ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ III ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ο Σ 3 : Κ Α Τ Ο Ι Κ Ι Α / Α Κ Α Δ Η Μ Α Ι Κ Ο Ε Τ Ο Σ : 2 0 1 3 2 0 1 4 Δ Ι Δ Α Κ Τ Ι Κ Η Ο Μ Α Δ Α : ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ-ΙΩΝ ΤΕΡΖΟΓΛΟΥ, ΣΟΝΙΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΛΑΣΚΑΡΗ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΔΗΜΑ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ Α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο τ ο υ μ α θ ή μ α τ ο ς Το ζήτημα του σχεδιασμού κτιρίων κατοικίας είναι από τα κεντρικότερα για την αρχιτεκτονική. Το πρόβλημα του σχεδιασμού των χώρων της κατοικίας, ανακινεί το σύνολο των ερωτημάτων της αρχιτεκτονικής θεωρίας και πρακτικής. Και χρειάζεται από την πρώτη ήδη επαφή των εκπαιδευόμενων αρχιτεκτόνων με το θέμα κατοικία να αναπτυχθεί μια επίγνωση της συνθετότητας ενός τέτοιου προβλήματος. O αρχιτέκτονας κάθε φορά βρίσκεται μπροστά σε ερωτήματα χωρίς αυτονόητες απαντήσεις. Τι είναι μία κατοικία ; Κατοικία για ποιους; Με τι είδους χώρους; Για τι είδους ανάγκες, σημερινές και μελλοντικές; Πώς οι ίδιο οι κάτοικοι φαντάζονται την ικανοποίηση των αναγκών τους; Αντικείμενο του συγκεκριμένου μαθήματος είναι η μελέτη μίας κατοικίας σε συγκεκριμένη αστική περιοχή της Αθήνας. Ειδικότερα, σας ζητείται να μελετήσετε το νόημα της κατοίκησης και το υλικό κέλυφος της κατοικίας που θα φιλοξενεί αυτό το νόημα, στη συγκεκριμένη περιοχή. Ζητούμενο όμως του μαθήματος δεν είναι μόνο το τελικό σχέδιο της κατοικίας. Χρειάζεται οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να μπορέσουν να συστηματοποιήσουν δημιουργικά την εξερεύνηση των ερωτημάτων που θέτει ο σχεδιασμός της κατοικίας, χρειάζεται να αντιληφθούν τον τρόπο που λαμβάνονται διαρκώς αποφάσεις πριν το σχεδιασμό και κατά τη διάρκειά του, χρειάζεται να καλλιεργήσουν την ικανότητα να διατυπώνουν τα αξιολογικά κριτήρια με βάση τα οποία επιλέγουν ή απορρίπτουν λύσεις. Ζητούμενο του μαθήματος είναι λοιπόν όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα αλλά και το υλικό που αποτυπώνει τα χαρακτηριστικά σημεία της διαδρομής προς αυτό. Θα εξερευνήσουμε μαζί τις εναλλακτικές επιλογές μιας τέτοιας διαδρομής και τα στάδιά της θα αποτελέσουν κοινό αντικείμενο για όλους. Όμως η ιδιαίτερη πορεία του καθένα και της καθεμιάς θα χαραχτεί σύμφωνα με τις αρχές, τα κριτήρια και τις προτεραιότητες που θα επιλέξει. Γιατί ενώ κανένα αρχιτεκτονικό πρόβλημα δεν έχει μόνο μία λύση, κάθε λύση οφείλει να υπόκειται σε ορθολογικό έλεγχο και να μπορεί για τούτο να κάνει σαφείς τις παραδοχές και τις επιλογές που την υποστηρίζουν.
