Το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας μας 2014(15) -2020, προβλέπει μέτρα, προγράμματα και επενδύσεις κοινοτικών ενισχύσεων 4,7* δισ., που μαζί με την εθνική και ιδιωτική συμμετοχή θα κινητοποιήσει συνολικούς πόρους της τάξης των 6 δισ.. (*) από αυτά, το 0,5 δισ., προέρχεται από μεταφορά από τον 1 ο Πυλώνα της ΚΑΠ (από το 5% του εθνικού φακέλου για τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς) Αύξηση ποσοστού πληρωμών για τα ΚΜ με προσωρινές δημοσιονομικές δυσκολίες, κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες άνω του ποσοστού συγχρηματοδότησης του κάθε μέτρου (ΠΑΑ 2014-2020: μ.ο. Κοινοτικής Συμμετοχής 78% )
Τα Μέτρα του νέου ΠΑΑ θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν στις ακόλουθες πέντε βασικές κατηγορίες: Ιδιωτικές Επενδύσεις στο γεωργικό & δασικό τομέα Δημόσιες επενδύσεις στο γεωργικό & δασικό τομέα Δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις εκτός πρωτογενούς τομέα (διαφοροποίηση της οικονομικής βάσης της υπαίθρου και δημιουργία θέσεων απασχόλησης) Γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και μέτρα προστασίας της παραγωγής και διασφάλισης του γεωργικού εισοδήματος Δομές υποστήριξης του αγροτοδιατροφικού συστήματος και του δασικού τομέα.
ΜΕΤΡΟ ΤΙΤΛΟΣ 1 Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων 2 Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από φυσικές καταστροφές και ανάληψη κατάλληλων προληπτικών δράσεων 3 Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές 4 Βιολογική Γεωργία 5 Δασοπεριβαλλοντικές και κλιματικές υπηρεσίες και διατήρηση των δασών 6 Διαχείριση κινδύνων 7 Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης 8 Ενισχύσεις για τη γεωργία, το περιβάλλον και το κλίμα 9 Ενισχύσεις περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα 10 Ενισχύσεις στο πλαίσιο του Natura 2000 και της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα 11 Επενδύσεις σε υλικά στοιχεία του ενεργητικού 12 Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στη βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών 13 Καλή μεταχείριση των ζώων 14 Στήριξη της τοπικής ανάπτυξης LEADER (ΤΑΠΤΚ) 15 Συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και υπηρεσίες αντικατάστασης στην εκμετάλλευση 16 Συνεργασία 17 Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών 18 Συστήματα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων 19 Τεχνική βοήθεια
Στο Πρόγραμμα προβλέπεται η εκχώρηση του 37% περίπου των πόρων του νέου Προγράμματος στις 13 Περιφέρειες της χώρας, οι οποίες θα διαχειριστούν τα μέτρα: «Σχέδια Βελτίωσης» «Νέοι Γεωργοί» «Μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις» Το 40% του Μέτρου για τις Ευρωπαϊκές Συμπράξεις Καινοτομίας Μικρά αρδευτικά έργα των δήμων Αγροτική και δασική οδοποιΐα Αναδασμοί Ιδιωτικές επενδύσεις από ΜΜΕ σε αγροτουρισμό, στο πλαίσιο του LEADER
Σχέδια Βελτίωσης: 7.500 επενδύσεις, οι οποίες θα συμβάλλουν κυρίως στη διατήρηση θέσεων εργασίας, Ενίσχυση για τη ανάπτυξη 2.100 μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων Μεταποίηση γεωργικών προϊόντων: 340 επενδυτικά σχέδια, με συμβολή στη δημιουργία τουλάχιστον μιας θέσης εργασίας / επενδυτικό σχέδιο, Νέοι Αγρότες: 14.000 νέοι αγρότες (αυτοαπασχολούμενοι), Εκκίνηση - start up - νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων εντός και εκτός γεωργικού τομέα: 2.100 ενισχυόμενες ΜΜΕ, με αποτέλεσμα τη δημιουργία τουλάχιστον μιας θέσης εργασίας ανά ενισχυόμενη επιχείρηση, Συνολικά αναμένεται η δημιουργία ή/και διατήρηση 26.040 θέσεων εργασίας. Πόσο ρεαλιστική είναι η στόχευση αυτή;
Το ΠΑΑ, για πρώτη φορά ενισχύει την επαγγελματική κατάρτιση, τόσο των γεωργών, όσο και των μη γεωργώνδικαιούχων του προγράμματος Μέχρι τώρα, οι τελευταίοι καταρτίζονταν μέσω του ΕΚΤ Συμβουλευτικές Υπηρεσίες: Στην περίοδο 2007-13 απορροφήθηκαν μόνο 2 εκατ.. Το μέτρο είναι ουσιαστικά νέο για το ΠΑΑ 2014-20 [με προϋπολογισμό 70 εκατ. ] Κάθε αγρότης θα μπορεί να παίρνει μέχρι 3 συμβουλές για όλη την περίοδο 2014-20 Η κατάρτιση είναι ομαδική, ενώ οι συμβουλές είναι εξατομικευμένες, εκτός από εκείνες που θα δίνονται στις Ομάδες Παραγωγών
