Περίληψη : Οι συγκρούσεις μεταξύ των παρθικών στρατευμάτων υπό το βασιλιά Βολογήση και των ρωμαϊκών δυνάμεων υπό το Δομίτιο Κορβούλωνα (54 63 μ.χ.), επί αυτοκράτορα Νέρωνος (54 68 μ.χ.), για τον έλεγχο του βασιλείου της Αρμενίας. Χρονολόγηση 54-63 μ.χ. Γεωγραφικός Εντοπισμός Αρμενία 1. Ιστορικό πλαίσιο Οι Παρθικοί και Αρμενικοί πόλεμοι του Νέρωνος (54-68 μ.χ.) είναι σημαντικοί λόγω της μικρής γεωγραφικής και πολιτισμικής απόστασης της Μεγάλης Αρμενίας από την Παρθία, που ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός των Ρωμαίων. Το 54, εκπρόσωποι από το βασίλειο της Αρμενίας ήρθαν στη Ρώμη για να εκθέσουν τα προβλήματά τους, αλλά έφυγαν άπρακτοι, καθώς οι εσωτερικές διαμάχες εμπόδιζαν το ρωμαϊκό κράτος να δράσει. 1 2. Παρουσίαση των γεγονότων Ο βασιλιάς των Πάρθων Βολογήσης αντικατέστησε τον ηγεμόνα της Αρμενίας Ραδάμιστο με τον αδερφό του Τιριδάτη (τέλος του 54). 2 Ο Νέρων αντέδρασε δυναμικά με εκστρατεία και όρισε αρχηγό της το Δομίτιο Κορβούλωνα και τον κυβερνήτη της Συρίας Ummidius Quadratus. Τα ρωμαϊκά στρατεύματα της Μικράς Ασίας ενισχύθηκαν, ενώ, για να προστατευτούν τα σύνορα της ρωμαϊκής επικράτειας, τοποθετήθηκαν φιλορωμαίοι ηγεμόνες στα υποτελή βασίλεια που γειτόνευαν με την Αρμενία και δόθηκαν εντολές στον Αγρίππα Β και τον Αντίοχο Δ του βασιλείου της Κομμαγηνής να θέσουν τα στρατεύματά τους σε επιφυλακή. 3 Όμως, πριν αρχίσουν οι εχθροπραξίες, ο Βολογήσης θέλησε να διευθετήσει ειρηνικά το ζήτημα, ώστε να αντιμετωπίσει την επανάσταση που ξεκίνησε ο γιος του, ο Βαρδάνης, εναντίον του. 4 Το 58, οι εχθροπραξίες μεταξύ Ρωμαίων και Πάρθων για την Αρμενία αναζωπυρώθηκαν. 5 Ο Τιριδάτης με το Βολογήση εισέβαλαν στην Αρμενία, όπως και ο Κορβούλων, προκειμένου να ασκηθεί πίεση στους Πάρθους. 6 Όταν όμως ο Βολογήσης αποχώρησε, προκειμένου να καταστείλει μια νέα επανάσταση στην Παρθία, ο Τιριδάτης βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Αρνήθηκε πάντως τις ειρηνευτικές προτάσεις του Κορβούλωνος, προσπαθώντας, ανεπιτυχώς, να διακόψει το ρωμαϊκό ανεφοδιασμό από την Τραπεζούντα. Η αρμενική πρωτεύουσα Άρταξα έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων (φθινόπωρο 58) και έγινε αφορμή να ανακηρυχθεί ο Νέρων, ακόμα μια φορά, «νικητής αυτοκράτορας» (imperator) και να του αποδοθούν ειδικές τιμές. Πιθανόν στις αρχές της άνοιξης του 59, οι Ρωμαίοι ισοπέδωσαν την πόλη, αφού πρώτα είχαν περάσει εκεί το χειμώνα τους. 7 Την άνοιξη του 59, οι Ρωμαίοι έφτασαν στα Τιγρανόκερτα, τα οποία παραδόθηκαν, ενώ η γειτονική πόλη Legerda καταλήφθηκε με έφοδο. 