωπαϊκή Σχολή ηµόσιας ιοίκησης ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( ΕΕ) Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) Ευρωπαϊκή Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) Επιτροπή των Περιφερειών Ευρωπαίος ιαµεσολαβητής Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών Ευρώπη 2020 Η Συνθήκη τ ης Λισσαβόνας µε µια µατιά Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Βάση δεδοµένων θεσµικών θεµάτων DORIE Ο Εισηγητής Α. Γ. Πασσάς