Μ1.1: Επαγγελματική κατάρτιση & δράσεις απόκτησης δεξιοτήτων Δράσεις κατάρτισης & ανάπτυξης δεξιοτήτων για νέους γεωργούς & μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις Κατάρτιση & δράσεις απόκτησης δεξιοτήτων για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των μέτρων του ΠΑΑ 2014-2020 Μ1.2: Δράσεις επίδειξης & ενημέρωσης Μ1.3: Βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές & επισκέψεις για τη διαχείριση γεωργικών, δασικών εκμεταλλεύσεων & δασών
Δικαιούχοι: πάροχοι επαγγελματικής κατάρτισης & εκπαίδευσης αγροτών, μετά από διαγωνιστική διαδικασία (Δράση 1.1.1 ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ) - Δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς, με νομική οντότητα Ωφελούμενοι: απασχολούμενοι στο γεωργικό & δασικό τομέα Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης: Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής
Δικαιούχοι: πάροχοι με διαγωνιστική επιλογή [max: 1500 /Συμβουλή] Ωφελούμενοι: γεωργοί & κτηνοτρόφοι, σε εθελοντική βάση [έως 3 Συμβουλές στην προγραμματική περίοδο] Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης: Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής
1ο πακέτο συμβουλών (ΠΣ1): Συμβουλές που παρέχονται για τις καταστατικές απαιτήσεις διαχείρισης ή/και πρότυπα για ορθές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, την διατήρηση της βιοποικιλότητας, καθώς και γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον 2ο πακέτο συμβουλών (ΠΣ2): Συμβουλές που παρέχονται για την εκπλήρωση των απαιτήσεων της οδηγίας-πλαίσιο για τα νερά 3ο πακέτο συμβουλών (ΠΣ3): Συμβουλές που παρέχονται για την εκπλήρωση των απαιτήσεων σχετικά με τη συμμόρφωση με τις γενικές αρχές της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας 4ο πακέτο συμβουλών (ΠΣ4): Συμβουλές στο γεωργικό τομέα σχετικά με δράσεις που μετριάζουν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και προωθούν την προσαρμογή της γεωργίας 5ο πακέτο συμβουλών (ΠΣ5): Συμβουλές για την ορθή εφαρμογή των μέτρων 10 «Ενισχύσεις για τη γεωργία, το περιβάλλον και το κλίμα» και 11 «Βιολογική Γεωργία» 6ο πακέτο συμβουλών (ΠΣ6): Συμβουλές που αποσκοπούν στη βελτίωση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας του γεωργικού προϊόντος
Πάροχοι συμβουλευτικών υπηρεσιών επιλεξιμότητα: Δημόσιοι, ιδιωτικοί φορείς ή κοινοπραξίες αυτών, που δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές και επιλέγονται μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας Αυτοί πρέπει να διαθέτουν: Κατάλληλους πόρους, υπό μορφή τακτικά εκπαιδευόμενου και εξειδικευμένου προσωπικού (κατ ελάχιστον δύο γεωπόνους που θα είναι σε θέση να καλύψουν συμβουλές σχετικά με τη φυτική και ζωική παραγωγή και ένα οικονομολόγο ή γεωργοοικονομολόγο) Συμβουλευτική εμπειρία και αξιοπιστία, όσον αφορά στα πεδία, στα οποία παρέχουν συμβουλές Κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή και εξοπλισμό
Σχέδια βελτίωσης. Βασικό επενδυτικό μέτρο για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων της χώρας [357 εκατ. ] Μεταποίηση αγροτικών προϊόντων με διευρυμένες δυνατότητες ως προς την επιλεξιμότητα επενδύσεων και σε προϊόντα που δεν είναι γεωργικά (σε κλάδους όπως της ζυθοποιίας, αλευροποιίας, αιθέριων ελαίων, κοσμετολογίας και διατροφής, επεξεργασίας καπνού, παραγωγής προϊόντων θρέψης φυτών, παραγωγής αποσταγμάτων από οπωροκηπευτικά ή αμπελο-οινικής προέλευσης, κ.λπ.) [250 εκατ. ] Συνεργασία Προώθηση καινοτομίας. Ενισχύεται η συνεργασία για την προώθηση της καινοτομίας και τη σύνδεση της έρευνας με την γεωργική πρακτική και τις επενδύσεις του πρωτογενή τομέα μέσω επιχειρησιακών ομάδων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας (ΕΣΚ) για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας [97 εκατ. ]