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ III ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ο Σ 3 : Κ Α Τ Ο Ι Κ Ι Α / Α Κ Α Δ Η Μ Α Ι Κ Ο Ε Τ Ο Σ : 2 0 1 3 2 0 1 4 Δ Ι Δ Α Κ Τ Ι Κ Η Ο Μ Α Δ Α : ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ-ΙΩΝ ΤΕΡΖΟΓΛΟΥ, ΣΟΝΙΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΛΑΣΚΑΡΗ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΔΗΜΑ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ Σ τ ό χ ο ι κ α ι α ν τ ι κ ε ί μ ε ν α τ ο υ σ χ ε δ ι α σ μ ο ύ Είναι απαραίτητο η διαδικασία του σχεδιασμού να ξεκινήσει ταυτόχρονα με την ανάλυση της ευρύτερης περιοχής μελέτης, ώστε να εκτιμηθούν αρχικά τα δεδομένα του οικοπέδου ως προς τα χαρακτηριστικά του και τις σχέσεις του με τον περιβάλλοντα χώρο αλλά και για να διατυπωθούν παράλληλα βασικοί στόχοι και ζητούμενα, ερωτήματα και προβλήματα της σχεδιαστικής πορείας. Μαζί με την αποκρυστάλλωση του σεναρίου-σχεδίου κατοίκησης που επιλέχθηκε ζητείται η διερευνητική προσέγγιση των χωρικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών της σχεδιαστικής πρότασης. Καθοριστική είναι η ανάδυση μιας κεντρικής ιδέας που θα ορίσει το στόχο της λύσης αλλά και η όσο γίνεται μεγαλύτερη επίγνωση των κριτηρίων αξιολόγησης των εναλλακτικών επιλύσεων. Κ ά θ ε π ρ ό τ α σ η θ α π ρ έ π ε ι ν α ε π ι λ ύ ε ι : > Τη σχέση των χώρων της κατοικίας με ένα συγκεκριμένο σενάριο-σχέδιο χρήσης και έναν προσδιορισμένο τρόπο ζωής. > Την ένταξη της κατοικίας σε ένα συγκεκριμένο αστικό περιβάλλον με ιδιαίτερα φυσικά, ανθρωπογενή και κοινωνικά χαρακτηριστικά. > Την οργάνωση των σχέσεων των χωρικών ενοτήτων της κατοικίας με επιλογές που αφορούν τα μεγέθη, τις αναλογίες και τα όρια των χώρων. > Τη σχέση ανάμεσα στη γεωμετρία, τη δομή (κατασκευή), την μορφή και τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη συγκρότηση των χώρων της κατοικίας. > Την ιδιαίτερη μορφή και υπόσταση των αρχιτεκτονικών στοιχείων που ρυθμίζουν τις σχέσεις των χώρων στο εσωτερικό και το εξωτερικό της κατοικίας, τις σχέσεις του κλειστού με τον υπαίθριο χώρο, τις συνάφειες του ιδιωτικού με το δημόσιο χώρο. > Τη μορφή και το χαρακτήρα του υπαίθριου χώρου της κατοικίας σε σχέση με τον περιβάλλοντα δημόσιο χώρο που έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, δομή και χρήσεις (δρόμοι, πορείες-κινήσεις, αρχαιολογικοί χώροι, διαμορφωμένο φυσικό περιβάλλον, φυσικό και αστικό τοπίο κ.λ.π.). Κάθε πρόταση θα κριθεί από την πορεία που θα διανύσει προς την αποκρυστάλλωσή της, την εσωτερική της συνέπεια και την ικανότητα όσων την επεξεργάστηκαν να ξεκαθαρίζουν τις επιλογές τους κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης.
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ III ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ο Σ 3 : Κ Α Τ Ο Ι Κ Ι Α / Α Κ Α Δ Η Μ Α Ι Κ Ο Ε Τ Ο Σ : 2 0 1 3 2 0 1 4 Δ Ι Δ Α Κ Τ Ι Κ Η Ο Μ Α Δ Α : ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ-ΙΩΝ ΤΕΡΖΟΓΛΟΥ, ΣΟΝΙΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΛΑΣΚΑΡΗ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΔΗΜΑ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ Τ ε λ ι κ ά Ζ η τ ο ύ μ ε ν α Στο τέλος του εξαμήνου θα παραδοθούν: > Η πρόταση σε σχέδια κλίμακας 1:50 > Πρόπλασμα της πρότασης σε κλίμακα 1:100 > Τεύχος με σχέδια / σκίτσα / διαγράμματα / κολλάζ / εικόνες κλπ τα οποία αποτελούν τη διερεύνηση της λύσης. > Κείμενο 2-3 σελίδες το οποίο απαντά : α. Πώς οργανώνεται μια κατοίκηση στη συγκεκριμένη περιοχή, σήμερα και γιατί. β. Ποιες είναι οι βασικές επιλογές του σεναρίου-σχεδίου χρήσης και ζωής που επιλέξατε. γ. Ποιά η κεντρική οργάνωση των χώρων της κατοικίας που υλοποιούν αυτό το σχέδιο ζωής.