8 Την άνοιξη του 60, οι βοηθητικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό το Βερουλάνο Σεβήρο και οι λεγεώνες υπό τον Κορβούλωνα σταμάτησαν την επέλαση του Τιριδάτη από την Ατροπατηνή Μηδία. 3. Απόπειρες για λύση του αρμενικού προβλήματος Πιθανόν πριν από το τέλος του 60, ο Νέρων, θέλοντας να λύσει στο αρμενικό πρόβλημα, έκανε βασιλιά τον Τιγράνη Ε, 9 ο οποίος έφτασε στην Αρμενία συνοδευόμενος από ρωμαϊκή δύναμη περίπου 2.500 ανδρών. Παράλληλα ενισχύθηκαν τα υποτελή βασίλεια που γειτόνευαν με την Αρμενία, 10 ενώ ο Κορβούλων αποσύρθηκε στη Συρία, όπου είχε γίνει κυβερνήτης, μετά το θάνατο του Quadratus. Οι εχθροπραξίες άρχισαν ξανά όταν ο Τιγράνης εισέβαλε στην Αδιαβηνή, ανάμεσα στον ποταμό Τίγρη και τα βουνά της Μηδίας, το 61. 11 Έπειτα από έκκληση βοήθειας του βασιλιά της Μονόβαζου, ο Βολογήσης Δημιουργήθηκε στις 16/6/2017 Σελίδα 1/6
έστειλε το στρατηγό Μοναίση εναντίον του Τιγράνη. Επίσης, έστεψε τον Τιριδάτη βασιλιά της Αρμενίας και έθεσε το στρατό του σε ετοιμότητα προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ρωμαϊκές δυνάμεις. Ο Κορβούλων έστειλε τους Βερουλάνο Σεβήρο και Βέτιο Βολάνο να ενισχύσουν τον Τιγράνη. Ζήτησε, επίσης, από το Νέρωνα να αναλάβει ένας άλλος στρατηγός τις επιχειρήσεις στην Αρμενία, καθώς ο ίδιος ήταν απασχολημένος με την υπεράσπιση της Συρίας. Έπειτα από συνομιλίες του εκπροσώπου του Κορβούλωνα, του εκατόνταρχου Κασπέριου και του Βολογήση, ο οποίος αντιμετώπιζε δυσκολίες στον ανεφοδιασμό και δεν ήθελε πόλεμο με το ρωμαϊκό στρατό, ο βασιλιάς της Παρθίας δέχτηκε να ζητήσει από το Νέρωνα να αναγνωριστεί ο Τιριδάτης ως βασιλιάς της Αρμενίας από το ρωμαϊκό κράτος. Στη συνέχεια, έλυσε την πολιορκία των Τιγρανόκερτων και αποσύρθηκε στην Παρθία, ενώ οι Ρωμαίοι αποσύρθηκαν στην Καππαδοκία. 12 Η παρθική πρεσβεία επέστρεψε άπρακτη από τη Ρώμη, καθώς ο Νέρων φάνηκε να υιοθετεί μια νέα τακτική αντιμετώπισης του αρμενικού προβλήματος, την κατάκτηση του αρμενικού βασιλείου. 13 Όταν ο νέος στρατιωτικός διοικητής, ο Λ.Κ. Παίτος, έφτασε στην Καππαδοκία (αρχές καλοκαιριού 62), ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μετατρέψει σύντομα το βασίλειο της Αρμενίας σε ρωμαϊκή επαρχία. 14 Αν και εισέβαλε στην Αρμενία και στρατοπέδευσε στη Ρανδεία, μια τοποθεσία στη δεξιά κοίτη του ποταμού Αρσανία, κοντά στην πόλη Αρσαμόσατα, λάθη στρατηγικής κατά τις επιθέσεις του Βολογήση και η καθυστέρηση της βοήθειας του Κορβούλωνος, ο οποίος φάνηκε να αγνοεί το μέγεθος των δυσκολιών, ανάγκασαν τον Παίτο να συνθηκολογήσει. 15 4. Το τέλος του πολέμου Το χειμώνα (62/63), οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν και οδήγησαν στην απόσυρση των παρθικών στρατευμάτων από την Αρμενία και το γκρέμισμα των ρωμαϊκών οχυρών στον Ευφράτη. Η Σύγκλητος δε θέλησε να συζητήσει με τους εκπροσώπους του Τιριδάτη, αλλά μόνο με τον ίδιο (άνοιξη 63). Ο πόλεμος όμως φάνηκε να αναζωπυρώνεται, καθώς ο ρωμαϊκός στρατός της Ασίας ενισχύθηκε, όπως και οι εξουσίες του Κορβούλωνος. 16 Το καλοκαίρι του 63, ο Κορβούλων εισέβαλε στην Αρμενία από τη Μελιτηνή. Σύντομα, όμως, ο Τιριδάτης και ο Βολογήσης επιδίωξαν να διαπραγματευτούν. Στη Ρανδεία, ο Τιριδάτης απέθεσε το στέμμα του στο άγαλμα του αυτοκράτορα και υποσχέθηκε να μην το ξαναπάρει έως ότου του το έδινε ο ίδιος ο Νέρων στη Ρώμη. 17 Στη Ρώμη, το γεγονός χαιρετήθηκε ως μεγάλη νίκη και θεωρήθηκε ότι εγκαθιδρύεται η ειρήνη σε γη και θάλασσα. Οι εορταστικές εκδηλώσεις και οι τελετές που οργανώθηκαν για τον Τιριδάτη στη Ρώμη το 66 18 φαίνεται ότι εντυπωσίασαν τόσο τους Πάρθους, ώστε δύο δεκαετίες μετά το θάνατο του αυτοκράτορα υποδέχτηκαν με τιμές έναν άνθρωπο που υποστήριζε ότι ήταν ο Νέρων. 19 5. Μετά τη λήξη των εχθροπραξιών Συνέπειες Η τελική λύση των Παρθικών και Αρμενικών πολέμων του Νέρωνος ήταν παρόμοια με αυτήν που είχε προταθεί από την αρχή του πολέμου. Υπό την αιγίδα της Ρώμης, η Αρμενία διοικούνταν από έναν πρίγκιπα της Παρθίας, κάτι το οποίο διαφύλασσε το κύρος της Ρώμης, ικανοποιούσε τους Πάρθους και έδινε μια λύση στο μακροχρόνιο παρθικό πρόβλημα, έστω και προσωρινά. Λίγο πριν από την πτώση του, ο Νέρων φαίνεται ότι ονειρευόταν να πραγματοποιήσει ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο: την προσάρτηση όλων των ακτών του Εύξεινου Πόντου και τη μετατροπή των περιοχών της Αρμενίας, Γεωργίας και Κριμαίας σε ρωμαϊκές επαρχίες. Αν και για την εκστρατεία αυτή προετοίμαζε μεγάλο στράτευμα, το σχέδιο του εγκαταλείφθηκε κατά την αναδιοργάνωση της Ανατολής από το Βεσπασιανό. 20 1. Tac., Ann. 13.35, 13.5. Δημιουργήθηκε στις 16/6/2017 Σελίδα 2/6
2. Tac., Ann. 12.50 1, 13.6. Για την άνοδο του Ραδάμιστου στο θρόνο της Μεγάλης Αρμενίας, βλ. Tac., Ann. 12.44 48. 3. Ο Κορβούλων έφτασε στην Ασία την άνοιξη του 55. Ο βασιλιάς της Μικρής Αρμενίας, ο Κότυς, αντικαταστάθηκε από τον Αριστόβουλο, ενώ το βασίλειο της Σωφήνης, στα νοτιοδυτικά σύνορα της Αρμενίας, δόθηκε στον Sohaemus. Griffιn, M., Nero. The End of a Dynasty (London 1984), σελ. 115. Για τις ρωμαϊκές στρατιωτικές δυνάμεις που έλαβαν μέρος στον πόλεμο, βλ. Tac., Ann. 13.8, 13.35 Parker, H.M.D., The Roman Legions (Oxford 1028), σελ. 134 136. 4. Tac., Ann. 13.7 9. Στη Ρώμη η αποχώρηση των παρθικών στρατευμάτων και η αποστολή ομήρων θεωρήθηκε μεγάλη νίκη. Η ειρηνική διευθέτηση του αρμενικού προβλήματος φαίνεται ότι απειλήθηκε προσωρινά λόγω της διαρχίας στο ρωμαϊκό στρατό. 5. Ο Κορβούλων φαίνεται ότι χρησιμοποίησε τη χρονική περίοδο μεταξύ 55 και του 58 για να προετοιμάσει το στρατό του, καθώς οι στρατιώτες της Συρίας είχαν ιδιαίτερη φήμη για την έλλειψη πειθαρχίας και σκληραγώγησης. Tac., Ann. 13.35. 6. Ο Αντίοχος Ε πήρε οδηγίες ώστε να επιτεθεί από την Κομμαγηνή και ο Φαρασμάνης από την Ιβηρία (σύγχρονη ανατολική Γεωργία). Παράλληλα, οι Ρωμαίοι ενθάρρυναν τους αρχηγούς αυτόχθονων φυλών στα βουνά μεταξύ Αρμενίας και Κολχίδας να επιτεθούν από ανατολικά και βόρεια. Tac., Ann. 13.34, 13.37 Caspari, M.O.B., Notes on Tacitus, Annals XIII.37.4, CR 25 (1911), σελ. 107 108. 7. Tac., Ann. 13.38 41. Η ακριβής χρονολόγηση της εκστρατείας του Κορβούλωνος είναι αμφίβολη, καθώς ο Τάκιτος δεν ανέφερε το μέρος όπου ο ρωμαϊκός στρατός διαχείμασε το 58/59. Σύμφωνα με την ευρύτερα αποδεκτή άποψη, η εισβολή στην Αρμενία και η κατάληψη στα Άρταξα έγινε το χειμώνα του 58/59 και στα Τιγρανόκερτα το χειμώνα του 59/60. Για τις διαφορετικές απόψεις, βλ. Henderson, B.W., The Chronology of the Wars in Armenia, A.D. 51 63, CR 15:4 (1901), σελ. 212 RE Suppl. III (1918), στήλ. 365, βλ. λ. Domitius (Nero) (Hohl) RE Suppl. III (1918), στήλ. 399 400, βλ. λ. Domitius (Corbulo) (Stein) CAH X (1934), σελ. 762 (J.G.C. Anderson) Hammond, M., Corbulo and Nero s eastern policy, HSPh 45 (1934), σελ. 90 104. 8. Tac., Ann. 14.23 26 Δίων Κ. 62.20.1 CAH X (1934), σελ. 763 765 (J.G.C. Anderson). 9. Ιώσ., ΑΙ 18.140 RE VI.1 (1936), στήλ. 980 981, βλ. λ. Tigranes (6) (F. Geyer). Για το στέμμα της δυναστείας στην οποία ανήκε ο Τιγράνης Ε, βλ. RE Suppl. II (1903), στήλ. 16, βλ. λ. Herodes (W. Otto). 10. Τα αρμενικά εδάφη που συνόρευαν με την Ιβηρία δόθηκαν στο Φαρασμάνη και το δυτικό μέρος της χώρας μοιράστηκε στον Πολέμωνα του Πόντου και τον Αριστόβουλο της Μικράς Αρμενίας. Η περιοχή κοντά στην Κομμαγηνή δόθηκε στον Αντίοχο. 11. Tac., Ann. 15.1 Schur, W., Die Orientpolitik des Kaisers Nero, Klio Beiheft 15 (1923), σελ. 19. 12. Tac., Ann. 15.2 5 Δίων Κ. 52.20.2 4. 13. Το 62 σημειώθηκε μια αλλαγή στους συμβούλους του αυτοκράτορα που πιθανόν είχε σχέση με το νέο τρόπο αντιμετώπισης του αρμενικού προβλήματος. Οι σύμβουλοι του Νέρωνος άλλαξαν (ο Α. Βούρος πέθανε και ο Σενέκας συνταξιοδοτήθηκε) και τη θέση τους πήρε ο Ο. Τιγγελίνος, ο νέος διοικητής της πραιτοριανής φρουράς. 14. Tac., Ann. 15.6 Magie, D., Roman rule in Asia Minor to the end of the third century after Christ (Princeton 1950), σελ. 1415 1416, σημ. 53. 15. Σύμφωνα με τους όρους, οι Πάρθοι έπρεπε να φύγουν από τη Ρανδεία και να στείλουν εκπροσώπους στο Νέρωνα επαναλαμβάνοντας τις παραπάνω προτάσεις. Οι Ρωμαίοι έπρεπε να εγκαταλείψουν την Αρμενία αφήνοντας πίσω τις προμήθειές τους και να χτίσουν μια γέφυρα στον ποταμό Αρσανία προκειμένου να διευκολύνουν τις παρθικές δυνάμεις. Tac., Ann. 15.6 16 Suet., Nero 39.1 Δίων Κ. 62.21. 16. Tac., Ann. 13.17. Ο Κορβούλων, από πρεσβευτής του Αυγούστου επί του στρατηγού (legatus Augusti pro praetore) έγινε υπέρτατος διοικητής, πάνω από όλους τους κυβερνήτες και τους επιτρόπους των γειτονικών επαρχιών και πάνω από τους συμμαχικούς βασιλείς και τους τετράρχους (imperium maius). Δημιουργήθηκε στις 16/6/2017 Σελίδα 3/6
17. Tac., Ann. 13.24 31 Δίων Κ. 62.23.1 4. 18. Δίων Κ. 62(63).1.2 62(63).7.1, 63.6.5 6 Tac., Ann. 16.23 24.1 Suet., Nero 13, 30.2 Charlesworth, M.P., Nero: Some Aspects, JRS 40 (1950), σελ. 71 72. 19. Suet., Nero 57 Charlesworth, M.P., Nero: Some Aspects, JRS 40 (1950), σελ. 74. 20. Αν και οι ενέργειες του Νέρωνος υποδήλωναν το ενδιαφέρον του για την περιοχή γύρω από το όρος Καύκασος (Αρμενία Γεωργία), οι αρχαίοι συγγραφείς Tac., Hist. 1.6 Suet., Nero 18 19 Δίων Κ. 62(63).8.1 αναφέρονταν όχι στις «πύλες του Καυκάσου», αλλά στις «πύλες της Κασπίας», που βρίσκονται νότια της Κασπίας θάλασσας. Αυτό το λάθος όμως φαίνεται ότι ήταν συνηθισμένο στην αρχαιότητα. Plin., HN 6.12 Garzetti, A., From Tiberius to the Antonines. A History of the Roman Empire A.D. 14 192 (London 1976), σελ. 182, σημ. 1 Mommsen, Τ., The Provinces of the Roman Empire 2 (London 1886), σελ. 61 62. Βιβλιογραφία : Magie D., Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century after Christ, Princeton 1950 Griffin M., Nero. The End of a Dynasty, London 1987 Sperti L., Nerone e la submissio di Tiridate in un bronzetto da Opitergium, Rome 1990, Supplementi alla Rivista di archeologia 8 Garzetti A., From Tiberius to the Antonines: A History of the Roman Empire, AD 14-192, London 1974 Mommsen T., The Provinces of the Roman Empire 1, 2, London 1886 Gilmartin K., "Corbulo s Campaigns in the East", Historia, 22, 1973, 583-626 Hammond M., "Corbulo and Nero s eastern policy", HSPh, 45, 1934, 81-104 Bradley K.R., Suetornius Life of Nero, A Historical Commentary, Brussels 1978 Henderson B.W., "The Chronology of the Wars in Armenia, A.D. 51-63", CR, 15.4, 1901, 204-213 Henderson B.W., The Life and Principate of the Emperor Nero, London 1905 Schur W., "Die Orientpolitik des Kaisers Nero", Klio Beiheft, 15, 1923, 46-49 Cumont F., "L iniziazione di Nerone da parte di Tiridate d Armenia", RIFC, 11, 1933, 145-154 Charlesworth M.P., "Nero: Some Aspects", JRS, 40, 1950, 69-76 Pill-Rademacher Ι., The Armenian War under Nero (54-66 A.D.), Dr. Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden 1988 Δικτυογραφία : Coins of Rome about Parthia: Nero (A.D. 54-68) Δημιουργήθηκε στις 16/6/2017 Σελίδα 4/6
http://www.parthia.com/rome_nero.htm Γλωσσάριo : σύγκλητος, η (senatus) Το ανώτατο πολιτειακό σώμα του ρωμαϊκού κράτους. Κατά την περίοδο της Πρώιμης Δημοκρατίας αποτελούσε το συμβούλιο των υπάτων, δηλαδή των ανώτατων αρχόντων του ρωμαϊκού κράτους. Αργότερα η ισχύς της αυξήθηκε και οι αρμοδιότητές της διευρύνθηκαν, με αποτέλεσμα να καταστεί το κύριο κυβερνητικό σώμα στη Ρώμη. Στους Αυτοκρατορικούς χρόνους η δύναμή της περιορίστηκε. Χρονολόγιο 54: Ο βασιλιάς των Πάρθων Βολογήσης εισβάλλει και λεηλατεί το βασίλειο της Αρμενίας, διώχνει τον ηγεμόνα της, το Ραδάμιστο, και στη θέση του τοποθετεί τον Πάρθο πρίγκιπα Τιριδάτη. Ο Νέρων ορίζει το Δομίτιο Κορβούλωνα και τον Ummidius Quadratus ως διοικητές του πολέμου εναντίον των Πάρθων, υποδηλώνεται όμως ότι ο Κορβούλων έχει την υπεροχή. Ο Αγρίππας Β και ο Αντίοχος Δ του βασιλείου της Κομμαγηνής ετοιμάζονται να εισβάλουν στην Παρθία. Στο βασίλειο της Μικρής Αρμενίας και της Σωφήνης τοποθετούνται φιλορωμαίοι ηγεμόνες άνοιξη 55: Ο γιος του Βολογήση, ο Βαρδάνης, στασιάζει και οι Πάρθες αποσύρονται από την Αρμενία. Οι Ρωμαίοι στρατηγοί προτρέπουν το Βολογήση να συνεχίσει τη φιλορωμαϊκή πολιτική των προκατόχων του και να παραδώσει ομήρους 55 58: Ο Κορβούλων προετοιμάζει το στρατό του χειμώνας 57/58: Οι εχθροπραξίες μεταξύ Ρωμαίων και Πάρθων για την Αρμενία αναζωπυρώνονται άνοιξη 58: Οι στρατοί του Τιριδάτη και του Κορβούλωνος επιδίδονται σε ανταρτοπόλεμο. Τα συμμαχικά βασίλεια της Ρώμης πιέζουν την Παρθία εισβάλλοντας στα εδάφη της. Ο Τιριδάτης λεηλατεί την Αρμενία, αλλά τελικά προσπαθεί να βρει συμβιβαστική λύση και δέχεται να παρουσιάσει