Νέοι Αγρότες: Παροχή ενίσχυσης έως 22.000 για την πρώτη εγκατάσταση νέων στις αγροτικές περιοχές [277 εκατ. ] Ενίσχυση πολύ μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, ώστε να διατηρηθούν και να δημιουργηθούν συνθήκες επιβίωσης και περαιτέρω ανάπτυξής τους [22 εκατ. ] Οργάνωση παραγωγών σε υγιή παραγωγικά σχήματα. Ενθαρρύνεται η σύσταση Ομάδων Παραγωγών με 100% κάλυψη των λειτουργικών δαπανών τους [25 εκατ. ] Παρέχονται κίνητρα για συλλογικές επενδύσεις με αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης κατά 20 μονάδες, σε σχέση με μεμονωμένους παραγωγούς Συστήματα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων & δραστηριότητες πληροφόρησης και προώθησης που πραγματοποιούνται από ομάδες παραγωγών στην εσωτερική αγορά [41 εκατ. ]
Εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα: Μεγάλα δημόσια έργα υποδομής για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας και την εξοικονόμηση ύδατος [455 εκατ. ] Αγροτική & δασική οδοποιία. Ενισχύονται έργα προσβασιμότητας στις γεωργικές και δασικές εκμεταλλεύσεις, με δικαιούχους τους Δήμους ή/και τους διαχειριστές δασών [74 εκατ. ] Αναδασμοί και παράλληλα έργα αυτών [19 εκατ. ]
Μέτρα εκκίνησης νέων επιχειρήσεων (ΜΜΕ - start up), σε μη γεωργικές δραστηριότητες [40 εκατ. ] Ιδιωτικές επενδύσεις από ΜΜΕ στον αγροτουρισμό, την οικοτεχνία, την βιοτεχνία, τις υπηρεσίες στις αγροτικές περιοχές, δυνητικά μέσω LEADER [LEADER 400 εκατ. ] Δημόσιες επενδύσεις για την: ανάπλαση οικισμών, ανάπτυξη και προστασία των δασικών περιοχών, ευρυζωνική υποδομή [67 εκατ. ] υποδομές μικρής κλίμακας σχετικά με τον τουρισμό και πολιτισμό, κ.λπ. Θεματικές μελέτες διαχείρισης περιοχών Natura 2000
Βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία [601 εκατ. ] Γεωργοπεριβαλλοντικές και κλιματικές δράσεις [354 εκατ. ] Δράσεις για την καλή διαβίωση των ζώων [10 εκατ. ] Ενισχύσεις σε γεωργούς περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα [950 εκατ. ] Προστασία της παραγωγής και τη διασφάλιση του αγροτικού εισοδήματος από ακραία φαινόμενα και φυσικές καταστροφές, κυρίως από συνεχείς και έντονες χαλαζοπτώσεις και βροχοπτώσεις (Προληπτική προστασία και αποκατάσταση)
Επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση αγροτών: Προωθούνται δράσεις μεταφοράς γνώσης και ενημέρωσης με στόχο την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, που απασχολείται στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοπονίας [70 εκατ. ] Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών: Δημιουργία συμβουλευτικών δομών για την επιστημονική και τεχνική υποστήριξη των παραγωγών από γεωπόνους και κτηνιάτρους, ώστε να καλυφθεί το μεγάλο κενό που διαπιστώνεται στον τομέα των γεωργικών εφαρμογών στην ελληνική περιφέρεια. Ενεργοποίηση κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων και εργαλείων για τη διασφάλιση της απαραίτητης ρευστότητας και της δυνατότητας χρηματοδότησης του αγροτικού τομέα
Έχουν προκηρυχθεί πολλά μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, με σημαντικότερα αυτά της τοπικής ανάπτυξης Leader για το ΠΑΑ και την Αλιεία, για το οποίο έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των τοπικών προγραμμάτων και η κατανομή πόρων στις Ομάδες Τοπικής Δράσης, της εγκατάστασης νέων αγροτών, για τα οποία έχει ήδη ξεκινήσει η αξιολόγηση των αιτήσεων ενίσχυσης από τις Περιφέρειες και αναμένεται η ολοκλήρωσή της εντός Ιουνίου, καθώς αποκαταστάθηκε η σχετική μηχανογραφική εφαρμογή από το Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων, στην οποία και οφειλόταν η σχετική καθυστέρηση, της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, όπου με την επαναπροκήρυξη του μέτρου εξετάζεται η δυνατότητα συμπλήρωσης των κριτηρίων βαθμολογίας, ώστε να ενσωματωθούν σε τροποποίηση του προγράμματος, της μεταποίησης, εμπορίας και ανάπτυξης των γεωργικών προϊόντων και άλλα. Το σύνολο της δημόσιας δαπάνης των μέτρων του ΠΑΑ 2014-2020 που έχουν προκηρυχθεί ανέρχεται στα 1,68 δις ευρώ.