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ III ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ Τ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Σ Χ Ε Δ Ι Α Σ Μ Ο Σ 3 : Κ Α Τ Ο Ι Κ Ι Α / Α Κ Α Δ Η Μ Α Ι Κ Ο Ε Τ Ο Σ : 2 0 1 3 2 0 1 4 Δ Ι Δ Α Κ Τ Ι Κ Η Ο Μ Α Δ Α : Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Π Α Ρ Μ Ε Ν Ι Δ Η Σ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΝΝΑ ΛΑΣΚΑΡΗ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΔΗΜΑ ΥΠΟΨ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ Α ν α π α ρ α σ τ ά σ ε ι ς τ η ς κ α θ η μ ε ρ ι ν ή ς ζ ω ή ς Κ α τ ο ι κ ί α σ τ ο ν Κ ο λ ω ν ό A r c h I g r a m
Θ έ μ α : Ζητείται η διαμόρφωση μιας κατοικίας σε συνένωση οικοπέδων, τα οποία βρίσκονται στις παρυφές του λόφου του Κολωνού. Τα όρια των οικοπέδων βρίσκονται σε συνεχή διαπραγμάτευση με παλαιά και νέα κελύφη, ίχνη παλαιότερων κατοικιών, τον περιφερειακό δρόμο του λόφου, ένα μικρό αδιέξοδο, ενώ από το έδαφος μπορεί να έρθουν στο φώς τα ίχνη της αρχαίας πόλης. Ζητούμενο είναι η διερεύνηση της χωρικής έκφρασης της κατοικίας ως μία εξελισσόμενη ανοιχτή διαδικασία, η οποία απαντά σε σύγχρονα συνεχώς μεταβαλλόμενα μοντέλα ζωής και κατοίκησης. Μ ε θ ο δ ο λ ο γ ία : Το μάθημα θα εξελιχθεί ως μια αλληλουχία εβδομαδιαίων ασκήσεων, που θα αντιστοιχούν σε διακριτές φάσεις της διαδικασίας σχεδιασμού, ώστε η όλη διαδικασία να καταστεί διαφανής. Σε κάθε άσκηση θα προηγείται μια εισήγηση από τους διδάσκοντες και θα έπονται οι επεξεργασίες και διορθώσεις των εκάστοτε ζητουμένων. Οι περιγραφές με τις οποίες θα προσδιορίζονται κάθε φορά τα ζητούμενα των ασκήσεων θα ακολουθούν διακριτά και ταυτόχρονα τρεις λογικές: > Τη δ ι α γ ρ α μ μ α τ ι κ ή λογική, ως την κυρίαρχη λογική στις μέρες μας για την ομοίωση, την επίδοση κατηγορημάτων, ιδιοτήτων στο σώμα των δεδομένων, > Την π α ρ α μ ε τ ρ ι κ ή λογική, ως την κυρίαρχη λογική στις μέρες μας για τη συνάρτηση, τις πολύπλοκες συνάψεις των μελών του σώματος των δεδομένων, και > Τη γ ε ν ό σ η μ η λογική, ως την κυρίαρχη λογική στις μέρες μας για την ανάπτυξη δράσεων πολλαπλών ταυτοτήτων, πολυπολιτισμικών διαδικασιών με τα χαρακτηριστικά του σώματος των δεδομένων.
Οι ασκήσεις θα οργανωθούν σε τρεις ενότητες: Α. Επιλεκτικές κατανοήσεις των δεδομένων και ανάλογες συντάξεις του προγράμματος σχεδιασμού _ Προκαταρκτική μελέτη, διάρκειας 3 εβδομαδιαίων ασκήσεων: > Ο προσδιορισμός των σωμάτων σχεδιασμού > Οι τυπολογίες ως γλώσσες > Οι πολλές αλήθειες Β. Εναλλακτικές επιλύσεις και αξιολογήσεις _ Προμελέτη, διάρκειας 5 εβδομαδιαίων ασκήσεων: > Ο σχεδιασμός του βλέμματος > Η κουρελού και οι βιβλιοθήκες των έτοιμων λύσεων Α (οι κύριοι χώροι) > Η κουρελού και οι βιβλιοθήκες των έτοιμων λύσεων Β (οι υγροί χώροι) > Η ευελιξία, η μεταβολή, η πολλαπλή ανάγνωση > Η πρόθεση σχεδιασμού και το εύρος της εναλλακτικότητας Γ. Η επικοινωνία των προθέσεων _ Οριστική μελέτη, διάρκειας 5 εβδομαδιαίων ασκήσεων: > Αυτό που μας κοιτά > Οι δίαυλοι επικοινωνίας > Οι κλίμακες επικοινωνίας > Η υποστήριξη της πρόθεσης σχεδιασμού > Η δημόσια υποστήριξη πληροφορίες στο blog του μαθηματος http://synthesi03tomeas03.wordpress.com
1 2
ΕΜΒΑΔΟ ΑΒΓΔΕΖΗΘΑ: 211.20 τ.μ. ΔΟΜΗΣΗ: 295,4 τ.μ. ΚΑΛΥΨΗ: 147,7 τ.μ. ΟΡΟΦΟΙ: 2 ΟΡΟΦΟΙ ΚΑΙ ΠΙΛΟΤΗ
Φωτογραφία 1
Φωτογραφία 2