την πρότασή του στο Νέρωνα ώστε να κρίνει αυτός το μέλλον του θρόνου του 59: Ο Κορβούλων εισβάλλει στην Αρμενία και καταλαμβάνει τα Άρταξα, όπου και παραμένει το χειμώνα χειμώνας 59/60: Ο Τιριδάτης καταφεύγει στη Μηδία. Οι Ρωμαίοι παραμένουν στα Άρταξα και φεύγοντας ισοπεδώνουν την πόλη άνοιξη 59: Ο Κορβούλων καταλαμβάνει τα Τιγρανόκερτα καλοκαίρι 60: Ο Τιγράνης Ε γίνεται βασιλιάς της Μεγάλης Αρμενίας με την έγκριση του ρωμαϊκού κράτους. Τα εδάφη της Αρμενίας που συνορεύουν με την Ιβηρία δίνονται στο Φαρασμάνη, ενώ το δυτικό μέρος της χώρας μοιράζεται στον Πόλεμωνα Β του Πόντου και τον Αριστόβουλο της Μικρής Αρμενίας. Η περιοχή κοντά στην Κομμαγηνή δίνεται στον Αντίοχο 61: Ο Τιγράνης Ε εισβάλλει στην Αδιαβηνή, που είναι υποτελές βασίλειο στους Πάρθες. Ο Βολογάσης στέφει βασιλιά της Αρμενίας τον Τιριδάτη. Διώκει τον Τιγράνη, που υποχωρεί στα Τιγρανόκερτα. Ο Κορβούλων στέλνει στρατό για να βοηθήσει την περικυκλωμένη πόλη και απειλεί το Βολογήση ότι θα εισβάλει στο παρθικό βασίλειο. Ο Βολογήσης υποχωρεί και επιθυμεί την αναγνώριση του Τιριδάτη ως βασιλιά της Αρμενίας από το Νέρωνα χειμώνας 61/62: Η παρθική πρεσβεία φεύγει για τη Ρώμη 62: Οι εκπρόσωποι του Βολογήση επιστρέφουν στην Παρθία άπρακτοι. Μια νέα σύγκρουση φαίνεται αναπόφευκτη καλοκαίρι 62: Ο ύπατος Λ.Κ. Παίτος, με τη θέση και τις ειδικές εξουσίες του Κορβούλωνος, φτάνει στην Καππαδοκία σκοπεύοντας να κάνει το βασίλειο της Αρμενίας ρωμαϊκή επαρχία. Στην προσπάθειά του να ανακαταλάβει τα Τιγρανόκερτα συνθηκολογεί με το Βολογήση στη Ρανδεία άνοιξη 63: Οι Πάρθες φτάνουν στη Ρώμη επαναλαμβάνοντας τις προτάσεις που είχαν εκθέσει νωρίτερα. Η Σύγκλητος δέχεται να Δημιουργήθηκε στις 16/6/2017 Σελίδα 5/6
τις συζητήσουν με την προϋπόθεση να έρθει ο ίδιος ο Τιριδάτης στη Ρώμη καλοκαίρι 63: Ο Κορβούλων διασχίζει τον Ευφράτη. Κοντά στο πέρασμα του Εργάνη, ο Βολογήσης στέλνει νέους αντιπροσώπους με νέες προτάσεις για ειρήνη, οι οποίες γίνονται δεκτές, αν και ο Κορβούλων κατέστρεψε κάποια κάστρα. Στη Ρανδεία, ο Τιριδάτης αποθέτει το στέμμα του στο άγαλμα του Νέρωνος και υπόσχεται να μην το ξαναπάρει έως ότου του το δώσει ο ίδιος ο Νέρων. Ως μέρος της συμφωνίας, μια ρωμαϊκή δύναμη παραμένει στη Σωφήνη. Στη Ρώμη το γεγονός εορτάζεται ως μεγάλη νίκη 66: Ο Τιριδάτης φτάνει στη Ρώμη, όπου γίνεται δεκτός με τιμές, ενώ ο Νέρων βρίσκει την ευκαιρία να οργανώσει μεγαλοπρεπείς εκδηλώσεις. Ο Τιριδάτης αναγνωρίζεται επίσημα ως υποτελής βασιλιάς Δημιουργήθηκε στις 16/6/2017 Σελίδα 6/6