Η δομή του ΠΑΑ 2014-20 [Μέτρα-Δράσεις] Ανάπτυξη γεωργικών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων Ενισχύσεις εκκίνησης επιχείρησης για νέους γεωργούς [για κάθε ΝΓ: 17000-22000 ] Ενισχύσεις εκκίνησης επιχείρησης για μη γεωργικές δραστηριότητες σε αγροτικές περιοχές Ενισχύσεις εκκίνησης επιχείρησης για την ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων [αυτές που έχουν Τυπική Εκροή 4000-8000 και θα κάνουν επιχειρηματικό σχέδιο] Επενδύσεις για τη δημιουργία και την ανάπτυξη μη γεωργικών δραστηριοτήτων
Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης Δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων Δραστηριότητες επίδειξης και δράσεις ενημέρωσης Βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές για διαχείριση γεωργικών εκμεταλλεύσεων και δασών, καθώς και για επισκέψεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και δάση
Συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και υπηρεσίες αντικατάστασης στην εκμετάλλευση Χρήση συμβουλευτικών υπηρεσιών Δημιουργία υπηρεσιών παροχής συμβουλών στην εκμετάλλευση, καθώς και δασοκομικών συμβουλών Επιμόρφωση των συμβούλων
Επενδύσεις σε υλικά στοιχεία του ενεργητικού Επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις Επενδύσεις στη μεταποίηση/ εμπορία και/ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων Επενδύσεις σε υποδομές που συνδέονται με την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό ή την προσαρμογή της γεωργίας και της δασοκομίας Μη παραγωγικές επενδύσεις που συνδέονται με την επίτευξη γεωργοπεριβαλλοντικών και κλιματικών στόχων
Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές Πρώην ΟΠΑΑΧ Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών στους τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας Βιολογική Γεωργία Ενίσχυση για διατήρηση ή στροφή σε πρακτικές και μεθόδους βιολογικής γεωργίας Ενισχύσεις περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα Πρώην «Εξισωτική αποζημίωση»
Συνεργασία Ίδρυση και τη λειτουργία επιχειρησιακών ομάδων των ΕΣΚ για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας Πιλοτικά έργα και για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, πρακτικών, διεργασιών και τεχνολογιών Συνεργασία μεταξύ μικρών επιχειρήσεων για διοργάνωση κοινών μεθόδων εργασίας και την κοινή χρήση εγκαταστάσεων και πόρων, καθώς και για την ανάπτυξη και εμπορική προώθηση του τουρισμού Στήριξη για οριζόντια και κάθετη συνεργασία μεταξύ φορέων της αλυσίδας εφοδιασμού για τη δημιουργία και ανάπτυξη των βραχέων αλυσίδων εφοδιασμού και των τοπικών αγορών, καθώς και στήριξη για δραστηριότητες προώθησης σε τοπικό πλαίσιο σχετικά με την ανάπτυξη βραχέων αλυσίδων εφοδιασμού και τοπικών αγορών Στήριξη για κοινή δράση που αναλαμβάνεται με σκοπό τον μετριασμό της αλλαγής του κλίματος ή την προσαρμογή σε αυτή, καθώς και στήριξη για κοινές προσεγγίσεις στα περιβαλλοντικά έργα και τις τρέχουσες περιβαλλοντικές πρακτικές Στήριξη για συνεργασία μεταξύ των φορέων της αλυσίδας εφοδιασμού για την αειφόρο προμήθεια βιομάζας για χρήση στα τρόφιμα, στην παραγωγή ενέργειας και σε βιομηχανικές διαδικασίες Στήριξη για στρατηγικές που δεν σχετίζονται με την ΤΑΠΤΚ Στήριξη για την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων δασών ή ισοδύναμων μέσων Στήριξη για διαφοροποίηση των γεωργικών δραστηριοτήτων σε δραστηριότητες που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη, την κοινωνική ένταξη, τη γεωργία που στηρίζεται από τις τοπικές κοινότητες και την εκπαίδευση σχετικά με το περιβάλλον και τη διατροφή
Στήριξη της τοπικής ανάπτυξης LEADER (ΤΑΠΤΚ) Στήριξη για την υλοποίηση πράξεων στο πλαίσιο της στρατηγικής ΤΑΠΤΚ Προετοιμασία και υλοποίηση των δραστηριοτήτων συνεργασίας της ομάδας τοπικής δράσης Στήριξη για λειτουργικά έξοδα και συντονισμό
Πώς η ΚΑΠ θα αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις
Κανονισμός για τις κοινές διατάξεις των Ταμείων του ΚΣΠ
Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο
Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης